paarbank
iTRECHT.
HE ttra.
ie
M X 3.
De Oorlog.
12655.
en
FEUILLETON
Het lot van.het Wetsontwerp-
Mendels en de gevolgen
der verwerping.
gd
SCHOUWBURG.
Ons Genoegen”
qouda. -
ipastilles
stpastilles
isGérandel
i Westhaven U,
olu r.
e Druiven,
Talelappelen eo Peru,
NANEN,
elen, Citroenen.
JARTJNEN,
IS, NOTEN enz.
l. de Jong
Ie soorten Haarwerken.
Telefoon Interc. 82.
ten HESSE.
KÜHM
'iïorcooeste Ëevena.
Maandag 14 December 1»14. S3e Jaargang.
|h«ww*.«ax -^-d.trextexLtieTola.4 tooï OonxcLa. eïx O=CLstxefe©xi_
Verschijnt dagelijks
|mL----- 'behalve Zon- en Feestdagen.
Telefoon ^terc. 82.Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON.
13 Dec. Het middag-oommu-
rnlUiIO, 1O UW Huwiag-WUHUU-
niqué meldt, dat de dag va» giatevwi bij-
de
moeder geen overwicht op
T
(Wordt vervolgd.)
brinkman Zn., Gondl»
I DECEMBER 1914,
Holser en Hesse,
laatsen
lesf 0.75
itairen
les
plu*
5 pet
auteur*
rechten.
heel
hoe
'esthawen 44,
GOUDA.
Lenige
ons
blok-
Duit-
te verlaten,
t gij
n derden Dinsdag
maand ten huize
ie Wed. A. M.
f,’ van des ’s mid-
lur.
goeding 3
HET BESTUUR
pein-
deze
’lENDEWEG 27,
leph. 313.
in voorraad
tot artist
ecus zien
zouden zijn, in
van het gewoel
was aanhoudend bezig met
van Venetië” over te spe-
AN PARFUMER1ËN
ïT-ARTIKELEN.
Oosthaven 31.
•adig groote Collectie
parfumerie hulzen.
BERLIJN, 13 Dec. (W. B.) (Offi
cieel) Het groote hoofdkwartier meldt:
In Noord-Polen veroverden wij een
aantal vyandelijke stellingenwij na
men daarbij 11,000 man gevangenen
veroverden 43 mitrailleurs. Uit Oost-
Pruisen en Zuid-Polen Valt niets
nieuws te vermelden.
P R IJ S D ER AD V E R T E N T IN
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer. f 0.55
Elke regel meer«0.10
By drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f0.35 by vooruit
betaling, elke regel meer 0 ets. Reclames f0.25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
Aan het Oostelijk Front.
LONDEN, 12 Dee. (V.D.) Uit War
schau wordt aan de „Daily Chroniclou
geseind dat Lodz opnieuw gebombar
deerd is en dat tengevolge daarvan
een aantal burgers is gedood. Dit bom
bardement had plaats gedurende den
tijd dat de Russen hun oorspronkelijk
plan volgend, zich terugtrokken in de
verschanste stellingen welke in de
heuvelachtige gebieden ten oosten van
Lodz te vorten in gereedheid waren
gebracht. Twee keeren hadden de
Duitschers vooraf getracht eveneens
deze beweging uit te voeren en ge
poogd de terugtrekkende Russen aan
te vallen, doch beide keeren werden
de Dujtschers met groote verliezen
teruggeslagen. De Russische terug
tocht geschiedde zonder óón enkel ver
lies en gedurende 24 uur daarna deden
de Duitschers geen enkele poging om
Lodz te bezetten. De strategische
waarde van Lodz is nihil De Russen
lieten de stad bezetten om aldus het
versterken der Russische linie te be
mantelen welke zich nu uitstrekt van
een punt viervmijlen ten westen van
Lowicz over den weg van Lodz naar
Broziny tot een punt ten westen van
Petrokow. Deze stelling ligt op hooger
gelegen gebieden en is zeer sterk. Op
de beide vleugels zijn de Duitschers
teruggetrokken terwijl hun voorwaart-
sche beweging van Zdunska Wola
gestuit is. Ónder de gewonden die te
Warschau worden verpleegd, zijn vele
duizenden Duitschers.
PARIJS, 12 Deo. Het middag-commu
niqué luidt
De Duitschers hebben den Westelijken
oever van het Yser-kanaa! ontruimd, wel
ken wij bezet hebben. In de omstreken
van Atrecht is onze artillerie die van den
vijand tot zwijgen te brertgen.
infanterie-gevechten eindigden in
voordeel. Wij hebben een Duitsch
huis opgeblazen en Veracheideno
sche loopgraven verniejkl.
