MOOIES-HOEDEN
bêatrIjs
srat maK vMrai,n°B W"
Gemeenteraad van Gouda.
DRAAGT
CAREL KROPMAN.
BETER zijn er niet.
Do Olympische Spelen.
LAATSTE BERICHTEN.
Beurs van Amsterdam.
SCHOUWBURG BIOSCOOP
j ïiïeen T»egang »w pmuen torn 14 jaar
Vergadering van Woensdag 13 Juni 1928,
's avonds 8 uur.
In do gisterenavond onder voorzitterschap
van Burgemeester Gaarlandt gehouden
openbare vergadering van den Gemeente
raad waren alle leden tegenwoordig.
De notulen van de vergaderingen van 2
April worden gearresteerd, die van 3, 4, 11,
12 en 30 April en 15 en 24 Mei aangehou-
oen.
De heer OVERHAND (ad.) maakt be
zwaar tegen het layge uitbleven der steno
grammen, waardoor de notulen worden aan
gehouden.
VOORZITTER deelt mede dat B. en
W. zich reeds tot de stenografen hebben
gewend en aangedrongen hebben op spoe
dige toezending, volgt deze niet, dan zullen
B. en W. tot andere maatregelen moeten
overgaan.
Ingekomen Stukken.
1. Van den heer P. A. Vingerling een
schrijven, waarbij hij ontslag neemt ais lid
van den Gemeenteraad.
Gesteld in handen van B. en W. om advies,
«aifc II» Van A. J. M. Jansen, hoofd der open
bare school no. 4 een verzoek om ontslag
met ingang van 1 September a.s.
Wordt eervol verleend.
Van het Timmerbedrijf v.h. C. Middelkoop
een verzoek namens P. Jansen, Groenendaal
no. 33 om hem alsnog bouwvergunning te
verleenen met dispensatie van art. 36 der
Bouw- en Woningverordening voor de ge
meente Gouda voor de onbewoonbaar ver
klaarde woning Achter de Vischmarkt no. 4.
Gesteld in handen van B. en W. om advies.
De h*>er KAMlPHUIZEN meent dat het j
hier eer> grensgeval betreft, spr. zou meenen
dat het goed zou zyn indien de Raad zyn
toestemming hier zou geven.
Spr. meent dat de verbouwing mogelyk is.
Besloten wordt de bespreking aan te hou
den tot de volgende vergadering.
Voorts is nog ingekomen
een. achry ven van den lieer H. P. C. M. de
Witfc Wynen, waarin deze mededeelt zyn
standpunt te handhaven dat hy de benoe
ming tot lid der commissie van bijstand
voor het onderwys niet aanvaardt.
De VOORZITTER is door dit besluit te
leurgesteld. Spr. had gehoopt dat de heer de
Witt Wynen op zyn besluit zou zyn terug
gekomen.
De nieuwe benoeming zal thans in de vol
gende vergadering aan de orde worden ge
steld.
De heer DE WITT WIJNEN verklaart
waaróm hy deze benoeming niet aanvaardt.
Spr, begrypt niet de teleurstelling van den
Voorzitter daar hy zyn standpunt heeft
dtenbhar gemaakt. Spr. verklaart dat ^yn
houding in deze niets praejudicieert op het
geen in de toekomst kan gebeuren. Spr. wil
er op wyzen dat Mevr. Riesz wel bereid is
in deze commissie zitting te nemen. Zy
maakte reeds eerder deel daarvan uit, maar
de Raad heeft het gewenscht geacht, niet
tegenstaande er geen enkele geldige reden
was om haar niet te herkiezen, denr heer
Bokhoven deze functie op te dragen, die
daarmede niet ingenomen was. Dat was on
juist. De Raad kan thans deze fout herstel
len.
Spr. verklaart ten slotte nog dat spr.'s
houding in geen enkel opzicht verband
houdt met den persoon van den Wethouder
van Onderwys.
De VOORZITTER herhaalt dat het hem
spijt dat de heer de, Witt Wynen dit stand
punt heeft ingénomen.
Benoeming directeur Handelscursus.
Aanbevolen worden de heeren K. Bouma
en W. den Hoed.
Benoemd wordt den heer K. BOUMA, met
19 stemmen.
De heer den Hoed verkreeg 2 stemmen.
Vervulling vacature commissie voor het
stedelijk museum van oudheden,
tevens librljemeesters.
Aanbevolen worden de heeren B. G. J.
Evers en P. B. Sips.
Benoemd wordt dhr. Dr. B. G. J. EVERS
met 14 stemmen.
De heer Sips verkreeg 1 stem, terwyl op
•den heer R. A. v. d. Putte 6 stemmen zyn
uitgebracht.
Benoeming onderwijzer school voor bui
tengewoon lager onderwijs.
Voorgedragen worden de heeren:
D. Dullemond, hoofd eener school te Stol
wijk, P. C. van Deyk, onderwijzer te Rotter
dam en P. van der Mei,onderwijzer te
Assen.
Benoemd wordt met algemeene stemmen
de heer D. DULLEMOND.
Oprichting van een Gemeentelijke Stor
tings- en Ophaaldienst, annex Spaar
bank
De VOORZITTER deelt mede dat is inge
komen een voorstel van de heeren Kamphui
zen, Mevr. RieszNoothoven van Goor, Dr.
Hoffman en Mr. de Witt Wynen luidende:
„Ondergeteekenden stellen voor B. en
W. te verzoeken aan den Raad afschrift
te verschaffen van de exploitatie-reke
ning der Stortings- en Ophaaldienst te
Zwolle over de laatste drie jaren."
De beraadslagingen worden geopend.
(■edocumenteerd betoog van Mr.
de Witt Wijnen tegen den
Gemeentelijken Stortings- en
Ophaaldienst. - -s.
De heer Mr. DE WITT WIJNEN (v.\)
wijst er op dat uit het voorstel blykt, dat
B. en W. uitsluitend en alleen hun oogen ge-\
richt hebben op den Gemeentelijken Stor-\
tingsdienpb in Zwolle, die echter in wezen
meer is een Gemeentelijke Depositobank.
Uit het voorstel blijkt niet, dat B. en W.
hebben nagegaan:
a. de Gemeenten, waar dezelfde dienst
bestaat .althans heeft bestaan, doch met be
langrijke verliezen werkt of gewerkt heeft.
i b. de Gemeenten, waar de Raad vaak
met een overstelpende meerderheid, na uit
stekende voorbereiding van het betreffende
College van B. en W. en gehoord de Com
missie van Financiën deze dienst is ver
worpen.
Spr. wyst er ook op dat B. en W. geen
gedetailleerde exploitatierekening hebben
overgelegd, noch een rapport daarover "an
een erkend deskundige.
Uit de aan spr. verschafte gegevens uit
verschillende Gemeenten blykt, dat byna
zonder uitzondering al deze gemeentebestu
ren uiterst sceptisch staan tegenover Zwolle,
ja zelfs in de desbetreffende verhandelingen
gesproken wordt van het Zwolsche camou
flage-systeem.
De Gemeenten waar de dienst met belang
rijke verliezen werkt of gewerkt heeft zyn
Zaandam ,den Helder, Arnhem, Maassluis,
Enkhuizen.
Allereerst wyet spr. op Zaandam, de
gemeente met een soc.-democratisch, dus in
de oogen van den Raad vermoedelijk zeer
goed bewind. In Zaandam, een gemeente van
30.000 inwoners, waar de dienst stond onder
leiding van een aparten directeur, is deze
dienst opgeheven.
Volgens de Zaanlandsche Cou
rant van 24 November 1926 heeft de wet
houder Fermia, die de opheffing verdedigde,
verklaard dat het sociale nut van dezen
dienst niet wordt ontkend, doch dat de zeer
hooge kosten dwingen tot opheffing.
I De verliescijfers in Zaandam bedroegen:
1919: 4.823.—; 1923: 6.892.—;
1920: 11.390.—; 1924: 3.457.—;
1921: 11.511.—; 1925: 12.036.—.
1922: 7.283.—;
Door den dienst was voor 1926 een ver
lies geraamd van 9.664.—, doch door den
wethouder werd dit 50 'A hooger geraamd.
Met de verkapte subsidie medegerekend
heeft de wethouder aangetoond bjjna
100.000.verlies in acht jaar of 12.000
per jaar.
