»s
r
NGAS
num
soliede meubelen
Stoelen, Kasten,
Iderijen, Theeta-
Stijlameublemen-
peluch, Boeken-
lersoona onbesla-
dstellen, Kapok-
aapkamermeube
Hes spotgoedkoop.
Leerstoelen vanaf
ist f20.-, styi-
egels f 50, f 7 60
20
lovenhuii nabij del*
tterdam.
stun's Inkt
ideltjk de BESTE
.ONSCHADELIJK
CN-HOLLAND.
54e Jaargang.
Eerste Blad.
NGAS.
jTieix-ws- en ^d/rre:rtexxtie"blaxi voor G-o-ixd.ec ©zx OaoxstzeUsezx.
12928
Zaterdag 6 Noveqiber 1915.
behalve
Zon
en
MP EN
tEUlLLHlUl*
De Gunsteling.
tig licht hebben?
tot JAC. KOOI J Ki.
Wieringerwaard,
jelast met het instal-
(OOM Kz.
7IER1NGERWAARD
ifoon Inters. 82.
Verschijnt dagelijks
PRIJS VAN HÉT ABONNEMENT:
Feestdagen.
Uitgever» 1 BRINKMAN EN ZOON. Telefoon latere. 82.
Brieven uit ue Hotstad.
uit drie
bestaat
costeloos.
scherming noodig heeft.
het
rci»!>
(Wordt vervolgd
leert
hun
ze-
van
summer
lUtn.
mg is dit werk door
met het grootste
Bouw- en Woning"
irg. Onderstandscoin-
enzorg.
die schoonheid of zuiverheid toch niet
schaden. Wellicht is een overdreven
purisme nog gevaarlijker dan zoo’n
enkel binnensluipsel. We moeten one
daarom ook' voor die gevolgen van
den oorlog, die het nationalisme hoog
tij dool vieren, trachten tebewaren
en temidden van de rumoerigheid om
ons heen onze nuchterheid zien te
oe waren. K.
Schouwburg, 7% uur.
Opera „Carmen".
ken wij geregeld tijdig
nogen ontvangen vw
jncerten, v er makel ijkh*-
m dan in oa» agaoi»
idem franco per post.
Met Geïllustreerd Zondagsblad
Idem franco per post
nnementen worden
kt 31, bij onze Agenten,
«»f\ ..J
iahaslem 1
de dingen niet meer aten,
En wan
kel soms nog kunnen, js
het maar voor één oogenblik. liet is,
of de geweldigheid der gebeurtenis
sen ons plotseling zoo door elkaar
heeft geschud, dat we een anderen
kijk hebben gekregen op ons zelve,
op onze medemensohen en op de din
gen om ons heen. Of we dat allee
xien in een ander licht. Wat vroeger
voor ons beteekenis had, lijkt ons nu
vaak zoo bespottelijk nietig, omdat
we het onwillekeurig afmeten naar
wat om ons heen gebeurt. Wij ko-
taen ons zelven soms voor als een
gezellig, huiselijk kringetje, waar ge
praat wordt, gelachen, gekibbeld, ge
twist over allerlei, totdat plotseling
je moet van hier weggaan. De na
bijheid van deze vrouw maakt je ze
nu wachtig en richt je denkvermogen
ten gronde.
„Men heeft mij een week geleden
een professoriaat aangeboden,” merkte
hij aarzelend op.
Waar
Aan een universiteit in het bui
tenland, de naam mag ik niet noe
men, voordat ik een beslimring geno
men heb.
En wat zul je doen ‘f
Ik kan hot niet, ik kan
niet
GOIIISIHEUU R IM
:he Drukkerij
I 4 ZOON - Oo«a
f 1 25
1.50
1 50
.1.90
dagelijks aangenomen aan ons Burean:
ten, den Boekhandel en de Postkantoren.
mij met naar uit, alsof ze mijn be-
Och, ik ken haar, zij ie week
hartig, ze heelt iemand noodig, die
zo vertrouwen kan.
Je moogt haar voor jaron ge
kend hebben, al« meisje. Maar als je
haar nu zou zien, de heernoharee van
het salon, dan zou je er wel anders
over denken.
