NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA’ EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAk, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEUWER-
KERK a. d. IJ., OUDERKERK a. d. IJ., OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN enz.
Maandag 16 Januari 1922.
Wo. 14830
60. Jaargang
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
FEUILLETON.
^BUITENLAND
PSETJE GIRRE
door
VIRGINIE LOVJEJL1NG.
l
T
Ingezonden Mededeelingert.
10S BO
het geld
De liefde wondt niet, of zij lijdt zelve mede.
n Rijnland.
dat verzoek
de zon, 's namiddags
ann
en zij legde
1
mber 1921 oei»
rlandsche lege»
roeide vloot tf*
illen laten.
ABONNEMENTSPRIJS» per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt*
Franco per post per kwartaal 8.15,* met Zondagsblad ƒ3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA*
by onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelyks geopend van 96 uur.; Administratie TeL Int. 82;
Redactie TeL 545.
duwde hem
de vuist, „eens weelde is
hij vluchtte weg als een
p, toen Peetje hem
ijkend te allen kant
teur is geworden
voor de
uitstel
zou de op-
dle door
Bortiums
laat zou
)odat de
momisch
de f
beursspel
strijdkracht
1914
oor*
irt
de
van
da
reede*
tonner»
1TZICHTEN.
overgang in hel
wettigt, dat
i de algemeenct
schoten om opi
daling der
itatiekorten
omen tot
rwnchting
uwen, dat
Hen. De
>otere 1
oor het oogenm
daarmede aa«
istbaren dienst,
echter niet ho*
deerd zal tfeon
m de buitengb»
ersnood tijdens
i, nog te veisch
oedig" AmerI*
ezocht hebben
ng Board voor*
et een aandeel
in- en uitvoer
too vurige uit*
ingste ’voorstel
I pCt. bcscher*
Amerikaanschel
en-verkeer dd
jst op eeneri
tenigen is met
ijds in het we*
zich toch niet
[en de onbil*
loodig acht out.
i troep ongoed
»pen. j
tegenover mi-
kelijke, van dit*
ing teruggeko*
aannemen, dia
noch de Nedgr*
il komen. Man»
voortaan niet
sdenkenden bei
len oorlogsroem
te laat tot in*
tionale scheep*
irbij meer dan
iren, heeft ge*
erijwezen zich’
vertrouwd heeft
.eze conferentie
ue Rules doet
ogee ringen een
In de eerstfl
ele jaren gele»
»ijze waarop in
ren en schepel
■rden gestampt,
gebreken zou<
voren zijn ge*
1, niet tevreden
•g is gaan voe*
lie in het Ame*
ilijk verworven
ijsgeven. In het
t hoofd van dé
millioen ton
gebrek aan
egd. „Heden”,
nschouwt het
tot der par*
>ot behoorendé
nkerd of met
okken gemeerd
aze te moeten
dooze schepen
zijn, noch on»
i te bevredw
warm u een
sloot de..git.
naar do keuken leidde.
God in den Hemel I
Het was de eerste maal in Peetje’s leven, dat
hij ergens in een burgershuis toegang had I
Peetje zat in familie, de Koe had hem een stoel
gegeven, dicht bij de kachel, waarvan de pyt
<rloeide, donkerrood.
Groot in man<
a bewapening,’
i en kracht ito*
den besten wiU
het vierde deeg
dkbnar zal ge*
le oogen ópen
onafhankelijk*
die nu in blind*
icbbcn gesteund
-militair»ten en
t heblx-n uit ge*
het Nederland*
zreemden.
heidsbond heeft
>or de national^
voorkomen.
6 -
GOIDSCHE COURANT
hoewel
gaande
Ook bink]
zelf zou wnj
een gangmit
Balen en kisten, zakken en tonnen/namen heel
de ruimte der keuken in beslag.
Men was voor korten tijd verwezen tot het
bewonen van het achterhuis.
Peetje werd geen stoel meer aangebodenet
was inderdaad geep plaats om daar behoorlijk'
neer te zitten, en de Koe had geen tijd om hem
aan te spreken.
