iADT I d; DE HOLLAHDSCHE HUISVROUW ert U ad! Hl I NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN Zaterdag 2 December 1922. Dit lummir bestaat ult 2 bladen. EERSTE BLAD. BUITENLAND. I FEUILLETON. n 61» Jaargang In den Maalstroom antoor No. 15100 BERGAMBACTT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN. BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEUWER- - - KERK a. <L U„ OUDERKERK a. d. U„ OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUI Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen 15 p T. bespreking belang is NTIëN: op ‘t doi waar- (Wordt vervolgd). Kom u eens boven derde draverij, 500.— winst.” 4126 32 brandde zij toch zoo laat het dt root der zi rijk Men werpt met steenen slechts naar ■omen, die vrucht dragen. orstel nopens monar- het bezoek van Hin- Oost-Pruisen is bij gewone stem- Roman van de Raadt, I, by het Gouda. aan 2 dus aan 2 gebruiken, Gobelin Ing. daag wilde ze niets zeggen. Dat haar rust hadde vandaag, dat arme ningspry- jsten ze V. 1.' S. V. is toegelaten tryden zullen op het- - den. besluit aangenomen, waarin noodlottige uitwerking die de Fronsche regee- eren en die in strijd zijn aangetee- oplossing >rden ver niet door rit voor de steuarege- r bepaald, te handha- dat de steun niet te men naar werk bljjve zij daar lag met een verwonderden glimlach om de witte lippen, bij het wagenwijd open staand raam in het schijnsel van den elec- trischen ballon, dat er vaal on doodsch uit zag tegen den vroegen zonnegloed, die door een dikke wolkenlaag heen brak. Hans Graebncr trok zacht de voordeur dicht, sprong over de binnenplaats, een tasch onder den arm, nog niet uitgeslapen en toch opgeruimd, zijn eene hand in den broekzak waar de suikerklontjes lagen voor Jimmy O’ Brlen”. Hij keek naar de lucht, vol regen hing die en d« grond was in staat ineen te zakken. Ook in Frankrijk goot het. Ze wa ren maar eens weer allemaal „af’, die Favo- rlts, zijn eerste blik was altijd op de weers voorspelling in de courant gericht. Maar die deden het ook net zoo als de kaartlegster, die bij mevrouw Percy1 Well kwam. Men kon zóó wijzen en ook anders. Deze stekende, schelle zonnestralen bevielen hem niet, dan kwam er altijd landregen, wat de kranten ook voor dien of dien dag voorspel den. „Hejongeheer!. kijk u eens Een paar metselaars stonden boven op den stetger voor een open venster en wenkten hem. f „Ja, wat is er dan?” Hij legde zijn tasch op de trap', sprong op de derde sport van de ladder, kjom naar bo ven, steeds honger voorbij de eerste verdie ping tot do tweedeTurnen kon hij piek fijn en wat duizelingen waren, wist hij niet Nu stond hij op den omloop die om dep muur heen liep, en hield zich nauwelijk aan da leuning vast. ,.Wat hebben jullie dan?" De arbeiders waren heelemaal stil, staar den de kamer in en trokken aan hun- pet je! meer 0.30. Advertenties ia bet Zaterdag adigheids-advertantita de helft m den prijs. RELINGEN: A-4 regels /1M. eflce ragei /KM O| liwwmdn o-MmIIscs Ml aantiwt M Mr «—lauw is plaatsing >ekend met pordentie talen Ken- jrafie strekt 15 opgaaf van onder No. ;er Courant. strptpgjsche betee- Het Oost-Romein- zijn zwakte het utfhouden >mdat zijn sre positie lag. Naar den kant van de Middellandsche zee is Constantinopel door het- rotaachtige schier eiland van Gallipoli, naar den kust van Ana- tolië door den Bosporus, naar den *kant. van Europa door de Tsja'.aldsja-linie en door Adrja- nopei gedekt Tegenwoordig vormen voor het tot Klein-Azië beperkte Turkije de zeeëngten het kanaal, dat het tegen Europa beschermt en Gal lipoli en Adrianopel de bruggenhoofden van dit kanaal. Voor Rusland