n
H «Él
No, 14436
Woensdag 6 October 1920.
59e Jaargang.
ji
s,2,s
U”s
!17li 2 Sgl
Feuilleton.
STERKE MAC.
MM
iet nauwkeurige oJ
48871
“gtf t
’i» 50157?
iueww's- exx ^.d.’vertexx'txe'TolsLcL voor Q-o-clcLsl ©xx Ore ptt.rplran.
Engeland’s moeilijkheden.
i TIJDQEEri*>‘ I
n5 nummntUMa^ I
«arts A. 6. MUtf,
5 October nx I
168 ISOT IMM M I
na 16027 i7«>w'
»58 10926 13015
B
12S?13^ 43
S“5
De lessen der ervaring
BEHALVE ZON- BN FEESTDAGEN.
Redactie: Telef. Interc. 545.
Administratie: Taief. latere. 83.
anarchistische taik-
dezen tijd van ovengang moeten
(DA.
i
(Wordt vervolgd.)
•4 -..t»Z
Gewone advertantüfa en ingezonden knededeelingen bty contract tot «eer geredu-
ceerden pr<j». Groot* letter* en randen word** berekend naar plaatsruimte.
Advertentittn kannen worden ingezonden door tusachenkomat van soiled* Boekhan
dolaren, Advertentiebureaus en onze Agenten
INGEZONDEN ME DE DUE LINGEN1—4 regel* /IE, elke regel meer flM
Op de voorpagina 50 booger.
raad van ouderlingen met
kaa rtpartüen!
ieuwe Schouwburg,
soldaten in de nabijheid van Cork statig
burgers. die in een hinderlaag lagen. De
hungers vluchtten, een doode en «enige mi
litaire uitnietingestuUten achterlatend.
Gewapende militairen en politie deden
gisteren een aanelter op velschillende xa-
kengebouwen in Ballingare. TWee winkels
wenden volkomen verndeld.
j
i
Naar het Schotsch van S. R. CROCKiETT.
Geauthoriseenie vertaling van
I. P. WESSEUNK—<v. ROSSUM.
(Nadruk verboden.)
U
3D
4»L
V»
oote Kerk, Uitvoe-
e ^Muziek.
j geregeld tijdig ms-
vangen van verged*-
nakeltykheden,
la te vermelden.
straat kan uit-
revolutionnaire
hebben de
.fteteren
rondreizend Sinn
‘«schap
litie s.
zigen werdei
ten. alsmede de copy
journalisten in beslag
de beloften dat zii na
litaire hoofidkiwartier
ruggegeven.
Gisteren verraste een partrouille van 30
1 een
mine
ingen
rtiien
Prijzen
93 m.z.
er aflosbaar.
2 916511470
0 88 71
3 9235 -
I 39
3 46
96
5 9406
35
J 85
3 94 111
1 9543
3 963311
5
5 9751
71
72
i 93
U D E R A K.
in en abonnementen
en aangenomen door
GGEERT, Gouderak.
4)
Dan verbeterde en besnoeide de overdre
ven correcte Isabella de uitdrukkingen -r-
aoog er als het ware het sap uit, terwijl,
het laatst van allen, de practische Grisel
da ze overschreef in ©en duidelijk loopend
schrift en correspondeerde met den uitge
ver in Edinburg.
Wat de twee andere bijnamen betreft,
zoowel zij die ze noemden dè drie Schik
godinnen van Balgracie en zij die ze in
haar tjjd van verwelking de drie Furiën
noemden, kenden even weinig haar goede
harten en onzelfzuchtige levens als zii hun
klassieken kenden.
Toch, al waren zjj de noodlottigste van
alle Furiën geweest, hadden zij nauwelijks
erger kunnen handelen tegenover Donald
(Balgracie. Er is niet aan te twijfelen, dat
de zorgeloosheid van zijn vader, de jaren,
die er lagen tussdhen hem en zijn ouderen
broeder, en boven alles het bederven van
«ijn drie ongehuwde tantes, ten deele ten
minste, de oorzaak waren van den val van
Donald Balgracie. Na thuis te zijn opge
voed door een toegevend leeraar, werd hij
naar de academie gezonden, met veel geld
Drukkerij
DON - GOHDA.
ter zijner beschikking, van daar iederen
zomer naaf Balgracie terugkeerend om
heer te wezen over het erfdeel zijns broe
ders (die reeds geheel in de zaken tfe Glas
gow was ingewijd) zag Donald zich plot
seling predikant van een rijke, doch een
zame gemeente achter in Pentland gele
gen.
