bei
letten I
HilHQ
I
I'
irtHrij
i
I
ed.K Alter
plc Gracht 269
HAAG,
•GSTE WAAK-
dragen
DamesiltKLiiq
sele of gedeelten
8.
ii in ui min
den Boekhandel ru
VAN BURK,
SWARTSENBOBO,
Bi
J|
n1.
l|
<A
De Oorlog.
.12939.
Vrijdag 19 November 1915.
behalve
Zon-
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON.
Mi
FEUILLETON
De Gunsteling.
Wed.E.ALTE
It
54e Jaargang.
ÏTï@“cl,ws- ezx -^.d-^reartezxtielolsLd. voor Q-o\xeL©. @zx Oxxxstxelcezx.
Verschijnt dagelijks
en Feestdagen.
Telefoon Interc. 82.
Exxxrxexxlazxd..
i’s Sprookjes.
ESSING,
perstraat 14.
alle meubelen ip<*
lyk. 13
Telefoon Interc. 82.
30
Brussel,
weer ’t
ADRES voor mea-
baar
91)
HOOFDSTUK XIV.
staan gouden lettere op
He-
ik
brand
in
aan-
ver-
Wordt vervolgd.)
doch de tranen
o ogen.
alsof
ah je
een lunch*
Drukkerij
t ZOON
dwingen, zijn grenzen in hit
ineen voor ons te sluiten.
vroeg,
‘i je
zetóë ik,
neer.
iten deitadunhu»
9 vergooi.
TAAN «u ADRKH
Gracht 2fl»‘
HAAG.
oe»t.
cWk lua m«a 4^
crudatea of .o*,-
.er-
r*e. Oplo.K.d ra
^**a» lol hor.fr.
4,^0- M
Zes
er
GOÏDSCHE COimTT
is oen dameMbaiui, zrtde
ver-
vergeefs
lijd
(gescheld,
te tdiute
vol-
M .1
it i
PR IJ S D ER-ADV E R T ENT I N
Van 1—5 gewone regels met bewysnummer.f 0.55
Elke regel meer0.10
By drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f0.35 bij vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames fO 25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
OOTE SORTEER1N0
•LENDE PRIJZEN
'oor al
rijk geïlliutrserd*
van
Helweg 39, 21’
Schouwburg. Abou- j
riling.
w|j gmgM 81*
4aa la ma.
sersche spinnerijen den katoenafvoer
awnijdt, onder voorgeven, dat de ka
toen verder naar Duitechlaml ging
waar zij voor ainmunitie-aanmaak go
bruikt wordt, f rankrijk zou de vaste
overtuiging hebben, dal, atedeZwit-
sersche toevoeren ophielden, Duitsch
laud zeer spoedig, wegens gebrek
aan katoen voor de ammunilie-aan-
nuvak den oorlog zou moeten op*
gexen.
Daartegenover kan vastgerteld wor*
den, dal wij nu roette in Duitechland
voor jaren lang genoeg katoen voor
<Ht doel hebben, dat wij verder over
den nieuwen Donauweg katoen uit
Turkije zullen krijgen en dat wij,
zclte wanneer er geen K.G. katoen
meer in Duitechland was, hog altijd
voor oiiafzieibbaren tijd genoeg crt-
rtof zouden hebben. De gedachten
dat wq uit gebrek aan katoen voor
aminuniilie-aanmaak den oorlog zou
den moeten opgeven, is zoo onziiv-
nig, dat zij als met een opzet gebo
ren onjuist voorwendsel kan be
schouwd worden, om Zwitserland te
dwingen, zijn grenzen in het alge
Als ik mij niet geschaamd had,
I In^n vader en mijn bruid te ontloo-
p. pen, dan zou ik zoo vlug mogelijk
paar het kantoor zijn teruggegaan en
*“°r een zijdeur getracht hebben te
G’tfwappen. Doch ik ging hen dap-
P*r tegemoet en overlegde, welke uit
vlucht ik zou bedenken, om in de
**°*Magumi van hen verlost te zijn.
t jongen», wat voer je
•tewdijk alt riep mijn vader mij
I verre reeds toe. Wij zijn rtwte
Verlof naar Duitechland.
