I
1
i
i
3
.4
DE HOLLAHDSCHE HÜISVROÜW
I
Ui
15114
U1TENLAND.
Ml
1
EUILLETON.
den Maalstroom
Sla Jaargang
Dinsdag 19 December 1922.
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
j.s
■{J
Leien
(Wordt vervolgd)
op on» te kijken in den sial hoe
wat een zaak is maar hoe zij zich
brein afspiegelt bepaalt hare waar-
Veertlendaayeoh Blad
voor de Huishouding.
o a
Prlj» per kwartaal Ir. p. past. 11*—
O O
Mei
Boekhandel
omstrek» (behoorando tot d» bM©nrkrtag 11
Van bulten Gouda de© bffiwirgtringi
Roman van
ÖLGA WOHLBRüCK.
utoriseerde vertaling van Mevrouw
Wesselink—van Rossom.
het
eet
4
rs^illigen
waar1 von
GDI MIE lil HA VE
[EUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
GAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NtEUWER.
:K a. i U, OUDERKERK a. d. LL, OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WAD Dl NX VEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Amnestie voor de laatste krijgsgevangenen in
Frankrijk.
Berlijn, 18 Dec. (W. B.) Naar gemeld
wordt, heeft Poincwé er thans in toegestemd,
dat de laatst vijf Duwsche krijgsgevangenen, die
zich thans nóg te Toulon bevinden, spoedig
naar Duitschland zullen mogen terugkeeren.
Naar aanleiding van dit bericht schrijft de Ger
mania:
Frankrijk heeft woord gehouden, hetgeen in
het bijzonder reden tot erkentelijkheid geeft,
wanneer men in aanmerking neemt, dat er zich
bij de thans begenadigde gevangenen perso
nen bevinden, die ernstige misdaden hebben be
gaan.
B e r 1 ij i
in de Cent
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda aa
1—6 regels 1-80, elks regel meer 0.25. Van bulten Gouda dm -
1—6 regels L55. ©Ik© regel meer 0.30. Advertentita ta» bat Zatardagnnmmer tO
bijslag op den prijs. Llefdadighelds-advertantiBn da helft vaa d» prijs
INGEZONDEN MEDEDEKIJNGRNl 1—4 regale ƒ2.06, alka regal mmr /<U0l O>
de voorpagina 60 hooger.
Gewon© advartentiëa m ingezonden mededeling» b> natTset tot mar garadoemj-
den prijs Groote letter» en randen worden berekend naar plaatsruimte
AdycrtentiÖn kunnen wordaa ingezonden door tusachenkdmat van soiled© boatha»
delarcn, Advertentiebureau» en onze Agenten m moet» daags vóór d» plaatsing
aaa hst Bureau zün ingekoman. teneinde van opaama venekard te lijn
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ225, par week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal ƒ8.16, met Zondagsblad 820.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT M. GOUDA*
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel an da postkantoren.
On» bureaus rijn dagelijks gaopsnd vaa 6-4 uur.j Administratis Tel 1st K|
Redactie TaL 645.
i ja... natuurlijk
nerkte het niet, hoe handig zy zyu
ing ontweck, merkte hot niet, dat zy
elemaal niet bezorgd om hem maak-
hy slechts genieten mocht, van het-
j alleen voor zich zelf deed. De klei-
an, die zich tusschcn Felix Frank en
fgespeeld had, had haar van haar
ervreemd. Ze had zich er aan ge-
iiem uit haar gedachten uit te scha-
haar wenschen en verlangens met
deren man in verbinding te bren-
in vroolyke of pijnlijke stemming,
uitzondering voorkwam. De kalme
tot gewoonte van een afgewerkten,
i man was niet in staat haar bloed in
ing te brengen. Ze vreesde den Zon-
omdat haar man den heelen dag
as, zich met haar en de kinderen be
id. Van zjjn avondwerk sprak hy
jn zorgen voor de lessen kende zij.
ras nieuw voor haar, onverwacht of
ar interessant.
stof van het «Iledaagscbe lag op al
en
derde maal zal sla-»»
g Wfngi
Ier
zen, by het inpakken, was de eenigste wier
oogen bewonderend alles mochten zien,
wanneer Susanne Graebner in haar schat
ten rond snuffelde, een keus deed uit het
geen zy de volgende week dacht te dra
gen en te gebruiken... Hans Graebner had
gladweg ieder geschenk van de hand gewe
zen.
