!ROON”
>36
I
I HOU!
1MAGAZIJH
e Etihgi
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
1
TB101
Maandag 4 December T922.
61. Jaargang!
mWMRPMk
V SoldiimiHi.
KERK a. d. IJ., OUDERKERK
In den Maalstroom
FEUILLETON.
^BUITENLAND.
k KOOL
BEWENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT. MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEUWER.
KERK a. d. U., OUDERKERK d. U„ OUDEWATER, REEUWDE. SCHOONHOVEN. STOLWIJK. WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, euz.
Dit blad Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
Rijnland en het overige Duitschland. De mede
*ÏA SIGAREN.
(Slot volgt).
Sigarettenkoker».
7«
rABAKSZAKXHt
'B PIJPEN I 1*
PTJFENREKIBS'
se
ENZ
ik weit
(Wordt vervolg^
I gen gehouden, hartverlamming nwM het
lt vooral niet „VAf
probeeron, o®11-
December den F
dag geopend.
In Matjes van M
i 80 cents t 2.—,
ION PIJPEN,
PIJPEN, MEER-
IPEN, BRUYèRE
len met barnsteen
londstnk.
tr volle garantie. t
ER SIGARETTEN
’IJPJES,
ijpje van den dar
STTENKOKERS
af 10 cent.
EN SIGAREN- EN
ETTENPWPJïS
wijde koppen.
MERS EN
SCHOONMAK*»
LNSTEKBRS MBT
.SCHBAK
Grijp de waarheid waar zij is, hetzij bij
frijand of vriend.
sering
EN IN LUXE
(PAKKING.
1 SIGARETTEN-
IS vanaf f 1—
diverse modeller
TABAKSPIJPEN
gegarandeerd.
CALCINé PIJPEN
naf f 8.80.
TABAISÏAWM
tch I.brflu.t,
wste op dR gebied
kazak met
Hng f 2.»-
E ZILVEREN
ETTBNPWPn»
nltwerpw.
Roman van
OLGA WOHLBRüCK.
Geautoriseerde vertaling van Mevrouw
Wessel ink—van Rossum.
)ZEN--
- SIGARETTEN.
ISCHE SIGAREN-
«STEKERS,
izelf aan en wit
T GARNITUREN
uit Sigarenkoker,
b en Portemonnaie
waliteit leder.
•erse modellen
N AANSTEKERS.
ze in kistjes met
>n vanaf f 148*
van Oct. f.1. aan de
nieuw dit standpunt nadi
en Turkije heeft bij de
handelingen van Moedanie
ti" - vastgehouden.
het groote succes
jaar hebben
ti ten gerieve on-
in de kamer ich-
tel een
waar een leder
kan en zal slagen.
van enkele artl-
hieronder.
jeateld ia
*n, innar
billijke*
<1,
w--1 om
geloofwaardig: niet do kapitalisten, maar (M
Duitsche arbeiders en do Duitache middenstand
ziin tot nog toe de slachtoffers der besetting*»
on der schadelooMteHingspoHtiek. 1
Salnrisverhooging van leden der intergea!!.
contröle-commieeie.
Berlijn, 2 Dec. (W.B.) Naar de ovondblas
den melden, zijn do salarissen der leden van dl
intergea! lieerde contröle-coinmisaie tot het drie
voudige verhoogd met terugwerkende kracht var
1 Oct. af.
tot hot
Britsche, heeft volop werk togen laag loon, ter*
jijn industrieel® magnaten reusachtige som-
bij buitenlandsche banken beleggen, waar-
ze goeddeels niet alleen ontsnappen aan
binnenlandsche belastingschuld, maar ooU
hun verplichtingen jegens het buitenland.
Aan dien toestand moet een emde komen.
Duitschland moet het minimum betalen".
