BUITENLAND.
BINNENLAND.
UIT DEN OMTREK.
STADSNIEUWS.
OVERZICHT.
Toen Wirth als rijkskanselier aftrad, werden
vooral de namen genoemd van twee sijner ver
moedelijke opvolgers van dr. Adenauer, op
perburgemeester van Keule- cn van d.. Mayer
den Duitschei» gezant te Parijs. Geen dezer \nC
ae hoeren if echter kabinetsformateur gewor*
den: de ielegromraen hebben er ons reeds over
mgchcht, dat door den rijkspresident de direc
teur-generaal van de Hamburg—Ameriki-lijn,
dr. Cuno, is opgedragen een nieuw kabinet sa
men te stellen en dat dese niet alleen de op-
f», j attnv*ord, maar ook reeds met ver
schillende partijleiders in besprekingen is getre
den. Gisterenmiddag en -avond heeft Geheim-
rat Cuno de voorzitters van de fracties der bur
gerlijke arbeidsgemeenschap en de socinal-de-
mocratie in kennis gesteld van zijn voornemen
om een „werkkabinet" te vormen, dat, zonder
e«n geprononceerd coalitie-kabinet te zijn, op
alle partijen wilde steunen om synthetischen
arbeid te verrichten. Als belangrijkste taak van
het aanstaande kabinet zou Cuno het streven
beschouwen om Duitschland te redden uit de
finencicele en economische moeilijkheden,
waarin het zich thans bevindt. En voor zoover
over berichten valt te beschikken, onderschrijft!
hij in ïr°ote trekken het ontworpen binnen- en middagedities der bladen is men in financieele,
uitenlandsch-pohtieke programma, zooals dat j economische en diplomatieke kringen gunstg
DUITSCHLAND.
DE KABINETSCRISIS.
Ber 1 ijn, 17 Nov. (V. D.). In de onderhan
delingen te Berljjn over de vorming vun een
kabinet door den directeur-genereal der Ham-
burg-Amerika lijn, Cuno, is een pauze gekomen.
Cuno wordt hedenmiddag uit Hamburg terug
Verwacht. Al zullen de onderhandelingen nog
moeilijkheden van verschillenden aard ontmoe
ten, schijnt Cuno toch zelf aan succes te gc-
looven en hoopt hij het kabinat Zaterdag ge
vormd te hebben, zoodat hij de nieuwe-regee
ring omstreeks het midden der volgende week
aan den rijksdag zou kunnen voorstellen.
De "poging van Cuno om een kabinet te vor
men, wordt zoowel door de partijen der ar
beidsgemeenschap, als door de sociaal-demo
cratie gunstig opgenomen en vindt vooral bij
val in de kringen van landbouw, industrie en
financiën. Ook de diplomatieke buitenlanders
achten de keus van Cuno gelukkig. Naar uit
Parijs bericht wordt, verklaarde een zeer be
kend persoon der commissie van herstel, dat
de nieuwe kanselier de commissie sympathiek
was. De Parijsche pers keurt goed, dat nan
Cuno de opdracht is toevertrouwd en hoopt
ontspanning in de Pransch-Duitsche betrekkin-
gena.
Be r 1 ijn, 17 Nov. (W. B.). Volgens de
is uiteengezet in de nota van 13 Nov. aan de
Commissie van Herstel (in ons overzicht van
gisterenavond uitvoerig weergegeven), welke
nota de goedkeuring kon wegdragen van de vier
partijen der burgerlijke arbeidsgemeenschap,
alsmede de sociaal-democraten.
Men kan dus, gezien de bedoelirtgen van
Cuno, er vrijwel staat op maken, dat hem van
geenerlei zijde hindernissen in den weg zullen
worden gelegd om een kabinet te vormen, te
meer daar gisteren ten overvloede de sociaal-
democratische rijksdag-fractie besloten heeft er
niet tegen te protesteeren, dat Cuno epn kabinet
zal trachten te vormen. Stellig zal de toekom
stige kanselier Cuno ook een beroep deen op
den steun van sociaal-decoratische ministers,
maar bulten kijf evenzeer een beroep doen op
Didtsche industrleele kringen.
Sinds het Duitiche rijk bestaat, is ditmael
voor het eerst aan een man uit het economische
leven verzocht een kabinet samen te stellen. De
rljkapresident heeft zoodoende gebroken met de
purlementoire usance om den rijkskanselier te
rocruteeren uit de partij-coalitie. Een nieuw
experiment wordt dus in Duitschland beproefd:
niet in de allereerste plaats zal worden ge
vraagd, of do a.s. kanselier en ministers leden
der coalitiepartijen zijn, die de meerderheid heb
ben in den rijksdag, maar wordt het er op ai)na
gestuurd een regeerig te vormen, uit persoon
lijkheden samengesteld en staande buiten de
partijen, al zal Cuno, die natuurlijk buiten do
sociaal-demccratio bezwaarlijk kan regeeren,
stellig ook dezen zijn bijstand vragen; hen
uitschakelen kan hij niet en wil hij trouwens
evenmin; er dient thana te worden afgewacht
m deze delicate situatie Cuno de vereischte tacT
zal bezitten om gevoeligheden te kunnen ont
zien en een verstandige keus te doen bij het kie
zen zijner ministers-medewerkers. En zal hij re
kening moeten houden met de bestaande partij
verhoudingen èn er op bedacht zijn zijn keus te
laten vallen op knappe mannen zonder meer.
Lr zal in Duitschland dus weldra -naar alle
waarschijnlijkheid het kanselierschap worden
aanvaard door een der meest vooraanstaande
mannen uit het Duitsche bedrijfsleven.
De opening van het parlement.
Het parlement zal Maandag bijeenkomen tot
het verkiezen van den speaker. Een draadloos
N. T. A.~telegram meldt, dot de koning Donder
dag het parlement formeel zal openen. De
troonrede, die buitengewoon kort zal zijn, zal
zich, naar men verwacht, uitsluitend bezighou
den met de ratificatie van de grondwet van den
Ierschen Vrijstaat, die volgens het Engelsch-
lersche verdmg 6 December moet plaats heb
ben. Het Js echter mogelijk, dat de troonrede
enkele woorden zegt betreffende de conferentie
van Lausanne. De zitting zal ongeveer twee da
gen duren en hoofdzakelijk gewijd zijn aan de
definitieve regeling van den Ierschen Vrijstaat.
Demonstratie van werkloozen.
Ongeveer 25.000 werkloozen, «Me zich „hun
ger marchers" noemden, hielden volgens Reuter
gisteren in het Hydepark een demonstra'ie 'ter
ondersteuning van hun eisch tot onderhoud op
kosten van den staat. De demonstranten, van wie
2000 te voet uit de provincie waren gekomen,
o.m. uit zoo ver afgelegen oentra als Glasgow
en Newcastle, slaagden erin den premier te
spreken te krijgen, cBe antwoordde dat de mi
nisters van - gezondheid en arbeid hen zouden
ontvangen.
Spaart de vogel*
De dezer dagen overleden bekende Engelsche
schrijver en natuurkenner W. H. Hudson heeft
een legaat van ongeveer 8000 pond sterling na
gelaten aan de Royal Society for the Protection
of Birds, dpt ten doel heeft »de schoolkinderen
te interesseeren voor de bescherming van de vo
gels." De betreffende clausule van het testa
ment luidt blijkens de Tel.
Het ge'd, dat ik aan de vereeniging nalaat,
moet uitsluitend gebruikt worden, om korte ge^
schriften en brochuretjes uit te geven, welke
-.door leerlingen van'dorpsscholen kunnen wor-
n'et Pen l'Mcsche politiek zou voeren, met dep gelezen en begrepen. Deze brochures moe-
472 tegen 7T stemmen het vervolg van de be- j ten geschreven zijn in den geest, waarin ik zelf
spreking der interpellaties een maand uit to I voor de vereeniging schreef. Elk blaadje moet de
•trien en wel op verzoek van Poincuté, die gekleurde afbeelding bevatten van een vogel,
hiervan een kwestie van vertrouwen maakte. terwijl het onderschrift prettig moet zijn en echt
n_ leesbaar voor een kind. Dit is m. i. de beste en
De processen tegen de oorlogim.sdad.gcrs. I meest doeltreffend# manier om de aandacht van
Leipzig, I 7 N o v. (W. B.). Voor <V? tweede kinderen op iets te vestigen. Daardoor ken dan
kamer van het Rijksgerechtshof werd hedenmid- ook de belangstelling en de liefde voor vogels
dng in een reeks van processen tegen oorlogs-
misdadigers de zaak behandeld tegen den recidi
vist Carl Gruener, kleermaker van beroep, die
voor plundering en ernstigen diefstal terecht
staat.
zijn meaning in verband met de besuinigb^J
theorie van de rechterzijde, dat het vast zaljS
pen met de kapitalistische productiewijze
eveneens met de burgerlijke regeermethode j*"1
den niet krachtig en beleidvol wordt opgetre
den.
