chade
M
JT
Blad.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Ho. 16131
8Sa Jaargang
No. 81
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
FEUILLETON.
4
ten
lier
Woensdag 21 April 1926
DE MAANSTEEN
bergam
NIEUWE]
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BOpEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPEUJE,
;RKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Droogmaken of niet.
VERKERK.
Gouda, 7 April 1926.
Den Haag-
nader
f
u
gespro-
>UDA.
uit
3.
5.
6-
7.
i i* i i
Spannend romantisch verhaal
- van
WILKIE COLLINS.
Zuinigheid is deugdzaam,
Maqr vooral, ziet toe,
Dat die deugd toch nooit i
Oierig worden doe.
Geen progressie in de Grondbelasting.
(Het Handel sblad" van 7 April j.l.
(Avondblad) wydt een hoofdartikel aan
onze grondbelasting en pleit voor herzie
ning der jvet, met als grondslag, pacht
waande óf verkoopwaarde met toepassing
van progressie.
De schrijver betoogt, dat wanneer de zaak
op practische wijze wordt aangevat, deze
binnen zeer korten tijd op weinig kostbare
wijze kan plaats hebben.
Mag ik even opmerken, dat deze zaak
niet zoo heel eenvoudig is, als de geachte
schrijver denkt.
By de Wet van 2 Mei 1897 werd besloten
tot herziening der belastbare opbrengst der
gebouwde eigendommen. Eerst in 1908 vond
men voor het eerst de resultaten hiervan
op het aanslagbiljet, alzoo ruim tien jaar
duurde de zaak. Eene herziening van de
belastbare opbrengst der ongebouwde eigen
dammen zal nog langer duren, omdat het
aantal perceelen veel grooter is. Zoo zijn in
Zuid-Limburg de kadastrale perceelen in
doorsnede maar circa 15 Aren.
Naar ik verneem bedroegen de kosten der
herschatting van de gebouwde eigendom
men ruim één ntillioen, zopdat eene her
schatting van de ongebouwde eigendommen
thans minstens twee miiUioen zal kosten.
Die zeer korten tijd en weinig kostbare
wijze zal men dus wel een beetje eng ruim
moeten opvatten.
Dat de Wet ongelijk werkt, zal een ieder
moeten erkennen, maar dat de Wet door
zijne langdurige, grootendeeLs ongewijzigde,
werking, wat betreft de ongebouwde eigen
dommen practinch eene grondrente is ge
worden, zal men niet kunnen ontkennen,
omdat sedert de laatste herziening der huur
waaide der ongebouwde eigendommen van
1893, nagenoeg alle perceelen van eigenaar
zijn veranderd. Gaat men alzoo het onroe
rend bezit verzwaren, dan behoort men ook
het roerend bezit te verzwaren door invoe
ring van een effectenbelaating met ophef
fing van het bankgeheim. Hierdoor zou men
het verstoorde evenwicht tusschen directe
en indirecte belastingen nog meer vengroo-
ten. Zoo bedroegen van 1901 tot 1910 de di
recte belastingen 25, 86 van het Staats-
inkomen tegen in 1923: 43.52
Het idee van den schrijver om de hoogere
grondbelasting alleen van nieuwe eigenaren
te heffen, werkt onvervreemdbaarheid, in de
hand, hetgeen strijdt met de economie en
het beginsel van ons burgert yk wetboek,
Erg practisch lijkt mij de regeling niet, als
b.v. één perceel behoort aan één eigenaar
en twintig nieuwe mede-eigenaren elk voor
oen verschil tend deel, zooals met het nieu
we erfrecht al heel gemakkelyk kan voorko
men.
Het hoofddoel van den schrijver is echter
gericht op de in te voeren progressie.
