"buitenland.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP. GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEUWER.
KERK a. d. Un OUDERKERK a. d. U, OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN. STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz,
t
Donderdag 12 October 1922.
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
FEUILLETON.
Mat,
In den Maalstroom
tijdgeest*
>o. 15056
aflosbaar
van
45
CATS.
(Wordt vervolgd^
rijtuig, zei Lou.
(Wordt verrol»*)
Toont wie je zijt,
Wanneer je lijdt.
ver*
had
het
Roman van
OLGA WOHLBRüCK.
Geautoriseerde vertaling van Mevrouw
Wessel ink—van Rossom.
24
85
99
14706 1711
16 I
81 l
riep het haar van zijn
het open raam, liep ha»
’t bloeiende tuintje, trok
rook gevulde kamer bin-
een
“had.
>eg*in van
—i-r onder
De uren, waarop de post kwam, hadden voor
mevrouw Elise altijd een stille, prikkelende be
koring. Aan haar lange, fijne horlogeketting
droeg zij het sleuteltje van de groote brieven
bus, in de voorkamer was aangebracht. Als
een geoefende brievenbesteller ving zij den»
geheelen inhoud in een zwarte tasch op; aan
haar cylinderschrijftafel eorteerde zij dan met
een verbazingwekkende snelheid en zeke rheid
brieven en couranten. Op haar bellen verscheen
hem met Reen enkel woord te bewegen het geld
aan te nemen. Maar het bloed steeg haar tot I
aan de slapen en haar blanke, smalle handen
gleden van de tafel, waarop zij steunde, alsof
zij wilde losgemaakt worden van alle storingen
tegenstand; haar hoofd met het donkere, gol
vende haar zonk zwaar op haar borst, alsof zij
nu reeds het moeilijke van den last voelde, dien
zij zou ntoetCn dragen.
En zoo nam hij de herinnering aan haar mee,
en dit beeld richtte een hoogen muur op tus-
schen hem en ziin vrouw, die hij niets meer had
aan te bieden, dan den klank van zijn naam en
de achtenswaardigheid van zijn uiterlijken wan
del.
Maar daar het zoo weinig was, ontnam hij
haar hun jongen niet. Het moederschap was im
mers het grootste in de vrouw. Dat hielp han*
over alles heen en was het edelste in haar. Ook
bij een scheiding zou hij haar het kind niet heb
ben ontnomen. Het kind behoorde aan de moe
der.
En hét kind zou ook Karola von Glidiën hel
pen het leven te verdragen. Zoo wilde de na
tuur het.
ABONNEMENTSPRIJS» P«r kwartaal 2^5, per week 1? cent, met Zondagsblad
nar kwartaal ftM, P« week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt»
franco per poet per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad 8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau 1 MARKT 1L GOUDA;
onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onxe bureaux styn dagelijks geopend van B—B uur.; Administratie Tel. Int. 82;
Redactie TeL 64».
3913500
,60. „,74
33 80 1
46 93 16,
51 16204
63
37 78 93 20911
77 1633J 18522 3u
41 24
- 48 49
30 16417 55
87 3818611
13913 43 1'2
19 62 32
~l 81 37
87 75
7466. 132 is.z
14u79 ontbreekt
87 vervallen.
mauser* een
A. G. Mulle.
1 Octobei 19»
62
M 12H2 13271 ij».
678 13963 H379
8016 11607 17153 1
56 2535 2658 3195 6mI
M 8062 9177 11221 luSl
626 13915 15335 20319 I
90.- tigc grid.
0250 12189 14095 ,9955 |n, I
0927 67 8017^10»
42 12560 15027 45 20OM
1063 81 15425 80 h
SIJS
DUITSCHLAND.
Rijkskanselier Wirth.
Naar de Berliner Lokalanzeiger verneemt,
heefs de rijkskanselier zijn verblijf in Zuid-
Duitschland, waar hij tot begin volgende week
met vacantie had willen blijven, afgebroken en
is hij naar Berlijn teruggekeerd.
Bezoek van den apostolischen nuntius
aan Ebert.
Berlijn, IT Oct. (W. B.). De apostolische
nuntius, mgr. Paccelli, bracht hedenmorgen een
bezoek aan den rijkspresident.