Een dergelijk verdrag was voor Rusland inder
daad de gunstigste oplossing van de kwestie der
zeeëngten, daar het tegelijk Turkije onder zijn
protectoraat stelde en het tot verdediging der
zeeëngten verplichtte. Na den wereldoorlog
heeft de Russische radenregeering de poging
hervat om het vraagstuk der zeeëngten op te
lossen door een offensief en defensief verbond.
Zij hoefde Turkije tot een dergelijk bondge
nootschap niet te dwingen, daar Rusland en do
Westersche mogendheden hun rollen hadden
veranderd: dezen de gevaarlijkste vijanden <n
Rusland de viiend, die solidair is met Turkije,
waren geworden. Rusland heeft alle aspirati-s
met betrekking tot de alleenheerschappij op de
Zwarte Zee en de zeeëngten laten varen en de
radenregeering staat op het standpunt, dat bei
de vraagstukken in de eerste plaats door de
oeeverstaten van de Zwarte Zee, die er het
meeste belang bij hebben, moeten worden ge
regeld. Op 21 Maart 1920 is te Moskou *-«*n
verdrag gesloten, waarbij Turkije zich verplicht
te op grond van dit principe beide vraagstukken
niet zonder Rusland en de Pontusstaten te re
gelen. De laatste nota van de radenregeering
mogendheden heeft op-
Irukkeiijk doen uitikomen
wapenstilstands-onder-
aan haar verplich-
Mijnhocr von Glidiën zat op het terras van
zijn slot en keek door een verrekijker hot
park in.
Daar wandelde zijn vrouw aan de zijde
van den dokter.
Een pijnlijke, nerveuze glimlach speelde
voortdurend om zijn lippen.
Wat bosptaken die zoo langt Wr.t beraad
slaagden zij over hem?
HU was net een voorwerp geworden, dat
men dan hier, dan daar heen schoof.
„Uw vrouw heeft frissche lucht en bewe
ging noodig," had de dokter hem gezegd ett
had haar eenvoudig meegetrokken, zoo aan
matigend als anders niemand In zijn bijzijn
durfde optreden.
Hij zelf was zóó verbluft gewhest <n r den
toon dat hij hen beiden had laten gaan
Zij aan zijzoo had hij zijn vrouw nog
nooit met een anderen man zien gaan.
Nu was hij geheel alleen in to einden
was dat niet gebeurd.
Door de open halcondeur drong de zweelt
lucht, alsof er een onweer hing naar binnen,
die hem altijd dol maakte. De onderzoe
king een vol uur had ze g’ luurd *M
kwellend voor zijn zenuwen geweest en had
l.em tot het uiterste geprikkeld. Steeds weer
dat koude, harde vragen, telkena weer die
korte knik na elk van zijn antwoorden als
of die zeggen wilde: „Ja ’tIk weet H
alhet kan heelemaal «nt anderszoo
moet het ook."
'urkije heeft voor of in een geval van
bondgenootschap met een of meer-
idheden gesloten, omdat het
icht het bestaan van Zijn rük
meer
DUITSCHLAND.
DE SCHADELOOSSTELLING.
De Engelsche gezant te Lon
den aangekomen.
Lord d’Abemon, de Britsche gezant fe Berlijn,
is blijkens Reuter Zaterdag te Londen aangeko
men. Hij heeft een bezoek gebracht aah het de-
partement van buitenlandsche zaken, waar hij,
naar verluidt, den toestand besprak betreffende
de Duitsche schadevergoedingen.
DE NOTA INZAKE DE*frfCfDENTEN MET
DE CONTROLE-COMMISS1ES.
München, 2 Dec. (W. B.). Naar het cor-
i espondent iebureau-Hof fmann meedeelt, vei-
trekt de Beiersche minister-president dr. von
Knilling aanstaanden Maandag naar Berlijn,
waarheen de rijkskanselier de minister-presi-
denten der staten tegen 6 Dec. heeft uitgenoo-
digd tot een bespreking.