Hij keek strak voor zich uit
„Dus dat is er van haar geworden."
mompelde hij, „ik had het wel ge
dacht In deze omgeving, bij dezen
man zou hei een wonder zijn, als
zij niet ion onder ging...
Maar ik. die haar opgevoed heb,
ik moet nu npdlg aanzien, hoe een
ellendeling mijn werk met voelen
trapt.
Én er zou een tijd kunnen komen,
dat ze toch naar iemand verlangt en
zelfs dan kan ik niet bij haar zijn...
ik moet haar laten gaan. O 't is om
gek te word®
En als het noodlot haar niet
weer in je nabijheid had gebracht?
Maar dat heeft het gedaan! Over
dat „als' valt nn ntet meer te rede-
twisUb.
Ik keek hem bezorgd aan. Hij be
vond zich inderdaad in een gevaar
lijke gemoedeet learning, hij was mie
sehien in staat zijne positie, zijne
toekomst, zijn leven voor haar op 't
spel te zetten...
- Voor alles. kwM, «dda Ik,
het andere omhoog gezwendeld had.
Aan zulk een mensch had hij, (fie
ik als mijn ideaal vereerde zijneeni-
gc dochter ten huwelijk gegeven
Over dit raadsel sta ik nog ver
stomd, en ik geloof niet, dat ik het
ooit zal kunnen oplossen.
Over de verdere gebeurtenissen kan
ik vluchtig heengaan.
Een jaar later stierf de oude pro
fessor en ik verliet Europa.
Dat ik een zware slag gekregen
had, heb ik nooit verloochend, want
ik werd al schuwer en meer in mij
zelf gekeerd. Van jaar tot jaar werd
mijn levensbeschouwing enger
Maar ik geloofde, dat ik in de we
tenschap troost zou vinden, t Bleek
een vergissing te zijn, ik voel het
thans meer nog dan ooit te voren.
En wat denk je te doen
vroeg ik.
Weet ik het, antwoordde hij
heftig. De lijdelijkheid, waarmede ik
het moet aanzien, dat zij niet volko
men gelukkig is, is mij een kwel
ling. En dat jij het recht hebt haar
bij te staan I
Ik zou dat recht hebben? Hoe
kom je er toe.
Ja, je zult het hebben. Niet
zonder reden zocht ze je gezelschap,
ïk verzoek je, waak over haar, be
hoedt dit lieve wezen, alsof ze je
zuster, je bruid was.
Beste vriend, je spreekt war
taal Mevrouw van Nieberg ziet er
De huidige oorlog, die al verder
j zich heen schijnt te gaan grijpen
ez nu ook den ganschen Balkan bin-
zen zijn gebied te betrekken dreigt,
beeft eigenaardige uitwerkingen over-
il in Europa. Natuurlijk doen die
tich in de oorlogvoerende landen hei
Markot gevoelen, maar natuurlijk dee-
teu wij daarin ook mee.
Over de meeste dier gevolgen be-
ioett eigenlijk niet meer gepraat te
rorden. Een ieder van ons kent ze.
De boter is duurder en de melk en
ongeveer alles wat je maai' noemen
kunt, doch de verdiensten zijn voor
velen minder er zijn er daaren- 1
tegen ook die er bij profiteeren
e verhoudingen in ons finan
cieel leven veelal totaal averechts zijn
geworden. Maar ze zijn dat daar
niet alleen. En dit maakt waarschijiir
lijk, del er niet zoo heel veel
■eer van merken. Wanneer immers
dé heele wereld op haar hoofd staat
Sbrij ook, is dat eigenlijk precies
MtMfde als wanneer ze gewoonweg
op haai beenen en voeten staat.
F Wij kunnen nu en dat we dit
lèif niet merken, is juist het bewijs
er voor
zooals we ze vroeger zagen,
neer we
Maar wij bemerken dien wind not
op een andere, zeer eigenaardige
wijze. We heèben wel meer van die
bevliegingen, die ons tegen de be
smetting van onze taal met germa
nismen en gallicismen en andere is-
ntön in verzet brengen. Maar thans
is die neiging, om tot zuivering
onzer taal werkzaam te zijn, wel
zeer algemeen en sterk. En zij richt
zich vooral tegen het insluipen van
germanisme. Is het, ómdat we bang
zijn door de Duitschers geannexeerd
te worden en willen we ons alvast
wapenen tegen den vredigen strijd
die ons daar wachten zal Maar het
gevaar dreigt oogenblikkelijk en
ker meer van Engelschen dan
Duitechen kant. Niet omdat de En
gelschen ons vijandiger zouden zijn,
inaar omdat zij er voor hun oecono-
mischen oorlog tegen Duitschland
meer belang bij zouden hebben onze
havens te kunnen sluiten.
