iOOP
rtten
fïuïllëtönT
tqgEI
OE HOllU HUISWlIf
Veertlendaagsoh Blad
voor de Huishouding.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, BERKENW0UDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, (JOUDERAK, HAASTREtMT, MOORDRECHT, MOERCAPMJ.E, NIEUWER.
KERK a. d. U., OUDERKERK a. d. IJM OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN. 8T0LWL1K, VVADDINXVEEN. ZEVENHUIZEN, en*
Vlo. 18082
Zaterdag 11 November 1922.
81» Jaargang
EERSTE BLAD.
ctkfihn
BUITENLAND.
t
K
ITEIT tegen
ijzen "W
sijjk een
Hen wij
ia WWK
lis zien
KIJKEN!!
Dit nummer bestaat alt 2 Natten.
i
Effluenten.
[IJZEN.
In den Maalstroom
De magere Jarcn voor den
landbouw.
JIU 7 uur van New
\msterdam te Bataa
For. n.m. van Rote
nit! W.K.F.
I
1
g 16 Nor.
herstel b fisteren naar
Mr. K.
boöwboer.
Mevrouw
W
(TotA.er.olrO
drie kleine kinderen
„Vreselijk wiunmdrtkr I. W Mnren «Sn. <Ko hem, rij bet ook onbewust.
MU M
Dit is uw kracht: geheel uzelf te zijn.
kenaslagerij
Tol. 811
nontaarda
s In het
k in on>
van
i de
tnen
dag
on
waar-
i
d
ii BW^eaM zihir
Jouden Medailles
filmacteur
ff.
8876 120
b Fabrieken
WORM ER' ER
LOEKEN
8 vot
«MEEL
de sakken
2 dealen.
■ut omaa bm*
ISO. RoMndaaa
JGBAAR.
■PSOORTEN
I Sunlight-
ELF, WANT
(VENSCHT OF.
I LIGHT.
Roman van
OLGA WOHI.BRüCK.
Geautoriseerde vertaling van
Wesselink—van Rossum.
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
pF Mea
Bo* khandej of
no o
PrU. per kwarteal M> p. peet. 1 l-
o n o
kan zich abenneeren bh den
bti de UrifBVMB A. BRINKMA1
DA.
ar Rotterdam, veev
Staat de schade te dragen. Maar juist die
derde is tot nu geheel buiten schot geble
ven en profiteert alsof we In de vette jaron
waren. De landpachten zdjn de laatste ja ren,
gevolg van de hooge prijzen der producten
efli de algemcene stijging, enorm naar bo
ven gegaan. En het lijkt er nog heelemaal
niet naar, dat ze aanmerkelijk zullen dalen,
ny de toestand in den'landbouw zoo radi
caal veranderd is. Natuurlijk is het van de
landeigenaren in het algemeen niet te ver
wachten, dat z® uit eigen beweging de hu-
•rcn en landpachten zullen verminderen. Ook
bij het verhuren. van land geldt de alge-
meene occonomische wet van vraag en aan
bod. En zoolang de boeren tegen elkaar op
blijven bieden, zullen de pachten niet da-
len. Het eenige middel is, Jat zij zich wat
beter met elkaar verstaan en zoo noodig
door hun organisaties tot samenwerking
trachten te komen, ten einde de landpachten
tot een redelijker peil lierug te dringen. Van
zelf zullen die pachten natuurlijk langza
merhand ook wel zakken, wanneer den boe
ren blijkt, dat ze zoo hooge sommen niet
meer als pacht kunnen opbrengen. Maar
dat zal eerst geschieden wanneer al veel on
heil is aangericht, wanneer de arbeidersbo
nen belangrijk naar beneden zijn gedrukt en
veel boeren het erbij hebben moeten neer
leggen en wellicht de rangen der arbeiders
nog hebben uitgebreld. De noodlottige in
vloed, die dit door de veroorzaakte armoe
de en de gewekte verbittering op de heele
samenleving zal oefenen, moet niet gering
geacht worden. En het is daarom noodza
kelijk, dat de boeren zich allereerst ter wil
le van hun eigen belang, maar daarnaast
ook om het belang de: arbeiders en het be
lang onzer samenleving, van de toekomst
duidelijk rekening geven. Er zal hard ge
werkt moeten worden, maar met het domme
werken alleen komt men er niet. De toe
stand eischt bezuiniging en samenwerking
op allerlei gebied.
