irfuins. NIEUWS. EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK. HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz. 66* Jaargang «o. 18712 si Feestdagen EERSTE BLAD. FEUILLETON. el, van c Uw lakt. 1 f Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en --1- Zaterdag IQ Maart 1828 Dit nummer bestaat uit iwee bladen. K. te Den Haag. HAGENAAR. ïd elkaar ge- zoon waren f- I >r, ge. opje, it on- ZONNEWEELDE. Roman van OLGA WOHLBRüCK. Met autorisatie vertaald door Mevr. I. P. WESSELINK—V an Rossum (Nadruk verboden) MODEPRAATJE. Voorjaarsmantels. Was het niet ais enne schittereiMle beloite, het weder der laatste weken, dat het voor jaar suggereert, nog vóór zelfs de mode magazijnen geheel op „voorjaar” zijn inge steld? Als dan dat prachtige weder niet eenjge dagen, maar een volle week en meer aan houdt, moeten wij het aanpassingsvermo- Hij rus^e uu in vrede. De definitieve jaar ei ji ©ra gemeente*in net jaar zijn uat cht en energie, id. zenuwhoofd- en de lenden. ook hun opvatting geworden is, achtten ze maatgevend voor de jvereld. Er is natuurlijk onder hen een groot verschil, ook in hun heerschzucht of be moeizucht. Een man als Mussolini ziet de wereld natuurlijk oneindig ruimer dan een bedilzieke oude tante. .Maar dit moeten ze gemeen hebben, dat ze zich zelf met mis kenning van anderer persoonlijkheid, als de uitdrukking van den Wereldwil zien, omdat ze in diepste wezen alleen zich zelf zien. En doordat ze dien eigen wil aan anderen willen opleggen in het groote en in het kleine, wekken ze den nooit eindigenden strijd. Tijd en geduld veranderen een moer- beiblad in glanzend satijn. laatzij telde opgewonden. Zij merkte in het geheel niet, 'W de deur open ging en Lou verdween. Lou zette nab voor het eerst na vele weken weer aan de schrijftafel tam een brief te schrijven aan dominee GOIDSIHE (OIIIA VI. ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoo rende tot den bezorgkring): 1—5 regels 1.30, elke regel meer f 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring: 1—5 regels 1.56, elke regel meer j 0.80. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20 bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.06, elke regel meer f 0.60. Op de voorpagina 50 hooger. Gewone advertentiën en ingezonden mededeeiingen by contract tot zeer gereduceerden prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tiuschenkomst van soliede Boekhande laren, Advertentiebureaus, en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zyn. ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt. Franco per poet per kwartaal 8.15, met Zondagsblad 8.80. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA, by onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren. Onze bureaux zyn dagelyks geopend van 96 uur. Administratie Telef. Interc. 82; Redactie Telef. 83. Postrekening 48400. bekend uie al eem.ge miken van de een© naar ue ainueie Xjju vernuisd Als ze een poos bij liet Busen. Deboen gewoond, wuien zij weer eens de zee zijde zien en als ze daar eeti tiju) Lang zitten verlangen ze weer naar het Bosuil terug. Zoo gaan er ieder voor jaar zeer velen in beide richtingen, beden we er gansche nieuwe wij-ien jij gekregen liebben, is de keuze nog groeier en de DewegeiidKbieid' van sommige gaat eveneens sneller. Dan zijn er mensêhen due graag aan den rand van de stad wonen, waar het nog iets vrijer is al duurt die vrijheid niet lang. Een bekend genre is ook diat van hen die steeds op nieuwe woningen uit zijn, doatrin juist zoo lang opjven tot bet frisbche van het nieuwe er ai is en dan maar weer naar een nog nieuwer huis uitzien. Een prettig soon menschen is dit niet en wij denken dat die huiseigenaren, er ook niet .bijs ter op gesteld zijn, maar zij zullen ze ajle op zn tijd hebben te slikken vooral nu er nog al wat leeg staat. Wie tegenwoordig maar even Rans ziet, koopt een huis dat n.et zoo duur ’■s en waarvoor gdmakkelijk hypotlip^k schijnt te krijgen