L
1
I
I
I
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREK I N
Di/blad verschijnt dagelijks behalve op 7x>n-en Feestdagen
f 1
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
EERSTE BLAD.
BUITENLAND.
J
f -
f
INEO"
efoon 517
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT. MOORDRECHT, MOERCAPELLE.NII HWEJW
FEUILLETON.
I
KERK a. d. U., OUDERKERK a. d. IJ- OUDEWATER, REEUWIJK; SCHOONHOVEN, STOLWIJK. WADDINXVEEN, ZEVENHUI- 'l. ena,
In den Maalstroom,
Roman van
OLGA WOHLBRüCK.
Vrijdag 1 December 1922.
4107 W
rt wring.
®oltt MdMa.7
randen worden berekend naar plaateruimta.
fout". Zij
het
feweest”.
begreep
*t om het op te rapen.
('X crdt
a
I
i*
fiOlME «OBRAr
ABONNEMKNTSPRIJSi per kwartaal ƒ2.25, par week IT eent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper ftechiedt»
(Franco par port par kwartaal f 8.15, met Zondagsblad 8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan one Bureau! MARKT 81. GOUDA*
bij onze agenten en loopere, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van nur.i Administratis Tel In*. f2f
Redactie Tel 545.
zelfvernietigende wijze tot
Athene, is slechts een
iet beneden glijden nog
bereikt. Het beschaafde
indruk van een moord
droom van de Hellenis-
Onwelwillende bejegening van inter*
geallieerde commissies.
Londen, 30 Nov. (V. D.) De officieren
der intergeallieerde controlecommissie, die de
militaire garantie-commissie vervangen heeft,
zijn bij verschillende gelegenheden door Duit"
sche beambten in hun werkzaamheden bemoei"
lijkt, waarvan de ernstigste gevallen weren te
Stettin in Juli j.l. en te‘ Passau in October en
den volgenden dag te Ingolstadt.
De raad van gezanten heeft over deze zaak
beraadslaagd en terwijl de Duitache regeering na
veel uitstel voldoening heeft gegeven ten oj>-
zichte van het incident te Stettin, kan hetzelfde
niet worden gezegd ien Opzichte van de beide
andere incidenten, die- de geallieerden buitenge
woon ernstig achten. Het is blijkbaar niet waar*
schijnlijk, dat de geallieerde militaire contröle in
Duitschland zal worden verminderd, zoolang
zulke voorvallen kunnen plaats hebben.
Een instituut voor buitenlandsch» ’Lij
politiek. ‘Iff
Hamburg, 30 Nov. (W. B.) De Senaat
heeft besloten, aan de Bürgerscfyaft een ontwerp
toe te zenden, waarbij de stichting van een in
stituut voor buitenlandsche politiek te Hamburg
wordt voorgeeteld. Voor dit instituut zijn reeds
thans, ook van particuliere zijde, gelden ter be
schikking gesteld. Prof. Mendelssohn Bartholdy
zal aan het hoofd ervah staan:
Tsjitsjerin te Berlijn.
Berlijn, 30 Nov. (W. B.) Volgens berich
ten in de bladen beeft de Russische volkscom
missaris voor buitertlandsche aangelegenheden
het Internationaal Bureau 1 Tsjitsjerin, die zich op zijn reis van Moskou
ders nooit...... Ze las en las
eerst niet, wat hij van haar wilde.
Het speet hem erg, maar er was niets meer
aan te veranderen. Een ongetrouwde dokter
kwam niet vooruit Zoolang hij in het sana
torium was ging het nogMaar onder
deze omstandighedenHij moest nu aan
een eigen praktijk gaan denken, en daardoor
was alles een beetje onverwachts gekomen.
Hij had haar anders voorbereid. Maar ze zou
toch ten slotte ook zelf wel inzienen hij
had een zeer goede keus gedaan. Zijn meisje
was van goede Berlijnsche familie met de
beste relaties, zij was beschaafd, vermogend
en .had herp ook lief. Ze zou zijn geluk toch
niet willen vernietigen, die goede Fritz! Hi)
zou nooit vergeteti, wat hij haar schuldig
was en wanneer hij eerst maar getrouwd
was, dan kon hij ook- zijn materieele ver
sprak met snellen adem, merkte het
dat zij Susanne steeds meer terug drong
die(,bleek van angst, met bezwerend opgehe
ven handen voor haar stopd.
