NG
R
59e Jaargang.
Zaterdag 3 April 1920.
No. 14280
F**
Eerste Blad.
Feuilleton.
bericht
nSTxe-cL-w-s er_ voox O-oulcLs. exx Oxxxstx@3s:ezx.
Verloren millioenen.
ROSS DURHAM.
VERSCHIJNT DAGELIJKS
BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
1—4 regels f 2.06, elke regel meer 0.59.
Redactie: Telef. Interc. 545.
BureauM A RKT 31, GOU D A,
Administratie: Telef. Interc. 82.
binnenland.
791 7S
slotkapel
gelukkig
op
'0
GOUDA
ota.
(Wartl vervelipl-)
iOÜDA.
1
4
rstelling.
60
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer geredu-
ceerden pry» Groote lettere en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden dooi tunschenkoinst van «oliede Boekhan
delaren, Advertentiebureau* en onze Agenten.
■preekt
erhaal.
logelijkc.
Dit nummer beslaat uit twee bladen
met inbegrip van de Kindercourant.
De
conservatie-
maken
Maar de
m kwistig
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN:
Op de voorpagina 50 hooger
omdat 0. en
in de leder
leggen taak
Maandag, 2en Paaschdag zal dit
blad niet verschenen.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25. per week 17 cent, met Zondagsblad
par kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal ƒ2.75, met Zondagsblad ƒ8.40.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau. Markt 31. GOUDA,
by onze agenten, den boekhandel en de postkantoren.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken bel 100rende tot den bezorgkring)
15 regels 1.30, eiken regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgskrlng:
15 regels 1.55. elke regel magr 0.30. Advertentiën van publieke vermakelijkheden
15 cent per regel. Advertentiën in het Za ter dagnummer 20 byslag op den prijs.
bepaling deefcU
-‘Uael. dat reed»
i de laatste zin-
lemeeutewet - -
SugzgAvni-
zin zullen
ING.
'HIMPAHSÉE.
agazijnen
etroleum-
1910 51
4428
:rekl...„
blijueu looi
vt getal b.
geven
in afwachtii
itairisme bel
nieter
geling
best <1(
college voor -.
beoordeelea.
De aanwUaii
vorgad
Iparty toont weer
bioncoop-theater i
raai van kr
zou kunnen helpen Iten helften
"j en. dankbaar
passen,
in inten
de v
dat oogpunt
dat de Kamer zich
er minder van weet
zee 2e klasse, heeft
zaakje op den ouden
fiOUDSCHE COURANT.
u niete zeggen,
ons nirt mogen
verte-
De
la-
applaus
•ndering
’.ich
b
ni
I
11^
De nieuwe Minister van Oorlog zal
vermoedelyk de eerste Minister zijn, die de
beide departementen Oorlog en Marine tot
een departement van landsverdediging ver-
eenigt.
waar he< baar trots lx-trol, om baar man
naar Swindon te vurgezo'.lrt», alteeu d«*
afkoer om buiten alko gurtebl ie worden.
ba< «_>r hortr toe bewogen. Zij hed vóór
do konwt van het jonge paar den tijd om
IhH gcb*e.o domein van den zolder tot den
k» Mor te ki^Kteeren, en ventol lillende op-
ua-rkingan to maken, rite Zij tor gclegm-'r
tijd zou niton, aW zij mtoHobton Utvloel
zou krllgen in de pastorie van haar zoon
Zii koek de rtud«<«rkan»*r rond, at zij de
goedgevulde planken te HlndmMl Bart» niet
zou kunnen plunderen, om «enige der ledi
ge plaatsen hier to vilden, toen het geluid
van oen levendag hoerageroep haar gpbeeto
gehaf met een blo*» overtoog. Zij heelde
wat, toen »ij naar de <H»'ht >xra«.te
rertlhute ging
„Plaato xoor »te»i vader en <to moeder
van dominee Lorimer, fluisterde «te een
tegen tbvi aifler. en met een gepast gevoel
van berthektenhrid ging de nwnlgto oen
weinig temg, en een doorgang vnj,
zoodst de familie van den dominee het
rerete wouxl van w«4kom zou kunnen apre.
