UVHI
i-y,
MVt
mmm
mmm
A. VEEBLAAÜW
Huéels A Luéb&ttwkank
m a up a
Maubaian an MJstan
lueerderiieift' vwf &e gerinhen toegaat
dan is «r toch wol «m heel groot ver
schil. Het ware misstihien gewensoht
eerst eens do ouders op te Voeden en
hen tnet de eerste beginselen van de
paedagogie in kénnis te stellen Als
de kindleren op schóól met de 'uiterste
teerheid worden behandeld en thuis
in aoo'n millieu zijn, werkt de legen-
sieljing misschien. ^ïog oer nadeel ig dan
gunstig. Enfin, dat moeten de hoogge
leerde beroeps^aedflgogen maar weten
Laten aj editor eens hiqr komen kij
ken. tian zal km zij heel wet leorenv
HAGENAA?
MBPISCHE BRIEVEN.
- Digitalis.
IIL
Wanneer men nu digitalis tot zich neemt,
hetzy ïft den vorm van een infuus of ui
treksel, hetzy in den vorm van poeders,
moet men hiet denken, dat men even later '11
geweldige hartactie zal waartfèraen. Degene"
uie dit verwacht, rekent buitel déü waard,
integendeel. Het effect van het gebruik der
digitalis laat betrekkei yk lang op zich wach
ten en duurt het n.l. eerst pl.m. 3d uur al
vorens men de gewenschte werking: op de
Hartspier kan jraarnemen.
De digitalis is niet altyd een even aange
naam middel voor den patiënt. Behalve zyn
weldadige werking op de hartspier, waar
naar zoo verlangend wordt uitgezien, tref
fen we by tai van patiënten daarnaast ook
de onaangename nevenwerkingen aan. Bra
ken, diarrhee, e. d. zien we nog al eens op
treden 11a gebruik van digitalis. Dit alles
heeft preparaten in den handel gebracht,
welke deze nadeelen zooveel mogelyk trach
ten tq coupeeren en bovendien het voordeel
hebben onmiddellijk kant en klaar te zyn,
dus direct afgeleverd te kunnen worden.
Behalve de poedervorm eri het ifuus of
aftreksel, bedienen wy 09b ook nog wel eens
van twee andere variaties, waarin de folia
digitalis gebezigd kan vtorden. Het is aller
eerst dé z.g.n. tinctura digitalis, waarvoor
ik uw aandacht wil vragen. Deze tinctuur is
Veel en veel minder giftig dan de zooeven
genoemde wijze, hetzij in poedervorm hetzij
als Infuus, waarop de digitalis vaak bereid
wordt.
Vervolgens kénnen we nog het Acetum
digitalis, dat wij verkrijgen door de digita-
lisbladerert zeer fijn te snijden en ze met
verdund azijnzuur en spiritus te behandelen.
Deze stof is het minst giftige van alle Vier
variaties, welke wij tot nu toe bespraken.
De giftige werking van de Digitaiisbla-
deren is nu geen constante, doch pleegt nog
al vrij belangrijke variaties te vertoonen.
Men gaat daarom telken jare de giftige
werking van deze bladeren na en dient men
in de apotheek volgens voorschrift iëder
jaar versch materiaal ih voorraad te nemen.
Om nu de giftigheid te bepalen spuit men
van 't versch e taftreksel een bepaalde hoe-
.veelheid in de lymphvaten van de kikker of
ltami temporaria* zooals zijn wetenschappe
lijke naam luidt, in en onderzoekt men hoe
veel milligram poeder (overeenkomend met
de sterkte vam het aftreksel) het hart doet
stilstaan in een constractie toestand, d. w.
z. in een toestand van samentrekking of
systole en men bepaald tevens den tijd,
waarin dit! geschiedt. Men kent nu van de
formule V P alle waarde behalve V
plooi op den tailleiyn in den rug. volgens
schrijfster is de meest interessante
nouveauté die, waaifey men gebruik heeft
gemaakt van platte banden, d. w. z. banden
die los over elkaar vallen. Door deze be
werking krijgt het kleekflngstuk iets heel
Jeugdigs en havens maakt het den indruk
van een nauw omsluitende robe terwijl die
losse banen een aardige beweging aan 't
figuur geven, waardoor jong en oud, ztfa-
fe en jengerq figuurtjes e* °ven elegant
uitzien. Deze losse banden beboeren tot 't
zelfde prineipe als de franje-garneering en
ook deze ziét men meer en mëfer gebruiken.
Een ander modehuis maakt gebruik van doze
garneering Jn zyn robes, die uiterst inge
wikkeld zyn en daarom niet gauw gecopi-
eend zullen woéden. x. i*
De stiksels op 't lytfje gaan door
't rokje en vormen daar opzijde losse
panden, welke over elkaar vallen; de boven
ste is <jan meestal het smalst, weer een an
der hui» gebruikt ditddee voor japonnetjes,
die een'rechte casaquin hebben eft van vo
ren in schulpen zijn uitgeknipt; 't rokje in
staat dan uit platte banden. De meerderheid
gebruikt een andere, meer eenvoudige lijn.
Het meeA simpele is het japonnetje, waar
van het flfffje gegarneerd is met een lange
bolero, welke met een rechte zoom vrij laag
op de taille valt. Deze bolero vormt dan
tevens dé bovenste band van dié' banen,
lit 't jurkje bestaat; de rok heeft dan
twee vólants, welke niet zeer ruim zijn.
Sommige van de méést chique avondjapon
nen zijn van -tulle of chiffon, bewerkt mét
pailletten en bestaande uit tiqn of twaalf
platte afzonderlijke banden, Welke gracieuS
met bet figuur van de draagster mee be
wegen.
De cape-mantels en capes zyn niet meter
zoo groot in aantal^ met uitzondering van
ikele collecties.
De lengte van de rokken is onveranderd,
de mouwen zijn nog steeds vrij e" e'n"
voudig van model. Voor overdag zijn de
collecties vry hoog, kleine V décolletés en
smalle omgeslagen kraagjes zijn het m^st
pöpulaiV voor namiddagjaponnetjes. Daar
entegen is 't avond-décolleté vrij *W. met
een diep V-décolleté van voren en een laag
U-décolleté ip dep rug.
Bonduursels, zoo gaat de sqhryfster
v«ort, geiven een rijkere indruk aan vele
(japonnen, hoewel dit niet altijd 't geval is,
ziet men toch heel veel zijden en metalen
borduursels voor uamijMagjaponnen
Borduursels voor avond-japonnen zijn
•er belangrijk, zoowpl pailetten als kra
len en daarbij komt een nouveauté-gar-
neering van struigveeren, welke door
verschillende modehuizen gebruikt wordt.
Men gebruikt meer j&iletten dan kra
len en speciaal die, welke zeer glinste
ren en uit kleine gouden pailetten bestaan
Franje van kralen, pailetten, veeren en kier
„j gelatine bollen is meer populair dan ooit.