Nu is het begrip progressie oftewel belas
ting naar draagkracht zoo langzamerhand
geworden eene volksleuze. Nu zijn volks-
mij alles nog zx*er goed herinnerde
Maar waartoe zou zulke op dat oogen
blik gediend hebben Hoe kon ik
baar zeggen, dat hetgeen zij toen tot
mij gwproki&n had, mij had verwon
derd en bedroefddat ik het
toegeschreven aan den toestand
geesteso vers pawling, waarin zij
keerde dat ik zelfs
GOUDSCIIE COURANT.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda «n omstreken bahoorende tot den bazorgkrin»
1—5 regels 1JO, elke regel meer f026. Van buiten Gouda en den bezorgkring
15 regels f 1 56, elke regel meer 0.80. Advertentiën in het Zaterdagnummer 23
bijslag op den prijs. Liefdedigheids-advertentiën do helft ven den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regel* ƒ205, elke rogel moer ƒ0.63. Op
de voorpagina 50 booger.
Gewone adrortcntiln en ingezonden mededoelingen bö contract tot seer gereducoor
den prijs. Groots lettere en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tuMchenkomet van «oliede Boekhan
delaren, Advertentiebureau! en onze Agenten en moeten daags vóór do plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd to zfln.
mijn hart soneurea^', zeide zij. ,,Gi>
kun^. u verlaten op die schandelijke
zwakheid, welke slechte tegen wor
stelen kan op deze w jze."
Eensklaps liet zij maj los. Zij sloeg
haar handen ineen met een gebaar
van wanhoop.
,.Elke andere vrouw zou voor zijne
aanraing terugh ui veren”, riep zij uit.
..Helaas, ik veracht mij zelf nog die
per, dan ik hem veracht.”
l.»e tranen sprongen mij in de oog en.
wat ik er t^gen doen mocht. Het was
te verschrikkelijk om langer te ver
duren
..Gij zult weten, «fat gij mij onge
lijk hebt aangedaan”, zeide ik. „Of
gij zult mij nimmer terugzien.”
Met deze woorden verliet ik haar
Z'j sprong op van den stoel, waarop
zij zich een oogenblik had la*en neer
val’en. en volgde nrj door de andere
kamer met een laatste uitdrukking vaj^
verteerfenng bil het afsche’d nemen.j
..Fratolïn. Ik vergeef u D Frank
lin. Franklin, wij rollen e’,’An'*er niet
wederzien Ze?. crij nrii vergeeft.
Ik wendde miin gehat tot hw op
dat rij zou kunnen zien, hoe ónmoge
lijk het mij was te sproten. Ik wuif
de haar met de hand toe en zag haar,
onduidelijk, als in een vtzioen. door
mijne tranen heen die zich niet meer
lieten weerhouden
(Wordt vervolgd).
ABONNEMENTSPRIJS: par kwartaal 2^5, par week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal f 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per poet per kwartaal 8.15 wet Zondagsblad f 8.80.
Abennementen worden dagelijks ajuxganoman aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
hü onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zjjn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie Tel. Int. 82;
Redactie, Tel. 83.
leuzen zeer gevaarlijk, omdat ze vaak niet
begrepen worden. Vraagt men aan een een
voudig man, wat bedoel je met belasting
naar draagkracht, dan krijgt men vaak al»
antwoord: Hoe meer inkomen, hoe meer be
lasting. Hieruit blijkt, dat hy van de ge-
heele leuze niets begrijpt. Vefrtelt men dan
aan zoo iemand b.v., dat men m Amsterdam
bij f 1000.inkomen 9.45 gemeentebelas
ting betaalt en bij 10.000.inkomen niet
10 anaal zooveel, maar ruim 50 maal zoo
veel of f 522.45, dan is zjjn antwoord: Dat
heb ik nooit geweten, dat ia toch wel ge
noeg.
.Die leuze van progressie ia m.i. al veel te
ver doorgevoerd.
Zoo hebben we thans:
1. Progressieve Rjjksinkomstenbelasting.
2. Progressieve Gemeente-inkomstenbe-
lasting.
Progressieve Verdedigingsbelasting Ib
Idem. Idem II.
Progressieve Successiebelasting.
Progressieve Personeele belasting.
Progressieve Gemeentelijke opcenten
op die Personeele Belasting
8. Progressieve Schoolgelden.
9. Progressieve Rioolbelasting.
10. Progressieve Tarieven voor het afma
ken van honden en katten (Gemeente
Gouda).
