Hoog Azijn
REPilllEIEl
P.J. Revet Zonen
DEVENTER ONTBIJTKOEK
Boekbinderij van Burk S Haverkamp
Limonade Essences
OPRUIMING
H. V. d. POOL
==4-711==
SHAMPOON
ZOOLLEDER
RADOX
bij ANTON COOPS
ANTON COOPS
CORN. DE BRUIN
Abonneert U op dit blad.
ANTON COOPS
D E LALA
Ss
EAU DE COLOGNE
COELINGH's
HG GOUDSCHE FRU1THANDKI
Voor Lips' Brandkasten en Slotenfatriek
ANTON COOPS
GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 21 JULI 1928 - TWEEDE BLAD
iVVooptzetting onzer geweldige
Kermis-Attractie.
,aat ook Uw Schoenwerk
MET? Probeer het dan eens
M. J. VAN VLIET
Joh. Bel|
Prima HONINGKOEK 40 cenl en hioger
GEMBERKOEK 55
SOCIDEKOEK 55 1
tul.
UIL IIMDI.
Autotoeren per dag Tha,ia - Garage
Engros: Fa. RENEMAN VAN DER HEIJDEN
Laat in de vacantie Uw
Schoolboeken enz. inbinden
Firma D. G. VAN VREUMINGEN
Ónze Maryland tabakssoorten, bewerkt van de prachtige
rijpe oogst 1926 zijn buitengewoon van qualiteit, prijzen
IS DE AGENTP. KOND Pz.. GOUDA.
TOT SCHADE EN SCHANDE
(merk „da Zwarts Kop")
het beste haarwaschmiddel, pakjes a 20 cents, bij
Drogist Wijdstraat Gouda
Restanten ruimen wij op tegen halven prijs
Onderstaande prijzen zullen U overtuigen dat gij nergens voordeeliger
koopt als bij ons.
MANSHEMDEN, goed katoen 0.82
MANSHEMDEN, best gras-
linnen I-W
FLINKE SLOOF EN f 0.33
DAMESHEMDEN, met feston 0.57
ZOMERTRUITJES en
BROEKJES 0.29
MOUWSCHORTJES,
rood en blauw jeans, vanaf 0.59
^ZWEMPAKKEN, vanaf 0.37
ZWEMPAKKEN, grootste maat 0.»5
MALTON MANSHEMD1.20
BOEZEROEN, mansmaat 1.09
TENTLINNEN, dubbel breed 0.39
JONGENSHEMDEN, vanaf 0.25
JONGENSBRETELLES 0.23
PRACHTIGE ZELFBINDERS 0.25
BLAUW KEPER WERKJASj jJJ
BLAUW KEPER WERKBROEK LOG
THEEDOEKEN 45 x 60 0 12
ZWARE WITTE HANDDOEK 0.20
BLAUWE HANDDOEK
60 x 60 S 016
STERKE FANTASIEBROEKEN
1.73
ZACHTE MOLTON, per el 0.22
FIJNE KEPER f 0.20
GOEDE QUALITEIT
WIT KATOEN 1 0.24
MANCHESTER MANSBROEK 2.35
DIRECTOIRS, vanaf 0.21
GEKLEURDE DAMES-
COMBINATIONS 109
SERREMATTEN f 0.75
ZWARE HEERENSTOFJAS 2.15
Onis ZomtratUktldi, zooalt hlouttt, kielen, |urk|«t, pakjat, »portkou«»n,
zijden komen,NSearhamden, tailles, baddoeken, kleedjee, enz, rulman wij
tegen SPOTPRIJZEN op.
7^7 Iets vuil geworden WOLLEN DEKENS gaain tegen
VEEL VERMINDERDE PRIJZEN, "vLS
Voorts maken wij U attent op onze zeer goedkoope DAMESSCHORTEN.
Hierin hebben wy ruime keuze.
Zeugeatraat 44
Zi« ook vooral do etalopooi GAPPENERSTEEG
1257 100
Wanneer men U tracht een flesch azijn
te verkoopen, onder het voorwendsel,
dat hij even goed is als Boog-azijn,
bedenk dan wel. dat dit niet waar is.
