nsie I wm IK i J£50 NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, -en* Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen EERSTE BLAD. bieding buitengewoon I seband I* SANEN'S Fabrieken RMERVEER pgericht 1765 1OOTSTE ingswaarda. DOOK GOLD VERBLIND. FEUILLETON. vooral Dit nummer bestaat uit twee bladen. 29H X)RE RÓBERS. (Wordt vorvolfd) KHHtMMAAUEN «havik, jroover. meisje. JEGERS jfdnummer: met de hooge zjje H)f<lnummer een Een veel bewogen leven. Roman uit het Engelsch van Miss E. BRADON. Wat ge alleen kunt doen, roep daar geen ander bij. It het met on» k uit onze om* >e goed en hoe warme, degelijke lister in mooie en Ratine s (ook ■tiné) in de ver» le, mod. kleuren, I rij knoopen, rug luren plooi, bij uit» e afwerking, slecht» Leen naruer rechter diain een berouw hebbende zondaar’. De zon brandde haar op t hoofd, de felle Augustuszon, toen zij het breede ■met kiezelzand bestrooide plein voor den ingang overstak, en in dat heldere zonlicht stond zij eensklaps vlak te- van wel- Oe gulden middenweg. Het meefit wezenlijke kenmerk van het social isme van Marx is, dat het privaat be ad der productiemiddelen zal worden ver vangen door het gemeenschappelijk besit. Naar Marx betoogt, is deze overgang van privaat naar gemeenschappelijk gevolg van de steeds voortgaande concentratie van het bedrijfsleven in groote ondernemingen. In den tijd der eenvoudige werktuigen heerschte het kleinbedrijf. De productie methode was primitief, maar had het voor deel, dat de aibaider bezitter kon zijn van zyne productiemiddelen, waardoor hem de geheele opbrengst van zijn arbeid en daar bij tevens oen zekere economische onafhan kelijkheid gewaarborgd was. Dit veranderde met de komst van de heerschappij der machine, die bewerkte, dat het kleinbedrijf meer en meer door het grootbedrijf werd verdrongen. De arbeider wordt gescheiden van zijne productiemid delen. Hij geniet niet langer de volle op brengst van zijn arbeid. Een deel er van wordt hem ontfutseld door den bezitter der productiemiddelen met het gevolg» dat de menschheid wordt verdeeld in eene groote massa niet-beoittenden en een klein aantal rijken, van wie de massa in haar bestaan afhankelijk is. Deze massa slaagt er echter langzamerhand in, zich in die mate te or- <«MMw«Fen, dat «V het hef tin handen krijgt en de productiemiddelen brengt in het betzit der gemeenschap, om ze ter bevrediging van allen te exploiteeren. Zoodoende zijn de productiemiddelen weer in het bezit van den arbeider. Niet echter bezit ieder arbei der zijn eigen productiemiddel, maar alle arbeiders samen bezitten de gezamenlijke productiemiddelen. Zij ontvangen weer de geheele opbrengst van hun arbeid en heb ben hunne door de machine verloren gegane onafhankelijkheid en bestaanszekerheid te rug verkregen. Het is niet te ontkennen, dat deze rede- neering zich kenmerkt door hare logica en hare groote aantrekkelijkheid. En te ver wonderen is het niet, dat die logica en die aantrekkelijkheid velen hebben bekoord en voor het socialisme gewonnen. De groote vraag blijft echter altijd, of de menschheid voor de socialistische gemeen schap, die vereischt het achterstellen van bet belang van het individu bij dat van het aigemeen, geschikt is en ooit geschikt zal worden. De bekende Duitsche socialistische theoreticus Kautsky acht het niet noodig, hij deze vraag stil te staan. Het 's onmo‘ gelijk, zegt'hjj, aan de kapitalistische ci- ADVERTENTIEPRUS: Uit Gouda an omstreken (beboerende tot don bezorgkru*) 1regels 1.30, elke regel meer f 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring: 15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in-het Zaterdagnummer 20 bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.05, elke regel meer 0.50. Op de voorpagina 50 hooger. Gewone advertentiën en ingezonden mededeeiingen bjj contract tot zeer gerwduceer- den prjjs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusechenkomst van «oliede Boekhan