keu A*ieH voelde zich ren beetje beklemd
daar zij n’rt wM boe tante Ix>rlmer zich
zou houden. n«anr zij hoopte er M beste
van 0
Mar zng era i^tyten «tofinAntel en -en
rolt', boorde ce< zennwaohtig laoKjr btt
het zien \an zooveel luenechen. en daar
na v.-raclieen Mamie aan don arm van haar
man Hm krw< ren kleur, toe»» hll zijn
oudetw zag
64)
„Uw n»ef! Dan weet u natuurlijk allee
▼an hem en van zijn jonge vrouw Zullen
er van haar familieleden vandaag hier zij n
„Haar moeder. mevrouw Clyde, waevan
plan vandaag naar hier te komen, inaar
zij lig* te bed met hevige hoofdfpijn. Zij
heeft, geen verdere familieleden dan haar
vader, die op bet oogeahldk In Amerika ia,
en een jongere broer, die te veel roet zijn
studiën vervuld te óm te komen/'
Ik begrijp het.”
Mevrouw Cadell ging ojp een stoel te
genover Ague- zitten «n vouwde haar han
den op haar knieën. Haar vrtendeHjk ge
laat droeg een eenlgozine beschroomde uit
drukking, maar zij vermande zioh om to
zeggen wat zij op het hart had
„Natunriijk ia er hier In Swindon veel
over het huwelijk gesproken, mevrouw
Durham, en enkelen onder on» zijn wat
bezorgd iftjn man la thesaurier van de
kerk en zeer vervuld met het welvaren er
van Wij zijn heol bJj dominee Lortmer
bij ons te krijgen en zeer verlangend dat
hij te midden van ona gelukkig zal zijn.
Mla, u Mj Ml kut TCfMkn. dM ons
te maken, zou ik heel blij
zijn
Een eenigszins trillend lachja kwam
he< gelaat van Agnes.
Ik kan u wel zeggen, mevrouw Cadell,
dat de mceeten van on» te Londen het
een onvoorzichtig huwelijk vonden. Zij te
beel jong, en in een geheel ander- omge-
viag grootgebracht”
,,Dat begirijp ik. Wij zijn hier een ar-
bei<ler«g)emeeöte en in het eveni moet het
Mer wat moeilijk zijn. Maar ik maak mij
h>-t meest ongerust over liet gemeld, dat
w. Wij hopen op
zal zijn
waar,' zeide Agnes
toe dat -le moeüijk-
dle (richting onoverkomelijk
De Kamer is op Paaschreces gegaan, zon
der de algemeene beschouwingen over de
nieuwe wet op het Lager Onderwas aange
vangen te hebben, evenmin als het nieuwe
Wetboek van Strafverordening, dat vóór dit
reces zou worden afgedaan. De rekening,
die de Kamer op voorstel van den Voorzit
ter voor hare werkzaamheden had opge
maakt, is wel een misrekening gebleken,
een misrekening intusschen, waarover nie
ren zal.
i de tegenvaller met de nieuwe
1903 135
Deze huichelparty toont weer eens te dui-
deiyk, dat oen bioscoop-theater alleen is een
ditmaal van kwasi-geestelijke
len moet daarmede altyd voor
De negotianten in geenteiyke
gevaarlijk: ze zijn maar al
in schaapskleeren
t bioscoop-gevaai neemt in
t groote afmetingen aan en
men het met «mart aan. Het
genezing is nog niet uitgevonden;
tegen de epidemische besmetting
Men wacht op het rapport der
ta| eenjna*!.
kwam wel he
niet de gewoonte van Gede]
is om aldus in te grijpen in
kingsrecht van een
het was inderdaad
een college optrad
de gemeente-penningen
i. Mocht een beroep
lien succes hebben
ld, een vingerwüzing
Gedeputeerde State».--
igen de Nederlandsche Opt
et zeer bekwame Residents
gemeente toegaat, en hot- te»krompen do
bik in het kerkelijke leven dikwijl» is
ZeJ geloof Ik zeer oprecht, dat, indien do
iteneo (Lorimer getrouwd wae gew^t,
voordat wij hem lu-bben lieroepen, hij dai
beroep nooit zou b-bben gekregwi.