Al zien wellicht de pessimisten het wat
heel donker in, als ?e voorspellen, dat wij,
gis naaste buren, in de eerste plaats mee
gezogen zullen worden in den oeconomi-
ichen ondergang van het Duitsche rijk, die
hun onafwendbaar lijkt, dat we er in ern
stige mate den invloed van zullen ondervin
den, zoo werkelijk de crisis naast onze deur
zich tot een dergelijk uiterste verhevigt, we
ten we nu al. We voelen te duidelijk den
noodlottigen invloed, dien de ontreddering
van Duitschland’s leven op ons oeconomisch
leven uitoefent, dan dat we niet zouden be
grijpen, dat van een dergelijke ramp ook wij
Biet den geweldigen terugslag zouden on
dervinden. De gedachte stelt ons geen erg
rooskleurige toekomst voor oogen. We gaan,
wij allen, een moeilijk leven tegemoet, een
leven van arbeid en strijd. Iedereen krijgt er
zijn deel van. Maar natuurlijk zal het den
een feller treffen dan den ander. Ieder be
roep, ieder bedrijf heeft zijn goede en zijn
kwade kausen. En de toenemende malaise
zal van den een de kwade kansen sterker
naar voren doen treden dan van den ander.
Maar het is wel waarschijnlijk, dat geen
enkel aan de tegenspoeden, waarmee de
toekomst dreigt, geheel zal ontkomen. De
meesten voelen al ter dege, ook in ons land,
den noodlottigen invloed van de oeconomi-
sctie inzinking der wereld In den afgeloopen
Mner is het wel heel duidelijk geworden,
iat vooral ook land- en tuinbouw en fruit
teelt den zwaren last van den toenemenden
druk te dragen krijgen en dat de boeren niet
alleen, maar de heele land- en tuinbouw
moeilijke jaren tegemoet gaan.
Toen tijdens en vlak na den oorlog de
Itedeling zuchtte onder de schaarschte en
de duurte, speelden de boeren en tuinboiA
wers in meer dan een opzicht mooi weer. Ze
schenen de bevoorrechten onzer samenle
ving en menigeen benijdde hun positie. Dat
is nu uit. Het jaar 1921 is voor den land
bouwer door den buitengewonen oogst nog
dragelijk geweest. Maar 1922 heeft de groo-
te omkeer getoond. Van alles was er over
vloed, maar door de geringe koopkracht der
Ifnemers en allerlei bezwaren bij den uit
roer der producten, zijn de prijzen beneden
het normale gedaald in een tijd, waarin de
bedrijfskosten nog hoog zijn. De zuivelpro
ducten zijn den laatsten tij<J weer wat geste
gen in prijs, en in den nazomer is er nog
veel gras gegroeid, wat de gevolgen van den
buitengewoon slechten hooioogst in het
voorjaar wat heeft verzacht. De veeboer
staat er dan ook iets beter voqr dan de
Maar moeilijke tilden beleven geprofiteerd en- Is ook finantieel gewoonlijk
alle boeren. Bovendien hebben allen, de vee- Je sterkste van de drie en dus het best in
OVERZICHT.