Voorts zijn nog progressief in hun tarief’,
de dokter, de chirurg, de tandarts, do zie
kenhuizen enz.
De fout is m.i. geweest, dat men bij het
vaststellen van de verschillende progressie
ve heffingen niet gezien heeft naar dé reeds
bestaande progressieve heffingen, anders
zou men wel tot de conclusie zijn gekomen,
dat men behalve uit bolsjewistische en so
cialistisch oogpunt reeds veel te ver gegaan
is.
Een progressieve grondbelasting zou wer
kelijk do maat doen overloopen. De werking
ervan zon veel erger ayn dan die van de
zakelijke gemeentelijke bedrijfsbelasting in
1921. Omdat de belasting izakelyk is, zou
een zware hypothecaire schuld geheel ge
negeerd moeten worden, bedrijfsverliezen
evenzoo, het boschbezit zou nog meer be
dreigd worden. Zoodanige wet zal nooit het
Staatsblad zien.
Volgens schrijver is’ gemakkelyk een
systeem in het .leven te roepen, waarbij het
gestelde doel ie te benaderen zonder al te
veel administratieve rompslomp. Dit ontken
ik ten stelligste. Als schrijver eens een
middag zou willen zoek brengen op een hy-
potheekkantoor in Branbant of Limburg,
dan zal hij wel tot andere gedachten komen-
De juiste oppervlakte van iemands grond
bezit te weten is vaak zeer moeilijk. Het
komt veel voor, dat een eigenaar in Brabant
of Limburg vast goed bezit in meer dan 5
verschillende gemeenten. In elke gemeente
heeft hy een leggerartikel, in het eene is
hy gerechtigd voor het geheel, in een ander
De volgens den schrijver te verwachten
meerdere splitsing van het grootgrondbezit
komt er even zoo goed zonder een progres
sieve grondbelasting, de publieke verkoopin-
gen van landerijen, vaak om de hooge suc
cessierechten te kunnen betalen geven hier
van wel het bewys, terwijl met de Land-
arbeidswet reeds uitstekende resultaten
zjjn Verkregen.
ken viel zij uit met toenemende
gramschap, zoudt gij voor uw volgend
leven met schande bedekt zijn gewor
den. Als ik u mijn meenang had ge
zegd, zonder andere getuigen, zoudt
gij alles hebben ontkend, gelijk gij
thans doet.
Denkt güj. dat ik u geloofd zou
hebbetn Zoudt gij aarzel ei/te liegen
na hetgeen ik van u gezien had Ik
herhaal het u nogmaals het stuitte mij
tegen de borst, u tot een leugenaar
te maken, na de vreeoelijke ontdek
king, dat gij een dief waart Gij hebt
over deze zaak gesproken, alsof e:
sléchts een klein misverstand bestond
dat gemakkelijk uit den weg kon ge
ruimd worden.' Nu goed, het misver
stand is opgehelderd. Is het nu goed?
Neen I Het is alles nog. gelijk hei ge-
weest is. Ik geloot u thans nog niet
Neen! Niets van allee, wat gij mij ver
teld heb Gij hebt den diamant gesto
len. Ik heb het zelf geeien. Gij hebt
de politie tot onderzoek aangezet
Daar ben ik zeker van. Gij werpt de
verdenking uwer schande dank zij
mijn onverantwoordelijk stilzwijgen
op een onschuldig man. Gij vlucht met
uw buit naar het vasteland. Na al de
ze laagheidi, was er nog slechts ’één
ding, dat gij nog kan doen. Gij komt
hier met een laatste valschhéid on
uwe lippen gij komt hier, om mij te
verwijlen dat ik u ongelijk heb aan-
105) -
Gij dreef uwe onbeschaamdheid zelfs
zoo ver om mij te durven vragen, met u
te bespreken 't verlies van den diamant,
i«n gij zelf hadt gestolen, die zich al
dien tijd in uwe handen bevond. Na
da| bewijs van uwe afschuwelijke
valschheiü scheurde ik <ien brief in
stukken. Maar toen zelfs nog. ter
wijl ik bijna krankzinnig was van op
gewondenheid van wege het gezoek
en gevraag van den politiebeambte.