Met groote snelheid nam hij voorzorgen
tegen de eenzaamheid door te huwen met
de dochter van zijn vroegeren huisbaas, een
lief, eenvoudig meisje, met den blos van
Edinburg op het gelaat. Maar zijn vader
doodelijk beleedigd, zooals een man belee-
digd is, die het in het hoofd gezet heeft
dat alles gaan moet, zooals hij het wenscht,
zonder dat het noodig was, dat hij er zich
de minste moeite voor gaf. Van dien tijd
af was al de trots en hoop van Archibald
op zijn oudsten zoon gevestigd, dien hij
gaarne zijn rol zag spelen in de drukke
markt, met de aangeboren slimheid ge
bruik makend van de veranderlijke wen-
schen en listige kunstgreepepen der klan
ten. Maar Donald had hij hem niet een
goede opvoeding en in alles zijn zin ge
geven? Had hij hem niet door zijn invloed
in een eervolle en voordeelige positie ge
plaatst? En nu alleen om zich zelf ge
noegen te geven, gaat hij daar een arme
vrouw trouwen! Nu, laat hem dan doen,
wat hem behoort en zien wat er van komt!
Zoo ging Donald dat wil zeggen de
weleerwaarde Donald Balgracie van de ge-
^eente Maxton Easter zijn weg, ge
scheiden van zijn vader. Het driemanschap
der tantes Griselda, Isabelle en Adora
werd verboden in verbinding te staan
Asquith’s plan werd
Q“" A'-u— te jjgn
later in
Over de
nieuwjs. Men
stemming
De werl
20 82
63 f
vrno M
"24 M J
4617816
1552517913 1
34 27j0ï
23 13220 15800U8209 1
met hem, zelfs aan hem te denken. En wat
zijn broeder William in Glasgow betreft,
hij had geen lust om iets te doen.
Nog zou alles goéd hebben kunnen gaan
met het gezin de pastorie te Maxton Eas
ter, als het leven van de jonge vrouw ge
spaard was gebleven. In zijn droomen zag
Donald Balgracie zich nog dikwijls zitten
in «Ie schemering met Lucy, zijn vrouw,
haar hand in de zijne en zacht sprekend
over dat, wat God hun zond.
Maar toen een paar maanden later Do
nald Balgracie alleen zat in een groot huis,
met een kindje van een week boven hui
lend in de armenvan een gehuurde ver
zorgster, was het wonder, dat hem toen
den moed ontzonk? Hij had geen sterk ka
rakter. Zelfbedwang had hij nooit geleerd.
En zoo, toen de lange winter voorbijging,
eindeloos zich voortsleepend, kwam er een
verandering, door het volk opgemerkt, over
hun jongen predikant. In den beginne werd
het met buitengewone menschlievendheid
toegesohreven aan verdriet over zijn vrouw,
maar daarna werd de zaak echter te dui
delijk, eerst heimelijk, later openlijk schan
delijk.
De raad van ouderlingen, altijd een wei
nig vijandig, nam de zaak in handen. Zelf
zonen van het volk, voelden zij zich be
leedigd, dat de telgen van rijke familiën
de beste plaatsen in de kerk bekleedden.
Aan den anderen kant was het volk van
Maxton Easter, op een of twee na, op de
hand van hun predikant.
„HÜ is jong, hij zal zich verbeteren”,
izeide men. „Het verdriet heeft hem gek
gemaakt. En daarenboven”, voegden zü er
GOUDSCHE COURANT.
VERSCHIJNT DAGELIJKS
ABONNEïib^NTSPRIJSper kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per poet per kwartaal 2.T5, met Zondagsblad 3.40.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Merkt 31, GOUDA,
bjj once agenten, den boekhandel en de postkantoren.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
1—5 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0,30. Advertentiën van publieke vermakelijkheden
15 cent per regel. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20 bijslag op den prijs.
a|bainuzie, blaasriir
urinewegen, aambefeT I
wakte, onwillekeurig,
:n leeftijd, geheii8'|ÏÏ»j
>eimgen, gezwellen, |mnj£
Ikoinen cn snelle genï? “1
ochure No. 85 -
Heer f
•dam, met
dekte.