Bij minizterieele beschikking heeft
de minister van oorlog met betrek
king tot het geven van verlof naar
Duitechland het volgende ter kennis
van de autoriteiten der landmacht
gebracht.
Blykens mededeeling van don Mi
nister van Buitenlandeche Zaken komt
het voor dat Noderlandsche verlof
gangers in Duitsohland worden gear
resteerd wegens het niet voldoen aan
de bekendmaking van het „Stcllver-
tretendes Genertukommando” te Co
blenz, welke bekendmaking de bepa
ling bevat, dat in het gebied van het
8e legerkorps ieder vreemdeling boven
15 jaar zich binnen 8 uur na zijn aan
komst in een plaats waar hij zich
wenscht op te houden onder over-
lagging van zyn paspoort moet melden
bij de politie op straffe van gevan
genisstraf.
Het gebied van dit legerkorps om
vat de Regeeringsdistrioten Coblenz
(zonder do Kreisen Wetzlar, Simmeon,
Zeil Kreuznach en Meisenheim), Keu*
len, Trior (zondor Stad- en Landicreis
Saarbrucken en de Kreisen Saar, Saar
louis, Merzig, St. Wendol en Üttmei-
ier) en Aken, benevens van het regeo-
waar flank vuur kon worden gegeven-
I itgcbreide loodsen-kampen met blok-
huizen en groote rtalten bewijzen,
dat de Russen zich daar reeds voor
d‘‘ii winter hadden ingericht.
Aan het Italiaansche Front
Het Oosten r ij k s c h e commu-
L niqué van 18 Nov. luidt In den
I loop van den dag van gisteren her
vatten de Italianen den aanval even*
I min ate in het jongste verleden. Dos
nachts trachtten zij voorwaarts te
r komen naar Zagora aan de Noorde-
lijke helling van den Monte San
Michele en tegenover den sector ten
Z.-W. van San Martino. Alle bewe-
..gingen werden gekeerd.
Sedert hedenochtend vroeg wordt
E Roerz opnieuw heftig gebombardeerd.
In het eerste uur vielen ongeveer iW
projectielen in de stad. Gisteren is
de oudé stadswijk Riva van den Al-
I tisshno af onder vuur genomen.
Onze vliegeniers wierpen bommen
f- op de kazernes van Belluno.
lijk, ik kan u dat zoo niet zeggen
mtest'hieti later wei ecus, ja, tater,
zouden wij niet gaan eten Heerlijk,
samen weer eenu te dineeren Want
ten eerste heb ik kolossale honger
en ten tweede moet ik omj drie uur
weer op kantoor zijn, voor een uur
len hoogste, ik ben gauw wem* le
nig'
je. Kom
Hootd”.
Ik vond hot papier vanmorgen nog
op dezelfde plaats, waar ik het gis
teren had urjergelegd, en schrijven doe
je maar beelemaal niet meerniet
eetw aan je verloofde. Helene zegt,
dat liet tenminste veertien dagen ge
leden te, dat je haar vluchtig
paar regels gewehreven heb»-
bant u dal toch, smeekte
Jene weer, doch de tranen stonde©
‘haar in de
't Was mij
stond.
Zoo, dat had ik dus gedaan? Waar
lijk, ik had nergens anders idéé in,
dan In deze intrige, die mij niets
aan ging en waarbij ik niets winnen
maar alles verliezen kon. Alles, len-
tilcdte ook dit lieve, bleeke meisje
dat in den loop .der jaran een stuk
van mijn eigen zied geworden wae.
Vergeef mij, Helene, en y ook
vader, zeide ik terwijl Ik w
trachtte mijn verwarring meester
worden, ik heb in den fanteten
allerlei narigheid ondervonden.