De Beiersche ml: ister-president zal Dinsdag
de aangelegenheid der eischen van de intergc-
alHeerde militaire ccntróle-commissie bespre- '’‘H’
ken met de bevoegde persoonlijkheden der r‘n<71
ryksregeering, nadat hij hier de noodtakelhke
voeling met den landdag heeft genomen. De be
slissing der Duitsche regeering zal dadelijk woe
den genomen na den terugkeer van den minis
ter-president en zal dan gepubliceerd worden.
Berlijn, 2 Dec. (W. B.) Wegens de inci
denten te Passau heeft generaal Nollet, naar
aan de bladen wordt meegedeeld, een veront
schuldiging geëischt door de verantwoordelijke
plaatselijke ambtenaren aldaar en tevens ont
slag van het hoofd der politie en van den com
mandant van het bataljon. Aan den laatsten
eisch werd voldaan. De schriftelijke betuiging
van leedwezen van den burgemeesh i vokierd
niet in den vorm, dien hij er aan gaf. Het ont-
slag van het hoofd der politie is
Beiersche regeering geweigerd.
te kunnen verdedigen. t)e betreffende bondge
noot wordt dan medebezitter der zeeëngten. In
de 16e en 17e eeuw is Frankrijk de geallieerde
van Turkije geweest, daar beide dezeifde tegen
standers, Spanje en Oostenrijk, hadden. In de
eeuw, toen Engeland de beheerscher van de
Middellandsche zee was geworden en Rusland
een werkelijk gevaar voor het Turksche Con-
stantinopel en de zeeëngten werd, is Engeland
eAij gekomen. In dit geval worden de Russische
belangen ten zeerste geschaad: de deur van zijn
i zeehandel kan op verlangen der Westersche
beschermende mogendheden van Turkije niet
alleen te eiker tijd worden gesloten, maar de
Westersche mogendheden bezitten in geval van
oorlog met de zeeëngten de strategische basis,
t van waaruit zij een attaque kunnen doen op de
- meest vitale deelen van ’t Russische rijk. Op 5
i Jan. 1809 werd voor de eerste maal tusschen
i Engeland en Turkije een verdrag gesloten, in
i welks elfde artikel Turkije zich verplichtte de
zeeëngten (daar Rusland toentertijd een vloot
had in de Middellandsche zee) bij beide uitgan
gen voor oorlogsschepen van alle naties te slui
ten, waarbij stilzwijgend de Engelsche uitge
zonderd werd. In 1854 werd door de Wester
sche mogendheden met Turkije een overeen
komst aangegaan, die hun de zeeëngten opende
om door den aanval op den Krim Rusland na
betrekkelijk'korten tijd klein te krijgen. Bij den
vrede van Parijs in 1856 werden voor Rusland
niet alleen de zeeëngten afgesloten, maar werd
dit land zelfs het bouwen van oorlogsschepen
op de geneutraliseerde Zwarte Zee verboden.
Na de instorting van Frankrijk bij Sedan heeft
Rusland bij de Londensche onderhandelingen
met Bismarck’s hulp weer de bepaling van de
neutraliseering van den Pontus en het verbod
van Russische oorlogsschepen geschrapt weten
te krijgen. Toen Rusland na zijn overwinning in
den oorlog van 1876r77 de zeeëngten voor
nemens was voor Rusland te openen en voor
de andere mogendheden te sluiten, was het bin
nenvaren der Engelsche vloot in de Zee van
Marmora voldoende om Rusland tot toegeven
te nopen en in het Berlijnsche verdrag bleven
practisch de zeeëngten voor Rusland gesloten
en voor Engeland geopend. Engeland is daarna
in zijn positie aan de zeeëngten met de zending
van generaal Liman v. Sanders afgelost en het
Turksch-Duitsche afsluiten der Dardanellen en
zeeëngten, die voor Rusland de voornaamste
verbinding met zijn geallieerden verbrak, heeft
vervolgens in de eerste plaats tot een vroegtij
dige instorting van Rusland bijgedragen. Ge
zien de beteekenis, die de zeeëngten voor Rus
land hebben, heeft dit van den vrede van
Kücük-Kaïnardza (1774) aan Turkije steeds
opnieuw ertoe willen brengen, dat de zeeengten
voor buitenlandsche oorlogsschepen werden ge
sloten en voor de Russische geopend. In het ver
drag van Hunkiar Iskelessi (1833) heeft Rus
land dit doel inderdaad voor zeven jaren Be
reikt. Turkjje kwam onder het beschermheer
schap van Rusland en sloot de zeeëngten voor
de buitenlandsche oorlogsschepen, terwijl zij
voor de Russische geopend bleven.