Boog-azijn is de eenige die op flesch
door sterilisatie wordt verduurzaamd.
Boog-azijn bevat geen onzuiverheden
en munt uit door zuiveren frisschen smaak.
Fa. De Wed. HERMAN. DRAVEMAM, HAARLEM
~feni9efabrikante~&£
Voor engros verkrijgbaar bijFa. RENEMAN v d. HEIJDEN,
nn<.i*AzoAf. 17 Telefoon 265 Gouda
Boelekade 17
Felefoon 265
Hiermede berichten wij het geachte publiek dat wij een
reuzen pprtij prima
hebben ontvangen, wat wij in bijzondere mooie stukken,
tegen scherp concurreerende prijzen verkoopen.
Komt, ziet en overtuigd U.
GOUDSCHE LEOERHAHDEL
Stoof s toe g 14 Stoofotoeg 14
VOOR GEVOELIGE VOETEN
-BIJ -
Drogist Wijdstraat Gouda
DAMES A«l0ntl«rlll
Bezoekt rij de naar de hoogite
eiachen des t(jds Ingerichte
DSMKSKSPSALOIN
O. J. VERGEER
al In de Klelweg8tra»t 4. Tel. 776
bij 1250 20
Raam 107
DAMES
heeft U reeds kennis gemaakt met
mijn eigen gebakken
BOTERKOEK22 cent perens
Neemt U eens proef.
S. FRENK Turfmarkt 18
SCHILDERS VERFHANDEL
Oosthaven 65 Gouda
Telefoon 280.
QELE VASILINE
COCOSVET
imio WITTE VASILINE
Ga nlat op rela
zonder
een bus BOOGAERDT's SIROOP-
WAFELEN of eeo pakje GOUD
SCHE SPRITS mede te nemen.
Eiken dag versch verkrijgbaar.
H. P. HERFST Jr.
LANGE TIENDEWEG 43
TELEF. 777 - GOUDA
Vraagt steeds het heerlijke
Krentenbrood, de fijne krakelingen
en de voedzame broze beschuit van
BROEHENDAAL 32 «0U0A
Radio Eleetr. Techn. Bureau
Blauwetraat 12 Tel. 66
H. BROUWER DE KONING
Spieringstraat 153 Gouda.
Ons brood werd bekroond:
Arnhem 1923, 'a-Boach 1924, R'dam 1926,
Dordrecht en Utrecht 1927.
STEENHOUWERIJ
A. ROODIOL
HARDSTEEN ZANDSTEEN
SCHOORSTEENMANTELS
GRAFWERXEN.
ACHTER DE KERK - GOUDA.
10
1273
40
Drogist
Wijdstraat - GOUDA
12'/, cent per Kilometer.
Zes-persoons Luxe Auto's
Kleiweg IOI
- Telephoon 45 -
WERELDBEROEMDE
VERKRIJGBAAR BIJ:
BOELEKADE 17 - TELEFOON 265 - Q0UDA
Telef. 287
GOUDA
Kleiweg 39
1198
60_
Wij garindeeren U prima uitvoering en billijke prijzen.
TELEFOON 198 - GOUDA
fl.50—f3.50 per pond.
Het van ouds bekende sigarenmerk La Vanta, mélange
als voorheen, met Havana bewerkt is weder verkrijgbaar.
prijs 8 cent.
r 1M3 40
Firma Wad. A. Rietveld.
LANGE TKNDEWEG 27
BLAUWE DRUIVEN,
PERZIKEN.
VERSCHE AARDBEIEN.
MEIKERSEN.
AALBESSEN.
SINAASAPPELEN,
CITROENEN,
i n room ad
TAFELPEREN,
TAFELAPPELEN,
TOMATEN.
BANANEN,
NIEUWE VIJGEN,
STUDENTENHAVER
VRUCHTEN IN BLIK,
VRUCHTEN IN GLAS
TELEF 31
2 x daagsche Autobasteldienst J. VAN DE MEER v.h. J C. da Man
Gouda—Moordrecht—Nieuwerkerk—Rotterdam
RotterdamNieuwerkerk—MoordrechtGouda Woerden Utrecht.
Adres te GOUDA: Bodehuis: „HET CENTRUM" Nieuwe Markt, Tel. 677.
