2
k Biiifflsciii wsraw
ah
:oop
ÏE
IE
"buitenland.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouperak, haastrecht, moordrecht, moercapelle, nieuwer.
KERK a. d. IJm OUDERKERK a. d. IJ„ 0UDEWATER, REEU.WUK, SCHOONHOVEN. STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz,
1SÖ78
Dinsdag 7 November 1922.
61« Jaargang
FEUILLETON.
i door
PI
nqnten
ourant
irstof
In den l^aaisfroom
Veertlendaagsoh Blad
voor do Huishouding,
KERK a. d. D„ OUDERKERK a. d. IJ„ OUDEWATER. REEU.WUK, SCHOONHOVEN. STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN,
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
DUITSCHIAr
T
voet
iar Java, kwam 3
idee.
zu’ke dagen en hij kon zijn
scherts had hij het eerst to<
het
roerloht.
morgen van»
nes naar Amstet*
ssabon.
Amsterdam,
bijn^
onti
Alleen hij, die het leven liefheeft, kan iets
goeds aan de wereld verkondigen.
huis Os-
T urksche
Jatavia naar Ams
l 7 uur 40 mijl
laar Java, kwam
isak
aar-
ooii
aele
irda
het geval
zou kunnen
deze kleine man was hem al na het eerste half
uur in Karlshorst opgevallen.
n
iaar j
mas.
lië naar
•~i heeft
iolc'fuck» I
verne-
ng het
herstel
Java, voer 2 Nor,
naar Java, voer
luiden,
van Java te Rots
«ring tooi
akte, Jicht,
likarziekU,
>rs «rekking.
enen.
aghadee (Ierland),
van 7 November:
later afnemende
est betrokken met
lerend en kouder*
F.
P.Q aJ
7.
lasse D
mpia 2 U'
fgekeard. j
al van Zaterdagnacht
jngeschikt om te bJ
Olympi«_<oj
«da had een vrijen
heeft alzoo het leeij
Roman van
OLGA WOHLBRüCK.
Geautoriseerde vertaling van Meviouw
Wessel ink— van Rossum.
raar Batavia, voer'
aar Calcutta, ven
3INGEN.
deo naar Amster*
>t. Vincent
van Rotterdam tg
Amsterdam, vertroR
Buenos Ayre^
Rotterdam^
ov. van Rotterdam
GOUDSCHE COURANT.
m p i a 2 I—2.
kken met een
it Ook in deze
igenooten geen fai
eerden de voorhoed!
t een 2—1 overwii^,
reuk» wisten ze h™
»r afdepling te hapd,
s grondig onderzo*
eg mangelt en in da
nemen aan de h*
r reserves.
VOLKENBOND.
De handel in vrouwen en kinderen.
Do secretaris-gcneral van den Volkenbond
heeft van de Amerikaansche regeering jnededee-
ling oontvangen, dat Miss Grace Abbott, die aan
het hoofd stond van bet kinder-departement ven
het ministerie van arbeid, te Washington aan
gewezen is om als officieuss en beraadslagend
Amerikaansche vertegenwoordigster met de Vol-
kenbondscommissie tot afschaffing van den han
del in vrouwen en kinderen samen te werken.
Schöppke en zijn metgezel
ongeveer vijfhonderd
„zt :;as hem prettig en licht
zooals hij zich in lang niet gevoeld
ADVKRTKNTIEPRUBi Uit Gouda sa omstreken (bebooranda Ut «tam bmu>nrtrtnrM
1—5 regels 1410, elke regel meer 0.25 Van buiten Gouda an dea bezorgkringz
1fi regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertenties tn het Zat^rdagmunmar 30
bijslag op den prijs. Uefdadighelds-advertantifin da helft van dan prfjs.