De heer Dresselhuys (V. B.) replice*.
Spr. merkt op, dat de minister-president een nJ[
al te duidelijk antwoord heeft gegeven op i
veerschillende vragen. De hoofdvraag althans
in de komende regeerperiode het regeeringj
program zal zijn is voor Spr. nog altijd eïn
duister. Ton aanzien echter van de antwoorden
aangaande de economische politiek en de emi
gratie heeft Spr. zich verheugd. Behoudens de*
twee uitzonderingen missen we evenwel' ©ft
richtsnoer voor het standpunt van de regeering
ten opzichte van verschillende belangrijke quw2
Ten aanzien van den heer Colfjn merkt Spr
op, dat de heer Colijn alle gelegenheid heeft
gehad om samenwerking te w.eigeren, wannee*
niet een of meer zijner idealen zouden worderj
en zonder da) er een incident voorviel. Toen hij verwezenlijkt, maar dat heeft da hsór Colijn
Da politiek van Angora.
.Rome, 17 Nov. (B. T. A.). In d# Kamer
van Angora heeft de minister van de schatkist
de plannen van de regeering uiteengezet nopens
het economische en financieele vraagstuk. Hfj
wilde vooral het tekort bij de spoorwegen, pos
terijen en telegrafie opheffen, de lasten van de
koopvaardij verminderen en op radicale wijze
het vraagstuk ^van de openbare administratie
cn de bureaucratie oplossen. De overdracht van
de exploitatie van de telefoon aan een parti
culiere maotschapij is het begin van de nieuwe
politiek. - t
Curzon naar Parijs vertrokken.
London, 17 Nov. (R.) Curzon Is heden
middag, vergezeld door verschillende deskundi
gen, naar Parijs vertrokken.
De vlucht van den sultan.
Londen, 17 Nov. (R.) Het vertrek van
den sultan in gezelschap van zijn zoon ^Irto-
groei en zes bedienden, had ongemerkt plaats
zich aan boord van de Malaya begaf, verklaar
de de sultan met nadruk, dat hij door zijn ver
trek niet afstand deed van den troon, maar
slechts week voor het dreigende gevaar.
gestemd ten opzichte van de opdracht aan dr.
Cuno tot vorming van een ministerie.
DE SCHADELOOSSTELUNG.
Een rede van Poincarë.
P a r ij sc 1 7 N o v. (Havas). De Kamer be-
S'oot, ra een red* van den loyalist Doudet, die
van de regeering eisehte, dat zij een nationale
Uit Constantinopel meldt d.d. 17 Nov. Reu
ters bizonder e dienst
De sultan deelde Woensdag aan
niet gedaan en daarom acht Spr. dea» peütjl'
onzuiver en onnederlandsch. Voorts nnA\ Spr-
op dat de heer Colijn nimmer de rede ven Spr
in 1918 goed heeft gelezen, want in die rede
heeft Spr. nooit getallen als 200 en 250 mil-
lioen genoemd. Wel heeft Spr. maatregelen ge?
«renernaln?emd' °-a' staatspensioen, waar Spr. ook than*
u j j v» j li j i "og1 voorstander van is. Maar de regeeriiw i.
Httrtagtai rn.de d,t Wj den „.„sch koMtafc UQm„ me, re(fc k welk?,^'
T J <e VI 'en',m£r st"*ki"S <fe moties-K,
■net vóór Vrijdag. Gisteren werden «1« teebe. j Spr> „„gaand! fa
pensioenaftrek stemmen. Aangaande de classifi^
catje-motie merkt Spr. op, dat uitdruklwi^
vaststaat dat thans in functie zijnde ambtenu»
hiervan geen nadeelen zullen ondervinden. Ho*
wel Spr. dejie motie op zich zelf sympathiek;
vindt, wenscht hij zich geheel van de toelichting
er van los t« maken. Terugkomende op de rede
van den heer Colijn is Spr. van meening, dat
deze rede de Militiewet-Ven Dijk geheel ter
zijde heeft gesteld. Het is volgens Spr. geheel
Thans nog een enkel woord over den uitslag
der verkiezingen in Engeland; hoewel nog en
kel# resultaten onbekend zijn, kunnen deze niets
meer afdoen aan het feit, dat de conservatieven
dermate gunstige cijfers hebben weten te beha
len, dat zij in het Lagerhuis over meer dan de
volstrekte meerderheid beschikken. De verkie
zingen hebben dus de Britsche koerswijziging,
die het ten val brengen van Lloyd George en
het aan 't bewind komen van Bonar Law deden
voorzien, op duidelijke wijze bevestigd. De
Britsche politiek zal dus vooral in den vervolge
Britsch zijn en minder algemeen-internationaal
als die van Lloyd George. Tevens kan men er
op rekenen, dat Engeland, dat ten slotte niette
min een buitenlandsche politiek heeft te voeren,
vooral de Fransche vriendschap zal trachten te
onderhouden. Engeland is heerscher over een
enorm wereldrijk, dat van vele zijden kan wor
den aangevallen, en waarin het bij tijd en wijle
ten overvloede gist. Frankrijk's steun kan het
dnnTbij stellig te zijner tijd zeer te stéde komen.
Ongetwijfeld zal ook Parijs niet zonder voldoe
ning de roouhaten der Britsche verkiezingen
hebben vernomen; de politiek van een Lloyd
George, die volgens de Franschen den Duit-
schers maar al t« vaak ter wille was, zal thans
door Bonar Law niet worden bestendigd. Ove
rigens blijkt uit de geduchte achteruitgang der
behaalde zetels van de coalitie-liberalen, dat
het Engelsche volk niet langer is gediend van
d# politiek des ex-premiers Lloyd George. In
allen gevalle is zeker, dat over Engeland een
vloedgolf is geslagen van conservatieve reactie.
Zal tegenover de numerieke sterkte der conser
vatieven een krachtige oppositie worden ge-
- plaatst der nationaaWiberalen, onafhankelijke
liberalen en der Labour Party gezamenlijk 1 Dit
dient t# worden afgewacht, al behoort het niet
tot de onmogelijkheden. Want deze drie par
tijen, al zijn zij te zamen niet zoo sterk als de
conservatieven, kunnen niettemin een verzet-
groep van beteekenis vormen, vooral dank zij
Wet feit, dat de arbeiderspartij bij de verkiezhw
gen een goed Jiguur heeft gemaakt en haar
zetels bijkans heeft verdubbeld en in sterkte de
beide liberale partijen de baas is. De jongste
gemeenteraadsverkiezingen, waarbij de Labour
Party menige veer moest laten, waren dus geen
betrouwbare Indicatie met betTekking tot den
uitslag der algemeene Britsche verkiezingen. Bij
de gemeenteraodsverkiezingen reeds kwam de
Labour Partij met een radicaal programma voor
den dag; stellig zou deze partij bij de algemeene
verkiezingen nog meer zetels hebben behaald,
wanneer dh radicale programma eenigszins
ware verzacht. Anderszins zal de in Engeland
zeer groot# vormen aannemende werkloosheid
stellig den arbeiders menige stem hebben doen
toevloeien. De toestand is dus zoo, dat de con
servatieven in het toekomstige parlement in ver
band met hun zeer groote meerderheid naar he
lieven de lakens kunnen uitdeden, tenzij in
plaats van afzonderlijk hun eigen politiek te
voeren de twee liberale partijen «n Labour
zich aaneensluiten tot een krachtig oppositie-
- blok.
De volksgerechtshoven te Miinchen.
M i'i n c h e n, 17 Nov. (W. B.). De Landdag
verwierp het-voorstel der sociaal-democraten om
terstond een interpellatie te houden over het on
langs gedane voorstel tot opheffing van de
volksgerechtshoven. Bij de besprekingen ver
klaarde het lid der Beiersche Volkspartij, graaf
Pestallozzo, dat contróle en herziening van von
nissen vanwege het parlement de rechtszekei-
heid geheel op losse schroeven zouden stellen.
Tot nu toe heeft niemand *t bewijs geleverd,
dat bet vonnis in het Fechenbach-proces onjuist
zou zijn geweest. De voorzitter vaa de recht
bank, dio^eze zaak berecht heeft, is geenszins
een politieletter geweest. De .eenige fout is
slechs geweest -Snldus graaf Pestallozzo dat
de rechters deskuhdigen hebben geraadpleegd
ten aanried van zalen, waarover zij geheel zelf
standig hadden moeten beslissen. Hef gerechts
hof heeft eenstemmig als zijn oordeel uitgespro-
ontstaan, welke tot hun bescherming leiden.
