J?
R
biedingen
Zaterdag IS December 1915.
12904.
Eerste Blad.
f
Courant
£Txeix“WS- exx -^.cLTrextezxti©“bleLd. voox G-oxxoLa. ezx Oxxxstrefee
behalve Zon- en Feestdagen.
phijsderad v f rteiTt ÏÉNÏ
Me Jaargang.
leken
pakt
jas
11
De Gunsteling.
ialen
rijzen
BERICHT.
loen!
1
bot H
tbruilwa
1 is.
UitgeverTT. BRDfKMANEN ZOON. Telefoon latere. 82.
Verschijnt dagelijks
Telefoon luiere. 82.
je
houwburg, -8 uur.
mente- v oorteel Ihg
Tooneel.
Brieven uit de Hofstad.
175
JS
bestut uit twee
be
rm
>1TILS.
OwqmImi
I
5, 'Wijdstrast 29
68
1 aan het Banu.
en
pakje
zijnentwil
be-
mijn
o niet.
Ons
onzer
Men zie hel artikel „reraMetid,
elders in dit blad.
ET.
Réunie”, 8 uur.
J. v. d. Brugb
Van Vrijz.-Herv.
me
een
JLD Lnz.
ÏG.
(unie, 8 uur. Afd.
•d. Verbond Vlaam-
de.
lakbond. Vergade-
a.
Zij, fla .Ml Wt
IMS o. dit Mad .oor Ma
kaoUd akoaaaaran, owb>.»B» do
>aaaf Iwdao tot dioo datum •—•-
■ahijaaaM .ummm*. gratia.
in de
iiieees.
ni«o koslu aleekü
LbeliHag:
15, voor elke «fi
Dit nummer
Heden.
Htaiat en maatschappij, waarin het be-
lang van onze medemenschen ver
weven zit, kan schaden. Vooral geldt
dit voor het publieke woord, dat óf
door openbare redevoeringen óf door
voor het publiek bestemde geschrif
ten tot uiting komt, omdat hierdoor
natuurlijk de kans om het algemeen
land, dient de aanrander, voonmovar
de bestaande wetgeving daartoe den
Weg opent, gestraft te wordeu. x
K.
IECHT.
7*4 u. Uitvoering,
Jniging Olympia
wij geregeld tij*
a ontvangen vu
■ten, vermakelijkb®-
tan la osae agvoda
(lOIDStl 1E COURANT
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer. f 0.56
Elke regel meer B 0.10
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen gorden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing vair 15 regels f0.35 b|j vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f0 ift per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
Drukkaqj
ZOON - Goufr-
Mijn vader worstelt miaBchien
met den dood en ikt
Nu?... Gij?...
Ik... ik kan niet naar hem toe.
Waarpa niet
i Ze borg het gelaat in de handen
en na een poon fluisterde zij over
mand door schaamte madiuldibewuit
zijn
Dr. Kamp ia gevangen 1
Zóó. Dat was waar I O, gelukza
lige, hij, die om een heerlijke vrouw,
“prijs van het ABONiÓMENr
Per kwurtaal f 1.45
Idem franco per post. 1 ,1.50
Met Geïllustreerd Zondagsblad 1.50
Idem franco per post1.90
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau:
Markt 31bij onze Agentenden. Boekhandel en de Postkantoren.
I 1 - 1
belang te schaden groot er te.
De persvrijheid te du» evenmin ate
eemige andere vrijhridohbéperkt. inaar
begrensd door de beiaagrti en
hortten der gemeeiwchap.
De- beperking onzer vrijheid
van woord en daad te niet willekeu
rig, maar vartgdegd in de betraan
de wetgeving. Die wetgeving mag in
de beperking niet vérder gaan dan
het behing der gemeenschap eischt,
maar zóóver moet zij ook gaan. Zij
kan zich daarin vergtesen en de be
perking verder nitterekken dan ge-
wenécht of noodig te. Maar zoolang
r.ij bestaat, moet zij gehandhaafd e»
geëerbiedigd worden, omdat rechtrtze-
kerhpid een der allerwrste verd ech
ten voor <l(*n goeden gang onzer
tnaatBchappelijke samenleving te.