„„„^trouwbaar
spreekt vanzelf: anderzijds
beter dan hü. hoevele el*-
partü en haar vakbeweging
1918 den doodschrik op het
x t slachtoffer
Werd van een revolutionnaire bevlieging.
Ook zjjn jongste rede in de hoofdstad,
waarbij de leider ’t wenschelAik achtte
Asquith doet een oplossing-voor de lersche kwestie aan de hand. Hij
wil Ierland een eigen leger en vloot geven. Bezwaren van Ulster. - Het
laatste relletje. Toenemende werkloosheid. Dreigende economische
crisis in Frankrijk. Oostem ijk’s verlangen naar aansluiting bij Duitsch-
land. Frankrijk’s stappen bij de bondgenooten. De economische toe
stand in Duitschland. - Meeningsverschillen op de Brusselsche conferentie.
ONS OVERZICHT.
De moeilijkheid voor de Engelsche r|- I
geering is, en zal nog ,wel eepigen tijd blij- I
ven, het lersche vraagstuk. Lord Grey’s I sc
voorstel om Ierland na een overgangstijd- J
pérk van twee jaar volkomen zelfbestuur
te geven en het alleen in zake de buiten-
landsche
samenga
punt alk
Ulst
satie hebben voor te stellen (de arbeidep
moesten eemt zichzelf socialiseeren!) wijst
er op, dat deze volksmenner beseft, dat
men met zün revolutionnaire propaganda
niet ongestraft in de nevelen kan blijven.
Het gaat ten slotte om de vraag, of fle
sociaal-democratie nog langer recht aal
hebben zich sociaal-democratie te
noemen. Een practicus als Schaper gevoélt
maar al te goed, dat Troelstra’s kleinee-
ren en loslaten zelfs Van het algemeen
kiesrecht en van het parlementarisme als
eenige vertegenwoordiging van het volk in
zijn geheel de’Sk D. A. P. van de democra
tie naar de anarchie dreigt te voeren en
bet is, dunkt ons. geen alledaagsch ver
schijnsel, wanneer de onderlpider der S.
A. P. zijn leider toeroept (.jHei Volk” v$n
18 September): „Troelstra. wees uw ver-
antwoordelijikheid, met uw groot talent en
uw grooten invloed, in deze ernstige tijden
lbewust..«...A houd vast aan de lijn, door
onze groote voormanhen uitgesbippekl ën
door u dertig jaren lang gevolgd: verval
niet in de fout van hem (Domela Nieuwen
huis), die ook in den avond van ziin levën
de democratie van het socialisme als z.g.
„verouderd” in den steek liet en geleide-
politiek met Engeland te laten
raan, heeft de kwestie in ’t middel-
der belangstelling gebracht. Van de
stremannen kwam eenig verzet, ze pre
fereerden de Home Rule-wet zooals die
laatstelijk is voorjgesteld. doch hun stem
ging verloren bü de algemeene toejuichin
gen die Grey’s plannen begroeten. De in
stemming is begrijpelijk, want er is heel
veel te zeggen ten gunste van de voorstel
len. Waarom zou Ierland niet de zelfstan
digheid van dominion krijgen? Toch zou
de uitvoering der voorstellen een prakti
sche moeilijkheid meebrengen. Wie zal.
wanneer geen enkele Engelschman zich
meer inlaat met de bestuursaangelegenhe
den van Ierland, dit dominon dwingen de
zelfde buitenlandsche politiek te voeren
als Engeland en deel uit te maken van
Brittannië’s leger en vloot?
Asquith komt nu ook met een plan voor
oplossing der lersche kwestie, w/aaibij hii
uitgaat van ongeveer ’t zelfde standpunt
als zijn ouden vriend en collega, lord Grey,
doch alleen een stapje verder gaat door
Ierland ook toe te staan geheel zijn eigen
leger en vloot te onderhouden.