Herzeele had het druk in de bakkerij.
I „Mijd u,” «ei de meid tegen hem, me» QB»
r koten nnnkomend.
l“eetje, heel U-teulord. .loon we».
is, waarschijn,
•water, van een
jrden, dat ver*
Aalsmeer, did
gestorven zijn*
Aalsmeer de»
antkunde wer<{
liet Hoogheem»
i gericht, waart]
;e gevolgen, diw
:n door he^d
en hiervan b®4-
idres inzien al»
sche veilingen
nillioen gulden!
i van Rijnland
c bevredigend;
hooge zoutged
daten van zee*
de abnormak
waterleiding, h I
f in den boden
waterlaag dooi
iet zoete watet
college hed
et op den
treffen tot v«»
en meent, da»
inval deze W4» j
'jzLaterdpg’-s paan we in de tobbe
en dan woscht ANpedef ona met
SüNUGHTZEEP
- DC LEVWW ZttDM'J.
houden had.
„Ge moogt alzoo uw geld niet wegsmijten,
Bruno," verweet van de zaak onderricht
hem met vaderlijk vermaah weldra de vlas-
koonmnn. „Ge zult hot later genoeg noodig
hebben, doe dat niet meer.”
„Die wat krijgt moet wat geven," antwoordde
Peetje, o Is een hondgeblaf.
de toestand beter worden, omdat de prijzen om
laag gingen.
Zij, die de zaak wat beter bekeken, schudden I
bedenkelijk het hoofd en zij blijken gelijk te heb-
ben gehad. Zoo als een storm na een korte pau
ze met dubbele kracht opsteekt, zoo ging het
met de prijzen na een kleine daling, stegen zij
weer met verdubbelde woede en haddeni-apoe-
dig weer de vfoegere hoogte niet nlleerb bereikt,
maar ver achter zich gelaten. In den.jverfs't hnd
de eerste Weensche jaarbeurs plaats, die een
stroom van buitenlanders bracht en waar veel
werd omgezet, waarna de prijsstijging den
kelijk juist daardoor een tempo aanflam, dat
kort te voren voor onmogelijk gehouden was.
Zoo stonden de drie laatste maanden in het tee-
ken van een ongehoorde duurte met alle ver
schijnselen, die er onafscheidbaar nan verbon
den zijn.
De steeds toenemende nood van den midden
stand wordt begeleid door dien van openbnre
instellingen. Onze universiteit, op één na de
oudste van alle Duitsche, gesticht door Hertog
Rudolf IV in het jaar 1365, die vooral op het
gebied van geneeskunde en natuurwetenschap
zich In wereldberoemdheid verheugt, schrijft
collecten en inzamelingen uit om haar biblio
theek, haar laboratoria, haar speciale onderaf-
deelingen te voorzien van de bijna onbereikbare
en toch onontbeerlijke hulpmiddelen ten be
hoeve van de studeerende jongelingschap. De
vereeniging tot hulp bij onglukken werkt nog
zoo’n beetje voort door giften en buitengewone
bijdragen en staat voor het gevaar, dat zij
haar werkzaamheid zal moeten staken, omdat
zij niet langer over de middelen beschikt om
haar zegenrijken arbeid voort te zetten, wat ver
klaarbaar is, als men hoort, dat een enkele tocht
van den automobiel 6000 8000 kronen kost
en dat dagelijks 20 h 30 maal haar hulp wordt
ingeroepen. Hetzelfde geldt voor de polikliniek
en de meeste hospitalen, voor de technische
hoogeschool en de hoogeschool Voor landbouw,
voor kraamvrouwenverpleging en Weeshuizen,
voor oudemannen-en-vrouwenhuizen, voor bi
bliotheken en musea, voor scholen en kinderbe-
waarplaatsen. Van alle kantenen steeds drin-
gerder komt het sein S.O.S. (Save our Souls).
