JEN.
.EN
No. 14331
Zaterdag 5 Juni 1920.
59e Jaargang.
’HT
Eerste Blad.
ab rieken
iTieviws exx ^^d.-v-extexLtie'blsuoL voor G-ou.cLe. ezx Oxxxstxeicexx.
Feuilleton.
De Vrouwe van Darracourt
door
1—4 ra(<l> /LM. «Ik. ra<.l mM. f»M.
■Mactie; Telef. Interc. 545.
Adaüntetratte: W. latere. M.
Bareai; MARKT 31, GOUDA.
ten
Mr. K.
34
HAGENAAR
W.L
BINNENLAND.
ilen.
o.m. hei volgen-
van
hunt
zei Lucille
..maar het
mij ge-
het was mijn plicht
te
HOOFDSTUK IV.
ga je vanmorgen doen.
Lu-
(Werii
1») -
Mijnheer Slake zag hem
■mbeetde ztkk«n
N merk W.L.
oedingswaarde
>uden Medailles.
Adv»rt»nti*n kunnan worden ingMowien door tuMchaakomrt va» «oti»d» Beakhae
lelaran, Advrrtentieburraux en onae Afcntas.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
net inbegrip van de Kindercourant.
Verner ia
hel niet.
neinde
■kwaal
INGEZONDEN MEDEDEELDfGEN
Op de voorpagina 60 hooger
Gewone advertentie» »n ingezonden modedeelingea b(j contract lot zaar garads-
ceerdan pril». Groot» latte» en randen Worden barakand naar plaatsruimte.
•looi
den
Uw
gaan
lg-
in
;en
d
•l.
(illl IIM'II L COURANT
VERSCHIJNT ÜAGtl.UKS BEHALVE ZON- KNFBB8TDAGKN.
)OS 60 cent.
Apotheker# en
‘2902 34
prijzen in het ulge-
reliüwaar geen gere-
nemen, maai dat
die in verschillen-
was een beetje verlegen met
vraag van Marie Verner, daar zij
1 aan haar belofte aan Harry
en trachten
lien Uw urine
het gebruik
pillen een
;e kleur aan
niet ongerust
wordt sange-
anddeelen der
ende antisep-
izit, zijn wer
en voelde.
wan-
Mi
i van 1.75
laar zij 2%
■heidt de DE
n alle andere
is een bewijs
ezende kracht
uitoefenen.
t onschadel\|k
,en volmaakte
in te zien
wijzigen. I
nog aarzelend. En
nog
en de
ihoop en
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per poet per kwartaal 2.75, met Zondagsblad 8.40.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Markt 31, GOUDA.
b(j onze agenten, den boekhandel en de postkantoren.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring
1—5 regels 1.30, eiken regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den beiorgskring:
1—5 regels 1.55, elke regel moer 0.30. Advertentiën van publieke vermakelijkheden
15 «ent per regel. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20 bijslag op de» prijs.
De dalii
uagendt
ware stoj
een pro]
gekl heb
onze r
onze sigaren en Indische
nog
jam
wete
uw intieme
Mihs Darra-
MN LOON,
a E. C. DE
1401 13« 3
wach-
hij beleefd. ..Maar ik geloof
u van plan zoudt verande-
int
Isch veen (Or.)
geen k 'ekji-s,
z.g. woimmid-
ehcht alleen
farmpoeders.
keek hem aan. haar donke-
weiukbrauwen ópgetrokken.
..Waarom niet?”
.Omdat u niet behoort lot de men-
-then. die zonder reden van plan ver
nWftt
till»?”
Lucille
die v.-
dacht
&*rne.
L«b wandeling maken
kub. M. gas i
den oorlog l
kost hy twinl
Ten cpzi
meen valt het r
gelde daling x»
«Ie uitéénlooj
de steden en
van één zelfde
doen rijzen,
worden hoog gehouden.
(MARLES GARVICE.