INGEZONDEN MEDRDKRUNGRNi 1—4 regels ƒ106. alka regel ssear fOM Of
de voorpagina 60 honger,
Gewone ad verten tien en ingezonden mededeel ingan t>ö «ontreet tot mms genAoemgr»
den prijs. Groote lettors en randen worden berekend naar plaatsruimte
Advertcntien kunnen worden ingeeonden door tusschenkonutt van solle<te boekhan
delaren, Advertentiebureaus en onze Agenten en moeten daags vóór da plaatadng
aan het Bureau zjjn Ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zUn.
gors te zenden van twee regeeringen, wier op
vattingen wel eens aanmerkelijk zouden kunnen
uiteenloopen. De vrees kan best bij Moêstafa
Kemal hebben voorgezeten, dat, wanneer Con
stan tinopel levens te Lausanne werd vertegen
woordigd, da inwilliging dor eischen van het na
tionale pact, het richtsnoer der Kemalisten en
tevens hun program .van actie, wel eens door de
meerdere mate van toegeeflijkheid van den sul
tan in het gedrang zon kunnen komen.
Inmiddels hebben de feiten zich in het nabije
Oosten zich op «enigszins sensationcele wijze
ontwikkeld. Het kabinet van Constantinopel is
afgetreden en nu de regeering-Tenfik pasja dus
is heengegaan, herfft de regeering van Angora
aan generaal Refet pasja, die zooals men
weet goeverneur is van Thracië, opdracht ge
geven zorg to dragen voor 't bestuur van Con
stantinopel. Refet pasja heeff inderdaad het gou
verneurschap van Constantinopel op zich geno
men. Dit moet dus worden beschouwd als de eer
ste stap naar de bezetting der Kemalisten. Refef
pasja heeft verklaard volgens een Reuter-be-
richt van 5 Nov., dat de Turken de overeen
komst van Moedania, waarbij de geallieerde be
zetting wordt erkend, zouden respecteeren, maar
geen inmenging zouden gedoogen in interne
aangelegenheden. Dadelijk reeds heeft Refet pas
ja aan de onderstaatssecretarissen der verschil
lende departementen te Constantinopel in kennis
gesteld van de volgende maatregelendoor de
regeering van Angora was besloten, dat het
groot-vhieraat en de ministeries van binnen- en
buitenlandsche zaken zouden worden gesloten en
aan de ambtenaren ontslag zou worden gege
ven. Onder leiding van onderstaatssecretarissen
(onder-ministers) zullen de departementen van
oorlog en marine worden gehandhaafd. De troe
pen van Constantinopel ontvangen hun orders
van den garnizoenscommandant, terwijl de po
litie de bevelen van de Nat. Verg, van Angora
moet uitvoeren. Men ziet dus, dat de Kemalis
ten de afzetting van den sultan laten volgen
door maatregelen, die hun macht nog meer be
vestigen. Een zeeF^fëspanncn toestand schijnt te
zijn ontstaan en uit de verschil lende berichten
valt af te leiden, daf in verschillende Turksche
wijken van Constantinopel betoogingen plaats
hebbenhoe de aard dezer manifestaties is,
wordt niet gemeldde toestand schijn* echter
delicaat te zijn en verergerd te worden door het
feit, dat naar verluidt Mohammed VI wei
gert af te treden, hetzij ais sultan, hetzij als
kalief.
Doch ook de situatie tegenover de geallieer
den is er veel neteliger op geworden en wel in
verband met een nota, die Angora den geal
lieerden heeft doen toekpmen en waarin als eisch
wordt gesteld, dat dadelijk een einde kome aan
de intergeallieerde militaire bezetting van Con
stantinopel. In .allerijl zijn de hooge commissa
rissen en generaals op de Britsche ambassade
te Constantinopel bijeengekomen om van ge
dachten te wisselen over den nieuw geschapen
toestand. Uit officieele berichten omtrent de
wijze, waarop de geallieerden hebben gerea
geerd, valt nog niet te putten: alleen meldde
Reuter reeds, dat gisteravond een antwoord aan
Angora is gezonden, dat een categorische wei
gering inhield. Men ziet dus, dat opnieuw de
mogelijkheid bestaat voor allerlei conflicten. 1
Ook uitstel van de conferentie van Lausanne
kan van de recente gebeurtenissen in Turkije
bef gevolg ziin i
10 gaf. Felix Frank had behoefte, zich erkente
lijk te toonen, en noodigde hem bij een flesch
champagne.