Wat 4e nieuwe kleuren betreft,
blauw zijn heel belangrijk. Het rood voor
avondjaponnen beeft een oranje kleur en Is
zeer hel; de tinten voor overdag zyn dieper
en warmer en beginnen met het rood, dat
Chanel heeft gelanceerd en dat meer violet
dan rood bevat. Onder t blauw vallen jma-'
rine-blhuiw, hejnels-blauw, cobalt. k<jren-
blauw, nattier en Madonna alle variee-
ren tussohen 't heel dankere en lichte
blauw.
tl t
welke letter vóorstelle de giftige waarde
(in 't Latijn Valor waarde). In de for
mule n.l. ftelt P voor Jiet gewicht van den
kikker, dat natuurlijk gemakkelyk te be
palen is, d geeft aan de hoeveelheid der in
gespoten vloeistof, terwijl t is de tijd, die
velfloopt tusschen het tijdstip, waarop de in
spuiting plaats had en dat, waarop het hart
in z.g.n. constractie toestand stilstaat.
Het poeder is nu bruikbaar, wanneer pl,m.
170 m«r. in staat is 100 gram kikker te
dooden.
De digitalisplanten kon
Duitschland, n.l. in de Vo,
den hiervan zyn bekend om hun sterk gif
tige werking. Bovengenoemde bepalingen
betreffende de giftwaarde hebben nu
groote voordeel, dat thans in alle apotheekn
digitalis van bepaalde sterkte voorkomt,
hetgeen vroeger niet het geval waa en
waardoor dan ook sojns niet zelden ernstige
vergiftigingsverschijnselen, niet zelden 1
dood tengevolge hebbende, optraden. Thans
is dit door bovengenoemd# controlq totaal
uitgesloten.
MODEPRAAT J E.
Wat in Parijs gedragen wordt,
De Parysche correspondente van de Ma-
nufacturier noemt de nieuwe iFiggische mo
dellen, voor het a.s. herfst- en wintersei
zoen uiterst discreet, en zeer geschikt om
door alle figuren te jworden gedragen.
Om te beginnen dient-me* op te merken,
dat de silhouette weinig veranderd is. Som
migc huizen plaatsen de taillelijn zeer
nauwkeurig «Ven boven de heupen, d.w.t.
eenige centimeters hooger dan tot nu too
gedragen werd en andere couturiers leggen
de ceintuur juifet op den normalen tanltelyn.
Een aantal buizen Worth en Molyneux,
welks een «eer chique naam hebben, omdat
de elegante Kranache vrouw zich daar by
voorkeftr Ideedt, Weigeren absoluut om af
stand te doen van de rechte, nauwe en lage
tailleljjh, iets waarop hun modellen reeds
vele eeieoens «ekaeeerd °°k„d*ï;
aan, bun succes te banken hebben. Daarfju
komt dat, hoewel men zooveel hoort PraJ,
ten. over de hlou.ende silhouette deze toen
niet gód geheel nieuw is, want de meeste
huizen maken deze blousende lijfje» .zeer,
bescheiden en vooral indien het
een Weinig «Wiit bemerkt de blousend
rug zich speciaal t>ü de mantels tot een,
De alcoholkwestie in den
Volkenbond.
Mei/ schrijft aan het U. D.:
Onder de resoluties, aangenomen ter in
ternationale conferentie tegen het alcoho
lisme, in September 1925 te Genève en daar-
ter kennis van de onderscheidene regee
ringen gebracht, komt ook één voor, waar
de wensch wordt geuit, dat de Volkenbond
zich met het alcoholvraagstuk zal' bezig
hirtulen op dezelfde wijze/als hy ook met
de opium doet. Naar ^mleidinj^biervan
heeft de Finsche regeerinp haar delegatie
in de juist gehouden zitting van den Vol
kenbond opgedragen een voorstel in te die
nen om het instellen van een onderzoek
naar omvang en beteekenis van het alcohol-
raagstuk te plaatsen op het werkprogram
van den Volkenbond.
Voorstel met toelichting werden mqde-
onderteekend door Zweden en Polen. De mi
nisters van buitenlandsohe zaken van Bel
gië en Tsjocho-Slowaklje waren niet ge
machtigd het voorstel te onderteekenen,
maar hadden zich vroeger reeds ten gunste
van zoodanig onderzoek uitgesproken.
In de toelichting wordt betoogd, dat
Volkenbond zich telkens weer met het alco
holisme moet bezig houden. Zoo heeft de
commissie voor kinder- en vrouwenbescher
ming besloten, het alcoiy^raagstuk, voor
zoover dat £p haar terreir^gt, na te gaan.
De mandaat-commissie heeft dén invoer en
ve"rkoop van alcoholische dranken in de
mandaatgebieden te controleeren. Het
vraagstuk van den alcohol-smokkel, waar
mee de Volkenbond zich bemoeien zal, kan
slechts op bevredigende wijze worden op
getast als algemeen geldende maatregelen
daartegen getroffen worden.
Met het oog op het groote belang der
zaak werd besloten de zaak niet onmiddel
lijk af te doen, maar het voorstel van Fin
land, Zweden en Polen in de volgende zit
ting van den Volkenbond te behandelen. In
1927 zal dus in den Volkenbond een groot
alcohol-debat plaats hebben.
Veeren kussens een gevaar.
Moeders, wil dit terdege leeren,
Gevaarlijk voor Uw kleine ia een kussen
met teeren.
Wilt ge den zuigeling voor leed bewaren,
•alarm.
Otter den typhua In het algemeen
en dien te Breda in het bijzonder.
In een artikel van den geneeskundigen
medewerker van de N. R. Crt. stelt dez# de
Waaraan moet het explosieve op
tieden van typhus-epidömiën überhaupt
worden toegeschreven 7 'Daarop ie het ant
woord gemakkelijk: aan besmetting van ve
len ongeveer terzelfder tijd, Die besmetting
vliegt bij typhus niet d#or de lucht. iDe
hoofdbron der besmetting is (voor pl.m.
75 pet.) besmette spijs en drank: met name
water en melk. Typhus is een water-en-
melk-ziekte bfr uitnemendheid. En ik
haast mij Het er bij te voegen een on-
zindelijkheidsziekte bij uitnemendheid.
Want zonder onzindelijkheid is water- en
nvelkbesmetting wel niet uitgesloten, maar
toch meestal van ondergeschikte bqteeke-
Zwaarder dan de «nelkbestrijdlng (hij
ziekte '.in het geein van iemand betrokken
bij het melldbedrtjf, resp. bij spoelen van
melkbussen in verontreinig water, maar
dan is. teaterbesmetting toch weer het pri
maire) weegt de waterfee s metfcing.
Wateifeesmetting ontstaan door looziiïg van
riolen of direct van vloeibare en yaate uit
werpselen in openbare wateren. Langs de
jjroote watenwegen zijn de schippers hier
èn de schuldigen én de slachtoffers. In het
polderland komt een overeenkomstige ver
ontreiniging, maar al te vagk in de omge
ving van een bacillendrager voor. Maar
daarin "kan fit niet dieper treden. De groo
te moeilijkheid is dat men wel zeggen kan
vaak ook aannemen moét dat wft-
teïfeesmetting een «pidemia venooreaakt.
maar het bewijs byna nooit leveren 'kan.
De kans dat In besmet water (en in 'be
smette melk) typhusfcacillen worden ge
ïnd en is buitengewoon klein.
We pemen aan dat er een onzichtbar^
vprnttJler typhussmetstof in zit - de .epi
dtemie bewijst het maar door bacte
riologisch onderzoek slagen wy er niet m
hèt bewys te legéren.