Geautoriseerde vertaling
I. P. WRSBELINK-v RO0SUM.
(Nadruk verboden.)
STER” «n
ae- hij hepsch. ,,Ik zou het voor nie
mand andere doen, maar hij den he-
®®1. ik geloof, dat u doen zult wat u
«egt
..Dat is zeker." zei zijn lordschap,
er was zoo ie'.s wreeds in den
vastberaden glimlach om die dunne
jn den koudon gïana van
oogen, dat zelfs mijnheer
Slake er van terugschrok, 6u.
hij zou gehuiverd hebben,
ueer filj maar had geweten hoe
«t doen moest.
r dan a'le an-
ERKWAAL?
at zij
tot
van
zij
t naar oe me-
De stormvloed van 13 14 Januari I'Jlb.
Bij kou. boni uit vau 2ü Maart l'J15
werd een stuatscommisaie iugeuteld met
de opdracht eou onderzoek in te stel
len omtrent de oorzaken vau de bui
tengewoon hooge wuleirilamien, tijdenu
den stormvloed van 14/H Januari
vóórgekomen op de in Zuui-Kodand
gelegen benodonrivleren, meer bepaal
delijk op den Rollerdumschen Water
weg
De commissie Ih onlange met haar
onderzoek gereedgekomen en heelt op
80 April j.i. haar verslag udgobracht
nan HM de Kon ngiu. Binnenkort zal
het verslag worden gepubliceerd. Om
trent don uitslag van hel onderzoek
deelt het „N. v. d- D.
de mede
De commissie is, op grond van be
schikbare gegevens, van oordeel, dal,
bij een samenloop vau ougtuw ige oin
standigheden, nog hoogere waterdam
men bij stormvloed op den Roiterdam-
seben Waterweg zullen voorkomen.
Uw
met
gevolg te fec-
i moet het
ftige urine-
worden ver-
rd, hetgeen
eikt wordt
lat ons
niddel direct
de nieren en
gaat en niet
de ingewan-
hopelooze warboel der wereld op te rui
men en begint te gelooven aan een nade
renden, ondergang der bestaande bescha
ving. En dit geloof werkt op zijn oeurt de
matte lusteloosheid in de hand, die het
niet ineer noodig vindt nog verdei de han
den uit te steken.
Maar daarin juist schuilt het groote ge
vaar. Want laten we dit niet vergeten, het
eenige middel om er uit te komen is aan
te pakken en te werken. Dat werken moet
algemeen zijn, omdat alle krachten noodig
zullen wezen. Daarom moeten we. vooral
de ziwaksten en meest ontzenuwden weer
op de been helpen. Wjj in Nederland staan
er zeker niet het slechtste voor. Maar dat
zal ons niet veel helpen, wanneer ook de
test niet terecht komt. Want wii hebben
natuurlijk die rest noodig. Dat ondervin
den we thans wel op de duidelijkste wijze.
uwe kinderen I
en vele kwalen,
dors zijn van
«telling, welke
bliceerd en thans angstvallig wordt tegen
gegaan dat dit geschiedt, is niet dubleltyk.
Natuurlijk veronderstelt men dat er „hooge
oomes” of bekende personen bij betrokken
zijn en dat daarom zooveel geheimzinnigs
wordt gedaan. Dit is echter zeer waarschijn
lijk niet het geval. Een groot gedeelte van
dc namen is wel met zekerheid bekend en
deze zijn alle van personen uit de burger-
middenklasse.
Misschien wordt spoedig door de uit
spraak de nieuwsgierigheid bevredigd, al
zien ook wü daarvan «Ie noodzakelijkheid
niet in. Het is een zeer oude psychologische
-strijdvraag in hoeverre publiciteit in rechts
zaken gewenscht en goed is en daarop zul
len we hier niet ingaan. Het valt echter wel
op dat bij dit schandaal alles zóó geheim
wordt gehouden, dat het aan de pers niet
gelukt er iets van te vertellen.