beteekenen zij allereerst het afshritstuk van de Zwarte Zee'en zoodoende de veiligheid der meest vi'ale gebieden van het n v tegen een aanval van 't Zuiden in den Krimoorlog werd gedaan agendheden. Zij Rusland de uit- de Middelland- Het communistische chistische betoogingen denburg aan ming verworpen. Het Saksische ministerie afgetreden. Dresden, I Dec. (W. B.). De onlangs ge kozen Saksische landdag heeft hedennamiddag zijn eerste zitting gehouden. Tot president werd gekozen de afgevaardigde Winckel (sociaal-de- mocraot), tot eersten vice-president de afge vaardigde Buenger (Duitsche Volkspartij) en tot tweeden vice-president dr. Eckhardt (Duitsch-na- tionaal). Na de verkiezing van het presidium verklaarde de premier Buck, dat de regeering haar mandaat ter beschikking van den landdag stelde, ofschoon hij bereid is de leiding der landszaken te blijven voeren, totdat de nieuwe re geering zal zijn gevormd. GOUDSCHE MHIRANT. Ze deed openHet electri- op het kruis, zoodat hkeuringswet aan de mede, dat Gouda niet >en regeling tot ver- ardelyk goedgekeurd dienst zal dus geheel geregeld. Gelegenheid ir het verrichten van egaan tot de benoe- Er zyn twee candi- it Nieuwerkerk a. d. ia. Spr. stelt voor de er leg met den keur- t een keurmeester te it vertrouwelijke me- over in geheime rib DUITSCHLAND. Uit den Rijksdag. 1 D e c. (W.-B.). De Rijksdag zal 5 week beginnen met de bespreki igwet, die van groot belang is ën der gemeenten. leg met de Duitsche stendendag deelt Loebe mede, dat er een afzonderlijke zal plaats vin- Joess, de burge- i gemeenteverte- t hervorming van naar voien zullen ten. Nu stond ook Hans voor het raam. Hij werd een beetje bleek, zijn hart klopt» zwaar van angst. Wat was er dan met de zuster., om bewoog die zich niet?.*... „Ik klim naar binnenwacht maar. Hij zwaaide over de vensterbank, stond op beide boenen in de kamer. Wat zag het er hier uit! De laden van de linnenkast open getrokken, de Kastdeur openWaschgoed op den grond en op de tafel, een hoop pa pier, vodden, oude bloetaen, aah stukken gescheurd. Hij ging zacht naar het bedraakte met zijn vingers even haar voorhoofd aan, ijs- koud wp.s het Russische rijk t< uit, zooals deze i door de'beide Westessche mos zijn aan den anderen kant voor f val-positie in de richting van sohe zee en het Balkan-, alsmede het Anatoli- «che schiereiland. In zeker opzicht had Napo leon I, aldus de K. Ztg., van strategisch stand punt beschouwd, gelijk, wanneer hij, toen de tsaar in Tilsit Constantinopel eischte, hiertegen in bracht: „Mais Constantinople c’est l’empire du monde". Maar in politiek opzicht keek Bis marck scherper, die het bezit van een zoo enorm belangrijke positie in politiek opzicht als een verzwakking en gevaar voor den betreffenden 'aat beschouwde. Want zij is in handen van x«.. oEen van de metselaars, die boven op den schoot haar door 't hoofd, door de afsterven I steiger werkten, zag haar het eerst, zooals Veartiendaagsoh Blad voor do Huishouding. t’rU» per kwartaal fr. p. paat» 1 f o o o UT Men kan sieh sbonneeren bfi boekhandel of bil de Uitgevers A. BRINK MA t A ZOON, GOPOJL ABONNEMENTSPRIJS» per kwartaal £25, per week 17 cent,Zondagahla^ per kwartaal /2.90. per week 22 cent, opéral waar de bezorging Per looper mechiedt Franco per poet p«r kwartaal 8.16. ut Zondagsblad ƒ8.80. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT >L GOUDA* Ml oase agenten en loopera; den boekhandel en de postkantoren. dagelüka geopend van 0-4 nur.j Administratie TeL lat. (2| •cht het juist gezien van in wenschen kenbaar te urn de crisiswerkloos lieve werkverschaffi» ling van 10..