gij hadt geroepen, toen zelfs kon
u Qpg niet geheel en al opgeven
Ik zeido tot mij zelve „Hij heeft co-
roedie gespeeld voor iedereen in het
huis laat ik beproeven, of hij dat voor
ook kan vol houden. Iemand deet-
de mij mede, dat gij op het terras
was Ik deed' mij zelf geweid aan
on met u te spreken. Zijt gij verge
ten. wat ik gezegd heb?”
ik had kunnen antwoorden, dat ik
ze er niet minder onder lijden, wanneer men
zonder eigenlyk inkomen een 32.inkom-
stenbelasting moet betalen!
Niettegenstaande dit alles zal het een be-
wjjs van juist Overheids-belaid geacht moe
ten worden indien zóóvele gelden worden
beschikbaar gesteld, dat het werk op een
zóódanige schaal wordt uitgevoerd die on
der de heerschende omstandigheden de
meest rendabele zal kunnen zjjn.
in zijn repliek herhaalt Dr. Zuidam na-
drukkelyk: dat waarschijnlijk de molen aan
het Reeuwyksche sluisje het gevaar had
voorkomen. De beschuldiging op zyn zachtst
genomen, het ernstige verwijt aan het adres
van het Reeuwyksche polderbestuur, komt
hierdoor toch wel in een heel vreomd licht
te staan, op grond van een ampele moge-
lykheod zal men maar niet direct het schul
dig mogen uitspreken. Dat echter, zelfs deze
mogelijkheid niet bestaan heeft zal uit het
volgend betoog als eenigstHmogelyke con
clusie, onontkoombaar aanvaard moeten
worden.
Wanneer men er toe ovengaat de bema-
hngstoestand van verschillende polders met
elkaar te vergelijken, zal naast de capaciteit
van het maalwerktuig, by oppervlakkige be
schouwing, de te bemalen oppervlakte zich
als een der beslissende factoren direct aan
ons opdringen. By een eenigazins dieper
gaande beschouwing biyken echter de op-
voerhoogte ,en wel de gemiddelde, dat is dus
't gemiddeld verschil tusachen de stand van
het polderwater en die van het water waar
op de polder uitslaat, alsmede de kwel dat
is het water dat onder de ringdyk in den
polder doordringt, en lekyvèter dat is water
dat door den dijk lekt 4TR dwo e® lichte
slechte specie gemaakt is, water afkomstig
uit wellen, sluiswater en nog eenige andere
die hier minder van belang zjjn, een niet
minder omvattende beteekenis te hebben,
vooral dan de drie eersten. Indien over al
deze verschillende faktoren geen gegetipns
bekend zijn, althans geener lei aanwijzing
gegeven wordt voor beide polders, is de on
derlinge beoordeeling hunner bemalingswy-
ze buitengesloten. Het is duidelijk dat in
dien water 2 M. hoog moet worden opgv
voerd dit oninstens 2 x zooveel arbeid zal
vereischen, als een opvoerhoogte van 1 M.;
de gemaakte vergelijking met de vyzehno-
len van Beneden-Haastrecht is dus volko
men waardeloos. En gaan we ook al deze
omstandigheden in aanmerking nemen dan
valt ze zeer in het nadeel van Polder Reeu-
wjjk uit, ieder kent de groote verschillen in
binnen- en buitenwaterstand aan het Reeu
wijksche sluisje; over de groote kwel gevolg
van de doorlaatbaarheid van de veenlagen
en de geweldige Ifjc tengevolge van de ge
ringe soliditeit van de afsluitende dammen,
over de vrij drukke scheepvaart en dus nood
gedwongen inlaten van veel water aldaar zal
ik niet behoeven uit te wyden het is alles
te óvertiekend en dat verder bijvoorbeeld bij
het zwemmen in de Plassen, de aanwezig
heid van talrijke wellen aan het koude on
inslapen? Zjjt gy
at U alles te veel
an hoofdpyn; aan
zyt gy prikkel
de! y'k dien vjjand
rt” middel dat U
dit reeds onder-