PARIJS, 13 Deo.
PETROGRAD, 13 Dec. Van Rus
sische zijde De generale staf deelt’
mede, dat in de streek Prasnyaz—
Lechanow de gevechten zich normaal
ontwikkelen. De Duitschers begonnen
den lOen en den Hen dezer hevige
aanvallen op het front Ilow Leviecz,
zoowel bij dag als bij nacht. Zij wer
den met zware verliezen toruggeslagen.
Op verschillende andere punten heb
ben wij tegenaanvallen met de bajonet
ondernomen, welke met succes werden
bekroond. Op andere punten van den
linker Weichseloever had een enkele
kanonnade plaats. De vijand week hier
on daar terug.
Ten Zuiden van Krakau hebben wij
den lOen dezer in óón dag tijd vier
kanonnen, zeven mitrailleuses en on
geveer 4000 krijgsgevangenen ge
maakt. Den Hen dezer werd de strgd
met dezelfde hevigheid voortgezet.
In den Karpathen zijn aanzienlijk
versterkte Oostenrijksche strijdmachten
verschenen, die trachten het offensief
te hervatten.
Van Duitsch-Oostenrijksche zyde.
WEENEN, 13 Dec. (W. B.) Offi
cieel. In West-Galicië is gisteren
LAKJEF
Mej. Maky Beekman.1
geëngageerd
wordt Student.
»1 in 1 bedrijf door
OLLEMAN.
de heer L. Solser.
;reden van
SE-SLAVDEBOFen Mevr.
Willemsens in hun
rste Créaties.
de Conférencier.
roering van
hets in 1 bedrijf door
STROETHOFF.
e Schets voorkomende
vorden alleen door den
S SLUYTER Ju. uit-
0.60
0.50
0.30
en vanaf Zaterdag
uur.
nvang 8 uur.
Een beeld der werkelijkheid.
GounsCHË (onu\T.
PRIJS VAN HET ABONNEMENT^-
I Per kwartaal1 s f 1 25
Idem franco per post
Met Geïllustreerd Zondagsblad .'2! A
I Idem franco per post1 90
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan onsBureau
Markt 31, bij qqze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren.
den. Hierbij komt, dat de preventieve
werking van de wet stellig veel groo-
ter zou zijn geweest dan haar repres
sieve kracht.
De eventueel kwaadwillige huisheer
zon zich gewacht hebben als zoodanig
gesignaleerd te wordende meesten
van hen zouden zich geschikt hebben
in het onvermijdelijke, gelijk een ieder
in deze dagen behoort te doen.
Het ontwerp heeft ook een beden
kelijk gevolg gehad in de verwerping
der motie-Limburg.
Deze motie, die ten doel had uiting
te geven aan het gevoel, dat er toch
iets diende te geschieden op dit gebied
en waar ook derhalve zij vóór stemden,
die, hoewel zich met het ontwerp-
Mendeb niet kunnende vereenigen,
meenden, dat men op het gebied van
het woningvraagstuk maatregelen
moest nemen vóór en aleer het de
noodzakelijkheid van ingrijpen zich
op voor de rust in het maatschappelijk
leven gevaarlijke wijze had gemani
festeerd, is gelijk gezegd verworpen.
En daarmede is om zoo te zeggen
aan de Regeering een vrijbrief ge
geven om op dit gebied stil te zitten.
De JUmer maakte toch, by meer
derheid van stemmen uit, dat er geen
aanleiding bestond om den Minister
van Justitie uit te noodigen, maat
regelen te ontwerpen, die zouden
verhoeden, dat er uitzettingen plaats
vinden op grootere schaal, als gevolg
van wanbetalingen, ontstaan door het
derven van gewone inkomsten in deze
buitengewone tijdsomstandigheden.
Wij hopen, dat de verwerping van
het ontwerp en der motie niet dit
gevreesde gevolg zal hebben, doch
dat de Regeering ook op dit gebied
- gelijk op zoo menig ander zal
blijken waakzaam te zijn en maat
regelen zal beramen voor het te laat is.
de Zuidelijke vleugel der Russen bij
Limanowo verslagen en tot den terug
tocht gedwongen. De vervolging van
den vijand is begonnen. Alle aanval
len op ons overige gevechtsfront wer
den, evenals vroeger, verijdeld. Onze
over de Karpathen voortgerukte troe
pen hebben in talrijke gevechten de
vervolging krachtig voortgezet. Des
namiddags werd Neusandec genomen.