Contaetbemtetting d. w. overferen-
King der riekte rioor aanraking v»n den lij
der spkelt Wï*M>ta8 ongekweld een
rol, vooral wannéér (le eerste epidemische
explosie heeft plaats gehad, maar die eer
ste explosie veroorzaakt en verklaart
niet. v
Een actueele vraag is: Waaraan moet de
epidemie te Breda worden toegeschreven?
Eerlyk gezegd en in het licht van de bo
venstaande beschouwingen bezien: wy we
ten Itet niet. En het water van „de Mark"
dan? zal men vragen. Inderdaad, dat wa
ter is besmet (lees: moet thans meer dan
ooit al8 besmet beschouwd worden), maar
er ia veel meer voor te zeggen om die ern-
8tig%^esmettLng als een g e v o"l g van de
epidemie dan als de oorzaak aan
merken. Wie weetir- aan den anderen kant
hoeveel maandgn er reeds onzichtbare
typhusklemen in het Markwater rondzwom-
1. Ik voor my beschouw ook buiten t|pi-
demietyd het Markwater als alle open
bare wateren als besmet, zóó besmet
dat het een poging tot zelfmoord is dat wa
ter (ongekookt) te drinken. Het pUibliek
zoekt „een schuldige". Zij meent dien
schuldige gevonden te hebben in dengene,
die beddengoed van een typhuslyder in de
Mark wierp. Inderdaad een allerlaakbaarste
en onvergefelijks te handeling. Maar als de
man (of vrouw) er voor voor de rechtbank
moest komen zou ik gaarne als getuige
décharge optreden en den verdediger „e
ceptio plurium..." laten pleiten. Want zoo
lang als er in de Mark nog een eindelooze
privaten loozen en de overheid dat
toestaat, mag men den beddegoed-in-het-
water-werper niet *1 te hard vallen. Want
minste evenlaakbaar en onvergeeflijk U
het drinken van het besmette altijd be
itte Markwater (resp. het gebruik
daarvan als spoel- of waschwater)
Ik ben het dan ook volkomen eens met
den apidemieoloog die van nabij g'eregeld
het verloop der Bredaache epidemie volgt
en in een telefonisch gesprek met my het
toeschrijven van de epidemie aan waterfee-
smetting een ve rlegerdieidsdiagnose noem
de. Volgens hem viel er t^uwens meer
voor melkbesmetting te zeggen, omdat de
eerste slachtoffers kinderA/waren.
In het voorbygaan iets o^r de mogelijk
heid van „ontsmetten" van het Markwater.
Ik weet niet welke „deskundigen* beweerd
heblben, dait dat niet niet mogelyk 'is. Het
praatje over een eventueel gebruik van .pe
troleum of kleurstoffen" voor dat doel dat
de ronde in de pers doet, klinkt wel wat erg
apocrief, alhoewel ik het gebruik dier mid
delen alleen al zou toejuichen om het wa
ter kennelijk ongeschikt voor menache-
lyk gebruik te maken. Dat er geen doel
treffende ontsmettingsmethode bestaat kan
echter bezwaarlijk worden volgehouden:
een bootje met een chloreerapparaat, zou
als Breda in Aimerika lag reeds lang
op de Mark waren of ïan de oevers van
dezen stillen vliet opgesteld. Ik zou
daar ook thans nog voor Willen pleiten,
mits men zich niet verbeeldt, dat door
dit „ontsmetten" het water wel geschikt
voor menschelyk gebruikt wordt.
De belangrijkste vraag i«: Hoe voorkomt
men in Breda en elders het krijgen van
typhus? yoor alles door zindelijkheid.
Nooit dringen van ongekookt water, tenzij
dat uit een betrouwbare waterleiding
komt, nooit drinken van ongekookte melk.
ondermelk, karnemelk, room, tenzij
uit een betrouwbare modelboerderij of een
groot bedrijf waar betrouwbaar gepasteu
riseerd wordt. Wie aan de vaart of ander
openbaar water woont mijde bet gebruik
-jumllr <1ap
KANTOOR GOUDA.
MM 10
EFFECTEN EN COUPONS-
Grati, Beleggings Adviezen.
is, blijkt ook
Iaat hem «lopen op een dob kussen met van vaart- of slootwater vé°r. v-elk doel
varen. dan ook' (telfs voor het aohroMam vap de
GEZONDHEIDSRAAD. straat voor het huis deu«t het om «oo te
vereen niet). Hoe juiot hèt I», dat typhus
een onzindeHjkheidsniekte
weer in zooverre te Breda, dat onder de be
tergesitueerden een veel kleiner percentage
ziektegevallen voorkomt dam onder de min-
^fergesitueerden. Reinheid van handen en
nagels is nu "Wel geien monopolie van de
well-to-do^ maar zeker is het, dat d« beter
gesitueerde in epidemiologisch opzicht
zindelijker (lees: minder onzindelijk) Is
dan zijn met aardsche goederen minder ge
zegende broeders of zusters.
Afzonderlijk noem ik nog: het spoedig
geneeskundige hulp inroepen bij geringe
stoornissen van spijsvertering en ingewan
den. Want het Btaat vast dat in Breda waar
de epidemie goedaardig is nog tientallen
niet herkende typhuslijders t^ndloopen, met
geringe klachten. t
Ten slotte de inentingskwestie. Ik zal
my niet laten verleiden hier thans een aca
demisch debat te openen over de vele voor
deel en en de geringe nadeelen der vaccina
tie tegen de typhus op groote schaal. Het
nut daarvan is gedurende den wereldoor
log maar al te overtuigend gebleken. On-
dertusschen staan in epidemietyd aan zoo
danige vaccinatie m#er epidemiologische
bezwaren in den weg dan in normale
tyden. Deze bezwaren wegen echter licht
tegenover de gevaren die dreigen en de be
langen die op het spel staan. Ook de theo
retische vrees voor de z.g. „negatieve pha
se" dat wil zeggen het mogelijk optreden
vlak na dq inenting van een korte periode
van verhoogde vatbaarheid moge hier geen
gewicht in de schaal leggen (voor zoover
iü überhaupt rede* van bestaan heeft.).
Wat het zwaarste is moet het zwaarste
wegen. En daarom moet feet ook toege
juicht worden dat de militair-geneeskun
dige dienst (op advies van den hygiënist
der landmacht) in Breda het goede voor
beeld gegeven heeft door vaccinatie «P
groote schaal van l^ldaiten qn soldaten-ge
zinnen. Dusdanige vaccinatie verdient over-
.1 aanbeveling waar epkdemiech optreden
van typhus dreigt.
Er valt over typhus nog heel wat meer
te zeggen, met name over de zware taak
der epidemiologen bij het opsporen van
onzindelijke bacillendragers" en over de
zoo gewenschte wijzigingen in de besmette
lyke ziektenwet. Ditmaal volsta ik met het
bovenstaande. Tot slot deze opmerking
Voor typhusvrees heeft de zindelijke geen
reden. Voor typhus-minaehtöng moge de
onzindelijke bewaard blijven.
De inspecteur van de Volksgezondheid te
Breda, de heer A. H. van de Velde schrijft
aan de N. R. Crt naar aanleiding van bo
venstaand over het ontsmetten van het
Markwater dat hij gemeend heeft maatre
gelen te moeten ontraden en wel op de vol
gende gronden.
