N
GOUDA.
ng
ISEN
:rij
«ijk-Goüda
Donderdag 28 October 1920.
No. 14455
59e Jaargang.
IG
Dnds.
vrij.
Feuilleton.
g van
bond
jTie'^-ws- exx u^cx-Trex‘texxtie‘toi3L<5. -pooi Q-otxcu®. en Oxxxetxeictoxx
Herschijnt dagelijks
1
STERKE MAC.
Britsch-Fransch meeningsverschil.
BKHALVI ZON- IN FBBSTDAGBN.
1—ra«ala flM. rik. ra(ri
ttM.
£K"«iTn*M
Bureau: M ARKTJ1, GOUDA.
Redactie: Telef. In tere. 545.
Administratie: Telef. latere. 81
30
WMtsch*pp|j|Mlli.
UM.
8.
5006 40
6005 100
DA.
(Warit wniS)
Gewoee advertentila en ingezonden mededeelingen bjj contract tot sear gerata-
caerdan prü». Groot» letter» as randan wordan barakend naar plaatsruimte.
Advertentiin kannen worden ingezonden door Uiaachenkomat van eoliada Boakkan-
delnran, Adv»rtenti»bureaux en onna Agenten.
INGEZONDEN MEDBDKELINGBN:
Op da voorpagina 50 hoogar.
het ons verboden
een wij U beleefd
es VRIJDAGS te
5, 5.-
9.35.
’HUIZEN.
’F»
ifitrantalcbe ku
iter”.
fiOlDSCHE COURANT.
lm Ierland biüft hrt na Mac Swuwy'n
dood merkwaandiig kalm. een bewijs dat
de iuxlruk inderdaad rnindbr heftig is djut
vroeger het geval taou zyn geweest.
Nia het onderzoek van dien lilkschouwer
nopens Mc Swimey’a dood in de gevangenis
te Brixton sprak de jury als doodsoorzaak
uit: uitputting tengevolge van de Weige
ring om voedsel tot toch te nemen. De
gevangenisdokter deelde mee. dat Mc Sfwn-
ncy gevoed werd terwijl hü bewusteloos
was. Ten .betouite van rijn ondanoak aai
de lijkschouwer, dat hü geen ibewegdheid
had om toe tie staan, diat het lijk naar ler-
Uand zou worden oveigebmcht. EamiMe-
leden begaven zich daarop per auto naar
het ministerie van buktenlandoche zaken
om de vereischte toestemming te verkrij
gen. Volgen» de Maden aal deze waar
schijnlijk worden venteend, indien de op
tocht, welke men heden te Londen had
willen houden, achterwege blijft.
Requiemmissen voor Mc Swiney zijn ge
lenen te Queenstown, Liverpool en andere
pflaateen.
wNu!” aaide Sharw Mc OuUoak dtaa-
aelfden mengen om aaa uur zün hanen
aanttekkend in dn met etna an hanteerde
keuken van het Jhm van Muir, Jaat 4»
■aak fateoeoiGk en ovdtotfk gneehiedea. Ja
kob, heb je de wMunchuwtewea Hater!
Roy, de bijten! Ik mi het wan» tewta
üoer nemen. JuUie arfi.notmmahanZonale
je watt, jnngm» schoen ik hat «ut daar
van niet into»!"
ZU hadden had woag «tabotan. tea va
der had wedaram gakoddt; terwijl dn >m-
geni het vee an dn pnayls veraorgdeni
ieder had een ijonren lantaarn aaagaate-
tan.
tejü (Japan), Quhwnes de Ltea (Span»
en Oaciamania Griekenland).
Paul Hyraaas heeft bü de opening dar
zitting den koning van Griekenland her
dacht. Daarna bracht hij hukte aaa Laan
Bourgeois, den meeat noesten waiter van
den volkenbond. Hü eindigde mat te Ber
gen, dat eenmaal een nieuwe manachhabt
het genot zal kennen van aan leven la
wede onder de heerschappij van het recht
Iteon Bourgeods heeft de toeeoraak be
antwoord en Hymaiw lof toegemraaid. Dn
algemeen» veogtadaring van dea hond la
Genèrve zul een groot aantal staten bijeen
zien. Een vertegenwoordiger van het Bel
gische volk zal geroepen zijn haar te opw
nen; bei is rechtvaardig zoo, gaaien de
(heldhaftige houding van Beigil ia 1914.