Ook in Grybow, Galiciëen Zmigrod zijn
onze troepen weder binnengerukt. Het
comitaat Zempiin werd volkomen van
vijanden gezuiverd. In de ter zijde
van het tooneel der groote gebeur
tenissen gelegen Oostelijke woud-Kar-
pathen is de vijand ten Zuiden van
den bergkam er nergens in geslaagd
bepaald terrein te winnen. Over hot
algemeen behouden onze troepen de
pashoogten in de Boekowina-linie on
in het Suczawatadal. In Zuid-Polen
wordt niet gestreden. Ten Noorden
van Lowicz zetten onze bondgenoo-
ten den aanval op de krachtig ver
sterkte stellingen oer Russen met suc
ces voort.
tegen liet spoorwegstation
(in het Zuiden van
werden
Het lot van het Wetsontwerp-Men-
dels was reeds beslist terstond na
de indiening bij de Staten-Generaal.
Voor hen, die kennis namen van het
Voorioopig Verslag en die de discus
sies volgden moet het duidelijk zijn
geweest, dat men het niet wilde.
Men was er afkeerig van deels, om
dat men het particulier initiatief in de
huidige tijdsomstandigheden kwalijk
toelaatbaar achtte, deels, omdat men
wettelijke voorziening niet noodza
kelijk beoordeelde, deels, oipdat men
meende, dat het den toets eener juri
dische critiek niet kon doorstaan.
Ook hier hebben dek vele honden
den dood van den haas veroorzaakt.
Het is niet te ontkennen, dat men
bij de beoordeeling van dit ontwerp
een anderen maatstaf heeft aangelegd
dan aan de Beurswet, de Uitwinnings-
wet en andere noodwetten is ten deel
gevallen. En moge nu al waar zijn
14»t xlit gedeeltelijk gerechtvaardigd
l.kaa..worden door het feit, Hat wij thans
(wellicht ten onrechte) meenen meer
dan in de eerste dagen van Augustus
in staat te zijn oen veer van den mond
te blazen en dat men bij ontwerpen
niet van de Regeering afkomstig
meent te mogen aannemen, dat deze
der Regeering minder welgevallig zijd,
toch kan niet ontkend worden, dat
de bestrijding geen hoog karakter
droeg. De stukken en het mondeling
debat nagaande moet men tot de
conclusie komen, dat de kleinste mid
delen den bestrijders goed genoeg zijn
geweest om de kansen van aanneming
zoo gering mogelijk te maken.
Zulks is stellig te betreuren, ook,
omdat de zaakrijke en zaakkundige
redevoeringen van den voorsteller
en den heer Spiekman toch wel den
indruk moeten gevestigd hebben, dat
de toestand minder gunstig is, dan de
officieele Statistiek zon doen vermoe-
het avond-coin-
muniqué wordt gezegd, dat aan de bei
de uiterste punten van het front een
Duitsch» aanval heeft plaats gehad, n.l.
de eeue Noordwcstelijk I van Ynoren ou de
Andere tegen het spoorwegstation van
Aspach (in het Zuiden van den
Lizas). Beide aanvallen werden alge-
slagen.
PARIJS,
zonder kalm iö verloojjen. De vijand heeft
3 hevige aanvallen gedaan in de streek
ten Zuidoosten van Yperen; deze aan
vallen werden afgeslagen. In het bosch
van Lepretre hebben wij bepaalde vorde-
j ringen gemaakt.
BERLIJN, 13 Dec. Officieel. Het groote
hoofdkwartier meldt d.d. 13 Dec. ’s voor-
middags: Nadat op 11 Dec. het Iran- 1
scho offensief op Apremont (ten Zuid
oosten van St. Mihiol) mislukt was, had
gisteren-namiddag een aanval van den
vijand plaats over een breeder front bij
Flirey (halverwege St. Mihiol Pon t-k-
Mousson). Do aanval eindigde met een
verlies voor do Franschen van 600 ge
vangenen en een groot aantal dooden en
gewonden. Onze verliezen bedroegen daar
bij ongeveer 70 gewónden. Voor het
overige verliep de dag op het Westelijk
oorlogstooneel rustig.