De kimmen in het nabije Oosten kleuren nog
niet vioolijk-rood. Eerder dan een zonnigen
te neloven, voorspelt de politieke hemel
weerer dreigen heel donkere wolken,
van men mag hopen, dat zij zullen afzakken,
maar waarvan men vreest, dat zij zich zullen
ontladen. De boudheid der Turken toch neemt
met den dag toe de Kemalisten zijn voor den
dag gekomen met een nieuw waschlijstje t
eischen. Zoo zouden zij van zins ziin aan
geallieerden alle gebieden te vragen, die b’ni
het kader van het nationale pact vallen, Mo’oel
en de nieuwe Syrische grenzen inbegrepen. Bo
vendien zal aan Griekenland een oorlogsschat
ting worden op^legd ten bedrage vnn zes mil-
lioen franken, taar ook met Oost-Threcië al
leen stel'en de Tttrken zich niet iw“t tevreden
het recht toch der Grieken op West-Thracië
wordt door hen ontkend en zij wenschen thans.
boeren vooral, groote schade geleden in de
waarde hunner inventaris door de enorme
daling der veeprijzen. Zoo gaan zij, en naast
hen evengoed de groente- cn fruitkweeker,
zware en ernstige dagen tegemoet. Alleen
door hard werken en het afstand doen van
alle weelde zullen sommigen het kunnen bol
werken. Maar het is reeds duidelijk, dat ve
len erbij ten onder zullen gaan.
Deze toestand in den landbouw in alge-
meenen zin, deze voortdurende en zich ver
ergerende bedrijfsdepfe'Ssle zal natuurlijk
haar gevolgen ook buiten den kring der boe
ren en tuinbouwers uitstrekken. En in de
eerste plaats zullen de landarbeiders er de
dupe van worden. Hun positie is de laatste
jaren ongetwijfeld aanmerkelijk verbeterd.
Vergeleken bij 1912 zijn de levenskosten
met 97 procent en is het loon met 124 pro
cent gestegen. Maar een loondaling is al
merkbaar en zal ook verder wel niet tegen
te houden zijn. Er bestaat nu eenmaal een
onoplosbaar verband tusschen bedrijfsin-
komsten en de in een bedrijf betaalde loo-
nen. Het maken van winst is het doel van
ieder oeconomisch bedrijf. Wordt de winst
niet meer behaald, dan wordt het bedrijf
vrijwillig of noodgedwongen stopgezet.
Komt de boer dus met zijn rekening niet
meer uit, dan zal hij vanzelf minder loon
gaan betalen, om, als de arbeider voor dat
lagere loon niet werken wil, zijn bedrijf ten
slotte aan kant te doen. De landarbeider
staat daarbii bovendien zwakker dan de ar
beider in ’t algemeen, omdat hij weinig of
niet georganiseerd is en er over ’t algemeen
een overvloed van arbeidskrachten op het
plattteland is en nog meer komt, wanneer
de malaise ook in andere bedrijven de werk
loosheid doet toenemen.
Voor hem zullen daarom de magere jaren
die de landbouw tegemoet gaat, nog het
noodlottigst blijken. Want ai is zijn oecono-
mische positie de laatste jaren aanmerke
lijk verbeterd, hij blijft toch altijd nog een
heel stuk bij den ambachtsman, den indu-
strie-arbeider, den arbeider in dienst van
rijk of gemeente ten achter. En men moet
zich daarom onwillekeurig afvragen, of het
niet mogelijk zou zijn de gevolgen van de
malaise in het landbouwbedrijf op sterkere
schouders af te wentelen. Ongetwijfeld zijn
er boeren, die kapitaalkrachtig genoeg zijn
om geruimen tijd met verlies te werken. En
waar ze van de vette jaren zooveel geprofi
teerd hebben, zou het billijk zijn, zoo ze ook
de zware lasten der magere op hun schou
ders namen. Maar niemand werkt nu een;
maal graag met verlies. En het aantal boe
ren, dat dit laren aaneen zou kunnen vol
houden, is niet zoo heel groot en moet wel
uitsluitend bij de eigen boe. en gevonden
worden.
Er is echter nog een derde, die deelt, in de
opbrengst van het landbouwbedrijf. En deze
derde heeft van de vette jaren wel het meest
ABONNEMENTSPRIJS! per kwartaal2.2fl, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal ƒ2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt,
franco per post per kwartaal 8.16, met Zondagsblad 3.80.