1955 2578 «23 3» g
1«63 15171 16757 Wt»
17503 17551 I76M Hm'
f 90-~ gd«
20 58 71 13083 MO» a H
108 10231 12145 14028 17U2AWJflE
701W65 95 36175»EwB
90 10805 1259115365 iml
93 71284615006 87
39 10014 55 15607 IW qJM
4311071 124. J M
75 f| 181 70 157431810»
17 11240 130001586818214
211680 76 16453 iSSi
'1 11752 86 MMZlSSa
12 11886 13790 33 51F
62MB74 N
98 16753 KJQJJ
X f'
«MMS
4
0
39 SgJ
14103 5Ma«
assieveiïjk boven deW*
os.. Prijzen van I 9C--
13, 93 m.z. 187- l
bjj, „gij, zün rechters, züt gü beter? GÜ,
voorzitter van den kerkeraad, met uw ru
moerige Maandagmarkten, gü, schrijven»
van den raad van ouderlingen met uw
heiUooze kaartpartüenAntwoordt ons
hierop!”
Maar voorzitter en klerk antwoordden
n;et. Zü zetten zich aan het werk. En toen
hü negen-en-bwintig jaar was, vond Do
nald Balgracie zich een verworpen, ont
eerd man, ontzet uit zün ambt, geen
geestelüke meer, zonder middelen en met
een klein dochtertje om te onderhouden,
Zün vaders eenige begeerte was, dat zijn
zoon voor altü'd zou verdwünen uit zün ge
zichtskring. Hü bood aan, hem naar de
plantages te zenden, waar de oud-Virgini-
«he planter nog aanzienlijken invloed
had, hem ronduit zeggend dat, als h(j bleef
leven, hü denken mocht dat er barmhartig
met hem gehandeld was, en als hü stierf
in de tabaksvelden wel zooveel te beter
voor allen, die er belang bij hadden.
Wat de drie tantes betreft, zü hadden
slechts verdriet en bsulen in het geheim
voor hem; ten laatste kregen zü met
moeite de toestemming van hun broeder
dat, als Donald het wilde afstaan, zü het
kind mochten opvoeden.
„En ziet dan maar, dat gü het er beter
afbrengt met het meisje als gü het met
jongen gedaan hebt,” voegde Archibald
Balgracie er grimmig bü-
Maar Donald wilde er in het geheel niet
van hooren om van zün kleine Adora te
scheiden. Wat dat betreft stond hü vast op
zün stuk! En dus, door den invloed van
een züner oude professoren werd de afge-
leggen, die elders in het «elfregeerenjde
Britsche ruk niet worden gevonden. Geen
lersche regeering zou zoo krankzinnig zjjn
om haar schrale marge aan inkomsten v0st
te leggen in een vruchteloos* en kostbare
onderneming als de stichting eener ler-
sdhe vloot. Evenmin is gereedeliik aan te
nemen, dat het zou trachten wat hii
nimmer doeltreffend zou kunnen voorko
men -r- den vrijen toegang te onteegjten
tot lersche havens aan de schenen tier
vloot van het Britsche rtlk. Voorts zi>u
geen toestaan van autonomie volledig kun
nen worden geacht dat niet in zich sldot
bet recht om, voor de plaatseliike verde
diging, een troepenmacht op de been te
'brengen en te onderhouden.
Fiscale onafhankelijkheid is een noodaa-
kelü'ke factor 'bij de positie van een donji-
nion. Asquith meent, dat het niet de moeite
waard is om. gezien de kolossale cijfers
der landsfinanciën. te redetwisten over Wet
nauwkeurig berekende meer of minder dbr
lersche schuld.
Ik word, zoo besluit Asquith, niet ver
ontrust door het spookbeeld eener lersche
republiek. Qp den langen duur vechten de
menschen niet voor phrases, maar vóór
realiteiten.
Grey’s plannen geven blijk van een groto-
tf liberaliteit en een breed inzicht in de
kwestie waarom het gaat. Laat men tofh
niet angstvallig vasthouden, aldus rede
neert hü, aan een toestand die ongezoéd
gebleken is en die tot allerlei excessen
heeft geleid. Er is niets vernederends in
het af staan van gebied, integendeel, veel
vernederender is het z.g. meester zijn ovhr
een bevolking, die men niet regeeren kan.