Uit informatie bleek, dat de stroomaf-
uiaarts van Breda gelegen ooldens geregeld
Markwater in de slooten inlaten als drink
water vodr het vee. De lage veepryzen en
de hoogOrijzen a»n voedermiddelen nood
zaken de boeren hun vee zoo lang moyelyk
in de weide te laten. Werd ruwe petroleum
in de Mark gegoten dan zou het water niet
meer in de polders kunnen worden ingela
ten als drinkwater voor het vee. Het ver
blijf in de weide zou dan reeds nu moeten
eindigen, waarvan groot nqdeel en «chiade
het gevolg zou zyn.
In de tweede plaats wordt het Markwa
ter als industriewater gebruikt door de sui
kerfabrieken. De raffinaderijen werken
reeds nu, voor de andere fabrieken begiht
de campagne over enkele weken. Petroleum
op het water zou de suikerfaibricage onmo
gelijk maken en onberekenbare schade zou
daarvan het gevolg zijn. Bovendien zou de
yischistand schade ondervinden.
Ik meende dan ook, om de vérstrekkende
gVolgen, dezen maatregel te moeten ont
raden, waar deze ook alleen dient om mien-
schen, die ondanks verbodsbepalingen,
waarschuwingsborden, aanplakbiljetten en
advertenties, toch Markwater gebruiken,
daarvan te weerhouden
Het effect van de toevoeging van kleur
stoffen is ®eer onzeker. Die stoffen zullen
niet vergiftig mogen zijn, terwijl de kleur
ook by opvallend licht sprekend moet zijn.
welk voorwaarde misschien niet te vervul
len is, omdat onder die omstandigheden het
water altijd donker schijnt, vooral het reeds
vervuilde Markwater met zijn zwarte mod
derlaag als ondergrond.
Voor de ontsmetting van het Markwater
kan 'in de eerste plaats kalk in aanmerking
komen. Gerekend van het punt af, waar de
rivier Breda binnenkomt, tot aan de laat
ste woningen beneden de stad heeft do
Mark, met de drie takken door en om Bre
da een lengte van 7500 M. De gemiddelde
breedte en diepte kunnen W 6 resp. 1.5 M.
worden gesteld, zoodat dé| inhoud 67.600
M3. bedraagt. Voor ontsmetting is noodig
3 K.G. kluitkalk per M3., een hoeveelheid
ook voor drinkwaterputten gebruikelijk.
Voor 67500 M8. derhalve 202j600 KjG. d. i-
ruim 200 ton of 20 wagons. Deze hoeveel
heid zou eerst gebluecht, tot kalkmelk ge
roerd en uitgegoten moeten worden onder
omroeren. De onuitvoqibaarheid is dnide
'^De ontsmetting met natriumhypochloriet
of met chloor. Uit onderzoekingen met
Delftsch grachtwater ingesteld (Diss. Ruys,
Delft) bleek dat 30 mgr. natriumhypochlo
riet pér liter na eqn uur eep reeteoncentra-
tle geeft van 7—9 mgr., welke voldoende
was op de aanvankelijk positieve colireqc.
tie negatiefte doen worden. Die 30 mp-,
natriumhypochloriet komen overeen met 15
mgr. werkzaam chloor. Wilde men met
chloor deainfeefceeren, dan moet voor de ze-
keiheid ten minste 30 mgr. per liter geno
men worden, daar ook de organische stof
fen in de modder chloor binden.
Voo? de 67.500 M8. Markwater zijn dan
ter ontsmetting noodig ruim 2000 K.G.
chlooi, waarvan de prijs op circa evenveel
guldens, zónder de noodige toestellen, ge
steld kan worden. Men kan het chloor maar
niet «66 uit een bootje in de M|fk spui te*,
doch heeft een installatie noodig, die doel
matig, optassen noodig maakt. Al« „Breda
in AüneHka lag" zou men voor den schijn
wellicty qqp bootje met een chloorcyündpr
laten rondvaren, doch wanneer men de zaak
serieuzer wil aanpakken is het zoo eenvou
dig niet.
En als men nu Met behulp van 2000 K.G.
chloor het doel maar bereikte' dóch ook dit
zou illusie zyn. Weer kan een berekening
het juiste inzicht geven. Stelt men de
stroomsnelheid op 5 c.M. per seconde dat is
zoo'weinig dat alleen de opmerkzame toe
schouwer- verplaatsing ziet, dan is dit 3 M.
in de minuut. De afstand van het begin tot
het eindpunt, gemeten langs de langste
singelgracht, is ongevem- 3000 M., zoodat
de geheel e inhoud in ÏOOO minuten d. i. 17
uren de stad vooihjj is. In dien tUsschentjjKi
loozen de Bredasche riolen op vele punten
hun niet-onverdachten inhoud in de grach
ten. De ontsmetting diept dus^wil men wat
bereiken, iederen dag te 'geschieden.
Had Breda nu maar een centraal riolee-
ringsstelsel, dat op één punt loosde, dan
.was daar chloreering uitvoerbaar, nu echter
niet.
Uit het voorafgaande moge dan blijken,
dat onbruikbaar maken of ostsmetten van
de Maric ernstig is overwogen, doch hoewel
schijnbaar eenvoudig, practisch niet door te
voeren is.
Onze nieuw® Qouverneur-Qeneraal.
Het is zeker wty voor een ieder duidelijk
dat 'het belang van Nederland *by een goe
den gang van zaken in Nederlandseh-Indië
niet gering is. Het is «eker de moeite waard
bij het optreden van den nieuwen Gouver
neur-Generaal dien gang van zaken eens
na te gaan.
Het dooy Holland in vroeger jaren over
het Indische eilandenrijk gevoerde beheer
was goed. Vooral het bestuur van den vree-
geren Gouverneur-Generaal van Hout»
heeft Nederlandseh-Indië groote voordeelen
gebracht. Tijdens diens bewind werden dé
grondslagen gelegd noodig voor lndië s
veidere ontwikkeling. Het Gouvernement
volgde toenmaals een yerstandige financi-
eele politiek en de belastingen waren ma
tig, en hoe de vroegere verstandige poli
tiek van de Indische Regeering het land tot
voordeel heeft gestrekt, kan blijken uit de
navolgende cijfers: In 1906 bedroeg de im
port 219.4 millioen en de export 329tt
millioen; deze bedragen stegen tot resp.
761.6 en 1148.3 millioen in 1922; in 16
jaren is dus de impor^ en export in Ne
derlandseh-Indië meer dan verdriecjubbeld.
Van 1906 tot 1920 moest het Gouverne
ment voor de behoefte van den geldsomloop
93 millioen aan zilveren munt en 41
millioen aan pasmunt invoeren.