Bij de onderhartdelingen van St. Strfano in
1877 heeft Rusland een vernieuwing van het
verdrag van Hunkiar Iskelessi op het oog ge
had. Duitschland was de eenige Europeesche
mogendheid, die aan het Russische verlangen
en het door Bismarck in 1887 gesloten herver.
zeken’ngs-verdrag tegemoet kwam en den Rus
sen zelfs haar diplomatieken bijstand toezegde.
Het incident te Ingolstadt heeft generaal Nol-1 zouden brengen over alle loontrekkenden in hd
let tot nog toe alleen ter sprake gebracht; -
eischen zijn omtrent dit voorval nog niet Inge- deelmgen, dat de dwangmaatregelen gericl
diend. De Beiersche regeering doet een onder- zijn tegen de groot-ka pi tails ten, «ijn geheel
zoek naar dit incident.
München, 2 Dec. (WB.) Nenr aanleiding
van de incidenten te Passau en Ingolstadt wordt
of, deel uit München gemeld:
De gebeurtenissen-zijn onmiddellijk door de
bevoegde autoriteiten onderzocht, waarbij ge
constateerd werd, dat de politie geen schuld
treft, reeds daardoor niet, omdat zij niets wist
van de aankomst van de commissie en daarom
niet bijtijds maatregelen kon zenden. Het onder
zoek van het O.M. Is nog aan den gang. De
steden Passau en Ingolstadt hebbén aan de
contróle-commisie te München een brief ge
schreven om zich te verontschuldigen. De Bel-
ersche^-egeering kon de bovendien nog door de
geallieerde militaire contróle-commissie geëisch-
te strafmaatregelen natuurlijk niet nemen. Des
niettegenstaande stelt de Ententeoverhaid de
plaatselljke politie verantwoordelijk, logt beiden
steden drukkende verplichtingen op en dreigt
met de ergste sancties. De toenemende veront
waardiging van de bevolking over het voort
duren van de vernederende contróle is voor
Iedereen, die nationaal gevoelt, geheel vanzelf
sprekend. Evenwel is wijze terughouding en zelf-
beheersching noodig.
De Beiersche regeering heeft zich in verbin
ding met de rijksrpgeering gesteld near aanlei
ding van de incidenten.
B e r 1 ij n, 2 Dec. (W.B.) Naar aanleiding van
de nota van den raad van gezanten wegens de
incidenten te Passau en Ingolstadt, waarbij aan
elk dezer beide steden een geldboete van
500,000 gouden marken is opgelegd, bij niet
betaling te verhalen op de inkomsten uit de
Patta, zegt de Vossische Ztg., dat men had mo
gen hopen, dat de raad van gezanten vier jaren
na den wapenstilstand een dergelijke nota niet
meer naar Berlijn zou zenden. De incidenten zijn
natuurlijli af te keuren, maar zijn toch slechts
mogelijk, doordat hef verdrag van Versailles het
onbezette gebied van Duitschland onderwerpt
aan een regiem, welks keerzijde eigenlijk een
oorlogsbezetting is en iedere verzoeningspoli
tiek te niet doet. Een millioen gouden marken
beteekent tegenwoordig een milliard papieren
marken. Wat stelt de raad van gezanten zich
toch wel voor van het budget eener Duitsche
provinciestad
De Lokal Anzeiger zegt, dat hier sprake is
van een voorwendsel tot kneveling, en vemede-
jf van Duitschland. Dat blijkt te duidelijker,
omdat* b.v. ten aanzien van het gebeurde te In
golstadt nog niet eens het resultaat van het on
derzoek bekend is. Overigens worden er over
het gebeurde besprekingen gevoerd met gene
raal Nollet, die een bevredigend verloop hebben.