Of moet deze strijd tegen germa
nisme wellicht mede gezien worden
als een uiting van den anti-Duit-
schen geest die in breede kringen
van on» volk heerscht Maar hij
openbaart zich blijkbaar ook in
kringen, die van dien geest zich heb
ben weten vrij te houden.
Hoe dit zij en wat tfek de oorzaak
ervan wasen mag, mij komt dit pu-
ritisme sterk overdreven voor. Wij
ondergaan ook als volk den invloed
onzer buren en wanneer die invloed
niet passief maar actief ondergaan
wordt, is daar niets gevaarlijks of
schadelijks in- Zouden we dan ook
niet uit andere talen mogen nemen
en dit omvormen tot gebruik in onze
eigen taal? Waarom moeten we ons
daartegen zoo krampachtig verzetten?
We zijn toch sterk genoeg om, on
danks hef ondergaan van zoo n in
vloed, onszelven te blijven.
En daarop komt het immers maar
aan. We moeten het vreemde kun
nen opnemen in ons eigen wezen, het
tot ‘eigene kunnen maken. Dan zal
vreemde invloed ons geen kwaad
doen.
Natuurlijk is het een goed ding
onze taal mooi en zuiver te houden.
Maar het opnemen van enkele Duit-
sohe of I- ransche uitdrukkingen zal aan
zijn zich snel te verplaatsen. Het zal
binnen afzienbaren tijd noodig zijn
dat ieder raadslid een auto te zijner
beschikking hééft. Om in principe
daartoe te besluiten stel ik voor deu
poet met f 1 te verhoogen ten einde
daaruit 4ö vrijkaarten van de trama
te bekostigen. De H. T. M. die bij
voorkeur dingen doet, die niefc door
den beugel kunnen, zal gaarne tegen
<lit bedrag den koop willen sluiten.
Om het verschil dat bestond tua-
schen een auto en de tram aan te
vullen, lijkt bet mij gewenacht de te
lefoon te benutten. De gemeente ex
ploiteert zelf den telefoondienst. Het
kqst haar niets alle leden een toe^
stel te geven. En wat is zeldzamer
in dezen tijd dan een sociale maat
regel die geen geld kost Sociaal is
deze maatregel zeker; de sociaal-de-
mocraten stemden er met liefde voor.
Voor het contact tusschen de raads
leden onderling en tussohen hen en
de burgerij is een telefoon onmis
baar. Is nog niet onlangs gebleken,
dat raadsleden in nauwe relatie «taan
lot Scheven!ngsche caféhouders, wier
belangen zij in particuliere audiëntie
bij den wethouder verdedigen? Waar
zoo met ijver wordt samengewerkt
motM niets nagelaten worden wat het
contact met de burgerij, de saamhoo-
righeid kan bevorderen.
Met een tramkaart en een telefoon
zullen wij een eiixi geholpen zijn.
Echter nog niet geheel. Herhaaide-
lijk heeft een raadslid corresponden
tie te voeren. Dat koet hem veel
geld aan papier en inkt. Het komt
mij alleszins billijk voor, waar het
geld besteed wordt ten bate der ge
meenschap, dat de gemeenschap het
dan ook betaalt. Het is echter niet
gewenscht dat zonale het papier dat
ter onzer beschikking ligt in de raad
zaal, dit papier het hoofd „gemeente
secretarie” zal dragen. Wij moeten
ook in de gelegenheid zijn het heil
der burgerij te behartigen zonder dat
deze behartiging een officiMi karak
ter draagt Juist de ambtelijke brie
ven, die er op het eerste gezicht niet
officieel uitzien, kunnen veel nut
stichten. Dat een echte „Swan" vul
penhouder naast het papier behoort,
ligt voor de hand. Trouwens wie a
zegt moet b zeggen. Papier en pen
zijn zoo nauw verbonden, dat ze on
afscheidelijk zijn, vandaar dat de ge
meente ze niet kan splitsen zonder óf
het papier óf de p«n onrecht aan te
doen.