te zijn. Het aantal eigen huizen moet wel enorm zijn toe- genomen on dit staat wel vast dat dit de beste soort bewoners zijn die het meest gehecht zijn aan hun huis en het dus het beat bewonen. Dat dit systeem er zoo is ingekomen is wel de schu d dier huizen verhuurders die voor hel onderhoud in hei algemeen niet: of zeer weinig uittrekken. mft'iaise verwachten, een debacle zelfs omdat alle fouten die in den loop der laatste jaren zijn gemaakt, zich wre ken moeten Over het algemeen is voorat! het onderhoud heel slecht ge weest en er moet een tijd aomen, dat daarin verandering dient te worden aangebracht. En dan zal het zeer veel geld koelen of de verkoop-prijzen zullen dalen. Veel hangt at van de snelheid van den aanwas. Daalt die dan komt d crisis spoedig, handhaaft zij ach dan is er' nog wat uitstel. Maar komen moet die crisis kelijken stoef. Ongetwijfeld heeft dit lijden een diepen invloed gehar* op den aard van zijn w^rk en heeft het hem de richting dier religieuze mystiek heengedlreven. men uat nu zeggen van het kind ot zelfs van de voiwuoocmi, die moeilyk iets van het zijne auui Anueieu aisuaa.c net as ongeawy- leia een egoïstische trek. Maar of hy zich al dan mev maar buiten openbaren zal, hangt van zooveel bijkomstigheden af. Er zyn wezc»R»tiekken, waarin het egoïs me zich veel duidelijker uitspreekt en waarin we toch vaak dat egoïsme niet her kennen. En dit is wel in bizonder mate het geval bij die menschen, die men vaak als krachtige menschen en mannen van de daad prijst en die toch in de verte of dichtby verwant zyn aan de bemoeizuchtigen en bedilzuchtigen, die ons leven verzuren. Heerschzucht, bemoeizucht, bedilzucht, het zyn alle openbaringen van een egoïsme, dat alleen zich zelf kent, zich zelf ziet en daar om anderer rechten miskent en vertrapt. In onzen tyd is het goed, ons daarvan re kenschap te geven. We hebben de neiging om mannen als Mussolini te bewonderen. Maar we moeten niet vergeten, dat een Mussolini alleen mogelyk is door de ont kenning van anderer reent en anderer per soonlijkheid. En het zyn dan ook de taJ- looze kleine Mussolini’s in de wereld, die den ouderlingen stryd aan ons allen onver mijdelijk opdringen, zoolang we ons niet willoos onderwerpen. Maar ze begrijpen niet, dat het hun fel egoïsme is, dat deze strijd veroorzaakt. Zy zien feitelyk alleen zich zelf en kunnen daarom niet begrijpen, dat hun inzicht, hun meening, hun verlan gen, zoo ze voor hen zelf al beslissend zijn, niet voor anderen dezelfde beteekenis heb ben. Dat wanbegrip maakt, dat ze anderer inzicht en meening en levenswijze niet kunnen eerbiedigen en anderer leven naar hun opvatting willen regelen. Die regeling achten ze de best denkbare. En ze zien daar om niet in, dat hun dryven de sterkste vorm van egoïsme is, die zich denken laat. Ze willen juist het beste voor die anderen, heet het. Maar in werkelijkheid willen ze slechts eigen wil doorzetten, eigen opvat ting doen zegevieren. En dat ze dit niet begrijpen, als een zoeken van zich zei ven alleen bewijst juist, hoe diep dit egoïsme in het wezen zelf wortelt. Want ze zien niet meer buiten zich zelf, kunnen niet meer buiten zich zelf zien. Dat er andere men schen naast hen zyn met dezelfde rechten, zullen ze in woorden erkennen, maar in hun diepste wezen feitelyk niet begrijpen. Want het is niet enkel, dat z/ anderen naar hun inzichten willen doen handelen en le ven. Ze erkennen ook feitelyk geen ander inzicht naast het hunne. Daarom willen ze ook dat inzicht tot wereldwet maken. Vaak ia het niet eens eigen oorspronkelijk in zicht, waaraan ze die beteekenis geven. Maar wat eenmaal langs welken weg dan onvervuld.velen hem dioec denken le van zijn kunst stond aheen in za Het genie heette ken van volkomedezelldte kwaliteit. Verschillende periodes heeft hij in ztijn leven ge* d en hij is geëindigd met de niysti - e en symboliek© die nu eenmaal} ee' diepen indruk pleegt te maken otm dat zij gevoelens opwekt die