„Houd de zaakjes maar bij elkaar, tante
Susel, u zult ze nog noodig hebben.”
En lui had haar de eerste verliezen byna
met leedvermaak gemeld..
„Het gaat toch niet altyd van een IJ
dakje, wat dacht u well Weet u dan niet
meer, hoe het al eens gegaan is?”
Van toen af hadden ze ruzie gekregen.
Wanneer hg een paard noemde, sprak zij
hem tegen. „Nou, als u het beter weet, tan
te Susel”Ily haalde zijn schouders op.
Waarom zou hij zich met haar bemoeien,
wanneer zij zoo knap was...
Zij werd driftig, haalde haar notitieboek
je te voorschijn. „Daar, kijk maar, wat ik
genoteerd had niets dan paarden, die
nu aan do beurt zijn
Zij koch aan den overkant bij Kallin si
garetten. Die man was vreeselyk aardig, er
hingen telegrammen over de rennen by
hem voor ’t raam zoo waren ze in ge
sprek gekomen. Af en toe luid ze nog eens
een extra kansje voor vyf mark gewaagd
en gewonnen. Juist die gewonnen, terwyl
ze er steeds ingeloopen was met de kansen,
die Hans haar aangeraden had.
„Heelemaal jij met je Percy Well
Prettig was dat in Keulen. Erg prettig!
Twee honderd mark heb ik verloren en
sindsdien is de duivel in ’t spel.”
Hij raadde haar aan: „Sla een paar da
gen over en dan qm flinke bom geld op
Ratcliff aanstaande Zondag. Die is onfeil
baar. Dien brengt iedere staljongen door
Intusschen wordt hei duidelijk, dat
•inde moet worden g-mankt aan de verdo
manoeuvre der anti-Vlaamsche parlement»
Of deze reeds tweemaal met succes bekroon
manoeuvre morgen een
is een vraag, waarop niemand het nog
•en antwoord te geve». Met den moed de:
hoop zal morgen ongetwijfeld door de
Vlaamsch© fractie ir« de Kamer ren laatste j
ging in het werk worden gesteld om de V
mingen den weg naar Gent te versperren, mm
de Vlamingen kunnen onmogelijk nog mee^
concessies doen, omdat anders van het oor»
spronkelijke voorstel van Cauwelaert too
als niets meer zou overblijven Ex-minist»,
Poullct de leider van de katholieke Vlaamsihj
groep en rapporteur over het nieuwe voorstel
err taa.commissie, verklaarde Donderdag en
Vrijdag j.l. uitdrukkelijk, dat de Vlaming»
reeds te veel hebben toegegeven. Immers, wo-dt
bedoeld voorstel aangenomen, dan zal ieder
Vlaamsch student in zijn laculteit verplicht
zijn, per jaar zestig uren college te loopen ia
het Fransch en wordt zoodoende het principe
der eentaligheid van Vlaanderen prijs gegeven
om plaats te maken voor dat der verplicht*
tweetaligheid. Verder mogen de nu aan dn
Gentsche universiteit in het Fransch doceereft*
de professoren daarmee voortgaan in de toe
komst, zoodot de colleges feitelijk nog circa
dertig jaar lang verdubbeld zu’len blijven en <fp
anti-Vlaamsche professoren gelegenheid te over
zullen hebben om de Nedorlandsche colleger
saboteeren. Het valt dus te voorzien, dat
Vlamingen eindelijk zullen halt houden on
morgen, met of zonder ministère: isis, tdt
beslissing over de kern van het debat zullen wes
ten te brengen.