God ze-
hebben, al
De strijd1 om L o d
Naar het groote hoofdkwarliur to Ber
lijn d.d. 12 dezer meldt dat do ontruiming
van Lodz door de Russen nachts
heimelijk plaats had, van daar dat deze
ontruiming zondor strijd en geheel onge
merkt geschieden kon. Do ontruiming was
«■•liter - geireei en ai hot resultaat der
j v oorafgegane drhxiaagi*che gevechten
hierin hadden de Kussen zeer buitenge
wone verliezen geleden, vooral door onze
zware artillerie. De verlaten Russische
loopgraven waren mot dooden letterlijk ge
vuld. Nog nimmer bij alle gevechten van
het Oostelijke leger, ook zelfs niet bij
Tannenberg, zijn onze troepen over zoo
veel Rui^mhe lijken geschreden ah bij
de gevechten om Lodz, Lowicz en lus-
schen de Pabionioe en den Weichsel. Of
schoon wij de aanvallers waren, zijn onze
verliezen verre beneden die der Russen
gebleven} wij hebben voorol in vergelij
king met de Russische verliezen een zeer
gering aantal dooden. Zoo vielen bij de
bekende doorbreking, door on» 25ste re
serve-corps uilgevoerd, slechts 120 man
van deze troepenafdeeling; oen ongetwij
feld opvallend laag aantal. Wat de ver-
wieg gelegd en ik zou diep ongelukkig
zijn, iiidien ik mijne viool voor iet« an
ders moest verwaarloownmaar indien ik
hier bleef, hier waar men nooit een con
cert bij kan wonen, nooit iets goeds hoor
in de verschillende familiekringen, zou
ik even goed mijn kunst zien ultdooven
Heb modelijden met wij en vergezel mij
naar Amsterdam. U hier alleen te we
zen, zou al mijne vreugde vergallen, ook
al stondt gij mij toe voortaan tot artist
opgeleid te worden. Gij zoudt
hoe gelukkig wij samen
eene kleine woning, ver
der stad. Ik zou mijn kennissen bij u
brengen wij zouden samen lange wan
delingen maken, en gij zoudt getuige we
zen van mijne vorderingen, en later ook
van mijn roem.”
„Roem?” herhaalde de vrouw
zend: „Gelooft gij werkelijk, dat
zoo spoedig komt
„Gij zult bet oens zien, moeder? en
nog beleven dat ik met mijne kunst
evenveel geld verdien, als ik anders wel
den handel zou hebben gewaakt! Voor
mij zei ven bekommer ik mij daar weinig
over. Zoo ik slecht» mijne viool heb,
zal ik altijd rijk genoeg zijn, maar ik
zou het wenschcn om u; om mot u te
kunnen reizen, u alle gemakken te bc-
«orgen, u te danken, dat ik u die ver
schaft had.”
ken na hun verlies, zette Onno zich
naast zijne moeder neder en vroeg haar,
op bevonden toon
„Zult gij mij dwingen u h
gelijk vooraf bepaald! was, of komt
mij mede naar de hoofdstad
De weduwe zag hem vol liefde aan, en
antwoordde teeder
„Het zou mij veel kosten, kind,
veel, hier alleen te blijven. Maar
wil liet anders Ik ben aan dit huis ge
bonden.”
„Misschien zou gij het tijdelijk kunnen
verhuren, moeder.”
„Helaas! mijn jongen, wat zou uw va
der van dit alles gezegd hebben
„Hij kan ónmogelijk hebben voorzien
dat hij ons zoo spoedig zou komen te
ontvallen, en uw loven in dit uitgestor
ven huis zal zoo treurig zijn.”
„Maar gij, Onno, kijnt gij niet blijven?”
vroeg zij, aarzelend, want zij had zoo
zelden een verlangen durven uitepreken
gedurende de dertig jaren van haar hu
welijk, „ik weet het wel, voder’s plannen
voor u waren anders, maar gij zult nooit
een geschikt koopman zijn, dat moet in
den aard zitten, of wbl het komt er nooit
in. Wij hebben genoeg om stil van te le
ven, en gij zult u ongestoord met de mu
ziek kunnen bezighouden.”
De jongen greep hare handen in
zijne.
„O moeder,” sprak hij gejaagd „de
muziek! Daar noemt gij juist hetgeen mij
geen oogenblik uit dy gedachten is. Neen,
ik lien niet voor den handelsstand in de
en al» dilettant kunt gij in elk geval eene
ongewone hoogte bereiken.”
men twee Franscbe officieren, 30
Fransche onderofficieren en 180 Éran-
sche infanteristen als krijgsgevangenen
aan. Zij waren bij Atrecht gevangen
genomen. Voorts kwamen hier een
transport Dnitsche gewonden aan, die
naar Duitschland werden doorgezon
den.
Ijater zijn hier de eerste gevangen
genomen Canadeezeu ten getale van
30, doorgekomen.