delaren, Advertentiebureau! en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn. cue stellig en zeuier dat zaj haar min naar had teruggewonnen, en ziet, op t oogenblik dat zij zich overtuigd waan de van zijn onderwerping, had hij den moed gehad haar voor een onbepaal- den tijd te verlaten. Was dat de Hel de, die hem* den vorigen avond in den moneschijn op "t kerkhof zoo zwak had doen zijn? had het daglicht hem zoo geheel tot bezinning gebracht Met loomen tred keerde zij naar huis terug. Wat viel die weg met het een tonige groen haar lang. Een korte poos van te voren had zij dien weg zoo vroolijk afgei eg,d, terwijl zij de lange laan afkeek om te zien of de persoon düe zij verwachte nog niet verscheen. Ze was zoo bepaald zeker van zijn komst, en in plaats van die beminde verschijning, van dien teederen hand druk, hield zij niets in haar koorts- adhtig bevende hand dan het gefrom melde telegram. „Juffr. Carter zal er zeker blij om zijn”, zeade zij wrevelig bij zjch zelve toen zij zich den verwijtenden blik herinnerde, die haar in naar opgeto genheid bij "t verhaal van haar geluk had'gestuit. „Ze zou me gaarne in zak en asch willen zien, of met een gloeiend ijzer op ’t voorhoofd gebrandmerkt.” dacht Sylvia, toornig over de verwijten die haar moeder haar den vorigen avond had gedaan. „Dat zou. volgens haar meening, voor mijn welzijn wezen. vouiL^tuiu en ue cijiuis wij zen un aai uaarin voorausnog geen aeniering is te wamten. Juist zijn ue- zei ua^en ae geiaiien over de laaUte jiiuen gepubliceerd waaruit blijkt aai nei aanou personen dat zich hier van e;uers vestigt veel grooter is aan nei verirekkenue deel, vvei zijn die oijiers neet leerzaam* want zij wijzen er aan veietf duizenden ook den Haag ver laten en al ambreekit het aan gegevens v»ejk ueel oer pae-geveetigaen weer heengaat, het staat wel vast dat dit mee gering is. Van het platteland vloeh te veel naar de steden, waar men meent altijd nog wei een betrekking te kun nen vina-en. Dit is niet juist en van waar de teruggang. Het gemeentebe stuur is begonnen in zijn statistiek aer bevolking iets meer gegevens te ver strekken o.a. over de vraag welke be roepen de mensdhen uiioelen.cn die zidi nier komien vestigen. Het is na tuurlijk van belang dit eens te weten. Lr neerscht hier ter stede aanzienlijke werkloosheid in allerlei bedrijven en de steun die aan de slachtoffers daar van wordt veneend, kost wekenjkp een handvoi geld. Het is dus wel zaak om eens na te g«aan oi zich hier personen vestigen die binnenkort r— vroeger dan een jaar helpt de gemeente met ook om steun komen aaukioippen. Men. aan er natuurlijk niets tegen doen dat uit menschen zich hier vestigen maar her is goed dat de aandacht er eens' op geconcentreerd wordt. Zij die hier lei stede personeel noodig hebben, zul len verstandig doen dit niet uit ande re gemeenten te betrekken als tel niet ónmogelijk is gebleken om bei hier te vinden. Met het hierheen ha len van dergelijk personeel helpt men niet mede om hier de werkloosheid tegen te gaan die helaas blijvend zwaar op de gemeentekas drukt. Van dien druk moet de gemeentelijke schat kist hoe eer hoe* beier verlost worden want alleen daardoor is het nuttig ef fect te berei1 en dat alle arbeidskracht tot baar recht komt en ook haar juiste portie in de ailgemeeme belastingen be taalt. Het klinkt hard, maar econo misch zijn de werkloozen een dubbele schadepost voor de* geimeentefinanciën. Met die financiën is het allesbehalve rooskleurig gesteld en het is dus noo dig dat de nadeelige posten daarbij spoedig worden opgeheven. We willen m verband met de gepubliceerde cij fers een ernstig woord van waarschu wing laten hooren tot hen dié wellicht er over denken naar den Haag te gaan in de hoop daar wel een baantje' te krijgen. Die kans is zeer gering en de illusie kan niet uitblijven. Wie niet groote zekerheid heeft omtrent een functie die hij zal vervullen en genover den persoon wien zij, alle anderen, t