De Belgische federatie van vrouwen met unfa
versitnire opleiding heeft eer motie aangeno
men voor het behoud van de Franscho anlve0»
sheit te Gent. De motie zegt, dat haar ophef
fing hst nationasl belang zos schaden. I
ENGELAND.
Prins George lijdend aan appendicitis. I
London, 18 Dec. (N. T. A. Drt-dlpo*
Prins George, de jongste zoon ties koning%
wordt hedenavond opgenomen in het King
Bdward-hospitaal, waar hij vermoedelijk cei
operatie zal hebben te ondergaan, omdat h|
lijdend b oan appendkiiis.
IERLAND.
Het eorslc wetsontwerp.
Dublin, 18 Dec. (R.). De lersche Senaat
heeft heden het eerste wetsontwerp van het Ie»
ache parlementaangenomen. Het lid, dat hef
wetsontwerp inmende, was ze^r aangedaan. Spsfc
verklaarde, dat deze handeling een mijlpanl b»
teekende in de geschiedenis der natie. De Scnasf
had iets verricht, waarvoor vele generaties vof
leren hun leven hadden gegeven.
Een Vrijstealsch ollider doodgeschoten.
In de nabijheid van Naas (ten Z.W. van DubHg
werd Zaterdagnacht volgens Reuter een officisf
der Vrijstaters doodgeschoten, toen hij het dorg
met zijn troepen verliet. Br werden schoten g«s
lost, waarna de officier dood ter aarde stortte.
Aanval op eet| ‘borgerwacht.
Gewapende mannen deden Zaterdagnacht een
aanval op leden van de burgerwacht in
Prijsdaling te Berlijn.
In, 18 Dec. (W. B.). De groothandel
itrale Markthal te Berlijn onderging he
den den invloed van den dalenden dollarkoers.
Ofschoon de prijzen nog niet in verhouding tot
de daling van den dollar gevallen zijn van 8000
op 6000, droeg toch de algemeen© nervositeit
op de markt ertoe bij, dat de prijzen 10 tof 25
pCt, zijn gedaald.
BELGIE.
DE VER VLA AM SC HING DER GBNTSCHE
UNIVERSITEIT.
Uit Brussel wordt aan de N. R. Ct. gemeld
d.d. 18 Dec.
Nagenoeg alle avondbladen richten een laat
ste woord tot de kamerleden, die morgen, naar
algemeen verwacht wordt, over het principe der
vernederlandsching van de Fransche universi
teit te Gent zullen beslissen. De Sok, de Na
tion Beige, de Indépendance Beige sporsn ds
Kamerleden natuurlijk aan, hrtikel 1 van het
nieuwe, door de meeste Vlamingen aangeno
men, voorstel der taalcommissie te verwerpen.
Dit artikel bepaalt, dat in de vier faculteiten
van ds rijksuniversiteit t© Gent voortaan in hei
Neder landsch zal worden gedoceerd. Voor d©
speciale scholen wordt een tWbetalig wflnïK
voorgesteld. Naast de bestaande FhwwcKe col
leges zouden geleidelijk ook Nederlandsche
worden georganiseerd. De Indépendance Beige
voorspelt dat, mocht het Vlaamsche voorstek
zegevieren, het jonge Vlaanderen niet mejs
naar het Zuiden zou kijken, maar wel njjor'het
Noorden, waar het blad alleen onv<
ontwaart, en naar het Oosten, van
Bissing met zijn soldeniers en zijn agents pt^-
cateurs is gekomen. Een ander in het Frans®
geredigeerd blad spuwt vuur en vlam op 8e
Vlamingen en verzekert, dat de Amltiés Frjpv
Raises reeds geld genoeg hebben ingezni/eld
om te Gent tegenover de vemederlandschteAni-
verslteit een nieuwe Fransche en beslijK anti-
Vlaamsche universiteit op te richten/lnaar de
Christen-democratische Tijd en de socialistische
Volksgazet steken den draak met dit bericht en
vertrouwen, met de Katholiek© Standaard en
het liberale Laatste Nieuws”, dat de Vlamingen
in de Kamer voet bij stuk zullen houden en
niet verder zullen toegeven. Deze opvatting
wordt ook gedeeld door het Liberaal Vlaamsch
Verbond, dat ruim honderd aangesloten libera
le vereenigingen telt, en dat heden een brief ge.
richt heeft tot al de Kamerleden, waarbij het
deze verzoekt, de amendementen tot splitsing
-erpen en het voorstel der
illeen een definitieve op
lossing kan brengen, goed te keuren.