Vervolgen» heeft Quinones oen vrrtaag
over de begrooting uMgwhracht en Bour
geois over de financieel» eonfaronüa, wto-
kc aaagevuld ia met aan hiiiveada fiaan-
cieele commissie.
Vandaag heeft de sluiting ptaafe.
’s Ochtends had Hymens «an oud «hl uw
met een aantel journaljnten. waarin M
verklaarde dat het ouderaoak vaa de
Piootach-Uttauech» Icwwsti» neg aM gw
hed was afgdoopen en dat da vwtogaar
woorddgers van beide landen opnieuw wa
len worden gehoord. De Raad betiwde
zich een oplossing te aoeitea en veatltt
len te doen ten einde het «eeoMt te tto-
eindigen en den vrede In dit onmatige ge
deelte van Gaat-Europa te vinenfcwMi.
(De lWrt« Landdag heeft MddHa «te
den voorlopigen vrede Met Rusland gjsra-
taflceerd. Rad.)
Hymans deelde voorts nog mede, datde
Baad tot dusver Mg gwn «HM varnteh
van Duitachtend had ontwnwan ean te»
den VöUtedbond te worden toegelate«,
maar de kwestie sol wnaowchünlük te Cbr
nève aan de onde bomen.
Het rapport in zake Dantelg ia tot
der onderzoek teruggezonden.
Nog wees de heer Hijmans eg de ter
ming van een voortoopige financieel» aan-
missie aan wte is opgedragen de cenelu-
sies van de ffinancieete g on lier Mis te
Brussel te bestudoeren.
Ten slotte sprak de heer Hijmnns dag
M-vnnch uit, dat ondanks de bestaande nseea-
lükheden, Amerika nch ook bij dan Raai
zal aansluiten.
Voor de eeneto maal aedeet laagea tijd te
de Duitache Rijksdag weer bijeingsboeisa
Hij bracht, bAalve een «ndeioeae «ttM«-
netting van den nteteter van FtaanaWa
over den troogtetooaen toestand van het
r(jk, een politieke redevoering vaa dea
rifsskanseber, die de Hjnen aawttf. watt»
de Duitscha negeering in de knmesiti «a-
gen aal volgen. In het kort samsegeva^
komt iyn uiteemrtting hierop neer;
In de buitanlajKtoche politiek te ew
nemkort! En dan?
Eerst dacht z\j niet aan zichzelve, zoo
geheel was zy vervuld haar vader op te
dragen aan de Eeuwige Ba*rmjhartigfliewl.
Miaar daarna kwam de tweede vraag op
wat er dan van haar zou worden? Zjj ken
de het bedinag van de wereldsche bezittin
gen van Donald Gcracie de meubels en
ongeveer drie pond, onder in het theeflostje.
De predikant en de raad zouden een nieu
wen schoolmeester 'benoemen en ril aou
Wonden uitgedreven op den natten weg,
als een van de eeschenWaderen, die nier
zonsqpgang' des moigens gevallen waren
door den laatcuten vorsrt en nu vochtig en
vertreden lagen in «len modder. Toch, of
schoon Adora vele uren slapeloos had
dooigebracht, vóel rij met de gelukkige In
consequentie der jeugd om ze» uur des
morgens in slaap en om acht uur steno
Donald Grade zelf voor haar bed met een
loop thee in de hand. Het was zijn aanboo
tot verzoening, even bedaard aangeboden
als ontvangen. Hy was hügdkomcn me»
een smaak bitter als alsem in den rnon<l en
met een dorst, dóe hem reeds dadeiyk b(J
het ontwaken deed begrüpen, wat er ge
beurd was.
Hij was opgestaan, stond met bloote voe
ten onzeker te zwaaien, met pijn in het
hoofd en geheel moedeloos, dacht aan een
zekere verzoeking, maar weerstond die mrt
hartotochtelüken afteer en aloop toen weg
om het keukenvuur aan te maken.