In al deze gevallen kunnen de particuliere wel
doeners, die nog steeds hier en daar een gat
stoppen, niet helpen. Men staat voor de keus
herstel van de gezondheid en van den staat en
de bedrijven ofvernietiging en ondergnngy
En te midden van deze ellende, werken degeT
non, die hun voordeel najagen ten koste van|
het algemeen. Daar zijn de valuta- en divisen-1
jagers, die ondanks de waakzaamheid der pmb-j
tenaren hun duister bedrijf in de D-treinen en’
aan de grensstations uitoefenen daar zijn d<^
beursspeculanten, die gebruik maken van de
van de Kronen en daar
uit, onverschillig of die daalt of toevallig een
paar dagen stijgt, hun winst trekken. Wel komt
er nu en dan een enkele van' dezen ten val,
maar ook dan lijdt zelfs de Oostenrijksche
staatshuishouding milliarden schade, zooals dat
het geval is geweest met de bekende zaken
Rueff en Duim.
Op den len December brak, zooals bekend is,
de opwinding en de wanhoop op afschuwelijke
wijze naar buiten en onze overigens goede en
vertrouwbare, maar naar de voorschriften der
Entente te zwakke politie moest nfadfiteloos
toezien, hoe, gedurende een commune vnn een
uur of vier, voor een waarde van twee milliard
Zij sprak in hare driestheid het oordeel van
Don Hoel oven hem uit I
Jfclij werd er voor hoovaardig uitgescholden I
^Wcnzclfden dag nog haalde Peetje geld van
de posthij ging er mede naar de Zijstraat.
Aan den hoek van Den Hoel stond de Lam
me Arm. Hij sfend er altijd zijn leed sprakeloos
te verduren, 's morgens in do
in de schaduw.
Hij keek niet eenmaal op,
naderde, Peetje schuw omkijk
met zijn musschebewegingen.
„Neem," zei Peetje eensklaps en
een vijffrankstuk in d~
niet altijd armoe,” en
misdadiger.
Op de dorpsplaats speelden schooljongens
luidruchtig, uit hun leerboeien ontslagen.
Peetje was schuchter tegenover dat janhagel,
door vroeger vervolging onderwezen. Voordat
ze den lijd hadden hem te bemerken, bleef hij
op een afstand staan, deed een greep in zijn
vestzak, keek niet eenmaal naar den inhoud, en
gooiden dien in het zand te grabbel.
„Wie wil er geld schreeuwde hij*./
Heel de schaar schoot toe, elkander achteruit
stampend, worstelend, slagen uitdeelend met}
wild geroep.
Het waren nikkel- en zilverstukjes, in een oog
wenk uit het slof opgodolven.
Aldus was het winter geworden.
De eenzaamheid drukte Peetje meer dan ooit.
De verveling hield him in ïtnre macht gekneld.
Hoe die te ontgaan
Zijn Hoel, zijn krochtjeAlles trok hem er
beenhij ontbeerde het zich der lage dakjes,
den huisdrup, die hem zoo vaak in den nek
gehinderd hnd, als hij in zijn cjgurtje ging, dat
geene goot beschermdehet geharrewar dei
kijvende buurvrouwen, het spel, den twist de» 1
kinderen, tot de messingen toe, recht over zijn
won inkje I
Hij kon er niet terugkeeren, nu niet.
Op een avond g’inff hij naar de bakkerij. Het
licht was reeds aangestoken, het rook er naar
versch 'brood en gebraden appelen, het was er
warm, toen de keukendeur openging.
Een ander verlangen, nu hij niet krijgen kon,
wat zijn hart begeerde ontstond in hem, dèt
naar gezelligheid en menschenverkeer.
Een gemurmel van kinderstemmetjes drong i
door tot wnar hij stond.
„’t Is koud," zei Peetje.
„Ja,” antwoordde de vrouw,
een brood op de toonbank.
Peetje begon centen te tellen, toen de baas
binnentrad.
,,’t Is koud," herhaalde Peetje.
Zijn vingers waren stijl, hij had inderdaad
moeite met zijn betaling.