„ZusteThoe komt u erbij? IJoe kunt u
zoo iets zeggen! I"
Maar zuster Friederike was reeds in haar
\amer. Wat had zij met die jonge vrouw te
maken?
Met haaf niet en met niemand meert
Het laatste, dat uit de buitenwereld, waar
van zij griezelde, in haar kamer dóórgedron
gen was, was een brief geweest: „Per bode
bestellen” „persoonlijk.” Ze had den bode een
fooi gegeven en zich toen opgesloten, om den
brief te lezen. Het opschrift reeds: „Mijn
lieve Friederike’’ benam haar den adem.
I -
Ittiek was hun dwaling volgens een Franschjhet Internationaal Bu.cuu
gelegde, „meer dan een misdaad, een fout". Zij11
moesten boeten en het helpt hen niet meer, dat
de Britsche gezant zijn paspoort heeft geeischt.
Chauvinisme na een verloren oorlog, dat op
zop bloedige en zelfv
Thracische linie uiting komt, als thans in
teeken, dat men near net
niet de laatste trap heeft b
Europa is meer-onder 4sn
dan van een vonnis. De
tische wedergeboorte Schijnt voörbij."
Geautoriseerde vertaling van Mevrouw
Wessel ink—van Rossum,
74 -
f Zuster Friederike deed de deur maar half
|bpen. Ze had blijkbaar groot toilet gemaakt
Het rook naar water en zeep, waschgoed lag
bp den grond en het lange, donker blonde
haar hing los over de vitte nachtjapon. Ze
fcag er bleek uit en haar groote oogen lagen
Ws uitgebluscht in de kassen. Maar het ge
lukte haar toch te glimlachen.
„Wat ziet u er aardig uit, mevrouw!”
„Beneden wordt er gezongen en gedanst."
»Ja, ik kan alleg op mijn kamer hooren...”
•vat wilde die jonge vrouw van hau,— was
•ij door mevrouw Elise gestuurd. Kwam zij
Inisschien epionneeron?
T «Mag ik niet even binnen komën, zuster?"
F «Mijn kamer is ferg wanordelijkneem
pij niet kwalijk, nftvrouw..^kan ik u an-
JBerd van dienst zijn?”
Het «va* Susanne afschuwelijï pijnlijk,
•aar zoó op dan drempel uit te vragen, maar
pu was ze er eenmaal
t »,Mijn man zou graag willen weten tió6 Eèl
F t manheer Frank gaathij heeft reeds
naar Jessau ,vamiünd. ad ju> JL1
muren van zijn kabinet voor den Duitschen jour
nalist er geen geheim van, dat hij de last, die
op hem woog, zwaar vond. In Thracië en Klein-
Azië bevond zich het Grieksche front precies
daar, waar de Entente dit had bevolen; van gren
zen kon meniiniet spreken, daar eenerzijds de
Helleensche militairen de p—
slechts „voorloopig" noemden en de bezetting
van Constantinopel door dezen „Constantijn” als
de vervulling eener hoogere toezegging wilden
beschouwen en daar anderzijds in Klein-Azië de
oorlog met de Turken in guerilla-vorm werd
voört gezet. Volgens Lahm was Goenaris heele-
maal niet belust op avonturen; hij was misschien
slechts minister van oorlog geworden om daar
het ergste te vorkomen. Goenaris wai gematigd
in woorden en daden. In 1915 werd hij. zelfs pre
mier en hij behoorde tot hen, die niét op ver
overingen uit waren. Om van Klein-Azië niet te
spreken, beschouwden zij zelfs een al te groote
gebiedsuitbreiding in Thracië uit deh booze.
Aangenomen moet worden, volgens Lahm, dat - -
Goenaris en Stratos ,den koning persoonlijk voor ,in(?en °P economisch
het politoerendeen haantje-de-voorste-deel
van de militaire partij waarschuwden en ook
langen tjjd hun inzichten door den koning wis
ten te doen deelen. Goenaris reisde naar Rome,
Parijs en met name naar Londen, bovenal om
leeningen op te nemen. Het resultaat was teleur
stellend. De city bleek slechts bereid te zijn in
bescheiden mate te helpen, daarenboven nog in
het geheim ep naar gewoonte met poli
tieke voorwaarden, geheel in het voordeel van
Engeland. Voor de Constantinopelsche doel
einden van Lloyd George moesten de Grieksche
soldaten in Klein-Azië opkomert. Na een voor
jaarsoffensief bleef de opmarsch naar Angola
steken; daarna had de dób&cle der troepen
plaats, die den oorlog moede waren. Evenals
elders na een catastrophe werd ge-roepen om de
schuldigen. De generaals en oorlogspolitid had
den de natie den dolksteek gegeven en daarom
vielen zij onder de kogels. Lahm besluit zijn
artikel:
„Wanneer Goenaris
mede schuld hebben aan
slechts in zooverre,
genwoordigers, zich
konden onttrekken i
VOLKENBOND.