Nog altijd is in Den Haag een tram sta
king niet uitgesloten. De directie en hel ge
meentebestuur onderhandelen over allerlei
bepalingen, maar het wil niet vleugen. Als
ongenood» derde «loet het personeel mede.
De directie bindt de belangen van het perso
neel steeds aan'haar voorstellen en zij weet
wel dat daardoor de gemeenteraad gsmak-
kelyker is mee te krijgen, want voor dezen
zijn die belangen veel gewichtiger dar die
van de overige Hagenaars. Dit is wel zeker
dat het tarief ten slotte verhoogd zal wor
den, dat de tramdienst niet beter zal zun en
Mat het publiek van alles weer eens do dupe
wordt.
In den laatsten tijd valt weer een belang
rijke verslechtering te constateer»n, die Jai
Publiek zich weer kalm laat aanleunen Nog
zes jaar zal dat duren en dan zul de ge
meente het zaakje wel overnemen. Of het
dan beter zal worden, moeten we afwach
ten. In elk geval is de tegenstrevende direc
tie dan uitgeschakeid en zal aan het gedreig
met staking ook wel een einde komen. Trou
wens ten opzichte daarvan neemt het pu
bliek hoe langer hoe meer een andere hou
ding aan. Zelfs <le gemeenteraad, dat onbe
kwame college, lat uren praat over pietlut
tigheden; zelfs de gemeenteraad heeft z\jn
goedkeuring aan het ontslag aan zeven
dienstweigerende kolen sjouwers die wei
gerden te werken omdat de kolen, die zij te
vervoeren hadden, „besmet” waren. Het was
nog een nawee uit de dagen der transport
staking, toen getracht werd een relletje te
organiseeren waardoor misschien de gas
voorziening in de war zou loopen, htgeen
natuurlijk niet gelukt is.
Van gas gesproken, één der wethouders
heeft alweer de aangename mededeeling ge
daan dat «le prijs der gaskolen met /6 per
ton is verhoogd, waardoor de prijs voor een
gas weer met iMi cent stijgt. Vóór
rlog kostte de kub. M. zes cent, nu
...atig cent,
sichte van de j
iet op, dat wt
valt waar te
ipende prijzen i
en zelfs in verschillende deelen
IJfJ groote stad, het vermoeden
dat kunstmatig vele pt ijzen
zede zij, half beschaamd dat zij er zich
zooveel om bekommerde, haastig haar
hoed op en ging naar het terras.
Het eerste wat zij zag was de slan
ke. lenige gestalte van Harry Herne,
liggende op het gras aan den voet van
<i« trappen, met zijn hond naast zich.
Werkelijk, hij geleek zelf veel op een
hond, die rustig en vol toewijding op
zijn meesteres wachtte.
Lucille bloosde zwakjes - en uag
er het volgend oogenblik, juist omdat
zij gebloosd had. trotsch en hoogmoe
dig uit. Hij sprong overe’nd en stond
recht ais een pijl, met den hoed in de
hand. zljn»nu>oie oogen vol afwachting
"p haar gericht.
-Wachtte je op m zei Lucille
koel. ..Dat was niet noodig. Ik had je
wel kunnen laten halen."
Zij sprak veel koeler en heersch-
z.uchtiger dan zïj ooit tot «enigen be
diende had gesproken; maar hij ant
woordde met dien diepen eerbied, ge
paard aan waardigheid, die zoo vreemd
aandeed.
..Ja. Miss.
wachten”
..Het was mogelijjk. dat ik van. plan
veranderd was.” zei Lucille.
