i
kheid
I
lad.
u
I
KEN
)ON.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle,
STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, ena
No. 18276
Zafepdag 9 October 1926
66»Jaargang
OUDEWATER, REEUWDK, SCHOONHOVEN,
h
FEUILLETON.
I
i
ja eer eens een nieuw veld voor over-
NIEUWERKERK, OUDERKERK,
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
>1
I]
I
DOOK GOUD VERBLIND.
OSSING I
ICCES I
EERSTE BLAD,
Socialisme en protectie.
I
J
plaatsing
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
2526 330
HAGENAAR.
Wie klaar wil zien, moet de zon zoeken.
Op den achtergrond treedt. Zij zal
van ft*.
peinzen.
wel
wer-
dat
en
Een veel bewogen loven.
Roman uit het Engeisch
van
Miss E- BRAD DON.
voortbrengselen van de onbeschutte bedrij
ven moet onttrekken aan den invloed der'
wereldmarkt. Het is langs dezen weg, dat,
naar het ons toeschjjnt, ook de Nederland-
sche socialisten tenzij zij tot een geheel
andene houding ten opzichte van het loon-
vraagstuk komen vroeg of laat moeten
komen in het protectionistische kamp. Hun
streven om goede vrienden te worden met
de katholieken, die van huis uit protectio
nistisch gezind zijn, zal zulks ongetwijfeld
eer bevorderen dan tegengaan.
eus van het I
i. Wanneer I
f in niet vol I
ar's Kinder- I
verpakking- I
24fB M I
Westzaan. I
innemen, dat ter verwijdering van de be
staande tegenstelling de loonen in de be
schutte bedrijven moeten dalen, wordt van
de zijde der vakvereenigingen betoogd, dat
de loonen in de beschutte bedrijven, en wel
inzonderheid die van het gemeentepersoneel,
de rekstok moeten vormen, waaraan de loo
nen in de andere bedrijven’zich omhoog kun
nen trekken. Wil men met dit omhoog trek
ken iets van beteekenis bereiken, dan ligt 't
echter voor de hand, dat men de prijzen der
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaa. 2.26, per week 17 cent, mer Zondagsblad
nr kwartaal 2.90, per week 22 cent, ovpral waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal f 3.15, met Zondagsblad 3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zjjn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie Telef. Interc. 82;
Redactie Telef. 83. Postrekening 48400.
G0IJD8CHE COURANT.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (beboerende tot den bezorgkring)
1—5 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring;
15 regels 1.55, elke regel meer 0.80. Advertentiën in-het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheias-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN1—4 regels 2.05, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededfeelingen bij contract tot zeer gereduceer-
den prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boekhan
delaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vfcór de
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
„uu.uiU(g|SDrigwue groot geuiaaat en siertt,
hij heeft ais niemand d,e lielbebbenj
voor het zwemmen aangewaa^erd en.
tai van personen uie in tien toop der
jaren door leden der brigade Ziyu ge
red. danken net betioud van hun leven
voor een groot ueei aan neut, cue ue
»iUWh.racht ia geweest voor ue reu-
di iigsoef eningen
i>e nonaeruen bij de groeve aanwe
zigen waren uiep onder aen inaru.»
van uit heengaan op even veertigjari
gen teeltijd. Liiizenuen zunpn neut Olij
ven geueiiKen en ver buiten uen ria«&
zat zijn muauc ui eere blijven.
door de komst van de sociale revolutie.
In de tweede plaats- is eene zekere ver
wantschap tusschen het socialistische ide
aal en dat der vishandelaren niet te mis
kennen. De socialisten verwachten, dat hun
stelsel zal brengen eene betere voorziening
in de menscheljjke behoeften, inzonderheid
ook door eene doelmatige regeling van de
wereldproductie, zoodat de- goederen wor
den voortgebracht in die landen, waar die
voortbrenging met de kleinste productie
moeite kan plaats hebben. Zal dit doel wor
den bereikt, dan is vrjje handel noodzake-
|l#k.