Adres te ROTTERDAM: BodehuiB: Grootekerksplein. Telefoon 4279.
■wwi in verschillend, .maken smi
Drogist Wijdstraat Gouda
40
1996 -
B. an W. en de Raad
contra de Goudsche Watefleidlng Mij.
li.
Onze beschouwingen over de houding van
B. en W. en den Raad dezer gemeente in
zake de Goudsche Waterleiding-Maatschap-
pij met betrekking tot de positie en de han
delingen van den gemeentel yk gecommit
teerde bij die maatschappij hebben, zooals
te verwachten was, ontboezemingen ontlokt
aan het blad, waarin de pen des gecommit
teerden, de wethouder Van Staal, gewoon
is in vurige taal een strijdkreet aan te
heffen.
Het was te verwachten.
De wethouder-gecommitteerde, die zich
heeft ingebeeld dat de gansche samenleving
in Gouda draait om hem, dat zijn woord
alleen beteekent gezag, dat z n visie op de
dingen de eenig juiste is, dat ieder, die met
hem van meening verschilt, aan waanbe-
grippen lijdt, dat hem elke uiting, elke
daad, "elke handeling is geoorloofd, ook al
botst deze vierkant tegen wat elk gewoon
burger als recht en waarheid beschouwt,
deze wethouder is door ons positief stelling
nemen tegen de door hem toegepaste me
thoden geprikkeld.
Het is volkomen verklaarbaar, dat in de
zen gemoedstoestand hy zijn ontstemming
daarover lucht door uit te roepen dat de
Goudsche Courant zich voor den zooveelsten
keer heeft schuldig gemaakt aan een val-
sche voorstelling van zaken. In verstoord
heid komt men tot dergelijke uitingen. Maar
daarmede is de gecommitteerde er niet af.
Het moge voor den Volksbladschrijver, voor
wien het uiten van dergelijke beweringen
zonder de juistheid daarvan aan te toonen,
tot een tweede natuur is geworden, gemak
kelijk zy'n om zich aan een bewijslevering te
onttrekken, wie de zaak ernstig wil beoor-
deelen, stelt zich met een zoo lichtvaardige
en daardoor waardelooze uiting niet tevre
den.
Wat wij ten aanzien van de geschiedenis
der Waterleiding My. vanaf hare oprichting
in het kort hebben gezegd, berust op de fei
ten ,die niet te weerspreken zijn.
Deze zijn ook niet weersproken. Het z.g
„gedocumenteerd materiaal" op grond waar
van tegen de Waterleiding Mij. en haar be
stuur alle mogelijke beschuldigingen zijn
geuit, is ondeugdelijk gebleken, waardoor de
beschuldigingen niet houdbaar waren. By de
bespreking in den Raad met ter zake vol
komen 'bevoegde mannen we herinneren
even aan het merkwaardige debat tussehen
den bekenden accountant Moret en den Van
taai-adviseur Van Triet, om van de tech
nische bespreking van den Ir. Polano nog
maar te zwijgen zijn al die beweringen
uiteengerafeld. Er zou toen nieuw mate
riaal komen, nieuw materiaal op grond
waarvan de Waterleiding Mij. zou worden
vonnisd...
Nieuw materiaal, nieuwe vondsten, door
den gemeentelijk gecommitteerde zorgvuldig
te kweeken in de door hem geschapen vijan
dige sfeer!
De gecommitteerde heeft zjch gepasseerd
geacht door het niet ontvangen van een op
roep voor een commissarisvergadering, wel
ke de Directie stellig heeft verzekerd te
hebben toegezonden, voorts door de benoe
ming van een rechtsgeleerd raadsman bui
ten den gecommitteerde om, verder een
vraag van dien raadsman in een commis
sarisvergadering en ten slotte in het aan
brengen van enkele korte aanvullingen in de
notulen van een commissaris/vergadering.
In dit „nieuwe" materiaal nu zit de kern
van de klacht dat tekort is gedaan aan de
rechten van den gecommitteerde, dat het be
stuur der Waterleiding Mij. zyn bevoegd
heden heeft overschreden.