DE DALING VAN DE MARK.
B e r 1 ij n, 11 Oct (N. T. A. Draadloos). Vol
gens de Matin moet de Engelsche gedelegeer
de in de commissie van herstel Bradbury het
2. l.'ijZ. L—-L-, aat-
iegelen worden genomen voor een verdere da
ling der Duitsche mark Hij zou willen voorstel-
>04 12804 15377 96 33
5 53 94 17655 65
10 54 97 71 82
57 55 15460 8219976
61 12901 66 97 82
704 2 15536 17702 20003
54 8815624 6 22
81 13001 57 52 49
313 46 39 54 58
24 47 87 88 62
z8 79157» 9920123
68 13103 4517809 32
81 76 96 91 96
90 95 158021794520222
926 97 45 61 68
314 13245 46 91 93
18004 2030J
30 21
74 83
84 20427
93 31
18133 33
68 64
18242 20529
60 20608
22
20727
118 13608
35
58
77
81 13703
87 -
•11
33 82
5313806
57
60
36
60-
61 32
04 14002
4 m.z.
314»u.
OVERZICHT.
Do besprekingen te Moedania tusschen Turkije
eener-, Italië, Frankrijk en Engeland anderzijds,
hebben, na enkele aanvankelijke strubbelingen
,van niet al te emstigen aard, er dan
toe geleid, ‘dat de partijen het eens zijn
geworden. Het zal voor de hand liggen,
dat de overeenkomsten, wat de strekking
betreft, denzelfden geest ademen als het
accoord, dat Zaterdag tusschen Calli,
furzon en Poincaré te Parijs is gesloten. Trou-
trens: deze vermoedens worden bevestigd blij
kens een telegram van de Associated Press. Het
schijnt, dat de overeenkomst van Moedania uit
Veertien punten bestaat. De Grieksche troepen
zouden binnen veertien dagen Thracië moeten
hebben ontruimd. Wanneer deze evacuatie haar
bseiag heeft gekregen, wordt een civiel bestuur
ingesteld, dat na dertig dagen zal worden over
gedragen aan de Kemalistische overheden. Voor
het handhaven der orde kunnen deze worden
geassisteerd door de vereischte politiemacht.
Leiding bij al deze operaties hebben de geal
lieerde missies, wien geallieerde troepencontin
genten ter zijde staan, die ervoor hebben te wa
ken, dat geen buitensporigheden plaats hebben.
Zoodra het bestuur aan de Turken is overgedra
gen, trekken de geallieerde missies en troepen
ri?h terug. De Turksche troepen ontruimen alle
onzijdige strooken grondgebieds langs de zee-
engten. Gezamenlijk zullen geallieerde en Turk-
Scne officieren, die zoodoende een gemengde
commissie vormen, nieuwe neutrale zones vast
stellen. De regeering der Kemalisten neemt op
zich, dat deze zones worden geëerbiedigd,' dat
geen troepen naar Thracië worden gezonden en
dat daar geen leger wordt gevormd, voordat de
yrede is gesloten. De overeenkomst wordt drie
DG Jiet-onderteekenen, hetgeen, zooals
wij zagen, gisteren geschiedde, van kracht en
bevat de handteekeningen der vertegenwoordi
gers van de groote mogendheden Frankrijk,
Engeland en Italië, alsmede van de het nauwst
bij de zaak betrokken belligerenten Griekenland
en Turkije.
Ondertusschen zal het in de berichten, die wij
pmtrent de Oostersche kwestie geregeld opne
men, zijn opgevallen, dat Constantinopel, de
residentie van den sultan, voortdurend als een
qnantité négligeable wordt beschouwd, terwijl
als de werkelijke representanten van Turkije
Voortdurend door het buitenland de JCemalisten
worden beschouwd. Zij zijn dan ook inderdaad
de machthebbers, degenen, die Turkije’s sterk
r gedaald prestige wederom in aanzien geducht
hebben doen winnen. De Turksch-nationalisti-
sche beweging, in wezen ’n rebellie tegen 't gezag
Van den sultan, is in den loop der laatste jaren
dermate versterkt en verstevigd en de actie
kreeft zoo’n algemeenen aanhang gevohden, dat
de Kemalisten, de nationalisten, het moderne,
herleefde Turkije representeeren. De Kemalisten
zijn niet tegen het sultanaat als zoodanig, omdat
aiï gelijk wij Noeri bey gister in ons
Overzicht lieten zeggen het kalifaat beschou
wen als een onaantastbare traditie, a. h. w. de
rochet de bronze van de Turksche reljgieuse
overtuiging. De sympathieën der nationalist!»