- d conform de rogeljj, geschreven. aadsleden begrijpen ers van de gaïische J; m klasse, er zyn die steun behoeven jzing van zyn voorst» et Gods woord, de ope- met gebed zou anders rdt, dat B. en W. wel Werk hebben rondge- >og «traatvernieuwing, 'dV^8eeiS’ dat der«’elijb leiden kan geschieden.1 z kerkh°f is een zaak, >u kunnen verschaffen, iet den meesten spoed knde, zou dezen winter nog niet kunnen wor- aagt of de voorbed- zyn te doen en in af- steunregeling over te het nooit bewezen ie, is. er en Kersbergen ont- bat over de moderne tk dat de eerste ge- van een bij de Raad* lad, terwijl de tweede de inhoud onjuist ie. •esloten een commissie e uitkeering. Benoemd lerk, D. Verstoep Lz. elyns wordt als secre- toegevoegd. oor in afwachting van sie, de uitkeering door plaats hebben. Aldus ■ping van het voorstel voorloopig door de OVERZICHT. Een dw belangrijke, kwestie», die op de con- t.rentio ven Lausanne al worden bespraken en waaromtrent de partijen wellicht het moeilijks, het eens zullen kunnen worden, is de kwestie j van een bi- doet ver- ADVERTKNTTKPRIJBi Uit Gouda «b aaaatrBkM (tehomnde tot dm kesBrgfcrtaK)t ragab L30. «Ika regal maar 0J». Va» buiten Gouda bb dan baaM<kria<t 1—h regala LM, elk» r«k«l m»«r 0.30. Ad.ort»n<UB In M liliHipr»»» N bijslag op den prijs. IJefdad INGEZONDEN MEDEDKJ da voorpagina 60 booger. Gewone advertentiïn en f ---- den prijs- Grooto letters on randen worden berekend naar plaatarabnta. Advertentiün kunnen worden ingezonden door tuaer-henkomat van soltede bnefchM' delaren. Advertentiebureau» «n <mza Agenten en sooaten daags vóór de plasMat aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname venofrerd te cQb. den Rijn reeds 54 millipen pond sterling had betaald. De Amerikaansche troepen aan den Rijn. Washington, 1 Dec. (R.) Naar op het WitteHuis verluidt, is Harding wel geneigd te sympathiseeren met hen, die de Amerikaanacha hoepen ann den Rijn wenschen terug te trek ken, maar wordt dit niet gedaan, omdat het ver keerd zou worden uitgelegd, met het oog op de houding van de Ver. Staten ten aanzien van wereldaangelegenheden. De geallieerde contróle. Londen, Dep. (N. T. A. Draadloos). De bladen onderschrijven het besluit der geallieer den, dat, alvorens er sprake kan zijn ven eenige verslapping van de militaire contröle der ge allieerden in Duitschland en vóórdat de con- tróle-Gommrasie kan worden vervangen door een kleinere garnntie-comnrissie, er eeret vol ledige faciliteiten aan de geallieerde officieren moeten worden gegeven bij de vervulling van hun taak, gezwegen nog van de andere voor waarden, die voor een dergelijken stap noodig zouden zijn. DE ARRESTATIE VAN EHRHARDT. B e r 1 ij n1 Dec (N. R. C.) Kapitein Ehr hardt is gisteravond in de nabijheid van Mün chen gearresteerd. Hij is onmiddellijk na zijn ar restatie <Öipr Reichsgerichtsrat Merz, op wiens bevel de arrestatie geschiedde, verhoord. In den loop van dqn avond is hij naar Leipzig gebracht. Voor de reis waren uitgebreide veiHgheidsmaat- egelen getroffen. Vanochtend is Ehrhardt in de gevangenis van het rijksgerechtshof te Leipzig opgesloten. Hij i» heden reeds door rijksadvocaat dr. Ebermeier verhoord. Dr. Merz, die het onderzoek tegen de Kappisten leidt, is vanochtend eveneens uit München naar Leipzig teruggekeerd. Te München wordt beweerd, dat generaal von Lüttwitz zich or.der een ralschen naam eveneens in de nabijheid van München schuil houdt. Men zou hem reeds op heUspoor zijn. Te München heeft de arrestatie hcA wat opschudding ver wekt, vooral omdat de Beiersche autoriteiten herhaaldelijk hadden te kennen gegeven, dat Ehrhardt zich onmogelijk op Beiersch