Toen de schoolmeester rich gewaaschen
en gekleed had, liet hjj wjrter achter ta
zyn hals loopen en dronk snel twee tep-
thee. Daarop waa hü gereed om een
darde leMwr kopje mar hrt bed van rite
dochter te brengen.
i„iO, dat had u niet moeten doen, vader!”
riep zij, toen ze zag wat hü gedaan had.
is slecht my te laten slapen terwijl
un
Zyn geflaat betrok. Hü vtreeede dat Dom
op het punt was hun niet uitgesproken
overeenkomst te verbreken en da» morgens
terug te komen op het gebeurde van den
vorige® avond.
„Bk voel.mü vanmorgen heel wed”, vie!
hü haar koeltjes in de rede.
,/Maar bent u vergeten", riep xü. opatt-
tend met het nog onaangeroerde kopje
thee in de hand, ,Jbent u vergeten dat u
gisteren een ongeluk in de school hebt ge
had? U bent immers gxwallen en hebt uw
hoofd aan de bank bezeerd!”
,Jh, ja, dat is waar!” zeide hü, ,dat Ui
waar. Ik was het vergeten.*
Artora was verstandig genoeg om te be
denken, dat er geen reden was om iets
over Muckle Sandy Ewan tegen haar va
der te zeggen. Alls iemand dat uit moest
vechten was zü aangewezen persoon.
,.Bn jü hefct leasen gegeven!*-zeide hü
teeder. „Er i» niemand aooals JÜ!”
„Kom, hgm, vader Aeneae!* riep zÜ «te
„Ata ik dat deed, had ik Roy Mc Ckillock
om mü te helpen. Daar valt niet te roe
men, nu u zdf itw thee zet Maar bent u
er zeker van dat uw hoofd beter H? Laat
ntij een» rien.”
De zwelling was zeker minder, maar ar
was nog een erge kneuzing.
,Jk zal vandaag weer le» geven*, ver
klaarde Adorn. Maar toen een piotoeiinge
gedachte bü haar opkwam, voegde zü er
bij: «maar u moet m(j kurnan bripen t4
De Raad van don Volkenbond, die de
conferentie van Genève voorbereidt, is
büna met zün werk gereed. Gjatertmdddag
wérd een openbare zitting gehouden.
Hymans was voorzitter. De bijeenkomst
had plaats om 4 uur in de marmeren zaal
van het paleis der academiën; slechte 50
belangstellenden buiten de leden van w»
naad waren aanwezig. Hyman» was omge
ven door Bourgeois, Tittenó. sir Eric Drum
mond, de secretaris-generaal, sir Graham,
de Engelache geeant te Btnissel, baron
HOOFDSTUK XIII.
De veldtocht.
Op den dag, dat het recht op een weg
van het „Huis van Muir” zou gehandhaafd
Worden, werd Axiom Gracie vroeg wakker
Sharon Mc Gulleek schudde langzaam
het hoofd.
„Een ding tegelük, Roy”, antwoordde hü
bedaard. „Eerst moet de weg geopend en
opengehouden worden, ten spü't van hun
boosheid. Maar ik denk wel, dat menig
plan bü ons zal komen, vófir de Kersitams-
turven worden neergelegd voor de deur
van Ohesney Berwhinnock of Bennan-
brack.”
„Eki de weg naar school!” zeide Jakob,
die reden had om dat te vragen. Roy keek
ook een. weinig bezorgd.
,4>at moet maar gaan, aooals het kan”,
antwoordde Sharon ernstig. „Die weg
staat voor je open. Het is niet kwaad om
er zeker van te zün, dat die des avonds
en des morgens veilig ie. Morgenochtend
bü het aanbraken van den dag zullen wü
den boom omlhakken en ons een weg ba
nen om op den openbaren weg te komen.”
‘r ingeltbrten ar-
telingen, nmr kan ik hter hM «M
narieo.”
Jta predikant km tut ia rito ho»M Mh
g« aan te komen”, ari Arior» MM
die haar vader toet uit het oog wikte ver-
UeBcn. „U aoudt toch niet gaarne hebben,
(tot hü mü alteen «chtar dm Imwiir
vond. U behoeft kantors ateto te doea."
TeraM rij eprak, verdwenen eeaige te-
swenen uit Donald's geari. Toen tomani
een helder detodbeete bü hem op.
•Vrijdag!” apnak hjj. „Dm te htt geen
dag voor vertalingen.”