IERLAND.
Vier burgers terechtgesteld.
Reuter meldt d.d. gisteren:
Het hoofdkwartier van het Vrijstaatleger heeft
de executie bekend gemaakt van vier burgers,
die de krijgsraad schuldig had bevonden aan het
bezit van wapens zonder behoorlijke machtiging.
De bekendmaking verwekte Opschudding, aange
zien het de eerste executies betreft sedert de
verleening van zelfbestuur aan Zuid-Ierland. Men
vreest voor represaillemaatregelen. Krijgsraden,
die de bevoegdheid hebben de doodstraf uit te
spreken, werden /nkele weken geleden ingesteld
na het afjoopen van het amnestie-aanbod der
voorloopige regeering aan allen, die do wapens
zouden inleveren.
ITALIË.
Mussolini's regeeringsverklaring goedgekeurd.
Rome, 17 No v. (B. T, A.). De Kamer nam
met 306 tegen 116 stemmen een motie aan,
waarin vertrouwen word) uitgesproken in de
ken ging spreker voort dot door' uifleve- macht van het 'and en de regeeringsverklaring
ring van het Keuter-telegram de werkzaamheid - - -
van een neutrale macht voor Duitschland werd
verlamd en de belangen van het vaderland dien
tengevolge ten zeerste benadeeld weiden.
150 miliioen mark belooning.
Berlijn, 17 Nov. (W. B.). Volgens de«B.
Z. a. M. is aan de Fürst von Bülow van de Ham-
burg-Amerika-lijn, welk schip in Mei j.l., tijdens
zwaar weer in den Atlantischen Oceaan aan een
Britsche stoomboot hulp heeft verleend, een
premie van 4200 pond sterling of ongeveer 150
miUioen mark toegezegd.
Cocaine in beslag genomen.
Hamburg, 17 Nov. (\V. B.). In verschil
lende veemen in de haven alhier zijn groote par
tijen cocaïne, die een totale waarde van niet
minder dan veertig miliioen vertegenwoordigen,
ontdekt. De bedoeling was deze op slinksche
wijze naar het buitenland te verzenden. Tel van
personen werden gearresteerd.
FRANKRIJK.
Het aantal geboorten.
De Fransche geboorten-statistiek over de tien
gTOotste steden constateert-, volgens een Ber-
lijnsch bericht, dat bet geboortecijfer in 1921
gedurende de eerste negen maanden 9 hoo-
g«r was dan in 1922. De toestand op het plat
teland en de steden is gelijk.
wordt goedgekeurd.
RUSLAND.
ENGELAND.
De uitslag der algemeene verkiezingen.
Londen, 17 Nov. (N. T. A. Draadloos).
Heden werd de uitslag bekend van nog drie ver
kiezingen. Twee districten, Argyll en Caithness,
bleven aan de nationaal-liberalen, maar het
derde, het noordoosten van Derbyshire, bleek ha
zes tellingen naar de arbeiders te zijn overge
gaan. Thans is het resultaat van nog slechts
zeven verkiezingen niet bekend.
Londen, 17 Nov. (N. T, A. Draadloos).
Het resultaat van de algemeene verkiezingen
staat thans feitelijk vast. Tien uitslagen zijn nog
niet bekend, maar deze kunnen geen verandering
meer brengen in de verhouding der partijen in
het nieuwe Lagerhuis. Het belangrijke feit van
deze verkiezing is de groote overwinning, die de
conservatieve partij heeft behaald. Van de 605
zetels, waarvan de bestemming thans vaststaat,
hebben de conservatieven er 341. De sterkte van
de overige partijen is van minder belang, nu
Bonar Law verzekerd w van een sterke meerder
heid, onafhankelijk van den steun van anderen.
De toekomst van de liberale partij wekt intus-
schen belangstelling wegens het feit, dat enkel
persoonlijke verschillen de leden verdeeld hóu-
dén der groepen, die onderscheidenlijk worden
geleid door Asquith en Lloyd George. De As-
quith-liberalen hebben in het nieixwe Lagerhuis
60 zetels en de liberale aanhangers van Lloyd
George 52. Er zijn tien leden gekozen als onaf-
hankelijkensommigen met conservatieven
steun, anderen die zich meer aangetrokken ge
voelen tot de liberalen of tot de arbeiderspartij.
De Labour Party zelve hoeft een groote winst be
haald. Ze telt thans in het Lagerhuis 141 leden,
dot is het dubbele van hun sterkte in het vorige
parlement en de erkende oppositie zal nu over
gaan op de op één na talrijkste partij in het ren, bestemd tot terugzending neet de plaats
Lagerhuis. K 'van oorsprong,
Bela Kun voorzitter van de afd. Hongarije der
derde Internationale.
Warschau, 17 N o v. (W. B.). Het Pool-
sche Telegraafogentschap meldt, dat ®e'a Kun
tot voorzitter van de nfdeeling Hongarije van de
derde Internationale is gekozen. Men heeft be
sloten in Wladiwostock een comité te vestigen
voor communistische propaganda in Japan, Chi
na en Indochina.
TURKIJE.
DE KWESTIE VAN 'T NABIJE OOSTEN.
De conferentie van Lausanne.
Londen, 17 Nov. (Draadloos). Lo-d Cur
zon, vergezeld door sir William Tyrrell, is he
denmiddag uit Lenden naar Parijs vertiokken.
Hij zal morgen met Poincaré lunchen en men
verwarh dat hij Zondag naar Lausanne zal
doorreizen. Sir Horace Rumbo-ld, zijn r.redege-
delegeeid'-, die thans van Constantinopel naar
Lausanne onderweg is, zal zich daar bij hem
voegen. Curzon zal te Lausenne ook, zoodra
de gelegenheid zich daarvoor zal voordoen, een
onderhoud hebben met Mussolini.
Bern, 17 Nov. (B. T. A.) De Zwitsersche
Bondspresident Haab zal de openangszitting van
de conferentie te Lausanne presideeren.
B e r 1 ij n, I 7 N o v. (V. D.). Naar uit Parijs
bericht wordt, zal de conferentie tusschen Poin
caré, Curzon en Mussolini thans definitief te
Luusanne uiterlijk Maandagochtend plaats heb
ben.
De Poolsche regeering verlangt te Parijs,
Londen en Rome, dat Polen aan de conferen
tie zal mogen deelnemen.
Ismct Pasja naar Lausanne terug.
P a r ij s17 N o v. (B. T. A.) Ismet Pasja zal
hedenavond naar Lausanne vertrekken.
De besprekingen tusschen de
hooge commissarissen en
Refet Pasja.
Par ij s, 17 Nov. (Draadloos). Tusschen de
geallieerde hooge commissarissen te Constan
tinopel en Refet Pasja is overeenstemming be
reikt inzake het vraagstuk ven de politie en de
gendarmerie.
De geallieerde vertegenwoordigers hebben op
nieuw geprotesteerd tegen de tarieven-politiek
der Kemalistei», volgens welke de volle invoer
rechten betaald moeten worden voor goederen,
die vin Constantinopel naar andere landen wor
den gezonden.
Volgens de bladen te Constantinopel zouden
de Kemalisten van de buitenlandsche banken
willen eischen, dat zij voor haar boekhouding
enz. de Turksohe taal gebruiken.
Een protest der gealieerden.
Constantinope 1, 17 Nov. (B. T. A.).
De hooge commissarissen hebben Refet pasja
een nota gezonden met een protest tegen het
nieuwe besluit, dat handelslieden verplicht een
som te storten ten bedrag van het totaal der
douanereehen, verschuldigd voor transitogoede-
.reidselen voor het vertrek getroffen en heden
morgen reed de sultan in het geheim per auto
mobiel naar het vloot-station, begaf zich aar.
boord van de admiraalssloep en scheepte zich
in op de Malaya, waar hij jverd ontvangen door
den Britschen commissaris. De sultan wenschte
klaarblijkelijk de Selamlikplechtigheid niet af te
wachten, die vanmiddag plaats had, aangezien
hij een aanslag op zijn leven vreesde^ Het
nog te vroeg om een oordeel uit te spreken
over de uitwerking van het vertrek op den
plaatselijk toestand, maar de Kemalisten zullen
ongetwijfeld een poging doen om het geloof
ingang te doen vinden, dat de sultan gevluchr
is onder druk der Britten. Er is echter niet de
geringste grond voor een zoodanige bewering.
De Britsche troepen hebben den sultan zelfs
niet bewaakt. De definitieve plaats van bestem
ming van den sultan zal aan Malta worden me
degedeeld.