De centrale inlichtingendienst van
Internationaal Arbeidsbureau.
De persdienst het Internationaal Bureau
van den Arbeid mejdt
De voorspelling, die bij de stichtingtvan het
Internationaal Bureau van den Arbeid gedaan h,
n.l. dat hef tot een verzamelplaats van inlich-
gebied zou worden, is tot
sn. Een deel van de taak
van het Internationaal Bureau bestaat volgens
het vredesverdrag in*het verzamelen en versprei
den van inlichtingen, die betrekking hebben op
de internationale regeling vap de economische
en arbeidsvoorwaarden. Gedurende de drie jaar
van zijn bestaan hebben de werkzaamheden van
het Bureau op dit gebied zich belangrijk uitge
breid.
Het rapport van den Directeur, Albert Thomas,
aan de vierde Conferentie zegt hieromtrent
De ingekomen aanvragen om inlichtingen wa
ren talrijker en van meer belang dan in de voor
afgaande jaren zij kwamen van de zijde van re-
geeringen, werkgevers- en arbeidersorganisaties,
universiteiten, bibliotheken en philantropische en
andere instellingen, evenals van particuliere per
sonen en w^l uit ae volgende landenAustralië,
België, Canada, Chili, China, Duitschland, Dene
marken, Finland, Frankrijk, Groot-Brittannië,
Estland, Italië, Ijlend, ïndïë, Japan, Nederland,
Noorwegen, Joegoslavië, Oostenrijk, Polen,
Zuid-Afrika, Spanje, Zweden, Zwitserland en de
Vereenigde Staten.
Er worden allerlei economische inlichtingen
verlangd en uit de vragen der regeeringen blijkt,
dat de antwoorden dikwijls gebruikt worden voor
de voorbereiding van nieuwe wetten en admini
stratieve maatregelen. Het zijn niet allpeij de
nieuwe pas sedert’het Vredesverdrag bestaande
staten, die het Bureau con$ulteeren, ook de groo
te landen met een vergevorderde sociale wetge
ving willen voordeel trekken van de ervaringen
door andere landen gemaakt.
Alle publiekrechterlijke administraties hebben
langzamerhand de gewoonte aangenomen om bij
het Bureau aanvrage te doen voor de snelle ver-
krijging van een document, of voor een onder
zoek dat 6611 ruimer terrein beslaat. De verschil
lende regeeringen hebben hierdoor ook gelegen
heid om opnaar uitgaven te bezuinigen.
In den laatsten tijd zijn o.a. inlichtingen ge
vraagd over collectieve arbeidscontracten, vak
onderwijs, ongezonde beroepen, voortzettingson-
c'“‘5 derwijs voor mijnwerkers, werkuren in de hós-
pitalen, veplichten arbeid voor jeugdige per$o-
lt *n1nen, nachtarbeid in bakkerijen, werkloosheids
verzekering enz. j
Een Internationale Lnndbouwcommissie.
De persdienst van
van den Arbeid meldtI naar Lausanne bevindt en zich enkele uren te
Als resultaat van de onderhandelingen tusschen Berlijn ophoudt, hedenntwniddag deelgenomen
ADVKRTKNTIEPRUB» UU Goud* Martrekan (bihnwMia tat Meerr*-..
■1—5 regel* 1.30, elke regel meer f 0.25. Van buiten Gouda ea dM hewig*
J5 regel» 1.55, elk» regel meer 0.30. Advertentie» in ba* Za»arda<nB»un«« iUi -
Wla< op den prtfa. IJefdadfgbeida-advfrtentién de helft m den |»ri)a
INGEZONDEN MEOKDKELlNGENI5--I S2.0I» elke Mg«l W l>»
de VOOrpagin j 60 hoogar.