Dat een raadslid goed op de hoogte
is van de gemeente is de aller-, al
lereerste eisch. Het dient vooral de
plaatselijke blaxlen te lezen. B. en W.
zullen dus inzien dat een abonnement
flaarop van het grootste belang is
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummerf 0.56
I E'kc re*e' meer 0.10
I JSygpiY By drie achtereenvolgende plaatsingen worden deie tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f0.35 by vooruit-
betalingelke regel meer 6 ets. Reclames f 0 95 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
een aardbeving het huis doet ineen
storten en het kringetje gillend uit
elkaar doet vluchten en alle leden
ervan vergeten zijn, waarover ze nu
eigenlijk praatten en twistten.
Het is toch vaak ook zoo bespot
telijk, waar we ons druk over kun
nen maken. Wat dóet het er toch
eigenlijk toe, of je in smoking of in
een Engelsch hens! op een diner v er-
schijnl, wanneer je het vergelijkt bij
de vraag van dood en leven Wat
lijkt het onzinnig zich druk te ma
ken over een gestolen fiets, wanneer
je vlak naast je deur toestanden ziet,
waarin alle begrip van mijn en dijn
verloren schijnt gegaanzich op te
winden over een vechtpartij met de
politie, wanneer bij je buren de
menschen worden doodgeslagen als
ratten; of te kibbelen over een paar
opcenten op een belasting, wanneer
een verwoest land nog gebrandschat
wordt door de gedwongen opbrengst
van honderden millioenen.
liet gaat nu in de wereld om het
teven zelf, hel leven in zijn kille
naaktheid. En niet eens meer oui het
leven van het individu, dal waarde
loos geworden schijnt, maar om dat
van volken. Is het dan wel zoo
wonder, dat er een storm van natio
nalisme over d» wereld giert Hel
is bedroevend sober. Het doet het
hoogere beschavingsleven ontegen-
zeggelijk enorme schade, het zet de
cultuur jaren, tientallen van jaren
achteruit. Maar hei komt ook mis
schien in ander opzicht die cultuur
weer eenigszins ten goede, doordat
hot den menschen de waarde van hel
nationale leven toch wel beter
beseffen, doordat het hun ook
eigen leven in andere verhoudingen
leert zien.
Die storm van nationalisme waait
ook over ons land. We voelen ze tel
kens in allerlei politieke en maat
schappelijke openbaringen-
Is de godsvrede, die de elkaar bé-
strijdende politieke partijen stilzwij
gend sloten, maar die thans op een
einde dreigt te loopen, is die gods
vrede ook niet zoo n openbaring
een gevolg van het gevoel van ewis-
gezindheid, van nationale eenheid ge
weest
LCXC1.
VV ij zijn in de gelegenheid onze
lezers in Kennis ie stellen met de
onuiigesproKen rede van iemand, die
nog geen raaddiid is, doch het spoe
dig noopt te worden.
Zfijn iXMle had den volgenden in
houd.
Mijnheer de V oorziller. liet raads
lidmaatschap wordt steeds zwaarder,
lien, iwmug jaar geleden, was bet
een grapje, een aardigheidje, lid
van den raad te zijn; nu is hot een
zwaar werk, <*eu vak. Er dient in
derdaad spoedige en aidoende verbe
tering^ „gebracht te worden in het lot
van de'raadsleden. In alle opzichten
iaat dit te wenschwi over. In de
.eerste plaats de bezoldiging. Deze is
veel te gerhig. De dure tijden, de
stijgende duujie van de eerste le
vensmiddelen, maken verhooging een
belang van eerste orde. Vijf gul
den per vergadering is een sohamel
loon. En wal voor vergaderingen
lie diensttijd wordt voortdurend lan
ger de onevenredigheid neemt toe
en onidervoeding van de leden zal er
een gevolg van zijn. De ernstige ge
varen, die daarmede het heil der bur
gerij 'bedreigen, zijn niet te onder
schatten.