Abonnementen worden dage Ijk» aangenomen aan on» Bureau: MARKT 11, GOUDA,
W om» agenten an loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—4 nur.| Administratie TeL Int 821
Reductie TeL 546.
het geflikker zeer, maar de verzekering, dut er
slechts pianobegeleiding was, had hem over-»
gehaald, naar binnen te gaan. Dal was nof
draaglijker don. en lawaaierig café-orkost. E»
toen zat hij in een mooie, luchtige zaal, in een
genvikkelijke stoel met een glas bier «oor xiclv
een jonge man, wiens blonde kop dikwijls boven
het voorgezette scherm plotseling in de hoogte
kwam, speelde met smaakvolle voordracht
goede Russische en Fransche composities, op
het witte linnen goochelden mooie vrouwen en
sympathieke mannen iets voor, dat zoo uit hek
leven gegrepen scheen. Hij sag wonderbarn
landschappen, palmen, die zich wiegden op
den wind, huizenhoog© golven der zee, die H|
het botsen tegen de rotswanden In wolkig
schuim uiteen* spatten. Hij zag menschen uit verr<
landen en vreemde gebeurtenissen.
Mijn vrouw is gestorvenik ben alleen t
met drie kleine kinderenik arme kreu
pele
Hij wierp ,hem een dubbeltje toe en ging den
rijweg over.
Daarginds schitterden roode en groene lamp
jes boven een hord met het opschrift «Cine
ma tograaf'. Een jiortier met een jas vol silver
bood programma's aan; als een venter voor de
kermistenten riep hijHet nieuwste
„Gescheiden harten” grootste sensatie van
het ktoo-theatcr! Speelt drie kwartier! Slechts
eersterangs kvntenaamI”
Otto Graebner liet zich ren programma ge
ven, betaalde vijftig pfenning aan de kas en
besloot daar te wachten, tot taij zijn broer kon
opzoeken.
Hij had de stijgende gpeatdritt voor de kino v. »u v
nooit begrepen. Du slechte muziek alleen dreefZOON, GOUDA,
hem al haar bu'.f.n en zijn pijnlijke oogen deed
leelijk geval, dat me daar heel plotse-
en onverwachts in huis komt I Als men snel
■Xirijpt, is de vrouw nog te redden. Er is nie-
*'<u'd dan mijn jongste assistent Daarom heb
noodgedwongen Bauman laten halen, maar
«en enfin, het is beter dat ik de narcose zelf
Wat er Maak een beetje voort.”
Otto Graebner wist haast niet meer, waarom
M gekomen was, wat hij had willen vragen.
Misschien was het bij hem thuis ook zoo’n lee-
“Jk geval, misschien kon daar ook een snel
^grijpen nog iets redden maar hij zag in,
t hij daar nu niet mee kon aankomen bij zijn
J"0*1' En hij voelde, hoe zijn aanwezigheid al~
*en hem aldoor meer prikkelde.
ga natuurlijk het was niet van be-
f*iJ «ÓM woorden te uiten, om den man in
J60» hand dood of leven van een roensch la-
■enrd* kalmte weer te geven.
UTk?-. ie me wat vragen wilt, dan is
®este avonds bij Hansen ia het restaurant
fiOUDSfflE COBANT.
ADVERTENTIEPRU81 Uit Gouda en omstreken (behoorende tot dea bexorgtrteg)|
1—6 regels 1.80, elke regel meer 0.26. Van buiten Gouda ea dea bezorgkringi
15 regels L55, elke regel meer 0.30. Advertenliën in hot Zaterdagnonunra 10
bijslag op den prijs. Llefdadigheids-advertantiën de helft van dan prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGENt 1—4 regels 2.0A alko regel mmr f OM Og
de voorpaginn 50 hooger
Gewone advertentiën en imrezonden mededeellngen bij ccmtnwt tot soar gereduM»
den prüa. Groote lettere en randen worden berekend naar plaataruimta
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomM van eolieda boekhan
delaren, Advertentiebureaus ep onze Agenten an moeten daag» vóór da plaatsing
aan het Bui eau ziin Ingek omen, teneinde van opname varzakerd te sfl»
DUIT?^” A
DB SCHADELOOSSTELLING.