>n kan zich abonne©r©n bti d©t
ot N d© ÜHgev©» A. BRlNkMAt
ZOOJ1, GOUDA.
DUITSCHLAND.
DE SCHADELOOSSTELLING
De houding van Amerika.
Washington, 18 Dec. (N. T. A.). Een
Chineesche muur van officieel stilzwijgen" is
opgetrokken om mogelijke plannen van de Ame-
rikaansche regeering met betrekking tot inter
ventie in het herstelvraagstuk.
New-ïork, 18 Dec. (R.). Door het ban
kiershuis Morgan is een verklaring gepubli
ceerd, waarin wordt te kennen gegeven, dat op
de conferentie, die Zaterdag heeft plaats gehad
tusschcn vertegenwoordigers van hun firma
cn den Dultscncn ge*«nt Wiedfeldt, aan laatst
genoemde is medegedeeld, dat er aan Duitsch
land geen leuning zou kunnen worden ver
strekt, alvorens het vraagstuk der schadeloos
stelling is opg' lost.
In verband met de geruchten omtrent de wij
ziging in de houding der regeering van de Ver.
St. schrijft de PetH Parisien: Eén feit staat vast.
De Amerikaonsdi© regeering wenscht uit haer
isolatie te komen. De adpwnistralie van presi
dent Hardipg tracirt een formule te vinden, die
de interventie van Amerika mogelijk maakt en
gaat zorgvuldig den terugslag op de openbare
meening en het congres na. Maar niets wijst
erop, dat er een practische en definitieve for
mule is gevonden. Het schijnt thans, dot er
eenige tijd voorbij zal gaan, alvorens er iets
definitiefs kan worden aangekondigd. De boe
renpartij schijnt er van overtuigd te zijn, dat het
economisch herstel van Europa noodzakelijk is.
I Engeland en de bezetting van het
Roergebied.
De Britsche minister van oorlog, lord Derby,
heeft volgens een Engelsch radiogram eefi in
spectiereis gemaakt naar dg Britsche troepen
aan den Rijn. Zijn terugreis heeft hij over Parijs
genomen. Aldaar heeft hij een onderhoud gehad
met den premiér en den president. Volgens de
Frgnsche bladen zou lord Derby aan Poincaré
en Mil lerend hebben verklaard, dat er een ster
ke en toenemende oppositie in Engeland bestaat
tegen de bezetting van verder Duitsch gebied
door de Fransche troepen.
1 De verdeeling van Opper-Silezië,
Breslau, 18 Dec. (W. B.) De commissie
tot vaststelling der grenzen van Opper-Silezië
heeft een beslissing genomen inzake de grens
van hot Opper-Silezische industriegebied. Aan
Duitschland werd o. m. toegewezen het gebied
van de Kóningin Luise-Grube, zonder d© Glück
Auf-koloni© en het belangrijkste deel van het
B1 ei-Scharleygebied. De beslissing inzake de
toewijzingrvan de Delbriickschacht» is uitge
steld, totdat de raad van gezanten een beslissing
zal hebben genomen op het Poolsche verzoek
tot benoeming van een niet-belanghebbend des
kundige.
En ze deed niet meer zuo flauw, toonU
vroeger, alleen noemde ze hem nog „Misicr
Schorhaan maar zoo werd hy door al
len genoemd en ue meesten geloofden, dat
hot zyn werkelijke naam was. Het wus heel
gewoon dat hü haar van Susanne vertel
de, wat hjj vtiker deed wanneer hy rich
kwaad over baar gemaakt had, dan wan
neer hy haar mooi had gevonden in al haar
nieuwe, mooie dingen.