Dit feit is ook bevestigd door den direc
teur te Zwolle, den heer Zandbergen, in een
lezing die door hem te Leiden op 27 Novem
ber 1926 is gehouden.
Burgemeester K. ter Laan heeft ook ver
klaard dat hy wel wist, toen de dienst werd
ingesteld, dat deze geld zou kosten. Geld
ophalen zal altyd geld kosten.
Spr. wyst op deze mededeelingen tegen
over het standpunt van B. en W. hier.
Dan noemt spr. als 2e gemeente Den
Helde r. Daar vond men in Januari 1927
noodig een vast inningsrecht te heffen.
Volgens de Hel dersche Courant I
van 27 Januari 1927 werd in den Raad van I
Den Helder voorgesteld en aangenomen een
vaste heffing van 2% cent per week, voor
het ophalen, zulks ter dekking van het ver
lies.
Het kunstje van Zwolle kende men r.iet. Er
werd ook gewezen op Zwolle, maar een ver
gelijking daarmede werd door B. en W. ver- I
worpen, omdat Zwolle een omzet had van 4 I
millioen.
Meerdere raadsleden hebben zich vóór op- I
heffing uitgesproken, als, ondanks de hef- I
fing het verlies bleef.
Als derde gemeente noemt spr. A r n- I
hem. Volgens de Arnhemsche C o u- I
rant van 29 September 1926, leverde de I
dienst over het dienstjaar 1925 een verlies- I
saldo op van 11.660.54%. Ook daar had I
reeds terstond een overschrijding plaats van I
de begrooting der jaarwedden met 4400.I
Oorspronkelijk had de Arnhemsche dienst I
een Rijkssubsidie, doch deze is ingetrokken. I
De verwachting van den directeur is dat I
nog meerdere jaren verlies zullen opleveren. I
Spr. haalt dan Enkhuizen aan, een I
stadje van 8000 inwoners. Daar is nog een I
verliessaldo van 700.—.
Van de gemeenten, waar een gemeente
lijke stortings- en ophaaldienst met groote
meerderheid werd verworpen noemt spr. den
Bosch, Nijmegen, Zalt-Bommel .Middelburg,
Leeuwarden, Utrecht, Leiden en den Haag.
Allereerst 's-H er to g e n b o s c h, een
gemeente van 40.000 inwoners. Spr. Wjjst er
op hoe elders by de behandeling dezer aan
gelegenheid rekening js gehouden met wat
verschillende gemeenten als resultaten doen
zien. Vooral het praeadvies van B. en W. van
den Bosch is zeer uitvoerig. Daaraan ont
leent spr .de volgende salariscyfers: Zaan
dam 13.913.10; Arnhem 14.288.47; den
Helder 10.241.67; Enkhuizen 3.578.—.
Zwolle boekt alles op Gemeente-ontvanger
of andere diensten. In Zwolle worden 1 loo-
per voor een week, plus één voor een halve
week, op onderwys geboekt, omdat deze
vroeger schoolgeld ophaalden. Kosten van
vuur, licht, lokaalhuur, worden niet geboekt.
Het is daarom misleidend, dat Zwolle slechts
een salarispost van 1500.in rekening
brengt.
Voorts wyzen B. en W. van den Bosch er
opdat Zwolle boekt een rentevergoeding
door de Gemeente 5 4% r/<hetgeen,volgens
hem hooger is, dan den Bosch op de vrye j
markt betaalt, n.l. 3% FA
Het afwijzende prae-advies van B. en W.
van den Bosch, dat spr. ontleent aan de
Prov. Noord-Brab. Courant van 20 Novem
ber 1926 ,is vernietigend. De conclusie is
dan ook dat zy voor den Bosch calculeeren j
een verlies van 8250.
Dit bedrag stemt overeen, zöo zeggen B.
en W. ,met de verliessaldi van andere plaat
sen: Zaandam 9.664.05; Arnhem 9.500.
Den Helder 7000.— en Enkhuizen (8000
inw.) 700.—.
De bezwaren tegen Zwolle, zyn aldus
saamgevat: a. Geen zuivere boekhouding;
b. te hooge rentevergoeding door de Ge
meente; c. bovendien in wezen geworden:
Gemeentelijke Depositobank.
B. en W. van den Bosch wyzen er op dat by
een omzet van 5 millioen niet alleen de lus- I
ten maar ook de lasten moeten worden ge
nomen en deze zijn niet gering, aldus aan
geduid: 1. gevaren voor fraude; 2. gevaar
voor minder soliede belegging; 3. gevaar dat I
men kapitaalsuitgaven der Gemeente uit
vlottende middelen financiert; 4. gevaar I
voor de liquiditeit der gemeente.
Omtrent N y me gen zegt spr. dat de I
ophaaldienst volgens de Gelde rsche en I
Njjmeegsche Courant, 20 Januari I
1927 verworpen werd. De voorsteller Corde- I
wener heeft daarby gezegd niet te willen I
treden in het particulier initiatief, waar- I
mede Nymegen ryk gezegend is, doch dat I
de particuliere ophaaldiensten slecht werken. I
B. en W. van Nymegen hebben verklaard I
dat met het oog op den belastingdruk geen I
proefnemingen moeten worden genomen die I
geld kosten.
In Middelburg, een gemeente van I
20.000 inwoners, werd volgens de M i d d e I- I
burgsche Courant, 25 Maart 1926 I
het voorstel tot oprichting eveneens ver- I
worpen. Daar was de wethouder de Veer te-
gen rentevergoeding en is gewezen op de
Rijkspostspaarbank en Girodienst.
Ook in Middelburg was men van oordeel
dat de Zwolsche dienst is gecamoufleerd.
Men oordeelde dat een Gemeentelijke Depo
sito niet ligt op hot gemeentelijk terrein.
Zelfs de minderheid van B. en W. achtte het
Zwolsche systeem voor Middelburg niet ver
antwoord.
Ook Leeuw ar den, een gemeente van
45.000 inwoners^rerwierp het voorstel. Vol
gens de Overyselache en Zwolsche Courant
van 15 Juli 1927 wezen B. en W. van Leeu
warden er ook op ,dat de rentevergoeding
door de gemeente-Zwolle a 4% te hoog is.
Leeuwarden betaalt, provisie inbegrepen,
3% op de vrye markt. Het voorstel werd
daar verworpen met 22 tegen 2 stemmen.
Ook in Zal tiBo m m e 1 en U trec)ht
werden de voorstellen verworpen.
Wat Leiden aangaat, blijkens het prae
advies van B. en W. d.d. 7 Februari 1928,
adviseeren B. en W. afwijzend. In Leiden
was inmiddels door de vakvereenigingen een
particuliere ophaaldienst opgericht.
B. en W. adviseerden toen dat door de
stichting van een particuliere ophaaldienst
het in den Raad ingediende voorstel daar-
I door zyn practische beteekenis had verlo-
I ren. Nu immers door particulier initiatief
I voor het publiek de gelegenheid is geopend,
I om op de wyze, door den heer Groeneveld
I bedoeld, de belastinggelden per week te be-
I talen, en de gemeente hieraan zelfs, by aan-
I neming van ons voorstel, haren steuq ver-
I leent. B. en W. geven dan ook als hun mee-
I ning dat het ongetwijfeld ook niet den
I wensch van den voorsteller zal zyn naast
I de bestaanden «Jienst nog eens een gemeen-
I telyken ophaal- en stortingsdienst in het le-
I ven te roepen.
I In Leiden is toen dat praeadvies zonder
I gefundeerden tqgens|and aanvaard.
Hier doet men juist het tegendeel.
I Spr. wyst dan ook op Den H aa g.'Uit
I de zeer uitvoerde debatten wil spr. alleen
I memoreeren, dat een door den S. D. A. P.'er
I Hoe jen bos ingediende motie s-trekte tot het
I plegen van overleg met de Nutsspaarbank.
Spr. vestigt fit de aandacht op dat uit alle
genoemde cijfers blykt, dat, met uitzonde
ring van Zwolle, bykans alle gemeenten óf
I de grootst mogelyke schade hebben van de-
I zen dienst, óf vfijs geworden door deze voor
beelden, de organisatie van Zwolle critisch
hebben bezien, hetwelk B. en W. van Gouda
niet doen, en zoo hun gemeente voor oen I
nieuwe strop hebben behoed.