G /oM advertentiëa «n lugasondea mededeellagan MJ etmtraet tot Boer gerodner. i-
dt n prjj». Groote letter» en randen worden berekend naar plaateroimt»
Advortentiën kunnen wurdea ingezonden door tuserhenkainrt van ooUede bookhan-
Be.aren, Advertentiebureau», en onze Agenten en moeten daage róór gn giaatrtag
aan be* Buren? ril» ingekomen, teneinde van opname veraekerd te stia.
om had ze hem vertroeteld, hem verzorgd, i
zijn „doctor” voor hem hetaald en hem zijn
betrekking bezorgd opdat een andere
kwam en hem van haar weg nikte!
Vergeten boerentrots steeg uit de diepte
op, een wilde haat tegen die medeminnares.
Voor die vriéndelijk» deelname van zijn
meisje bleef zij doof. Ze had haar door el
kaar geschud en bij de hpren de kamer in
gesleurd, wanneer ze haar te pakken had
gekregen. Dat was misschien wel niet „Der-
lijnsch" geweest, inaar echt Pommench
zooals de vrouwen op ’t dorp zich gedroegen,
wanneer er een kwam, die den man verleid
de, die aan een andere toe behoorde. Daar
bestond er dan geen vriendschap en lieve
woordjes meer. Krepeeren kon dieen
dat was ook eerlijk.
Daar stond de cene tegenover de andere
en sloeg er met haar dikken Pnmmerschen
kop en haar grove vuisten op los tot het
bloed op den muur spatte. Zoo ging het
daar. En dan word het haar.ook lichter om
het hart, wanneer inen haar beticht had ■a~
die andereOok wanneer men haar den
man lietdien ellendigon kerelMaar
dan wisten ze ook alle twee wat ze aan hem
haddt en wat hij waard was....„
Juist op dat oogenblik had Susannè Graeh-
ner aan de deur geklopt en naar Felix FraijjL
gevraagd, en toen was het haar alsof de jon
ge vrouw met haar vragen die diefachtig»,
koelltioèdigheid van d Jorlijnsche vrouw
vertolkte, die tot zich lokte, wat haar beviel
en naar zich toe trok, wat haar tegen kwtan,
zonder ook maar te vragen, wien het behooi
deDaarom wilde ze niets méér met haar
te maken hebben, daarom had zij haar c*:>
grove, be’cedigende woorden naar hooi
geslingerd en r.!ch verlustigd in de vera.-
waardiging en an^ t. dio haar uit Susanna s
oogen tegen ttiaaiden.
al- plichtingen jegens haar nakomen. Hij had
voor zijn vrouw zijn verhouding met haar
ook heelemaal niet verborgen gehouden,
want in Berlijn dacht men over zoo iets heel
anders- dan in Pommersche dorpen. Ze
hoopten beiden, zijn meisje en hij, djjt die
goede Friederike troost zou vinden in haar
beroep. En zij zouden beiden haar overal
aanbevelen want goede particuliere ver
pleging leverde veel meer op en hij z
kwam nu ook in goede kringen. En da.,
drukte hij haar nog „ontroerd de goede, trou
we handen” en verzocht haar toch vooral
„niet boos op hem te zijn", omdat hij he
den, gelijk twaalf jaar geleden, zijn hart en
zijn verstand volgde. Wat ze het heel» jaar
gevreesd had en toch niet had kunnen geloo-
ven was nu toch^gekomen. Met een paar
vriendelijke w-oorden en beloften; zoo kwam
zoo iets altijd!
En daarom had te hëm twaalf Jaren van
mu WH»... «.w. -V.-.— haar leven gegeven—oiidwt hij afscheid van
zoo'IlDamde hii haw toch haar pam, zooals na een wandeling! Daar-
Ze werd zoo rood, dat de zuster haar plot
seling scherp opnam. Dat was het dus!
Daarom zag mijnheer Frank er zoo slecht
uit, was hij zoo nerveu? en viel hij zoo af!
Waarom liep die mooie kleine vrouw dien
man na hij was toch getrouwd! Hij had
toch een mooie, goede vrouw thuis r~ die
zich bezorgd om hem maakte en op hem
wachtte! Moest er dan altijd nog één tus-
schen komen, wanneer twee menschen bij el
kaar hoorden? c.