„Ik heb hier nog een kennis. Als u het goed
vindt, breng ik hem mee," zei Schöppke.
Of twee of drie menschen van een flesch
dronken, daar kwam het niet op aan. Hij liet
een flesch Henkel op ijs zetten en trok aan een
sigaret, terwijl hij op SchCr,
wachtte. Hij had heden c
Mark gewonnen, en het was
te moede,
had.
Nog adit van
symphonic laten drukken.
Bij wijze van
zichzelf gezegd.
En daarna dacht hij in allen ernst na over den
grappigen inval.
>'n een tafel naast hem zaten vier jongelui.
Ze dronken sellers water en limonade en hadden
een hoop bankpapier en goudstukken midden op hij
rehZtaTmag'ére tafel voor zich F—
het geld. ,oe r
„Maakt achthonderdzestig voor iederman.
opgepast I" (Wo^ Terrolrl^
a a a
Pr»’» F®* kwartaal lr- p» t 1
000
I gBT" Men kan itoh abonneer en bjj de»
Boekhandel of da Uitgevers A. BBLNkMAJl
ZUOf<, GOUDA.
laar Batavia, ven
>o.
zam T Nov. va#
En toen kwam Schöppke en met hem een
klein heertje, dat aan één been kreupel was, een
opvallend bruingeruit pak droeg en een hel
groene das met een groote brillanten speld.
Jüster JAck," stelde Schöppke voor.
Toen bracht de kellner de chsmpagne en
schonk dienstvaardig de glazen vol.
Geen trek op zijn gezicht verrried, dat hij mei
Schöppke le’s te maken had.
Felix Frank voelde het pijnlijke van
en wist niet, hoe hij het beste weg
komen.
Schöppke gooide een glas naar b.nnen en
ging naar de jonge lui. Mister Jack echter sloeg
de beenen over elkaar haalde een kWe aar
pijp uit zijn jaszaken werd spraakzaam. Hl)
leefde op zijn landgoed en wns «Aomsn, cm
een paard voor de training in Karlshorst aan
I geven.
Het clown Duitsch van den Heinen man ver
maakte Felix Frank* En toen merkte hij op, dat
- --j over Schöppke sprak. Een gent^man, dis
ïfch ï.igen."Ea> v«n hm verd^Ü. SchSppl. mm hm h«m «-»***'“’’1
geld toevertouwen een inns raxen»
„Nu, wat wH je dan? Elke dag kun je toch
geen tweeduizend Mark ops rijken, dat zou ieder
wel willen I”
Felix Frank luisterde onwillekeurig.
Stalknechts kwamen voorbij met in dekens
gehulde paarden. Een kellner ging bij de tafel
staan en sloeg woedend met de servet tegen zij»
broek.
„Schöppke moet mij maar eens onder de
oogen komen, gewoon er in la’en toopen
hij mijAls ik niet meteen op Gold
gezet hed, zat ik nu nl-t met honderd mark ver-
i lies. Zoo’n lamtoeBng I”
I D* lachten luid.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal ƒ2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedL
yianco per post per kwartaal ƒ3.15, met Zondagsblad 8.80.
Abonnementen worden dagelijks, aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GODDA^
bÖ onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onza bureaux sjjn dagelijks geopsod van 3—4 uur.» Adminiatratia Tsi. Int. 32t
Redactie TeL 545.