„Kozijn, ge moogt wel eens binnenkomen,
jjeetje>" id Herzeele, en hij ont-
flazen deur met de kleine ruitjes, die
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (bohonrendé tot den bexorgkr(ng)»
15 regels 1.30, elk« regel meer 0.26. Van buiten Gouda ert den hézorgkring:
1—5 regels 1.55, elke regel moer 0.30. Advertentiën In het Zuterdagniunmer 20
bijslag op den prys. Liefdadigheids-advertentien do helft van den prjjs.
INGEZONDEN MEDKDEEL1NGEN» 1—4 regel» ƒ2.05, elke regel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededcelingcn bij contract tot «eer gereduceer*
den pryg. Groot o letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tuaschenkomst van «oliede, boekhan
delaren, Advertentiebureaus en onze Agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zjjn ingekomea, teneinde van opname verzekerd te «Urn
vermisten hebben 3,266,723 nw»n bedragen, vag
v- 947.364 hun leven hebben geofferd.
Van belang is voor Frankrijk de toezegging^
dat, „wat het Brits< l>e rijk eenvoiml voor de bei
schaving heeft gednnn" het opnieuw zou doelt
als ’t noodig was. De groote reserves aan op<
geleide officieren en manschappen zou Engclang
even lang kunnen benutten nis dit van Duitschg
zijde het geval is. Het belangrijke voor de»
oorlog vervaardigde materiaal in Groot-Brittnn*
niü zou met name ter beschikking staan van d<
toekomstige generaties, terwijl het Duitsche ma*
teriaal door de geallieerden den Duitsche» voh
komen was ontnomen. Dientengevolge «ou
Duitschland, wanneer het zeker is, dat het Brit*
sche rijk in een tockomstigen oorlog aan Frnn*
sche zijde staat, niet probeeren revanchegedach*
ten te koesteren. Do Britsche regeering voelt
dan ook veel vobr een overeenkomst, volgen»
welke Frankrijk en Engeland gemeenschappe
lijk het hoofd zullen bieden aan een niet-gepnw
voceerden aanval van Duitschland op Fran»:ï
gebied.
In het memorandum wordt de opmerking ge
maakt, dat de wederzijdsche verplicht ing-'
tweeërlei zouden kunnen zijn: in de eerste plaats
groote verdiensten. Ook hier weer het oude re
frein waardevermindering van het geld en
duurte.
Een uitkomst in deze troebeling
richting van een bank kunnen zijn,
vreemde Stnten of buitenlandsché Cc
gegarandeerd werd en daardoor in
zijn volwaardig geld uit te geven, 1
waardelooze Kroon, die een gezond el_.
leven in den weg stat, langzamerhand ann het
verkeer kon worden ontrokken evenals dat met
de Fransche assignaten na 1796 gebeurde.
Voorloopig is daarvan dchter nog, geen spra
ke. De Oostenrijksche Bank is voornemens bil
jetten van 100.000 Kronen te laten drukken en
denkelyk zal ik binnen niet te langen tijd, mijn
dochtertje er zoo een kunnen laten zien, als iets
zeer bijzonders, ten minste als jk het treurige
geluk heb, er zoo een te bezitten. „Het treurige
beteekenen?
het geld en
Dr. E.
I Op een morgen kwam hij aldus op zijn drem-
I pel. Er was een jaargetijde in de kerk, „met
brood nan de armen,” had de pastoor des Zon-
i dags uitgeroepenmaar Peetje had^cden dag
I het uur vergeten.
I Anders ontweek hij het verkeer met zijn vroe-
K gere rampgenooten, het ging hem te zeer nan
I het hart uit hun omgang gesloten te zijn, niet
I kioor hun leven mede te kunnen leven.
Hij zag ze ginder verder, den hoek om en
E 8e Muile met haar jongen, den Lammen Arm, de
I *yec laatsten van de lompengroep, vertrekken.