En de blonde mevrouw Percy Well luis
terde opmerkzaam naar hem en ecu beet
je schalks blies zy de si garotten rooi
lucht en zeide„Zie je, Hansje 1
nou de vrouwen. Wanneer maar L
ojes voor haar num hebben. Dat allee
nun al ploizier. De man is een domkL
loof me maar gerust. Die angst yoor^^-^,
is heusch zoo groot niet. WWt zy hem op
de mouw spelt, dat gelooft hy. En wanneer
zy zich vandaag een minnaar aansehaft
dan zal hjj ook niets zien.”
OVERZICHT.
üeuwe politieke moord I Zaterdagmid-
rd tijdens de plechtige opening van de
itopnstelling t© Warschau door een
een aanslag op den president der Pool-
publiek gepleegd. De schoten troffen
mige ©ogenblikken na den aanslag stierf
witsj. De dader, die sinds enkele jaren
fas van een kunstschool te Warschau,
or voor een extremistisch nationalist. In
:hten wordt hij een bekend Md genoemd
nationaal-democratische partij, terwijl
Ier bericht ervan rept, dat hij van deze
vaartoe hij vroeger behoorde, lid-af is
in. Met man en macht wordt er reeds
streefd aan den moord het politieke ka-
e ontnemen, door te verklaren, dat de
mogens van den moordenaar gestoord
ar men doet goed, hieraan dadelijk niet
il geloof te hechten en de moord is maar
akkelijk te verklaren uit d"n haat der
stische elementen jegens Pilsoedski en
gens Naroetowitsj, die door Pilsoedski
iprotegeerd. Naroetowitsj was langen
geleerde en professor aan de polytech-
chool te Zürich. Pas tijdens den oorlog
actief aan de politiek ceel. Slechts een I
ig heeft Naroetowitsj liet ambt bekleed
>lsch staatspresident: cp 9 December
door de Nat. Verg, met 289 tegen 221
1 gekozen. De nationalistische reactio-
chtsche partijen hadden met man en
iich tegen de verkiezing, dié heel wat
n de aarde had, verzet. Maar hun tegen-
kon niet verhinderen, dat de linkerpar-
de partijen der minderheden met 289
1 ten slotte de meerd-rheid wisten te
Hevige verontwaardiging werd in na-
sche kringen door deze Verkiezing ge-
sneraal Hnller riep de bevolking van
iu op tot een feilen strijd tegen Naroe-
tn wees zelfs op het recht der bevolking
de wapenen gebruik te maken en zich
»elpen. D?s Maandags en D:nsdags wa-
edige straatdemonstraiies het gevolg
teneinde Naroetowitsj te nonen af te
Er ha-lden voortdurend sclvetpartijen
larricades werden opgericht en het tram-
moest worden stop gezet. De eerste
r nieuwe regeering was den populairen
istischen generaal Haller gedaan te ge-
ontslag was natuurl’fk olie op het vuur
antstemming der nationalistische Pool-
Ingen werd er slechts te heviger door,
at was het, wat dezen in den staatspre-
üsprezen Naroetowitsj was democraat
m nieren en al zijn ijveren was er op ge-
n nationalen minderheden recht te laten
ren. Wat dit betreft, stond hij dus vrij
liet standpunt van Pilsoedski. Het Zwit-
staatssysteem had voor Naroetowitsj
ilokkelijks. In dit land waar hij gelijk
in professor was, had hij waargeno-
t het mogelijk is, dat volkeren van uit-
;nde cultuur en afstamming zeer wel in
'aren vreedzaam en op voor het land
agende wijze samen te wonen en te
He* was juist zijn rechtvaardige opvat-
1 de bescherming der minderheden,
zijn verkiezing was te danken: Duit-I
Joden, Litauers, Oekrainiërs, Russen
De Weichsel-Awestie.