Steeds passeeren hier nog treinen
die van Duitschland wollen onder
goederen voor de manschappen aan
het front vervoeren.
2)
Onno zelf
het „Karnaval _r_
len, en liep telkens mot zijn viool onder
den arm naar den organist, die hem voor
ditmaal eenige wenken mocht geven, en
*n waarheid van ochtend tot avond aan
niets anders dacht als aan hot middel
zijn nieuwen leerling in den korst moge-
lijken tijd nog belangrijke vorderingen te
laten maken.
Toen eindelijk de lang verbeide avond
aanbrak on de tienjarige knaap voor het
publiek optrad, bekroop Hoidius op een
maal de vrees, dat hij zou blijven ste
ken. Wat had hij thans niet gegeven, in
dien hij de gaven van zijn kind eerder
ontwikkeld had. Zou hij nu over hem
tooeten blozen En dat nog wel tegenover
vrienden, die niets als domme jon
gens bezaten en dus zeker jaloersch zou
den zijn en zich in zijn nederlaag ver
heugen
Maar reeds had Onno den strijkstok op-1
geheven, en zonder eenigo verlegenheid,
zeker van zijn zaak, speelde hij uit het
hoofd en met verbazende vlugheid het
Welbekende stuk. De organist die hem
op de piano begeleidde, gaf het eerst een
Aan het Westelijk Front.
AKEN, 11 Deo. (V. DJ. Hier kwa-
sein tot toejuiching en er barstte daarop
oen oorverdoovend handgeklap los, dat
zoolang aanhield, tot de knaap opnieuw
zijn speeltuig opnam en de Legende van
Wieniawski deed hooren, hem pas door
den muziekmeester geleerd. Ditmaal was
het den vader te veel, hij Bet de tranen
ongestoord langs zijn gelaat neerdruppe
len, en toen Onno weder naar hem toe
trad, ,0111 de plaats in te nemen hem tus-
schen zijn ouders ingeruimd, omhelsde Hol-
dius »hem met de woorden
„Je hebt overwonnen, kind
gen je; voortaan mag je les
was het ook tien jaar achtereen.”
Vijf jaren later werd de knaap naar
Leeuwarden gezonden, om daar het on
derwijs aan de Hoogere Burgerschool te
volgen, on de voortreffelijke muziekmees
ter dien hij daar bezocht was verbaasd
over zijn talent.
„Gij zult het ver brengen, buitengewoon
ver,” zeide hij„maar dan moet gij u1
ook geheel en al aan de muziek wijden”.
Ik wilde niets liever dan mij uitslui
tend op de muziek toeleggen”, antwoord
de Onno „maar mijn vader zal daarin
nooit toestemmen. Ik moet koopman wor
den en het helpt niet of ik hem al be
wijs dat Ik daarvoor nooit geschikt zal
zijn”.
„Heeft uw
hem
„In zulke zaken, helaas niet.”
„Dan is er niets anders aan te doen
dan te roeien met de riemen die wij heb
ben. Ik zal u zoover mogelijk brengen,
De vorderingen die hij binnen enkele
jaren maakte waren verbazend. Hij stu
deerde dan ook meestal den geheelen nacht
door.
Alleen de muziek liezat waarde in zijne
oogen, van feestjes of iets dergelijks wil
de hij niet hooren, en met steeds grooter
schrik dacht hij aan den snel naderen
den tijd, waarop hij zijne dagen achter
een kantoorlessenaar zou moeten slijten,
en des avonds nog met achterstallige han-
delsbrieven zou bezig zijn.
Maar, juist eunige waanden voordat hij
zijne nieuwe bestemming te gemoot zou
gaan, werd zijn vader door een Iteroertc
getroffen, en bezweek de brave man na
verloop van vier dagsn, gedurende wel
ke hij niet meer had kunnen spreken of
zich verstaanbaar mak®. Herhaalde ma
len had hij vergeefs beproefd iet» neer
te schrijven. Onno, dip hem vol liefde
oppaste en alles bedacht om zijn lijden
te verzachten, beproefde zijne hand over
het papier te leiden, en noemde zolts de
verschillende letter» van het alphabet op,
ten einde door een teeken te weten te
kornen welke letters zijn vader bedoelde
en zoo langzamerhand de woorden samen
te stellen. Het was alles vruchteloos, hij
stierf zonder dat men ajn jongsten wensch
had geraden en moeder en zoon bleven
achter In het bezit van een klein kapi
taal, dat voortaan door de weduwe be
heerd zou worden.
Op zekeren avond, ongeveer drie we-
J^aïHA