We hebben eertijds de Waterleiding-af
faire edh tragi-comedie genoemd. Dat is ze
nog. De handelingen van het bestuur der
Waterleiding Mij. handelingen, waartoe
dit zich op grond van statuten en conces
sie, volkomen bevoegd acht zijn tot
gewelddaden opgeschroefd, waarover ern
stige afkeuring is uitgesproken.
Wie de benoeming van den rechtskundige
en wat daarop is gevolgd wil zien in het
licht van de rechtsbevoegdheid van het be
stuur en van de verhouding van den gecom
mitteerde tot het Waterleidingbestuur, die
begrijpt direct waar de schoen wringt. Heeft
Mr. Montijn niet in zijn advies van Febr.
1927 gezegd dat „een gecommitteerde, die in
goede verstandhouding staat tot directie en
mede-commissarissen steeds van alles op de
hoogte zal zyn en blyven en als schakel
tussehen B. en W. en de Directie de taak
vervullen, die hem by concessie ie opgelegd."
Volgt daaruit niet consequent dat met een
gecommitteerde, die geen goede verstand
houding wenscht, het contact slechts wordt
beperkt tot het rechtens strikt vereischte en
verder absoluut niet?
Dat deze gecommitteerde een goede ver
standhouding heeft gepoogd te verkrijgen,
zal wel niemand beiweren. Wie kennis geno
men heeft van een paar Van Staal-sche bij
dragen in het Goudsch Volksblad versche
nen aan den vooravond van de behandeling
der afkeuringsmotie in den Raad, welke bij
dragen de frissche titels droegen „Water-
leidingmodder" en „Waterleidingvuil", die
zal wel willen erkennen dat deze opschriften
niet bijzonder geschiet zijn om een goede
verstandhouding tussehen den huidigen ge
committeerde en het Waterleidingbestuur
te doen ontstaan of te doen wetierkeeren.
Wanneer de gecommitteerde gaat spreken
van vervalsching van notulen, terwijl de in
de notulen aangebrachte kleine wijzigingen
slechts zijn een verduidelijking, zooals die
zoo vaak in notulen wordt aangebracht,
voor ze worden goedgekeurd, dan is ook een
zoodanige uiting zeker niet een middel om
de zoo gewenschte en zeker zeer noodige
samenwerking te verkrijgen.
m
Waar het college van B. en W. en de
meerderheid van den Raad den wethouder-
gecommitteerde is gevolgd op diens pad
van het opblazen dier dingen, van het uiten
van felle critiek, daar iwaar slechts van ver
schil van inzicht, wellicht ook van veagis-
sung behoort te worden gesproken, daar
blijven wjj er by dat de overheid die deze
handelingen niet heeft willen bezien in het
licht waarin ze werkelijk staan, dat deze
ovenheid daarmede die gemeenscha/p zeker
geen dienst heeft gedaan. Want die ge
meenschap kim alleen baat vinden bij een
goede verstandhouding, en deze is eerst door
den gecommitteerde, daarna door B. en W.
en ten slotte door dte meerderheid van den
Raad afgewezen. iBuigemeester G aar-
landt moge hebben gezegd dat door de uit
gesproken afkeuring het tafellaken tus
sehen het gemeentebestuur en de Waterlei
ding-Mij. ndet is doorgesneden, het behoeft
O» ontruiming
ür wordt tegenwoordig, vooral uu
ot.iogg's anw-ooriogoagwei in t una.