De Fransche Rijnland-politiek.
Keulen,2 Dec. (W. B Verscheidene hon
derden vooraanstaande leden der verrenlgde so-
ciaal-democratische partij te Keulen hebben
eenstemmig de volgende resolutie aangenomen:
De vereenigde soriaal-democratische partij te
Keulen wijst de eischen der Fransche regee
ring betreffende de economie en het bestuur in
Rijnland met alle beslistheid af. Het Rijnland is
politiek, economisch en cultuieel zoo nauw met
door de Duitschland verbonden, dat de Fransche impe
rialistische methodes slechts nieuw groot onheil
1,7tVat is dat nou?"
Zijn frisch jongensgezicht keek ontzet naar
Ie versteende trekkenWat had ze tocb
gedaan, die zuster?
Op het nachtkastje stond een leeg glas, een
klein zwart horloge met deuken erin tikte
vroolijk onder een zwart crucifix aan het
jtoofdeinde van het bed.
'Hij huiverde van ontzetting. Steeds weer
B'.vain hem de vraag in den mond: „Wat
Beeft ze toch gedaan, wat heeft te toch ge
■aan?”
En juist omdat zijn vermoeden het hem
B®i> herhaalde hij de woorden steeds en
Bteeda weerop het donkere kleedje voor
•et bed lag iets wits.
Hij raapte het op, het wa» een briefje met
•lauw potlood geschreven: „Cyrill 3de di»
•erij 500,winst.”
Hans Graebner keerde het briefje om en
om. Zijn handen waren ijskoud en vochtig.
iawist hij nu nogtoen
aa ni| op den „buitenstaander” ingezet en
‘onnen, reusachtigDe eerste groote
ast was het voor hem geweést enJa
ADVERTENTIEPRU81 Uit Gwda «a cmatrokeB (baboorsnda tetdm trnstevtstaur»
1—reg’ls f L30, elke regel mev ƒ0.25. Van bulten Gouda as dan basorgkringt
3—4 regëlg 1.55. elke regel meer O M Advertentiën te bet Zaterdagnunimer M
blK'ag op (Vn pnja. Urfdadlgheldfr-mlvertantiSn de helft van «ten prijs.
JNGEZONDKN MEDEDEKLINGENi 1—4 regels ƒ2.05, elke regel meer /OJK O>
de voorpagina 60 hooger.
Crwone advertentlën en Ingezonden mededeel Inge» b0 eoatrnct tot neer geradoeeeeb.
den pril» Groote letters en randen worden berekend naar plaateraimte.
Advertentiën kunnen worden Ingezonden door tasechenkomst van M^tede hoeMiaw1.
delaren, Advertentiebureaus en onze Agentan n moeten daags vóór de plaatste.*
aan bet Bureau ziin Ingekomen, teneinde van opname verzakard te s#a.
maar hoeert de zuster had op Cyrill in
gezet!Ze wedde dus! En toen niet voor
de eerste maal en niet Voor de laatste maal
En toen ze niets meer bezat, had ze er
een einde aan gemaakt. Niemand had haar
geholpenHij ging achterwaarts naar
het venster. De arbeiders daar buiten be
hoefden niet te zien hoe bleek en slap hij
was. liet briefje stak hij in zijn zak. Dat
hoefde niemand te weten. Zopiets kon wel
eens voorkomen, maar hier mocht het niet
voorkomendat voelde hij heel goed. Het
gold hier het Graebncr-sanatorium, het huis
droeg vaders naam. Trouwens, niemand
hoefde iets te weten,'niemand
„Is ze heusch dood?” vroegen de werklui
sacht
Nu was hij zoo’ ver, dat hij zijn gezicht
weer kon laten ziem
„Staan jullie nouwnaar niet zoo te kijken
er is niets te zien!”