Zij hield een tarwebrood onder eiken arm. Zij
I 'bleef staan, keerde zich om, terwijl haar jongen,
I bloeker, afgemergelder dan ooit, traag, onver-
I Jchillig zijn weg vervolgde.
I i Pee,ie voelde een beangstheid zonder grond.
voor wat? Hij wist het nigt. Hij voelde 't ko-
*®r hij 't kreeg. Ontvluchten Hon bij niet. Peetje had zich met een blijden grijnslach uit
Met haar leelijk, schaamteloos gelaat, keek' de voeten gemaakt, voordat het zoeken opge-
K hem aan
E w&j-je rijke, zij gemeene,” snauwde ze hem
g toe.
I Het waren slechts enkele woorden, maar zij
rongen Peetje kwetsend, diep in het hart,
^H^üjker dan het hevigste verwijt,
1 ‘j behelsden een oordeel, egn ongunstig oor-
^MaMel over hem en heel zijn handelwijze.
en Duitschland voor 1
rerveldagen van 15 Jan. en 15 Febr.!
van betaling is verleend, verdient nadere
aandacht het memorandum over het Engelsch-
Fransche garantieverdrag. De belangrijkheid
van het Engelsche memorandum komt voor
namelijk neer op die pasage, waar Frankrijk'»
veiligheid ter sprake komt. Dezè beschouwt
Engeland ah een paak, die zijn eigen belangen
raken en daarom is het bereid de verplichting
op zich te nemen met zijn strijdmacht Frankrijk
lev xijde te staan, wanneer een niet-uitgeloktc
Duitsche aanval op Frankrijk’s grondgebied
plaats vindt. Van Engelsche zijde is men van
oordeel, dat een dergelijke garantie een dubbele
waarde zou bezitten: het gevolg ervan zou niet
alleen zijn, dat Frankrijk werd beschertnd in
geval van een Duitschen aanval, maar bovendien
zou zij een dergelijken aanval ook uiterst on
waarschijnlijk maken. In 1914 nidus wordt
in 't memorandum betoogd zou Duitschland
vermoedelijk niet tot den aanval zijn overge
gaan, wanneer het had geweten, in welken om-
vang het Britsche rijk in den oorlog
ten op de been kon brengen; in 1914 zou
Duitschland hebben nangenomen, dat Goot-Brit-
tnnnië over niet meer dan zes divisies beschik
te; niets of maar weinig wist het van d'm bizon-
deren aard en de hulpbronnen van do landen
van 't Britsche volk. Thans was 't voorzichtiger
geworden, omdat het Britsche rijk niet slechts
zes divisies, maar sinds het einde van het eerste
oorlogsjaar 400.000 man op de Fransche slag
velden op de^been heeft gehouden. Dit aantal
nam vervolgens snel toe en in den loop der twee
laatste oorlogsjaren heeft het Britsche rijk in
Frankrijk en Vlaanderen ondanks de aanzienlijke
verzwakking, die door de voortdurende verlie
zen weiden veroorzaakt, een strijdmacht van
twee millioen manschappen op de heen gehou
den. Groot-Brittannië hnd in totnal 6,211,427
man voor den dienst te lande, ter zee en in
de lucht opgeroepen; de autonome domi
nions, India en de koloniën Ibverden als hun
aandeel 3.284.943 man. Heel de strijdmacht,
die het Britsche rijk in den oorlog heeft gewor-
p n, bedroeg dus omende-blj 10 millioen men-
schen. De verliezen aan dooden, gewonden en
O ja, het was er goed, beter nog dan in zijn
eitjen huisje op Den Hoel.
Peetjp genoot een ongekend» weelde.
Hij kreeg een boterham, nirfc verachtend toe
gestoken als aan een schooier, mnar een vriend
aangeboden.
De kat wreef zich tegen zijn beonen met een
welkomstgoronk, en het kleinste kind strompel
de naar hem toe en legde zijn mollige handjes
op Peetje’s knieën.
Een bloem van. liefde voor die menschen ont
look in zijn hart. „Kozijn ge moogt altijd bin
nen ko--en, indien ge iets noodig hebt uit den
winkel," zei Herzeel.e.