uBljjunt van veter aanoaebt staat, veel
over vrede gesproken, maar inmiddels
woratt door .sommigen nog steeds ge-
-Mhi. en gereUeneerd, ai dè oorlog
nog altijd, een realiteit Is. uit otijst
o.a. uit de retie, Ü'IO de Broquevnie,
do Bejgiödhe minister van verdediging
deaer Uageu in de Belgische kantor
treeft gehouden, waar mj atjn eischon
op bet gebied der ontwapening voort-
(turend irtotivearde met te wiijxen op
het gevaar, dat BoJgtó van uultacbe
zijde dreigt. Sn, diit geschiedt, nadat
net verdrag van Locaimo is gestoten,
nadat Dudteohland tot hen, Volkenbond
is toegetreden en nadat zoowel de Bel
gische kis de Duitsche regeering ach
bereid bobben verklaard het Ameri-
kaanocho verdrag tot unbanning van
den oorlog te ondeirteekenen. De Frank
iurier Zeuung concjiaio'ert nail ook,
dat er derliajle nog geen spoot valt
te bekennen van verandering der tot
dusver heersdhemüe mentaliteitnet
blad vreest nail ook, uat het met an
dere volkeren precies eencier is ge
steld, met hunne, wat de Franachen
betreft. Zulten deze, nu bun besluit,
om bet pac. van Keiiogg te ondertee-
kenem, is gevallen, een aind®re hou
ding aannemen, wat de practiscbe pro
blepien va» den vrede hetreit In ar
tikel 2 van het daar diem Amerikaan-
schen staatssecretaris ontworpen on
door JPramkrijk reeds aanvaarde pact
staat te letten
„De booge) verdragsluitende partijen
komen overeen, dat de regeling en
beslechting van alle geschillen of con
flicten, die tussehen hen kunnen rij
zen, van welken aard en oorsprong
zij ook mogen zijn, nooit anders aal
worden nagestreefd dau door vreed
zame middelen".
Zeker, die1 Fransche regeering heeft
aieh alle reonteji voortyeiieiHletn, die zij
ontleent aan vroegere verdragen maar
kan de handhaving van de Kijnland-
bezetüng een vreedtoaatut middel in dien
geest van bet pact "worden genoemd
De Fransche socialisten hebben on
langs hun goedkeuring gehecht aan
een resolutie, waarin de spoedige en
hat Rijnland,
onvoorwaardelijke ontruiming wordt ge
üiswtw. Lil zipi ueawege uoor Dijnu
'Weel die burgerde pers van nun lanü
too scnexp mogelijk gegispt, ue i'nees-
ue t rauBonun zaen logemwoortiug in, uut
een onverwijld terugttrekken van ue
genlheeroe troepen gewieuujont zou zijn
ii«aar zij zou ion daar helst ,,«eii zaad
je aan wiüen vetrbindteiih vooir ,,za-
Ken doen' meent de t'c Ztg., net
ondiertuascnen te laat geworden 3 net
Duitsche volk eusobt de ontruiming,
net eischt die onvoorwaardelijk eü net
hoeft zulke sterke moroede rechten 0111
haar te eisohen, dat ue t ranschen
zich aan internationale kritiek zouden
blootstellen, wanneer zij bij hun te
genwoordige, houding volharden, ieder
verstandig mensdi beschouw 1 momen
teel de handhaving der bezetting als
een beletsel voor overeenstemming.
Dat doet niet aiioen dfe openbare mee-
ning, inaar oütk de rageerin|ge» van
belangrijke staten, bir Austen Cham
berlain heeft Woensdag, een desbe
treffende interpellatie» beantwoordend,
in het Lagerhuis verklaard, dat üe
Britscbe regeering „welwillend staat
tegenover den eisidh van Herman Mul
ler, den btunsctaen rijkskanselier, die
bij zijn ambtsaanvaarding de ontrui
ming van, het Rijnland verlangde. Hij
heelt zicfoi overigens odj de behande
ling van dit vraagstuk uit diplomatie
ke overwegingen ©enigszins „gewun-
Uon" uitgedrukt, doch van hem is vot-
doendd beklenU, dat hij na Locarno en
Genève in het voortduren van dte be
zetting iets abnormaals ziet. Zooals
men weet, denken die verantwoorde
lijke Ainerikaansohe staatslieden er net
zoo over. En iedereen moest zoo den
ken,' aldus eindigt de Frankfurter Zpi-
tumg een beschouwing, wanneer nu
het pact tot buiten-de-wetsteiling van
den oorlog tot stand' komtmilitaire
bezetting is in werkelijkheid een oor-
logs en niet een vredesraiddel. Tiaar
te handhaven, zou ïndruischen tegen
den geezt van het pact. De op bannen
zijnde onderteekening van het inter
nationale pact tot verbanning van den
oorlog verschaft he»t Diuitsohe volk op
nieuw eem krachtig recht te staian op
een onvoorwaardelijke ontruiming.
zeker geen betoog dat deze uitspraak en de
samcjtie aan 'het optreden van den gecom
mitteerde van Staal het Wateriteiding-
bestuur nog meer kopschuw heeft gemaakt
en nog meer tot de overtuiging heeft ge
bracht dat waar recht ontbreekt langs an
dere wegen wordt gepoogd dfc taak dier Wa-
terlekHng-Mij. te verswaren en te bemoeilij
ken, teneinde tot beëindiging der concessie
te komen. Zoo is het en niet anders.