Hij deed het raam voor hun neus dicht,
daarop draaide hij het electrische licht uit,
ging de deur uit en liep op zijn te^ien over
trappen en gangen naar de woning.
Zachtjes klopte hij aan bij zijn moeder, en
daar ze niet antwoordde deed hij de deur
open. Vervelend vond hij dat, haar met die
boodschap 'wakker te makenMaar er
was niets aan te doen en het viel hem min
der zwaar toen hij haar gezicht zag, dat met
het terug gekamde haar zoo hard en koud
op het kussen rustte. Ook haar handen
rustten, tot vuisten gebald, op de roode de
ken zwaar en eigenzinnig alsof ze ook
nu de teugels niet uit haar handen gaf, als
of ze ook nu nog al haar geld in haar hand
verborgen hield en bewaarde
Neen, dat was niet iemand die om mede
lijden vroeg: dat had zij niet noodig. Haar
kon men alles zeggen en aandoen. Zij viel
niet flauw «a huilde niet, wanneer ze iets
ergs hoorde
speld, van een oude haitkwaal van de zus
ter en toen laten doorschemeren wat dokter
E uiman voor haar geweest was en hoe die
haar verlaten had om, te trouwen
Het waterglas, op welks bodem een witte
laag lag, had ze van tevoren zelf omgewas-
schen en tot op de helft met frisch water ge
vuld, ook een slokje er van genomen, opdat
men kon zeggen: „Onderzoekt u dat water
eens”
Maar dat was hecleinaal niet noodig.
„Hartverlarilming.” De jonge dokter
schreef het mot een gerust geweten. Daarbij
moest het nu blijven. Die twee oudjes kon
den denken wat ze wilden.
E^liae liet een kamer voor hen in het sa
natorium in orde brengen, hun eten en goe
den wijn brengen en e®n autotochtje door
Berlijn makenDen volgenden morgen,
voor dag en dauw, wikkelden zij hun brood
jes in een grooten, ronden zakdoek en stap
ten de groote stad in, waarvan het leven
hen zóo met vree» en verbazing vervulde, dat
ze totaal vergaten, waarom ze gekomen wa
ren; het bleeke, \erstoende gelaat van hun
kind vergaten, dat aanstonds in de koude,
vochtige aarde neergelaten zou worden.
En toen ze terug kwamen, wankelend als
in een roes, moe, hongerig, en do wit ge
dekte tafel in hun kamer zagen met een
flesch rooden wijn en allerlei koud gebra-
d o vleesch, salade on banket, toen lieten zij
de. glazen zacht klinken, dronken een wei
nig te veel en waren het er ten slotte over
eens, dat zij in Berlijn de prettigste uurtjes
van hun leven doorgebracht hadden.
Eerst na de begrafenis, die hen eveneens
met voldoening vervulde, door de vele rij
tuigen, deelnemende gasten en kransen
bij het inpakken van de s< hatnele have hun-1
ner dochter kwam bH «ica oi»tnue‘»‘erden I
GOIBSCHE 1(11 If, U
ABONNEMENTSPRIJS» per kwartaal 2^5, par weak 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, par week 22 cent, overal waar da bezorging par looper geachiedt.
Franco per post per kwartaal ƒ1.15, mat Zondagsblad ƒ8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan «na Bureaus MARKT 8L GOUDA,
iü onze agenten en loopars, den boekhandel ra da portitoren.
dMftliikg g*°pend Admintetratte TaL fat 821
jieaacue is. ma.
Het rijksindezeijfer.
Beris* 2 Dec. (W. B.) Blijken, een op.
gave van het rqkaburemi voor de statistiek ia
het rijkaindexcijler voor de kosten van be<
levcnsonderiioud met 102.2 gestegen, dat
voor de kosten der kleading alleen met 91.8
en dat voor de koeten der voeding alleen met
106.5
Von Rosenberg naar Kopenhagen.
