ar
vanaf f90-
en blaas
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
66® Jaargang
No. 16664
achines
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
EERSTE BLAD.
FEUILLETON.
Zaterdag 14 Januari 1928
let* over corruptie, steekpennin
gen, provisie* *n zoo meer.
«i
zitten
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
óp een
na-
hoeren'
fflfiW
(Wordt vervolgd!'
0
40
g 53, Gouda
Doe voortdurend goed, zonder tijd te
verspillen met dank te verwachten.
enten
in aar
voor
een
ZONNEWEELDE.
Roman van OLGA WOHLBMCK.
Met autorisatie vertaald door
Mevr I P. WESSELINK—Van Boa.ua
(Nadruk verheden)
,8«-
'Pje.
on-
van
Uw
a kt,
1 Waschmachien
Zij zag haar zoon daarbij nie*
maar
om.
Dtóiijitt, man- De pert
Over bem te Kia^an
t naa te naren opziotK
sianopunt. Veie mo
inj onoervonueiK ,en
zijn-ptrop w—tf" N
toen was iuj morera
waarin men dat KOd
leuereen was iuj 1
luisiwrue gaarne toej
bieea aUija een sctui
zitten. Under zijn böwmu awam
meuwe strooming mde pouiueü Rracii-
er met scnrap
a ajne mee maai*
srdege en was
mj met de ver-
in oeoat raakte.
een
„Ik natuurlijk”, zei graat Oberwall
k^m.-
ADVERTENTIEPRIJS: I’
15 regels 1.30, elke rege
- egel
Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnununer 20
bjjslag op den prjjs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prjjs.
IN GEZONDEN MEDE DEEL IN GEN: 1—4 regels 2.05, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 booger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerde^
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden dóór tussdNnkomst van soliede Boekhande
laren, Advertentiebureaus en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het
Bureau zjjn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
auur we; maar onuertusbcben
wij er mee opgescheept.
Het dwang-wetje tegen de autobus
sen zal een monstrum van wetgeving
blijken te zijn, op aiienei anatr ge
uied zijn vroeger dergeiijke juramne
ne penouee voorgenomen waarover
w ij oitó tlians dikwips benban te scaj-
nien. Zij die wat verder zi.en dan 1 un
neus lang is Kunnen zien nu at bij
vtwbaat schamen voor de krniek die
later geoefend zal worden.
HAGENAAR.
eid.
heelt hiij daarna
de gevoerd. Men
togen of het niet
Rasgrens te ste>-
functianairissen
terts tot bet laat
buex met vo^ooeode gelegenheid heelt
en dat het naar anuere muuueien, m
de eerste plaats de het» heelt moeten
ommen.
Een. der particirfterei bussen reed
s nachts om een uur nog en vervoer
de dan altijd zeer veie klanten, do
tr&N die deze bus moet vervangen
eindigt om even twaad uur, dus .nog
voor het aiuitingsuur der cam's. Zette
cp Zaterdagavond als de ca.é s tol
half twee open zijn, nikt de traan o.»
twaalf utir in. Natuurlijk zijn het de
ta^ is die hiervan prot teeren. We dur
ven dit vervoer in de avonduren wei
op honderd per dag met die éene hu»
te senatten, in het jaar dus een 34
duizend die nu maar moeten zien op
anuere W'jze thuis te komen. In Am
sterdam hee t men in den Oudenjaars-
nacht tot één uur trams laten rijden
maar hier denkt men daarover met.
De beiangen van het personeel zijn
in den Haag gesteld boven het belang
vaai het puhliex. Trouwens de gansene
dienst in den Haag is bij de wijzi
ging van hel beheer opgeotferd aan
allerlei andere belangen dan die van
de passagiers.
Natuurlijk wreekt zich dat op den
leien uit planten
en gij lijdt, man-
m een uitvoerige
'P te zenden aar.
Ie medicijnen, bij
AM, die U alle
andeling, met de
GOIDSCIIE COURANT.