Berlijn, 18 Dec. (W. B.) De bladen mel
den inzake de Weichel-kwestie, dat de gezanten-
raad het ontwerp der commissarissen van Enge
land, Frankrijk, Japan en Italië over den toegang
tot de Weichsel goedgekeurd heeft. Het zal da
delijk in werking treden. Duitschland en Polen der colleges te verwei.
hebben nog tot 1 Feb. tijd om zich uit te spre- taalcommissie, dat alleen
Haar grootste plezier was het inkoo-,
pen te doen. En daar zy het niet voor haar
huis kon doen, omdat hot haar man opge
vallen zou zijn, kocht zy voor zich zelf.
Zijden kousen, zakdoeken, hpmden met
kanten, blouse’s, fijne schoenen en lange
handschoenen, ruches en sjaal. By dozynen
stapelde zy haar schatten op, borg ze op
in papieren doozen, haalde er eenigen uit,
die zy juist wilde dragen.
Elk modenieuwtje prikkelde haar. Of zy
het voorwerp noodig had of niet dat
stond haar gelijk. Had zy het gezien en
bewonderd dan kwam de/wensch van
liet bezit zoo sterk by haar/p, dat zy er
zich ternauwernood van b«!wust was, dat
het een noodzakelykheid/u)or haar was ge
worden, dat voorwerp tót zich te nemen.
De groote warenhuizen doorkruiste zy
dag aan dag, als in een droom. Haar gehee-
le "ziel hing aan de uitgestalde weelde en
pracht. Zien, b sten, ruiken, proeven,
hooren dat w» .aar leven in de namid
daguren, en als zy naar huis ging, bengel
den steeds kl< ine cn groote 'pakjes aan den
haak van haar parapluie, aan haar pols.
Het was een gevoel van honger, dien zij
stillen moest. Zo was steeds in strijd met
zichzelf. Zelfs wanneer zy het warenhuis
verliet, zonder het gcw. ..schte voorwerp,
vaar zy minuten lang omheen gedraaid
had, te koopen dan werd zy op den
hoek van de volgende straat weer terug ge
trokken en ging zy daar tegenin, dan
zweefde het den ganschen avond voor
haar oogen, scheen in haar droomen nog
aan’ kelyker en verleidelijker dan in wer-
kdijkueid, tot zy, beu van het tegenstrib
belen, in prikkelende en opzwepende be-
geerigheid tot d koop overging.
Het steeds rijk bedachte dienstmeisje hielp
haar by het opbergen der dingen in doo-
het doel, Percy Well is woedend, omdat hy
niets kan toonen bij het rennen. Er op
zitten en zich laten dragen dat is alles.
Niet eens met spanning. Ik ben doodkalm.
Liever weinig en zeker.”
„Nu ja”...
Ze namen afscheid voor het Romeinsche
Café. Hy was eigenlijk nog graag oen eind
je met haar mee gedaan, maar zy had af
scheid van hem genomen, met een korten
handdruk en een vriéndelijk knikje zooals
vrouwen afscheid plegeh te nemen, wan
neer zy niet vergezeld willen worden.
Hy was niet meer een kleine jongen
die blind was voor het karakter der vrou
wen. In den omgang met mevrouw Percy
Well was hy snel ryp geworden, was pre
cies op de hoogte van de verschillende ver
houdingen tusschen man en vrouw. Nu be
greep hy ook veel dingen, waarop haar
openhartige mededeelzaamheid hem op
merkzaam maakte.
Eens had hij mevrouw Percy Well van
Susanne Graebner verteld. Toen hy moe
was van het paardrijden en zy op haar
divan in den kleine salon lag, oen sigaret
in den hoek van haar mond, trager dan
anders en een beetje zachter.