Berlijn, 2 Dec. (W. B.) De rijksndatetar
van buitenlandsche zaken. Von Rosenberg, zal
heden naar Kopenhagen vertrekken om afscheid
te nemen van den Deenschen koning an da
Daenache regeering. r
BELGIE.
DB CONFERENTIE TE BRUSSEL,
De preliminaire beeprekinfem
Londen, 5 Dec. (N. T. A.) Volgens de
Times verwacht men, dat weUicht Zaterdag aJL
te Londen reeds een officieele bijeenkomst zal
plaats hebben van de minister-presidenten der
voornaamste geallieerde mogendheden. Het ia
bovendien niet uitgesloten, dat zij den daarop
volgenden Zondag ook nog een niet-officieelè
ontmoeting met elkander zullen hebben, terwijl
den daarop volgenden deg, due Maandag, op
nieuw een byeenkomet sou kunnen plaats hete
ben.
Londen, 3 Dec. (N. T. A. Draadloos). Do
H4L bijeenkomst der geallieerden te Londen be-
‘sprekende, waarop de preliminaire beraadslag
ging zal plaats vinden over de s< liadevergoedin-
gen en de intergeallleerde schulden, schrijft de
Observer, <ht die bijeenkomst zich zal geplaatst
zien voor dringende kwesties, waarvan de toe,'
komst van Europa en Azië voor een goed de«l
afhangen. Het blad verklaart, dat de schadeverxi
goedingzsom eens voorgoed tot hot uiterste mi
nimum moet worden teruggobracht, maar dat
minimum moet dan ook met vereenigde krachs,
ten door de geallieerden worden ingevoerd. An*
ders wordt Frankrijk niet alleen teleurgt ,J
zijn vroegere, hooger gestelde eischet
ook In zijn tegenwoordige alleszins te
vorderingen. Wat Duitschland betreft, zegt dd
Observer nog:
„Het Duitsche volk, in tegenstelling
Britsche, heeft volop werk togen laag It
wijl zijn industrie
men
mee
hun
aan
heeten. Zij had den jongen assistent er toe vader de oude, wantrouwende, toornige
gedwongen, had hem wat op de mouw ge-'vraag weer boven: „Waar la ze nou met
haar geld gebleven, die deern? Dat zou ik
toch wel eens willen weten, wat die er door
gelapt heeftl Dat zou ik wol een» vallen we-
lenl".w...
En Hans Graebner legde zijn harde, knude
jongenshand vastberaden on zonder ontzien
op zijn moeders schouder en maakte haar
wakker
Dat waren dagen
De ouders van zuster Frlederike kwamen
over.
Elise ontving hen erg deelnemend, zeer
imposant in haar zwarte japon.
De vrouw zei heolemnal niets, keek haar
slechts verlegen Kan met kleine, waterige
oogen.
De vader mompelde voortdurend: „Waar
heeft die deern haar geld gelaten? Drie dui
zend mark dat zou ik toch wel een» wil
len weten waar."
Alles was nagezocht. Slechte twee biljet
ten van honderd mark vond men en daar
naast lag een’briefje, door haar geschreven:
„Rest twee honderd mark."
„Nou, daar staat het toch: rest twee hon
derd markPen is er toch nog meer ge
weest! Waar is ze dan daarmee geble
ven?”
„Mijn arme meid," huilde de moeder.
De vader trok aan het gouden kruis, dat
in de gekromde vingers geklemd was.
„Dat hoeft ze niet mee te nemen.,
heeft er genoeg doorgehaald!"
Het was Eli»e alsof ze in die twee men-
schen een misvorming van haar eigen bloed
verwanten zag. De stompzinnigheid van de
vrouw, de schraapzucht van den man ver
vulden haar met weerzin en afschuw. Hun
wantrouwen maakte haar angstig en onze
ker. Wat dachten zijGeloofd n zij, dat
zij zich het geld toegeëigend had? Zou zij
zich op Bauman Knependie kon mis
schien wel zeggen, waar het geld gebleven
wmMaar ook daartoe had zij geen moed
genoeg. Als daarbij dan eens iets ".nders ter
sprake kwam? Alle» wa» zoo goed veibor-
OVERZICHT.