Jiarighdd vroeg Helene
schrikt.
Neen, neen, narigheid niet, stot
terde ik, maar merkwaardig, wonder-
Het moeilijke uur naderde.
Morgens had ik mij op bureau
in nujn werk trachten te verdiepen,
doch toe» bet twaalf uur sloeg wierp
ik de papieren in mijn lessenaar en
haastte mij, mijn opgewonden gedach
tengang builen wat te kalmeeren.
Nauwelijks stond ik op straat, of
daar zag ik in de verte twee bekende
®*ar al te bekende gestalten
klMBNl.
L - Dat mankeerde cr
Ï^ïcren anderen dag
Kardinaal Mercier.
Teltigrafiseh wordt uit Rome
meld, dat kardinaal Mercier, die gis
teren te Rome werd verwacht, waar
heen hij zich op verzoek van den
Pa>ufi| zou begeven, In Duitechland
wordt opgehouden. In dekringen van
het Vatikaan gelooit men, dal tot
dit oponthoud <loor de Duitsche auto
riteiten order is gegeven, inde hoop,
dat de aartsbisschop van Keulen, die
weldra te Rome zal aankomen, den
tijd zal hebben bij voorbaat den in
druk te verzachten, welken de ge
tuigenis van den oppersten kerkvoogd
van België, omtrent de Ihiiteehe auto
riteiten in het Vatikaan (zal maken
Ruffian
De iiaven van Archangel.
Lil Christiania wordt dd. 16 Nov.
gemeld in strijd mei de loopemie
geruchten kan verklaard worde», dut
de vaart op Archangel volkomen ver
zekerd is. De haven beschikt over
krachtige ijsbrekers. In den vorigen
winter slaagde een ijsbreker er in de
vaart open te bowlen tot half Janu
ari. Toen werd de vaart gestretrsl,
door een getrek aan het schip. In
marinekringen is men overtuigd, dat
dit jaar de ijsbrekers den geheolen
winter do vaart naar Archangel kuw
nen openhouden,.
De gemoedsstemming der
Brusselaars.
De VI. :$tem ontving van
VerKa<l«Tii<<lM«tf I
Jej. Wed. BUnkm
Prof. Bo»d.H»*«-
,er de hè» ü-
au Purinerend. I
Réunfe, 8 uur. Voor
Vogel voor Nul»- I
Touda.
Bouw- eu Wooigg- I
g. Onderetaieiw»» I
isorg.
Genoegen, 8 uw. j
erteovergwlering. 1
deteit de Réunio, 3
Fraatatae. Voor
uw Adrienne Db»jr
Een nieuwe Fransche ooriogsleeninff.
Uit Parijs wordt d.d. 18 Nov. ge
meld Het Staatsblad van hedenmor
gen publiceert de besluiten volgens
welke de Minister van Financiën ge
machtigd wordt, bij openbare inschrij
ving over te gaan tot de uitgifte van
een 5 pet. Jeeni/jg, De obligaties de-
z& leenlng zuilen worden uitgege
ven tegen den koers van 88 franc».
De inschrijving op deze „overwin-
ningslwning^ (Emprunt de la Vic
torie) zal van 25 November tot 1'.
December plaats vinden.
Zwitserland en de Entente
Uit Zwitserland wordt d.d. 18 Nov.
gemeld, dat de Entente aan de Zwit
Ik dacht, dat je tot drie uur
op T kantoor umet zijn, en dan vrd
was vroeg mijn vader.
Ja, bij mij is het omgekeerd,
o^, liever hot gebeurt bij uitzonde
ring-
4 in ieder geval heb je vanaf drie
uur geen tijd voor ons, zdde Ho-
tene, die ndjn verlegenheid zag ou
mij er in haar goedheid zoo vlug mo
gelijk uit wilde retklen, ate je het
goed vindt, zullen we in
room op je wachten.
Dank je wel, lieveling, zeide ik
geroerd.