^Neen”, antwoordde het aMiaJe Mri,
„maar ik heb u noodig te <te w it ta-
gende week te bespreken.*
,D. MM»!* lekte Donald Gratie, Mtttt»
nuchtend.
voor jongen». In dte bookontst zullen de
ioonen geregeld worden volgens de pro
ductie van de mijnen.
Eigenaar» en werklieden zuilen samen
pogingen doen om de productie zooveel
mngelük te verhoogen. Schachtecommfls-
naes, diatrictecomonissdes en een natiomue
raad zullen opgericht worden, ten eónde
een veriwogde productie te verzeldnen.
De eigenaars stemmen er in toe, om
nieuwle machines te verschaffen in de ko
lenmijnen en de leiders der mijnwenker»
beloven maatregelen te «zullen nemen te
gen het verbetten van het werk.
Aan het «einde van het iaar zal de natio-
nale loonraad den tioeetand hemen. De
thans verleende opolag zal dan verhoogd
of verminderd worden, al naar de ver
meerdering of vermindering van de pro
ductie.
Naar verluidt, zoo seint Reuter, was het
verechil van opvatting, tusschen de mijn
werkers en de rqgeering gisterenmiddag
terugjgdbnacht tot (fe vraag, hoe lang (re
periode moet dunen, waarin de loonsrver-
hooging bü wijze van proef toegestaan
moet wonden.
Naar het Schotsch van S. R. OROCKiETT.
Geauthoriseerde vertaling van
L P. WESSELINK-v. ROSSUM.
tN«druk verboden.
28)
Ais een men een hert in eigendom wfil
hebben, aooals hü het doet met een schaap
rii een koe, laat hü het dan omgeven met
een heining, het merken met krüt, rijn
rit- en ingaan regelen. Zoo zü het. Dan
■ri Sharon M’c Oullock rich niet bemoeien
Wet iemands hertenkamp, rijn vaarsstal,
rijn fazanten- noch zü'n hoenderhof. Miaar
«toang de mooie bruine herten aansnel-
over ,/ie Muir", over de hellingen
«Mm ata patronen en over de beken
ttto als de vogelen des hemel», zoolang
tel ik, Sharon, Heer van „het Huis Muir”,
M xelven houden, in naam van de macht
God gegeven heeft aan Adam, den
masten mensch, als heer van de wilde
herten, die loepen, en de vogels, die viie-
8te, van de visschen, die zwemmen en de
riteig, die kruipt op zün buik over de
aarde.”
■Ite heeren mogen de anderen hebben,
**t mü betreft, tot bun dienstI” mompel
de Roy in tichzeiven, maar hardop zesde
hü: „Hebt u er al over gedacht, hoe u van
het jaar de turf naar Bennanbrack mlt
MM»***
Engeland’s toenadering tot Duitschland. Ontstemming in Frankrijk.
Persbeschouwingen. Wie moet Frankrijk te Genève vertegenwoordi
gen? Het mjjnwerkersconflict nadert zün oplossing. Na Mac Swi-
ney’s dood. Vergadering van den Volkenbondsraad. Verklaring
van Hymans. Oorlog aan de communisten. Hölz c.s. veroordeeld.
ONS OVERZICHT.
t Is weteh mis tusschen Eng^aiul en
ftwtorü'k. De ttwee bondgenooten doen
denken aan een span vurige paarden due
ieder hun edgw weg wlülen gaan. Nog
gaan ze samen, nog voeden ze den hand
dn hen veneenigid houdt, maar aan weers
taten woaxlit getrokken en gerukt, aan de
teugels, die op den duur zullen moeten
treken en elk vrijlaten om de richting in
te staan die het goed dunkt. De band, die
Engeland en Frahkryk byeenhxxudti ie de
ooodzaïkelljkheiil samen te werken zoolang
het vredesverdrag van Versailles ndet ge
heel is uitgevoerd, maar to>an^pte Enge
land een mildere .politiek gdat volgen,
wondt de santenwentaing minder inna'g.