Berlijn, 10 Nov. (W. B.) De commbslg
voor buitenlandsche zaken uit den Rijksdag i|
heden voormiddag bijeengekomen. Zij heeft dei*
toestand besproken zooels die geschapen ik
door de onderhnndelingen met de commissie
van herstel en de rapporten der internationale
financieele deskundigen. Do rljkskanseUer dr.
Wirth, heeft de houding der regeering uiteen»
gezet. Er zijn geen besluiten geromen.
Berlijn, 10 Nov. (W. B.) In t ^n woord
der commissie vnn herstel op do brief van den
rijkskanselier van 8 November wordt verklaard,
dat de commissie kennis heeft genomen van de
nota der Duitsche regeering, benevens van de
daarbij gevoegde documenten. Zooals de com
missie reeds voor haar vertrek heeft bepaald,
zei zij dndelijk na tóar terugkomst te Parijs de
voorstellen, die aan haar zijn onderworpen, on
derzoeken en ook andere, die haar misschien
nog worden gedaan over al de kwesties samen,
die zij met de Duitsche regeering heeft bespro
ken
De commissie van
Parijs vertrokken.
BELGIË.
De onliel^nde soldaat,
Brugge, 10 Nov. (B. T. A.) Heden werd
uit vijf graven in tegenwoordigheid van dete
minister van nationale verdediging de onbeken
de soldaat gekozen.
ENGELANB.
Ongesteldheid Britsche staatslieden.
Bonar Law, de nieuwe premier, lijdt aan ver
koudheid en eene lichte keelaandoening en moet
op voois-hrift van ztfn geneesheer de beid»
volgende dagen het bed houden. Lloyd George
die zich ond*r geneeskundige behandeling be
vindt, deelt trede, dat hij vandaag een oorlogs-
gedenkteeken niet zal kunnen onthullen, zooals
hij had beloofd cn Asquith kon gisteravond
niet spreken te Paisley, wegens eene keelaan
doening.
Onderscheidingen aan oud-minulcr».
Reuter meldt, dAt tot de onderscheidingen,
die de afgetreden rege«ring heeft verleend, be-
hooi en d* waardigheid van earl aan Bit ken»
head, en die vnn vhrount aan lord Lee cn lord
Leverhulme. Chi’.d.ill is tot „Companion of
Honour" verheven.
Armistice Day.
Londen, 10 Nov. (N. T. A. Draadloos»,
Morgen zal de vierde verjaardag van het sjlufte»
van den wapenstilstand gevierd wrrden.'Om elf
uur 's morgens in Groot-Brittannië en op het
overeenkomstige tijdstip In de overteesche do
minions en koloniën zal een stihe van twee mi
nuten in acht worAen genomen. D« koning raf
een krans leggen op de cenotaaph In W‘ lte-
hall; zijp»voorbeeld zal onmlddelli’k daarna ge
volgd worden door den prins'van Wnles en dm
hertog van To'k, den tweeden zoon van dm
koning.
,mig ii -
als bondgenoot Turkije, hei welk verder steimt
op de sympathieën vnn nvllioenen Mohamme
danen, nieuwe kansen biedt om het programma
der wereldomwenteling te verwezenlijken.
,rberioht,
I morgen vaat
1' L.
München,
eydisfjord.
id van 11 Nov. J
jdelijk krachtige Z.
der ruimende wind,
t, regenbuien, aan,
f
over dit uur van pijnlijke opwinding en Innerlij
ke radeloosheid heen had geholpen. Maar hoe
hij ook peinsde, hij vond niemand; zijn leven
was te zeer vervuld met materieële zorgen, waar
hij zijn heele energie tegenover stellen moest,
dan dat hij nog krachten over gevonden zou
hebben, vriendschap te zoeken en te onderhou
den. En hij was misschien niet gewichtig, stel
lig echter nief oppervlakkig genoeg, om van
anderen belangstelling vonr zich zelf te win
nen, die de maat vnn de koele beroepsbelang
stelling overschreed.