Het Algemeen Weekblad „De Midden
standsbond" bevat in ■zijn jongste nummer
een beschouwing onder bovenstaanden titel,
zuhks naar aanleiding van de in meerdere
dagbladen en colleges geuitte meening, om
uit begrjjpelyke verontwaardiging of uit
wraak of om welke andere reden dan ook,
den handel te treffen, die in staat was den
gemeente-ambtenaren be verleiden tot din
gen, die zij niet konden verantwoorden.
Tegen die meening komt het blad in ver
zet, het sluit zich aan bij het standpunt door
den burgemeester van den Haag ingenomen,
aie in den gemeenteraad bjj de behandeling
van de Haagsche gevallen van corruptie bij
gemeentelijke bedrijven de stelling verkon
digde dat de handel in dit opzicht niet schul
diger staat dan de gemeente-ambtenaren.
En het licht dit standpunt dan aldus nader
toe:
„Wie in handelskringen bekend is,
weet, dat men nu eenmaal voor het feit
staat, dat men het best slaagt, wanneer
men een beetje los met het geld is.
Daardoor is het gebruikelijk geworden
in allerlei yorm menschen, aan wie men
uitbreiding van zijn debiet te danken
heeft, daarvoor een vergoeding te geven.
Men spreekt dan van steekpenningen,
van provisie, van premie of van andere
fraaie dingen. In dit opizicht kan werke
lijk van een algemeen t
Teen woftlén,' Sat'men in vrij wel
gen van den handel aantreft. Er zjjn ge
lukkig ook nog tal van firma’s, in ver
schillende takken van handel, die geen
provisie geven, liever een klant minder
hebben, dan de helft van hun winst te
moeten afstaan aan derden. Maa* dat
het geven van steekpennnigen of provi
sie in het algemeen voorkomt, valt niet
te ontkennen.
Wat denkt men nu?
iMeent men, dat de handel zelf met dit
ellendig gebruik ingenomen is? Meent
men, dat men er zoo verzot op is, door
de uitkeering van allerlei provisies en
bemiddelingsloonen, den kostprijs van
zijn goederen te moeten verhoogen? De
handel draait in een vicieuizen cirkel
rond. Wanneer het een degelijke zaak
betreft, die een eigen renommee heeft
en niet afhankelijk is van het aanbren-
gen van nieuwe klanten, dan. zal men bij
die zaak geen provisiestelsel aantreffen.
Maar wanneer het een nieuwe zaak be
treft, die er op allerlei manieren nog
moet inkomen, dan zal bij die zaak het
uitkeeren van een aanbrengprovisie re
gel •zjjn. En het werk van deze zaak zal
voor een andere zaak, die alles moet doen
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal f 3.15, met Zondagsblad 3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zjjn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie Teief. Interc. 82;
Redactie Teief. 83. Postrekening 48400.
56
Fijnlijk getroffen door Je plechtig
beid hare ‘■«tiding en misschien ook
door de kuns.middelen. die waren aan
gewend om de vernielende woede dier
j&ren te verbergen. liep graal uoer-
wall snel naar lief half geopende raam1
on het te sluiten. Daarna trok ij de
donkere overgordijnen toe, alteoi hij
de oude gravin wilde sparen, en naar,
maar al te gerechtvaardigde, voorkeur
voor het halfduister tegemoet kwam.
Beste Andre, ik moet je wat zeg
gen.
Zij haperde. <üaarna ging zij met
onnavolgbare waardigheid voort en met
een autoriteit in laar toon, die elk
heftig antwoord bij voorbaat onder
drukte
..Zooeven telegrafeert de"moeder van
Gérhard mij, dat zffj vanavond ‘ier
komt.