Niet de regeering ate zoodanig, die
gemak kei ijk onder oogeubUkk el ijken
invloed kan handelen, maar een ab
soluut onafhankelijke macht *mort
haar handhaven. Die macht te de
justitie. die zonder oordeel des per
Boons en zonder eeMge bijgedachte
de wetten hertt te handhaven in het
belang der gemeentmhap. Maar voor
die onafhankelijkheid der justitie te
hie< alleen vrijheid Van handelen te
genover de regcerinA, iiHMkr ook te
genover de publieke opinie noodig.
Wij hehben on» dus aan die justitie
pnvoorwaarttedljk te onderwerpen. Vat
zij haar taak verkeerd op, dan moet
B'*o mogelijk hervorming plaats heb
ben. Maar de justitie Wijve onaanr
tastbaar als handhaafster van. de wet
én het recht.
I Achten wy de bestaande wetgeving
niet overeenkomstig de behoeften der
maatschappij, draw kunnen wij andere
watten maken. Mhar bestaande wet
ten nmeten terwille der rechtezeker
heid gehandhaafd blijven.
In onze wetgeving te aan <te per»
een groote mate van vrijheid gria-
teh-. Een preventieve censuur, die
van te voren de permritingen aan baar
toezicht onderwerpt, kennen wij niet.
Maar ook de pers moet «trafreohte-
lijk veratewoonielijk blijven voor wat
ze gedaan heeft. En dit begined, dat
ook in ojjge wetgeving te vmggelegd,
moet gehandhaafd blijven. Wanneer
rhet belang van den .staat te aange-
de angst vergeet. Maar zij moet weg,
weg eer de morgen komt, vloog mij
door hei hoofd.
Daarop aaide ik
Maar ik denk toch wel, dat
wanneer u een boodschap kreeg om
aan het sterfbed uwe vader» te ko
men, uw echtgenoot de toestemming
daartoe niet weigeren zou. Of te deze
twite tot het uitentte gekomen
Zij teeunde JajaI
En Merom wenucht ge betehtt
te vluchten
En than»
Moet ik u dat zeggen? jam
merde zij.
Ik ben «oo ellendig, zoo liefdo-
loo»ik «chaam mij zoo diep,
toen de gouverneur mij in tri-
omph mededeelde dat hij Dr. Kamp
had gevangen genomen, wond ik mij
óp. en telde tegen hem. wanneer gij
Kamp niet kteiaat, ga ik uit ’t
hute. Hij gaf niet toe en daarom
ouw- en Woning'
OnderteandBeo»-
«r.
CCXCV11.
Het te ee« verteaudige daad vao
ons dagetijksch geuKtentebeteunr dat
zij besloten hebben met ingang van
i Januari a.e. geen gebruik meer te
h laken van <te gratis-abonneviente-
kaarten N oor de ptectrteche tram. Een
rteandige daad, om venschillende re
denen. In de verhouding van een
(onctMaionarte en dengene dledecon-
w<<«wio verleent moot nimmer iete te
*Vinden zijn dat ielte maar den schijn
ian hebben van guntebetoon te zijn.
^<>oh van <i«i verloener op den aan-
Vaarder der conoeoMe, noch omge
keerd moet iete gevorderd worden, dat
jiiet onmld/Wlijk ate eéu recht of een
plicht geldt, die al» een voorwaarde
te gesteld. Nu te hot waar, dat de
gpjjHfnte den JJajig indertijd in de
ti mens ie-voor waanden heeft l>aiongen
Bat zij jaarlijk» over vijftig abonne
h)ojjitekaartea de vrije benchikkijig zttl
krijgen, doch zij kunnen <Ht niet als
een conditie van de cpncotele be
schouwen. Ohgeveer alle bepalingen
In deze tram-coucawde bevatten fou
ten en g**breken, xat zijn oorzaak
Vindt dht ileze concessie islet alleen
een compromte te geweete tuswehon de
gemeente en de expioileerehde maat
schappij, maar ook tutewhen de ver-
pcNillendte slroonringen. in ‘ten ge^
pieenteraad, waaronder toen ter tijd
liip vóór gemeen te- exploitatie hclaaw
tiog heet zwak was.
j runtebetoon tiwm’hen <onee*diona-
l'te en conc«Attieverleener Mdonvoudig I
Uit den bonze. Wij zullen absoluut
piet beweren dat on» dagelijkach be
fctmir waaraan «te vrije kaarten niet
ontnomen knrnten worden, zich ooit
Zon hébben laten beïnvloeden, door de
omstandigheid dat zij vrij trammen
hadden, do<h wij zien ook geen goe
de uitwerking in het bezit. Zij zul
|en don druk van het zóne-ateteei al
licht niet zóó gevoeld hébben tan
wanneer zij <IH met veel dulubeltjetef
De nachtwaker droeg een sleutel
van de hutedpur bij zioh. Zij voel
de ate de nachtwaker hier voorbij
kwam, waren, wij verloren.