•che Turken gaan echter allerminst uit naar den voor noodzakelijk houden, dat er dadelijk mat
persoon van den tegenwoordigen sultan,
wien zij verwijten, dat hij den zin van de natio-
1614 89 9016611 18857
62 98 14149 14 66
75 11903 55 17 82
91 66 82 72 95
93 12008 14218 1672018922
•705 30 52 51 43
43 86 9119003
>809 84 14302 16805 46
13 97 14403 6819192
91 96
16917 19222
84 41
17006 10
40 19303
43 44
51 1946(1
57 67
89 71
100 94
52 9i
-. 58 19523
9217207 2»
99 52 1900/
78 26
96 57
7403 60
17 76
37 78
461970b
7012134 65
71 55 14523
97 71 69
901 12212 14613 11
13
24
004
24
37 K
70
72
92
115
19
52
219
35:
60
65
179
>19
60
machine! Plotseling, op het beslizjcnde oogen-
blik, hield hij op. Hij was, ils iemand, die mid
den in een zin blijft steken. We moesten juist
op dat oogenblik met een kWar'seconde reke
ning houden, het was afschuwelijk I De man
zag er groen uit en het zweef liep hem met
groote druppels van de slapen in den hals. Ik
gaf geen duit meer voor het leven van den pa
tiënt, en toen, juist toen was alles rr.ef drie,
vier, nauwelijks merkbare bewegingen gcd*un.
De man heeft zijn oogen in zijn vingertoppen.
Drommels, die kan wat F
Hij kon nog meer dan dokter Er'zky
moedde. Hij had geen operatie gedsnn, hij
iemand het leven teruggegeven, dien hij
had willen ontnemen. Daarvan wist niemand iets
in Glidiën. Ook de bleeke, donkere vrouw
niet, die hem beide handen toestak, en een
nauwelijks vorstaanbaren dank stamelde.
„Waar dankt u mij voor Wacht het toch
af." En’zij wist niet, of zij dagen, weken of ja
ren moest wachten. Dezen keer wilde hij dnde-
lijk vertrekken. Niets kon hem tot blijven be
wegen. Heel bedeesd schoof zij hem een kleine,
juchtleerqn portefeuille toe, waarop zij in de
binnenzijde, zijn monogram had geborduurd.
„Zoudt u mij die ook gegeven hebben, als het
vérkeerd was gegaan?"
Zij knikte heel ernstig.
„Dan ook.”
Ér sprak een eerbiedige, onbegrensde bewon
dering uit haar blik.
Hij nam de bankbiljetten uit de portefeuille
en schoof die naar haar toe.
„De portefeuille houd ik. Geeft u het hono
rarium aan mijn collega, dokter Ertsky. Hij zal
«r zich over verheugen en hij verdient het."
--Hij kon wan de vrouw geen geld aannemen
fa t te&WMl hwn^ljfrtjpyw tfo nauwkeurigheid en da snelheid van een Wor hetgeen hij gedaan had. Dat liet zich niet
nalistische Turksche
nationalisten, aldus Noeri bey,
I een opvolger, 'die begrip heeft voor
I beweging,
heeft gezegevierd.