meest vreesde, licht zonder bepaalde reden, maar met een instinctmatige vrees, die op niets gegrond was. Shadrack Bain trad haar voor de straatdeur tegemoet, met de rijzweep in de hand, en met het stof van een langen rit op zijn zware rijlaarzen Hij was door den ingang der bedien den op de Plaats gekomen, na eene inspectie der landerijen. ,,Ik hoorde dat u uit was, Lady Per- riam,” zedde hij, terwijl hij Sylvia de hand! reikte, ,,maar ik kon "t nauwe lijks gelooven, op zulk een smoornee ten dag, terwijl ik weet dat gij altijd de zonneblinden sluit om1 de kamers koel te houden." ..Men moet van tijd tot tijd eens de lucht in,” antwoordde Sylvia koel. Zij maakte er geen geheim van dat zij voor al wat mijnheer Bain jeide on verschillig was. maar de rentmeester liet zich niet door die kleine blijken van minachting uit het veld) slaan- Hij zeide toch wat hij te zeggen had en zag niet of scheen niet te zien, dat zijn belangstelling in haar welzijn niet op aen auur zad olijven vervunen nou- ae het gewis-goeae aat hij neett en stelle hec met in gevaar voor het on- gewis-betere dat hem in de* groove smd misscnien wacht. Herlwdoeiijk hooren wij het nog dait men naar den Haag trekt in de hoop daar iei» te zullen vinden. Natuurlijk zijn er altijd personen die slagen, maar de Kans voor het overgroote meerendeel i£ ge ring. Men stelle zich daarvan liever niets voor, want ontgoocheling IguUici, gevolg zijn. Denk ook met daCfPdoor aanvaarden v^n een onvoldoend gesa larieerde functie al vast eenigen grond onder de voeten hebtook dat is met waar. Het leven is hier duur en wie moet interen zal spoedig ontdekken dat het heel moeilijk is meer te gaap verdienen. Er is wel haast geen be- trekkingen-soort te vinden waarin de arbeidsmarkt hier ter stede niet ern stig overvoerd is vooral voor den ar beidersstand en de ondergeschikte mid denstandsfuncties. Bij de overvoering in de hoogere en betere functies heelt er reeds een afzakking plaats gehad naar de lagere zoodat diaarin de toe stand zeer ongunstig is. Jong,elul met eindexamen H.B.S. zijn ai blij als zij een plaatsje als jongste bediende kun- nen machtig worden, een betrekking die vroeger door een jongmensch van de lagere school komend werd ingeno- i i i nog steeds zijn de naweeën van de crisisjaren- niet overwonnen lai van kleine ladustneeien vertellen u hoe net publiek weinig geneigd is om voor allerlei geld uit te geven. De indexcij- iere wijzen het uit dat wij nog lang met zijn op het niveau van voor 1914 en zeer velen lobben rond met inko mens die niet in dezelfde mate zijn loegenomen, als uit die index-cijfers blijkt dM d© levensvoorwaarden zijn verzwaard. i De werkloosheid is de beste maat staf voor den stand der welvaart in de saeden en nog altijd blijft dit euvel ernstig. w* t t Tot slot van dezen brief e*en enkel ander praatje, dat betrekking heeft op een onderwerp van den dag, waarme de zeer velen hebben meegeleefd en nog moeten leven. Het is de indruk, dien de aanneming van het Belgisch verdrag heeft gemaakt op de Hage naars. Wie de ooren eens te luisteren legt, verneemt bijna overal dat men in het onzekere is omtrent de uitwer king van dit verdrag. Er zijn natuur lijk voor- en tegenstanders die posi tief zijn in hun oordeel, maar er zijn ook velen die weifelen. Nu is het wel opmerkelijk het is ons herbaalde lijk gebleken dat de actie der te genstanders deze, weifelaars eer naar ,,Ik houd niet van die kamer' zei Sylvia^ met een rilling naar t geopen de venster kijkend». „Omdat Sir Aubrey daar eene be roerte kreeg. Ja, ik kan best begrij pen dar die herinnering pijnlijk moet zijn voor iemand, die zoo aan hem ge hecht was, als u. Welnu, dan zullen we niet in de zaal gaan. Gij schijnt meer van de open lucht te houden laat ons dan op het terras gaan zit ten. Ik zou gaarne eens een half uur tje met u spreken.” „Wat kunt ge mij te zeggen hebben? Ik dacht dat we pas gisteren alle za ken hadden besproken en in orde ge bracht.” „Wat ik u te zeggen heb betreft juist geen zaken dat wil zeggen niets dat tot de bezittingen betrekking heeft." Lady Perriam wandelde tegen wil en dank met hem naar het terras, maar met dat gevoel van onmacht, dat haar altijd in tegenwoordigheid van mijnheer Bain overviel. Zij haatte hem zij vreesde hem. en toch eindigde zij altijd met zich ten laatste naar zijn wil te schikken die wil, die Sir Aubrey in vroeger tijd de wet had gesteld, die de onderhoorigen en pach ters stipt aan hunne verplichtingen hield. ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal RJ6, per week 17 cent, met Zondagsblad per kwartaal 2.90, per weak 22 cent, overal waar da bezorging per looper geschiedt Franco per post per kwartaal 8.15, met ZWagablad 3.80. Abonnementen worden dlgeljjks aangename» «an ons Bureau: MARKT 31, GOUDA, bjj onze agenten en loopers, den boekhandel e» de postkantoren. Onze bureaux zjjn dagelijks geopend van 6—6 uur. Administratie Telef. Interc. 82: Redactie Telef. 88. Postrekening 48400. gewaardeerd of zelfs niet gewild werd. „Zou 't niet verstandiger zijn de, koele avonden voor uw wandelingen te; kiezen?'' vroeg mijnheer Bain. „Als u mijn dokter was, mijnheer Bain, dan zou ik wellicht uw meening daaromtrent inwinnen", antwoordde Sylvia, „maar daar gij mi ju genees kundige raadsman niet zijt, zal ik zoo vrij zijn mijn eigen zin te volgen.” „Als ik een dokter was,” herhaalde mijnheer Bain met een wonderlijk lachje ..dat is een vreemd.' gezegde, Lady Perriami. Als ik een dtokter was zou ik verlangen iets meer dan pu te zien en te hooren van dien ongeluk kige®, half simpelen mijnheer Perriam Als ik een dokter was, zou ik eenige nadere bijzonderheden willen weten betreffende Sir Aubrey’s dood..’ Die verbleekende wangen, die zoo- even nog hoogrood gekleurd waren door hitte en drift, zeiden hem dat zijn schot doel getroffen had. „Wat ziet ge bleek en afgemat, La dy Merriam. Die wandeling heeft u toch geen goed gedaan. Kom mee naar de zaal en rust daar even uit, eer ge u naar boven naar uw eigen kamers begeeft." Zij waren dicht bij die zaal; de hoo ge vensters waren opgeschoven, en de vlinders kwamen nu en dan naar bin nen gevlogen uit de wairme zon om in de stille eenzaamheid' van dit onge bruikt vertrek uit te rusten. (iIiiiisihe (iinnn. toevoegen, dat het tuk der mede zeggenschap er door in-oen geheel ander licht wordt geplaatst. Dé arbeiders krjjgen hier de medezeggenschap langs natuurlij ken en vreedzamen te gelijk met de financieele verantwoordelijkheid voor den goeden gang van zaken, ^n de zoo verkre- 1 medezeggenschap zal waarschijnlijk de eenige zijn, welke i^f de praktijk houd baar zal blijken te wezen. BRIEVEN UIT DE HOFSTAD. DGVCLjftll. Het groote piaa van een zeer bree- de, airecceu weg, van! ueu naag naar noueruaiD scaujnc maar zeer uaag te vGrueren. inmuaueis is de verbeter-ag van ueui wag oen Itoag- gc-wl noouiLg geworown zijn thans weer v«“ aangevraaga. Met mi Het is waar diat die^ voor liet verkeer oc ware het nu met beti aoor lte| zetten? schijnt niet voomeol groote plan met kra( want voor die ver,bett staanden weg is e*e toegezegd. Wij vreecaJ plan een poging van] s om het groote pil wijl dit niet aianstoq van die gemeente is] ring daarvan zou Di men te liggen en mil verloren hoek, watj deed dier start is. Het groote plan is heel moo. en dus heel duur en al aanstonds is de vrees Ontstaan dat het wel eens heel lang ken duren eer er in. de praktijk iets van tot stattid kwam*. Nu echter komt het aan den dag dat het voorioopig althans niet tot een uitvoeripg zaï ko men want het is niet te denken dat men een tweeden weg wil houden die maar eventjes zoon bedrag aan her stel kost. Natuurlijk is een goede ver binding met Delft gewenscht èn om de beide gemeenten zelf èn als door gang naar Rotterdam. Het laatste is echter van meer belang en dus ware aanleg van een directe» weg te ver kiezen. Het aanleggen van het gedeelte den HangOverschie is nu