Helaas is de verstandige financieele po
litiek van het Indische Gouvernement
1917 gewijzigd. Niettegenstaande Neder
landseh-Indië door den oorlog sterk profi
teerde, daar de prijzen zijner
sterk omhoog gingen, toonde het .budget
van lndië na 1916 steeds stijgende tekor
ten. Deze tekorten op den gewonen dienst
bedroegen «elft» 124.7 millioen en 122*
millioen in de jaren 1920 en 1921. Door
deze ruïneuze financieele politiek steeg
schuldenlast vanlndië na 1910 met meer
dan 1 millioen, terwijl de bevolking van
lndië, die uit 46 millioen zielen bestaat, aan
belastingen nauwelijks 5.-- per hooM
brengt en zelfs die opbrengst alleen y®r"
kregen kan worden door den belastingdru
tot het uiterste op tevoeren. De
druk op de bevolking ia na 1905 ('an
verdubbeld en trof het meest d« ®urop"t"
sche nijverheid, landbouw en handel, om»
de Indische bevolking, die 96 uitmeeW
van dè geheelo bevolking, prabüscl. ge»"
draagkracht hooft. De voortdurende P"»-
nood, waarin de Indische Regeering
bevond, ibraoht haar er lelfs toe
fiscaal gebied de .beginselen van recht 8
billijkheid over boord te gooien, d0'ir
haar fiscale wetgeving in te voeren
systeem vgn uit^onderingsbelastingen
bepaalde bedrijven. De greot-landbodw
de petroleumindustrie moesten 8J*^etak.
lastingen opbrengen, waarvan H _n_
Kei van bedrijf waren vrijgesteld.
dien was de rechtspraak in Jelast.ing^. w
mo slecht «gericht, dat de keiast,ngscta»
digen practisch overgeleverd waren
den willekeur dar met de inning hela
ambtenaren. t
Deze politiek van hot Indische
„ement heeft tengevolge
groote vooruitgang, waarop WD hiertw»
"'bedraagt'."Voor ontametting is noodig I wezen, plaats maakte^voor een
s i. iiili.ui non hnavAfalViAMi I gang. De inlandqche bevolking v
de zilveren munt stroomde weer ui
handen terug in de kassen van de
Bank. De opbrengsten van de
tramwegen, van den post -f^ WePEK
dienst liepen achteruit. Gelukkig
deze verschijnsel*, aan de eT
der G. G. Fodt do oogen geop»d en
haar toe gebracht om terug te keeren
haar vroege™ verstandige financieretel»
litiek. Men mag slechte vaa harte h«^_
dat de nieuwe Gouverneur-Generaal
oen» deze politiek op krachtige wij»
voortMttent
HINN1NLANP.
Het
Gasten op Het Loo.
uwtog Adoii Friodriöh val, Mecklen-
broeder d*"' 1>rius' W0T<"
-üodflflochtetid. vorgevkgd van zijn echt-
note, ten naloiz® H«t Loo verwaa»
Sldeot eeltig en tijd te' verblijven.
uitateken van de vlag op verjaardagen
van het Koninklijk Huia
Een algemeene maatregel van
bestuur in overweging.
«Mts verluid, bestnul bl| d® regev-
Jz het aanvankelijk voofnemen een
nlaemeenên maatregel vag bestuur uit
lokken, waarbij de gemeentebesiu-
L, mot de '-erg worden belast, op
«jmmlttgen van. tte leden van bel
Koninklijk Hola de vlag .uit testeken.
Wii herinneren eraan, dat ge-
„(eetóeraad van Goor in Atfcustus be-
sloten heelt op den yerjuertegvan de
niet td vlftggen. Metaelfde
e reeds eerder in enkele an-
dere'gemeenten, waar de meerderheid:
m den raad en de burgemeester so
ciaal-democraten rijn.
Plannen tot wijriging van de krank
zinnigenwet.
Voorstellen dier inspectie tot wets
wijziging. Doel: bevorderen van
een deugdelijke observatie en het
beperken van te vermijden krank-
zinnigverklaring. Wettelijke rege
ling van gedwongen observatie.
Wy veiiietaeft, dat aan liet deparie-
pjeni van buuienlauusclie za^en en
landbouw thaif-e opnieuw plannen in
utudie rijn tot wigging van de kranlA
ninigeaiwet v/ui 1«84. De daartoe
girerende voorstellen rijn uitgewerkt
door de iuapecteur van het ataatetoe
licht op kraiKhrinnigan en krankrinni
teiigeatirinen dr. J. H. Schuurmans
Stekhoven. i
Twintig jaar geleden ia in ons land
eene algemeene heraeniug van de
Krank zinnig enw et voorbereid. Minister
Rink heeft in M#i 190(5 aan debetrok
ken afdoe ling van rijn departement en
van de inspectie opgedragen, plannen
van herziening van de wet te ontwer
pen. Eind Noventfber 1900 was het ont
werp klaar en werd spoedig onder
worpen aan het oordeel van Gedep
Staten en van de Vereeniging voor
psychiatrie en neurologie. Al gauw
bleek ten opzichte Van de belangrijk-
sic punten zoo groot verschil van mee
ning te bestaan, dat de herziening van
de wet bleef rusten. Ook thans wordt
met het oog op dait verschil van mee.
ning de tijd voor algeheele hardening
of voor een geheel nieuwe wet niet
rijp geacht, maar wel voor het aan
brengen van die aanvullingen en wij
aigingew, welke instemming vinden bij
zeer velen en het stelsel der wet in
tact laten.
Met het ingediende voorstel tot wij
ziging van de kraaiikzinnigeinwet wordt
thans in hoofdritak het volgende be
lt. Het tot stand komen van sanato
rium- of open afdeelingen in veTband
niet dé gestichten (voor krankzinnigen)
reeds in 1915 begonnen, te vergemak
kelijken.
2. Eveneens te bevorderen het tot
stand komen van nog enkele observa
tieinrichtingen (resp. klinieken of kli
nisdie afdeelingen)bestemd voor de
observatie tijdelijke verpleging
van de opgejiomenon.
3. Een meer en moer rekening hou
den met den eisch, reeds voor jaren
gesteld, dat tot de plaatsing van oen
patient in een gasiioht niet worde over
gegaan zonder rustig, nauwkeurig en
volledig vooronderzoek in een der in
richtingen, zoo juist bedeeld.
4 Steun te verleenen aan het stre
ven om in, snel genezende gevallen van
geestessloorais. welke men uit maat
schappelijke overwegingen gaarne
scheidt van de meer ernstige vormen
van krankzinnigheid, den, verpleegden
althans het leed van in een krank zin
nigengestioht verpleegd te zijn geweest
te besparen.
5. Een goedet wettelijke! regeling
voor het beperkt aantal gevallen, waar
in de observatie van een persoon
oeno inrichting moet geschieden tegen
zijn wil.
6. Aan den kantonrechter, wiens me
dewerking wordt ingeroepen bij de
voorgenomen plaatsing van een patient
ih een gesticht., alle gegevens te ver-
8B|affeii. welke hij noodig heeft voor
hel nemen van een deugdelijke beelis-
aiög.
7» Ook aan de rechtbank, wanneer
deqp beslissen moet over die verlenging
van het verblijf* in een -gesticht, alle
Rogevene te versohaffen, welke zij noo
dig heeft voor hare beslissing en haar
tévens te ontlasten van allen overbodi-
gen arbeid'.
8. Het vferleemen van verlof aan do
gestiehtspafienten te vergemakkelijken.
9- Een wijriging van de voorsehrif-
léïi betreffende de geneeskundige aan-
'tekeningen, in diiem rin, dat het maken
goede aiantoekeningen vergemak
««Kikt en bevorderd wordt.