De Amerikaansche hulpcommissie.
Constantinopel, 17 Nov. (V. D.). De
Amerikaansche hulp-commissie voor het nabu
rige Oosten zou gedwongen zijn Turkije te ver
laten wegens de ontstemming, die bij de Kema
listen is ontstaan in verband met anti-Turksche
publicaties.
Een gecamoufleerd Turksch schip.
Constantinopel, 17 Nov. (B. T. A.).
Naar verluidt, zou de Turksch'e torpedojager
Akdenitz hedenmorgen beproefd hebben uit den
Gouden Hoorn te ontsnappen. Men hqd getracht
het schip te camoufleeren door enorme balen
hooi op de brug van den torpedojager op te sta
pelen. Een Britsch patrouillevaartuig bemerkte
den toeleg echter en noodzaakte het Turksche
oorlogsschip terug te keeren.
MEXICO.
De economische toestand.
Reuter seint uit Mexico City
Italië.
Naar aanleiding van de Jongste bankfaiilis-
sementen in Mexico verklaarde de Mexicaan-
Sche minister van financiën de la Huerta, dat de
©economische toestand van het land gezond is
en dat er geen plan bestaat een moratorium af
te kondigen.
ZUID-AFRIKA.
Aanval op een detective.
Reuter meldt d.d. 17 Nov. uit Johannesburg:
In de vergadering, die een motie aannam,
strekkende tot het verleenen van gratie aan de
drie mannen, die ter dood veroordeeld zijn in
verband met de staking aan den Rand, hebben
eonige mannen een detective aangevallen, die
ten slotte gered werd, maar ernstig gewond.
Tweede Kamer.
Vergadering van Vrijdftg 17 November.
Een aantal kleine ontwerpen worden zonder
stemming aangenomen.
Het ontwerp tot overneming van twee ge
deelten van weg van 's Hertogenbosch naar Best
werd aangenomen pret 59 tegen 8 stemmen.
Regeling van werkzaamheden.
De Voorzitter stelt voor de volgende
week op Dinsdag en op Donderdag de vergade
ring des avonds te 8 uur voort te zetten. Voorts
stelt hij voor na hoofdstuk 1 aan de orde te
stellen hoofdstuk 4 en in de avondvergaderin
gen na hoofdstuk 10 A hoofdstuk 5, waarbij
tevens de interpellatie-Kleerekoper over de in
trekking van de steunregeling oen noodlijdende
kunstenaars.
Aldus wordt besloten.
Stoatsbegrooting voor 1923.
Aan 'de orde.is voortzetting van de alge
meene beschouwingen over de Stoatsbegrooting
voor 1923.
De héér T r o e 1 s t r a (S. D.) zet zijn gisteren
afgebroken rep.liek voort. Spr. wijst nog eens
op het gevaar, dat ontstaat wanneer de kerke
lijke overheid voortgaat op de wijze zooals is
geschied invloed uit te oefenen op de verkie
zingen. Spr. had aanvankelijk overwogen om
een motie voor te stellen, waarbij de Kamer
een dergelijke houding afkeurt, maar van dit
voornemen is hij weder teruggekomen.
Wat betreft de opmerking van den heer Ven
Wijnbergen over het weder grijpen naar mijter
en staf wil Spr. dezen gerust stellen met de
verklaring, dat hij daartoe allerminst neiging
gevoelt. Verder herinnert Spr. aan de opmer
king van den heer Colijn, dat ook op de mili
taire uitgaven moet worden bezuinigd en dat uit
onze defensie moet worden genomen de ge
dachte dat ons land gedurende een langen lijd
moet kunnen worden verdedigd. Spr. kan wel
mededeelen, dat deze opvatting de sociaal-de
mocraten uit het hart is gegrepen. In verband
hiermede herinnert Spr. aan het schrijven van
de Nederlandsche regeering aan den Volken
bond in den tijd dat de redhtsche partijen reeds
bezig waren met de samenstelling van haar
program en in weïk schrijven wordt gezegd, dat
Nederland een leger en vloot noodig heeft vol
doende om voor de veiligheid te waken en onze
onaannemelijk, dat de heer Colijn niet heeft be
doeld een ingrijpende wijziging en bezuiniging!
De heer Troelstra heeft gezegd, dat deze uit
lating hem heeft verheugd, maar Spr. zijnerzijds-
hierover ook verheugd.
De heer Schokking (C. H.): Waar bljjft
i het Karmörweuse?
De heer Dressêlhuys merkt op, datW
heer Colijn niet anders kan bedoeld hebben. »n
vermindering van het aantal, een verkleining^
van het contingent zonder daarbij echter de
weerbaarheid aan te willen tasten. Spr. hoopt,
dan ook een nadeïe verklaring van den heer
Colijn te zullen hooren. Ten slotte merkt de
heer Dresselhuys op, dat de antithese hem niet.
alleen onjuist voorkomt, maar dat hij deze ook'
verfoeit. In deze antithese-politiek ligt opgeslo-.
ten dat allen die niet meegaan ^fnet de rechter
zijde worden gedisqualificeerd als ongeloovigen.
Dit nu is onjuist en hiertegen zal Spr. zich
blijven ver»etten..Ook aan de linkerzijde bevin
den zich duizenden die gelooven.
Mej. V a n D o r p (Lib.) betoogt, dat zij voor
volledige vrijheid in de bepaling van den ar
beidsduur is.
De heer Merchant (V. D.) blijft aandrin-
gep op openbaarheid ten aanzien van de kabi-
rifetsformatie.
Spr. hoopt dat de nadere verklaring van den
h-er Colijn gpen terugkrabbelen zal zijn. De
„Voorhoede" hoopt reeds, dat het woord m
den heer Colijn een verlossend woord zai zijn.
Het zou jammer voör den heer Dresselhuys zijn
als het helaas anders wps. (Gelach).
Het algemeene woord tot den heer Colijn is
ditVerklaar u nader. Zelfs de Regeering be
grijpt het niet.
De heer C o 1 ij n (A. R.) antwoordt eerst op
eenige beschouwingen over de antithese.
Spr.'s fractie zal aan de motie-Van Rapper#
haai stem niet geven. De pensioen-motie va7
den heer Troelstra krijgt evenmin haar sten)
De classificatie-motie is moeilijker te beoordee-
len, maar ook daartegen zal Spr. stemmen, onv»
dat de inhoud der conclusie hem niet aanstaat-
Vervolgens behandelt Spr. de defensie-kwesi
tie. Over den Volkenbond heeft Spr. de vorige-
maal niet gesprokenwaarom Spr. daarbij werd
ingedeeld was hem niet duidelijk. Van de anti-
revol. defensiepolitiek heeft men altijd een ver
keerde voorstelling gehad. Spr. heeft thans niet
anders gezegd, dan dat men niet verder mori
springen dan zijn stok lang is. Iti De Standaard
is hetzelfde al lang verkondigd, en ook de heer
Idenburg heeft op 16 Mei j.l. ongeveer het-
zelfde betoogd, nl. dat het minimum ran ver
dediging moet zijn de handhaving der neutra
liteit. Spr.'s mededeeling was dus geen vetres-i
sing en geen ommezwaai. De handhaving
onze neutraliteit lag in den jongsten oorlog
niet meer in de theoretische sfeer, het operatie-
tooneel van den oorlog lag onmiddellijk bij ons
en de daadwerkelijke handhaving was noodza
kelijk. Het leger werd ingericht op die verde
diging en de anti-revolutionnairen hebben daar
op vooral gélet. Dezelfde gedachte beheerschte
hun verzet tegen de wet-Pop, omdat die een
leger wilde, dat geen operatie-mogelijkheid had.
Ook np is Spr. tegen dat stelsel.
De "oude onderscheiding tusschen neutrali-
teitshandhaving en de verdediging van onzert-
bodem is nog steeds blijven hangen, en die ge
dachte wil Spr. verdrijven. De linien wil Spr-
niet veronachtzamen, maar veel waarde hecht
hij er niet aan. Alles wat vóór den oorlog
gebouwd is waardeloos. Zal het veldleger
wel ooit op kunnen terugtrekken? waarbij Spr.
vooral wijst op de ontwikkeling van den vlieg-
dienst.
Als men iets wil doen om Amsterdam te t*1"
dedigen tegen luchtaanvallen, dan slokt <fat 8 -
alle geld voor ons leger op.
Het vestingstelsel moet dus opgeheven vot'
den. Niet de verdediging moet worden prij«fj"
geven, maar wel het dualistische stelsel van «e
defensie dient te verdwijnen.