Nu moet het Britsche volk met geweld eep
gebied in bezit houden, wat op den duur
geen enkel Britsch geweten zal kunnen
goedkeuren.
Asqujtih noemt.het wwni .jLelfbestera-
mingsrecht” niet, maar hü geeft blijk d»t
beter te hebben verstaan dan vele staats
lieden. die er voor en tijdens de vredes
onderhandelingen den mond mee vol had
den., Asquith heeft, beter nog dan lord Grev
den weg gewezen dien men zal hebben te
gaan om aan den tegenwoordigen, anat-
chietiach-chaotischen toestand in Ierland
een eind te maken.
Er is maar één beziwaar. hetzelfde dat
o.a. voor Grey’s plannen geldt. n.l. de Ul-
stor-moeilükheid. Als
Idoorgevoerd zou men een herhaling
•krijgen van den opstand van Uil..... T.
1914 tegen afscheiding van Engeland.
De politie stoort zich weinig aan de be
velen der Britsche regeering. dat het nu
„uit” moet zün met de zelfstandige en bui
tensporige represailles.
De gisteren geopende zitting van het
i jizend Sinn Feingerecht in het graaf-
9 Meath werd door militairen en po-
gestoord. Dfe namen van alle aanwe-
xycïden opgenomen en alle documen-
jde de copy van twee aanwezige
genomen, doch met
onderzoek In het mi-
zouden worden ta
in Frankrijk beginnen zich overeenkom
stige verachiin*eten voor te doen. Hier is
een ernstige crisis uitgebroken in de Fran-
schc automobielindustrie, die zich dagelijks
duidelijker voelbaar maakt, tetwerolge van
het feit, dat het publiek niet meer koopt.
De ..Intraneigeant" deelt mede, dat de fa
brieken weldra een deel van hun tteraoneel
«uilen ontslaan. Men spreekt telfe tan Ma
king ven betalingen tegen het eind dezer
maad door aoogaig* fMmi
Het blad wilt de moeilijkheden aan de
hooge benzinebelasting, welke den prijs
van benzine thans reeds op fr. 2.76 per li
ter of wel 1000 hoover dan 1914 heeft
opgavoend; voorts aan de luxebelastitar en
ook aan de verlaging van den prik der
ronlautos. welke thans reeds voor negen-
duizend francs, nieuw, worden rtarntabo
den. De achturige arbeidsdag *n de hooge
loonen maken concurrentie daartegen on-
mogelük en dragen bü tot de algemeene
malaise.
Dè Fransche pers wüdt over 't akfemem
weinig aandacht aan dit versehünMri. De
groote bladen zijn meer bevreeed voor de
gevaren, die uit 't buitenland dar» dje uit
t binnenland dreigen.
Een nieuw spookbeeld van een machtig
Duitschland is voor de oogen der veront
rustende Eranschen. Het blijft de voort
durende kwellende angst, ondanks de
waarborgen, die de Fransche gedelegeer
den m het vredesverdrag ven VeraaUlez
hebben vastgelegd ter vooriromitv van de
inogelükheid dat Duitschland nog ooit
weer een machtige buurman zal wolrden.
Bepalingen werden gemaakt voor ontwa
pening. de Duitache industrie is een
knauw gegeven en of dit allee nog niet
genotg was, werd uiUh-ukkeljfr gezegd,
zette predikant schoolmeester ver w<« ia
Galloway. Donald Balgracie werd Donald
Gr acte en Adora, zün dochtertje, groaid*
op tot het liefste en innemendste meieje,
dat ooit de madeliefjes in de velden vaa
I-owran vertrapte.
De eenige in de gemeente, die bekend
was met de geschiedenis van den school
meester. was Ds. Cyrus Mecklwwtunn. de
predikant. Want dit meende de profeeaor
dat het beste was.