fkunkrük bflüft hard en oviermurwbaar
staan op den eósch, dat Duitschland alle
bepalingen moet uitvoer en. het is als een
Shylock, die zich het pondóe vfleesch van
den lang géhoten vijand, niet wil laten om
gaan, Engeland daarentegen begrijpt, dat
Duitschland met 'bet .pondje vfleesch ook
het bloed, de levenssap, zijn beetiaansmo-
geflü'hihedd zou inboeten en dit nu acht de
Bi’Stsdhe regieering voor zich zelf nadee-
Ug. Haar handelspolitidk. eischt de betrek-
fcngen met hetcontinent zoodra mogeflük
weer tot den normalen toestand te her
talen. Reeds het vorige tear onmiddel-
Ijjkua de ratificatie van den vrede, is of
ficieel de handel met Duitschland weer
tiegestaan en heefl kort daarop, eind De
cember, werd ter aanmoediging van dien
handel bepaald, dat Duitschland Weer ge
rust goederen aan Engedusche onderdanen
ten leveren of edgendommen in Engeland
kon hebben. Hierop zou in geen geval be
slag gelegd warden.
Dit geldt natuurlijk alleen de goederen,
die na het sluiten van den vrede in Enge
land, zouden komen, maar nog bestond de
(bepaling in het verdrag van Versailles, dat
qp bezittingen die Duitschland reeds te
voren in Engelland had, beslag kon wont en
gelegd, indien Duitschland opzettelijk in
gebreke bleef de vredesvoorwaarden ten
uitvoer te brengen. Dtit .ppzetteiük” «s
zeer rekbaar en t is moeüiik na te gaan
wanneer deze casus zich voordoet- Enge
land heeft nu buiten Frankrijk om aan de
'Ruitsche regieering meegedceld,, diat het
die bepaling uit het vredesverdrag niet zal
toepassen, een zeer belangrijk besluit dat
te Berlün vreugde, te Darijs verbittering
heeft gewekt. De Ftransché regeering ge
voelt zich gepasseerd, in deze ndet te zün
geraadpleegd, alsof Engeland ndet te vo
ren loon weten dat het met een dergelijk
voorstel nul op U request zou krügen.
Hoe ’t zü, de Fransche bladen zün heftig
ontstemd en ze schromen niet, wederom
de „vuile wasch” in ’t publiek te behande
len. Of er een zich van Schadenfreude de
i landen wrijvende vüand boekükt, daarom
bekommert de Ilarysche pens zich niet,
aan haar misnoegen geeft ze in scherpe
artikels lucht L
fit. Brice o.a. merkt in het Jjpu'Enal op:
Dit Briitsche gebaar” is weei^egn nieu
we uiting van het mercantieflé atandpunj,
hetwelk de hervatting van dektoken wil
doen gaan vóór de verweeenliitlfflto yan hëi
herstel; een uiting weflke des'WbefeeW;
nisvoller is, nu zü plaats viflftt op het
oogenbiik, dat Frankrük rich Inspant om
een verzwaring der eventueele straffen op
niet-naleving der verdragsbepalingen te
krügen. Lloyd George heeft zich van een’
en ander zoo goed rekenschap gegeven,
dat hü Duitschland (kennis heeft gegeven
van den maatregel vóór Frankrük, ten
einde dit land voor het voldongen feit te
stellen. Deze laatste kant van de zaak is
niet de mtinst verontrustende en spreekt
(boekdeelen over den stand der betrekkin
gen tusschen beide landen.
De wélingelichte Eveninar Standard deelt
mede, dat vele der Fransche perscommen
taren aangaande het optreden van Enge
land door het prijsgeven van een deel z(f-
ner rechten, voortvloeiende uit het ver
drag van Versailles, onjuist zün. De Eve
ning Standard wdjst er op, dat de Briteche
regeering in December bekend heeft ge
maakt, dat geld schuldig aan, of eigen
dommen verworven door Duitsche onder
danen als gevolg van transacties, aange
gaan sedert de hervatting van den handel
met Duitschland officieel is toegestaan,
niet onderhevig zü'n aan inbeslagneming m
Engeland. Het laatste regeeringsbesluit,
waarover de Fransche critici schrijven,
gaat verder en brengt onaantastbaarheid
in alle omstandigheden mede, waardoor de
ibedredging met economische en financieel e
represailles, welker eenige uitwerking het
belemmeren van den handelsbetrekkingein
was, verdween. Het blad verneemt uit ge
zaghebbende bron, dat het prijsgeven van
de clausule niet te wüten is aan Duitachen
druk. Het is grootendeels het gevolg van
tien toenemenden aandrang en van voor
stellen van Briteche belanghebbenden en
Voorloopdg kan Iloyd George te Londen
niet gemist worxlien, de nüinwerioerssta-
king houdt litem gevangen in Downing-
street. Weliswaar maken de onderhande-
lingen met het bestuur van het münwer-
iker.werbond flinke vorderingen (zelfs
meldde een voorbarige berichtgever al dat
het voorstel dat een eind aan het conflict
moet maken is aangenomen, doch zóóver
is het nog ndet), wat niet wegneemt dat
de premier nu voortdurend gereed staat
om te confereeren en beide groepen te
hxroren.