Tot schade en schange voor de gemeente!
BU1TENLANDSCH NIEUWS.
NOORWEGEN.
I)e leden der Poolexpeditie te Kingsbay.
De „Krassin" met de geredde leden van
de expeditie van Nobilé is te Kingsbay aan
gekomen. De eerste, die aan boord van de
„Citta de Milano" kwam was Ceccioni, die
op krukken liep en de door eenige matrozen
aangeboden hulp krachtig weigerde. Aan
dek wachtte generaail Nohilé, diie vensch-ik-
kelyk bleek zag en zeer ziek was, zyn komst
met brandende oogen af. Zoodra Ceccioni
verscheen, nam de generaal zyn krukken op
en ging z\jn kameraad tegemoet. De beide
mannen omhelsden elkaar, waarby zy hun
krukken lieten vallen, en tweehonderd man
nén waren zwygend getuige van dit ontroe-
reiKlle tooneel. Nobilé klopte zyn kameraad
met de reusachtige gestalte op den schou
der.
Viglieri volgde op Ceccioni. Hjj is een lan
ge zeer magere jonge man, die er uiterst
vermoeid uitzag.
Behounek, de Cechoalawaaksche professor
kwam daarna aan boord. Met zijn hartelyken
glimlach begroette hy allen tegelyk, terwijl
hij in zyn volkomen correct Italiaansch zei:
„Hier ben ik terug van myn vacantie!"
Ten slotte kwam Biagi aan dek, die zeer
bleek en vermagerd was. Luitenant Zappi,
die hem volgde, was de magerste van alle
overlevenden. Zyn oude vrienden op de „Cit
ta di Milano" zeggen, dat hy byna onher-|
kenbaar is geworden.
Luitenant Mariano, wiens voet geampu
teerd moest worden, 'bevond zich niet in de
barkas en werd later aan boord gebracht.
RUSLAND.
De houtuitvoer.
De IzwesLia dringt op uitbreiding uan.
Een artikel in de lzwestia betoogt de
noodzakelyikheid voor de sovjet-Unie om tot
uitbreiding van haar houtexport te geraken.
De uitvoer is thans aanmerkelijk lager dan
voor den oorlog; tegenover een waarde, van
145 rrtillioen roebel in 1913. werd jn het jaar
19261927 voor slechts 79 millioen roebel
uitgevoerd Deze verminderde uitvoer zou,
volgens het blad, met slechts aan algemeene
oeconomische omstanuighedien, doch voor
een bel angry k gedeelte ook aan de geringe
activiteit van de hout-export-orgamsaties te
wyten zyn, zoowel wat betreft het opsporen
van nieuiwe markten als het benutten van de
mogeiykheden, die de reeUj» bekende mark
ten bieden. De met ongeveer 15 pot. geste
gen productiekosten en de met 8 pet. geste
gen exportkosten bemoeilijken weliswaar
den uitvoer, doch kunnen op den duuj toch
geen groote belemmering vormer., in aan
merking dient ook te worden genomen, dat
de huidige groote concurrenten, Zwedln.
Finland, Polen en Tsjecho-Slowakye, niet
alleen over aanmerkeiyk gerirvgeren rijk
dom aan hout beschikken, maar bovendien
ailie hout van aanmerkeiyk minder kwaliteit
dan de sovjet-unie leveren. Het Ijiad somi
vervolgens een aantal maatregelen op, welke
zouden kunnen worden genomen, om den
houtuitvoer te vergrooten en we ke, volgens
de berekeningen van den gchryver van Ket
artikel, tot resultaat zouden hebben, dat tie
houtuitvoer in 5 jaren tyds mot f 600 mil
lioen roebel zou worden opgevqerd.
ENGELAND.
Slater wint zijn proces.