waarschijn, lijk wel tot een verre toekomst ver schoven, een succesje voor Delft. Met de annexatie van Rijswijk schiet het niet hard op en dat is jammer want als dat eenmaal tot stand is ge komen is het Haagsche belang meer gemoeid met den aanleg van den' weg naar Rotterdam en is bebouwing langs dien.weg spoediger te wachten. Op den duur gaat het toch in die richting. Do uitbreiding van den Haag blijft 146) - Daarna las zij het telegram „Van Edmund Standen, Londen, aan Lady Perriam, Perriami Place, nabij Monkhampton.” „Edmund Standen, Londen. Waren de telegrafisten gek opi zulk een onzin le schrijven.?" „Ik ben voor onbepaialden tijd uit Hedinghami vertrokken, en bevind mij op weg naar Duitsdhland. Na hetgeen er gisteren avond is voorgevallen, is mijn «enige toevlucht. Naar huls kon ik niet. Het is voor aile vTt^ *>e^er wo® ^en' ^T'e' .Utaerd", sprak Sylvia, op sissen- pÏa10011' '®at is dlU8 riin Zijn liefde, waarvoor ik zooveel op het spel heb gewet.” Een raak schot. Dd ontvangst van dit telegram was ’«pletteren*, slag. Silvia geloot. vilisatie vast te houden; er staan slechts twee wegen open: of voorwaarts naar het socialisme óf achterwaarts naar de bar- baarschheid. Nu is er in de laatste jaren heel wat ge beurd, dat op de socialistische theorie een ander licht heeft geworpen dan Marx Kauteky er op lieten vallen. Wij zullen dit alles niet stistaan, maar willen alli wjjzen op het meer en meer naar voren ko mende feit, dat er, behalve de twee door Kautsky genoemde wegen, nog een gulden middenweg bestaat, die o.i- aannemelijk is voor vele socialisten, zoowel als voor velen, die tegen het socialisme om de aangevoer de reden groote bezwaar hebben. Die gulden middenweg bestaat in het be vorderen van een toestand, waarby de ar beiders ieder voor zich een deel der geza menlijke geëxploiteerde productiemiddelen in privaat bezit hebben. Het is eene groote fout van Marx ge weest, het voor te stellen, alsof de groote onderneming noodwendig gepaard moest gaan met concentratie van het bezit in weinig handen en met bezitloosheid van de groote massa. Het is in dit verband, dat wij hier willen wijzen op eene dezer dagen in eene Engel- sche courant voorkomende correspondentie uit New York. Daarin werd er op gewezen, dat in Amerika meer dan 300 maatschap pijen aandeelen aan hun personeel verkoo- pen. In enkele maatschappijen bezit het personeel thans het geheele aandeelen- kapitaal. In vele andere vormen de em- ployé’s de grootste groep van aandeelhou ders. Dat zulks zoo merkt de corres pondent op btfdraagt tot een grooter verantwoordelijkheidsgevoel van den kant van het personeel, behoeft geen betoog. Volgens eene officieels statistiek zou het aandeelenbezit, dat voortvloeit uit den rechtstreekschen verkoop door de maat schappijen van aandeelen aan leden van hun personeel in totaal meer dan 700 mil- lioen dollar bedragen. Het totaal aandee- lenbezit der arbeiders isiechter veel er. veel grooter, doordien on<fer dit cijfer niet vallen de aandeelen, die de arbeiders zelf standig hebben gekocht buiten de direc ties om. Dit verschijnsel geeft ongetwijfeld gc- reede aanleiding tot het maken van ver schillende opmerkingen met betrekking toj. de ontwikkeling der sociale verhoudin gen. De bovengenoemde correspondent wijst er op, dat het besproken verschijnsel ongetwijfeld oorzaak is van het meer en meer verdwijnen in Amerika van de vijan dige stemming van het publiek tegen groo- te kapitaalophoopingen in de nijverheid. Wij zouden daaraan nog alleen dit willen de, ULrecceu weg, van^ ueu naag 13 de Delit unu- en aaarvo»; tonneu gouds ir dan eii iuu veg slecat is en 'oiooeuae, itósar r het groote piari| b lanosregeenng k te zijn het door te zenen ring van den be- I gjruot subsidie 1 dat dit nieuwe gemeente Delft j af te zwaaien, b in het belang [Door de uitvoe- lift ter zijde ko- Ipf meer in een fet in bet voor-

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1926 | | pagina 1