Enkele bepalingen uit de ontworpen
overeenkomst hebben we al genoemd. De
Daily Telegraph somt ze nog uitvoeriger
op. Ze zün in hoofdzaak:
Onmiddellijke opslag van twee shilling
[per schoft voor volwassenen, van een shil
ling voor jongelieden en van een stuiver
het is meer om de wielen te smeren van
den Britschen handel dan voor iets ander»,
dat de clausule voor zoover die Engeland
eigen rechten betreft, thans i« prijsgege
ven. De onzekerheid, waarin Duitscherc
verkeeren, is thans Qpgdheweu De Brtt-
sche scheepvaart en andere handelsbelan
gen hebben van dóe onzekerheid te lijden
gehad. De kwestie van de Duitache schul
den van voor den oorlog en de Duitsche
schadeloosstelling hebben niete met deze
zaak te maken. Het blad voegt er aan toe,
dat vooruitziende Fransche handelsteden
hun regeering in dit optocht gaarne het
voorbeeld van Engeland zouden zien vol
gen, dat een stap vooruit beteekent naar
het herstel van een normalen economiseren
toestand in Europa.
Met onmogalük dat Lloyd George en
Miillerand (of diens afgezant Leygues) dit
nieuwe meeningsvenschil in een conferen
tie zullen bespreken. Voor Frankrük wordt
nu de vraag nog moeilülOar. wie de re-
Igeermg zal vertegenwoordigen in de VoT-
'kenbondsvergaderimg te Genève, waarheen
de Briteche .premier aich in hoogst des
zei fis eigen persoon denkt te begeven. Ook
de premiere der andere ententedanden zui
den hun regeeeningen representeeren, zoo-
dat wanneer men het wenk niet aan Leon
Bourgeois overlaat doch Mdllerand of Ley
gues naar Genève gaan, de geheeïe Op-
pererbe Raad' in Zwiteeriand vereenigd zon
zyn. Te Parijs vreest men, dat dan te
kwader ure besloten zou worden de Vb<-
ikenbondsraad te laten komen in de plaats
van den Óppersten Raad, zoadat de eerste
ministers der geallieerden niet meer in een
gezellig onder-onsje besluiten, die de ge-
heele wereld raked, zouden loutaen nemen.
Odk de neutralen en wat nog erger 1b,
misschien ook wei de ex-viianden, zouden
op die maniea' een woordje gaan meespro
ken en dót wü het eens zoo democratische
Erankryk liever niet.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2J5, per week 17 cent, met Zondagsblad
kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt,
per post per kwartaal 2.75, met Zondagsblad 9.40.
Abonnementen worden dagelüks aangenomen aan ona Bureau: Markt 91, GOUDA,
bjj onae agenten, «len boekhandel en de postkantoren.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
regela f 1.90, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
1—5 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Adverientiën van publieke varnaakelükheden
15 cent per regel. Advertentiën in het Zatardagnummer 20 bü‘lag op den pr(ja.
of beter gezegd had rij weinig geslapen.
Midden in den nacht had zy lang wakker
g^egen waidcer, met onnatuurtyk scher
pen, helderen, begrypenden geent, met een
bijtoMw helsch intocht. Zij zag het leven
van haar vader haxr eigen leven «oo-
<wW in het verteden aha in de toekomto. Zü
wist even goed als een duidelük bewijs
TOOT e» in Budiden, dat «1» hil
TOOrttfW. no«U. Mj nu d«d. Donald Gna-
adl <ten dood aand^d ad Mn-