Spr. noemt het wel buitengewoon merk
waardig, hoe B. en W. van Nymegen, een
stad die steed» vooruitgaat, bijzondere zorg
hebben voor debelastingbetalers. terwyl
daar tegenover staat het cynisme van B. en
W. van Gouda te dien opzichte.
By een vergelijking der gemiddelde aan
slagen komt men volgens de cijfers van het I
Centraal Bureau van de Statistiek voor het
dienstjaar 1926/27 tot de volgende cyfers,
waarbij Gouda vèr staat beneden het gem id- I
delde:
Inkomen Vermogen I
Nymegen ƒ2655.— ƒ87.000.- I
Het Ryk 2304.— ƒ78.000.— I
Gouda ƒ2013.— ƒ59.000.— I
Leeuwarden ƒ2374.— ƒ72:000.- I
Middelburg ...Lƒ2331.— ƒ67.000.— I
Leiden Jf.ƒ2234.— ƒ77.000.- I
Zaandam ƒ2115.— ƒ72.000.— I
Spr. wyst er«hierbij opnieuw op hoe het I
wederom treft by dit voorstel, dat B. en W. 1
noch aan den Raad cyfers verstrekken om
trent de exploitatie van Zwolle, noch een
rapport van een „technisch Hoofdambtenaar
overleggen, noch een rapport vtft een be
kend deskundig? op dat gebied van buiten
de stad, die deze Zwolsche cyfers eens cri
tisch bekjjkt, zélfs niet een advies van de
Commissie van Wnanciën hebben gevraagd.
Dit is de wtfaw van regeeren van het zich
ten onrechte noemende „democratische" col
lege. In elke stad wordt de Commissie van
Financiën gehoord en adviseert dus. Hier is
dat niet geschied!
Het heeft spr. zoo bijzonder getroffen dat
hier niet een onbevooroordeeld deskundige
is gehoord, omdat blijkens mededeeling van
Mevr. Riese aan spr. de destijds geraad
pleegde deskundige, de heer Veenstra, tegen
zoodanigen dienst heeft geadviseerd.
Spr. heeft vernomen dat de Zwolsche
I dienst sedert 1923 geen exploitatie-rekening
I meer heeft gepubliceerd. Dat is dan zeker
I op grond hiervan dat de gepubliceerde ex-
I ploitatierekeningen den toets der critiek
I niet konden verdragen.
Wethouder VAN STAAL (s.d.): merkt op
J dat deze exploitatierekeningen in druk zyn
verschenen en aan de belanghebbenden zijn
uitgereikt.
De heer DE WITT WIJNEN (v.b.) deelt j
mede dat deze dan toch niet in handen zijn
I gekomen van wie zich tot taak hebben ge-
I steltf controle op deze spaarbanken te oefe-
I nen.
Spr. citeerde dan de cyfers der rekening
1923 van Zwolle.
Uit het prae-advies van den Bosch blykt
I reeds, hoe men alle onkosten wegwerkt.
Spr. wyst dan op de werkelyke kaspositie
die is inderdaad slechts 30.94. De dienst
heeft een vordering op de gemeente van
660.800.-j-.
Het nadeel'voor elke Spaar- en Deposito-
bank, dat gelegen is in het voortdurend be
schikbaar hebben van groote' bedragen in I
contanten wordt op den dienst van den ge- I
meente-ontyanger afgewenteld.
Een tweede punt, dat uit deze cyfers blykt
is dat deze bank de aan haar toevertrouwde I
gelden niet belegt op de wyze van een solide
bankinstelling, n.l. in verschillende objecten, I
hypotheken enz., maar slechts in de gemeen- I
telyke instellingen en bouwvereenigingen, I
een hoogst eenzydige belegging.
Hieruit vloeit als derde punt voort, dat I
deze niet terstond liquide te maken zijn.
Een vierde punt, dat hieruit mede voort- I
vloeit is, dat de Gemeente kennelijk gedwon- I
gen ia al dit geld te aanvaarden, onverschil- I
lig of zy het noodig heeft of niet.
De Gemeente betaalt dan 4% doch I
heeft geen profyten. Aan spr. is medege- I
deeld, dat de Gemeente Zwolle vaak zeer I
groote bedragen, zelfs IOOjOOO.— aan stor- I
tingen ontvangt. Dit is zeer wel mogelyk, I
waar de rentevoet hooger is, dan de parti- I
culiere deposito-rente. Spr. vraagt of de I
wethouder onderzocht heeft of er een li I
miet is voor de stortingen?
Voorts of de gemeente constant in staat I
is deze bedragen terug te betalen En zoo I
ja, op welke wjjfce 1
Hieruit vloeit ook voort, als zesde punt,
dat rente-verlagmg een gevaarlijk experi
ment is, omdat dit terugbetalingen ver
haast.
Een zevende punt, en spr. mag wel gerust
zeggen, het laatste is een der belangrijkste
punten: De gemeente Zwolle reserveert niets
bij dezen dienst.
Wanneer men in aanmerking neemt, dat
zelfs gemeentelijke spaarbanken een reserve
voorschrijven van 10 der inleggelden
by de veel solleder Nutsspaarbank, alhier,
is deze veel hooger, bijna 35 dan vloeit
daaruit voort, dat de Zwolsche dienst geen
solide beleggingspol itiek voert en zeer ge
makkelijk door het ontbreken van een re-
I serve winst kan maken, wyl er gew cent
gereserveerd wordt.
I Als minimum eisch kan gesteld worden,
j dat Zwolle eèn reserve heeft van 500.000.
Als er eens een krach mocht komen, moet
de gemeente Zwolle het volle pond betalen.
Ten slotte bespreekt spr. nu nog drie al
gemeene punten. Allereerst wy&t spr. er op
dat door de instelling van dezen dienst art.
194a der Gemeentewet illusoir wordt.
Het toezicht van Ged. Staten op het aan
gaan van leeningen kan gemakkelijk ontdo
ken worden, door deze gelden te leenen van
dezen diehst.
Nu gaan B. en W. van Gouda zelfs zoo
ver, zonder een bepaald omlynd voorstel,
algemeene volmacht te vragen, zonder een
uitgewerkt plan aan den Raad voor te leg
den. f
Voorts zal het noodig blyken, dat de cre-
I dietovereenkomst met den kassier der Ge-
I meente bèstendigd blyft. De ophaaldienst
I moet in noodgevallen kunnen terugvallen op
I de gemeente en deze weer op den kassier.
I Spr. vraagt of onderzocht is of de kassier
I van de gemeente, ondanks deze dienst, be-
I reid is op dezelfde voorwaarden de crediet-
I overeenkomst te bestendigen?
I Ten slotte komt elke instelling, die door
I banken gefinancierd wordt, terecht by de
I Nederlandsche Bank. Daarom vraagt spr.
I ook: Is geïnformeerd of de Nederlandsche
I Bank dezelfde faciliteiten verleent aan Ge-
I meenten, die zich aan «dergelijke financiaele
I experimenten blootstellen, als aan gemeen-
I ten, die zulks niet doen?
Alvorens'zyn betoog te eindigen wil spr.
I nog iets zeggen over het personeel. Wat dit
I benoodigde personeel aangaat, stelt spr. te
genover de Zwolsche gecamoufleerde opgaaf
het personeel dat de Nutsspaarbank m
Amersfoort noodig heeft. Daar zijn 8000
aangeslotenen, terwyl het bedrag der toe
vertrouwde gelden is 3.000.000.—.
Dit personeel heeft dus niets met ont
vangers-werkzaamheden te maken en werkt
I hard. De hoeveelheid werkzaamheden ko-
I men met Zwolle vrijwel overeen. In Amers-
foort zyn: 1 directeur, 1 boekhouder, 4 kler-
ken en 2 boden.
Nu wil de wethouder van Gouda soortge
lijke werkzaamheden doen verrichten dbor
zelfs geen enkele arbeidskracht meer aan i
te stellen, immers de eerste ambtenaar plus
jongste bediende zyn onafhankelijk van de
reorganisatie volgens pag. 8 yan het voor
stel. Het is spr. een raadsel! Daar het ge-
heeje systeem van den wethouder van Fi
nanciën is opgebouwd op het Zwolsche sy
steem, heeft spr. gemeend de gevaren van
dit systeem te moeten aantasten.