Naarmate het socialistische ideaal meer
op den achtergrond trad en in verschillen
de landen de socialisten deel namen aan de
praktische politiek werden de socialisten
minder afkeerig van het denkbeeld, door
middel van protectie de nationale voortbren
ging te bevorderen. Met name in Duitech-
land ztfn van socialistische zijde in de laat-
'ste jaren krachtige pleidooien gehouden
ten gunste van beschermende rechten.
jOver het algemeen echter bleven tot dus
verre, op enkele uitzonderingen na, de Ne-
fderlandsche socialisten den vrijen handel
aanhangen. De vraag is echter, hoe lang zal
-, dit nog duren. Het socialistisch ideaal is
.meer en meer op den achtergrond gedron
gen door het streven, onder het tegenwoor
dige régime voor den arbeider betere ar-
beisvoorwaarden te bedingen. Naar het ons
wil toeschijnen, ligt er jn de wijze, waarop
‘in deze richting wordt gewerkt, eene ten-
denz, die haast onvermijdelijk m«st voeren
'tot de protectionistische gedachtensfeer.
De ervaring heeft geleerd, dat de loon-
actie want daarop komt het bedoelde
streven toch vooral neer succes kan heb
ben, waar de mogelijkheid bestaat, invloed
luit te oefenen op de prijzen of waar men de
kosten van die betere arbeidsvoorwaarden
jkan verhalen op den belastingbetaler. Men
lis echter al heel spoedig uitgepraat, als
pien staat tegenover de wereldmarkt. Van
daar de tegenstelling tusschen de loonen
in de tegen buitenlandsche concurrentie
beschutte en in de onbeschutte bedrijven.
Terwijl de leiders van laatstgenoemde be
drijven, waarbij vooral do landbouw eene
belangrijke plaats inneemt, het standpunt
willig Reddings brigade.
.oor óuaen van dagen om een lerug-
blik te werpen op hun afgelqgd ieveur-
baan.
I xlmund trad het kerkhof binnen,
klom op den lagen muur en zede zich
daar op neder. Van die plaats had
hij het gezicht op den Italiaanschen
|uin en den zuidelijken gevel van Per-
rian# Place, waarvan de verlichte ven
sters flauw in den schemeravond wa
ren te onderscheiden. Hij stak een si
gaar aan. Hoe bitter de teleurstelling
van een rooker ook zij. werktuigelijk
roekt hij vertroosting in tabak. Hij
rookte en staarde peinzend naar die
flauw verichte vensters.
..Ik zou wel eens willen weten oi
te gelukkig is”, dacht hij. „Nu heeft
ze een nieuwe bron van. geluk, die
zeer diep moet zijn. Vdn heden af be
gint voor haar een nieuw leven
een nieuw leven, waarin haar eigen iK
Op den achtergrond treedt. Zij zal in
de onschuldige vreugde van haar kind
mede
voor
Er is een poging gedaan in den ge-
meenieraaoi om lol een roo^-verbotl
voor land eren beneden 14 jaar te ko-
men. ue Kaan neen au echter afgewe
zen. Alen zou er langdurige beschou
wingen over kunnen houueai el ue
overheid zien wei zoo intiem moet n-
laten. met de opvoeding der jeugd en
zoo zeer hei terrein moei betreden dat
nog altijd ais bij uitstek van hei ge-
Died van de ouderlijke zorg wordt be
schouwd. Daar tegenover staal natuur
lijk dat de overneid mans kapitalen
jaarlijks uitgeeit voor de opvoeumg en
d< ontwikkeling van de jeugd en dus
ir.-ag eischen oat de ouders alles zullen
doen om te zdpgen dat dre geiden zoo
goed' mogelijk besteed worden. Dal
alles wordt wei eens te licht verge
len. Sedert de gemeenschap een zeer
groot deei der opvoedingsKOsten be
taalt, hebben de ouders ook den plient
eens goed te bedenken dat zij daarte
genover alles in het werk moeten stel
len om de gemeenschap zooveel moge
jijic terug te geven door alle kracnt
ook zelf aian die opvoeding te wijden,
i/aaraan on. breekt nogal eens het een
en ander en het is dus te begrijpen
dat de overheid zeil wil ingrijpen. Het
principe daarvan is al lang aanvaard
want de overheid verbiedt tal van za
ken voor kinderen. Het rookverbod
•zou dus op zichzelf niets nieuws zijn
maar het is toch te begrijpen dat men
net nalaat en liever de ouders doet
inzien dial zij hier te waken hebben.