„Ha ja," volledigde de Koe zijn uitnoodiging.
Peetje, overgelukkig, liet het zich geen twee
maal zeggen hij werd een trouwe bezoeker van
dat huis en om vier uur, het koffie-uur ter
stteke, een dagelijksche disgenoot.
En voordat Nieuwjaar kwam, had Herzeele
j nl Peetje’s geld in handen.
Een groote verlichting voor den armen sul.
„Kozijn, jongen, ge zijt dwaas, ge hebt altijd
achtcmageloop om aan geld te geraken. Op de
post brengt het mnar drie ten honderd op, een
spotprijs. Geef het mij in handen, ik zal u vijf
ten honderd geven en indien ge wnt noodig
hebt, hewel, ge komt er te mijnent om en krijgt
de som, die ge begeert.”
„Drie ten honderd I vijf ten honderd I" Peetje
begreep daar niet veel van, enkel had hij de
verbetering vnn een toestand voor het oog.
Nu haalde hij winkelwaar zonder betalen,
zonder berekenen, en had reeds meermalen een
klein bedrag in speciën ontvangen.
Zoodra hij met een eisch ftnnkwam. opende
de Koe de Schuiflade in de winkel toonbank en lemmer
legde de muntstukken daarop zonder e«n woord F
te spreken..
Dat duurde eenigen tijd.
Kronen werd verniéld. 'Waarom Het antwoord
is steeds hetzelfde: waardedaling van het geld
en duurte.
Op de wereldmarkt dalen, zooals bekend Is,
de prijzen. Katoen kost in New York nog maai
16 cent$ tegen 13 m 1914 en koper staat met
13 cents zelf beneden dep prijs van 1914. Maar
aan de prijsdaling heeft Oostenrijk niets, omdat
de waardedaling van deJCroon nog sneller gaat
dan die prijsdab’ngen. Wij staan tegenwoordig
voor prijzen, waarran/ik et1 hier eenige laat
volgenmaar ik verzoek den lealer dringend
nietXaan het omrekenen in eigen munt te. gaan,
omdat daardoor het beeld der ellende zou ver
vagen!
Eé™ K.G. meel kostte te Weenen vóór den
oorJ^j 44 Heller en kost nu 500 Kronen, waar-
vain echter de Stnat een deel draagt. Wanneer
^het stelsel van bijslagen, wanrop hier gedoeld
wordt, geheel tot uitvoering zal zijn gekomen,
zal de meelprijs waarschijnlijk 600 a 800 Kro
nen per K.G. zijn.
Eén K.G. vet kostte vóór den oorlog 2 Kro
nen en stnat nu op 2500. Rundvleesch steeg
van 1.8 Kr. tot 1200; aardappelen van 12 Hel
ler tot 80 Kronen kolen vnn 4 Heller op 60
Kronen brandhout van 3 Heller op 34 Kronen,
alles per K G. Een rit per tnxi, die vóór den
oorlog op 4 Kronen werd berekend, kost nu
1500 a 2000 Kronen. Het is geen zeldzaam
heid, dot voor een rit bij nacht b.v. van een
arts, die bij een zieke wordt geroepen, 10000
Kronen moeten worden betanld. Eén cosiuum,
dat voor den oorlog met 100—110 Kronen be
taald werd is tegenwoordig beneden 100.000
h 120.000 Kronen niet te krijgen. Merkwaardig
is het echter, dat er tegenwoordig in Oostenrijk
zoo goed als geen werkloozen zijn, terwijl En
geland er 2 millioen en Amerika er 5 millioen
heeft. De oorzaak is de drukte in de industrie,
ten gevolge van den lagen stnnd van de Kroon,
maar die bedrijvigheid gaat niet samen met
OVERZICHT
Behalve de feiten, dat Poincaré kabinetsfornuv kon worden gedacht aan een offensief on defwv
rloopij^ isief bondgenootschap, dat Frankrijk misschien
wenschelijk zou vinden; mnar Engeland is te dc*
ren aanzien van oordeel, dat in werkelijkheid
de Fransche belangen ee slecht door zouden
worden gediend, omdat dergelijke bondgenoot*
schappen indruischen tegen de Engelsche tradi
ties. Het Rritsche volk begreep wel, dat Frank
rijk het recht opHscht tegen een invasie in xijn
gebied garanties te bezitten, maar het zou nio<
vrijwillig verplichtingen vnn militairen aard op
zich willen nemen, wanneer de vrede vnn een an
der verstoord zou worden. Het Britsche vol)
was er tegen om deel te nemen nan militaire on»
dememingen in Centraal- of Oost-Europn. Ee»
bondgenootschap, dat een dorgelijke verant*
woordelijkheid meebracht, zou niet kunnen re<
kenen op den |u»»telijken steun van ’l Brliscltf
volk; integenda^-’/Tet zou stuiten op het verzet
vnn belangrijen» A apen in de verschillende dee%
len vnn de (fnw'iachnp vnn het Britsche volk.