Graaf Oberwall was aan het raam
blijven staan. Zijn armen hield hij
vast tegen bet bovenlijf gedrukt, zijn
ten. die hi niet koesterde heide er
goede woorden. En dan zou zpj zeker
schreien, zooals zij in haar brieven
geweend had, en deze tranen zouden
niets in hem wakker roepen dan vij
andigheid en wrokkend ongeduld.
BRIEVEN UIT DE HOFSTAD.
DCGCXCII.
Met een woord gewijd aan de
geuachtenis van den overleden cou.
nüsfoaris der Koningin in Zuia-noliand
Baron bweerts de Landas wiiièn wij
dezen briei aanvangen. Dat wodru kan
er een zi^n van eerbied en er^eiiLe-
iijfcheid voor net veie dat hij deed in
net belang van den Haag éin van het
gewest. Als burgeii’eesier van de re
sidentie was hij een geziene tiguur,
precies zoo een ais den Haag aan neu
fciioofdi der gea eente behoeit. Op era top,
een gentleman, handlig spreker en ier
dege onderlegd, inposante verscln
mng ipet zeer vele gaven, die hij alle
m dienst kon stellen en ook stelde
van de belangen van de gemeenschap.
Hij behoorde tot het oude neg<
type wat tal van punten be^oi
nanoen siaKen in de zakken van zijn
donder blauw oentendbuis, geen spier
ui zijn geuaat bewoog zien, mj staarue
recht voor zien uit.
Het duurde een lang, bang oog ei
□lik, voordat hij zei
„Ik zal alles voor de ontvangst van
Gerhajrd s moeuer gereed max en.
Zijn stem beeide niet. En hij- deea
ook geen vragen meer. Hij was ge
woon zich voor de teilen te buigen en
er op getraind ze rustig onaer de
zien. Zijn Kalmte deed de gravin tiaar
noudmg verliezen
„Het spij* mij, beste Andiré.
Een zacht, treurig lachje gleed als
eter schaduw over zijn tippen Maar
dadellijk daarop was hij zich zeilf weer
meester.
„U heeft het stellig goed bedoeld
mame
Zij wankelde, en hij snelde op haar
toe om haar te steunen. De habtstocht
van vroegere dagen gaf asm de bewe
ging. waarmede zij zajn arm greep,
hem naar zich toetrok, iets heftigs.
„Ik ben er niet zelf op gekomen.
vroeg bet. versta je André. Zij
heeft irij geso’ retven. En ük had hei
hanC niet.J.”
Hij drukte haar zacht zoo zacht,
als anders zijn gewoonte niet was,
terug in den leunstoel die bij ijn
schrijftafel stond.
„Ik weet alles, mama Den nacht,
toen Mendel naar de apotheek moest,
heeft zij een. telegram weggébracht.
Dat Kwam den volgenden dag onbe
stelbaar terug. U haut het aures aan
toch te... willekéurig afgiakorl.
,,Zoo. j« wist..
De gravin nam» haar zakdoek, siree7
daannee langs haar slapen, veegae
met de zweetdruppels het witte Dian-
kvLetl af, zoodat de gele perkament
achtige huid in ronde vlekken zicht
•baar werd
„Waarom heb je het telegram t.an
nog eens weggezonden vroeg zij
zonder hem aan te kijken
„Omdat ik niet gewoon ben brieven
te onderscheppen. antwoordde hij
norsch. „Ik heb echter gelijktijdig ge
telegraieerd, dat het Gerhard beter
ging en er geen reden tot ongerust-
tcld meer was. Dat heb ik gedaan.
Ik heb op haar gemakzucht gerekend,
cp haar phlegma. op -- '1‘,“
ook moederlijke gevoelens
slijten.’’
boven de huizen neerdaatde, pra ze
met ziijn vleugels te omklemmen.
Veel jaren doorleelden moeder en
zoon gedurende dit zwijgen en toen
nun oog era elxaajr voor het eerst weer
onta oenen, voelden beiden hoe ver
schillend de wegen waren, die zij ge
gaan waren.