„Het zal hem dan tenminste niet be-
epringen, als een leeuw van achter de
struiken had hü gezegd. Ea Dn. Cyrus
Mecklewtuun, hoewel niet knap, bleek te
kunnen zwijgen en bescheiden te «ü«-
Want lang na zyn achteruitgang ging
Donald Gracie voort, onberiapelük voor de
menschen. Het is waar, de schaduw trok
niet geheel weg van zün gelaat. De blik
van den gevallen engel bleef over neen,
werd misschien nog gevoelvoller. De men
schen fluisterden en glimlachten, maar zü
waren verdraagzaam. Want in GallPway
vergeeft men veel aan iemand, die den
neara heeft een gróót geleende te «ü«- Het
latün van den meester was onverge-
lükelük.
,;En het ergste van hem is, dat hij een
paar menschel üke gebreken heeft even
als gü en ik. En het ksp styn, els alles be
kend was” (zoo luide de sluwe opmerking)
„dat er misschien andere ip da gemeente
«ün, die even onwaardig zün om den eer
sten steen op den meester te wenpenl”
49 26 11
77 7316000
96 13312
0808 22
27 eg
0907 75
15 13525 8T
56 87 Mm 60 w
'W S 2“S'
II12 54
5J 50M220 40
73 47
g 14014
27
80
11503
35
38 KXW S1
48 40 3Üf
17 14575
990212070 25 MMmH
1 15 79 31 J
61 12307 80 75 J
1 72 95 86 i7422 g
79'^^
10054 54 15119
90 92 36 51
7^*^«-!
87 18 9b -
10303 22 15222 175» 41
u9 30 37
82 37 98
98 12666 15332
10429 80 "1
gi^lMZO
87 12853
10541 79
86 80
10632 13034
46 13107 I
88 29
10702 4i
münwerkersetaking geen
i leeft In afwachting van de
t op het congres de volgende Week.
rkkMMhHd. niet lang geleden aan-
gekondigd, neemt toe. mat name in de ka
toenindustrie. De werkgever* in het ka-
toenbedrijf van Lancashire ziin voorne
mens de productie in te krimpen.
De wü»e waarop dit zal plaats vinden
te volgens de „Manchester Guardian” thans
on een conferentie te Manchester bespro
kenwaar vertegenwoordigers van den
bond van fabrikanten en de spinner* Amal
gamation, de Condroom Amalgamation en
de Weavers! Amalgamation vereenigingen
van arbeiders in de katoenspinnerijen, aan
wezig waren.
Tot een resultaat is men niet gekomen.
De vergadering weid tot Dondëniag ver
daagd. Intuaschen is feeds weer een spin
nerij te Preston voor drie dagen ip de week
gesloten. Ongeveer 2000 arbeiden zün
id^ypdoor werirelOoe geworden.
Het komt hom voor, dnt er. twee voor-
kuu^rden zün die iedere oplossing beheei-
schen en er grenzen aarf stellen.
De eerste is. dat men het lersche volk
het geloof bijbrengt, dat, wat Groot-Brit-
tannië betreft, hetgeen aangeboden wordt
uit een eerJÜke en ook een verantwoorde
lijke bron komt. De tweede is! dat men
zooveel als noodig is rekening houdend met
de plaatselüke minderheid, de oplossing te
gemoet komt aan de lersche aanspraken
en deze bevredigt.
Niets anders kan, meent <le liberale lei
der. de tweede voorwaarde thans in ver
vulling doen gaan dan het toekennen aan
Ierland van de positie van een autonoom
dominion in den volsten en breedsten zin.
Geen onzer dominions, zoo vervolgt As
quith, eischt voor zich het recht op eener
eigen buitenlandsche politiek. Aan den an
deren kant toonen zü juist een toenemend
en volkomen gewettigd verlangen naar eeh
vollediger in het vertrouwen nemen en
vrüer raadpleging op het heele geibied on
zer buitenlaridsche betrekkingen en met
name inzake het hebben van een stem bil
het maken en herzien van vendragen. Het
dominion Ierland moet in deze on denzelf-
den voet wonden behandeld als de vorige.
Wat land- en zeemacht betreft.- deelt
Ataquith de beduchtheid niet van hen. die
meenen. dat het noodig is aan een lersch
dominion beperkingen en ketenen op te
Bureau. M A R K T 31. G O U D A.
lijk overging naar de
tiek.”