Inderdaad bereikt ons thans dan ook het be
richt de Morning Post had de primeur dat
de sultan zijn definitief aftreden heeft aangebo
den en dat de groote Nationale Vergadering
van Angora de abdicatie van den sultan heeft
aanvaard. Dit feit illustreert ten allerduidelijk
ste, dat niet alleen door het buitenland Angora
als het politieke centrum van Turkije wordt
kend, maai oat ook de thans aftredende sultan
Angora erkent als het Turksche staatkundige
middenpunt. Dit is een nieuwe moreele over
winning der nationalisten, na de materieele
zege, o-p de Grieken behaald en waardoor hun
aanzien in de wereld in buitengewone mate is
toegenomen. Van een afschaffing van het sul
tanaat, zooals uit het vorenstaande blijkt, zal
natuurlijk geen sprake zijn, omdat ook de na
tionalisten het symbool van Turkije’s religie,
dat zij in Constantinopel, in het Kalifaat, zien,
niet willen vernietigftp. Alleen wenschen zij als
opro'lger een andere persoonlijkheid, die vooral
niet pro-Engelsch als de voorganger mag zijn
en evenzeci moet toonen de nationalistische as
piratie' te kunnen apprecieeren. Deze persoon
lijkheid zullen de Turken stellig vinden in prins
Medjid, die waarschijnlijk Mehmed VI zal op
volgen, al meiden de telegrammen diens naam
nog niet. Dat Angora volkomen heeft gebroken
met den sultan, wiens abdicatie thans een feit
weid, blijkt ten overvloede uit de omstandig
heid, dat het Kemalistisch commissariaat van
finenciën er de aandacht op vestigt, dat alle
conventies, verdragen en overeenkomsten, die
zijn aangegaan en alle decreten, die zijn afge-
kondigd door den sultan sinds 16 Maart 1920,
als van nul en geener waarde worden be
schouwd.
De sultan, de zieke man, is nu, ah symbool
der Turksche politieke macht, dood, doch de
Kemalisten leven. De krachtige nationalistische
gedachte heeft Turkije gered en tot een nieuwe
macht gemaakt, die eerbied afdwingt. Deze we
deropstanding zal stellig mede voor een goed
deel zijn te danken aan het nimmer geratifi
ceerde, voor Turkije vernederende, verdrag van
Sèvres, dat in Muzetmansche kringen zoo’n feite
reactie in 't leven heeft geroepen.
lieven zij samen en toe®
rna voor den derden keer
r klopte, had Lou een ke
ilde naar een betrekkin;
>f andere manier beproe-
1 te voorzien.
proefde niet eens haar d'
praten. Hoe ver hij ook
- hij wist, dat moeilijke
rouwen de levensstrijd
ider den last van een be-
e.
»lan. Wat het was, zei M
1380 13010 16016 18328 12
iiis!^“
2016 13M5 16445 J
Sis'1®
67 44 36 74 W
71 88 16779 8620»
2115 96 16850 19045
8313846 16907 19118
“GOWHE aWBAXf"
ADVKltTfiNTIBPKljai Uit Goud, u onutr»k« (Ixboowd. tot iMMrctatoKX
1—5 regain UJ0, elke regel meer 0.26. Van bulten Gouda «u daa bMorgkringi
1—ft regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in hot Zaterdagaummar M 1t
bijslag op den prijs. fJefdadighcids-advertontiën do helft van doc prtfa-
INGEZONDEN MEDEDEEIJNGENi 1-4 regels ƒ2.04» elke Mge) moor OM. O»
de voorpagina 50 booger.
Gewone advertentiën en Ingezonden mededeeltngea b0 oontraet tot zoor gorodnoMi»
den prijs. Groote letten en randen worden berekend naar ploataruimta.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tuaechenkomst van aollade booktuuw J
dolaren. Advertentiebureau» en onze Agenten en mooteo daagt vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, tenetodo van opname vorzakord te *üa
81
Z*j Vervolgde, zoo zacht, dat hij hef ternau
wernood hoorde: „Destijds wilde u, dat het
gelukkendaarom gelukte het. Heden
«eelt u dien wil nietwaarom niet
«t was bijna een aanklacht. Hij richtte zich
«rak en trotsch op.
^Mevrouw, ik verdoek u zeer...."
Het zijn hand los'en wendde* zich half af.
«Vergeef mij dokterik weet niet wat
was hij het, die haar hand in do zijne
RtA aor weet u °°K wat u te wachten
i„..’ a 8 het gelukt Een mooi woord ^geluk-
w»-i aX r bii'"pp“ ï,m
-H'! 1» brng.... a™ Urfn Jfedl Ben
«w Urn» heeft hfl mi| onafeebrohen in d.