onvervatechte landbouwpractici mogen on
dervinden I
En zal men ook niet een keer mogen be
denken dat de veel-gesmade ingenieurs
mede de oorzaak zyn, dat we baden tm da
ge niet als heele of halve-wilden, met knots
of speer gewapend ter jacht trekken in de
Germaansche Oerbosschen, en dat de niet
minder gesmade kuituur de oorzaak ge
weest is van de uitbreiding van een aantal
echte natuurelementen, zooals bjjv. verschil
lende vogelsoorten
Maar ter zaloe: Bij een droogmaking als
de Vettenbroeksche zoowel als by die van
het geheele Pkassen-complex, zal men zich
niet op de allereerste plaats moeten
afvragen in hoeverre een groep van boeren
voordeel hierv'an heeft, maar in welke mate,
door dit droogmaken een algemeen volksbe
lang gediend- «al worden. Dat verder op een
grond van uitstekend^ kwaliteit, de aan
wending van kapitaal eerder geoorloofd is,
dan op een waarvan Dr Z. zelf schryft: arm
als de kraaien, zal wel niemand kunnen orft-
kennen. Welke .beide feiten ons onverbidde
lijk tot de conclusie dry ven: Zelfs indden het
den boeren in het toekomstige Vettenbroek
eens bizonder goed zou gaan, de kapitaal-
aanwending voor de weer-drooglegging van
deze polders niet gerechtvaardigd is indien
niet tegelijkertijd de bemalingstoestanden
van deze gronden een zeer belangrijke ver
betering hebben ondergaan. Dat hiervoor
nog al een en ander noodig zal zyn heb ik
reeds vroeger uiteengezet, het blijkt ook we)
uit de uitspraak van Prof..M. F. Visper 1. i-
e?n van onae beste polderdeskundigen„Vet
tenbroek is de beroerdste polder van heel
Nederland." Uit dit oogpunt konden de
droogmaking van alle Plassen en nog tal
van andere werken wel eens economische
noodzaak worden.
Van de zware druk die de belastingen op
het Nederlandsche volk uitoefenen, zyn, het
is misschien niet algemeen bekend, ook onze
hedendaagsöhe studenten niet verschoond
gebleven, en waar nu in onze moderne tyd,
ook velen met zeer geringe financieele
capaciteiten door middel van academische
studies trachten vooruit te komen zullen de-
ttad
van
ver
een oogenblik
had getwijfeld, of hel verlies van net
juweel voor haar wel roo'n geheim
was als voor de overigen, doch dat
zelfs geen straaltje van de waarheid
tot mij was dóórgedrongen
,,Gïj hebt er misschien belang bij,
te vergeten ik wensch radj te herin
neren' ging zij voort. ..Ik gaf u de
eene gelegenheid na de andere om
de waarheid te beketnnen. Ik liet niets
onbeproefd', behalve dat ik u niet in
ronde woorden mededeelde, u den
steen te hebben zien wegnemen. En
alles, wat gij deed1, was mij met voor
gewende verbazing aan te zien, met
een gemaakt onnoooej gezicht, juist
gelijk gij mij vandaag hebt aangeke
ken. Toen ik u dien morgen verliet,
kende ik u voor hetgeen gij werkelijk
zijt, een ellendige, zoo valsch van
aard als er één op de wereld leeft.
„Indien gij toen ter tijd ronduit ge
sprotten had. Rachel, zoudt gij hebben
ingezien, dat gij een onschuldige wreed
had verongelijkt.”
..Als ik tot anderen had
gedaan.
Indien ik nog een oogenblik langer
was gebleven, weet ik niet, welke
woorden mij eouden kunnen ontsnapt
zijn., waarover ik later spijt zou heb
ben gevoeld. Ik ging langs haar heen
en opende de deur voor de tweede
maal.
Nog eens echter vatte zij mij bij den
arm. terwijl hare drift haar geheel
scheen te overmeesteren.
Laat nrij gaan. Rachel nep ik
uit. ..Het zal beter zijn voor ons bei
den. Laat mij gaan.'