„Dat begrijp kk. maar wij behoeven on»
geer, zorgen voor den tijd te maken, me
vrouw Cadell En Ik ben er zeker van.
dat u e<Mi vriendin zult zijn voor bet arme,
kleine vrouwtje, dat er geen denkbeeld van
heeft welk leven zij hier tegemoet gaat.
Ik ben er zeker van, da* zij al uw sym
pathie en hulp noodig zal h«bl<pn
De ging luid over en juffrouw Good-
gu kwam rtnih-ii met de theepotten, en in
een oogenblik waren alten in ao^e en op-
w inding Lang vóór vijf uur vemcheon er
een groot gezelschap, en werden er voor
de tilee taf.-te knar gezet, naar Iv4 Ag-
in-b toeHchiM n in eiken beschikbaren hoek
Zli stond aan het raam van de Mkainer
en keek verlangend uit naar een tee>ken
van haar oom lx>rimer. Daar zag zij een
rijtuig snel in de richting van het huk
komen aanrijden. Wie kwam er tot liaar
verbazing uit? Niemand ander* dan haar
tante Lorin»«r zelf, met een flets purper-
kleurigen howl, die de verhoogd»* kleur
van haar gelaat nog meer «toed ultknmen.
Haar nmn voftgUe haar op zijn gewone
zachtzinnige. .•rontechultflgen Ie manier, en
met een vri-emd laohje op hei. gelaat
Agn«« Ixuuide zich een weg door de me
nigte on» hen te verwelkomen. De inen-
aohon. die daOhfcm dat het jonge paar was
gekomen, begonnen „hoera" te roepen
„Waar te dat alles voor?” vroeg me
vrouw Ix>rimer, maar niet werkelijk ont-
tefel onverwacht aangezieut het -tPWt8
^-hputeerde Staten
het zelfbeschik-
gemeenteraad. Mant
is inderdaad wel noodig dat hier eens
1 om de verkwisters van
eens mores te loe
ren. Mocht een beroep op de Regeering mis
schien succes hebben voor den gemeente
raad, een vingerwijzing blyft de afkeuring
van Gedeputeerde Staten toch zeker.
Wy dragen de Nederlandsche Opera zoo
wel als het zeer bekwame Residentie-orkest
een goed hart toe en gunnen hun volgaarne
een gelukkig en voorspoedig bestaan, maal
ais wy letten op den berooiden toestand van
de gemeentelijke schatkist dan moet die
liefde helaas platonisch blijven en kan zij
zich niet in klinkenden vorm uiten. Wie in
de schulden zit en ernstig verlangt om in
beteren doen te geraken, zal niet beginnen
met een flinke som te geven aan een nut
tige instelling, hoe zelfverloochend dit mag
schynen. Breede gebaren en dikdoenery
staan een kalen jakhals niet fraai. Ware
het nu dat de gemeente uitmuntte door zui
nigheid, wy zouden misschien genoegen
nemen met dit breede gebaar, dat het pen
ningske der weduwe zou geiyken.
gemeente gooit en strooit de geklei
rond.
Wel bekome haar de les van Gedeputeer-
BR1EVEN UIT DE HOFSTAD.
CCCCXCIX.
Ge*leputi-erde Staten hebben hun goed
keuring onthouden aan het besluit van den
Haugsci-cn Raad om tien duizcn.l gulden
subsidie te geven aan de, Nationale Opera
en het Reswniitlff^kidffiKDnge beslissing
zij Roomecli-Katholiek
recht, dat dit niet zoo
„Het is inderdaad
ernstig Ik geef u
lieden in
schijnen
Ik was naar mijn fandfie te Edinburg,
toen dominee Lorimer liaar hiter bracht,
maar ik hoorde van enkelen, die -haar za
gen, dat zij aUerinnemendst was. Lh>m^t u.
dat er eenlg» katte bestaat dat zij Pro
testant wordt?”
Ag nes schudde het hoofd.