.2? 4” 11 >«f, of wil ie, a» ik «erfT Bn
tai n001 naar ^«^«1 kwam, heeft
andere man zou vrijwillig een I
b—t.8”1 ’’to leven hdbhen gemaakt Het is
vmi 1"**" 1
dat door de voortgezette anti-semiUest. v op*
ruiing een atmosfeer b ontstaan, welke medg
schuld draagt aan dezen moord.
Ik koester niet den geringsten twijfel of Kerst
en Fischer hebben bij den aanvang Salomo^
onmiddellijk in hun plannen ingewijd, toen Zf
dezen naar Hamburg en Kiel zonden om voor
oen auto en een chauffeur te zorgen.
Ik ben vast overtuig* da< Techow van deqi
beginne af aan ingewijd was, en dat hij wie^'
waarvoor de auto zou worden gebruikt.
Ook Hnns Techow b blijkens de resuhateM
van het verhoor reed» spoedig op het denkbeeld
gekomen, dat men een moord in den zin had,'
Ik acht hem schuldig aan het verleenen vaé
hulp.
Ik kom nu tot Glinther. Een weinig stichtelijk*
figuur. Een ijdele knaap, die zich overal itw
dringt. Hij heeft zich schuldig gemaakt aan hef
verleenen van hulp en het begunstigen der daact
Bij Warnecke, die ongeduldig wordt als er
Berlijn niet spoedig wat gebeurt en die te Ham*,
burg ze'f aanslagen tracht te doen, is het d*
vraag, of hij al of niet met het plan op d«
hoogte is geweest, döch men mag aannemer
dat dit wel het geval was.
Ook Ilsemann heeft het plegen der daad
begunstigd, daar in elk geval zijn medewerking!
bij de uitdenwegruiming van den koffer vaat"
staat.
De medewerking van SchUtt en Dicstel b uif
het proces niet gebleken, maar Steinbeck heeft
ongetwijfeld van het plan geweten en wel reed»
hierom, dat Brand op de hoogte was en hem
stellig eveneens heeft ingelicht.
Wat Tillwen en Plans betreft, is helaas slechte
een zekere medewerking of begunstiging geble
ken, ofschoon het reed* waarschijnlijk b, dat
Ti 11 es en een der hoofdorganisators was. Ik ges
loof, dat Tlllesen naar een vast plan handelde.
Vervolgens maakte spr. den eisch bekend.
Het proces-FecheniMch.
München, 11 Oct (W. fl.). Bij de venter*
behandeling van het procei-Fechcnbadi vers
klaarde dr. Gargas, dat de leider van het Rot*
terdamsche Nachrichtednbureau een cample*»
aan het licht had gebracht, dat de belangen
Duitschland niet gediend zou hebben. Hij had
positie gekozen tegen de verhalen in de North*
cliffe-pers over do toestanden in Duitschland
door het verspreiden van berichten over de wers
kelijka toestanden aldaar. Beklaagde Lembk*
verklaarde, dat hij zidi ziek gevoelde, waarop
zijn overbrenging naar het gevang.-nis-hospitaaJ
werd gelast. Do behandeling van de zaak werd
evenwel voortgezet.
Dr. Gargas verklaarde voorts no?, dat hij mof
het Rot terdamsche bureau in relatie waa getre
den, omdat hij ds groote beteeekenls dtuwvaA
luid ingezien.
Journalist door stakers mishandeld.
Elberfeld, II Oct. (W. B.). Stakend*
bouwvakarbeiders te Elberfeld kwamen heden*
middag bijeen voor het gebouw van de ,JBer«
gisch-Miirkische Zeitung” wegens het publicee»
ren von een den stakers onwelgevallig bericht
van het blad. Zij ebchten de uitlevering van den
voor het bericht verantwoordelijken stadsredacs
teur, die zich bereid verklaarde mot een depus
tatie der stakers te onderhandelen en oen door
hen gewenschte uiteimzettlng der zaak te geven»
Daarmede niet tevreden, drong een groote troep
het gebouw binnen, mishandelde leden der res
dactie en administratie, die de indringers poogs
r ambtelijke aang-elegw*
sn morgen naar Bedil1
iet avondbrood meds.