Hij ging de straat op. Uit de ver neergelaten
ramen van een hel verlicht café drongen de
afgezaagde wijze van de klucht van dien win
ter naar buiten. Een man met een houten been,
die verwelkte, verdrukte bouquetjes verkocht,
vervolgde hem een poosje met een eenpr.ig
zangerig gebedel.
dat langs den meer en meer gebruikelijken weg,
d. w. z. een volksstemming, zal worden uitge
maakt, wie We$‘-Thracië zal worden toegewe
zen. Maar Griekenland zal nog meer veeren
moeten la'enAngora toch maakt aanspraak
op alle Grieksche eilanden voor de Klein-Azia-
tische kust. En ten slotte dringen de Kemalis
ten er op aan, dat de geallieerden hun een al
geheel© financieeie onafhankelijkheid waarbor
gen. Van inbinden bij de Turken is dus niet in
do minste mate sprake en dat de toestand in
Engeland als zeer ernstig wordt beschouwd,
blijkt uit eèn Londensch bericht, hetwelk be
helst, dat g^erenavond In Downingstreet de
situatie officieel als uiterst verontrustend werd
omschreven. Dat op het departement van oor
log een nieuwe conferentie werd gehouden, ten
einde te beraadslagen over nieuwe plannen,
voorspelt niet al te veel goeds. En dat togen
hedenoch'end een vergadering van het Engel-
sche kabinet is urtgeschreven, mag evnmin als
een gunstig teeken worden opgevat. Een nieuwe
oorlog behoort dbn ook geenszins tot de on
mogelijkheden. Dat de Kemalisten er niet voor
terugdeinzen het eventueel tot het uiterste te
laten komen, bewijst wel zeer duidelijk, dat zij
zi<;h >terk voelen. Want het lijdt geen twijfel,
dat zij zeer stellig rekenen op d? hulp vnn
Moskou, wanneer de nood aan den man mocht
komen. In dit verband zijn van belang de voort
durende protesten aan het adres der geallieer
den van de zijde der sovjet-republiek. De Rus
sische sovjet-verlegenwoordiger in de Britsche
hoofdstad heeft nu opnieuw een nota van zijn
legeering ter kennis van de Engelsche regee
ring gebracht, waarin misnoegen wordt geuit
over de ter vredesconferentie van Lausanne te
volgen procedure. Men weet, dat de sovjet-
regeering ook is uitgenoodigd om te Lausanne
te verschijnenn. Maar de geallieerden heb
ben dit deelnemingsrecht aanmerkelijk beknot
immers de Russische regeering mag niet aan
de algemeen© vredesconferentie deelnemen; zij
mag slechts als conferentie-lid met^gelijke rech-
teft deelnemen aan dat deel der vredes-bespre-
kingen, hetwelk betrekking heeft op de zee-
engten. Hiertegen nu gaan de bezwaren van
Moskou; het wil gedurende Je geheel© con
ferentie van de partij zijn en is van oordeel,
dat het vraagstuk der zeestraten onverbrekelijk
verbonden is aan het geheele probleem van
de regeling der kwestie van het nabije Oosten.
En ook dringt de sovjetregeering er op aan,
dat tijdens heel den duur der conferentie van
Lausanne, tevens de Georgische en Oekraini-
sche regeeringen zullen zijn vertegenwoordigd
en deelnemen aan alle beraadslagingen. Een
antwoord heeft Groot-Brittanniö den Russischen
sovjet-vertegMiwoord'ger te Londen ter verdere
doorzending naar Moskou nog niet laten over
handigen immers Engeland kan niet alleen be
vissen, omdat de kwestie ook de andere ge
allieerden aangaat.
Men ziet echter in'.usschen, dat de geallieer
den zich tegenover twee mogendheden zien ge
plaatst een Turkije, dat, klaarblijkelijk zich van
zijn macht bewust, een recalcitrante en zelfs
provoceercnde houding aanneemt, en een Rus-
mnd, dat zeer nauwe relaties onderhoudt met
Angora en nooit bizonder scheutig is geweest
met zijn sympathieën voör de Westersche „ka
pitalistische" stoten. Tot dusver is de wereld
revolutie, die op het programma der Russische
volksleiders staat, beperkt gebleven tot Rusland.