„Daaromtrent kan ik
Dat is iets waarin wij
mengen, mevrouw Cadell; maar ik
ker tl, dat mijn neef de meert geschikte
man ie om zulkeen moet'ljk vraagstuk
op te lowen. Ik. bedoel! zijn eigen piw-
«oor.UjkheH te zoo Innemend, dat hij l«
staat zftl zijn, bezwaren te óverwiunen,
die voor anderen onmosMÜjk en bopetoo»
zouden schijnen.”
„Dat geloof ik, maar het spijt mij erg
voor haar U weet, hoe hrt hl een kleine
de Staten, gratis ontvangen. Een gemeente
krijgt zoo zelden iets gratis; zy accepteere
deze les dus met een breed gebaar!
Dit subsidie typeerde de stemming van
een deel van het publiek voor wie er niets
gaat boven muziek. Hoe zou toch juist de
muziek aan die eigenaardige charme ko
men? Wie een concert by woont krygt altyd
een zonderlingen indruk van de uitwerking
die de muziek op het gehoor heeft. Nauwe-
lyks -.angt de muziek aan of veler gelaat
komt in een quasi-mediteerenden vorm; ge
zichten als «xu-wurmen zie je en behoudens
enkele uitzonderingen is het niet de snug
gerste expressie <lie de facies ki-ygen. De
muziek is uit, een alleronaangenaamst L.
waai volgt dat onder den naam van t
<ie uitdrukking van dank en bewoi
heet te zyn, de gezichten ontspannen zi
en het alledaagsche gepraat begint weer.
Verstomd kan men staan over de snelle
aanpassing van de overgropte menigte. Of
zou er veel aanwensel, veel surrogaat onder
al die schynbarc ontroering en aandacht
schuilen?
Wy vreezen het zeer
Over het
steeds druk gepr«.
Staatscommissie g
port en het gevaai
brekkige censuuV van een
politie oefent misschien eenl
inaar de gebrekkigheid geef
«ten waarborg. Tot nu toe h<
bedoelde pogi.
banen te leidt
hands verwacl
ken maatregel -
van wat goed en
afschrikwekkend
vattingen te veel
Middelerwyi n
weest, dat gedi
Katholieke Sch<
zou doen, l
Verbeek dez»
bioscoop-gevaar wordt nog
■raat. Het duurt lang eer de
gereed is met haar rap-
»r blyft maar dreigen. -Ge-
van een inspecteur van
ilsschien eenlgen invloed
jft niet den min-
n-g. Tot nu toe hebben alle goed-
gingen om de bioscope in goede
Jen, schipbreuk geleden. Voors-
»chten wy niet veel heil van wel-
tregel omdat in de beoordeeling
coed en kwaad, nuttig en leerzaam,
,..l en aantrekkeiyk is de op-
“,ïl uiteen blijven loopen.
neemt het getal bioscopen
zelfs is er spi-ek» v«n ge-
lurende de zomermaanden de
iouwburg als bloscbop-tl
dienst zou doen. Niet ten onrechte heeft
Dirk Verbeek dezer dagen de opmerking
gelanceerd, dat als de Tweede Kamer be
schikbaar wordt gesteld voor andere doel
einden een bioncoop-theater er wel het eerst
by zal zyn om het gebouw te pachten. Het
gaat in den strijd tegen het bioscoopgevaar
zoo ongeveer als met den stryd tegen het
alcohol-gèvaar. Alle pogingen hebben l»y dit
laatste gevaar fiasco gemaakt. Matigheids
genootschappen werken niets uit. predika
ties evenmin. Het allerminste werkte wel
het strafbaar stellen van het zich te buiten
gaan. Slechts één middel heeft baat ge
bracht: «Ie volledige onthouding en het
voorbeeld dat daarmede gegeven wordt.
Bond xoor bioscopische geheelonthouding
zal ten slotte het eenige middel zyn. 't Is
te probeeren en wie weet hoe het voor
beeld navolging trekt. Er zyn menschen die
aan de bioscoop verslaafd zyn als een
dronkaard aan zyn borrel. Heusch, het
denkbeeld is zoo mal niet.