Zonder er met een woord op tie doe
len, stonden znj op.
Gerhard moet het toch
fluisterde de gravin.
Igf „Ik was juist van plan het hem te
zeggen.
Zij liepen door een lange reeks l*q-
mers naar den zieke en namen voor
hel eerst samen plaats aan zijn bed.
Beiden hielden zij zijn handen vast
en namen elkaar de woorden van de
lippen.
G ér hand Oberwaïil keek onbeweeg
lijk vöor zich en toen zij zwegen zei-
Jhij:
,.Zöo.:..”
Alleen maar „zoo.” Maar zijn hand
trok aan bet hemd over zi:n borst,
alsof het lichte weefsel hem benau'
de Niets vriéndelijks sprak in hem
zijn moeder. Zij was vóór hem
vreemde vrouw en toch zou zij
duizend gevoelens van hem verwacti
de jaren. die
doen uit
siijieu.
Zij greep onzeker naar zajn hand,
riet een plotseling gevoel van schuld-
bewustheid1.
..Zoo kan een oogenblik. een kleine
rekenfout, den opbouw van een leven
vernietigen.’
Zij wierp een korten blik op hem.
en zag. dat hij daar krom gebogen
stond, met oogen, die als uitgebïuscht
voor zich uitstaarden.
En daarna zaten zij göruimen lijd
tegenover elkaar, totdat het plotseling
donker werd in de kamer door ?en
zware wolk, die als een reuzenvogel
BINNENLAND.
Algemeen Kiesrecht en publieke moraliteit.
Een uitlating van den Officier van
Justitie bij de Arnhemsche Recht
bank.
Door den heer Kleerekooper zjjn aan den
Minister van Justitie de volgende vragen ge
steld:
Heeft de Minister van Justitie kennis ge
nomen van het feit, dat bij de behandeling
Van een strafzaak voor de Arnhemsche
Rechtbank op 10 Januari j.l., door den Of
ficier van Justitie is gezegd, dat tegenwoor
dig een deel van de kiezers en geKozenèïi
voortkomt uit de laagste klassen der samen
leving en dat die omstandigheid van invloed
is op de publieke moraliteit, in dezen zify
dat, meer dan voorheen, omkooperjj van kie
zers veelvuldig voorkomt, Z90 met borrels
als met andere, niet minder waardevolie ga
ven?
Acht de Minister deze uitspraak juist, of
is het veeleer aan Zjjn Excellentiejii*t onbe
kend gebleven, hoezeer da veranderingen ia
..w. Merk verminderen van misbruiken, als
hierboven bedoeld, welke daarentegen in
vroegere jaren bij verkiezingen vrijwel regel
waren
Acht de Minister het gepast, dat door een
vertegenwoordiger ?an het O.M. op zulk een
wjjze verband wordt gelegd tusschen lagere
volksklassen en lagere moraliteit, van wel
ken aard ook, ofschoon onze samenleving
allerminst overeenkomst geeft te zien tua-
schen maatschappelijk en zedelijk peil
Zoo neen, wil dan de Minister van zjjn af
wijkend oordeel openlijk blijk geven?
De gewijzigde posttarieven.
Vermindering van ontvangsten.
De Min. v. Waterstaat heeft in een brief
aan de Tweede Kamer medegedeeld, welke
financieele gevolgen de a.s. tariefverla-
ging zal hebben.
De geraamde jaarlijksche vermindering
van inkomsten zal bedragen voor de verla
ging van het posttarief voor brieven boven
20 gram 405,000, voor in plaatselijk ver
keer verzonden brieven tot een gewicht van
20 gram 570,000, voor in plaatselijk ver
keer verzonden briefkaarten 202,000, voor
gedrukte stukken 708,000, voor nieuws
bladen en bijvoegsels, welke bij abonnement
gefrankeerd worden verzonden 402,000,
voor monsters 40,000^v0or recht wegens
De oude gravin schudde zijn hand,
joos over deze straaKe onverschillig
heid.
v.„Lu£er toch jongen, je moeder komk
hoor je het, je moeder.