:ht van de hangende, d“'
it Lou, toen zy as» W
lichte, luchtige verft*
ler van twee jongens F
?t koffieservies drongj^
k den ge'ur van ver«*
ging zy de trappen l
ronde prieel en zette
neesvrouw dankte by»
verlegen, byna onte**
gewoon geholpen te wo
meer dan dat het
geheel wist zy niet
men;„hoe zy er ook
et begrypen, wat de ,J®
gevonden”; mooi
gebakken tulband n*®,
lyk tweemaal in de
e zal het wel wat latf*
beweging niet begrijpt. De tan, dot aan de garantiecomnussie het recht van
aldus Noeri bey, eischen daarom veto werd verleend in de coniróle der uitgaven
v r' de groote van Duitschland en der uitgifte van papiergeld,
welke door Joessoef Kemal pasja onder voorwaarde, dat Duitschland tot het ein
de van 1923 vrijgesteld zal zijn van alle beta
lingen in goud.
Be r 1 ijn, II Oct. (W. B.) De regeering be
sprak heden de te nemen maatregelen ter voor
koming van een verdere daling van de Mark.
Bovenal werd het noodzakelijk geacht zoo spoe
dig mogelijk voorsbhriften uit te vaardigen, ten
doel hebbende de bepeiking der speculatie in
buitenlandsche valuta. Eenparig werd besloten
den rijkspresident te verzoeken een noodveror
dening op grond van art. 43 «tor grondwet uit
te vaardigen. In verband hiermede werd de
vraag tot uitgifte van gewaarborgde schatkist-
wiss^ls en andere steunmaatregelen voor de
Rijksmark overwogen. De beraadslaging hier
over zal de eerstkomende dagën woiden voort
gezet.
HET MOORDPROCES&ATHENAU.
Tegen Ernst Techow de dood
straf geëisait.
D.d. gisteren wordt uit Berlijn aan 't Hbld.
gemeld
Heden had de met spanning verwachte con
frontatie plaats van den politiespion Brüdigam
met den door hem bezwaarde#, beklaagde Til-
lesen. Scherp bestreden zij eikaars beweringen.
Tillesen, die zich zeer goed verdedigde, speurde
naar elke zwakte bij zijn tegertstander en tracht
te aan te toonen, dat hij zich zelf tegensprak.
Biüdigam verweerde zich krachtig en op grove
wijze en de voorzitter moest- hem voortdurend
aunsporen om alleen de vragen te beantwoor
den, die de verdediging hei# stelde. Ophelde
ring bracht de ^confrontatie Öiet. Beiden bleven
op hön standpunt staan. De geheimen der or-
ganjsatie C. werden niet vérder openbaar ge
maakt. Iets nieuws was alleen, dat Tillesen te
Frankfort een bureau tegen Fransche spionage
heeft gehad.
Het begin van het verhoor bestond uit een
nauwkeurig onderzoek nopens Brüdigams per
soonlijkheid.
De verdediging deed constateeren, dat Brü-
digai# op 13-jarigen leeftijd in een opvoerings-
gesticht moest worden gebracht en zich daar
op ongewone wijze gedroeg, dot hij na afloop
der „opvoeding” in een krankzinnigengesticht
werd opgesloten. Na zijn ontslag begon hij een
handwerk te leeren, waarin hij echter niets pres
teerde. Tevens wijdde hij zich meer en meer
aan het beroep van misdadiger. Hij werd her
haaldelijk en tot steeds zwaarder straffen ver
oordeeld wegens diefstal en bedrog, moest voor
de tweede maal naar een krankzinnigengesticht
worden overgebracht en toen hij later onder de
wapenen kwam, spoedig in een lazaret voor ze
nuwzieken worden geplaatst.
Ook zijn latere levensloop was ongeregeld.
Van soc.-dem. zijde werd beweerd, dat hij te
Höchst aan de Main als spion in Franscben
dienst had gestaan.