In de stille week trekken de bioscope-di-
recteuren weer de witte das en dito bef
aan. Op het doek waar heden nog de drie
dubbele moord in de slotkapel wordt ver
toond. gaat straks een reeks beelden uit de
voor zoovelen heilige geschiedenis.
negotie en
artikelen. M<
zichtig zyn. i»e
waar zyn altyd f
te vaak wolven ii
Intusschen het
de groote steden
nog steeds ziet
elixer der gene:
e<^| serum tegen de epte»»
evenmin. Men wacht e"
Staatscommissie, «lat zal
maar wie weet w-anneer?
HAGENAAR.
de overtuiging te geven, dat afbouw- een
voordeelig zaakje is. Een vreemde mogend
heid zal, zoo verzekerde de Landbouw-Excel
lentie, die kruisers wel tegen goeden pi-y»
willen overnemen; «paculatiebouw dus (en
welk een) in kruisers van 20 millioen per
stuk. De Kamer beet niet. Vond dat „zaak
je” even onzakelyk al« onwaardig Fluks
wendde Van IJsselsteyn het roer Men hoor
de nu niet meer van de commerciëele motie-
van; plots heette het nu: die kruisers zyn
noodig voor ons, voor Indië, onmisbaar,
noodzakeljjk, enz. Stemt men ze af, dan zou
dat z(jn de liquidatie onzer vloot. Het werd
betoogd met de vuist op de tafel.
En wy herinneren ons «len heer Byleveld.
die niet interimair was, die hard gestudeerd
had en die ook met de vuist de regeetings-
tafel stond te bewerken, o»n de kruisers weg
te werken
Van IJsselsteyn heeft 't gewonnen:
regeeringsgetrouwen en eenige conse
ven hehben niet gedurfd een eind te
aan dit ergerlijk millioonenspel.
En Ruys, de man van de „lijn” in het re
geer ingsbeleid, de man die Naudin ten Ca
te. Byleveld, Alting van Geusau en nu weer
Van IJsselsteyn liet begaan, allen op eigen
kompas, zooilat het Kabinet buiten schot
bleef, zal lachen, zooals hij dat zoo goed
kan.
Konden we maar meelachen!
TWEEDE KAMER.
WUziging van art. 77 der Gemeentewet m
van art. 35 der Provinciale wet.
Aan d« Memorie van Antwouru betret-
fende bovengenoemd wetsontwerp ontlee
non we het volgende:
De wethouder, die krachtens het bestasn-
ue art. 77 uiteen uit kracht van zyn teeftyd
optreedt als plaatsvervanger van don bur
gemeester, behoeft geen enkelen waarborg
te bieden, dat hii zelf» de meert elemen
taire geschiktheid voor de uitoefening van
dit ambt bezit. Bovendien is hij van de Re
geering ten eenenmale onafiuuuclyk, wat
allerminst strookt met de beginse'en onzer
Staatsinrichting. Nu de taak van den bur-
gewtfjtoter in «te laatste jaren zoo aanmer
kelijk verzwaard is. kan in deze -lubbele
leemte niet langer berust worden.
Het voorgedragen artikel gaat uit van de
gedachte, dai niet meer do leeftild, maar
het vertrouwen van hot oollege van dage
den de jyjcgch beetuur dan wethouder, die als loco-
theater burgemeester zal optreden, aanwüst. De
commissaris der Koningin zal »>ch alleen
met de aanwyzing belasten, inêl«B een goede
gang van zaken op andere wijze met ver
zekerd kan worden. Deze -Lat
een uitbreiding Van het stelsel, dat reeds
thans ten grondslag ligt aan
snede van artikel 77 der G<
zal nhtuuriyk alleen in uitzonderingsgeval
len zyn toe te passen. In dien sin sullen
de commissarissen der Koningin ook Mm-
wyzingen ontvangen. Maar een «lergeiyke
veiligheidsklep kan oin de ontwikkelde re
denen met gemist worden.