Wet hadden wij nog de zekerheid
ik een ateutei bezat van mijn ka-
«M«tenr, doch al» we dan belegering
kregen, waa een vlucht uitgesloten.
Maar zoover wa® het nog niet, waar
om 't hoofd dan nu al te laten han
gen De» te sterker drong zioh de
vraag op wat er met mijn gatee ge-
•ebteden zou, zoodja de morgen saa-
brak, voorop gezet natuurlijkdat
,k het gevaar der gouverneur ont
snapte
Ate gij het hute van.uweneebt-
^•oot verliet, lieve vriendin, dan
»..u toc*1 ^aker pJanoen gemaakt
Zij kromp ineen: Kwelt mij Met,
smde zij langzaam j^eer zacht.
Maar ik bid u oio alles in (ie
•weid, ge kunt toch niet eeuwig bij
■H blijve»
brak fn tranen uit. Ik beneem
“J*a*age, plicht ver get on de vrouw
■«ttnde zij.
Ik vemta
op wijzen, dat niet de rogeeruig maat
de rechtbank het bevel tot gevangen
neming uitvaardigde. En al kan ou
de regeering bij monde van. den Mi
nteler van Justitie op het openbaar
nrimstojrie invloed oefenen en baar
berveien geven, onze rechters staan
van de regeering geheel onafhanke
lijk.
Maar dit bizonder geval heeft na
tuurlijkerwijs meer dau in normale
oiiwlaiaiigheden de algomeeue aan
dacht bij de persvrijheid en de bur
gerlijke vrijheid rn het algemeen be
paald en ons de vraag doen stellen,
tot hoever die vrijheid gaat.
Het behoeft wel geen betoog, dat
absolute vrijtieid niet bestaat. Iedere
vrijheid vindt haar natuurlijke be
perking in de vrijheid van den buur
man. In geen enkele maatschappij
kan de mennek doen wat hij wil
omdat de samenleving met anderen
daardoor absoluut ónmogelijk wordt.
De geheeie wetgeving, zoowel de bur
gerrechterlijke ate de strafreehtelljke
is een beperking van onze vrijheid,
d«e wij ate zoodanig over het alge
meen nauwelijks meer voelen, omdat
wij in den betftaanden toestand zijn
ingegroeid en onze meeiungen eu op-
vMlingeu, en gevoelens zich daarnaar
gevormd hebben en wij dus niet be
ter weten. Maar <>xn ons van de be-
teekenis van onze individueele vrij
heid ate burgers eener geordende sa
menleving bewust te worden, moeten
wij ons daarvan goed rekenschap ge
ven. Wij moeten weten, dat wij niet
alles doen mogen en die beperking
onzer vrijheid) gerechtvaardigd en be
paald wordt door het belang der ge
meenschap, dat is dus door het be
lang van staat en maatschappij.
Wanneer nu dit belang onk ver
hindert alles te doen wat wij willen,
dan belet het ons natuurlijk even
zeer alles te zeggen wat wij willen,
omdat ook dit zeggen het belabgi van
bij (te raadteeiten. Heeds had men in
<h’ namtevergadering <te onkienchliehl
het denkbeeld te opperen om aan de
iraaMnaaterbappij gralte kaarten te
V ragen.
Het te juk* hierin zeer verstandig
ran buitgivneesUT en wethouders »tet
rij afstand hebben gedaan vank hun
kaart nu bl«*k dat de raadsleden over
hiet genoeg ointereehtedingwvvrmogen
bcacfaikkeii «Hn in elk geval te kun-
|ien heoonteoteu dat het nog heel tets
boden» te of een wethouder, die den
ganéchén dag Jn dienst <Ter gememto
werkzaam te zon'n kaart beait dan
wel een raadwlid, die eenmaal in de
roeirftaü dagen een teoM wam houdt
|n de raadzaal, zijn handteekeninK w*
pp <te proHoMie-lijst eu vijf gulden
jirtteeitfio-geild opatrijkt.