Wat willen B. en W. van den Raad?
zoo vraagt spr. Het college wil een onbe- I
perkte volmacht, doch dit voorstel raakt in I
de eerste plaats het budgetrecht ven <len I
Raad en in de tweede plaats zou -de uitvoe- I
ring van dit besluit, die B. en W. voor zich I
opvragen, neerkomen op het aangaan van I
tallooze geldleeningen, zonder eenige con- I
trole van den Raad, die daartoe moet beslui- I
ten terwyl nota bene een zoodanig besluit I
nog moet goedgekèurd worden door Gedepte-
teerde Staten.
Spr. wyst er op dat de gevraagde machti-
ging dus volkomen in stryd is met de .vet.
Voorloopig wil spr. het by deze opmer
kingen laten.
De heer KAMPHUIZEN (c.h.) is van
oordeel dat het gewenscht is de motie eerst
te doen behandelen. By aanneming daarvan
zullen eerst de cijfers^worden qvergelegd en
kan éérst daarna een bespreking plaats
hebben.
Wethouder VAN STAAL acht het onnoo-
dig dat de bespreking van 'het voorstel
wordt verdaagd. Spr. ziet in het opvragen
dezer cijfers een wantrouwen in het college
I tan B. en W. Deze cyfers zijn voorts in het
I beriit van den ouden Raad daar ze voor-
I komen in het rapport door den secretaris
I eertijds uitgebracht.
I De VOORZITTER merkt op dat waar
I aan de motie wordt vastgekoppeld de ge
dachte dat by aanvaarding de bespreking
over het voorstel moet worden verdaagd,
het gewenscht is dat de Raad zich daarover
uitspreekt.
De motie wordt in stemming gebracht en
verworpen met 13 tegen 8 stemmen.
Vóór de heeren Muylwyk, MLr. de Witt
Wynen, Van Wynen, Verkerk, Kamphuizen,
Dr. Hoffman, Mevr. Riesz eri Vingerling.
De heer KAMPHUIZEN (c.h.) zegt dat
J van wantrouwen zooals dat hier door tien
1 wethouder gebezigd is, geen sprake is.
j Wantrouwen zooals door den heer Van
Staal geuit, beschouwt spr. als de grootste
beleediiging.
Spr. wyst er op dat in het door den heea*
V an Staal genoemde rapport geen woord I
te vintien is hoe de winst van 26000.in
Zwolle is verkregen.
Spr. wyst op de aanduidig vpor den func
tionaris van dezen dienst en Vraagt of de
wethouder tien ontvanger, den heer Kroon
daarvoor de geschikte man acht.
Wethouder VAN STAAL: Acht u den
ontvanger daarvoor de geschikte man?
De heer KAMPHUIZEN: Ik wel! Spr.
wyst er ook op dat de gemeente-ontvanger I
nooit meer personeel heeft gevraagd. Wat I
thans van den gemeente-ontvanger wordt I
verlangd, is wahrlyk niet gering.
Spr. gaat tie verdere details in het rap- I
port genoemd na en stelt eenige vragen I
daaromtrent.
Spr. wyst er ook op dat de financieele I
draagkracht van Gouda zóó is dat niet zoo'n I
experiment mag worden genomen.
De heer HOFFMAN (r.k.) wyst er op I
dat, naar allerwegen gewaarschuwd wordt I
op grond van objectieve beoordeeling, deze I
gemeentelijke dienst niet te aanvaarden. I
Deze aangelegenheid is niet een sodalis- I
tisch experiment. Waar geen beginsel I
quaestie hierby is betrokken zal spr. zyn I
stem bepalen na alle motieven te hebben I
gehoord. Wanneer naar voorwaarden van I
wenschelyke zekerheid wordt voldaan, heeft I
spr. geen bezwaar er tégen. Vooralsnog ont- I
breken the voorwaarden.
De heer VAN WIJNEN wflat er op dat I
het njet aangaat dat de Commiaaie van Fi
nanciën over deze zaak niet ia gehoord.
Voort, a spr. van oonleel dat de Raad meer
voorlichting noodtg heeft, de Raad heeft I
thans nieuwe voorlichting noodig. I
Spr. komt tot de zelfde coneluaie ala I
door Mr. Van de Witt Wijnen zoo voortref- I
felijk naar voren la gebracht. De Raad
heeft noodig een objectieve kijk op de zaak; f
noemdS a"een hrt Prc kft l0orate"il«-
Spn stelt de vraag oo welke wjjze men
op deze spaarbank wtnst „il m^
I ^"i M" i de sP»»Aanlt voldoen-
de liggende middelen hebben
Spr. begrijpt dat niet. Wat den ontvanger
pr',, °°k daaromtrent nadere
inlichtingen. De vraag moet nu wordeï
ateid of de huidige ontvanger dL™™^
geschikte man wordt geacht. Voorts of het
mogelpk zoti zpn, wat voor apr. nog aan
tastbaar ia, dat de ontvanger op wachtgeld
zou kunnen worden gesteld. Geschiedt d,i
dan;zal dit de enploitltie zeer C.™.""'
Lit het voorstel heeft apr. de indruk ee-
gMft" reorganisatie geen besparing
.Spr. geeft zjjn verbazing te kennen over
dezeTdEr' PerSS'v«n
Ook de bouw van het kantoor brengt spr
ter sprake. Den Raad is daarover nofnieta
Spr. noemt het onjuist dat onder de baten
is opgenomen het wachtgeld van een am"
ïanchïtrge,dlLt.mUn "Verlij'" me" M
De heel FOKKERS (s.d.) wüst er op d tf
natuurlek door den Vrijheidsbond alleen S
I gekeken naar de wmst en niet naar de so
ciale zyde der zaak. Spr. verwijst naar het
rapport van de secretaris van eenige jaren
terug en vraag of men in Zwolle nu zoo we'i-
mg begrip heeft dat men na jaren deze
I dienst handhaaft.
Spr. citeert enkele gedeelten uit het rap
port van den secretaris, waaruit zou blijken
dat naar het Zwolsche systeem opgebouwd
deze zaak wel zal kunnen slagen.
Spr. zegt dat tie ophaaldienst van het Nut
nu opgericht wordt, wyl de gemeente er mee
wil beginnen. Daarom is spr. voor den ge
meentedienst. Ware de Nutsdienst vroeger
opgericht, er ware zeker niet op aangedron
gen thans een gemeentedienst in te steil an
De heer VERKERK (a.r.) noemt het voor-
I stel uitbreiding der overheidstaak. Dat
wensch jqir. als a.r. niet.
Het voorstel wordt aangediend als op
haal- en stortingsdienst, d. w. z. spaardienst
en bankwezen. Uit ethisch oogpunt be
schouwd noemt spr. het ophalen verslap
ping van het eigen verantwoordelijkheidsge
voel. Het geldelijk gedeelte besprekend,
wyst spr. er op dat er een millioen boekin
gen moeten plaats hebben. Dat zal geld kos
ten, dat kan niet antlers. De overheid moet
eerst dan optreden als het particulier initia
tief te kort schiet. Dat is hiér niet het geval
Mevr. RliESZ (V.b.) deelt mede dat re.nis
drie jaar geleden hier voor Commissarissen
van het Nut een lezing is gehouden om een
ophaaldienst in te stellen. Enkele commis
sarissen waren er toen tegen. De beschuldi
ging tegen den heer de Balbian noemt spr.
onjuist. De heer v. Staal mag in deze nieis
anders dan de waarheid zeggen.
Interrupties.
Mevr. RIESZ (v.b.) wyst er op dat wan
neer vroeger de wethouder IJsselslyn ver
zuimd zou hebben de Commissie van Finan
ciën te hooren, de heer van Staal fel ée keer
zon gaan. Spr. zegt met nadruk dat wat
toen door wetheuder van Stqal werd ver
oordeeld, nu door hem zelf wordt verzuimd.
Spr. wyst er ook op dat het onmogelijk is
een oordeel te geven over belangrijke zaken,
,als den Raad lyet voldoend? gelegenheidiie-
geven Wordt ze te 'bestudeeren. Beraadsla
gingen houdt men niet meer.
De VOORZITTER noemt dat niet juist.
Mevr. RIESZ (v.b.). Die beraadslagingen
zyn mafer schyn.