Bijgevolg zcA '4 zoodanig bondgenootschap
voor ErankrijWfoet dezelfde waarde hebben, nlx
ren in nndere» vorm nnngegnne verplichting.
Mnar nan den anderen kant kon worden ge
dacht aan eelt garantieverdrag, volgens hetwelk'
het Engelsche rijk en Frankrijk zijde nan zijde
het hoofd zouden bieden aan een niet-uitgelok-
ten nanvalyvnn Duitschlnnd op Fransch gebh4
Deze mogelijkheid is op do Britsche rijksconf—
rentle verleden zomer besproken en in ’t memo
randum wordt het waarschijnlijk geacht, dat de
openbare meening van het lijk Groot-Brittnnnll
zou steunen, wanneer Frnnkrijk een dergelijken
waarborg kreeg. Zijn belangrijkheid zou des té
grootcr zijn, daar hij, volgens de opvatting de»
Britsche regeering, de hnrtelijke instemming
heeft niet slechts van Groot-Brittannië alleen,
mnar tevens van de dominions. In dit verbnnd
wordt opgemerkt in 't memorandum: „Het wer
kelijk gevaar, wnnraan Frnnkrijk is blootgesteld,
is o n Duitsche aanvnl. Frnnkrijk verkeert niet
in gcvnar, dat iets dergclljks van de zijde van
ren andere natie geschiedt. Een garantie tegen
een Duitsche invasie waarborgt ontegonzegge*
lijk zijn veiligheid.” Bijgevolg zou de Engelsrhé
regeering er de voorkeur ann te geven een ver*
drng te sluiten tusschen Engeland en Frankrijk,
waarbij de gemeenschappelijke belangen def
Enkel was hem weldra gevraagd geworden
niet meer langs de voordeur, mnar door he»
poortje, dat in de Zijstraat opende, binnen t«
komenniet meer in den winkel te blijven staan]
de klanten begeerden dat niet. Zij zou zijn be
stelling m de keuken brengen en hem daar ook
het geld afgeven.
Peetje voldeed gereedelijk
Eens in het begin vnn Maart,
verwondering op oen morgen een stelling ann
het huis staan, zag werklui dnarop,
kloppen en kleunen, terwijl baksteenen neer
stortten en gruis afvloog.
Een nieuw, groot winkelraam moest, aan el-
ken kant der deur, de kleine vensters vervan-
i 1
Peetje hnd nog den nvond te voren In de keu
ken gezeten. Herzeele hnd geen woord gerepf
over die verandering.