Uit den rijksraiwL
Ber 1 Vn, 6 Nov. (W.B.) De rijksraad heeft
zich in zijn vergadering van heden eens ver-
klaard met het Besluit van den Rijksdag ter ver
andering van de wet op de beambten-verzekea
ring. Verder nam zij de zesde suppletoir» be-
grooting over het ja’ar 1922 aan, waarbij da
duurtetoeslag voor de beambten weer met 36
pet. wordt verhoogd. Het crediet voor do
„Reichshauptkasse" werd met 500 milliard ver
hoogd.
Vermeerdering papieren geld.
Het verslag der Rijksbank van 51 October
wijst uit, dat hot instituut zooveel papieren geld
heeft gemaakt als vroeger nog nooit liet geval
is geweest. Het in omloop zijnde bankpapier
nam toe met bi|na 5O>4 milliard tot 46OW mil
liard. Deze buitengewone toeneming is een ga»
volg van een enorme stijging van den dollar.
Strescmann aan ’t woord.
Dr. Streseinann heeft Zondag te Dresden over
de politieke vraagstukken van «ion dag gespro
ken en bij deze gelegenheid verklaard, dat «la
Duitsche volkspartij slechts bereid zou zijn tot
de regeeiingscoalitie toé te treden, als alle re-
geeringspai tijen een gemeenschappelijke bulton-
landsche en economische politiek zouden na*
streven. Strescmnnn hoopte verder, daf weldra
dé jeugdige en ongeschoolda arbeiders niet
meer hetzelfde loon nis de oude, bcl’.v/ame zou
den verdienen. Als normale arbeidsdag moet
de achturige werkdag "bl;jvsn bestaan, manr
xoowel patroons als arbeiders moeten bet recht
hebben over overwerk te onderhandelen en dit
zonder inmenging van d1» autoriteiten. De Duit
sche volkspartij denkt er niet ann de verant
woordelijkheid te helpen dragen zoolang de re
geering niet den moed heeft aan het v0'k ta
zeggen, dat het zoo niet Innger duren kan.
Verkiezingen in Saksen.
Dresden, 0 Nov. (W. B.). Bij de varV»
zingen voor den Landdag op gfetéren, hebben
do socieal-democratan 41 zetels gekregen, da
communisten 10, <le Dultsch-natii nalen 10, da
Duitsche Volkspartij 1Ö, de demorrau*n 8 zetels.
In den Unddsg van 1920 hadden de meecder-
heids-sociaWten 27, do onafhankt lijken 13, da
communisten 0, de Duitsch-nafionalen 20, da
Duitsche Volkspartij 18, de democraten 8 en hst
Centrum één zetel.
De crista in Beisren-
München, 6 Nov. (W. B.). De politiaka
crisis in Begeren heeft, volgens de Münctwnar
Neuesten Nachrichten nog geen definitieve op
lossing gevondende besprekingen tusschen da
coalitie-leiders zijn nog niet geëindigd.
Hulp aan Duitsche letterkundigen.
De Zwitsersch-Duitsche hulpcommissie, dia
zich door hulpvei leaning ten behoeve van Duit
sche kinderen reeds groote verdiensten heeft ver
worven, overhandigde den rijkspresident een gift
van 25 millioen mark ter vermindering van den
nood onder de Duitsche letterkundigen. Da
rijkspresident betuigde zijn hartelifken dank
voor de aan den dag gelegde humaniteit en da
vriendschappelijke betrekkingen tot den nabur*-
gen stoot.
Maatregelen tegen vreemdelingen.
Berlijn, 6 Nov. (W. B.). Door de PnifeU
I sdhe staat!»politie zijn verscheidene bultenlan*
rijkde vijandelijke troepen bezetten Constan
tinopel. Zoo verbleekte veel van de glans zijner
positie. De nationalisten hebben hem nooit kun
nen vergeven, dat hg zich blindelings onder-
Wferp aan den wil dér Entente en dat hij niet
alleen geen begrip toonde te bezitten voor de
nationalistische aspiraties, maar dat hij de Ke
malisten zelfs smadelijk behandelde en vonniste.