..Tk zou toch hebben moeten
ten. zei
niet* dut
ren-”
Lucille
re
De ulgemeene staging der lootten heeft
eigenaardige gevolgen. Zoo viel het ieder op
dat hier in Den Haag dit jaar haait geen
aapergas worden aangeboden, terwyl in
vroeger jaren d» aanvoer daarvan, die zoo-
als te begrijpen valt «pedaal uit het We»t-
land komt, zeer groot wa». De verklaring
.-chijnt hierin te liggen, dat de asperge-teelt
zeer Veel werkkracht eischt, zoodat de prijs
van 't product uitsluitend van den werk-
kraehtprijs afhankelijk i». Deze teelt vraagt
bijv, veel avond- en Zondag-werk dat hoog
betaald moet worden. Het gevolg hiervan I»
dat de asperge-teelt in het Westland heel
snel weer ia achteruitgegaan en, naar wü
van deskundige zijde vernamen valt hot te
vreezen, dat deze teelt geheel en al zal ver
dwijnen. Deze heerlijke en gezonde vrucht
zal dus opgeuffenl worden aan de ioon-op-
drijving. De vruchtenteelt ia ook al 't West
land uit, <le vroegere druiven-aanvoer is ook
zeer verminden). Aardappelen en tomaten
zijn *han» hoofdzaak geworden en daar
naast de algemeene groenten-teelt. Men
zoekt et steeds naar productie die weinig
arbeidskracht vraagt en weinig zorg Dat
daardoor veel goeds veixiwiint en ten slotte
aan de algemeene voeding wonlt onthouden,
kan natuurlek dc producenten niet of wei
nig schelen. Misschien dat zij, wier vaak on
gemotiveerde ei«chen tot deze „politiek”
leidden, er ten slotte zelf de nadeelige ge
volgen van ondervinden. De veranderingen
en verschuivingen die als gevolg van den
oorlogstoestand hebben plaats gehad, zjjn
nog niet tot rust gekomen, omdat nog fteeds
naar herstel van het evenwicht wonlt ge
zocht. Indien dat herstel gezocht moet wor
den, gelijk het in liet Westland geschiedt,
zjjn de naweeën nog onaangenamer dan de
kwaal.
BRIEVEN UIT DE HOFSTAD.
CCCCCVIU,
Menigeen had er op gehoopt» dat eindeljjk
bjj de behandeling van de delinquent* n in
het zeden-schandaal voor de Jtóchtbank, nu
eena ieta meer bekend zou w.den van de
namen der betrokkenen. HetSLeigenaardig
dat er wel honderd namensjgfflramd worden
terwjjl er toch „slechts” een veertigtal ach
ter slot en grendel zit. Maar de rechtbank
heeft het onmogelijk gemaakt door vóór den
aanvang van de behandeling de deuren te
sluiten en zelfs alle nieuwsgierigen uit het
gebouw te verwijderen. Alweer dus geen en
kele nadere aanwijzing omtrent de beklaag
den en juist omtrent hun namen brandt heel
Den Haag van nieuwsgierigheid. Bij de uit
spraak zal het eindelijk mogelijk zijn deze
te vernemen. De uitspraak toch moet in het
openbaar worden gedaan en beklaagden, die
gedetineerd zijn, moeten daarbij aanwezig
zijn. Echter kan het zijn dat dan de namen
zóó onduidelijk worden voorgelezen, dat het
nog niet mogelijk is ze te verstaan. Het is
bovendien uiterst moeilijk de beklaagden te
herkennen, aangezien die steeds met den
rug naar het publiek zijn gekeerd en het
eenvormige gevangenispakje ook al niet
mcewerkt om hen aan figuren of houding
te herkennen. Waarschijnlijk zal dus de
nieuwsgierigheid ook bij de uitspraak niet
bevredigd worden. En altijd maar wenscht
men te weten wie die veertig ongelukkigen
zijn, die thans in de cel boeten voor hun ab
normaliteit. Waarom van den ordinairen dief
of den doodgewonen zedelooze wel precies
den naam al duiden de kranten die slechts
met de aanvangsletters aan wordt gepu-
Mijnheer Slake zag hem aan keek
naar zijn bleek gelaat met de koude.
»t&len oogen en sloeg de zijne neer.
,.U zult het geld hebben, Mylord.”