Wij hopen ‘lat de gemeente vrij
willig afstand zal doen van allo vijf
|ig kaarten waarop zij recht heeft,
volgen de con<’(»irtie-voorwaardeiu Het
te een domheid go weert deze Iwpa
ling te maken, doch het te gelukkig
nmgelijk deze domheid Iedere dag te
borst éllen.
ffeiaa» te dit de eendge domheid
nie in het voordeel te van de gw-
•neente. En die moet ze nog laten
■chfeten De dozijnen domheden die
Venter In deze concesvfe staan, zijn
Jen voordeele van de exploiteerende
inaatechapplj <Me er housen geen m-
k«te zal hérfitetlen; integendeel, die
Kil -ze uitbrulden tot den laatetm dfait
pr uit gestegen te. t
Nng «teodH fa door Gedeputewdp
rtaten geen bMHrtring genomen ten
Mrrzien van hrt besluit van omton
gernéentoraiul oin aan alle rmufaleden
gratia een tdefoonrgangluiting to var
terekkeuA Het zou on» niet» verwou-
lleren of \G«teputeerde Staten zullen
<te begroeting Voor 19lC> op dit punt
iitet goedkeuren. Eg hot zou oun
neer vertwugen, Indien zij er toe kon
den komen om hun giswikeuring te
brrthouden Dan was moieeu «te lust
kebhisrht om pog meer van dergóilj-
ke voordeeltjes te roove».
Men kan hrol g«nekkolijk een ver
lleiligiiig opzetten van deze rooverij
Vn min of meer aandoénlijk beweren
Hat zij slechte rtrekken kaj) tol heil
der burgerij, dat neemt niet weg dut
Ho daad een uiterst onkleeeben in
druk moet maken.
Van de veertig rateMedeu hebben
l o L iJ i -”^—•-*■-1 er drie-en-dertig reeda een telefoon,
J‘,±™ gebruik aan^-hul
ten. hetzij op hun kantoor hetzij aan
hun hute Sleriite zeven raadrtedon
hebben er geen. En onder (faze ze
ken zijn er minstens een paar wier
onb«h)i<tendhei(I zoo groot is dat een
..telefoon-tocrtel als gmrxHHde-bdang
hun zoo ontzaglijk bdachriijk zou
staan als «on mooie zijdeti hoogen
Waarvoor dit allow 'f
Luistert... Grid... Stamelde zij.
I Hebt gij niet» riep Ik.
Geen gufdten
Dat was een nieuwe slag wam ik
bezat ook Meta. Onbezoldigde awees
noren •Vfmren gewoonifjk Met Maar
wacht in mijn commode lag wii>te
twee jaren een depót je”, het naai
dangrid vnn Hriene. dat zij door
lan^diirigen arbeid spaarzaam ver
diend had Er waren twee homtewi
vijftig rijkwdaalder» ..Deze geef ik
jehad ze gezegd, wijl ze bij jou
li<< herte bowaajxl zijn, doch ik las
in hare ongen toen, dat zij wenechte,
dat ik, ate ik 't noodig had, ervan
nemen zou
Hier fa geld, geide ik, hot kartip
openende. Toen ik het witte pakje
In mijn hand num. wat mij zoo lief
devol gegeven wa», en dat ik nog
nooit gw>|H*nd had. overviel mij een
ontroering1.
Dat had ge nooit gedroomd
mijn lieveling, prevelde Ik. terwijl
alle» aan mijn oog voorbij trok.
E«» «ngrt. een schrik verianwte
mijn ledranaton. waar waren
zinnen geweert. ik lichtzinnige.
Tonvijl ik mijn garteche opmerk-
zaamhrid concent roerde op <te erirtge-
noote van ‘ten gouverneur, wier aan-
JrB «ïBn een vuur was,
had Ik Hriene vwftten.
(Wordt vervolgd.)
houwburg, 8 uür.
ra el schap: ,.Mijn
Vrijheid veor woord
en daad.
De onverwachte arrestatie van den
hootaredacteur der Telegraaf die
op 84. Nicolaasavond te Amsterdam
plaate had, heeft, ate begrijpelijk waa,
overal in den lande, maar speciaal
te Amsterdam, de algemeene aandacht
getrokken» Deze belangstelling gold,
zeker niet den persoon van dien
'hoofdredacteur, noch het blad, dat
bij redigeert, «naar de béteekend» zel
ve van een ttergafl/ke arrestatie Wij,
Nederlanders, gaan bizonder prat op
onze vrijheid en het minste gevaar
lijk geritsel, dat wij in de buurt dier
vrijheid hooren, doet ons ongermrt
de ooren spiteen, of, ate we wat hef
tig zijn uitgevallen, driftig opstui
ven. En in deze arrestatie ver-
im o e d e n velen een bedreiging dier
■vrijheid, omdat zij een gevolg ie van
een tegen deu hoofdredacteur derTe
legraaf" aanhangige procedure we
gens persdelict en. men dus de pers
vrijheid! in gevaar acht.