De VOORZITTER: Dan hecht ik toch aan
den schijn.
Wethouder VAN STAAL (s.d.) interrum
peert heftig en zegt dat mevrouw Riesz mis
bruik maakt van haar positie als vrouw.
Mevr. RIESZ (v.b.) zegt zich alleen te
gevoelen raadslid. Spr. heeft toestemming
gevraagd aan den heer de Balbian om hier
te zeggen dat de wethouder van Staal nooit
met den heer de Balbian over 1iet voor en
tegen van den stortingsdienst heeft gespro
ken.
De heer.de Bal bifti heeft spr. medegedeeld
da; de wethouder van Staal by hem zynde
I na een gesprek over andere zaken heeft ge-
I zegd: ik kom wel eens met u spreken over
I een ophaaldienst. De wethouder van Staa!
I heeft er daarna geen woord met den heer
I de Balbian over gerept.
De heer KOEMANS (r.k.) beeft de voor-
I geschiedenis dezer zaak medegemaakt. Spr.
I is zelf in Zwolle geweest en heeft daar alles
I gezien. Aanvankelijk was spr. zeer sceptisch
I gestemd, na de inzage was spr. overtuigd
voorstander. Het moet hier dan ook worden
ingevoerd zooals het te Zwolle is. Spr. noemt
het een mooi sociaal werk, dat veler zorgen
verlicht.
In Leiden betaalt men 5 cent per week
per lid. Was er zoo'n dienst hier, dan zou
de gemeente er niet aan denken zelf een
dienst in te stellen.
Over de concurrentie van dezen gemeente
dienst met de banken maakt »pr. zich niet
ongerust. Wat de concurrentie met het Nut
aangaat, daaraan hecht spr. niet. Ziet de
Nutsspaarbank geen voordeel in dezen
dienst, dan begrypt spr. het niet. Het zal
wel niet de beoeling zyn er geld by te leg-
gen.
Wat tie kosten betreft die zyn in Zwolle
juiste door concentratie der werkzaamheden.
Zwolle haalt b.v. quitanties tegelyk op van
gas, electrisch licht en water, dat geeft be
langrijke besparing.
De heer VINGERLING (a.r.) vraagt hoe
het komt dat dit voorstel gedateerd is 12
Mei en zoo kont voor deze vergadering in
handen van den 'Raad is gesteld. Spr. wyst
er op dat ook de heer Koemans en anderen
het wel noodig hebben geoordeeld van
Zwolle nadere "inlichtingen in te winnen.
Waarom worden deze den Raad onthouden?
Spr. klaagt over te weinig cijfermateriaal
door B. en W. verstrekt.
Een stem: 't Zou een boekdeel wor
den!
De heer VINGERLING drukt zyn spyt
uit, niet te hebben gelezen in het voorstel
hoe men tot de winst van 26000.i« ge
komen.
Spreker gelooft niet vopr het voorstel te
kunnen stemmen.
Wethouder VAN STAAL; Er is ook niet
op gerekend!
Ile heer OVERHAND (sjd.) deelt mede
dat de houding van Mevr. Riesz ongemoti
veerd is, daar het optreden van het Nut
heeft verhinderd dat Weth. v. Staal een
onderhoud met den heer de Balbian kon heb-
12.09% 12.10%
59.24 59.23
9.74% 9.74%
34.64 34.63%
47.76 47.76
34.87% 34.90
66.50 66.50
66j52% 66.52%
66.40 66.40
2.47% 2.47"/.
Niét-officieel.
7.34% 725
41.20 41.21
13.04 13.04%
komt er tegen op dat hier niet
beraadslaagd.
is nog nooit zooveel beraadslaagd als
September.
houder VAN STAAL: Juiat, smds wy
zijn!
VOORZITTER verzocht met nadruk
- interrupties ruu irn te laten.
Wethouder VAN STAAL interrumpeert
De VOORZITTER: Wilt U zwygen
De heer OVERHAND wyst op andere
«laatsen en, hoe het hier vroeger was toen
Lr*» fractie in de minderheid wa». Niet-
tojeijstaande ernstige venledüging weid
(jeie totaal genegeerd. Daarom noemt spr.
de redeneering en het protest van Mevr.
giesz onjuist.
(Mevrouw VAN DiANTZIG M/ELLES
<a.d.) zegt dat het niet te pas komt vun den
hjèx Van Wynen te klagen dat de commis
sie voor de Financiën niet ie géhoord, daar
de heer .Van Wynen niet komt.
De heer VAN WIJNEN: Éénmaal niet!
Mevr. VAN DANTZIGM1ELLESDe
beer Van Wijnen was niet aanwezig bij het
Vaststellen van den factor, een toch belang-
r(jke zaak.
Ook protesteert spr. tegen de houding
van Mevr. Riesz. iDat ia geen methode voor
een vrouw om een zoodanige vraag aan de
beer de Balbian te stellen, daar. deze niet
door den wethouder Van Staal is gedaan.
Mevr. RIESZ komt tegen deze aantyging
met nadruk op en zegt het stenografisch
verslag te zullen afwachten om te zien wat
de wetihouner Van Staal dan wèl heeft ge
zegd.
Mevr.. VAN DANTZIG interrumpeert
heftig.
De VOORZITTER hamert.
De heer VAN WIJNEN (e.g.): Ik laat
me hier niet «oo door myn buurvrouw aan
blaffen!
Wethouder rtrJERKENuS betreurt het dat
hier niet gezegd Ls dat de Coöperatie, di'
een dienst heeft willen brengen, deze niét
heeft aangedurfd.
Spr. meent dat nu het Nut aangevan
gen met de. Gemeentedienst spoed moet wor
sen betracht. Het initiatief van de Nuts
spaarbank noemt spr. geen initiatief, dat
roiloopen van B. en W.
Spr. heeft zich er aan geërgerd dat hy
meermalen, in de Commissie voor de Finan
ciën leden heeft gemist,
Wethouder DONKER (rik.) heeft tegen
de motie gestemd, daar er toch voorschrif
ten moeten worden gesteld. De. zaak moet
op de meest voordeelige wijze worden
handeld.
Wethouder SANDERS (s.d.) noemt het
hetoog van den heer de Witt Wynen zóó
zakelyk, dat het hem bevreemd heeft dat
4e tegenstanders zich daarby niét hebhm
nbergelegd. Nu men zoo breed in herhaling
is getreden wekt het den schijn dat men
onder eiken vorm oppositie voert.
Spr. heeft zich voor dit voorstel verklaard
uit overtuiging dat het voqj- de gemeenschap
verlichting geeft van zorg en last.
Spr .vraagt waarom de gemeente niet zou
kunnen wat anderen wèl kunnen doen?
De VOORZITTER licht nog even toe het
woord schijn, dat door hem is gebezigd1.
Naar buiten moet niet den indruk worden
gewekt dat de minderheid niet mag worden
gehoord.
Wat de heer Overhand heeft gezegd is een
te sterke uiting. Spr. wijst er op dat er 6
voor en 6 tegenstanders hebben gesproken.
Die geest moet er uit, maar het is niet juist
dat de minderheid geen gelegenheid krygt
zich te uiten. Spr, vraagt daarom bteun en
zal zijnerzijds daartoe medewerken.
Interrupties van persoonlijken aard mo
gen niet plaats hebben, deze verbitteren, dat
mag niet.
hpr. zet thans zijn minderheidsstandpunt
in het college uiteen. Spr. is niet een prin
cipieel tegenstander van zulk een dienst;
daaiom deelt spr. niet de meening van den
heer Verkerk dat dit zorgeloosheid kweekt.
Zulk een dienst is van sociale beteekenis.
Maai spr. meent dat deze dienst niet komt
op het goede oogen blik, nu de Nutsspaar
bank, die de zaken goed doet, daarmede
aanvangt.
Die omstandigheid is voor spr. een reden
om te zeggen dat de gemeente zich moet
terugtrekken. De overheid brengt niet alle
zegeningen. De kracht uit de burgery moet
worden gesteund.
Spr. deelt niet het bezwaar van den heer
Fokkers, het doet niet ter zake Jat deze
dienst eerst kort er is.
De nadere ter sprake gebrachte punten
zullen nader aan den Raad worden voorge
legd. Neemt de Raad dit voorstel aan, Jan
zal spreker zeker medewerken de dienst
goed te doen slangen.