grondge bied kon bevinden. De berichten omtrent de actie van Ehrhardt en Lüttwitz, die o. a. door de sociual-democra- tische Münchener Post zijn gepubliceerd, wer den door het publiek steeds als een kwaadwillige poging, om de goede trouw der regeering in twijfel te doen trekken, beschouwd. Het is bewezen dat Ehrhardt, ondanks het feit, dat zijn opsporing was verzocht, bijna uitsluitend in Beieren heeft vertoefd en zich voornamelijk op een kasteel in de buurt van Schaftlach aan het Tegenv-meer schuil hield. Hij vertoefde daar onder den naam Eichmann en generaal Lüttwitz, die eveneens op het kasteel woonde, noemde zich Lorenz. Na het mislukken van den putsch van Kapp was Ehrhardt met zijn brigade naar Manster- lager teruggekeerd. Toen bekend werd, dot hij niet onder een amnestie zou vallen, maar door de autoriteiten werd gezocht, ging hij er in den zomer 1920 van door en begaf zich eerst naar Innsbruck en van daar naar Wcenen. Ook heeft hij een tijdlang te Boedapest vertoefd. Lang bleef hij intusschen niet in Hongarije, het was er hem veel te moeilijk met zijn, aanhangers, die op Duitsch grondgebied waren gebleven, in ver binding te blijven en daarom keerde hij naar Maar plotseling ging een rilling door,haar lichaam en zo greep naar een stoel. Een oud veddenschaps briefje was haar in handen Bevallen. „Cyrillderde draverij, 500— winst.” Toen pas begon ze te huilen. Bitter, zon iler ophouden. Haar geldhaar heerlijke geld! Waar was haar geld gebleven?Wie had het van haar afgenomen? Wie had haar ge wezen, hoe men het-kon vergooien?Wie vas er schuld aan dat ze naar winsten ge- tagd had, om een huishouden op te zetten, e „goede inrichting” te koopen, zonder wei- e zij niet trouwen konden zooals hij zfei, nd»rt zij zelf niet anders mee bracht dan ■n paar flinke handen? waren haar drie duizend mark nu meer dan vijftien jaren opge ’’Ard had? De drie duizend mark, waar raagt of men denken t een dergelyke steun •usten ert, dat de Raad tus- ^enerzijds regent, het belasting en te lioog ;an mon de menschen jden. •gt, dat er eeij oploe- heffing van 100 op- belasting, welke hef- i opbrengen. Spr. zal en. v dat vóbr den loopen- irschx’yving nog in de •rden. De machtiging ting wordt' verleend, len andere maatrege- GLGA WOHLBRüCK. Geautoriseerde vertaling van Mevrouw Wesselink—van Rossum. de hersenen. „Geluk brengen”, nog eenmaal de oogen sche licht viel midden het scherp afstak tegen haar zwarte japon. En het werd grooter, steeds grooter zoo groot als het gouden altaarkruls van de kerk, waar ze 's Zondags had. En nu lag het op haar... zwaar en glanzend, zooveel goud, zooveelen dat alles was van haar dat had ze allemaal bespaardZe zag haar ouders voor zich: „kijk eens, wat ik meebrengTien paarden moesten het aan- slepenl.CyrillEglantine"De nat te nachtwind blies door het open venster over haar heen. Ze bewoog de lippen, strekte zich Beneden speelde iemand een polka. De regen spatte op haar bleek, stil gelaat Een toeter kondigde aan, dat een bestelde auto voor stond. De gasten gingen uiteen. Suzanne nam snel afscheid en stapte in den wagen. Elise kon zich nog nauwelijks staande houden. Het was een beetje veel geweest voor één dag! Toch deed ze nog de laatste ronde Ze liep langzaam, op zachte zolen. Als een zak hing de donker roode nachtjapon, tot opgaar voeten. Voor zuster Friederike’s ka mer stond ze een oogenblik stil, ze legde r*ör oor tegen de deur. Het was heelemaal stilcFaSr binnen. Ze herademde. Waarom licht!? Het was niet de eerste keer en straf- b vuciuc vnuv» ww- hare verst bandje, prikte iets-warms, iets hoekigs... Maar r, haar V»ö- 26 h««r nal, gouden