Oscar Slater, die byna twintig jaar gele
den veroordeeld werd wegens moord op miss
Gilchrist te Glasgow, en die meer dan acht
tien jaar in de gevangenis heeft doorge
bracht, heeft zyn hooger beroep, tegen dit
vonnis ingediend by het Hof van Appèl te
Edinburgh, gewonnep.
Het Hof van Appèl kwam tot de conclu
sie, dat Slater's veroordeeling vernietigd
moest worden, op grond van onjuiste voor-
lichting, door den rechter tydens het eerste
proces gegeven.
Overwogen wordt aan Slater een schade
vergoeding uit te keeren.
Een chemisch proces de oorzaak
van kanker?
Op het congres voor kanker onder
zoek betoogde d© AmerikaanscRe ge
leerde Murphy, dat kanker niet ver
wekt wordt door levende wezen© maar
door een ferment, een oheunisch pro
ces. Zijn uiteenzetting verwekte groot
opzien.
BINNENLAND.
Indische ambtenaren.
olgen© het Bat. Nieuwsblad hebben
de hoofdfeil van de diepamnenten het
denkbeeld beeproKen ooiv liet mini-
imam salalria dat amfyiemaren moeten
gemeten al varen© rechten te kunnen
gelden op verlof naar Europa, te
verhoogen van f 125 tot f 410 per
maand.
Niet alleen Angina op het stoomschip
tnauiinde".
Ook op andere schepen en te Batavia.
„iitet oauwnutoGh Meuwtstyad heeit
een ondorhouu gehad met net ootd
van dien uienst der Volksgezondheid,
geai heer J. J. van LooKluiyzen. u&>s
deeld© meae, dat men ook op andere
schepen dan dei „lnflulmdef den iaat-
sten tijd te kaaupen heofit gehad met
gevallen van angina. Dezef ziekte
heerscht reeds göruinion tijd te Bata
via. Maar de gevallen verliepen op
ongevaarlijke wijze;. Men droeg van
geen enjcel doodelijk of ernstig geval
Kennie, nadat de ,,in©uilinde na de
kuötreis te iSocrabhja geheel ont&met
was. De heer Van Lonkhuyzen achtte
de ernstige beschuldiging aan het adres
van den Lioyd over onvoKdoeode ont-
Sinetting onverdiend. Naar zijn mee
ning zou het voorval zonder ontsmet
ting precies hetzeilfde verloop hebben
geha onxdo. de oorzaak van de ziek
tenen va 11 en z.i. gezocht moet wordwi
bij levende baoillemdragelre, zoodat er
dan ook van officieel deekundige zijde
geen enkele reden ia, onn niet het votl-
»te vertrouwen te stellen, in dte maat
regelen van de maataciiappijen, ter
verzekering van de veiligheid' op den
Overtocht.
De fortuinlijke Veertiende
(Nadruk verboden.)
Jaren geleden I De bewonderenswaardig©
kunstenares, thans uit dit levens-moment
vol roem en gerudhts opgestegen ter zwy-
gende eeuwigheid, „la divine Sarah" had
haar hoogtepunt bereikt van succes en ver
heerlijking:, waarop zy zidh kon handhaven
tot welhaast haar dood. In het republikein-
sche Parys leefde zy ads een koningir van
schoonheid) in kunst etn leven, maar e*m die
arbeidde zonder rust. Schatten gelds ont
ving zy, doch haar leven in artistieken
schoonheidsdroom was als een geldzeef;
honderd-duizenden gewerden haar, honderd
duizenden wag zy schuldig, „Quand même!"
was haar leus.
In zyn ongeregedheid was haar leven
nochtans zeer geregeld: repeteeren, spelen,
,de hulde der geestdriftige menigte inade
men, zich interesseer en voor allen en alles in
Parys, Frankrijk, de wereld, dagelyks met
honderd menschen spreken, hen kénnen,
dan, in 't holst van den nacht naar haar
woning gereden, zonder behoefte aan slaap
en toch steeds klaar om te siapeu, zoodra
zU zich noeriegde, laat opstaan, het toilet,
en opnieuw het leven in zyn diepste energie,
zooals den vorigen dag. Maar... met één
uur verpoozing! De maaltyd van den mid
dag!