Dan is daar de reohtspositie der
raadsleden. Alles wat maar zweemt
naar verzekering ilearVan is onbe
kend. Zoo beu je gezond en zoo lus
ten de kiezers je niet meer. Zijn niet
«lil jaar negen raadsleden ontslagen?
Ontslagen zonder dat hun zaak voor
een scheidsgerecht is gebracht. Staat
niet <le heer Warneke, die zoovele
jaren zijn beste moppen in den. raad
lapte, met vrouw en elf bloeien van
kinderen aan den dijk
Verbetering der bezoldiging, ver
korting van den arbeidsduur en re
geling der rechtspositie van.de raads
leden is urgent.
Deze drie grondlagen van een mo
dern bestaan, zijn echter voor „een
raadslid niet voldoende. Ten- einde
zijn taak naar behooren te kunnen
vervullen, zijn andere zaken noodig.
Een raadslid moet in de gelegenheid
<e dan nog kunnen doen Er zijn
twee gevallen mogelijk. Ze is onge
lukkig of ze is het niet. In het eer
ste zou je tusschenkornst haar nog
ongelukkiger maken. Want de gou
verneur is er de man niet naar
zich van zijn vrouw te laten ver
vreemden. In het tweede geval heeft
ze je hulp niet noodig. Wie zegt je,
dat ze dal bakvisehjesavontuurtje niet
lang reeds vergeten is en of ze je
niet met haar half verwonderde blik
die haar eigen Is, zou aankijken, als
jo kwam om verjaarde rechten te la
ten gelden.
Mijn woorden schenen hem te tref
fen. Geheel onder den indrnk ging
hij aan den «shrijftafel zitten en
schreef, dal hij het profeesoriaat aan-
nam. Ik stak den brief terstond In
den zak, om hem te posten.
Nu heb ik nog één wenach, zel-
de ik, n.i. dat je morgen zegt, dat
je wegens ziekte je college voor on-
bepaalden tijd moet uitstellen.
Je behandelt me als een kind,
mompelde hij tusschen de tanden.
Aks een zieke, antwoordde ik,
hem de hand drukkend.
Goed, en wat dan, als ik hel
doe
Dan neem je den trein en gaat
heen. Voor je eigendommen, zal ik
zorgen.
Heb je het reeds af geschreven
Neen, ik verzocht bedenktijd.
Dan moet je morgen, neen van
daag. nu dadelijk oen brief schrijven,
waarin je je bereid verklaart, depo
sitie aan te nemen.
Maar.
Geen maar... ik raad je aan,
lieste vriend, laat mij voor je han
delen... Je bent door het lijden, dat
je de laatste weken gedaan moei heb
ben, in een moeilijken toestand ge
raakt. in een toestand, waarin het
noodig is, dat een ander moet in
grijpen. Dat je ook geen afwijlend
antwoord hebt gegeven, bewijst de
juistheid van mijn Celling.
Wees dus verstandig en doe, wat
ik je zeg. Je hebt in de nabijheid
dezer vrouw niets te maken. Ver
onderstel dat je in de gelegenheid
zon komen. In te grijpen. Wat zou
Over de avonden die volgden zal
ik kort zijn. In ieder geval was het
dat zij in het voorjaar weg-
llng. anders was de rangschikking
*an de flora van Madagascar het
“•tete werk van den professor
■“o*1 gereed gekomen. In deu herfst
ze terugkomen, zoo nwgelijk met
toestemming van haren vader.
ging goed, tot in October
PMaelmg
de brieven wegbleven.
ze 8auw hier zi3n»
■^Doch ze kwam niet. In plaats
*“rvan kwam in November een schrij-
Zt*1 haar va,kr waarin h’i
^Wtocbt. zijn dochter geen brieven
"eftr te schrijven. Alle veroordee!
hem vreemd, zooals ik wel wist,
~®Jnj zou dan ook gaarne zijn toe-
reming
hebben gegeven, indien het
«Ut anders beslist had. Zijn doch-
Ww«« sedert 14 dagen verloofd...
h™ geen
dien slag trof, kun je
jyp?' Ik zal hem mijn leven
S "y te boven komen. Toevallig
1* weten wie de man was.
Ib r7’rzucbtl«(‘ van het ergste soort,
öch van het eene baantje naar
mijn leven
4 Ie w^«n wie 4e
lick