Kemal pasja'werd door hem beschouwd nis een
gewoon, de eerste de beste, oproerling. Zqoais
wij boven reeds schreven, deed de sultan pas
pogingen tof toenadering, toen bleek, dat Moes-
tafa Kemal zich wist te handhaven. Formeel
slechts Het Moêstafa den sultan aan het bewind,
welken laatste hij niet in staat was van ganscher
harte te respecteeren, vooral ook in verband met
het feit, dat de sultan het verdrag van Sèvres
zonder meer had erkend.
De machf van den sultan was den laatsten
tijd slechts schijnbaarde regeering van Ango
ra werd dan feitelijk alleen ook nog slechts
als de regeering van Turkije beschouwd. Dit
blijkt o.a. uit hef accoord, dat Franklin Bouil
lon met de Kemalisten sloot. Daf bleek verder
ook uit de omstandigheid, dat ter Londensche
conferentie van Maart 1920 Moêstafa Kemal
eischen kon forinuleeren. De kroon op het werk
zette echter de overwinning der Kemalisten op
de Turken. Het afzetten van den sultan als re
geerder is dan ook niet iets, dat verbazing wekt,
maar natuurlijk voortvloeit ui* den groei en de
uitbreiding der nationalistische beweging. Niet
Constantinopel, maar Angora regeerde den laat
sten tijd Turkije.
Zoo is dus thans een einde gekomen aan het
rijk der Ottomanen, welks sultans meer dan
zes eeuwen (12991922) hebben geheerscht
de erfenis viel ten deel aan Angora.
Of Turkije thans een republiek zal worden?
Dit valt vooralsnog niet vast te stellen. In be
ginsel zou het niet onmogelijk zijn, dat Tur
kije nog eens wordt bestuurd door sultan Moes-
tefa Kemal pasjavoorloopig moet echter de
kwestie van den staatsvorm nog worden uit ge
maakt. Een ander vraagstuk is de keuze van een
nieuwen kaliefvier eeuwen lang is deze waar
digheid verleend aan leden van hef
man (Othman)volgfens de letter der
constitutie had tot dusver de bezetting van 't
kalifaat in dier voege plaats, dat steeds de
oudste prins van het huis Othman de candi-
daat voor den troon was. Wanneer deze proce
dure ook thans zou plaats vinden, zou thans
prins Abdoel Medjed Effendi, een zoon Van sul
tan Abdoel Asir, kalief worden. Af te wachten
valt, of de keuze van den kalief, die thans tot de
bevoegdheid van de Nat. Verg, behoort, niette
min zal plaats hebben volgens de oude con-
stitutioneele regeling. In elk geval zullen de na
tionalisten de gevoelens van sommige Moham-
medannsche landen moeten ontiien, die hechten
aan de tradities. Maar wie kalief zal worden, is
zooals wij zeiden nog niet duidelijk: An
gora heeft er zich toe bepaald te verklaren, dat
met het zwaard van den profeet omgord zal wor
den een prins, „wiens karakter en moreele voor
treffelijkheden overeenstemmen met deze posi
tie."
De afzetting van den sultan geschiedt juist
op een oogenblik, dat met betrekking tot Tur
kije belangrijke besluiten zullen worden geno
men. Immers de conferentie van Lausanne zal
binnen zeer korten tijd worden gehouden. De na
tionalisten kunnen nu van oordeel zijn, dat het
voor Turkije raadzamer is als een eenheid ter
conferentie te verschijnen, dan vertegenwoordi-
DB SCHADELOOSSTELLING.
De onderhiMidelingai te Berlijn.