Wat is er te bedanken brom
de mijn vader en daarop gingen we
naar het hotel, waar ze logeerden en
van waar uit men drie vensters van
mijn woning kan zien.
Wil je nog uiet eerst «ven naar
hute gaan f vroeg Helene, voordat
wp /ia» tafel gingen.
Waarom antwoordde ik, ik
heb itaar meestal niets te doen...
Hier is nu mijn huis... en de minu
ten zijn goud waard.
Er ligt een brief voor je op
tafel, zeide mijn vader, die nog steeds
er nog maar aan.
F r T”-J zou ik gejubutó
I 8»|iu<-hl hebben, als fk hen zag maar
kanlaaw
Al» ik
l frijn vader i
Aan het Oostelijk Front
liet (Jostenrijksche commu
nique van 18 Nov. luidz Het oprui-
bwh van het slagveld bij Czarteryek
H bracht eerwt aan den dag hoe groot
H onze zooeven behaalde overwinning
fc geweest. De vijand leed daarbij
ltsntige verliezen. Tot nu toe wer
den 2500 Russen begraven. Wij heb-
ben 100 pas gedolven graven geteld.
Verscheidene duizemlen geweren en
groote hoeveelheden schietvoorraad
S Vormen den buit, die nog voor uit
breiding vatbaar is. De tegenstaiwler
I bezat aan den Westelijken oever van
de Stvr vier achter elkaar gelegen
sterke stellingen met draadversperririr
gen. steunpunten en veldwerken, van
PRIJS VAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaal f 1 25
Mem franco per post. .1.50
Met Geïllustreerd Zondagsblad ,1.50
Mem franco per post ,1.90
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau:
Markt 31bij onze Agententien Boekhandel en de Postkantoren.
rubj4ek ,,binnenlai»d‘' over te slaan.
Geen UjdHchriften meer. Bovendien
geen categorie meer, geen proepec-
Hitteen, ook geen boeken Leert, le
zer, uit deze concreete gevallen be
seffen, hoe „diep verachtendwe zijn,
ileen nieuwe uitgaven, geeu tijdschrif
ten, geen kranten uit Duitechvijanr
dige landen cu vaak zelfs geen cor
respondenties uit neutrale landen,
bereiken on». En, nu zijn we daar
aan gewend
lAat mij nog aan de lijst van 't
geen we wel missen morton, onder
meer nog toevoegen de schouwbur
gen. DupH geen schouw hu rg-l event,
noch sehouwburggenot. Zelden een
concert s zeklener nog een tentoon
stelling van schilderwerk. Zoodat men
zeggen mag: geen artistiek leven. De
unlveiwttrtt gesloten. Geen voordrach
ten: dus ook geen openbaar weten-
•schappelijk leven».
Op al die gebieden is Brussel een
murne piaine. Maar, wij zijn er thans
aan gewend. Wij hebben er ons ber-
siaun op hor-ingorlcht. Wij blijven
thute, genieten meer en beter «Jan
vroeger I genot van ‘t huiselijk mi
lieu.
knorrig was.
Ik schrok op. Als de brief......
Maar neen, er uobrwea toch ook an-
dere monschen aan mij Overigen»,
zou ik later wel gelegenheid vinden
han te lezen.
Wat iveb ik nu mrt brieven te
maken riep ik mrt wat onverschil
lig gebaar.
Hrt iz zz_ it
I ietene zacht, met oen roerend
wtjteode blik.
Ja, er r*""z
en een kroon, en hij te geparfumeerd'.
Dv tewnrt mag weten wat je voor
vooraan» connectie» hebt
Van wie vroeg Helene.
Nu,
meende ikr.
Ik dacht, dat je nu niets met
brieven te maken had zrtdc mijn
vader.
Ik kan ook wel hier blijven
Ik, en legde mijn hoed weder
Kwart voor éónen... nog een paar
uur. Wat zou daar in staan, zou ze
'te sawsmkonwt afzeggen Dan zou
hrt niet erg zijn... maar een veran-
ftering van het plan Wat dan
Kamp z/oj bericht moeten hebben, hij
moest o|<ezocht worden desnoods
Hemel, wat te beginnen
ghUerenmidifeg hier, hebben je ook
bericht gestuurd......