19. Ren beperking van den arbeid
*Wken de administratie van het ge-
<f "^ev°lge de wettelijke voor-
schriften heeft te verrichten.
kosten van de sociale verzekering,
«oe kan bezuiniging worden verkregen?
^^Hteiseie inzake die kosten van
sociale verzekering (secretariaat
ontagqkade 28, 's-GiraVenbage) noo-
uigt een ieder, die van meening is,
voorsteden te "kunnen doen, door wet-
ke, hetzij -biiunon liet kader der tegeu-
woordige sociale verzekoringswetien,
herrij door een wijriging daarvun blij
vende binnen de gtHman eeiuer novel
le, bezuiniging in de thans geldende
wijze v«ui uitvoering vun de sdciulo
verkering ver kregen zou uuunen wor-
uen, uit deze voorsielleui sclirifteiijK
aan het secretariaat te doen toekomen.
De commissie is voorpethens, zoo
bestaiui, den voorstel
ler uit te iMMxiigcu, zijn denkbeelden,
nader mondeling in haar midden loe
te lichten.
Georganiseerd overleg in ambtenarenzaken.
J.l. Dinsdag lieeit de centrale com
missie voor georganiseerd overleg in
ambtdnarenaalken vergaderd.
De voorzitter verklaarde, dat de re-
geeriiigsdelegiatie gemachtigd was, niee
le deeien
lo. dat de regeering thans het tljd-
•thjiP Pietgekomen acht, tol een saia-
risliefrieidng over te gaan
2o. dat de regeering er gieen be
zwaar tegetii heelt, dat de organisaties
mogelijke herziening in studie ne
men, omdat de organisaties daartoe
bevoegd zijn, zoodat hiervoor geen
machtiging van de regeering noodig is;
3o. dat bij het verzamelen van stu
diemateriaal gebruik kan worden ge
maakt van de gegevens, die bij het
salarisbureau berusten, voor zoover
d)ie voor mededeeling in aanmerking
komen
4o. dat de regeering hierbij uitdruk
lcelijk dit voorbehoud maakt, dat uit
het. eventueel verstrekken van gegevens
door het salartaburaau niet eenige con
sequenties mogen worden getrokken of
eenige toezeggingen mogen worden af
geleid.
In antwoord op desbetreflende van
organisatiezijde gestelde verzoeken om
inlichtingen, deelde de voorzatter mee,
dat het vraagstuk van aanstelling van
personeel op privaat-reohtedijke ar
beidsovereenkomst bij de regeering in
een vergevorderd stadium van behan
deling verkeert.
Aangaande het betalen van forensen
belasting door rijksambtenaren deelde
de voorzitter mtee, dat de regeerings-
delegatio genegen was, aan de regee
ring te advieeexen. het systeem, .het
welk bij sonuniig* dienstvakken reeds
gevolgd wordt, meer algemeen te doen
oon den ambtenaren, hei
uoor hen. wegens aanslag in die Lo.en-
senbelasting verschuldigde verhoogde
belasting verschuldigde verhoogde be
lastingbedrag door middel van een gra
tificatie te restitueer en, indien de amb
tenaar in deze forensenbelasting woidi
aangeslagen uitsluitend als gevolg vuu
do vervulling van zijn ambtelijke ver
plichtingen, 'dus b.v. in de geValleu,
dat den ambtenaar een ambtswoning is
aangewezen, gelegen in een and ei
gemeente dan die, waarin hij zi4ne
werkzaamheden heeft te verriehien, dan
wel, dat het rayon zijner werkzaamhe
den zich niet tot het gebied" van slechts
één gemeente bepaalt.
De commissie vereemdgde zich mei
de door de daarvoor aangewezen sub
commissie uitgebrachte rapporten inza
ke VU..
1, de bevoegdheidskwestie, gerezen
tusschen haar en de bijzondere or
missie voor georgaaiiaeerd overleg
onderwijzerszaken
2. de door den minister van maripe
voorgestelde wijzigingen van de instel
lingsbesluiten van de bijzondere com
missies voor georganiseerd overleg be
treffende
a. het personeel bij het loodswezen;
b. bet personeel bij de botonpiug
de verlichting.
Zij ging aécoord met het voorstel
der sub-comteissie om de bij de cen
traio comra4ssiei ingekomien voorstellen
to instelDflg of wijziging van bestaan
de bijzondere commissies van georga
niseerd overleg, waaraan een meer
priwipieele zijde verbomdbn is, te mo
gen aanhouden tot en te mogen be
handelen bij haar aan <!e centrale com
missie uit te brengen eindrapport.
Voorts vereenigde de commissie zien
met het voorstel der regeering om in
zake het buitengewoon verlof aan ante
te naren en daarvoor bestaande bepa
lingen voor het poet personeel alge
meen in te voeren, met dien verstande
da' daarin nog wordt opgenomen het
verlof wegens het bijwonen van ver-
gaïferingen van commissies voor geor-
'ganifceercÉ overleg, doch. worde ge
schrapt het verlof voortJfle huwende
ambtenaren. a
Aangaande enJtele andere in behan
deling gebrachte onderwerpen zal de
regeerlngsdielegatio nader tftet de be
trokken ministers of de regeering
bespreking tredjen-
Nog een whenkinR van dr. Van Aalst.
Dr. van Aalst schenkt zijn geboor*
tehuis te Hoorn aan de Kamer va*
Koophandel voor West-Friesland.
Blijkens een in de vergadering va:
de Kamer van Koophandel en Kabrie?
ken te 's-Hertogeaibosch voorgelezen,
brief van de Kamer moot West-Friea-
lamd te Hoorn, heeft ar. C. J. K. van,
Aalst, president van de Nederlandsche
Iïfcnidel Maatschappij to Amsterdam,
j het perceel Groote Oost 55 te Hoorn,
waarin hij geboren is, aan genoemde
Kamer in eigendom" afgestaan.
SPOUT BN WWPSTRjJDKN.
VOETBAL.
ProKtamma voor Zondag Oct. 1926.
N.. V, B.
AM. I.U# klasse.
IJimuiden: StormvogelsSparta.
Amsterdam: Blauw Witt Gooi.
Den Haag;, VUCDFC.
Rotterdam: ExcelsiorRGH.
Amsterdam: AjaxHVV.
Afd. n. le Hasse.
Haarlem: HiFGde Spartpan.
Zaandam: ZF(?HBS.
Rotterdam: VOCFejjenoord.
Haarlem: EDOABC.
Hilversum: HilversumUiVV.
3e klasse A.
Alpben: AlphenTHB.
3e klasse B.
Den Haag: ScheveningenGouda.
Gouda: OlympiaSchoonhoven.
Den Haag: RVC—VDS.
Gouda: ONABodegraven.
Re». 3e klasse C.
Rotterdam: Wesco 2VUC 2.
Gouda: GSV 2—SIOD 2.
Afd. III. le klasse.
Zwolle: ZACEnsch. Boys.
Arnhem: ViteaseHeracles.
Deventer: DOTO—Go Ahead.
Enschedé: EnschedéWageningen.
Apeldoorn: Rob. et Vel.—Hengelo.
Afd. IV. le klasse.
Breda: BredaniaWilhelmina.
Tilburg: NO ADMW.
Bosch: BWEindhoven.
Eindhoven: PSV—WiUem II.