Maar graaf Oberwall wendde zich at
on- liet zegevierend lachje te verbor
gen. dat om zijn lippen trok en zijn
r>zrr»T-„- lun/lpn -/ich Hl«W VastPU. daillC.-
om staande te blijven, eveneens de toe
passing van het provisiestelsel vorderen.
Dit stelsel knaagt aan het handelsleven;
het zal nimmeir geheel kunnen worden
uitgeroeul, omdat het onmisbaar is voor
den tusschenhandel.”
Het is ons onbegrijpelijk hoe een orgaan
dat voor de belangen van den Middenstand
te waken heeft, op dusdanige vergoelijken
de wij®e dit euvel bespreekt en tot de slot
som komt dat „het onmisbaar is voor den
tusschenhandel".
Wanneer men tot de erkenning komt,
zooals hierboven geschiedt dat het geven
van steekpenningen ed. afkeurenswaardig
is en wij-st op een Ned. Vereeniging van
Handelaren in Verwarmings- en Huishoude
lijke artikelen die straffe van uitwerping
uit die organisatie stelt voor hen die met
retour-provisie leveren, dan gaat het
aan ten slotte te betoogen:
„Om de steekpenningen, om de provi
sie, zelfs niet om de corruptie, moet men
den handel niet Willen treffen, want als
men den handel daarom treft, treft men
een groot gedeelte van de Nederlandsche
welvaart Maar de overheid moet met de
middelen, die haar ten dienste staan, een
zedelijk sterker personeel kweeken en
handhaven, terwijl aan den anderen kant
de handel zich zelf moet aanpakken en
de provisiegebrutken moet uitbannen,
voor zoover die tenminste tüet
reëele basis staan.”
Het wa re juister, waar duidelijk blijkt dat
het de handel isal geschiedt het tegen
wil en dank die door zjjn aanbiedingen
naturen, bjj wie plichtsbesef en verantwoor
delijkheidsgevoel niet al te sterk ontwikkeld
gebrul^, gespro-, xjjn, zwakkelingen this, in verleiding
vrijwel alle krin- gen, dat daarover onomwonden den staf zou
worden gebroken en met kracht en klem
zou worden opgekomen voor het treffen van
maatregelen om aan dat groote voortwoe
kerende kwaad een eind te maken. Elke ver
goelijking van dit euvel is uit den booze.
vingers legden zich met vasten, dank
baren druk om de hand van zijn zoon
Het was zijn zoon De moeder kon
kouen. Hij was niet meer bang voo*
haar. t
,,Ik veronderstel, dat zij graaf Ger
hards slaapkamer zal betrekken zei
hij gelaten.
D« gravin kniktp.
,.Bn met mij zal zij eten.’ t
..Dat wilde ik u voorstellen
..Zij zal zeker wel een kamenier
meebrengen ze de oude dame. Die
kan bij Mendel in de kamer slapen.
..Zooals u wilt, mama
Zij stond op en graaf Oberwall ver
geselde haar tot op het portaal.
„Wie haalt haar van den trein
vroeg de gravin plotseling.
l, 17Jaan-
keek belangstellend naar Mengel
i in mie opzichven
WéBtjCllcnV 00
hegaoueuijK Lij
overwoog snei en
>rpen geest te oe-
®wmu Awam ae
meuwe stroomung in. die
tig op mj zette ziph
tegenover au was zi)|de
bij aoorggondae ze
altijd slagvaardig al
tegerawoordiigere erv
In zijn goeaen tijd was hij
Krachtige persoonlij1*^^'
Tot hoogera leèit.J
ne leiding der prov
zou zich Kunnen at
neier ware een lei
len voor dergelij^
Hoewel de heer Si
sta kras bleet, wire hei- toch ge-
weinsciu geweest warneer h.j eeiuge
jaren van rust haa genoten en zijn oe-
langrijKe po»t aan een ander hau over
gelaten, legen ue moeihjKoectan van
net amüt was hij de iaatsve j»en met
meer in die mate opgewassen als wel
licht gewenscht was geweest.. Zeil» tiet
tamme codege van Provinciate btaten
gal moedijKneden in d|p leiding, waar
voor een; kidchtige persoonlijkhe>id
noodig was.