Haar groote oogen flikkerden toornig, haar
stem beefde van ingehouden verontwaardi-
ging, toen zij de woorden uitbracht: laat dien
^gaanhoort u!Die moet naar huis,
naar zijn vrouw, naar zijn kinderen...,.? hem
doet het geen goed, hier te zijn
„Ik begrijp u niet, zuster
„Ik heb zijn vrouw beloofd op hem te let-,
tenik had haar moeten schrijvent'
lang had ik dat moeten doen! Toen uw jon
gen nog hiér lag en hij altijd urenlang met u
in de kamer zat.v... toen al had ik moeten
schrijven!"
Ze
niet,
v i van den Arbeid en
het InlernationaatólafndbouwinJitiHiut te Rome, is
onlangs een con'nfiissie ingesteld die ten doel
heeft de studie van*de bescherming vau land-
bqujyarbeiders. Ofschoon tusschen vertegen-
wootdigers van de twee genoemde instituten
reeds eerder besprekingen hadden plaats gevon
den omtrent de mogelijkheid van eert nauwere
samenwerking en de veitnijding van dubbel werk,
kon deze advisecrende commissie niet benoemd
den, vdór dat het Internationaal Gerchtshof uit
spraak had gedaan over de kwestie der bevoegd
heid van hot Internationaal Bureau van den Ar-
bekffS’n landbouwvraagstukken, Nadat het Hof
uitspraak had gedaan en hef Bureau dus be
voegd verklaard was om zich met landbouw
vraagstukken l>ezig te houden, heeft de Raad
van Beh. van 't Bui eau in de comm. benoemd
Carlier, België, president van den Raad, als
werkgeversvertegenwoordiger, en Leipjirt,
Duitschland, als arbeidei «vertegenwoordiger,
DUITSCHLAND.
DE SCHADELOOSSTELLING
Engeland en de houding van
Frankrijk tegenover Duitsch
land.
Londen, 30 Nov. (R.) In het Lagerhuis
opnieuw de vraag beantwoordend, of Brittannië
zach zou verzetten tegen pogingen van Fransche
zijde om het Rij land van Duitschland af te schei
den, verklaarde Bonar Law, dat de Vraag hypo
thetisch was en dat- het hem daarom ónmogelijk
was ze te beantwoorden. De Britsehe regeering
^Tw^^^d^^^derth^^ZelMTs a tl
deeling van het departement van buitanland'R hfl
zaken baron Von Maltiahn gaf en waéraan be
halve ISjitejerin ook de rljkskanselier dr. CuM
en de minister van buitenlandsche zaken Vol
Rosenbcr# aanzaten.
De Franeche Rijnland-politieL ^'2
Berlijn 30 Nov. (W. B) Naar uk K«tl
len aap de Voss. Ztg. gemeld wordt, heerschl
•r in Rijnland tengevolge van de te Parijs aand
gekondigde politiek van „nroduefieva onder*
pandsn" groote opgewond®nlwkl, die tot uiun«
komt in oen reek» morree en verklaringen. W
een motie van de christelijke vakvere«ó|ingenj
wordt geaegd, dat de tijd voortij ie, waart* ©vod
het nationale wel en wee el’een maar beechikg
wordt door politicL Zonde.’ den wil van het ar<
beidsod» volk aan den Rijn Is geen oplossing
moge lijk van de opnieuw opgeworpea kw*sti<NT
De vrije Vakvereenlgingen hebben een derge ijs
ke motie aangenomen.
De Kölnische Zeitung maakt melding van eed
heele reeks betoogingen in verschbletid» kiin*
gen der bevolking en regt, dat heet Rijnland
than» opnieuw de wereld tocroept, dat lm
Duitsdi i» en Duitsch wil blijven. J
De benarde tijden.
BrunwIjk, 3ü Nov. (W.-BDe lend*
dag heeft een voorstel der scciaal-democratenf
aangenomen waarbij de staatsregeling wordÉ
opgedragen bij de rijksregeering aan te drirt-J
gen op de wederinvoering der distributie voort
levensmiddelen en voorwerpen van dageüfkscTW
had geen voorstel te dezer zake ontvangen. behoeft*. Insgelijks is een voortitel aangenomen^
volgens hetwelkgeen uit leden van den Land
dag en vertegenwoordigers der consumenten
bestaande commissie naar'Berlijn zal worden
gezonden, die beeprekirvjen zal houden m4
de rijksregeering over de v’rbet’ring vim dep
toestand der volksklassen, dre het moest «yrodsj
lijdend sijn.