Roermond: RoermondNAC.
Aid. V. le klasse.
Groningen: GVVFrieéland.
Groningen: GVAV—Leeuwarden.
Veendam: VeendamWW.
Leeuwarden: Fri9daAchilles.
G. V. B.
le klasse A.
ONA 3—Woerden 1, 12 uur.
Olympia 8Alpben 8, 12 uur.
Waddlnxveen 1'Bodegraven 2.
le klasse B.
Stolwijk 1—Gouda 3.
Schoonhoven 2Moordrecht 1.
2e klasse.
Gouda 4Olympia 4, 12 uur.
Alphia 2—GSV 3.
Moordrecht 2ONA 4.
3e klasse.
Bodegraven 3Alphia 3.
Gouda 5—Waddinxveen 2.
4e klasse.
Waddinxveen 3Alphia 4, 12 uur.
Haastrecht 2—Woerden 2, 12 uur.
Overzieht.
Een belangrijke wedstrijd wordt gespeeld
in IJinuiden, waar Sparta er wel alles op
«al zetten om een overwinning te behalen,
toch denken we, temeer daar de Stormvo
gels wel „in the running" «uilen willen ko
men, dat de IJmuidenaars sterker zullen
blijken.
Ajax en Blauw Wit spelen ^eide thuis en
i het sucpes van Zondag j.l. kunnen zij
beide wederom winnen. Voorts zal VUC, die
tegen DPC speelt, wel weer een zwart
ber hebben. Een gelijk spel zou een mooi
resultaat zijn.
In de tweede afdeeling hebben we de Rot-
terdamsche derby VOCFeijenoord. Dit «al
een heel aardige wedstrijd worden, waarvai
de uitslag moeilijk te voorspellen is. Ooi
van de ontmoeting ZFCHBS valt moenlijl
iets te zeggen. Wellicht loopt 't op een ver
deeling der punten uit.
In de derde klasse ontvangt Alphen he I
Haarlemsche T.H.B., het vorig seizoen kam
pioen der vierde klasse. Ook nu rekenen we
op een overwinning van Alphöó.
De Sportkroniek bevat xle mededeeling,
dat Alphia tot den N. V. B. is toegelaten
is ingedeeld in de 4e klasse A van Afd.
II. Alphen krijgt dus concurrentie.
In de „Goudsche" derde klasse opent O.
N.A. het seizoen met den wedstrijd tegen
Bodegraven, terwijl Olympia tegen Schoon
hoven speelt. Het ongeoefende O.N.A. zal
het toch wel tegen Bodegraven bolwerken.
Olympia zal het niet bij de overwinning op
Scheveningen laten zitten, tenminste als de
Lekbewoners geen groote plannen koeste
ren. Gouda maakt het uitstapje naar Sche
veningen om de olub van dien naam een
(grooten?) nederlaag toe te brengen. De
rood-witten dienen de Scheveningers echter
niet te onderschatten.
GSV 2 ontvangt SIOD 2. De groen-wit
ten kunnen een kleine overwinning behalen.
Voor de afdeeling van GSV speelt Naald
wyk tegen Rijswijk.
G. V. B.
Op het G. V. B.-programma staan thans
het maximum, n.l. 12, wedstrijden vastge-
steld, waarvan reeds een 4-tal return-ont
moetingen.' De detde klasse kan reeds eind
dezer maand uitgespeeld zijn!
Nogmaals kry'gen we bezoek van Woerden
Wer ter stede, thans heeft O.N.A. 8 het ge
noegen den strijd tegen Woerden aan te
binden, 't Zal wel weer wat fraais worden.
Op het Sportterrein zal het tusschen
Oiympia 3 en Alphen 3 wel spannen, te-
meer daar van beide vereenlgingfen dq teree
de elftallen rust hebben.
Van Waddinxveen 1—Bodegraven 2 ver
wachten we een zege voor Waddinxveen.
In de andere eerste klasse hieft de re-
tumwedstrijd plaats van de vorig"e wéék ge
speelden wedstrijd Moordrecht 1Schoon
hoven 2. Ook thans zal Moordrecht weer
zegevieren.
Stolwijk 1—Gouda 3 levert vermoedelijk
een Goudsche overwinning op.
In de tweede klasse bekampen de vierde
elftallen van Gouda en Olympia eikaar, ter
wijl GSV 3 bij Alphia 2 op bezoek gaat. Van
de eerste ontmoeting verwachten we een
gelijk spel, terwijl GSV 3 ook thans wel
weer aan het korste eind zal trekken.
RADIO-NIEUWS.
Programma voor heden.
5.Htfveraum: Duitsche taalles voor
beginners. 9
5.05. Radio Paria: Conièert.
5.2(). Bruasel (486 M.)t Orkestconcert
Hilversum: Fransche taalles voor beginners.
5.35. Daventry: Kinderhoekje.
5.40. Hamburg: Voor de jeugd.
-. Hilversum: Zang- en pianosolo. .Mej.
'o v, d. Stays, sopraan, en de heer Egbert
Veen, piano.
6.20, Daventry: Dansmuziek.
6.50. Parijs Eiffeltoren (2650 M.): Le
journal parle. Munster: Beantwoording van
radio-technische vragen.
7.Hilversum: Politiebericht.
7.05. Hilversum: Cursus voor boekhou
den en handelskennis door den heer Pelser.
7.20. Londen (365 Me) en Daventry: Tijd
sein van Big Ben. Weer- en nieuwsbericht.
Fi'lmpraatje. Muziek.
7.50. Hamburg: Die Freundinnen Goe
the's.
8.10. Hilversum: Persberichten.
8.15. Hilversum V.A.R.A. Muziek bij de
film Potemkin. Voordracht van W. van Ca-
pellen over „Salome" van Oscar Wilde.
8.20. Londen en Daventry: „The Radio
Foilies. Concert Party". Munchen (487.5
M.): Munchener avond.
0. Londen en Daventry: Viool en pia
no. Berlijn en Königswusterhausen: „Als
die Postkutsohe fuhr". Oslo: Voordracht
over tuberculose. Hamburg: Klassiek caba
ret. Bern: Vroolijk intennezzo.
9.45. Rome (425 M.): Vocaal en instru
mentaal concert.
10.05. Londen en Daveatry: Tijdsein van
Greenwich. Weer- en nieuwsberichten.
10.30. Hilversum: Dansmuziek uit Café
Pschorr, Rotterdam.
10.50. Londen en Daventry, Berlijn en
Kónigs-wufiterhausen, Bern en Munster
Dansmuziek.
11.MUnchen: Dansmuziek.
Zondag 3 October.
Berlijn, 504 en 571
9.20. Morgenconcert.
11.50—1.10. Concert door het orkest van
Café Vaterland.
4.506.20. Orkestconcert.
8.50. Vroolyke avond.
10.6012.50. Dansmuziek door de Kerm-
bachkapel.
Hilversum 1050 M.
8.309.80. R. K. Morgenwijding.
9.50. Kerkdienst in de Gereformeerde kerk
te 's-Graveland. Voorganger: Ds. A. G.
Wolf.
10.30. Kerkuitzending van de Doopsge
zinde kerk te Amsterdam. Spreker: Dr. A.