meisje! een, door ergernis een losgelaten zin FRANKRIJK. Uit de Kamer. Parijs, 1 Dec. (B. T. A.). Near b <b vmn delgtingen der Kamer verluidt, heeff George. Mandei ontslag genomen als rapporteur van hei wetsontwerp inzake de ratificatie van de over komst vnn Washington. De financieele commissie uit de Kamer-heeft dezer dagen het door minister De Lnsteyrie in gediende voorstel betreffende de reorganisati’ van 't ministerie van financiën verworpe® De strijdkrachten in Syrië. Parijs, 1 Dec. (B. T. JL). De Kamer hee»’ heden de voor de troepenmacht in Syrië benoo digde credieten toegestaan, nadat de miniate van oorlog had verklaard de thans zich aldnrv bevindende troepenmacht van 20.000 man ni< te kunnen verminderen. w Bakkersatakbg. Parijs,! Dec. (R.). De prefeet van hef Sel- ne-departement heeft het besluit goedgekcu- De Fransche Rijnland-politiek. Mainz, 1 Dec. (W. B.) De vertegenwoordi gers der olgemeene bonden van de vakvereni gingen en van de vrije geëmployeerden te Mainz hebben heden een met verwijzing naar de der dwangmaatregelen, ring van plan ia uit te v< met het vredesverdrag, protest wordt e kend en er op wordt gewezen, dat een der hangende kwesties slechts kan woi kregen door overeenkomsten en maatregelen van geweld. Keulen, 1 Dec. (W. B.) Het bestuur der Centrumpartij in het Rijnland publiceert een oproep: In dit ernstig uur, nu weer de bevolking uit het Rijnland uit het Westen verontrust wordt, wenschen wij aan het gehcele buitenland te verklaren met alle vrijmoedigheid, dat wij, in de nauwste aaneensluiting met het geheele volk, een eerlijke politiek van toenadering en verzoe ning tegenover den we^iglijken buurman willen voeren, dat echter zalk een politiek onmogelijk is, als de eenheid en de souvereiniteit van het Duitsche rijk steeds opnieuw door het buiten land wordt bedreigd. Wij dragen nu sedert vier jaren de zware lasten der vreemde bezetting voor het Duitsche volk, maar geen machtspoli tiek zal ooit in de toekomst in staat zijn de be volking van het Rijnland in de trouw aan het vaderland te doen wankelen. Het W. B. meldt, dat volgens de Keulsche bladen de soc.-dem. uit het Rijnland zich tot den Franschen afgevaardigde Leon Blum en den Engelschen arbeidersleider Macdonald heeft ge wend mri verzoek invloed te oefenen ter voor koming van de verwezenlijking der Fransche plannen. De leiding van de Rijnlandsche soc.-dem. be sloot gisteren niettegenstaande een algemeenen aandrang om straatbetoe-'ingen te houden, zich daarvan voorloopig te onthouden, maar voorbe reidende maatregelen te treffen. Uit het bezette gebied. Trier, 1 Dec. (W. B.). De Triersche Landes- zeitung is door de internationale Rljnlandcom- missie voor 3 dagen verboden Wegens een ar tikel over Poincaré De kosten der bezettingstroepen. Be r 1 ij n>1 Dec. (V. D.). Op eene vraag in het Engelsche Lagerhuis verklaarde de kanse lier der schatkist Baldwin, dat de Duitsche regeering in totaal voor het bezettingsleger aan I'! Oostenrijk terug. Hij vestigde zich te Ween»n, maar van daaruit begaf hij zich voortdurend op reis. Toen Poehner hoofdcommissaris van politie te München was, kon Ehrhardt zich on gestoord herhaaldalijk naar deze stad begeven om aan de werkzaamh«4«n der Organisation Consul deel te neme®. München, 1 Dec. (W. B.) De kornetkspl- tein Erhardt is gisteravond te München gear resteerde en op last van het Reichsgericht nog denzelMen avond te half negen naar Leipzig overgébracht. Tegen Erhardt was, zooab «pen weet, wegens deelneming ann de Kapp-Putëcn een bevel tot gevangenneming u'^evaardlgd. Erhardt bevond zich sedert enkele dagen te München, waar eveneens