Geen verzwakking van de defensie wil Spr.,
en zeker niet in den geest van dén heer Dres»
selhuijs. Misschien ging men al iets te ver.
De vergadering wordt verdaagd tot T>insaag
1 uur.
Bericht**»
De Staatscouiant van 17 Nov. bevat o.a. de
volgende Kon. besluiten
aan mevrouw A. van Oppen, geboren Dan-
kelman, te Maastricht, verlof verleend tot
aannemen van de benoeming door de Regw
ring der Fransche republiek tot Officier «Aca
démie.
lo. op zijn verzoek, eervol ontslag verleeno
aan mr. A. S. Oppenheim, hoogleeraar aan
Rijksuniversiteit te Leiden, als plaatsvervanger
lid van het hoofdstembureau voor de Ter*.,e*
ring van de leden van de Tweede Kamer «r
v.-B..v.w .V. nun.11 V.» UIIUU t van WC icucil van uu
'neutraliteit te handhaven. Ten slotte uit Spr. als Sta ten-Generaal in den kieskring VII, me' «an*»
betuiging voor d« J?J" U' f; A S'jbe,Wltr «J-H.t trol de .«„dacht dat de» po.Mg.ltl ge-
■tan: 2»- "I r B m" "7^ """T'11!" ledMn perforeerd waren m« d, initWan een (ir£a!
„oemd tot plaa'ave^^ndMtnr. E.M^ Utg^da pogmg de textielfabrikanten Zij «arden daarom aan politi. ter hond ge-
Maijori, hoogleeroor Mn d. Rijkaunlvetelteh te eahet verzhtvan de -heide ra tegen den loon- steld om te onder,ooken of ia* Ukend waa om-
Wde°; ia_°P vantfabrlek von de «rm. de Jong|trent dtefatel bij een firme dfe r-Nelfde htWelen
bij Kon, besluit is, met mgong van 1 Decern- en van Dam te Hengelo te breken door uitslui- droeg,
bw 1922, aan G. P. T»ne, wegens 0Pb«fftng ting, wordt door de vijf vakcenfcralen een go-1 Ofschoon geen aangifte was gedaan, werd
van zijne betrekking, eervol ontslag verleed meenschappelijk en daadwerkelijk afweerfront toch een onderzoek naar de herkomst ingesteld
el, onderdtrecteur de Algemeen. Lend.- g„orn«l. |Wj „J|D. ,n C Rotlor(,„„,
drukkerij.
(Herplaatsing wegens misstelling).
tor ondersteuning van alle bij het huidige con
flict betrokken arbeiders.
----- - - 3. Voorts wordt door de vijf vakcentralen
Sterk) te Nijmegen heeft een begin gemaakt met een commissie, waarin de voorzitters en secre-
Het Regeeringèjubileum der Koningin.
De vereeniging „D. E. S." (Door Eendracht
2. Hiertoe wordt een gemeenschappelijkepostzeg«ïs*He<fetijk als de hare herkende. Het
^eunioweginjf. georganiseerd^ wplke zal dienen j bleek dat de postzegels door een dienstbode
ontvreemd waren, die een goed afzetgebied voor
deze had gevonden bij een caféhouder te Rotter
dam.
hare regelingen voor de Koninginnefeesten in
1923. Ht schijnt fa» de bedoeling te liggen een
<lt»doagsch feest te organiseeren; op het voor-
loopig plan bestAat: godsdienstoefeningen in alle
kerken, illuminaties, openbare zanguitvoeringen,
optochten, vuurwerk op de Waal met illumina
ties van «chepen enz.
Betrouwbaarheid der landbouwstatistiek.
De minister van Landbouw a.L heeft aan de
burgemeesters geschreven, dat hem gebleken is,
a„t Ac gegevens verstrekt in het jaarlijks uit te
hrennen laivdbouwverslag aan betrouwbaarheid verlegenwoorchgers van de bij haar aange-
menSneal veel te wensdien loten. Zonder des- '»n*>l«ke org.ma.tte van Textieiarboi-
kundige voorlichting schijnt hot verstrekken -der
gegevens groote moeilijkheden te ondervinden.
Het komt den minister daarom gewenscht voor,
daj hij in elke gemeente een commissie van 3
of 5 personen benoemt, die de burgemeesters
'in deze aangelegenheid ter zijde staen.
Aangezien de gegevens betrekking hebben op:
r 1 .de grootte der gronden; 2. de met verschillen- i
de akkerbouwgewassen beteelde oppervlakte _S. de vergadering.
bouwland; 3. de opbrengst dezer gewassen, moet De besturen van de andere vakcentralen gin-
het in het belang der zaak worden geacht, dat g*1* daarna in een nieuwe vergadering over
in de oommissie ritting hebben personen, die teneinde de door hen noodig geachte maatre-
metVte landbouwaangelegenheden in de ge- te bespreken om-een einde aan het con-
meent^Sjjtstfekond op de hoogte zijn. Indien in Diet te maken,
de gemewtffen of meer landbouworganisaties
worden gevonden, verdient 't aanbeveling, voor Geëindigde staking,
hot tunnelen eener voordrecht met deze overlesr Het geheel, personeel werkraam bij den
te plegen. spoorwegaanleg Stadskanaal—Ter Apel
tnrissen van de vakcentralen rittii^r Rebben,
gevormd, die de algemeene leiding in Tiet con
flict heeft.
4. Aan deze commissie worden de voorzit
ters der Landelijke organisaties van Textielar
beiders als technische adviseurs toegevoegd.
5. Aan de organisaties in de textielindustrie bankbiljet van 60, dat na onderzoek te Utrecht
De aanvrager van het verhuisbiljet had de
postzegels bij bedoelden caféhouder gekocht en
er geen acht op geslagen, dat de daarin geper
foreerde letters iets te beduiden hadden.
Valsch bankbiljet
De politie te Tiel heeft in beslag genomen een
wordt de leiding in het conflict als zoodanig
geladen.
De overigen vakcentralen verklaarden zich
allen tegen deze voorstellen en waren evenals
is gebleken valsch te zijn/De achterzijde was met
grauw papier beplakt, wndrdoor niet kon vast
gesteld worden of het watermerk ontbrak. Op de
koTte zijden echter ontbrak het getal-watermerk.
De overeenkomst met de echte biljetten is bui
tengewoon groot. Het draagt de serieletters O.
ders van oordeel, det de uitsluiting een gevolg N. en het nummer 06532 en als tijd van uitgifte
is van de ontoelaatbare staking en dat, mocht Maart 1912".
door conferentie met de fabrikanten de uitslui
ting niet tot een einde komen, alle middelen
zouden moeten worden aangewend om de sta
king te breken.
Daar geen overeenstemming bereikt werd,
verlietlen de vertegenwoordigers van het N.
WISSE Ik KOERSEN.
Off. Not
satfet OH. NO».
17 Nov. 18 wgv 12 uur
Lenden
11.401
11.40}
Berlijn
0.0395
".0870
Parijs
18.-
17.80
Brussel.
16.85
16.75
Zwitserland
46.92}
17.-
Weenen
0.086
O.088
Kopenhagen
5155
51.55
Chriatiania
46.90
40 95
Stockholm
68.50
68.50
New-York
2.54*/»
2.54»/.
Dele hogs! .pennende film, die In de willende niet voor de welger.chtlge leien op-
steden reedt zoo een enormen opgang heeft dokken, vandoor dit voorstri om mi» den
gemaakt, sol het hier ook ongetwijfeld doen. houdbarqn toestand een cindo to
Behnlvi deze film Is nog -ebtwonderen,. Mo- D# heer Dogtr0m w##a op het tnooU
neoo", de film In de nntuurfljke Meuren.briong dat het R. K. K#rhknrtuur Werbü heeft,
In het orchest heeft de heer Douchant, die waarop werd geantwoord dat dit bMta»»1 w
we eenige weken misten, weer zijn oude plaats j in orde heaft en hier geen aanmerking p I)
hernomen en heeft met den heer Claus weder- plnate «Un.
om zorg gedragen voor een uitmuntende mu- J In stemming gebracht werd hot
«kale begeleiding. De explica eur, de heer Am- B. en W. met 6 stemmen voor en I togen aan-
briola, kweet zich opperbest van rijn ditmaal genomen.
Het voorstel om in de politie Verlening
taak.
Burgerlijke Stand van Gouda.
Geboren. 15 November 1922: Johannes Hen-
dricus, zoon van A. M. Wiwer en G. C. threr de
Linden.
Ondertrouwd, 18 November 1922: P. H. van
der Lnnn en A. van Os;. J. Bostelaar en H.
ZappcU; J. J. van Hof wee gen en A. Over de
Linden; N. Gadella en R. Bruljne; L. Puneelie
em,*, ijindenga; A. Rietveld en C. de Jong.