„Wil je wat drinken. Hans? Haal maar
wat, sherry of limonade. Maar langzaam
aan maar, dat je geen ziekte op den hals
haalt”
Altijd w.! zy bezorgd over hem, wat
hem vertrouwd jjk maakte. Zy kon einde
loos luisteren .wanneer hjj haar van Jim
my vertelde, stelde vracen, die haei belang
stelling bewezen, gat hem raadgevingen
omtrent het voeder, belde den veearts op,
toon Jimmy een aanval van influenza
kroeg, de eerste regendagen, cn stond zelfs
’si." *2 1 - --1 v—
het net paard ging.
brachten eensgezind hun stem op hem uit, om
dat zij wisten in Naroetowitsj een eerlijk verde
diger hunne: belangen te vinden. Dit was be
grijpelijkerwijze niet naar den zin der nationa
listen; zij noemden hem den Jodenpresident en
trachtten hem op allerlei wijze onmogelijk te
maken; de moord is dan ook in de eerste plaats
toe te schrijven aan de atmosfeer, die werd ge-
schapen door de generaals Haller, Seligofski en
Korfanty, wien het niet gelukt was een hunner
hyper-nationalistische vrienden op het kussen
te brengen. De liberale, menschwaardige be
handeling, die Naroetowitsj den minoriteiten ten
deel wilde laten vallen en waardoor hij een ster
ken, eensgezinden Poolschen staat in ’t leven
wenschte te roepen, was den reactionairen een
doom in het oog; dezen wilden de minderheden
liever op brutale wijze onderdrukken, minderhe
den, d:e een vrij groot deel uitmaakten van den
door de Entente in ’t leven geroepen nationali
teitenstaat, die een bolwerk moest vormen tegen
Duitschland.
Reeds dadelijk na de verkiezing van Naroeto
witsj begon de nationaal-democratische en ver
dere reactionaire pers een ophitsings-campagne
tegen den staatspresident. Daden van geweld
gingen met deze Hetze gepaat<f *Voornl de stu
denten van de hoogeschool te 'Wrschau Heten
zich hierbij niet onbetuigd. Eerst probeerden zij
hierbij door de aristocratie gesteund te
beletten, dat de verkiezing ten gunste van Na
roetowitsj uitviel, maar toen dit niet lukte,
trachtten zij hem dermate te intimideeren, dat
hij afzag van de eedsaflegging. Ook deze po
ging leed schipbreuk. Het antwoord der reactio
nairen hierop was/dat in de straten éan War
schau woeste tooneelen plaats hadden, alsmede
daden van geweld. De excessen droegen vooral
e®n geprononceerd anti-semietisch karakter en
het is voor een goed deel te danken aan het op
traden der socialistische arbeiders, dat aan de
tyrannie der reactionairen, althans zoo naar het
uiterlijk beoordeeld, een einde kwam. Ook el
ders in den lande, te Posen, Kattowitz en Kra
kau, gin£ men op laffe wijze tegen de Joden
te keer, terwijl tevens tegen de minderheden
voortdurend met man en macht werd geageerd.
Als slachtoffer van deze stokerijen en het
brutaal zich uitleven van de reactie is
thans Naroetowitsj gevallen, zooals een
aantal maanden geleden Rathenau door verwan
te kringen in Duitschland werd vermoord. De
politieke moord is dus opnieuw gebruikt om
menschen met edele bedoelingen, die zich laten
leiden door de nobelste opvattingen van recht
vaardigheid en redelijkheid, uit den weg te rui
men. Polen kan bij deze en dergelijke te veraf
schuwen daden nimmer wel varen. Stellig zal de
loop der gebeurtenissen in 't land der harts
tochten wakker maken en in èen gedesequiH-
breerden staat als den Poolschen, die is saAmge-
voegd uit een overvloed vnn nationaliteiten, kan
een revolutie heel makkelijk ontvlammen. Het
behoeft dan ook niet te verwonderen, wanneer
eerstdaags onlusten uitbreken en pogroms sche
ring en inslag zijn. Ook de arbeiders zullen
stellig niet dadeloos toezien en dat de staat van
beleg is afgekondigd, is een duidelijke indicatie
van den precairen toestand in Polen. Het is
bedroevend, dat de rustige ontwikkeling van
Polen thans opnieuw op ernstige wijze wordt
verhinderd door den moord op Naroetowitsj,
een der meest verzoenende en redelijk-denkende
en «^handelende Poolsche politici van dezen tijd.