Ik schrok. Goeden dag vader, goe
den dag lirtene. Mijn verloofde zag
er bleek an aangedaan uif ,en keek
mij bedroefd aan, ate iemand die den
gedierten nacht gewaakt of geweend
heeft.
Ze was ate een bloem, die men
vergeet water te geven, en die nu
dreigt te versmachten. Hc voelde mijn
geweten bezwaard, want ik had sinds
weken aan haar niet gedacht.
Wat mankeert je, Leentje vroeg
ik. Be» je niet goed gewe«t
Ja, begon mijn vader zijn preek
den geheelen nacht heeft hrt kind
aan hrt venster gezeten, en naar je
kamers zitten turen, want we logee-
ren in ,,’t Gouden Hoofd” om je
dicht bij on» te hebben. Om vier
uur des morgeus vond ik haar zoo
koud al» steen daar zitten. Toen heb
ik haar gezegd, dat ze naar bed moert
gaan. En ze heeft zoo geweend.
Maar vader, zei Hdeue zacht
verwijtend.
Rustig laten uitpraten.
pene, jongen, om vier uur was
nog licht bij je gezien geweest. Boe
mel je zoolang.
Hrt was ontvangavond van den
gouverneur, antwoordde ik.
Dat ik daarna tot bij vijven bij
Kamp had gezeten, verzweeg ik wij
selijk.
Dat schijnt eerder ontvangmor-
gen geweest te zijn, antwoordde hij.
rterk «tan is des menschel» aanpa»-
rtngHvermogen.
Ook wat het inneriijke, ’t loven
des geertes en deszelte behoeften be
treft. Want eveneens op dit gebied
geldt hrt „hebben we geen brood*,
we hebben geen nood’’, zooate René
de <’lcnn heeft gezongen.
.Schrikt dan n'rt op, lezer» Sedert
20 Augustus van verleden jaar «pre
ken we, als wij er soms aan denken
van een telefoon, van een trtegnwn
of van een trein, als een blinde, de
welke een tijilje lang hoeft kunnen
zien, van kleuren. Nooit worden wij
door ee» vriend of vijftnjlopg
liet rinkelend trtefoon-geluip
lang een vergeten klank. Ile
koinenste stilte nu.
Ook wort hier niemand meer, hoe
een telegram er wel uit kan zien.
Alleen hrtibcn wij nog een flauwe
herinnering aan dat vlugge corres»-
loiulentiemiddrt. Doch eerbare lieden
jeweron, dat het ook maar bast is,
dat dit verkeersmiddel eveneens tot
hot verleden te gaan bohooren: hoogst
zelden brengt een ctrtgram g*»«i nieuws.
Hunne afschaffing is du» ten slotte
ate een maatregel ten goede te be-
schouwen. En je went er gauw aan,
de zaak van dien hoek uit te be
zien
Wal dan de verbindingen per spoor
betreft, voorzeker, er loopen treinen.
Maar, ’t zijn Duitsche treinen. De
Belg die ze gebruikt, wordt mrt een
allerleelijkat oog bekeken. Hij komt
bij zijn medeburgers in ongenade.
Bovendien te hrt larie! pejionhiur.
En zoo komen wij er tenslotte toe,
te doen en te redeneeren, net of er
nooit oen spoorwegdienst ter wereld
haul bestaan of de tetefoon niet was
uitgevonden of 't woordje telegram
niet In t woordenboek voorkwam.
De kranten, die hfer te lande nog
verschljiirt», houden zotsianig weinig
zaaks In, dat ze koopen, geld weg
smijten i». Ej» om nu eenmaal vnn
me zelf wat te vertellen terwijl
ik vroeger niet uit leeslurt, doch uit
plichtsbesef, een» tiental Relgim-hê
kranten daags verslond, doe ik het
thans uitrtulteml met hrt „Handels-
blad” en mrt een paar andere Ne-
derlandteche persorganen, die ’k wel
eer ook al las. Belgische politiek
Wie denkt er hier te lande nog aan?