'ippen en
«talen
er van
onderen, Miss, zei hij met ilen moes
ten eerbied en kalmte.
„Werkolijkl Ik verander «eer dik
wijls van plan, en veel vaker zonder
dan met reden. zei zij uil de hoogte.
Hij keek haar aan. maar bleef zwij
gen en het ia vreemd om te zoggen,
maai zijn stilzwijgen miehaagdv Lu
cille meer dan zijn tegenspreken zou
hebben gedaan.
Nog zwijgend ging hij naasi
naa- den binnenhof.
De morgen was intusachen warm
geworden on Lucffle waaide zich koel
Ie toe met een varenblad, dat zij on
derweg liad «(geplukt.
„Er ia geen schaduw. Miss," zei hij.
..De zou schijnt warm in den binnw
hof.
,.f»at vergat ik, zei ze,
doet er niot toe!'
Hij wendde zich haastig tot een ran
de staljongens.
„Ga naar het huen vraag aan da
kamenier van Mis» Darracourt om do
parasol van haar meeeteree.'
N.wlat Lucille had gezegd „het doe<
er niet toe”, had dit bevel ais oen on
gepastheid kunnen worden aangemerkt
maar do wijze waarop hij het gaf.
hield een verontschuldiging in voor het
aanmatigende daarvan; en toen de jon
gen mot de parasol terugkwam en deze
aan Harry Herne overhandigde, gaf
Lucille, die vmi plan was geweest
haai niet aan te nemen, plotseling toe
en zei: ..Dank je.”
ing nier geldkoersen in de oik- om-
ie landen heeft onaen uitvoer als 't
•pgezet. En Nederland lijkt nu wel
opvolle winkel, welk! klam n geen
hebben om te koopen. We zitten met
zuivelproducten, ons frait, onze visch.
cr. pttxlucteu. Er is
voor een waarde van 12 A 13 millioen
in ons land, waarmee wc geen raad
weten.
Door de credietverleenimr atv'. Duitsch-
land heeft onze regeering den weg :oge-
slagen om de gevaren zooveel mogelijk te
bezweren. Maar deiicelüke cmiietvei lee-
ning moet internationaal geregeii worden,
wil hert herstel van Europa moge1 ijk z(jn.
Gelukkig beginnen ook de Entente-regeenn-
gen dat in te zien en daarnaar hun hou
ding te wijzigen. Maar dat laatste gaat
,..J. de tijd dringt. De nood
neemt nog toe, vooral in de centrale lan
den on de algemeene depressie groeit tot
wanhoop en tot haat en verzet. Alleen ar
beid en een nieuw geloof kunnen Europa en
de inenschfteid redden. Maar voor die bei
den is internationale samen*vork’.ng en
hulpverlening een noodzakelijkc vereisch-
te. De oorzaken der algemeene depressie,
die uit de verklaring -duidelijk worden,
toonen dit middel als het eenige aan. Het
is te hopen, dat Europa het voor eigen be
houd zal willen..aannemen.
de reehtstreeksche gevolgen van de
overmatige inspanning nog verergeren.
Maar bovendien moest de grooicie mate
van lijden ook de teleurstelling heviger
doen invroten, die het uiteinueuik resul
taat van de oorlog alom wekte.
Want naast de reactie op de overspan
ning van den oorlog werd vooral ook de
teleurstelling een der redenen, wuanu de
mensohheid na de reusachtige geaitelijke
en lichamelijk inspanning in doffe moede
loosheid wegzakte. En het was een oor
zaak, die niet alleen bü de oortogvoeren-
uen werkte, maar die geheel de mensch-
heid aantastte.