Houd de gemeente zich hierbuiten, dan
blyft de gemeente buiten de risico's want
die zyn er, daar elders tot opheffing werd
besloten.
Er iblyft voor de gemeente veel te werken
over dat dit aan haar gerust kan voorbij-
gajDvnu anderen dit doen. Wy hebben geen
kwaad er mee en bovendjero: ik ben er zelf
by en U ook!
Spr. stelt voor de vergadering te verdu-
gen tot Donderdagavond.
De VOORZITTER zegt zelf de vengade- j
ring te zullen bepalen.
Mevr. RIESZ (v.b.) komt op tegen de
aantijgingen van Wethouder van-Staal.
(Heftige Interrupties).
De heer VAN WIJNEN (é.g.) zegt in
tweede instantie op de meer dan onbehoor
lijke beschuldigingen van den wethouder
van Staal te zullen antwoorden. Indien.
Mevr. van Darttzrig zegt dé" dingen zoo fyn
aan te voelen, dan had 'zij niet moeten spre
ken op de wyize zooals zy dat tegen spr.
heeft gedaan.
De heer Mr. DE WITT WIJNEN (v.b.)
vraagt nu ter vi si el egging van de exploita
tierekeningen van den Zwol9chen dienst,
teneinde daaraan vóór de eerstvolgende zit
ting kennis te kunnen nemen.
Wethouder VAN STAAL (s.d.) heeft
ilaartegen geen bezwaar.
De vergadering wordt daarop te half
twaalf verdaagd tot Vrijdagavond 8 uur.
VAM 088 15
STADSNIEUWS.
der VAN STAAL zal hedenavond
niet ineer ingaan op de geuitte -bezwaren,
doch slechts enkele opmerkingen maken.
De klachten over de late toezending van
het voorstel zyn niet juist: het voorstel is
14 dagen in het bezjit. van den. Raad.
Spr. neemt stelling tegen Mevr. Riese in
zake haar vraag aan den heer de Balbian.
Mevr. Riesz had die vraag niet zóó mogen
stellen. Zy maakt misbruik van haar positie
als vrouw in den Raad.
Spr. verklaart dat het door liet optreden
van het Nut onmogelyk voor spr. is gewor
den om met den heer dé Balbian nader te
komlen spreken.
Met felheid keert spr. zich tot Jen heer
Van Wynep, die hier den gebraden haan
maar uithangt en de mooie meneer speelt.
Noch de heer Van Wynen noch de heer Vin
gerling waren in de Commissie aanwezig op
het juiste oogenblik. Met drie leden, die de
zaak kenden had bespreking geen reden. Het
ware plicht geweest van den heer Van Wij
nen te verschynen.
Spr. haalt nog de zj. dwaze opvattingen
aan van den vertegenwoordiger der Econo-
nomische groep inzake het politie-voorstel.
Spr. komt er tegen op dat de Voorzitter
de uitdrukking van den heer van Wy
nen dat hy zich door zyn buurvrouw niet
laat afblaffen, laat passeeren..
De VOORZITTER: Dat heb ik niet ge
hoord.
Wethouder VAN STA'AL (s.d.): U hoort
ff'tyd alleen de interrupties van onze zijde!
GOUDA, 14 Juni 1928.
De Gemeentelijke Ophaal- en
Stort kigsdienst.
De Gemeenteraad heeft gisteravond den
geheelen avond gewijd aait de besprekin,"
vaa het voorstel tot oprichting van een ge
meentelijken ophaal- en stoi*tengsdien»t. De
besprekingen zyn niet geëindigd; de zitting
is verdaagd tot Vrijdagavond 8 muf, dan
komt Wethouder van Staal aan het woord
tot verdediging van zyn voorstel.
De storm.
Eenige boomen omgewaaid.
Door den hevigen wind is hedenmorgen op
de Nieuwe Markt een groote boom omge
waaid. Wonder boven wonder zonder iemand
te treffen. Het gevaarte kwam bijna terecht
op de kaasbrik van een landbouwer, die daar
juist stond, gelukkig kon de man zich nog
bytyd» in veiligheid brengen.
Naar wy> vernemen zyn door den storm
nog een groote boom in het Houtmansplant
soen en een op de Houtmansgracht omge
waaid. 4
Afd. Gouda Ned. Ver. van Huisvrouwen.
De leden van de afd. Gouda van de Ned.
Ver. voor Huisvrouwen zullen op Dinsdag'
Juni een gemeenschappelyk bezoek bren
gen uan het Museum Bisdom van Vliet te
Haastrecht. In voorbereiding is verder een
gezamenlijke tocht naar de 'tentoonstelling
Oost- en West-lndië te Arnhem op Donder
dag 28 Juni per auto of trein. De excursie
naar de meubelfabriek te Waddinxveep is
uitgesteld tot eind Juli.
De houding vïin de kerk tegenover
?iet Evangelie.
Een lezing van d». Borger.
Het genootschap tot verkondiging v:
het Evangelie in het licht van het zuiver
begrap had gisteravond in de Sociëteit „de
Réunie" een openbare bijeenkomst belegd,
waar ds. J. Borger gesproken heeft over
„De houding van de kerk tegenover hei
Evangelie". De groote zaa.1 wa» heel goed
bezet.
Ds. J. liörger zette eerst uiteen, dat d«
houding van de kerk tot het Evangelie
voorkomt uit haar verhouding daarmee
Wat is nu de laatste? In de 11 jaren dat
in Gouda is heelt men hem wel eens
gezegd dat hy zijn houding moest verande
ren, doch dat was hem onmogelyk omdat
de verhouding van de kerk niet anders wus.
Het eenige waartoe de keik het brengt is
een vriendelijke houding tot het Evangelie,
-welke een noodwendigheid is en tegelyk
uitwijst dat zy met de door het Evangel!
geteekende absolute wereld niets te maken
heelt. Die vriendelyk», noodwendige houding
vloeit voort uit allerlei psychische overwo
gingen, zooals angst. Angst voor spoken,
van bang zyn om in de hel te komen af tot
ontzag voor het verhevene toe. Van rechts
naar links, van christelijk gereformeerd tot
Religieus Boe. Verbond, is alles een vrien
delijke houding, maar van de verhouding
bemerkt men niets.
Deze noodwendigheid teekent de inliouds-
loosheid van de kerk. De kerk is concreet,
het Evangelie abstract. Daarmee is alles
gezegd. Maar met respect en met ontzag
heeft men nog geen verhouding met het
Evangelie. Daarom ia spr. de kerk maar uit
gegaan. Spr. heeft er lang naar gezocht
in de kerk, maar. het is er niet. Het zyn in-
dividueele indrukken die het Evangelie op
den mensch maakt. Daarom is hy vriende
lijk gezind er tegenover, 't Vloeit alles uit
subjectieve motieven voort.
Spr. gaat de kerk uiit omdat er niets te
doen is. Als de zaak afgeloopen is wordt
het nutteloos te blyven. Vandaar dat de
kerk ia leeggeloopen. Er is .niets aan dé
hand, behalve een hoop geleuter. Allerlei
belangen of men op een politieke of op
een kerkeraadsvergadering komt, dat maakt
geen verschil. De kerk komt e.r niet aan de
beurt.
„Christelijke" kerk! Daar stap je op af.
Men verwacht er het Evangelie, geen vrien
delijkheid ten opzichte daaraan, geen ont
zag, geaidder of gebibber. Die. er uit liepen
hebben er nog het meesit van begrepen, al
snapten ze er misschien dan ook niets van
Spr. denkt er niet aan een nieuwe ge
meente te stichten; hy heeft wel wat an
ders te doen. Wat gaat spr. dan doen?
Niets. Of hy dominee af is? Dik ook. Waa
om hy de kerk heeft verlaten? omdat er
nrets te doen was.
Een nieuwe gemeente brengt nieuw ge
knoei. Is <ie mensch vatbaar voor een ver
houding met het Evangelie? daar gaat
het om; spr. meent van ja. De kerk ont
breekt die verhouding doch de mensch
kan met het Evangelie, dat de absolute
wereld teekent, een verhouding hebben, om
dat hy abstract lis. Dus i« en- een christe
lijke kerk mogelyk, al kan men het adres
er niet van opgeven, een gemeenschap van
de verhouding-hebbenden; Christus, als ab
solute geest, als het volslagen abstracte,
staat in het midden van het Evangelie. Spr.
wil de abstracte wereld, zooals het Evange
lie die teekent, neerleggen en de mensch en
houding met de abstracte wereld ontbreekt,
gaat het beestachtig toe.