In het Vrijdagavondblad maakten wij een be
rin met het weergeven eener bijdrage in de
Fólmische Zeitung over het vraagstuk der zee-
engten. De schrijver van dat artikel gaat de
pnogelijkheden na, die zich kunnen voordoen
wanneer Turkije, dat sinds 1453 de beheersche^
Jer zeeëngten is, in het volle bezit daarvan
Hijft. Hij spreekt dan de volgende eventualitei
ten
(1) In een oorlog tusschen groote mogende
^eden, die er belang bij hebben de zeeëngten te
jffrbruiken voor hun oorlogsdoeleinden, blijft
1 urkije neutraal. Het zal dan de engten voor
pe oorlogsschepen der belligerenten sluiten en
Voor de koopvaardij open laten. In dit geval is
ie vrijheid der zeeëngten ook in oorlogstijden
Jrerzekerd. Betreft het een oorlog tusschen Rus-
Jand en een der beide Westelijke mogendhe
den, dan is Rusland in strategisch opzicht in
let voordeelhet is door Turtle's onzijdigheid
tegen een Engelschen of Franschen aanval op
•e gebieden, die voor Rusland van het grootste
levensbelang zijn, gedekt Ook de Russische
handri ter zee, die zijn hoofdzetei aan de kusten
Van de Zwarte zee heeft, kan tenminste onder
neutrale vlag verder worden gevoerd. Daaren
tegen zijn Engeland en Frankrijk in het nadeel,
ómdat zij Rusland nergens goed te lijf kunnen
gaan. Maar hebben wij te doen met een mo
gendheid, die, gelijk Japan in den Russisch-
^apanschen oorlog, niet in staat is Rusland aan
M® kust der Zwarte Zee aan te vallen, dan is de
Neutraliteit der zeeëngten voor Rusland een na-
aeel, want de Russische Zwarte Zee-vloot kan
■ich met de Oostzee-vloot, gelijk in 1905-het
voor de reis van Rostdochestwenski naar Oost-
Azië het geval was, niet vereenigen. De hand
having der neutraliteit en zoodanoende de vrij
heid der zeeëngten is echter afhankelijk van een
teer sterk Turkije, wat dit sinds tweehonderd
Jaren niet meer is en vermoedelijk niet meer
zijn zal. In werkelijkheid heeft Turkije in vele
Buropeesche oorlogen om politieke redenen,
teneinde de verplaatsing van het evenwicht te
Verhinderen, niet neutraal kunnen blijven; in
•ndere is het zelfs object van den aanval ge-
iweest.
(2). Tuikije wordt betrokken in een oorlog,
Waaraan Rusland en de Westelijke mogendhe
den niet deelnemen. In dat geval moet Tur
kije, om zijn hoofdstad met de verbinding tus-
•chen het Europeesche en Aziatische Turkije
tegen een vijandelijken aanval te beschermen,
de zeeëngten, gelijk het in den oorlog tegen
Italië en daarna tegen de Balkan-volkeren van
1911—1913 bijna twee jaar lang geschiedde,
voor elk ook vreedzaam verkeer sluiten.
In dit geval lijdt het meeste nadeel Rusland,
welks voornaamste handel daardoor wordt ver
lamd, en Roemenië. Maar ook de staten, die
Russisch of Roemeensch koren of petroleum
dan wei Russisch Toerkestan-katoen betrekken,
lijden onder dezen toestand. Verder natuurlijk
alle staten, die naar Rusland of Roemenië over
Zee exporteeren.
(3) Tu ’J.
oorlog een 1
dere groote mogerw
•lucht uit eigen krac
en zijn hoofdstad met de zeeëngten nïet