Agenda.
21 Nov. 6 uur. Nieuwe Schouwburg. Baron
von Haberniks.
23 Nov. 7 uur. Soc. Ons Genoegen. Aatv-
vnng Biljartconcours. 8 uur aanvang Kaartcorv-
cours.
24 Nov. 8 uur. Soc. dyRéunie. Ledenverga-
dwing afd. Gouda ven men Vrijheidsbond.
25 Nov. 8 uur. Zaal Concordia. Tooncelver-
eeniging Harmonie.
27 Nov. 8 uur. Soc. Ons Genoegen. Leden
vergadering.
Amstordomsche Burgerwacht.
Het was reeds eenigen tijd het voornemen
van den heer van Lennep, commandant der
Amsterdamsche burgerwacht, deze functie neer
te leggen. Thans verneemt de Tel. dat zijn op- j
volger zal zijn de gepensionncerde generaal-
majoor A. M. Kollewijn, oud-cofhmandant der
stelling van Amsterdam en thans reeds els
secretaris bij die burgerwacht werkzaam.
beeft
het werk hrvat. De door de directie vastge
stelde loonsverlaging is ingetrokken; het loon
blijft op 40 cent per uur betaald; extra arbeid I
zal niet meer vergoed worden. De stalking om-
vatte ruim 100 man.
Promotie.
Aan de Universiteit te Amsterdam is geslaagd
voor het doctoraal examen Germeansche taal»
®°P,e' I en letterkunde (Duitsch) onze oud-stadgenoot,
Wegens slapte in het bedrijf zal de weverij de heer J. W. van Cittert.
der N. V. Textielfabriek voorheen H. en B.
V secreta
gemengde berichten.
Luxe-treinen Nederland—Duitschland.
Naar de Msb. verneemt, zal er te beginnen
met December, driemaal per week een luxe-
trein le klasse van Nederland naar Berlijn over
Oldenzaal loopen. Deze trein vertrekt des
morgens en men is reeds des middags tegen
half 6 in Berlijn. Aldaar -Wïfdt men aanslui
ting naar Riga en Warschau. Ook voor de
terugreis zal er driemaal per week een luxe-
trein le kl. loopen. Vanuit Berlijn vertrekt de
trein Maandags, Woensdags en Vrijdags, uit
Nederland Zaterdags, Dinsdags en Donderdags.
Voor het eerst zal de trein uit Nederland
loopen op 2 December uit Berlijn op 4 Dec.
Uit het ^boekdrukkersbedrijf.
Er is een vergadering gehouden van het dis
trict Amsterdam van de Federatie der Werk
geversorganisatie in het Boekdrukkersbedrijf
ovér het prijstarief. De vergadering was van
meening, «lat die reede zoo laag gestelde prijzen
absoluut noodig zijn om het bedrijf 'voor den
ondergang te bewaren en dat het hoofdbestuur
•met krachtige middelen voor de naleving der
prijzen moet opkomen. Een motie v«y\ deze strek
king zei ter kennis van het hoofdbestuur worden
gebracht
Uit het foto-,litho- en chemigrafisch bedrijf.
Naar het Volk verneemt, rijn de contract
onderhandelingen in het foto-, litho» en chemi
grafisch bedrijf afgebroken. De Bond van Steen
drukkerijen en de Vereeniging van Ned. Chemi»
grafische inrichtingen hadden het contract mei
de arbeidersorganisaties tegen 1 Oct opgezegd.
Door de gezamenlijke arbeidersorganisaties,
t. w. den modernen bond, den R.-K. en den
Ghristelijken bpnd is aan de werkgeversorgani
saties meegedeeld, dat men op de basis dezer
voorstellen niet verder wenscht te onderhande-
Scholten te Almelo 'met ingang van 22 dezer
voor onbepaalden tijd worden stop gezet. Een
steunregeling voor het personeel is vastgespeld.
Op deze fabriek werken ongeveer 250 arbei
ders en arbeidsters.
De Zuid-Hollandsche Credietvereeniging. 1
In de zaak tegen den directeur van de Zuid»
Hollandsohe Credietvereeniging T. te 'sGrnven-
hoge is de instructie nog steeds loopervde. Zoo
als bekend, is T., indertijd in preventieve hechte
nis genomen als verdacht van het plegen van
bedriegelijke bankbreuk.
Moord.
De 71-jarige rustende landbouwer B. tte
Veendam is met afgesneden hals m de schuur
gevonden. Er moet meer aan wraak dan aan
roof worden gedacht.
Nader meldt men ons
De vrouw van B., die Donderdag te Arnhem
vertoefde, vond 's avonds, toen zij terugkeerde,
de huisdeur gesloten. Ten einde raad, begaf zij
zich naar een der buren om hulp., Deze slaag
den er eerst niet in, een der deuren te openen,
doch later, tegen 10 uur, konden zij zich, niet
zonder moeite toegang verschaffen door een
achterdeur.
In de schuur lag B. met afgesneden hals.
De Justitie te Winschoten, die onmiddellijk
eep onderzoek instelde, heeft thans .in verband
met het gebeurde gearresteerd zekeren P., een
huurboer ruit^den omtrek. Waarschijnlijk heeft
deze den moord uit wraak bedreven.
De moord op mr. Wijsman.
Het gerucht als zou bjj de justitie zijn aange
drongen op staking van de nasporingen in de
zaak, waarin mr. Wijsman het slachtoffer ge
worden is, was, aldus lezen wij in de Memorie
C .van Veen Azn.
Zeer tot ons leedwezen gaat alweder o#n be
kend en geacht stadgenoot Gouda verlaten. De
heer C. van Veen Azn., sedert jaren bestuurs
lid van de Soc. Ons Genoegen" en gedurende
een reeks van jaren ook haar directeur, heeft
voor beide functies bedankt en gaat zich in
de eerste maanden van het volgende jaar t#
'sGravenhage vestigen.
Opheffing van den na chtdienst
van de telefoon?
Naar wjj vernemen moet het in de bedoeling
liggen van de Directie van.den Rijkstelefoon
dienst het Centraal-Telefoonbureau, dat onaf
gebroken flag en nacht voor het locaalverkeer
fs geopend, van 's nachts 12 uur tot 's morgens
8 uur te sluiten, zulks uit bezuiniging.
Indien deze maatregel tot stand mooht ko
men, hoe sal mery dan dés nachts de politie
en de brandweer spoedig kunnen waar
schuwen wanneer hun hulp wordt vereiseht
Schietwedstrijd van
Vrijwillige Landstormen,
De Gewestelijke Landstorm-Commissie
„Gouda" bestapwle uit de heeren H. N.
Valckenier de Greeve, voortitter-secretaris,
Gouda, T. Moerel, Oudewater, J. Dercksen
H.Mzn., Gouda, C. L. van Willenswaard,
Schoonhoven, J. Verloop, Cappel a. d. IJssel,
P. A. Troost, Waddinxveen, J. P. Mahlstede,
Bergambacht en de le luit. J. van Mechelen te
Utrecht had tegen hedenmiddag 2 uur de vrij
willige landstormers uit het verband Gouda
uitgenoodigd voor een schietwedstrijd in de
kazerne alhier.
Voor dezen wedstrijd was een eere-comité
gevormd, bestaande uit de heeren: U. J. Mijs,
Burgemeester van Gouda, J. IJssel de Schep
per, directeur Kon. Stearine Kaarsenfabriek
van Antwoord in zake de Justitiebegrooting, den 1 Gouda, A. Dudok van Heel, directeur Zeepfa-
rninisteT niet bekend. briek, W. Hoyink, directeur Plateelbakkerij
In verband met de in het voorloopig verslag Zuid-Hollahd, J. A. P. Montijn, directeur Ned.
der Tweede Kamer gestelde vraag zijn evenwel Brandwaarborg Mq\; P. Stroomer, deken van
inlichtingen ingewonnen, waarbij is gebleken,, Gouda, F. G. Hospers, Ned. Herv. Predikant;
dat nimmer, voor zoover bekend, in de ressor- J. C. Rietveld, voorzitter Ned. R. K. Volksbond
ten van de procureurs-generaal bij de gerechts- a'ó. Gouda; C. van Kooten, voorzitter R.'R.
hoven te 'sGravenhage en te Amsterdam bij
Door de patroonsbonden is hierop geant
woord, dat men niet van plan was andere voor
stellen in te dienen, omdat deze voorstellen iv
reeds gunstiger waren den door hun leden werd j justitieele autoriteit op een staking der
gewenscht. De arbeidereorganisaties werd een b^j^e nesporingen werd aangedrongen.
termijn van 48 uur gelaten om zich alsnog tot
onderhandelingen bereid te verklaren.