Haar borst ging snel op en neder
rij ademde met stuipachtige schokken,
terwijl zij mij bij den uitgang tegen
Meld.
..Waarom zijt gij hier gekomen
vroeg zij met wanhop gen aan I rang
..Waarom) zijt gij hier gekomen Zijt
gij bang, dat ik u zal verraden G
zijt thans rijk gij hebt een hooge
piaa-'s in de wereld gij kun’ de voor
naamste dame van het land huwen
zijt gij bevreesd, dat ik -de woorden
zal spreken, welke ik nog tot niemand
dan to: u gewit heb? Ik kan het niet
Ik kan u niet aan de schande prijs
geven. Ik ben. zoo mogelijk, nog slech
ter dia» gij zelf zijt.”
Stokken en tranen braken hare woor
den af Zij onderdrukte ze met ge
weld Zij hield mij nog steviger vast
,.Ik kan u thaqg zelf» nog niet uit
voor de helft in een derde voor een achtste,
voorts is hy somwijlen Ztede-eigenaar v»or
een aantal firen of centiaren in een onge
splitst perceel. Met een tiental aanslag
biljetten gaat hij dan onderscheidene ont
vangers met een bezoek vereeren. Voorts
zyn by het Kadaster meestentijds-de sloo-
ten niet afzonderlijk opgemeten
Mjjn conclusie als insider is alzoo, dat
een progressieve grondbelasting theoretisch
onjuist en practisch onuitvoerbaar is.
De polders Mettenbroek en de Broekvelden en de
Reeuwljksche en Sluipwijksche Plassen
Enkele cijfer».
IV.
Met een heftigheid, dia eenigszins vreemd
aandoet vpor „een practicus, en ouder man
die ook andere kanten dan den theoretisehen
ziet" gaat Dr. W. Zuidam, tekeer tegen en
kele opmerkingen, die ik naar aanleiding
van zijn ingezonden stük over „Droogma
king van de Reeuwyksche Plasaen", te de
zer plaatse gemaakt heb. Tot nu toe, heb ik
steeds gemeend, dat bezadigdheid bij de be
schouwing van theoretische zoowel als van
uiterst practische problemen, als eerste-
vereischte aanwezig dient te zyn; en, waar
ik ook in de toekomst aan deze stelregel
hoop vast te houden^ zal hy my tot leid
draad strekken wanneer ik er hier toe over
ga, Dr. Zuidam’s repliek aan in onloochen
bare cyfers vastgelegde feiten te toetsen.
Men zal van my niet ^erlangen, dat ik
inga op‘de .enkale persoonlijke op-
ent het fegtmMzóówel ia. al*
buiten Gouda voldoende bekend, zoodat ze
op geenerlei wy-ze afbreuk zullen kunnen
doen op hetgeen door my naar voren is, en
wordt gebracht. Men denke verder slechts
eens aan het stof dat de actie tot behoud van
zeker natuurmonument heeft doen op
waaien.
Wanneer echter in: En dat zullen alle
theoretici van de Wageningsche Landbouw
school mij niet uit het hoofd redeneeren, on
ze hoogste instelling op het gebied van het
landbouwonderwijs, als zoodanig, wondt aan
gevallen wil ik, weliswaar ten overvloede,
met een greep uit’onze naaste omgeving,
het oordeel van onze Zuid-Hollandsche boe
ren over deze z.g. theoretici nog eens nader
demonstreeren.
Dezer dagen verscheen het: Verslag van
de werkzaamheden van den Ryks-Zuivel-
consulent voor de prov. Zuid-Holland te
Gouda over 1925, waarin, onder meer, te
lezen is, dat 267 kaasboerderijen werden
bezocht omdat daar advies gevraagd was,
dat het aantal personen dat den Rykseuivel-
consulent bezocht in 1925 tot 419 steeg ©o
dat de gehouden voordrachten door 1515
boeren en boerinnen werden aangehoord.
Een enkel staaltje van de ruime mate van
waardeert ng die de landbouwkundigen der
Wageningsche hoogeschool van de zijde der