Maar men kan nooit weten, of de sov|et-<epu-
bliek niet van oordeel is, dat een oorlog met
de dokter,” mompelde hij half vertrouweli|k in
het gevoel dat de „snauw" evengoed den broer
van den dokter als h<-m zelf gegolden had.
Otto Graebner ging naar beneden in den tuin.
Door de reten van de neergelaten jalousie zag
hij licht bij zijn schoonzuster - maar hij had
geen lust naar haar toe te gaan. Ze was niet de
vrouw bij wie men met een klacht of een ont
stemde bui kon aankomen. Ze had al eens tégen
hem gezegd„Susel moef boekhouden, elke
pfenning opschrijven, en je ziet het boek élke
week eenmaal na I” Dat kon ze gemakkelijk zeg
gen, met haaf stalen zenuwen. Susel vergiste
rich geregeld vier keer op elk© bladzijde, vergat
de helft, twistte en begon ten slotte te huilen.
Dat hield hij niet uit. Men kon het huwelijk niet
inrichten als een verhouding van chef tot kan-
toorjuffertje of de 1 eer des huizes tot huishoud
ster. Needaarover wilde hij met Elise
niet spreken.
Maar misschien was Felix Frank thuis, met
wien hij wellicht nog een beetje over muziek
of een uurtje wandelen kon.
Daar hij ook zijn venster verlicht zag, ging
hij naar boven.
Maar het dienstmeisje maakte slechts de ka
mer voor den nacht klaar. Mijnheer Frank was
niet thuis die had ze toen ze buiten bij het
hek stond met een groeten ruiker rozen voorbij
zien rijden.
Dus ook daar kwam niets van.
Hij dacht ingespannen na hoe hij de ur«n
kon doorbrengen, tot hij zijn broer in het res
taurant opzocht. Zijn opgewonden zenuwen had
den afleiding noodig. Hij, de altijd spaarzame
en berekenende, zou een auto genomen hebben
en naar het andere eind van Berlijn zijn gere
den, om slechts enkel© minuten met een mensch
Twee of driemaal in de week ben ik daar al
tijd.
Een zuster opende zacht de deur.
„Dokter”
„Ja zoo, is u daar eindelijk 1 Vooruit
daar I”
Dokter Graebner liet hem gaan, zonder hem
de hand tegeven, misschien ook zonder zich
nog van zijn tegenwoordigheid bewust te zijn.
In het voorbijgaan schreeuwde hij tegen den
knecht „Ik heb toch verduiveld orders gege
ven, daf vóór een operatie niemand bij mij
aangemeld zal worden hè Hou je mond I
Als ik zegniemand, dan is er geen uitzonde-
rinf, verstaan?”
En toen keerde hij zich toch nog weer aens
om, zoo plotseling, als Otto Graebner niet van
hem gewend was.
„Als je mij, zooals gezegd, alleen wilt heb
ben, kom dan m het restaurant van Hansen
zoo tegen tienen dan kunnen we daar samen
een flesch drinken. Zonder vrouwen"
goed” z4 Otto Graebner mecha
nisch en keek zijn broer na, die aan het einde
van de gang een deur opende, zonder haar weer
achter zich te sluiten, zoodat hij een vertrek zag,
dat als bij dag was verlicht en daarachter nog
een. Hij Mg een paar jonge mannen met witte
jassen, vrouwen met lichte japonnen, en witte
mutsen. En hoe tastbaar was de doodsche stil
te, die uit de geopende deur tot over de gang
heen tot hem doordrong, als zweefden al die
menschen in plaats van te loopen, als waren ze
allen slechts de belichaming van een enkelen
wil. Een sneeuwwit bed werd geluidloos nader-
bijgerold, een «Brter gleed naar de deur en
sloot haar.
De knecht stond mager en rechtop tegenj»
lichten gangmuur,
NaAN.DJ