De Bergrede, welke spr. geschreven
heeft, en die niet te weerleggen is, teekent
dat contact. De filosofie van Hqgel kan het
ook; Evangelie en, filosofie zyn twee polen
an, eenzelfde zaak. De mensch, in wie de
waarheid ligt als gevoel, staat dichter bij
het Evangelie dan by het andere, de duizel
van het alleen maar begiypen. De meeste
mensohen hebben den aanleg voor het laat
ste ook niet.
In vale inenschen maakt de waarheid zich
voelbaar. Dat is het Evangelie, de abstrac
te waarheid bij wijze van verhaal. Daarom
kan men het Evangelie niet laten vallen. De
slonzigheid waarmee de'kerk ermee omgaat
j troosteloos. Spr. heeft alles bij elkiu»,- eef.
half jaar college geloopen. Toen is hy maai
weggegaan.
Door de verklaring van het Evangell
komt men boven den ontróerenden invloed
van het Evangelie uit. Die verklaring én
erheldering &il spr. geven aan de hand
het zuiver begrip, omdat het zonder dal
zuivere begrip alleen maar voelbaar wordt
in den mensfch, voor zoover hij aanleg heeft
voor de waarheid. Dat heeft spr. in de kerk
geprobeerd, doch daar gihg het niet. Spr,
wil het nu daarbuiten probeeren. Gaat het
daar ook niet, dan zegt spr.: adieu.
Na de pauze was er gelegenheid tot het
setllen van, vragen.
Ds. Boer, uit den Haag, zei liet Sri hoofd
zaak niet Kien spr. e«ms te zyn. Hy is ook
jaren dominee geweest en is ermee opge
houden. De gemeensoliap van de memschen
(fie een verhqudirfg hebben met het Evan
gelie/ zyn niet in de kerk, maar ook elder
zal spr. geen adres van hen vinden. Het
koninkrijk Gods heelt geen adres. Ds. Bor
ger begaat een fout als hij het adres wil
zoeken. Maar wel geen adres heeft kan er
laarom toch wel zijn. In. wezen behoeft on:
het adreslouze niet te veróntrusten.
Ds. Borger antwoordde dat de kerk zich
christelijke kerk noemt, dat men er daar
om ook de verhouding tot 'het Evangelie wel
In mag zpeken. Als raeri dan tracht de ver
houding, die er niet blykt te zyn, te bren
gen, en men stuit op verzet, dan gaat men
eruit.
iMt. Itijkse zei dat ds. Borger niet uit de
kerk had moeten gaan, en had moeten bren
gen wat'er ontbrak. Ds. liürgi'r is linksch-
lioLlaixliaan, en volgens ür«f- De Sopper
heeft het Bollandisme afgedaan. Over hei
abstracte Evangelie heeft men vanavond
niets gehoord. f)e spr. legde overal het
gatieve accent. Dat heeft' niets met het
Evangelie te maken, dat teert dat er een
nieuwe aarde en een nieuwe hemel komen
zal waar gerechtigheid zal jieersohen. Ds.
Borger staat niet op Christelijk, doch op
Boeddhistisch standpunt.
Ds. Börgeroiitkende dat hy in de kerk had
kunnen doen wat mr. Rijkse hem als plicht
voorschryft. De kerk beweert iets te repre-
senteeren, doch daaraan blykt niets. Zy
bedoeld als gemeenschap der heiligen, de
gemeenschap van heli die een verhouding
hebben met het absolute. De kerk is steeds
meer verzakt. Zij heeft haar naam ver
speeld. Wat prof. De Sopper betreft, de re
geering heeft zich zwaar geblameerd door
dezen te benoemen als plaatsvervanger van
prof. Rolland. Als iemand geen veratand
heeft van logica is het prof. De Sopper. Hy
raakt Hegel noch Bolland aan,f beroept zich
op Trenkelenburg, die van Hegel niets be
grepen heeft. Spr. zette dit nader uiteenN
Het doet er niet toe of het Bollandisme
heeft afgedaan. Wy hebben met het orga
nische denken te maken en daar vinden wy
Hegel en Bolland en ook het? Evangelie,' de
zuivere redelijkheid by wyze van verhaal.
Laat men spr. aantoonen dat hy niet preekt
uit het Evangelie, voor menschen, aan wie
het Evangelie zich voelbaar maakt bij wijze
van verhaal, om door dat verhaal duidelijk
te maken dat «yzelf die wereld zyn waar
door «y worden beroerd.
Daarop bestreed apr. uitvoerig de bewe
ring dat de wereld by iueim een negatief
accent krygt* <lat
standpunt staat.
Burgerlijke Stand.
GiBBGREN: 10 Juni: 'Wlillem, z. v. J-
Scharioo en H. Veerman.
'11 Juni: Hemlrina Cornelia, d. v. J. Jen
Besten en J. Uittenbogaard.
GETROUWD:'13 Juni: B. G. van Hooi
en P. Boer. J. J. van Zuyllen en L.
de Kleyn. H. P. Korevaar en J. J. Lam
men!. J. Vink en J. Verdoold. A. van
den Berge en P. M. Kaars.
Agenda,
14 Juni, 8 uur, Openb. Verg. Bond van
Marktkooplieden ,J)oov Eendracht
Sterk".
Uruguay
Olympisch kampioen.
Argentinië met 21 geslagen.
w tustriju tasttenen i ruguay on
irgtin.iMMj, gisteravond' op luti Radium
gespeelu, tteefy een övemv üuiaiig ge»
uracil voor i ruguay ue olltpllwfc wa
ren ais volgt opleste Ui
v r g n u ii i e
Biipao BidiogUo, I'abqrniuuAeir Me-
(iiche, .\tonti, EvurisLoCarripaberri,
Turascqni. l'urera, l'erüuca, Orsi.
ruguay;
MaKaaJi Arispe, Nasaaza üesside,
Piriz, Aiiuira/dwKigueroa, Co», Bor
jat. Scairune, Arrooion
\LutHTs, selkeiusre^bter.
Ifc* begin was aoer soupatimvoel. Na
en uiinuiut reeds zwtefi de Uruguay
era op nog geem wielt* afstand van UtH
uoeil, nadat Medici tevergeefs getracht
had bet loer met de handel, te stui
ten. Fugtieroa zet voor tin iu;t scheelt
werkelijk niets oi <le bal zit 4n hei
deel. Maar Bidluglio heeft wch op den
bal laten vatton en ten slotte, boe liet
gaat blijft ruadsolaototig, is die bal van
het dool weg. Uoen tien seconden lu-
tor komt liet gevaar van den anderen
ta Arremou worp. Int leer voor
doel en de bal belandt tegen d'eai paai.
i »oor &ich op het leer te laten vallen,
werkt B'ozio weg, ziflln been wringend
tusschen verscheidene toestormende
lilauwhiomden. Uit schiltorend staaltje
heelt Qvatie-aeluig gejuich ten gevolge,
De Argentijnen ladTi mets op lioli
-ritten en. Komen woe|dlend| opzetten, om
de heeren uit Uruguay met ge ij*e
munt te betalen. Maar de Uruguay era
zijn sterk ar en na 13 nuiiiiu ten gespeel'
te hebbe-i maakt Uruguay bei .eerste
doelpunt.
Uruguay blijft die meea-dlerheid
het veld behouden, en verwnlnllende
attacks zijn eir het gevolg van. uüke
gelegenheid grijpen d)e Argentijnen
aan obit ta schieten. Na een dezer
schoten wijst Mutters naar den hoek
waarop eten lievig protest van. de iri
Uunes volgt. Uil lioekseiioi op in uoe
heeft «au gevaarlijk moment tengevol
ge en MazzaJi kan hal leer nog net
«jown da lal tippen. Mul tors laat deu
hoekschop opnieuw niwnMeai, ais do Uju
gtiayor» de regldmontjuiire n|egenmeter
aisland niet ui ueht nomen. Wel pro
hMteerdien do 'blauwheuidieii hevig ge
slicu,toerend, dlpdh Mutters is niet vam
zijn sIuk le brengen,.