Tijdens den verschnkkeiuken oorlog
hadden wij allen geleefd in’de blijde hoop
op het toekomende. En het was vooral
deze verwaditing, die den oorlogvoerenden
maar ook den neutralen de kracht gaf om
zich in te spannen en te dulden. Men hoop
te niet alleen een betere en ideeeiere we-
leld, die zou aantoonen, dat de tallooze
offers niet vergeefs gebracht waren, maar
daarnaast ook een spoedig herstel van den
oeconomisohen toestand en nieuwe wel
vaart. In beide verwachtingen ziet men
zich nu deerlijk bedrogen. En men heeft
het gevoel werkelijk bedrogen en misleid
te zijn. Men ziet, dat de algemeene hoop
misbruikt is voor andere bedoelingen en
dat dit misbruik dat in den vrede van Ver
sailles zoo duidelijk tot uiting kwaïn, -ook
het herstel, waar dat nu nog mogelijk zou
zijn, tegenhoudt en nieuwe ellende tenge
volge heeft. En dit vooral maakt ue moe
deloosheid zoo diep, de apathie zoo gron
dig, dat men het gevoel krijgt er niet meer
uit te kunnen komen en geen enkelen uit
weg meer ziet, maar voortdurende toe
name van ellende, waarin men geraakt is
en verergering van den warboel, dien men
zelf mee 'heeft helpen aandichten. Naast
de eigenlijke teleurstelling over het resul
taat van den oorlog komt het ongeloof aan
verbetering, en het geloof, dat al maar
nieuwe ellende zich gaat opstapeien boven
•le hoofden der volken. En hieruit is het.
daf de wanhopige stemming gebortn
wordt, die op de ontzenuwde en verzwakte
massa's een buitengewonen vat krijgt. Alen
begrijpt niet wat er van dit alles worden
moet, noch hoe het mogelijk zal zijn de
mij in to denken dat ik zelf daar
ga.” zei zij ontwijkend.
..Dan ga ik met je mee om je daar
in te helpen," lachte Marie.
..Wwnneêr u niets belangrijkers hebt
te doen* juffrouw Verner." zei me
vrouw Dalton op haar deftige manier,
.zou ik u willen voorstellen mij te hel
pen om de opgaven van de huishoud
ster na te zien."
Marie trok een scheef gezichtje en
keek naar ^Lucille in het vertrouwen,
dat die wel zou zeggen: -Laat dat nu
maar. Maar tot haar verbazing zei
Lucille niets, en Marie Verner ant
woordde dus dadelijk met een vriende-
lijken glimlach: „Zeker, mevrouw Dal
ton. dat zal heerlijk zijn.”
.Dan vind ik. dat wij maar dadelijk
moesten beginnen", zei mevrouw Dal
ton. .Door je plichten dadelijk te ver
vullen maakt men ze minder zwaar."
„Zie „Levenslessen", bladzijde 219".
niomjielde Marie Verner, terwijl zij op
stond.
-Ik moet afscheid nemen", zei mijn
heer Head, terwijl hij de deur voor
haar opende; daarna ging hij met een
vreemden glimlach op zijn gezicht naar
(je tafel terug.
„Mejuffrouw
vriendin, is
court?”
-Dc ken haar van of den dag. dat
ik naar de kostschool ging", antwoord
de Lucille eenigszins verbaasd.
„Ja. Ja. dat weet ik. Een zeer inno
mende jongedame. Gelooft u dat zij in
oprecht is?”
Lucille kreeg oen kleur. Het had er
werkelijk veel van of mijnheer Head
dien morgen in raadselen sprak.
..Marie Verner oprecht"? herhaalde
zij. ..Waarom ja. Waarom vraagt
u dat?”
„Oh. zoo maar!" antwoordde hij.
terwijl hij met zijn vingers op de ta
fel trommelde. „Ik vermoed, dat zij een
wees is?"
-Ja» even als ik zelve'
met een zuchtje.
..Het is oen zeer innemendejonge
dame". herhaalde hij zonder eemg
verband. ..Nu. M.ss Darracourt, ik zie
int mijn spijt, dat mijn tijd voorbij is.
Goeden dag. Zult u mij schrijven of
ielegrafeeren, wanneer u mijn raad of
mijzelf noodig hebt? Beide zullen u
ladelijk geworden.’