n.is Duugetmttóstervpu uen Haag
v as ue neer bweeru» oop eéü Detum
- -- -oe« noot
jeaaa, want nij
steeds een breed.
^ijMueueu neeit
ntei iuujd. ging
hartrnsren iwg^TnaeiW
maar eens” aan de beiaamue zaax. vap
,,DUi»cne Greet die velen ook dui
ton uen Haag zich zuilen herinneren
Natuurlijk gaan al aiierlei gerucuien
ever ae persoon aie aen heer öhveerts
zat opvoigera. Meer dan geruchten zijn
o.at mei. Het zal niet moeieuijK zijd
een opvolger te vinden, maar het is
jammer da>t gewootniijK slechts in een
zeer kleinen Kring van gegadigden
wordt gezocht. Het draait altijd om oen
Kiein groepje dat oij de Kegeering be
nend is en dat mee doet in het groote
samenstel van regeeringscolleges. De
namen die itjans genoemd worden
zijn a.le weer uit dat zelfde kruide
'tje. Het is bijvoorbeeld een oudl-Minis
ter d.e als eerste candiaaat worat ,re-
noead die in aanmerking zou kunnen
nomen.
In de tweede plaats willen wij een
jubilaris van één jaar gedenken, die
dat ondanKs dlit korie leven wel ver
dient. Het is.... een aufcabusdienst van
Schevenungen naar Rouerdam— Waal
haven.
Ondanks de dwaze plagerijen van
overheidswege heeft déze dienst meer
dan een half millioen passagiers ver
voerd en een afstand van 880 duizend
iviiouieters aigeuegu in Zö duizemn rit
ten Wei een bewijs aai bet puDiiea
met dezen ietnst ingenoiuen is. Men
Kent weinehi de pii%erij van ae over
heid e.a. hierin b-stadnue dat m dhi t
met gestopt mag women voor in- 01
uitlaten van passagiers, zoodat van
vervoer tussenen ueji iiaag en Dein
en D0lit en Ko.teraam geen spraKe a.
De overweging voor een heugelijk ver
bod is sueents de achternjn.heia in op
vatting. Men tracht kunstmatig bet oude
in stand te houaen ornaat aai ouae
zooveel geld beert gekost en op aen
ilesch zou dreigen te gaan aoor 1 et
betere.
up aen düuu zal dit achterlijke ver
zet wei verdwijnen maar voorsnanus
Zit een wij daar nog. aan vast, meub
waardig is uet aai men een gruuie
marfisiiiiappij, in <111 geval ue spoor
wegen op ueze wijze protegeert, muar
U8ï meraiana bet uOit opnam vUur <*n-
aere uisveaingen die aoor de spuoi-
wegen om luns georaciit woruen.
Wij voor ons fee.ooven aai ae auto
tractie ae toekomst bee»t en aai ane
verzet op aen auur dwaas zaï olijven
ta zijn en onnnuduaar. w e zoiien «aar
n.eae a'ieen aen lachlust van bet na-
fetsia«tn mee opwenAcn.
wat dlie overheiaBtiranme voor den
Haag in net aigeuneen beueeKent bl.jrft
al uit de cijrers van bet tranuveivoei
geuureiuie net eerste jaar dat de bus-
sen van particiuneren nier zijn ge
weerd. Het vervoercajier van Iran, vn
auiOuussen jn lazo is thans met b®- Kenü g
remt, lerwiji er zeaie een stijging had
het sb