De verplichte graanleveringen.
Bar! ijn, 5O N o v. (W. B.) Naar aan de Wa*
den wordt gemeld, is het niet uitgesloten, dal
het binnenkort noodig zal zijn aardappelmeel
■an het broodmeel toe te voegen. Van het eer4
ste derde deel van de gedwongen graanlew ItW
gen is nog steeds niet alles afgeleverd. In hal
algemeen is 79 afgeleverd^ in Pruisen 82
Volledig afgeleverd hebben Oldenburg «n Anrt
halt De prijs, die voor het graan werd betaald^
moest door het rijkagraanbureau voor rogge yart
30.000 op 90.000 mark, voor tarwe van 32.Ó0Q(
op 96.000 mark worden verhoogd.
Rumoerige zitting van den Harnburgscaen 'S
gemeenteraad. ’R
Hamburg, 30 Nov. (W. B.). In de gW
teren gehouden zitting van den gemeenteraad
kwam het bij een bespreking inzake de financies*
ie middelen voor het gevangenisbestuur door eert
communistische interruptie tot een stormachtigs^
scène en geweldig tumult. Dit werd voorat heel
vig, toen de communist Levy de onmiddellijkd
invrijheidstelling elschte van Hermann Knuffkem
die in 1920 de vischtrawler Senator Schroedw
naar Rusland bracht. Knuftken is sedert neirew
dagen een hongerstrtk ng begonnen. De presia
den| zag zich ten slotte genoodzaakt de zitting' Ui
schorsen. -
Communistisch blad geschorst.
Brunswljk, 30 Nov. (W. B) Het rttinhM
rie van den vrijstaat Bronswijk heeft krschtengj
t En nu zat zij aan de kale tafel van haaf
kale zusterkamer en beet met haar bre-tlc*,
stevige tanden op de knokkels van haar vin
gers, om het stetfnende geluld to dempen#
dat van haar lippen kwam. ,j
In haar beroep zou zij „troost vinden!" ƒ1
Wel ja!Geloofden die twee dan werk'ö1^
lijk, dat het jammeren van o z. ken, het?
rochelen van de stervenden, het angstzweet
van do gemartejden troostende vergoedingt
boden, voor al die lichte, zonnige toekomst*
droomen, aan welker verw» zonhjking zijl
tweolf jaren lang geloofd had? Verachting^
erge: nis, woede wurgden haar, dat ze meen
de to zullen stikken, «o vloog naar hot rar^n,
trok het open en hield haar handen iri «IvVi
stroomenden regen. Daarop ging ze naae\
haar linnenkast, trok de laden open, ver<
scheurde alles wat van den man kwam#
dien zij twaalf jaren in liefde gediend had...’
Foto’s en briefjes, die hij hear op zijn vaJ
cantierelzen gestuurd had» gedroogde bloe^
men en verbleekte linten. Handschoenen/
die hij haar gegeven had knipte zo aan klei
ne stukken en ook oen zwarte zijden khawl/
die hij voor haar van zijn cersie inkomsten?
als doctor gekocht had het kostbaarst**
van alles wat zij bezat. En ze wroette 'ert
zocht in alle hoeken bij elkaar, Wat ook
maar eenigszina met hem in ver’ adstoni
Ze weende niet hield zich goed, «ooa
altijd alleen waren haar bewegingen hl
t, rradat zij veel Hat vallen, en z
OVERZICHT.
„Onder de kogels van een soldateske zijn
Gij 'kenland's beste mannen van West-Europee-
sebe beschaving gevallen. Niet zgpder deernis
en het diepste medelijden voor het Helleensche
Volk zal elkeen, die deze mannen kende, het ont
stellende nieuws uit Athene hebben vernomen.
(Verraders var hun land zijn zij niet geweest;
«ij hebben naar beste kunnen gewerkt en wer
den het slachtoffer vari'de onfeenigheden en in-,
trigues in den boezem jdor Entente, wier willoos
^Werktuig Griekenland linos het begin van den
©orlog is eeweest".
Aldus de aanhef van dan artikel, getiteld „Die
griechische Tragödie”,.datKm-1 Lahm heeft ge
schreven in de Voss. Ztg. na^X aanleiding van
de executie der oud-ministers, waarmee wij ons
in het overzicht van gisteren bezighielden.