een lid van hef Reicha- gericht was om onderzoekingen in te stellen.' Berlijn, 1 Dec. (W. B.) Omtrent de ar restatie van Erhardt deelen de Maden mede, dat deze een gevolg is van de berichten in de He den, dat Erhnrdt en generaal Lüttwits zich te München of in de nabijheid van Münchejn be vonden. De rijksadvocaat bij hst Reichsgericb' begon daarop een onderzoek, dat ten slotte leM- de tot dearrestatie van Erhardt. Deze vertoefde meest op een kasteel in de nabijheid van Schaft lach aan den Tegernsee. Ook Lüttwits moe' daar geweest zijn onder den schuilnaam Lo rentz. De Vossische Zeitung verneemt, dat de ad vocaat van Harden, in het proces togen de da ders van den aanslag op Harden, zal voorstel len Erhardt als getuige te dagvéarde®, of hij lelz met den aan slag heeft uit te staan. De prijs van het kranten-papier B e r I ij n, 1 D e c. (W. B.). Na langdurige on- dorhandelingcn heeft het ministerie voor econo mhcho aangelegenheden den prijs van het kran tenpapier voor December op 445 Mark por kit vnstgêsteld. De dagblod-uitgcvers hebben te gen deze prijzen geprotesteerd. Een verhinderde stating, Ludwigshafen, 1 Dec. (W. B.). De French autoriteiten lieten den stokenden arbeiden» vti' de electrische centrale, op grond van het vei bod tot stoken in een bedrijf dat voor het 1< vensonderhoud van de gemeemschnp onontber’ lijk is, een requireoringsbevel geworden. Dienter gevolge kwam het niet tot algemeen© sta king. jgelyk? beste plu- i met ja- a diverse en patro- 160 c.M. 180 c.M. van thuis, op ’t dorp, gesproken werd met waardeerlng en een beetje afgunst? Zo viel met haar hoofd in de hoop aan flarden gescheurde, stukgesneden souvenirs, sloeg met gebilde vuisten tegen haar voor hoofd. „Ikik dom beest, ik ellendige. Waar heb ik mijn geld gelatenmijn geld! Mijn geld!! Waar was haar trots, haar vreugde, het bewijs van haar arbeid, van haar spaarzaam Bink braaf leven? Haar gedachten raakten in de war. Van beneden drong een straatdeun door, lachen, piano-getingel. Ze snelde de kamer uit En toen kwam zij terug, als een slaapwan delaarster. Een leeg glas in de hand. Ze kamde heyr haar, maakte er twee vlechten van en legde die op haartioofd, deed de nachtjapon uit, trok haar Zondagsche zus- terjapon aan, met het keurige witte boordje en de witte manchetten. Ze huilde niet meer. Ze mompelde, zonder te weten wat ze zei, met dikke tong: „Waar is mijn geld, waar is mijn geld, waar is mijn Ze zette de kap op maar die wou niet blijven staan op dat nieuwe breeds kapsel. Het maakte haar zoo moezoo vreese- lijk moj) Ze wierp zich in bed nauwe lijks kon ze haar oogen nog open houden Nu ging ze op haar, zij liggener stak haar iets in de borst, vreeselijk puntig en «cherp Ze voelde onder haar halsboord, trok aan een!- Haar handen werden loodzwaar, haar vin gers hielden krampachtig een smu, o2— kruis vast, ze kromp ineen, door ergernis getroffen. Een woord B e r 1 ij n, de volgende van de belasting^ voor de financiën In overli president Loebe mede, dat er een vergadering van den Rijksdag den op 13 December, waarin Bc meetster van Berlijn en andere genwoordigers hun wenschen tot de gemeente-administratie biengen. Ter bescherming van de republiek. B e r 1 ijn, I Dec. (W. B.). In den Pruisischen landdag is bij hoofdelijke stemming het voor stel der Duitsch-nationalen tot opheffing van het verbod van de Jungdeutsche Orde met 185 tegen 97 stemmen verworpen. een sterke mogendheid een bedreiging en brengt de bedreigde mogendheden tegen den bedreiger tezaam, In handen van een zwakke mogendheid prikkelt zij de begeerlijkheid der anderep en gene bedreigt dus permanent het gevaar