Berlijn, 6 Nov. (V. D.) Do publicatie der
Duitsche voorstellen, die gisteren aan de com
missie van herstel werden overhandigd, is nog
heden te verwachten. De morgenbladen der Pa-
rijsche couranten berichten echter reeds, dat de
Duitsche voorstellen zeer hebben teleurgesteld
en dp commissie verdere besprekingen over de
stabilisatie der mark voor doelloos verklaard
heeft. Z-ij zou nog slechts de reeds lang aange-
kondigde beraadslagingen over de kolenkweStie
en de houtleveringen willen houden en dan op
9 Nov. de terugreis naar Parijs aanvaarden.
De Parijsche pers laat zich tegelijk heftig uit
legen de Duitsche* regeering en intonderheid
tegen rijkskanselier Wirth, ofschoon te Parijs
de tekst der Duitsche voorstellen tot nu toe nog
niet ofHcipel bekend is gemaakt. In hoeverre de
berichten juist zijn, dat de commissie van
herstel tijdens den verderen duur van haar ver
blijf te Berlijn eene bespreking der Duitsche
voorstellen weigert, moet nog worden afge
wacht. In politieke kringen te Berlijn bespreekt
men uitvoerig de gedachtenwisseling tusschen
de leden der internationale valuta-conferentie en
die der commissie van herstel ter gelegenheid
van eene uitnoodiging in eene particuliere wo
ning op Zondag. Aanwezig waren ook de Ame
rikaansche toehoorder Boyd-'n en zijn plaatsver
vanger kolonel Logan, zoomede de Amerikaan
sche en de Engelsche gezant. Onder de Duitsche
deelnemers worden genoemd do groot-indus-
trieelen Friedrich Siemens en Felix Deutsch, be
nevens de voorzitter van het kaü-syndicaat,
Kempner, die zich Woensdag naar New-Zork
begeeft, verder van de politieke leden van den
rijkseconomischen raad Hilferding en Breit
scheidt. De directeur der Duitsche bank, von
Gwinner, gaf inlichtingen over alle wetenswaar-
dige zaken.
Van de leden der valuta-conferentie ontbraken
de professoren Jenks, Cassel en Keynes, door
dat zij bezig waren het advies voor de Duitsche
roffeering op te maken.
Naar verluidt, zal Cassel Dinsdag weder van
Berlijn naar Zweden vertrekken. De New-York-
sche professor Jenks gaat in het midden der
weck naar Parijs. De voorzitter der valuta-con-
ferentie, de Hollander Vissering, deelde gisteren
don rijkskanselier mede, dat het advies binnen
kort zal worden overhandigd.
De onderhandelingen te Berlijn.
B e r 1 ij n6 Nov. (W. B.). Naar wij i
men, is hedenavond bij de rijksregeerinj
schriftelljk antwoord der commissie van l
I ingekomen op de gisteren overhandigde voor
stellen. De rijksregeermg zal spoedig haar hou-
I ding bepalen tegenover het antwoord.
I
vriend, de heer Frank, als u iets weet, hem
kunt u het zeggen", en toen had hij den kleinen
man een beetje terzijde genomen en hem hts in
j het oor gefluisterd, was teruggekomen erg vei-
als een weldadige zweepslag, die genoegd, en had den naam van een paard ge-
--ux-, nuemd.
„Hoeveel zet u?"
Felix Frank had geen
„Tien Mark denk ik
„Een beetje weinigLaten we «eggen
twintig. En tien voor Schöppke? Dat is zijn
voorwaarde. Kotnt hem toch toe, nietwaar Al
tijd de halve inzet
Dokter Baumann had ook het geld voor hem
betaald aan den totalizator, was heelemaal erg
gedienstig geweest en Felix Frank had op zijn
deel honderd en voor Schöppke vijftig Mark
gewonnen. De kleine man haaide voor zich het
geld af bij het een of ahdere tuinhek, waarheen
hij den nieuwen klant met knipoogjes heenge-
stuurd had.
En sedert dien eersten Zondag had Felix Frank
menig goudstuk in de opgehouden magere
laten glijden en ook menigmaal te vergeefs naar
hem uitgekeken, ah een tip niet was opgegaan.