Zoo rommelt en broeit het in de arbei
dersbeweging, hier eh ejders hier ge
lukkig op kalme wijflie, die, hopen wc. wei
nig slachtoffers zal kosten; elders, waar
men dieper onder dén' indruk van de oor
logsjaren gebukt gaat en het temperaanent
feller is, op luidruchtiger en gevaarlüker
iwitze.
Door
we heen.
Het zal een voor velen moeilijke en zware
tijd zjjn. Doch als giet alle voorteekenen
.bedriegen, zal het eind zün. dat velen, die
tot dusver zich al te gemakkeliik op sleep
touw lieten nemen door demagogen en op
ruiers. na de harde lessen der ervaring een
•beteren kijk op de inrichting der maat
schappij zullen gekregen hebben, waardoor
het verantiwoordelwheidsgevoel. door (Ie
trisisjaren bü zoo velen verslapt, zoo niet
verdwenen, versterkt zal worden.
Te betreuren blliffc slechts, dat zoo harxle
lessen nuodzakelük schijnen om de men
schen te loeren, wat toch eigenlijk voor de
'Land ligt.
Wanneer niet alle teekenen bbdriegen,
- komt de arbeidersklasse meer en meer hot
de overtuiging, dat de revolutie niet de wfeg
is om uit het moeras van verarming en
duurte te geraken. Niet dat de révolutidn-
naire leugen reeds verstomd zün. Eerdfer
is te verwachten, dat de grondige amme
ter, welken de oorlog in vele landen hejft
aangericht, de uiterste elementen de kans
zal geven, hun volgelingen tot „daden”, tot
eep „greep naar de macht”, tot bezetting
van fabrieken e.d. te brengen, terwijl mfen
den indruk krügt, alsof den laatsten tjid
de anarchistische elementen opnieuw de
wereld willen gaan hervormen met bom
men en andere helsche weiktuLgen. Zulks
kan nog heel wat beroering wekken, veel
schade aanrichten en vele onschuldigen dis
slachtoffers doen vallen: van blijvende be-
teekenis kan dit aljes niet ziin. De we-
reld-economie ridht zich niet naar derge-
lüke fantastische plannen en aanslagen. In
Italië bemerkt men reeds, dat het gemak-
keljjker is met een troep mannen en wa
penen fabrieken „in bezit te nemen”, din
de industrie te leiden en op te voeren. Want
op dit laatste komt het tenslotte altijd
neer, of-er een roode of een nationale vlig
van de fabriek wappert en zelfs in het laid
van Lenin moet volgens het algemeen ge
tuigenis, ook van links-socialistische aibei-
riersvertegenwoordigers. van werkelijk com
munisme geen sprake, zjjn.
Wat ons land betreft, is het zeker géén
toeval. dat het in de uiterst-linksche krih-
gen de dood in den pot is. Men kibbelt nog
iwat onder elkaar, wie het zuiverst on de
revolutionnaire graat te, telkens vormt zi?h
iweer een nieuw, groepje, dat meent de re
volutionnaire wijsheid in nadht te hebben
en de overige revolutionnairen als halve of
heele verraders te moeten brandmerken.
Van een weifceHik revolutionnaire volks
beweging is ten onzent gelukkig geen
sprake. Er is ontevredenheid, met name
over de duurte, maar zelfs in socialistische
arbeiderskringen dringt het besef door, dat
men dit vraagstuk niet op
vechten en dat integendeel
proefnemingen juist de tendenz
duurte te verscherpen.
De voortdurende actie van mr. Troelstra
voor wat hü noemt revolutionnair „staats
recht” en waarin hü voortdurend be
streden wordt door den vice-leider Scha
per maakt dan ook den indnik van
theoretisch gevecht, dat vooral rekel,
houdt met de links van de S. D. A.
staande felle critici eu met de pogir;
om zooveel mogeljik socialistische parti.
uit de internationale van Moskou te hou
den. Dat de leider van de Nederlandsche
S. D. A. P. zoodoende een onbetrouiwba?'-
element bljjft, i
weet niemand 1
menten in zjjn j
in November 1!
lüf kregen, toen Troelstra het
u-o>vi van een revolutionnaire
zün jongste rede in de
.1'. 91. ..I.
V .«..MVA. v MK.44VMC O1TI
zün volgelingen voor te houden, hoe weinig
zii zich van de nieuwe leuze der sociali-
juijj