door dezen te worden aangevallen. Het zwakke Tur kije, of de „zieke man", zooals tsaar Nicplaas I het noemde, heeft zich daarom slechts in leven kunnen houden, dat het in zijn testament steeds den erfgenaam veranderde, d. w. z. de afzon derlijke mogenheden tegen elkaar uitspeelde. Over geen vraagstuk zijn, afgezien van dat der vrijheid van den paus, zooveel boeken, bro chures en artikels geschreven als over de vrij heid der zeeëngten ert in een tijd, toen beide kwesties acuut waren, hebben scherpzinnige koppen politiek-eenvoudig de’ eene door de an dere willen oplossen door voor te stellen den paus naar Constantinopel over te brengen en hem in een kerkelijken staat, gevormd door de zeeëngten-gebieden, in de plaats van en kalief tot portier der Dardanellen en van den Bospo rus te maken. In werkelijkheid is het onmoge lijk merkt de schrijver van het door ons ver melde dagbladartikel op - een volkomen, al gemeen bevredigende oplossing te vinden deze kan steeds slechts tennaastbij juist zijn. In vre destijd zijl) de zeeëngten voor den wereldoorlog voor den vreedzamen handel en het verkeer open geweest, want er bestond natuurlijk voor Turkije geen aanleiding zo af te sluiten; inte gendeel het was in zijn belang, dat handel en verkeer, ten voordeele van de haven van Con stantinopel, zoo levendig mogelijk waren. In vredestijd is dus de kwestie van de vrijheid der zeeëngten opgelost Het eigenlijke vraag stuk is, hoe deze „vrijheid" in oorlogstijd moet worden gehandhaafd. Hier komen de belangen van den internationalen handel, al naar de po litieke oriëntatie, met de strategische en eco nomische belangen der mogendheden, die bij deze kwestie het meest zijn betrokken (Turkije, Rusland en de verdere oeverstaten von de Zwar te Zee, Frankrijk, Engeland en Italië) met elkaar en deze wederom onderling in strijd. In verband met het bizonder gecompliceerde van de kwes tie kan deze slechts duidelijk worden gemaakt aan de hand van concrete gevallen. Een ander maal deelen wij mede, hoe de schrijver in de Köln. Ztg. op beknopte, overzichtelijke en sche ma* ische wijze het ingewikkelde der kwestie dui delijk maakt. jen* wil worden van de partijen wellicht het moeilijkst kunnen worden, is de kwestie der zeeëngtep. In de Kölnische Z-eitung gisteren vonden we over deze kwestie w», zonder interessant artikel, dat duidelijk uitkomen, hoeveel zijden dit vraagstuk toont.' De belangrijkheid der beschouwingen brengt er ons toe den inhoud van het artikel in onze kolommen weer te geven. Afgezien van het Kanaal, de straat van Gi braltar, het Suez- en het Panama-kan aal, be staat er geen plaats ter aarde, die wat haar economische (vorkeerspolitiek f) en strategisch- politieke beteekenis betreft, kan worden verge leken met de zeeëngten, die door de Dardanel len, de zee van Marmora en den Bosporus wor den gevormd. Ze zijn het zoutwater-kanaal, dat van de Zwarte Zee, binnen het bereik waarvan de Donaulanden en de gebieden der Zuid-Russi- sch* rivieren vallen, leidt naar de Middelland- sche zee en zoodoende naar de wereldzee. Aan de zeeëngten komen op een betrekkelijk smalle ruimte Europa en Voor-Azië samen en hier ligt bijgevolg de brug, die het Europeesche en Azia tische gebied met elkaar verbindt. Te Constan- «inopeL dat over de prachtige haven van den Gouden Hoorn beschikt, kruisen elkander bijge volg de wegen tusschen Noord en Zuid, West en Oost. Even groot is de kettfS dér zeeëngten. sche rijk kon ondanks ongeveer tien eeuwen langer i dan het West-Romeinsche, omd hoofdstad in een vrijwel onaahtaslbnt

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1922 | | pagina 1