niet altijd een üjn© onderschei ding in de kunst geven maar veel ge- makkelijker aanvaarden wat geboren •wordt wanneer hei geboden© uit ma tige gevoelens blijkt te zip ontstaan Zijn heengaan neen aan etn bhter lijden een eind gemaaid. Natuurlijk neeft hij zei.s in die laatste dagen met beseft dat hij zoo dicht bij het einde was. Een week voor zijn heengaan gaf hij nog allerlei aanwijzingen voor zijn eeretentoonstelling en hij noopte spoe dig in die gedegenheid te zijn ze.f daar voor die leiding te nemen. Het heeft met zoo mogen zijn. Heel vaak zagen wij dien grooten man. Hij zat in zijn wagentje, diep gedoken in zijn jas het was een aan doénlijk gezicht dezen man in zip hulpbehoevendheid te zien en te ge denken hoeveel hij le^d Zijn lijden maakte het ónmogelijk dat hij lag hij sliep meest zittend! in een gemak- Een vorm van egoïsme. Het menschentype is eindeloos geva rieerd. Dat brengt de groote verscheiden heid in het leven en met die verscheidenheid ook den rykdom en de schoonheid. Maar het brengt ook de tegenstellingen en den stryd en den haat. Overal waar verschil is, diep gaand verschil, is stryd onvermydelyik. Want niemand kan eigen aard verloochenen en aan anderer aard volkomen recht laten wedervaren. Maar bovendien dringt de bi- zondere geaardheid van sommigen dien stryd als met onweerstaanbare kracht aan ieder ap. Wy onderscheiden wel in het leven de vredelievenden en de ooriogsauchtigen, de meegaanden en de onvergetelyken, de vreedzamen en de ruziezoekers. Maar het is niet deze onderscheiding, die ons helpen kan de groote tegenstelling te begrijpen, die we op het oog hebben, wanneer we zeg gen, dat somoniger geaardheid den stryd aan anderen als opdringt. Al zyn ruziezoekers en oorlogszuchtigen gevaarlyker voor den vrede dan de vreed zamen, het gevaar, dat ze opleveren, kan nog vaak bezworen worden, wanneer men hun zoo veel mogelyk uit den weg gaat, hen geheel met rust laat. Het groote gevaar dreigt van een heel anderen kant, van den kant van hen, die een ander niet met rust laten, niet omdat ze zoo graag ruzie zoe ken, maar in den grond der zaak omdat ze alleen zich zelf zien. De verscheidenheid der menschen brengt allerlei tegenstellingen, die scherper of minder scherp tegenover elkaar staam Maar dit is wel een der scherpste tegen stellingen die tusschen hen, die altijd en overal alleen zich zelf zien en hen, die ook voor anderen en anderer rechten, anderer zienswy'ze, anderer verlangens, anderer leed en anderer vreugde oog en oor hebben; Egoïsten zyn we ten slotte in diepsten zin, allemaal. Maar toch weten en voelen en zien we, dat er verschil besta&t, niet enkel gering gradueel verschil, maar essentiëel verschil tusschen wat we in het dageljjksch leven egoïsten noemen en hun tegenvoeters. Alleen onderscheiden we meestal niet op juiste gromden. De egoïsten, dat zyn niet zy, die niets of weinig missen kuimen voor anderen en de nièt-egoïsten de mededeel za- men. De grens loopt dieper. En het egoïsme openbaart zich daardoor in tal van vormen. Maar in eiken vorm heeft het die wezens trek gemeen, dat de egoïst alleen zich zelf ziet en nooit buiten de grenzen van zijn eigen persoonlijkheid kan uitkomen. Kan uren, als Bruno laysen i ij zijn ouders kwam uren, waarvan mevrouw Tay- sen alles verre' Imeid', wat onisteiu- D'ing zou kunnen wekken. De klein© had het waarlijk slecht getroffen met haar brie Maar zij koli niet verlan gen, dat vadler en die jongen zich' nu alleen met haar bezighiejden. Zij schonk een beetje boos de kol- ie in, sneed' den tulband aan, spra* over de preek en vroeg naar de za ken. Hoe goed alles ging wist zij uit (je blauwe muntbi.jetten, dlie ha zoon haar stilletjes in de hand had gedrukt. Maar zij vond het prettig er naar te vragen. En als hij getal't i van zeven of acht cijfers noemde, an was het haar, alsof iets van het ont zaglijke goud der Aimerikaausche mil- liardairs langs indirecten weg ook in haar oude blikken sigarendoos