Lucille dankte hem en zet ..Goe
den dag" met den trots der Darra-
courts. verzacht door oprechte toege-
negenfTeid en dankbaarheid.
,.U is zeer vriendelijk voor mij ge
weest. mijnheer Head,” zei zij. „en
hebt u veel moeite voor mij gegeven.
Ik ben u zeer dankbaar!”
Het is mij een genoegen geweest u
van dienst te zijn. Mise Darracourt."
verklaarde de rechtsgeleerde oprecht.
Lucille bleef pen half uur onrustig
in de groote kamers op en neer wan
•leien; haar gemoedsstemming was ver
stoord. Het eene oogenblik was zij
niet van plan haar belofte te houden
wat beteekende een belofte aan een
bediende? het volgende was zij be
sloten het wel te doen; en teu slotte
Da algsmeins draprestla en het
middel tot herstel.
Het is zeker wel opmerkelijk, bat thans,
nu de vrede reeds lang gesloten is en fcite-
'jjk reeds ongeveer anderhalf iaar de wa
penen rusten, de stemming van de mensch-
beid, en van tie Europeesche menschheid
wel in de eerste plaats, veel gedrukte;- en
moedeloozer is dan in de jaren van den
groeten wereld-oorlog, toen de niensche-
Ijjke waanzin op het verwoesten dei wereld
scheen uit te zjjn.
Toch is het feit wel begrijpelijk en uit
de gebeurtenissen zei ven en huu recht-
dtreeksche gevolgen onmiddellijk verklaar
baar. En déze verklaring, zoo wc ze zoe
ken, zal ons de oorzaken van de heerschen-
de moedeloosheid en apathie als van zel-
ven aa.nwjjzen en op den algemeenen nood
nog eens de aandacht vestigen.
De thans geëindigde oorlog heeft tal
ran oorzaken gehad, waarover toekomsti
ge tijden zeker een duidelijker licht zullen
doen schijnen. Maar het is zeker, dat. te
recht of ten onrechte, millioenen menschen
dezen oorlog onder inspanning van de
uiterste krachten streden in het vaste ge
loof, dait er iets goeds uit zou voortkomen
en dat na dezen oorlog een betei t tijd voor
het menschdom zou aanlichten. En het was
zeker voor een deel diit geloof, dat een
dergelijke inspanning en opoffering als
Europa gedurende de vier a vijf oorlogs
jaren heeft te zien gegeven, mogelijk
maakte.
Wjanneer we hiervan uitgaan, dan vin
den we daarin reeds twee belangrijke oor
zaken voor de algemeene apathie en de
min of meer wrevelige lusteloosheid, waar
in Europa oogeniblikkelijk gevangen ligt.
De eerste oorzaak is de geweldige inspan
ning, de tweede hert uitblijven van het re
sultaat, dat men als gevolg dier inspan
ning hoopte en de daaruit voortvloeiende
teleurstelling. De oorlogsinspanning zelve
is ongetwijfeld te sterk geweekt en heeft
te lang moeten aanhouden. Daar moest
een algemeene uitputting op volgen en
dientengevolge een lusteloosheid en moe
deloosheid, die tot absolute onverschillig
heid wordt. En wjj zien een dergeljjke re
actie dan ook bij alle volken, die oorlog
gevoerd hebben, maar het meest natuur
lijk by die, welke als het Belgische, het
Fransche, het Duitsche, het Oostenrijksche,
xich de sterkste inspanning hebben moe
ten getroosten en het meest onder den oor
log geleden hebben. Want de levensomstan
digheden, waaronder de inspanning ge-
oischt werd, maakte, dart zij nog meer van
de voorhanden levenskracht opgebruikte.
Onvoldoende voeding, lichamelijk en gees
telijk lijden, die vooral de vier oovenge-
noemde volken het zwaarst troffen, moes-
sprf
te v
opei
ged<
zijn
zóó