K. Kuiper. Preek. a. Er is een schijnbaar
onuitvoerbaar bevel om te kunnen hooren.
b. Hoe wij als wy gehoorzaam zyn onover
komelijke bezwaren «ie wijken, c. Hoe de
zegen van zulk een uitredding alleen vol
komen wordt, wanneer wij erkennen: het
was uit God.
2.30. Concert door de Amsterdaimsche or
kestvereniging in Artis. Dirig.: Frans van
Diepenbeek.
1.00. Persbericht en sportuitslagen.
.0. Eerste opera-avond. Artist, leiding
Ohrfc de Vos. Mignon, opera van A. Tho-
Rolverdeeling: Mignon, Gretha San-
ins-Manders, Philine, Jeanne Bacelic.
iVhelm Meister, Louis van Tulder. Lotha
rio, Paul Pul. Laerte, Herre de Vos. Fre
derick, Hr. Haas. Jarno, A. v. Reen. Anto
nio, J. Jansen. De souffleur, Roberts. Het
H.D.O.-koor en versterkte H.D.O.-orkest, o.
I. v. J. J. van Ameron.
Londen, 365 M. en Daventry.
3.50. Herdenking van den 700-jarigen
sterfdag van St. Franciscus van Assisl.
Werken door orkest en koor.
5.50. Lezing door L. H. Gwynne, D. D.
Bisschop van Egypte en de Soedan.
8.06. CariiUonbêspeling van het Lough
borough War memorial, carillon.
8.20. Kerkdienst in de Chester-kathe
draal. Now thank we all our God. O wor
ship the King. As with gladness men of old.
O God our help in agest past.
8.50. Preek door den bisschop van Ches
ter. Rejoice, the Lord in King. Glory to
thee, my God", this night. Forr all the
Saints. Vaughan Williams. Jerusalem,
9.15. Causerie: The rooyl free hospital.
9.20. Weerbericht en nieuwsbericht.
9,35—10.50. Concert van Manchester.
The Manchester Station's Red Rose Concert.
Uit de hippodrome in Manchester. Bella
Baillie, sopraan. Norman Allin, has. A.
Catterail, viool. Hqt versterkte orkest (70
musici). Orkest: Ballet Le Cid. Massenet.
Bas: The Volga boat song, Koeneman. Edu-
ard, Loewe. Orkest; Scherzo Queen Mab
Romeo en Julia, Berlioz. Sopraan: Ah, come
do not delay (Bruiloft van Figaro), Mozart.
Viool: Spanish dance, Granados. Tempo
di«(meyuetto, Fugnani, Kreisler. Bae: O tu
Palermo, Verdi. Orkest, Marsch Pomp and
circumstance no. 1, El gar. Publiek, artis-
ten er orkest: O God Our Help in Age#
Past.
Radio Parijs, 1750 M.
1.05. Concert door het orkest G. Smet.
2.10. HaVaspersberichten.
5.05.„ Concert.
8.20. Havaspersberichten.
8.50. Conc#rt, georganiseerd door, RadU>-
Selection.
NIEUWE UITGAVEN.
I)e sociaal-economische beteekenis van het
Nederlandseh-llelgisch Verdrag door
Th. van Lier Ui«gav6 J. J. Romen
Zonen, Roermond 1926. Prys 1.75.
I>c schrijver hoeït «eppogd in een
kor bestek e»n uiteenzetting te geven
van d© concrete sociaal-oTononvische
verhoudingen tusschen on# Iwd ©n
België en den invloed van het verdrag
op dewe verhoudingen. Het grootste
voordeel. dM de schrijver, nie( enke'
voor oouenano, maar voor u« oei uw
luitoeu, ja geils voor do mogouuutodeu
jpetrofcttea bij hm unwjdigüeudHContract
van 1839, in het totstaun kaaien vu*
liet verdrag waurueert, is ue groiu-
slag voor toenadering en samenwer
king, welke daardoor wordt gedegu. «ui
economisch opricht beschouwt hij hui
verarag ais een compromis van belan
gen, wolk© kan leiden tot <H>twifrk©ling,
vun een nog inniger en uitgebreider
suwienwerking. Hierbij ligt z.i. net
zwuartepunt «in <i©n aanleg van nieuwe,
of verbetering van bestaand© water
wegen, waarbij van bedde rijden groo
te belangen betrokken rijn. Vooral op
het gebied' dier scheepvaart biedt net
verdTag, wanneer d© daarin geprojec
teerde waterwegen tot standi kamt
aeer groote en verscheiden antwiske
I Hijsmogelijkheden.
Hot algemeen belang ioo
meent de schrijver zal vooral wor
den gediend bij een grooten, ruimen
kortoren verkeersweg in liet We->-
eon, liet &g. .kanudl Autwarpou-Moei-
dijk ;vau even. girooi ooiung is de to.
stamt komang vun de doorguande wu-
lei wegen in het oosten des lands mei
België. Voor de Nederiandache vuiks-
nuisnouding in haar geheel, zegt da
neer Van Lier, ligt de beteekenis iR
de mogelijkheid in nauw verkeer Jh
treden met de Belgische volkshui8l»<#p-
diiigi en zoodoende belangengemejlu-
schajppen te vormen, die op baar beurt
kunnen bijdragen tot een versterking
der poFtieke banden tussohen de bei-
do stamverwante en aangrenzende vol
ken. De schrijver schijnt te zijn uitge
gaan van de toepassing d©r Katholieke
pacificatie-gedacht e op d© quaeeties,
die ai oh bij dit verdrag voordoet». Hal
hij zich, als een vriend der Belgen,
een warm voorstander gevoelt van hei
verdrag, mag geen reden rijn om" met
een zeker dédain te spreken over de
tegenstanders daarvan en bij hen min
der fraaie bedoelingen, waaronder hij*
schijnt te rangschikken het in toepas
sing brengen van Eberaal-economische
thooritin, te veronderstellen.
Daarentegen schijnt de heer Van
Lier de beweringen van Belgische zij
de maar al te graag als zoete koek «o
slikken. Dat bij het waurdeereu van
een verdrag als ddt geen benepen na
tionalisme den maatstaf moet aanleggen
is begrijpelijk, maar er is oen grens
en het staat te'berien of die grens bij
eventueele aanneming van het verdrag
niet ver wordt overschreden. Al te
goed fa buurmans gek
DAMRUBRIBK
Onder redactie van de Damclub „Gouda",
Secretaris K. Tiendeweg 23, lokaal der club
Markt 49.
Probleem No. 387,
van A. Blonk, Waddinxveen.
piwart schijven op: 20, 25, dam op 37, 46.
Wit schijven op: 14, 19, 45, dam op 18, 36.
Probleem No. 388.
~a-m"
Zwart schijven op: 3, 4, 8, 10, 11, 17, 21,
37.
Wit schijven op: 22, 24, 28, 30, 32, 39, 41,
Oplossing van Probleem No. 383.
Wit speelt 24—20, 37—31, 35—30, 39 50,
43:1.
Oplossing van Probleem No. 384.
Wit speelt 38>914, 36—31, 27—81, 28—22,
88—32, 33 1 4.
ADVERTENTIEN.
Vaor BRONZEN PENDULES
ll HUTMAN
Ooi. plein 8 Rotterdam
een voordeelij adres.
VANAF I 17.60
D#«lNtraat I
Levert alle aoortea
578 10