De vraag of het college van B. en W. dan
wel de gemeenteraad belast moet worden
met <le aanwijzing van «len Wethouder,
plaatsvervangend burgemeester. .8 van be-
trekke*yk ondergeschikte beteokente. De mi-
geeft echter aan de voorg»ste.de re-
de voorkeur, omdat B. en W. het
le geschiktheid van de leden vun hun
»r «ie op te leggen taak kunnen
beoor--
De aanwijzing te doen geschieden in een
vaste vergadering, zou geen voorleelen
meebrengen, welk»* opwegen tegen de na
doelen te vreezen. als ongesteklhcid of an
derszins een plotselinge beslissing nood-
zakelük maken.
stamd.
„Hei is een ontvangte voor hen. tante
Jane.” flnteterde Aginv» Ik Im*o zoo blij
dat u tent gekomen. Het zal maken dat
«lies goed gaat. Hvbt u Hoes niet aati het
tertio»! gezien? 1k lien bang, «lal, als hij
met «lezen trein nk< te gekom«-n, wij hem
«•et ine»r kunnen verwaoMten.
Ik hd) Item niet g««i»m. te mevrouw
Clyde liter?" vroeg mevrouw Lorimer
rtijfjes.
..Neen.antwoordde Agues. „Zij kon op
liet larttee oogenblk ónmogelijk komen
Er zijn veel mensoheii Mimeir, <l’e blij
zullen zijn u te /.ton. t:int« Jane I’ hebt
nog nooit zooveel vriendelijkheid bilge-
woon-i! Hel bute te er gebe<»| \iu» ver
vuld. Niemand kwam met l<*f^><> hvuden."
Mevrouw Lorttner wae in l»»sr etetnenu
Hef bracht hear terug to» «te oude dagen,
toon zij «te voamaanxte 'rouw In hiar
n’gen pirtorie en kor«p«’l wm, op «uim
ftobettl gnrtvrijheid betMMide. en zteh noo<t
gelukkiger gevoelde, (lui wanneer b.»ar
tafel gelieel bezel was. Agues zag, hoe zij
oV.«ra< günilachj-H uitdbeeMte en als ■•on ko
ningin «le gelukwwteohen in oirtvangrt naai
„De moeder van «ten predikant!” H<«
word van mon*l t<>» mond geflulrterl. on
a Ier oogeii waren gev«vd*gtl op de knap
pe, moederlijk uitziende vrouw die gkrko-
n»en was om aar» de g^l«vte*vheid luist* r
bij te zrtten. Hrt wan «vii heel vriéndelijk
onderzoek, omdat he< een vrteudeUjk ge-
rtemde m.-n<gte *m. Mpvtoow IxirLiner liep
trotwh rond, sprak minzaam to< tedaop
rtellcmte fidrteraar* en genoot z»4t wegke
lijk buitengewoon.
Het brul haar tM'olge opoffering gekort,
Naar het Engetecb
van
DAV ID LYALL
Geautoriseerde Verlating
vat» Mevr. J. P WESSEL INl-v. ROSSUM.
(Nadruk verbodsa)
rine-beleid der Regeering is geen beleid, is
een risée.
De feiten wyzen dit onomstootelyk uit.
Herinneren wy nog even aan de voorge
schiedenis, welke een toonbeeld is van zor
geloosheid en morsen met millioenen van
overheidswege.
Of het Kabinet-Ru ys van «len aanvang
van zyn optreden af een maritiem program,
of ook zelfs maar eenige notie van maritie
me aangelegenheden heeft gehad, valt ern
stig te betwyfelen. Naar buiten is er nooit
iets van gebleken; wel het tegendeel. Het
Kabinet heeft ten deze een politiek gevolg»!
van „Go«l zegen de greep" en verstaat bo
vendien de kunst een verontwaardigd ge
laat te vertoonen, wanneer het daarover al
leszins verdiende critiek te hooren krijgt.
Eerste keuze: de heer Naudin ten Cate,
die al dadeiyk „durchfiel”.
Toen Ruys-zelf ad interim. Met allen
ernst en nadruk, waarmee Ruys hoopt in
druk te maken. De kruiserbouw stopzetten
Hoe kon het iemand in het hoofd komen!
Dat was onaannemelijk voor de Re
geering; met dat bekende krachtwoord
„won" de Regeering het.