sfoom- die nog altijd in die bovenste lade van haar latafel de safe was. waarin de spaarpenningen van het gezin be waard werden Brnmo gaf voor het eerst k<ort en on geduldig antwoord op haar vragen. Hij vouwde den bri©f eerst n vieren, toen in achten, toen in zestien deelen, hij vouwde hem weer open en streek steeds weer met zijn duim langs zijn bovenlip. Den Engelsohen knekel had hij opceofferd aan de Amerikaansche mode Zijn gelaat zag ©r nu nogscnei- per uit dan vroeger. (Wordt vervolgde ben hem vreemd geworden omdat ik gebleven bem, wat ik wak, toen hij mij lief kreeg. Weldlra zax hió mij iw ten, omdat ik mij met kan verheu gen in 't geen hem gelukkig maakt l’ zoudlt glimilechen, mijn lieve, beste dominee, met uw groote, jeugdige oogen, lachen ein u verbazen, als ik u zou zeggen wie die eenage geweest is die het waagde hetyi aan de plich ten te herinneren, die hij tegenover de traditie van zijn huis heeft. Maar ook dat had geen uitwerking omdat hij niet begrijpen wilde. En toch kwa men de woorden van een man, dien hij bewonderd heeft, alls nooit le vo ren een ander. Een rnati, wiens be roep voor ons onbegrijpelijk, ja bijna verèclitelijk is en die toch millioeneu menschen imponeert door zijn moed en zijn zelfbeheersching. Wel is waar zi*t Gerhard alleen dien moedi. En als de zon werkelijk aMe Instincten uit broedt zooals een oud-onderwijzer Wer maj gezegd heeft die land en menschen hier kent dan zijn he> akelige instincten, die op den bodem van Gerhard© ziel hebben gesluimerd. Alleen u. u. die hem heeft opLre- voedl, dlie alles weet van Zi;n kindte- hend kunt mij raad geven; u kuit mij helpen het onheil af te wenden dat hij legdmoef galat een ongeluk, waarvoor ik mij bang mawk en dat ik todh niet h'eflder zie. Evenmin a's ik het duidelijk za<g in. dé Rafuchstrasse. toen mini vader met zijn kunst veran- over de ver schenen. We loeren er uit uat den Haag nu reeds 41ü duizend inwoners heen ©n m dit jaar met 7500 is toe genomen, een cijier dat meier dan Zduü minder is dan in 1926 maar tocu nog zeer hoog is le noemen, «ederland telt nu 7,6 miJlioen zielen en gruu.t per jaar met 100 duizend Den llaa' is dus een achttiende deel van Neder tand maar krijgt een veert ende deel van den aanvas voor zich, netgeen weer eens bewijst hoe die toeneming dier bevolking het meest in de steden terecht kotnt. Het zoauerlinge van den Haag vin den wij altijd cic, zeer noogo aijiera voor vestiging en vertrek. Meer dan 26 duizend personen kwamen zicii in eén jaar hier vestigen en meer dan 24 di&zend yertrelfken. Nu moeten wij een deel daarvan op rekening zetten van die undischgasteai die in den regel niet veel langer dan een jaar bier blijvep, maar tun aantal zal met zoo gioot zijn en zelfs al zouden he* er eenige duizenden zijn dan nog Mijn Let verschijnsel zonderling. De Verkla ring ervoor is niet eenvoudig. Niet ónmogelijk is het dat velen zich hier komen vestigen in de hoop een be trekking te vindien en dat zij teieur- gesüeftd In die hoop weer spoedig ver trekken. erder zijn er ook de jopge- Ivi die die wereld ingaan maar ai die cijfers zijn bij andere gemeenten ook aanwezig doen nergens ,s het eindcij fer zoo hoog. Men krijgt uit deze getallen ook eens een joiee van het werk dal de burgerlijke stand heeft te verrichten, die al deze wijzigingen heeft aan te brengen. Daarbij komen dan nog cuö tallooze verhuizingen in de stad, want de Hagenaar is vörhuis-ziek en er is geen beter rendeerend bedrijf dan dat der meubeltransport-diiensten. Er wordt hier enorm veel verhuisd niet alleen onder die arbeidersbevolking maar ook onder den middenstand. Het zou aar dig zijn daarvan eens cijfers te zien. Het adresboek van den Haag is er om bekend dat het zoo ontoereikend is vanwege de veie verhuizingen. We hebben wel eens gehoord dat jaarlijks een kwart deel der bevolking verhuist De oorzaak zit ook wiel een beetje hierin dat wij hier zeer verschillende w.jkefu iiebben. Er is een wijk aan