Cnlaings is ergens Ln het buitenland
de bepaling gemaakt dat s avonds na
een bepaald i»r kinderen beneden een
zekeren leeftijd niet meer op straat
hi'ogen zijn. Hei ware de moeite waard
een. dergelijke bepaling eens te over
wegen omdat het nog maar steeds
voorkomt dat kinderen s avonds langs
Ue' straat slenteren. Zoo voortgaande
zou de overneid ten slotte een soort
wetelijk paedagogie-boek ontwerpen,
waartoe zij alleszins de bevoegdheid
heeft nu zij zich zooveel gelegen laat
liggen aan de paedagogie zelf.
Al dergelijk® bepalingen zouden nog
Laar af dat de vre.mdsooEtige plaats
waar hij zich bevond verdacht mocht
pchijnen.
..hen mooie avond voor een wande
ling. mijnheer Bain zeide hij op
Vriéndelijk en toon.
,.Wol goede hemel; zijt gij daar
piijniheer Standen riep dp rentmees
ter. ..Ik had nooit gedacht u na den
middag op zoo grooten afstand van
Dean House te ontmoeten.”
„Pat komt doordien ‘gij mijn ge
woonten niet kent. Er bestaat niets
waar ik meer vdn houd dan van een
avondwandeling, met geen ander ge
zelschap dan mijn sigaar.'
..Dat is dunkt mij een zeer misan
tropische beschouwing voor zulk een
jong mensch als gij zijt. mijnheer Stan
den.”
..Daar weet ik niets van; maar we:
weet ik dat ’t heel pleizierig is wan
neer men zich nu en dan aan zijn
eigen gedachten kan overgeven, in
plaats van een gesprek te voeren.
„En ge hebt zulk een mooie plaats
voor uwe avondmijmeringen uitgeko
zen'hernam mijnheer Bain. „Dat oode
kerkhof, in de schaduw van dit terras
niet zijn balustrade en antieke vazen
en beelden, levert zeker een schouw
spel op dat door dichters en dat slff?
van menschen romantisch wordt ge
noemd V’
..Mij dunkt dat men geen dichter of
uuiosoeimoenug opvneu. nfc. wiuttnsei
zoen staat weer voor ue ueur ea ue.
joufeenu loopen rond met de groois.c
piaiuien voor leesiavoauen, waarvan
naiuurnjK net bul het voornaamste is.
ueeus vroeger is gebleken dat de our-
gumecHter met bereid is vergunningen
voor nachtbraken te geven voor oeze
jongelui s tuitjes *eft uet resultaat van
ue overgangs- en einu-exanrens op ue
instellingen voor hooger en middel
baar onuerwijs znjn an jaar van dien
atrd geweest dat men heusdh de jon
gelui wel eens wat strakker mag aan
pakken
Het eindexamen van het hoogge
roemde Lyceum bijvoorbeeld is aiier
minst tnpai geweest en ue leider daar
van moge zich ook wel eens atvragen
oi hij met beter doet met zijn volle
aandacht aan zijn instelling te beste
den in plaats van dagelijks de lezers
van een krant te vergassen op zijn sap
pige on vooral zoet sappige arlikeRm.