Van deze gelegenheid is geen gebruik ge
maakt, zoodat de onderhandelingen definitief zijn
afgebroken.
Het behoeft intussqhen nauwelijks betoog, dat
ook al ware zulks het geval geweest, deze straf
zaak veel te ernstig is, dan dat aan zulk een
aandrang zou zijn gehoor gegeven.
De moord te Veendam.
J. B., een knecht van den landbouwer Bik, die
de boerderij van den vermoorden Barteld Bak-
Uit da meubelnijverheid.
De Algemeene Bond van Meubelfabrikanten j
b> Nederland heeft in een onlangs met de be- j ker, te Veendam, gehuurd had, heeft aan de jus-
sturen der werknemersorganisaties in het meu» titie te Winschoten bekend, dat hij in drift den
bel- en behangersbedrijf gehouden conferentie moord gepleegd heeft. Het scheermes, waarmede
een voorstel gedaan tot werktijdverlenging56 hij de daad bedreven heeft, is in beslag geno-
inplaats van 48 uur, met behoud van het tegen- men.
woordige weekloon, en het collectieve contract j De belladonna-vergiftiging.
in dien .in t. .wijzigen. De boteren der arbei- j N#w VMnem<ai> ja inm^tl. te de zaal
ieTsorganisatles hebben thans, naar Het Volk
meldt, geantwoord, dat voorstel niet te kun
nen aanvaarden.
SPOORWEGPERSONEEL
Het comité van actie ontbonden.
tegen het echtpaar B., te Den Haag, beschuldigd
van één der gevallen van belladonna-vergifti
ging, geëindigd. De zaak is thans naar de open
bare terechtzitting verwezen; de datum van be
handeling is evenwel nog niet vastgesteld
Zooels men rich herinneren zal, betreft het
Tengevolge van de tot stand gekomen regeling hier het bekende geval, waarbij juffrouw B. in
tusschen directie en personeel van de Neder- een groentewinkel aan de von der Neerstraat
landsche Spoorwegen is het comité van actie aan de winkeliereter een valsch bankbiljet van
"•t het spoorwegpersoneel thans ontbonden en j 100 overhandigde en haar tegelijkertijd trac»
beeft de samenwerking tusschen de vijf vakver- teerde op bonbons, waarin vergift was, ^ten ge»
eenigingen opgehouden.
LOONSVERLAGING TRAM
PERSONEEL
Voor het personeel der O. S. M., zoowel op
traject Zeist—Amersfoort als Zeist—Anv-
bem, zal met ingang van 1923 het weekloon
v»n 2 verlaagd worden.
volge waarvan de winkelierster eenige dagen i
een versuften toestand geraakte.
Mishandeling van een gevangenbewaarder.
Tabaksbewerkersbond; P. Meijer, voorzitter
Chr. Typografenbond; G. Rietveld, meester
knecht bij Gebr. Derksen.
De wedstrijden bestonden uit een verbands-
wedstrijd voor hen, die op den plaatselljken
wedstrijd 32 punten hebben geschoten en voorts
uit een wedstrijd voor hen, die niet aan da
plaatselijke wedstrijden hebben kunnen deel
nemen.
Voor deze wedstrijden waren tal van fraaie
prijzen uitgeloofd, die deels ter "beschikking
waren gesteld door de Nationale Landstorm-
Commissie, voor een ander, belangrijk deel
rijn aangekocht uit de milde bijdragen van ver
schillende Goudsche ingezetenen.
Van de wedstrijden zelf kunnen we thans
nog niets melden, daar ze tot 8 uur in den na
middag zouden voortduren.
De Jury was aldus samengesteld:
J. J. Montyn, res. le luitenant voorzitter;
J. Bulder, res. le luitehant; G. Plomp, res. 2e
luitenant; A. Goedewaagen, res. sergeant; W.
v. Heiningen, sergeant.
Tijdens de wedstrijden gaf de Harmoniè „St.
Caecilia", dir. de heer J. Ph. Klemang een con
cert.
De cantine was welwillend met bloemen ver
sierd door den bloemist J. J. IJsselstyn.
Thalia Theater.
Deze week gaat in Thalia het eerste deel
van de expressionistische film „Dr. Mnbuse
I de speler", de man die speelt met kaarten, met
menschen en het noodlot. Hij beschikt over
De Rechtbank te Heemween veroordeelde buitengewoon Merken wij, waarmede Klj een
den 26-jorigen erbeider J. K. geboren te Ida- "I" m,chl "K1"-
kenhtrizen, wegens xwere misbendeling met wwpt.
voorbedachten rade van den gevengenbeweer- tellooze VB-mommIngen «eet Juf el det-
der H. Stiemstre, gepleegd op 20 Juni in de cel bereiken wet hij wenscht. »jn hypno-
K 1.L. sLtr.f I tische kracht gaat zelfs zoover, dat hij d«n
tot 5 jaar jfevangenisertraf. rechtercommissaris von Wenk, die hem in een
PoetzegeldiefstoL speelhol opspoort, een ©ogenblik onder sug-
Onlangs is ter hulpsecretarie te Hoek van Hol- gestie brengt.
vergadering plaats van vertegenwoordigers der larvd een aanvrage om opzending van een ver» Dr. Mabuse heeft handlangers en handlang-
vijf vakcentralen en de besturen van de lande- huisbiljet ontvangen van iemand die naar Rotter- sters, die vergeefsch trachten zich van rijn
üfke organisaties in de textielindustrie ter be- dam was verhuisd, aldus vertelt de Tel Bij de macht te bevrijden. De film ia g«ape#ld door
spreking van de uitsKiWng in de textiei-fedw aanvrage weren enkele poetaegela voor da op- eerste Uosm artiaten en op seldxame wijze in
'rie. zending ingesloten. scène gezet.
DE UITSLUITING IN DE TEXTIEL
INDUSTRIE
Gevolg van een „ontoelaatbare" staking.
Donderdagmiddag vond te Amsterdam een
Bodegraven.
Door den Raad onzer Gemeente werd van
het salaris van den ambtenaren ter secretarie
de heer C. van Rijn, 20 afgetrokken, nu door
inning van den hoofd.omslag enz. de werkzaam
heden verminderen. Als boekhouder-kassier
voor het gemeentelijk elcctr. bedrijf werd aan
gesteld de heerjC. van Rijn, op een salnris von
f 520 p. jaar.
In een openbare vergadering zal de heer Th.
J. Thijssen van Amsterdam optredeiw» en spre-
j ken over de verslechtering van het onderwijs.
I Na een uitnoodiging van den Burgemees-
ter, is alhief een comité soamgesteld, bestaan-
i de uit den Gemeenteraad, de Pastoor, de Heeren
Predikanten, en de beide Voorzitters der Oranje
j Vereenigingen om plannen voor te bereiden tot
feestviering in 1923, in verband met het Jubi
leum van H. M. de Koningin. De heeren v. d.
I Marei, Schuling en v. Binsbergan zullen d#
j plannen uitwerken.
Haastrecht,
Gemeenteraad.
De Raad dezer gemeente kwam gistermiddag
om 2 uur in openbare vergadering bijeen.
Aanwezig waren met den Voorzitter de heer
'baron van Hemert tot Dingsh^f alle leden.
De notulen der vbrige vergadering werden
onveranderd vastgesteld.
Van Ged. Staten was een missive ingekomen
houdteide goedkeuring indeeling stemdistrlc-
ten.
Idem goedkeuring contract met de gemeente
Oudewater betreffendo toelating kinderen op
de openbare school,
van Ged. Staten een sohrljven houdende aan
merking op de instructie van den keurmeester
waarin wordt meegedeeld dat Ged. Staten het
salaris van den keurmeester te hoog abhten, te
vens een vingerwijzing om by de centrale
slachtplaats van Gouda aan te sluiten.
De benoemde functionaris kan hiermede
echter geen genoegen nemen en dreigde met
ontslag indien de gemeente hierop mocht in
gaan.
De Voorzitter sprak er zyn bevreemding
over uit dat de goedkeuring op de verordening
is ontvangen, terwyi die op de instructie wordt
onthouden omdat het salaris te hoog wordt ge
acht. Hij zag hierin een streven toch bij de
centrale te Goüda te moeten aansluiten. De
noodige materialen enz. zyn echter reeds ge
kocht. Hij stelde daarom voor het besluit te
handhaven en in een persoonlijk onderhoud
Ged. tSaten aan de hand van een staat aan t#
toonen dat het salaris niet te hoog is.
De heer Scheer vraag of er buiten Haas*
treoht wordt geslacht. Is dat het geval, dan
kunnen we rekening houden met den wensch
van Gedeputeerden.