de zee, één aan het Bosch; dat zijn de grootste 'en ze hebben béide hun voor en hun tegen. Ons zijn wel menschen derde onder den invloed van zijn hartstocht voor zijn vrouw. Deze vrouw v.as de zon in het leven van mijn va der Even bevruchtend en vruchtdra gend als de zon van de Provence is. Ik was machteloos tegenover mijn va der ik sta machteloos tegenover mijn man. Ik dank u voor alles, wat u wil» doen, en bl'jf vol liefde en dankbaar heid Uw Lou Dominee Taysen las dezen briei op een der laatste dagen van Augustus in het kleine prieel van zijn stil tuin tje. terwijl de geur van versch Ge brande koffie door het open keuken raam tot hem doordrong en bem aan den vriendellijken, weldoenden Zop- dagsvesper herinnerde. Het was zijn gewoonte brieven, di° van geliefde1 hand op Zondag kwamen pas op dit uur te lezen al's lichaam en geest 'gesterkt waren door den maaltijd/, na1 ew korte siesta, die steeds op de lange 'preek volgde wel ke van jaar tot jaar grooter beteeke nis kreeg dan enkel de vervulling van zijn ambtsplicht. ,,Zij heeft hem niet lief”, zei hij tegen zi n vrouw, toen zij den rijkeliik m«t su ker bestrooiden tulband op het blauwe kof(iel<,leed neorze-tte. ..zij heeft hem niet lief”, zei hij tégen zijn zoon toen die een half uur later met haastige vaste schredem in het tuintje kwam Het weren schaarsche. feestelijke gwekkenden angst, die haar dichtsnoerde, als een rood gloei- iu, apwkaciiiig moiisitsr. „Ik moet weg, zegt Gerhard.” ,,Naar huis. Ik blijf niet, omdat ik geen thuis heb. Ik weet, wat het ’l huls Oberwall heeft gekost een Hör- sejlkamp op te nemen. En ik weet, welke verplichting d© naam, dien ik firaag, mij oplegt. Als ik Gerhard ver laat, is hij niet alleen voor mij, maat ook voor zijn vaderlijk huis verloren. Ik heb gemeend een Oberwall te trou wen ik ben die vrouw van een Vi dal. Ik1 had Gerhard Oberwall -lief met al de kracht van mijn ziel voor den Gerhatdl der Vidals ben ik bang. Hem ontbreekt de reine, naïeve goedheid zijner moeder Hij heeft slechts hair vrig bloed, haar fantasie en de binde liefde voor haar lan d en zijn gewoonten. Ik beef voor hem vanaf het oogenblik dat ik de oo gen opsla, W den vroegen morgen, als ik halfdood van uitputting inslaap. Ik BRIEVEN UIT DE HOFSTAD. DOT» luorqp is met moer. Uitvoerig hebben de bLden ^1 be richt gegeven van zijn overüy'en en hebben zij zajn grootsen wer* her dacht. Slechts evea stippen wij aan jrelK verLes de Kunst en met name ue ivaUMxieuv© vunst i« 4keou* -hji1!. Nier mapu zaï aarzelen ne eraennen aal hij tot ue w einige. Begenadigde grooi meesters der Kunst' behoorue ai jai nnssohuen hei nageslacht meer objec tie! diaif het levende de waarde der verscniiienu© perioden iji z.jn aunsie- naansieven beooraWeto. Zijn plaats biijit toor het oogenblix ietb de groote diep en zij. loorop ijeppeud genie, fens nooit gedj- Taysen. 'l’waalf lang©, dicht in elkaar ge schreven zijdjjes werden hel. Twaalf z.jdjlels, waarin zij hem haar leven I schilderde onder de verzengende zon van die Provence en haar angst, den 104 - i huivering' keel dicht- Mém'èire geeuwde en haalde haar at- end, spookachtig monster, gesleten patiencekaarten weer te voor- - '*•- schijn. ,,Waar is Ge|rhard afgestapt?” vroeg Lqu zacht, met droge lippen. ,,Boer Vrouw Koning”. Waar hij afges apt is Naltuurlijk in ona uis aan het Kanaal Recht tegenover de Boulevard. Maar daar kan een dame niet meer wonen. Alles is zoo ver- waairloosd Als het Gerhard daar aan staat, zullen wij het van den grond af opnieuw ophouwen. Dan kan men daar wp©t vertoeven. In dien zomer is er drie maal in de week muziek op ’e Boulevard. Dan gaat de geheele stad1 langs het Kanaal wandelen En de café’s zijn voll menschen. Het is daar heel vrootijk. Boer tien negen „Goedlen nacht”, zei Lou Mémère keek niet op van haar kaar ten. Er lag een zeer dmstige. zeer gespannen uitdrukking op baar ge in 40

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1928 | | pagina 1