Het is onze indruk dut de tegenwoor
dige jeugd van 14 tot 18 jaar er wei
wat ai te luchtig op los leelt en te
weinig aandacht neeit voor het serieuse
werk. We willen er heusch geen oude i
heertjeis en vrouwtjes van matten, maar
het verschil tusschen vroeger en thans
i lijkt ons wei neef gwoi. Wanneer
eens paal en perk wordt gesteld aan
al die dikdoenerige sahoojvereenigin-
geu waarin de jongelui bijeen» komen
met geen ander doei dan om' pret te
maken, dan kan dat niet anders dan
goed zijn. Aauf^ankelijk zijn die ver-
eenigingen met een geheel ander doel
opgericnt maar hei nuttige dat zich
daarbij aan het aangename zou paren
'is al lang van net repertoire des mees
te vereenigingen verdwenen.
Wanneer men bedenkt dat de over
heid s jaars millioenen op het onder
wijs ook voor die scholen bijlegt en
men weet dan hoeveel geld er door
die leerlingen op zoo n avondje wordt"
stukgeslagen, dun rijst toch de vraag
of de overheid niet eens in de rech
ten van de ouders moet treden omdat
deze daarvan niet altijd het juiste ge
bruik welen te maken.
Over net algemeen gevoelen wij niet
zoo hee. veel voor overheidsbemoeiing
in het algemeen, maar het lijkt ons
een slecht soort bemoeiing wanneer
men aim den ééne kant zich uitslooft
om alles hooger-op te voeren en aan
den anderen kant toelaat dat de ouders
niet meehelpen, ja 'fleïts tegenwerken
door het verkeerde toe te laten. Mis
schien ware op andere wijze toezicht
juit te oefenen, dan door middel van
■politfe-verbodeai die niet altijd het ge-
weuschle effect, sorteer en.
doelen, zijn kinderlijke smart
gevoelen, haar eigen begeerten'
de zijne vergeten. En dus zal ze voort
aan verder 0an ooit van mij verwij
derd zijn. Tot heden heeft er mis
schien een flauwe belangstelling voor
mij in haar hart voortgeleefd na van
daag zal ik haar als t onbeteekenend-
^te stofje voorkomen in vergelijking
met het jonggeboren kind. Gelukkig
voorrecht, zich een nieuwe hoopvolle
111) -
Verdriet, voortgesproten uit jalouzie,
vindt er juist behagen in dat gevoel
voedsel te geven in plaats van t uit
te dooven Edmund' Standen, die door
van Sir Aubrey's erfge-
van Onuitputtelijke
o-- zag zich gedrongen
z>jn schreden naar Perriam Place te
richten, alsof hij er naar verlangde
dien, bitteren drank tot den droesem
te ledigen Hij stapte in den schemer
avond de welbekende velden door, en
«Is door het eenionagel klokgekled
voortjgedreven. naar het kerkhof in het
®1 met zijn met klimop begroeiden
steenen muur.
Toen kkimund de kleine laan intrad,
die naar het kerkhof leidt, zweeg de
Klokt Menschen die buiten leven hou-
Veel van k«rkh<yven en de Gods
akker schijnt een raatuurlijke plaats
verlangen voor minnendjen om :e
voor kinderen om te spelen
In den loop van deze maand vergadert
de Vereeniging voor de Staatshuishoud-
en de Statistiek ter behandeling van de
volgende, ongetwijfeld onder de tegenwoor
dige omstandigheden zeer actueele vraag:
,4» toepassing van eenig stelsel van be
scherming, of zjjn maatregelen van ver
weer tegen buitenlandsche protectie, b.v. in
den vorm van retorsie, in het algemeen be
lang van Landbouw en Nijverheid hier te
lande gewenscht en is toepassing van zoo
danig stelsel mogeJijk, zonder schade voor
de in het belang van Europa’s economisch
herstel noodzakelijke verkeersontwikke-
Itag?"