Karl Lahm herinnert eraan, dat, tobn Venize-
los in Nov. 1920 uit Athene moest vluchten, het
Grieksche volk, dat de heerschappij van wille
keur van dezen tribuun beu was, weer vrij
kon ademefl. Honderden politieke gevangenen
/werden vrijgelaten, die sinds vele maanden van
hun vrijheid waren beroofd, omdat zij eens tegen
het betrokken worden van den' staat in den1 oor- I
log waren opgetreden of verdacht werden van
royalistische gezindheid. De uitzinnige jubel,
waarmee de terugkeer van Constantijn werd be
groet, gold zegt Lahm voor een goed deel
de liberale mahnen, die een bloedig-demagogisch
bewind hadden opgeruimd. Den grijzen premier
jRhally» hadden zich Goenaris, Theotokis en
Btretp» ter beschikking -gesteld om de grpete
mogendheden te „kalmeeren"; te Parijs, Londen
en Rome meende men Venizelos te moeten steu
nen, omdat hij Griekenland in den oorlog aan
hun zijde had doen scharen; men weigerde Con-
Istantijn als koning te erkennen, omdat hij ver--
Idediger der Grieksche neutraliteit was geweest.
Toen na het plebisciet Constantijn Athene bin
nen trok, heette het, dat de buitenlandsche ge
zanten zouden worden terug,vetrokken. Zij ble
ven en het spel begon, welks epiloog, aldus
Lahm, thans moet worden geschreven.
5 Het felst had zich Frankrijk verzet tegen het
Weder op den troon komen van den „zwager
van Wilhelm II". Een medcdeeling va n het ge- J
cantschap hield in, dat de in de Piraeus liggen-
We Fransche kruiser het koninklijke schip niet
«ou groeten; de Engelsche kruiser kreeg een,
Wen Franschen onbekend, bevel om zich discreet
uit de haven te verwijderen. Daarna hoorde men
tnet verbazing, dat zich de Britsche admiraal
dadelijk ten paleize had laten aandienen en de
iorde van dén Verlosser had gekregen. Grooie
Ontstemming in 't Fransche kamp: de eerste in»
öicatie, dat Engeland van zins was met Grieken
land een afzonderlijke politiek te voeren en mis
schien Constantijn’» terugkeer heimelijk had
begunstigd.
Te dien tijde vertoefde Lahm in Athene en
had hij gelegenheid met -Goenaris, Stratos eit
Ulieotokis over den toestand en de vooruitzich- i
ten van Griekenland te spreken. Goenaris was i
minister van oorlog. Hij maakte binnen de vier 1
Het lijden is sensitief en helderziende;
lint geluk hoeft sterkere zenuwen en een i
zwakkeren blik.
en Stratos eenigszins
de gebeurtenissen, dan
dat zij, geboren volksverte
genwoordigers, zich in den emstigslen tijd niet
konden onttrekken aan persoonlijke kleingees
tige jalousieën. Stratos, de leider der z.g. refor
mistische partij, stond, wat zijn overtuigingen
betreft, Goenaris zeer ne; maar deze advocaat
wenschte yoor zich de eerste rol en ihaakte de
volksvertegenwoordiging gedwee, waarin den
niet talrijk gebleven Venizelisten nieuwe invloed
werd toegestaan. De eene crisis volgde op de
andere; de militairen werden aan zich zelf over
gelaten; in plaats van den eersten generalissimus
Papoelas kwam generaal Hadjianestis, die <iobr
het revolutionaire comité van de grootste te
kortkomingen werd beschuldigd. Theotokis, de
vroegere gezant te Berlijn, geheel een diploma
tieke verschijning, had stellig geen voldoende
kennis om als minister van oorlog den militairen
toestand te kunnen overzien. Ook hij was geen
nationalistisch fanaticus evenmin als Baltazzi cn
Protopopadakis, wier rol van minder beteekenis
was. Het in de motiveering van ’t vonnis j,
maakte verwijt, als zouden zij, om Constantijn
te houden, het volk niet de waarheid over den
oorlogstoestand hebben durven zeggen, is
voor tegenspraak vatbaar; warvt het is heele
maal niet twijfelachtig, dat mannen,nis Goenaris,
Stratos en Theotokis het land toch boven den
koning stelden. Hun Engelsch-georienteerde po-
40