Waarom zou dokter Baumann geen deel hebben
aan een goeden tip, zonder voor Schöppke
de helft van zijn inzet mee te betalen? Dat
moest die rijke Glogauer maar doen I Daar wa
ren ze voor, die goeie menschen, uit de provin-
sie! En daarvoor was men ook dokter, dat de
patiënten zich wat erkentelijk toonden
Felix Frank nam het hem zelfs niet kwalijk,
dat hij hem voor dom genoeg aanzag, om dat
niet te doorzien.
„Graag, graag, dokterlaat uw, geld maar
zitten, we zullen later wei afrekenen."
Op die paar Mart kwam het werkelijk niet
nr m ruinsnoT.» vpy— aan, ab M verloor...... Schopoke had bo-
Dokter Baumann had hem voorgesteld, zacht- dien een schitterenden dag. Vijf tips, waarvan i
- - T naar twee niet lukten en de eene 140 voor!
trren, die hij op de renbaan doorbracht. Boven
dien werd hij meestal door het geluk begunstigd
en de opwinding waaraan hij zich niet onttrok
ken kon, ook als hij slechts een klein bedrag ge
wed had, was als een weldadige zweepslag,
zijn verslapte zenuwen opwekte.
„Hebt u het dan niet gelezen, in het Grüne
wald. Als u voortmaakt, komt u nog net op
tijdC
„Zoo Ja."
Hij zei het een beetje langraam, maar ziin
bloed stroomde al wat sneller. En hij voelde in
de zakken van zijn jas.
Dokter Baumann knikte vergenoegd.^
„Eindelijk kon u me een plezier doen."
„Graag."
Hij onderdrukte een glimlach. Hij vond
grappig Dokter Baumanns duidelijke lust om te
profiteeren op te merken.
„Moet ik u meenemen
De kleine, welverzorgde dokter schudde me
lancholiek zijn hoofd.
„Wel bedankt, maar wat denkt u wel van
zoo’n geplaagden werkezel als ik ben In de
week kom ik er immers nooit uitnee, nee,
beste Frank...., doet u me het genoegen
maar, tien mark voor mij te zettenals u
een tip te pakken krijgt. Zeker treft u Schöppke
daar, die weet altijd wat. U zult hem toch wel
herkennen, niet?"
Of hij Schöppke herkennen zou! Die kleine,
broodmagere man, die als een aal overal door
heen gleed, bij den sluitboom was, als men
dacht dat hij bij de weegschaal zou zijn, op de
tribunes verscheen, als men hem nog pas voor
OVERZICHT.
- Het b thans ruim drie jaar geleden, dat Moes-
,fofa Kemal’s rebellie in Anatolië begon. Het doel
jjjner nationalistische actie was bovenal om de
Wapenstilstandsvoorwaarden en hef verdrag van
Sèvres, dat voor de Turken wel hard was, on
gedaan te maken of althans de scherpe punten
ervan af te slijpen. Moêstafa KemaI’s roerig
heid kon den sultan maar kwalijk behagen
jfeze dreigde den vurigen nationalist zelfs met
jde strop en ook moest de rebelleerende generaal
gedoogen, dat van sultanswege hem zijn ambt
jen waardigheden werden ontnomen. Maar Moes-
tafa Kemal hield vol en de successen, die hij be
haalde, brachten zoo’n kentering in de gezind
heid des sultans, dat men te Constantinopel po
gingen in he* werk stelde om zich met Moes-
tafa te verzoenen. Het gezag toch van‘den laatste
ham met den dag en zienderoogen toehij was
degene, die vervulde en tot een goed einde
bracht hetgeen leefde aan nationaal sentiment
In de Turksche harten. Van heel de Mohamme-
daansche wereld verwierf Moêstafa geleidelijk-
iWeg de algvmeene achting. De toestand was dus
|tan dien aard, dat na het begin van Moêstafa
Kemal’s rebellie, die het sterke opleven der
iTurksch-nationale gedachte inluidde, men in
(Turkije had te doen met een tweeledige heer»
Ichappij. Scheen het aanvankelijk, dat, dank
lij de omstandigheid, dat Moêstafa Kemal den
laab’ten tijd zoowel op het strijdtooneel tegen
de Grieken als aan de groene tafel tal van
huccessen had te boeken, dat deze kwestie van
de regeermacht op vreedzame wijze zou worden
hpgelost, thans is <lif niet meer mogeiiik Ango-
iira heeft korte metten gemaakt door Mohammed
VI als sultan definitief af te zetten.