Pect|e voelde, dat zoo Iets zonderling waa,
W stompzinnig om gedachten dosaan-
re Rijmen.
luis werd er gewerkt, de winkel
vergroot door het inslaan van
Bot bet in Wtenen gesteld it.
fa den vorigen winter riep ik mijn dochtertje
fn mijn studeerkamer en liet haar iets heel bij-
I xonders zieneen 10.000-kronen-biljet I Niet
omdat men daarvoor zoo heel veel had kunnen
koopen toch was het niet iets gewoons zoo’n
I donkerbruin papiertje te bezitten. De dienstbo-
de gaf de papiertjes van 100 bij bundeltjes tege»-
I lijk uit en vaak moest mijn vrouw haar ei
I een van 1000 meegeven, maar het respecta
bele biljet Van 10.000 was toch een indrukwek
kende verschijning. Dat was de tijd, toen 1000
I kronen gelijk stonden met 20 Hoilandsche gul
dens en 40 eieren 200 kronen kostten. Duizend
l kronen beteekende toen 200 eieren.
Vandaag las ik in de krant, dat de Oosten-
rijksche Bank voornemens is biljetten van
100,000 kronen te laten drukken. Daar ben ik
I blij om, want ze zijn noodig. Onze dienstbode
I kan de briefjes van 100 kronen, die zij voor
haar inkoopen moet meenemen niet meer in
B haar portemonnaie bergen en een grootere is
duur. Zij neemt daarom, als zij naar de markt
E gaat, een kartonnen doosje mee, waarin zij het
E- geld stopt. Dat is geen scherts maar de naakte
E waarheidhet is de tijd, dat 1000 kronen ge-
K lijk staan met 50 Hoilandsche centen en dat
f- 40 eieren 4000 kronen kosten. Duizend kronen
E- beteekenen 10 eieren.
Deze kleine geschiedenis uit een burgergezin
van Weenen geeft wellicht een duidelijker beeld
vnn de waardedaling van het geld in Oosten-
rijk, dan de koersberichten van beurzen en ban-
I ken. Vopral de buitenlander, bezitter van vol-
waardig geld, moest, wanneer hij een duidelijk
hield wil hebben van de duurte in Duitschland
en Oostenrijk, zooals de bezitter van het in
Waarde gedaalde geld ze ondervindt, steeds in
b.v. eieren rekenen, niet in Kronen of Marken.
Kronen en Marken worden altijd door de bui-
b enlanders in een of andere volwaardige munt
e otngerekend, maar eieren blijven eieren. En dat
geeft een onzuiver beeld van den toestand, om
dat het resultaat van de deeling prijzen, die bo-
venmatig hoog schijnen, waarbij echter verge
ten wordt, dat de Oostenrijker het deelsomme-
I tje niet mag uitvoeren, omdat hij in Kronen ver-
k dient en omdat weliswaar de traktementen en
E loonen sterk gestegen zijn, maar toch niet paral-
g lel liepen met de ontzettende prijsverhoogingen
E van alle levensbehoeften.
En zoo is dan ook, wanneer wij een terugblik
I werpen op 1921 en het jaar willen kenmerken
het woord, dat alles in zich sluit en alles ver
klaart Waardevermindering van het geld of,
wat hetzelfde is, duurte. Dat zijn dezelfde treuri
ge en vervelende (voorden, die in de laatste onstandvastige waarde
jaren van den oorlos en in den tiid na d^revo-
lutie heerschen en die, vrees ik, ook het nieuwe
jaar 1922 zullen beheerschen. Wij kunnen de
melodie van het Ween<;che leven beluisteren,
van welke zijde wij willen, wij kunnen bij het
openbare of het private leven bendnnen. bij
de politiek of de economie, mnar altijd keert
«ij terug tot den grondtoon en altijd is het de
zelfde c-molldoprer'atie en duurte.
In de lente vnn 192.1 trad een korte pauze
In, en er gebeurde iets» ongehoords alles werd
goedkooper. De prilzen daalden en de onti-
misten juichteneindelijk was de crisis voorbij
éindelijk kwam er’beterschap en van toen af zou
zag hij maf
stelling
hoorde
denkelyk zal ik binnen niet
zeer bijzonders, ten minste nis jk het treurig»
»gen
n zie
geluk" want wat zal dat bezit
Nieuwe waardevermindering van
nieuwe duurteanders niets.