Kort daarna hoe vele dagen was het
ook weer? de tweede keuze van Ruys:
optreden tot ieders verwondering van mr.
Byleveld Jr., den man, die zou studeeren
tot hy een vaste lyn zou ontdekken. Dat.
die lyn niet gevonden, nog minder gevolgd
werd, wy kunnen het den jeugdigen advo
caat desnoods vergeven, niet den staatsman,
die het schip van staat krachtig zegt te
bestudeeren. Toen Byleveld uitgestudeerd
was, wist hy het: géén kruisers. In zyn,
Byieveld’s, systeem pasten ze niet en hoe
wel hy kort tevoren het bekende pantser-
platen-contract had geteekend, hy au
de Kamer ëbSoluut ontkende, tot het hem
onder den neus werd gelegd, stond hy in het
Parlement op zyn stuk: géén kruisers; hy
kon ze niet gebruiken en toen zyn eigen
party (de anti-revolutionnairej by motie
op afbouw aandrong, kwam weer het groo
te woord onaannemeiyk, nu niet, als
in Ruys, mond, vóór, doch tegen «ie
kruisers. Het was Byloveld's dood.
Van IJsselsteyn, de Minister van Land
bouw, kreeg ditmaal onze zieke marine on
der zyn beheer. Ruys ha«l er blykbaar ge
noeg van en nam zelf Oorlog, dat, even
eens door gebrek aan beleid, hoofdeloos
werd. Drie en een halve maand heeft dat
interimaire spel geduurd. De zeer belang
rijke quaestie van de kruisers, ^.amenhan-
gend met heel onze maritieme politiek,
moest door den Landbouwminister eeibt
worden afgedaan. En nu is de nieuwe re
geerder gekomen Alweer de omgekeerde
wereld. Van IJsselsteyn dacht handig
te Zyn: hy maakte er een „zaakje" van.
Hy kent de Kamer een beetje. En probeerde
daarom wel drommel, hy is niet voor
niets Minister van Handel de Kamer
llioen kosten vol-
vóór den oorlog,
rompen reeds 18 millioen
eens, naar de be-
j, 18 millioen voor
in plaats van 8
per stuk en wy
dat meer is dan
laarby niet blyven
"jworden, oorlogs-
len zou zich bier
mand treur»
Erger is
kruisers.
Die zouden ieder 8 millic
gens de becyfering van v.
Nu hebben de romj;i_.
verslonden en er zal nog e»
rekening van dit oogenblik,
moeten betaald worden;
millioen dus 18 millioen
hebben een stil vermoeden,
een vermoeden, dat het dat
zal. Alles is duurder geworden, oorlogs
schepen natuurlyk ook! Men zou zich hier-
by hebben neer te leggen, indien vaststond,
dai deze uitgaven noodzakelyk «yn, dan zou
mokken tegen de duurte geen zin hebben en
ware»^ ook deze millioenen niet te betreu
ren.
Zyn deze kruiser» echter onmisbaar?
Wy stellen nu niet «le vraag, of Neder
land het voorbeeld moet geven om de be
wapening te verminderen in afwachting «lat
de Volkenbond het militairisme belangrijk
zal inperken. Wy voor ons gevoelen daar
veel voor, doch hierover kan men verschil
lend denken; het is ten slotte een quaestie
van vertrouwen, van sentiment.
Geheel los hiervan staat de vraag, of deze
schepen in ons defensie-systeem passen, of
zij dus geheel afgescheiden van interna
tionale ontwapeningsplannen de vele
millioenen waard zyft. En uit’
bezien, betreuren we,
door een Minister, die
dan een luitenant ter
laten verleiden om het.r
voet voort te zetten en opnieuw vele mil
lioenen aan het nimmer-verzadigde milita
risme te offeren.
De heer De Geer, die vaak van een onaf
hankelijk oordeel blijk geeft al ging ook hy
ditmaal onder het Caudynsche juk door, be
gon met de opmerking, dat de Regeering
't den leden der Kamer, die prijs stellen op
consequentie in haar gedragslijn, niet ge-
makkeljjk maakt.
Parlementair uitgedrukt!
In ronder Hollandsch uitgedrukt: het ma-