Niet. lamg na deze gebeurtenis koud
woetf een aanval van Argentinië,
goed gewoelttid1 doqr de- iniddienlinie
gejuich) langs de dichte rjjon bezoekers
uan kltnKt het Urogue<%che volk*
led plechtig an ïimag optroerend
)nder volkommen stilte eter ciluazeuden.
En de drie vlaggen die Urugueo-
ehe in het midden klimmen lang
zaam langs do uruden, tot ze, toe
bloks, uitwaaien in dim trimttm trma-
wind.
Uruguayj, Uruguay.
Onder enorm göjuidi maken een o
tal Uruguay era, nand: omhoog naar hot
pubiieK, een «ere-rond|e dkx* hot Sta
dion. Van de plek waar eemge hum
luudgeuooten in vervoering met
nationale vlaggen zwaaien, klinkt e?n
on/benlaarlijk 'fcrahp dot voetballers
danken mot h*tolijke kushanden.
lian mar (ine eren de Argentijnen, dan
brencon do Italianen hun armgroet
en dan, onder de toom vaai hot ou^e
Wilhelmus, lierp iMmïioo leeg.
Oil]
na-
minu
RADIONIEUWS.
Programma voor heden.
Hilversum:
5 u. 30. Concert (Omroeporkest).
8 u. Radio-tooneel.
10 u. Persberichten en dansmuziek.
Huizen:
5 u. 30. Concert (viool, cello, orgel).
8 u. Delftache avond.
MARKTBERICHTEN.
14 Juni.
„Monti zit viuik achter den uiwival
als hiij het Nifer vopr die voeien krijgt
lost luj oeut schot. Het leer rolt van
wei 25 mieter afstand onhoudbaar bo
ven MazaaiLi ia lwat n«t.
De stand is dhn t1
>orverdoovou|£l is het gebrul van ue
tribunes, waar het enthousiasme geen
gienzeui kent-
Monti ontkomt nie„ aan zijn loon
veile onuhdiawngen vau zijn mede&pe
Iers en eep ovatie vaat diei tribune)».
Zoo bo«iketn dus beide partijen op
nieuw één doelpunt.
Na de rust is Uruguay weder aan
valiend1,Alle zeilen worden in de Ar-
g( inti jnsdliei verdediging bijgewet
telkeais1 vermogen de basks liét terrein
te zuiveren. H«t spant w«e*r geweldig,
nu het volle snelle tempo weer is te
ruggevonden door bdidb partijen,
dal hot spel in de eerste tóen i
te., wat langzamer was geworden
Bijzonder gevaarlijke aanvallen van
Argentinië zijn weer aan den gang.
Orai kiv Evaristo, banjeren den bal om
beurten in de richttng van Mazzali
jinnor lol doelpunten kimmen ze niet
geraken.
Als eeun blijksernflils schiet plotseling
Soaron*i wanneer hij zijn kans schoon
ziet, en het geweldig harde schot is
onhoudbaar voor Bozip. De bal ver
dwijnt in het doel De Urugueezen
om'lielzen elkaar, de Argentijnen zijn
diep verslagen.
Zij doen nog eenig vergeHsehe po
gingen maar het einde komt met 2 1
voor Uruguay.
De huldiguix.
rufluaiyem etl Aj'gMttijtai stellen
aich op- tie Italianen «Wan daaaoe-
ve«M de derde prijswinnaars.
o,, klJilti hel luid) op: ..Hallo,
hjj ei. Boeddhistisch j uallo Cérémonie prolocolaire olympi-
que premier: Uruguay chasnptoen
olympiquedeuxièénn Argentinië
troisitij.'Italië".
Bij elk draer klinkt een ont»tte«d
Veemarkt Goada.
Aangevoerd in totaal al®4
stuks, waarvan: 331 alachtvarkens. Vette
van I 0.31 0.33 per 2
korting. Londensehe van O.dfr-AUO per
po,»! lavend met 2 korting, douters van
0.310.32 per pond levend met 1 A kor
ting. 553 magere varkei» 26-dOper stuk.
1117 biraen 3-14 p. at. 9 rundeven£275
—350 p. st. 10a nuchtere kalveren S—10
67 lammeren 14-18 p. st 11 bok
ken en geilen a-6 p. st 4 paaaden 200
Harwlel in vette varkens, Londensehe,
Zouters en nuchter? kalveren» vlug. In ae
andere soorten matig.
Kaasmarkt Gouda.
14 Juni. Aangevoerd 425 partyen kaas.
Prijzen le kwal. met rykamerk 52-67,
2e kwal. m. r.m. 46—51; ie kwal. zonder
r.m. 48—52. Zware 59. Handel matig.
BOTER Aangevoerd 1309 pondeai bo
ter. Goeboter 0.90—1.00 per pond. Wei-
boter 0.85—0.95 per pond. Hande],vlug.
EIEREN. Aangevoerd 452 partyen.
Kipeieren 6.00—6.00 per 100 stuks. Eend
eieren 5.00—5bO per 100 stuks. Handel
vlug.
Graanmarkt Gouda.
14 Juni. Tarwe 14.00-15.75; Rogge
14.25—14.75; Gerst 14.00—14.50^ id.
Chev. 15.50—16.00 Haver 16.50—16.00;
Erwten 24.00—30.00 per 100 K.G.
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
WATERPOLO.
Voor de waterpolo-competitie N. Z. B.
worden Zondag u.s. gespeeld de wedstrij
den: le klasse: G. Z. C. IU. Z. C. I, en
Reserve le klasse: G. Z. C. H—U. Z. O. II.
De voor Zondag 24 Juni a.s. vastgestelde
wedstryd L. Z. C. II-hG. Z. C. II wordt ge
speeld op Vrijdag 15 dezer nam. 8 uur.
DRAADLOOZE DIENST.
H.M. de Koningin en Prinses Juliana
naar Noorwegen.
APELDOORN, 14 Juni. HSM. de Konin
gin en H.K.H. Prinses Juliana zulten Zater
dag avond per extra treüi om 9.30 van het
paleisperron naar Apeldoorn rydem IJe
koninklijke trein zal dan aan de JMrem
verbonden' worden en te 9.55 vertrekken op
weg naar Noorwegen.
WISSELKOERSEN.
13 Jomi 14 Juni
Officieel.
Londen 12.09% 12.10%
Beriyn 59.24 59.23
Parijs 9.74% 9.74%
Brussel 34.64 34.63%
Zwitserland 47.76 47.76
Weenen 34.87% 34190
Kopenhagen 66.50 66.50
Stockholm 66J>2% 66.52%
Oslo 66.40 66.40
New-York 2.47% 2.47"/
Niet-officieel.
Praag 7.34% 7.35
Madrid 41.20 41.21
Milaan 13.04 13.04%
Prolongatie 4
RADIO-TELEGRAFISCH WEERBERICHT
Verwachting: Zwakke tot maitige, later
verder afnemende, zuid-qostelyke tot westra
lyke of nooreteweötelyke wind. Aanvankelyk
zwaar bewolkt tot betrokken. Later afne
mende bewolking. Regen of onweersbuien.
Koeler.
UIT DEN OMTREK.
«•mu aiieeii ue ïiircrrupues van oiwie „01.
Maar dat hindert niet. U doet mij geen ermee m contact brengen. Waar de vei-
GOUDEKAK.
Bij de gisteren gehouden stemming ter
benoeming van eèn Dijkgraaf van de Krin.-
penerwaard is als zoodarilg herkozen den I
heeq- A. J. Boogaerdt te Ouderkerk a. d.
IJssel. Tot plaatsvervangers zijn gekoze.i
de heeren H. J. Hailing te Stolwijk en D.
Blanken te Bergambacht.
De muaiekvereeniging „Caecilia" heeft
besloten een Bazar te houden, waarvan
opbrengst bestemd is ten bate van hare aan
gekochte nieuwe instrumenten.
GOUDA M
Vanaf VRIJDAG 15 Juni het schitterende filmdrama
naar de wereldberoemde legende uit de XlVe eeuw
j],.ih.w.rking naar het bekende werk van FELIX RUTTEN
In de hoofdrollen
SANDRA MILOWANOFF
ERIC BARCLAY
«ls BEATRIJS
IJN
als VALENTi;
Bratls Flitsanstalling 'uprttkt "lrjl plsateen M