Overeenkomstig het voorstel van B. en W.
besloten.
Hierna kwam aan de orde:
Regeling jaarwedde Gemeente-Ontvanger.
B. en W. stelden voor deze te regelen over
eenkomstig het voorstel van Ged. Staten.
De heer Scheer meende dat het salaris-
voorstel der gemeente hooger was in maximum,
hetgeen de Voorzitter weerlegde.
Aldus besloten.
Overname van de Groote en Kleine Haven.
B. en W. stelden voor de straten te doen repa-
reeren waartoe de begrootingspost voldoen
de is.
De Voorzitter deelde mede het voorstel van
de commissie over te nemen en het onderhoud
onder den publieken dienst en beheer te brengen
waartoe de begrootingspost voor 1923 ad f 500
toereikend is. De haven zal dan als openbaren
weg zyn te beschouwen.
Binnen afzienbaren tyd is toch een opbre
ken voor de waterleiding te verwachten, zoo
dat de gei ieente dan toch voor het opnieuw
afleveren zal moeten zorgen.
De heer Scheer verklaarde sfoh voor ver
betering, maar had verwacht dat de commis
sie zou onderzoeken in hoeverre de eigenaren
bereid waren by te springen. Enkele eigenaren
hebben de haven sehandeiyk laten verwaarloo-
zeti en rekenden reeds op de gemeente. Daar
om kan hy zyn stem hieraan niet geven.
De heer Dogterom sloot zich hierby aan.
De heer R e n e m a n meende als lid van de
commissie aanvankeiyk niets te moeten zeggen,
maar nu de heer Scheer hiermede aankomt,
herinnerde hy eraan hoe spr. herhaaldelijk in
den Raad voorgesteld heeft door verordeningen
verbetering in den toestand te brengen, moor
dat mocht toen niet.
Om nu #en eind hieraan te makeii heeft de
commissie ohlys voorgesteld en niet "met de
eigenaren onderhandeld, omdat er by syn die
om flnantieele redenen hieraan niet willen mee
werken. Hy verzocht de heeren Scheer en Dog
terom in de commissie sitting te doen usnren.
De heer Scheer zelde dat het niet de be
doeling Is te beschuldigen, moor vindt het een
verzuim von de commissie. Er Is nooit mot h#t
R. K. Kerkbestuur onderhandeld.
De Voorzitter gaf dit den heer Schoor
e*n artikel op te nemen waarbij verboden
wordt de brug aan d# Zuidzyde der Groqta Ha
ven met jachten van meer dan 1000 K.G. to I
berijden werd goedgekeurd.
By de rondvraag ontspon zich nog om dis
cussie over het talmen met de waterleidipgs-
geschledenia, waarin ten slotte op voortgang
werd aangedrongen.
Hierna sluiting.
Burgeriyke Stand Haastrecht.
Geboren: Wilhelmus Gerardus, zoon vsn G.
van Rossum en van J. G. Verleun.
Overleden: Johannes van Kats, oud 58 jaren,
echtgenoot ren Antonetta Boer©.
Stolwyk.
De Gemeenteraad van Stolwijk kwam Vrij
dagmorgen in vergadering by een. De heer
Both had bericht gezonden wegens familieom
standigheden verhinderd te zyn de zitting by
te wonen.
Ingekomen was een dankbetuiging ven A.
Natzijl voor de verleende tegemoetkoming in
de verpleging van zyn zoon.
Van Ged. Staten was bericht ontvangen dat de
aanslagen in de gemeente-belasting van J. A.
de Vries en van Lottum nader zyn vastgesteld t
respectleveiyjc van t 9000 tot f 5600 en vajp^
f 1900 tot l 1850.
De gpmeente-vcrordening werd opnieuv^
vastgesteld.
Voorts was ingekopien een schrijven van
Ged. Staten in verband met de salarisregeling
van den gemeente-ontvanger tengevolge der
nieuwe regeling zal het aanvangssalaris f
bedragen met verhöbgingen van f 62.6(V dielL
tengevolge «al de titularis met 1 Januari 1023
komen op f 1500.
De heer Verdoold meent de Raad zdn sanctie
moet verleenen aan ds san wij zingen door Ged.
Staten gegeven.
Pe hser Verdoorn zegt het by de begroo-
ting de bedoeling was met f 1000 te bezoldi
gen en vindt het nu hoog genoeg. In Lekker-
kerk is het salaris op f 900 bepaald.
De heer Verkerk vroeg of aan het besluit
tot verlaging der salarissen in do vorige ver
gadering genomen, gevolg wordt gegeven.
De Voorzitter antwoordde dat omtrent dese
zaak nog niets bekond is, en had willen voor
stellen de begrooting ongewyzigd te houden.
De heer Verdoold maande aan de zaak niet
te vertroebelen door over die 10 te spreken
en niet in to gaan op de idee van den Voor-
•zltter.
Dc Voorzitter dacht nog Mn verhooging als
secretarie-ambtenaar en verlaging als gemeen
te-ontvanger in salaris.
De heer Verdoom© seide dat rekening gehou
den moet worden met den draagkracht der be
lastingbetalers, aan den oenen kant af te halen
en aan den andoFèn kant er by te doen ls eén
vreemde geschiedenis.
De heer .Verkerk wees op Leiden waar de
burgemeester voorgesteld heeft zijn salaris
aanmerkelijk te verlagen.
De Voorzitter zegt dat die burgemeester het
geld beter aan de Armen had kunnen schenken,
de burgemeesters die het salaris wel noodig
hebben wordt het door de handelwyze van dien
te Leiden lastig gemaakt.
Ten slotte wordt met op een na algemeene
stemmen, die van den heer Verkerk, de nieu
we salarisregeling goedgekeurd.
De heer da Vries, onderwijzer by het byson-
der onderwys wordt tot lid der commissie op
het schooltoezicht herbenoemd.
De Voorzitter stelt weer aan de orde de ver
ordening op de Vkeschkeuringswet. Op gezag
van Dr. Mogendorff wordt voorgesteld invoer
van niet meer dan 20 K.G. vry te laten.
De heer Verdoorne wees op de onbiliykheid
eener dergeiyke regeling daar de vleeschhou-
wer die invoert reeds elders kedrloon en belas
ting betMlt.
De heer Verdoold wil het protectionisme niet
te ver doorvoeren.
De heer Dekker vraagt waarom de heer Mo
gendorff nooit op Maandag komt keuren.
De Voorzitter zal een onderzoek instellen,
desnoods kan een assistent worden gezonden.
De verordening op den invoer van liiesch
wordt weder aangehouden.
De Voorzitter zegt dat getracht iz de huur
prijzen van de Bilwykwoningen belangryk te
verlagen. Nu schrijft de Directeur-Generaa:
der Volksgezondheid dat er geen termen zyn
om, gezien de inkomens der bewoners, tot ver
laging over te gaan.
De Voorzitter wees er op dat van den inhoud
van dat schrijven niet mag wflfcden afgeweken
wil men de Rykssubsidie niet Werven..
De heer Verdoold heeft vernomen de wonin
gen aan de Gouweweg voor f 4 sullen worden
verhuurd. In verhouding met dien prijs is er
niets op tegen aan het schrijven van den direc
teur-generaal gevolg te geven.
In verband met bedoeld schrijven wordt ten
slotte besloten den huurprijs te bepalen, in
gaande 1 Januari 1923 voor Schepper op f 7.50,
voor Vierlooe op f 6.B0 en voor de overige
huurdéts op f li per weirfj.
De reclames tegen hun aanilagen van ds
heeren M. G. en J. A. da Vries worden in be
sloten sitting behandeld.
De heer v. d. Berg bepleitte een andere rege
ling voor de verlichting von sommige punten
tn de gemeente.
De Voorzitter gaf in overweging een afwach
tende houding aan tenemen opdat bel^gheb-
benden zich officieel tot den Raad kiinnA wen-
By de rondvraag wees de heer Verddmj^er
op dat het keurloon niet eerder geheven kan
worden dan na goedkeuring der betrekkeiyke
verordening terwijl de lasten van den keurings
dienst reeds van af September door de ge
meente worden gedragen.
De Voorzitter antwoordde dat er niets aan
te veranderen ia, het eene is een strafverorde
ning, het andere een belastingverordenlng
welke pos in werking treedt na verkregen
Koninkiyke goedkeuring.
De Raad ging daarna over in oon vergode-
ring met gesloten deuren.
Burgerlijke Stand Vltat.
Ondertrouwd: D. Schippers oud >8 jow»
toe. Maar men mag de eventueel© enkele goe*j-1 A. Rietveld oud 20 Jaren.