De aanklacht tegen genoemden
booidredacteur luidt, dat hij de on
zijdigheid van ons land door bepaal
de artikelen en uitdrukkingen zou in
gevaar hebben gebracht. In hoe
verre deze aanklacht juist is, zal de
rechtbank hebban te beslissen,
vertrouwen in de zuiverheid
justitie moet ons doen gelooveu, dat
hier overeenkomstig de wet recht zal
warden gesproken-
In hoeverre die wet eif de uitleg
ging. daaraan te geven, ons vol
doen, te een zaak, die thans niet in
het grtfing is en waarmee dus de
justitie slechts hert weinig kan reke
ning houden, We zullen du» dit ge
val zelf laten rusten alleen er nog
daarom» ben ik weg gegaan.
Maar wat verhindert 't u dan
om uw besluit te vervullen en gpoe-
dig af te reazon
Wat ik, ik zou hem prijs
geven en daarvan afstand doen zou
ik hem verlaten, die alle» aan mij
heeft opgeofferd en die nu in angw
en bande» ligt om mijnentwille
Maar wat kan uw blijven hevn
Voor nut doen
Dat vraag ik nnj ook af én
toch ik kan niet ik kan niet.
- En uw vader
Zij ^Zonk luid schreiend op de
knreêmvooir mij en borg haar gelaat
in de a&mengewrongen handen.
Het eerete oogenblik overviel
een grooien schrik. Ik maakte
beweging haar in mijn armen te ne
me», dkH‘h noglmaals liehield mijn
nuchter verstand de overhand.
Met ernst en kl«n sprak ik tot
haar: Zelfs Kamp, zoo besloot ik
zou niet met u mee kunnen gaan als
gij om zijnentwil uw kinrierpNcht
verbat.
I)ere laatste woorden waren
-Itesend voor haar.
Ik ifank u. zride zij, het van
tranen natte gelaat tot hjp opgehe
ven, dat a mij van mijn oneekerhrid
genezen hefat.
Hij rd* dn» af
- Ik zal
Nog vóór de morgéifachonering?
Wat gij nver mij luwtirt. zal
Hteahte verrbindingMn niri zoo goéd
hebben opgomerirt” wanneer zij van
tie oene tram op de andere konden
springen, zonder dbit deze liefhebbe
rij eenig financieel gevolg voor h«n
had.
Het (^rgwte fa echter geweest de af
gunst. die het bezit hoéft opgewekt
geschieden. Gij zijl mijn heer
meester.
Neen, neen. ïk droomde Met. De
f^ higenoote van den gouverneur Van
Nieborg. do gevierde dame uit het
srizben, de vrouw van mijn hoogsteu
<hef lag teruMdite om een uur op
mijn kamer voor mij op haar knieön
en nnrimdie mij haar heer <m meester.
Een triomph, doch wAt een tri-
(•mj>h
l)nar batten op de straal klonk nog
immer bet gduM van geheimzinnige
stappen.
Ik hielp mijn vriendin op, Ijet haar
plaats nemen 1» een Jeuningétori en
verzocht hanr hare tranen te droge».
Wij hebben ernstige en gewich
tige dingen te bw^reken. zei Ik, die
een rustige overlegging etochen. Op
den eersten trein die middags gaat
kunt gij Met wachten. Ge moet dua
een rijtuig nemen. Verder morton
wij aannwnen, dat nw echtgenoot u
zal lat on vervolgen. Wij doen dus
goed ate wij een vreemde route
voor u kiezen, on ge mort heengaan
lang» een onbekenden weg. Wij moe
ten een vateohe route opgaven. Laat
gij mij maar alle» bezorgen. Verder
mort gij in de eerste stad eenige uren
halt maken en koopt gij een hoede»
warme kliederen, want andera zult
go van koude omkomen.
Maar waarvoor dit alle» zij
stokte en keek mij hulpbehowve»d
aan.