Trouwens, aan de politiek, door (tic
vluchtelingen van uit hunne schuil-
plaats, buiten onze weten en tegen
ons verlangen in, oen beetje lukt*
ruchtig gevoerd, hebben wij reeds
ruim genoeg...... En een gevolg hier
van te, dat wij „slechte” de Hol-
landsche kranten lezen, en wc, niet
zonder vreugde, daaraan wennen, de
Bruasrtschen correspondent een zóó
typiach en typeerend rtemrningsbeeid,
dat wij het volgende er aan ontl oe
nen
Des menschen aanpassingsvermo
gen is grenzeloos. Doch nooit is de
waarheid er van zóó overtuigd ge
bleken ate in dezen ijzeren tijd. Even
goed te Brussel als elders.
Door de oorlogsgebeurtenissen
werd onze heele levensrichting mrt
geweld uit elkaar gescheurd eu ge-
slooten en onze gewoonten hate over
kop gegooid.
Hrt was de volkomenrtc ontredde
ring. Maar, net ate voorheen Robin
son, hebben wij ons geleidelijk, dank
zij ons (aai geduld, zóó goed weten
te schikken naar de nieuwe omstan
digheden en mrt zulk vernuft partij
weten te trekken van elke guboden
kans, dat ons eiland ons ten langen
laatste dragrtijk te bewonen is gaan
Lijken.
Wie geen brood meer had op de
plank, ging zich bij 't voedingHeo-
mité kosteloos voorzien van 'tenont-
beerlijke wie er te weinig had, bes
zócht zonder valsche schaamte de
goedkoope instellingen, die in dat
geval hulp bieden. Ik verzeker hrt
u, niete te trouwens zoo gemakkelijk
ate het dan toch mort, dan de tering
naar de nering te zetten. Een elk
komt »»u rond, ook die't vroeger
niet kon, en die toen geen rteun
in kon roepen nog verkrijgen.
Anderzijds veranderden ve'.en der
genen, wier zaak ig>en winst meer
oitleveide, direct van'bedriX- De meu
belmaker ontpopte zich tot een rei
ziger in karnemrtkaeep; de fabrikaid
van «ulo's ging chocolade vervaardi
gen de effectenhandelaar herschiep
zich tot een grossier in. aardappelen;
de kleermaker (marehant tailor) ver
vormde zich tot koopman in varken»;
eon journalist le journalisme rnène
A tout, sauf A en Jfertir, zegt de
journaltoten-wijsheid werd vracht
rijder. Deze metamorphoson-crisis
schijnt voorzeker, op ’t eerste gezicht
erg leuk maar van welke gezonde
bwrtaaraskracht en van wrtk kranig
leven»belei«l geeft zij ook, en wellicht
in de eerste plaats, blijk. Van Ai
onze vroegere gewoonten, misaehien
gebreken, hebben wij ons geleid.dijk
ontdaan en losgwnaakt, voor zoover
zij ons in dezen tijd te schade of te
schande waren.
Daarmede heeft Brussel, wat hrt
stpffeHjke betreft, weer ’t uitzicht
gekregen van een in vrede levende
stad. Aan den oorlogrtoertarxl zijn
wij gewoon geworden en naar zijn
veelvuldige, vroeger nooit gekende,
eisehen hebben wij ons geschikt Zóó
gisteravond en ^vanmorgen vroeg.
Heb je dan geen negen meer in je
hoofd, dal je niet eens ziel, wat er
op tafel ligt Op een blad papier
heb ik geschreven
Wij zijn hier en wachteji op
direct in hrt „Gouden
ik zal erna ear»l kijken,
en zette mijn hoed op.
brieven te maken had zrtdc