Ter voorbereiding van de discussiën zijn
een drietal prae-adviezen samengesteld.
Een door den antirevolutionair Prof. Die
penhorst, een door den vrijzinnige Mr. Jo
sephus Jitta en een door den katholiek M>.
vm Sppendonck. Het moet worden bejam
merd, dat ook niet een sociaal-démoc;raat
al* prae-ad(viseur is opgetreden. Dit zou
getwijfeld op zijne plaats zyn geweest, ge
ilen de zwenking in de richting van protec
tie, welke men vooral in het buitenland bij
vele sociaal-democraten waarneemt.
Voor een klein deel is aan deze leemte te
gemoet gekomen door Pr?f. Diepenhorst,
aie in zijn prae-ailvies een kort overzicht
heeft opgenomen van den loop der socia
listische meeningen omtrent het vraagstuk-
Karl Marx maakte zicji aanvankelijk over
het probleem „vrjjjhandel-bescherming’’ niet
druk. Naar .^ijne meaning raakte deze zaak
alleen do belangen verhouding tusschen
grondbezitters en fabrikanten. De arfjei-
ders konden een neutraal standpunt inne
men. Voor hen maakte het weinig verschil,
of zjj, zooals hij het uitdrukte, door
de vrijhandel aten gebraden dan
door de protectionisten gekookt
don. Dit neemt intusschen niet weg,
zoowel Marx als zijne volgelingen neiging
vertoonden, het op party kiezen aan
kwam, zich per slot van rekening aan de
zijde der vrijhandelaren te scharen.
Twee omstandigheden werkten dit onge
twijfeld vooral in de hand- In de eerste
plaats het féft, dat het jlroWtionisme con
servatief en nationalistisch g?sind is en
daardoor het voortbestaan der tegenwoor
dige verhoudingen bevordert. Het stelsei
van den vrijen handel daarentegen is meer
internationalistisch gestomd. Het ver-
Heherpt, zoo meenden Marx en zijne eerste
volgelingen, de tegenstelling tusschen pro
letariaat en bourgeoisie en bespoedigt daar-
ticnitüier Dedovii ct> zjj*n <xn mt ouuq
karttbot t© bewonderen.
„Zoo waarajk vroeg mijnheer ba.n
mei ongeloovig.eu blik. „Gij akh uiu
ik, als man van ^aaen, uaar men net
minste begrip van heb. Am ik. de eige
naar was van dit huis, aan ik zoo dient
bij mij» woning ge«« begraafplaats
wille» hebben. Ik zou bang zijn dut
alles wat ik at of drontt met de aseh
mijner voorvaderen was doortrokken.
Hebt gij de klokken wel höoren lui
den
,,’t Zou moeilijk geweest zijn ze niet
ïo noorenaniwooftide Edmund met
schijnbare onverschilligheid.
1 „Dit is een groote dag voor Per
ri any hernam mijnheer Bain. tusschen
iwee trekken aan zijn sigaar.
.,Gij beschouwt dus de geboorte1 van
een erfgenaam als een groot geluk l
„Ja. in dit geval zeker. De bezittin
gen zouden anders zijn overgegaan aan
een verren neef, als Sir Aubrey kin
der loos was komen te overlijden. En
ik weet hoe vurig hij naar een erfge
naam verlangde.”
vis hij zeer verheugd over de ver
vulling vdn dien wensdi
..Zoo verheugd als hij over iets zijn
kijn kan. dé arme man.
Zijn vatbaarheid voor de indrukken
Van vreugde of smart is zeer beperkt,
naar uw toon te oordeeieu.
(Wordt vervolgd).
BRIÊVEN UIT DE HOFSTAD.
LLVaAAAVll.