De bijzitter Hartmann wenschte nog ophelde
ring omtrent een brief, dien Tillesen op 13
Aug. 1921, den dag na den moord op Erzber-
ger, tot zijn broeder Heinrich hnd gericht en
waarin hij Heinrich Tillesen en Schulz de
beide moordenaars van Erzberger harielijk
groet en laatstgenoemde een „urbereite Art”
noemt. Tillesen ontkent elk verband met den
moord op Erzberger. De aangehaalde uitdruk
king gebruikte hij veel.
I Maar ik wil niet sterven, ik kan nietHoe
I jammerlijk ook leven maar toch leven I”
Tranen biggelden langs haar wangen, zij viel
op een stoel neer. Zeer hard, zonder haar aan
te zien, zeide hij„Als hij blijft leven
zoudt u hem onder curateele moeten stellen.
Dat bent aa^ ««lf «tv aa& w* hind ver
plicht F
„Mijn kind en ik zullen leven van datgene, wat
hij voor mij heeft vastgesteld. En dat is als het
moet ook nog voldoende voor hemIk ben jong
en sterk Hij zal meester blijven over zijn ver
mogen F
Het klonk zoo afwerend,* dat hij er niets meer
tegen in kon brengen. Zij wilde den levend
doode naast zich voortslepen Goed, laat
haar I
De groote zaal, waarin gisteren de kroon
luchter brandde, was tot operatiezaal ingericht.
Twee zusters stonden aan de tafels, waarover
witte servetten waren gespreid; de zon weer
spiegelde zich in de blanke instrumenten, fon
kelde in de geslepen kristallen van de kroon,
in de geslepen rand van den spiegel, die gevat
was in een bronzen lijst. Voor de ramen stond
een lange tafel, waarop een wit zeil lag; het
rook naar lysol en wijngeest. Graebner's neus
vleugels trilden licht. Hij haalde diep adem.
Deze lucht van een operatiezaal wond hem op,
maakte hem vroolijk Hij nam het masker en
het chloroformflèschjehetzelfde oogenblik
ging de deur van de kamer er naast open en
Ertzky verscheen op den drempel.
„Als u het goedvindt, collega.»De pa
tiënt is gereed."
^Deze operatie was een meesterstuk,"
Ertzky later, eens kn Begijn tot een jongen col
lega. J)e man (hfj bedoekte Gmebner) werkte
betalen, evenmin als men het onder woorden een knecht, in donkergroen livrei, met een hou»
kon brengen. ten doos, die in smalle vakjes was verdeeld»
Had zij hem toch begrepen? Zij beproefde om de post af te leveren.
Op deze manier verschafte mevrouw Eüsa
zich een zekere contróle, die voor haar nogal
van be teek en is was. Briefkaarten placht zfj
vluchtig door te leren, niet uit louter niw m
gierigheid, maar omdat zij wit den iphoud dik
wijls iet» over de plannen van den patil'nt
hoorde. Maar toen zij den knecht een* In ds
gang betrapte, toen hij een mooie prentbrief
kaart uit Haiti bekeek, die hij moest afgeven,
gaf zij’hem een klinkenden oorveeg en het waa
haar niet onaangenaam, dat toen juist twee pae
tiënfen de trap afkwamen.
Jk duld noch nieuwsgierigheid, noch onbe»
scheidenheid," zei zij tot verklaring.
Men was werkelijk in alle opzichten
geborgen in het Graebnrr-sanatorfum.
De in den laatMen tijd merkbaar toenemen to
correspondentie van dokter Baumann vernet*
rustte haar wat. En ofschoon zij te verstandig»
was, haar onrust te laten merken, beproefde zi|
door dubbele vriendelijkheid zijn vertrouwen t*
winnen. Zijn vlakke, kleur'-ooze onbeduldendhekl
was haar bijna onontbeerlijk geworden. Zij v.a*
sinds jaren gewoon hem als het blinde WviA*
tuig van haar wil te beschouwen en schreef an«
zijn toegenegenheid toe, wat eigenlijk niet an
dere waa dan opportunisme. 4
Nog een paar getuigen décharge treden
op. Democraten en soc.-democraten uit Bilster
in Sleeswijk (het geboorteland van Schütt) be
vestigen, dat Schütt’s vader de democratische
beginselen is toegedaan en dat zijn zoon deze
gezindheid deelt, terwijl beiden niet afkomstig
zijn uit de sfeer, waarin het complot is ge
smeed. Niemand geloofde er aan de schuld van
Schütt.