Op 1 November toch heeft de Nationale Ver
gadering van Angora, hef centrum van ’t natio
nalistische Turkije, een wet nopens de regee-
lingsmacht aangenomen, waarin o.a. wordt vast
gesteld, dat, daar het Turksche volk in zijn
grondwet zijn soevereine rechten aan een on
aanvechtbare, onvervreemdbare en ondeelbare
juridische persoon heeft overgedragen, de groote
Nationale Vergadering besloten heeft geener lei
(nacht of regeering te erkennen, die niet is ge
baseerd op de nationale verlangens. Zij erkent
dientengevolge binnen het kader van ’t nationale
pact geen anderen regeeringsvorm dan de groote
Nationale Vergadering en beschouwt de niet op
de volkssoevereiniteit gehaseerdè regeering van
Constantinopel van 1ö Maart 1920 of als een
historisch verleden.
Mohammed VI werd in 1861 geboren als zoon
tan sultan Abdoel Medjid. In het huis Osman
(Othman) geldt het recht van den eerstgeborene.
Mohammed VI nu was de jongste broeder van
zijn voorganger op den troon, sultan Mohammed
|V, die, 74 jaar oud, op 5 Juli 1918 overleed.
Naaste bloedverwant van vaderszijde was bij
Mohammed de Vijfde’s troonsbeklimming in de
eerste plaats prins Joessoef Iszeddin maar toen
deze in 1916 onverwacht stierf, werd prins Ma-
Lid ed Din zoo luidde de naam van Moham
med VI voor zijn troonsbeklimming troons-
opvolger. Hij bezat' echter geen zintuig om de
gevoelens der nationalisten naar waarde te schat
ten. Z’n regeeringsperlode werd niet gekenmerkt
door geluk met den val der Centra’en in den
oorlog ging die van Turkije gepaard, dat toch
bondgenoot was van Duitschland en Oosten-
53 x
Hij kon nu niet bij zijn vrouw aankomen met
een nieuw verzoek om geld. Na den brief van
vandaag heelemaal nietl Geërgerd wierp hij den
brief in de tafellade.
-Zoo was het altijd, met of zonder schuld, zo
bedierf hem de stemming en den lust tot wer
ken, en al zijn vreugde.
|En ofschoon hij zich voorgenomen had, te
Werken, om niet op de volgende les als een
plichtvergeten leerling voor Otto Grasbner te
slaan, nam hij toch hoed en stok en liep de ka
mer uit.
bi den gang ontmoette hij dokter Baumann.
„Weer heen, Mijnheer Frank. Gaat u weer
baar buiten
Hij glimlachte onzeker.
„Ja waarom niethet weer ta mooi
Waar is het vandaag dan?”
„Het!"
Hij wist precies, waar „het” de rennen wa-
ïen, maar wilde niet den schijn hebben, zoo goed ---
•P die hoogte te zijn, want de „provinciale den totalisator gezien had, die allen kende, nfe~
•Ofyaamheid*' met haar geheimzinnigheid zat mand groette en vele een knipoogje toewierp,
•em nog in het bloed. 4 --
Dokter Baumann had gelijk géhad. Als iets
hem ontrukt had aan de vrcugdeloosheid die xzw.tv. --- -
telkens wear Overviel dan waren het da jet en rertrouwelljk ^chópplte dit mijn er
IRLUKI