11VU te UClUOlkvUu uie UUH uiUCiGta
neuDen gewiju uau goeue j&
eursie puciu VAK oen uie ae mioiiick
van zijn 'suiu uijnouut. net is daarom
onze pucint aezen oriei aan te vangen
met een wooru ten- nageuacmenis van
een bekende iiguur in aen naug, die
helaas dezer uagen ten grave is ge
daald. r i i i i
Wie dikwijls den. tocht naar het Kers
hof onderneemt, weet oat er aitijawei
eemge belangstellenden zijn die ae
laatste groeten wihen orengen. Slechts
nu en dan zijn net er zeer veien, zei
den zijg net oreede scinaren die dij
deze gelegenheid! opkomen. Toen de
zer oagen net stonetijk overschot van
Louis caron ter aarue werd besteiu.
was er een g.-oo.e menigte op ue oe-
graaipiaais auttwezig. net was een zeer
uitéenioopenz getceiiSHiap en wie niet
.wist wat en wie ue overledene was
geweest, zou nnoewnjk. een veronder-
siedmg nehoen kunman *maKenr* un den
aard van dit geizeisuhap. waar was ue
gemeeiua-secre.aris, ae directeuren van
twee gemeentebcurijven. een lid aer
iweeae Kamer, tal van bekende figu
ren uit den Haag, maar daarnaast wa
ren vele zeer eenvoudige menschen.
veel jonge n.mnnen en jonge meisjes.
Achter de lijkwagen liep een lange rij
krachtige jonge mannen, alle blools-
hoold, alle 'lenige figuren die nu lang-
fcaam met gebogetf hoofd voortgingen.
Eén van hun vrienden, bun aller
beste vriend was in den bloei van zijn
leven weggeruiit on in diepen weemoed
volgden zij zijn baar grafwaarts.
Caron was de president van de Vrij-
- gracp
stoere jongelui, die zich oefenen om
steeds gereed te zijn hulp te verlee-
nen zoodra ons waterland weer een
Slachtoffer aan het water zou moeten
af staan. Voorts was Caron de man die
In het bekende Zuiderbad voor een
goed deel de leiding had. Onder alle
liefhebbers van de zwemkunst en de
jwemsport was hij dientengevolge één
der bekendste figuren. Tevens één der
fneest geziene figuren. Hij heeft de
toeiAomsl te k tinnen, setneppen, een
nieuwe bron vun wereiuscu genot te
zien geopend.
Hij peinsde voort, en dacht' met
nig medelijden aan den echtgenoot
Vader, die daar nederiag met benevel
de geestvermogens, nauwelijks vatbaar
pm het nieuwe,4ioat te onderscheiden,
dal zijn levenspad bestraalde, ue bij
zonderheden van Sir Aubrey s treun-
gen toestand waren tamelijk nauwkeu
rig in den omirek doorgedrongen.
Mijnheer Stimpson. de dokter, nam op
dit punt het strengste stilzwijgen in
lacht, maar bij maal.ijden en feesten
pn in vertrouwelijke gesprekken met
bijzondere vrienden, had hij het geval
wijd en zijd bekend gemaakt. Ook de
bedienden baddert een tong, waarvan
jij behoorlijk gebruik wisten te maken.
Terwijl Edmund naar de venster^
zat te ptaren en te roeken, kwam een
man», eveneens met een sigaar in den
mond, met vluggen tred het Italiaan-
«ohe terras op, en bleef, met gekruiste
armen over de steenen balustrade ge
leund. eenige schreden van Edmund
verwijderd, staan. In dien nieuw aan
gekomene herkende mijnheer Standen
den heer Bain. den zaakwaarnemer,
met wien hij dikwijls in zijn betrek
king in aanraking kwam. Mijnheer Bain
zou hem zeker ook herkennen, ’t Was
daarom maar 't beste den rentmeester
tan te spreken, dacht Edmund op ge
le geven in plaats van
de geboorte
naam een bron
smart gevoelde.
r
0
I.