Brüdigam werd niet beëedigd, daar hij
medeplichtigheid wordt verdacht.
Hiermede is het getuigenverhoor afgeloopen.
„Oberreichsanwalt” dr. Ebermeyer begon he
den zijn requisitoir.
De oude heer is de meest levendige in de
zaal. Zijn stem heeft iets rammelends. Daarbij
is hij de zakelijkheid in eigen persoon. Hij lant
zich niet van zijn zakelijk standpunt afbrengen
en is voorzichtig genoeg te verklaren„Nog is
niet bewezen, dat er een geheime organisatie
voor alle moorden bestaat, zij het dan ook, dat
bij de aanslagen op Erzberger, Scheidemann en
Rnthenau steeds weer dezelfde lieden, om Tille
sen geschaard, opduiken.”
Dr. Ebermeyer gaf een uit duizenden bizon-
derheden samengestelde geschiedenis van den
moord op Rathenau. In de zaal hcerschte diepe
stilte. Ernst Werner Techow, dien de „Reichs-
anwalt” van medeplichtigheid aan den moord
beschuldigt, zat met diepgebogen hoofd ter
neer.
Na een rede van 2H uur maakt dr. Bber-
meyer den eisch bekendtegen Ernst Werner
Techow wegens medeplichtigheid de doodstraf
en blijvend eerverlies; tegen Hans Techow, re
kening houdende met diens jeugd, wegens het
verleenen van medewerking en begunstiging 414
jaar gevangenisstraf; tegen Günther wegens
medewerking en begunstiging zes jaar en drie
maanden en ontzegging van het burgerrecht
voor den duur van 10 jaar; Salomon wegens
medewerking vijf jaar tuchthuisstraf; Warnecke
vier jaar en Niedrig vijf jaar tuchthuis, alls drie
met vijf jaar eerverlies; Ilsemann wegens me
dewerking en begunstiging vier jaar en negen
maanden tvchthuistraf en neged jaar eerverlies;
Schütt en Diestel wegens medewerking en be
gunstiging tot zes maanden gevangenisstraf;
Steinbeck wegens begunstiging en medewerking
tot drie jaar tuchthuis en vijf jaar eerverlies;
Tillesen en Plaas *ot drie jaar gevangenisstraf.
Voss werd vrijgesproken.
De „Oberreichsanwalt" verklaarde, dat men
hier niet met een zuiver politieke misdaad te
doen had, mnar m «t een moord, zij het ook, dat
daarbij politieke motieven een roofdrol speel
den,
De inbeslagneming der auto stelde hij nog
niet voo-, daar de medewerking van den fabri
kant Küchenmeister, die den wagen ter beschik
king stelde, nog niet vaststaat.
Bij het motiveeren van den eisch zeide de
„Oberreichsanwalt” o.a. het volgende
Ik acht het mijn plicht, er op te wijzen, dat
zich bij het proces zekere omstandigheden heb
ben voorgedaan, welke her denkbeeld kunnen
wekken, dat politieke organisaties achter de
daders staan. Eén dezer ik vermelden, n.l.,
dat den la,ntsten tijd bij alle aanslagen steeds
weer dezelfde kringen optreden en grootendeels
zelfs dezelfde personen. Dit staat echtsr vast,
1580217945;
- 61
91
18004:
>10
13
.-212
31
38
48
51
87
123231
30
35
45
63 -
112647 14842
74 93
80 14954 174
94 60
12739 86
59 15081
6615114 70 a
67 93 88 3U
71 15200 1751219803
99 98 63 28
53 94
55 154Ö0
12901 66
2 15536 17702.
8815624 6
13001 57 52
46 59 54
47 87 88
7915728 99»
13103 4517809
76 96 91
95 ::X2
97 45
-13245 46
26 81 64
95 13314 81
100 48 1591C
39 98 U
4613404 31
96 11 40..
»8 22 93
13 36 9611
103 45 16005
27 97 16127 18302
46 53;
51 71 39
55 18400 51
-20828
34 3?
36 43