Dit was haar dagelyks feest. In haar ruim
en prachtig gemeubeld apartemftnt stond
de eetzaal open voor allen, die' zy haar
vrienden noemde, mannen en vrouwen, toch
meer mannen dan vrouwen: vertegenwoor
digers van alle kunsten, de levenskunst in
begrepen, politiek, dandyisme, journalistiek,
mode, wetenschap soms. Ieder, dien zy
kende was daarby welkom, „de zoete inval",
op voorwaarde, dat zy wat te vertellen had
den, waarnaar „la divine Sarah" kon luiste-
ren. Want zy rustte dan uit en sprak niet
veel, sprak enkel met haar sqhoone oogen,
haar betooverenden glimlach. Zy was be
roemd, zy dééd alsof zy onuitputtelyk ryk
was. Toch was zy nog jong genoeg om dank
baar de vrienden te gedenken, die haar by
den eersten moeiiyken strijd in Plankenland
hadden bygestaan; vooral de dichters harer
eerste triomfen. In 't byzonder gevoelde zy
veirteedering voor ».le poète des pauvres",
Frangois Coppée, aan wiens poëtisch twee
spel „Le Passant", zy met Madame Agar
haar eerste groote overwinning had te dan
ken. Victor Hugo, Alexandre Dumas-fils,
Fransoos Coppée, later Edmond Rostand
waren haar güden, die zy in gedachten en
daden, in woord en kunst verheeriykte.
Op een aanbeveling van Francois Coppée
was een jonge journalist in haar eetzaal
verschenen, Jeaji Carrère, die haar dadelyk
door bescheidenheid en geest, zyn innemend
uiteriyk van knappe Zuiderling, die nederig
wist te zyn tegenover vrouwen, en héér een
hulde bewees teeder als de geur van een
bosje Mei-viooltjes, wist te winnen. Hy
kwam vaak, toch niet tè vaak.
Op een dag, de gasten reeds by een: kunst,
politiek, literauur, de journalisiek door
Jean Carrère vertegenwoordigd, daar ver
scheen de gastvrouw! Als steeds in haar
morgentoilet: soort Pierrot-costuum van wit
satyn met wyde ruche van gaas aan den
hals, zoodat haar smal steeds liefht^blozend
gezicht de donkerroode vlammen van heur
haar, daahboven ais een doorzichtigen, gril-
ligen schotel werd gedragen. Begroeting,
men gaat aan tafel. Opeens, verschrikt;
la divine: „Mon Dieu, nous sommes treizel"
Met ons dertienen aan tafel! Het déjeu
ner kan geen voortgang hebben. Onmoge
lijk! De twaalf andere aangezetenen zyn te
verstandig, in den beteren zin van het
woord, om niet óók met de gastvrouw een
beetje bygeloovig te zyn. Misschien niet zoo
zeer over dat „met z'n dertienen aan tafel"
dan toch om de ramp, dat hun feestje by en
met Sarah verstoord zou worden, 'n Onge
luk, zeg ik je! Er moet dadelyk een veer
tiende bygehaald worden.
Hoe?
De telefoon is nog aan zy'n begin. Die
veertiende moet komen, „quand même!" On
middellijk. 't Komt er niet op aan hoe! Van
de straat desnoods.„De eerste de beste mon
sieur décoré" stelt er een voor.' „Liever niet",
zegt een ander. In gezelschap van kunst,
gratie en goest! Wie dan Hindert niet! Een
veertiende, dadelyk!
Jean Carrère is de jongste gast, hy wordt
de straat op gestuurd... de eerste, de beste!
Jean Carrère looprt, zoekt. Daar komt een
jonge kranige „piou-piou" aan, die zyn uit
gaansdag heeft: képi op zeven haartjes,
witte garen handachoen-en vlekke'oos, de roo-
de broek netjes in zyn gTof laken, de schoe
nen glimmend gepoetst: alles in de puntjes
tot zelfa 't snorre-poginkje aan zyn Loven-
lip en de lichtpuntjes in z'n donkere oogen.
'n Jurweel van 'n „piou-piou". Jean Carrère
spreekt hem aan, vertelt het geval: „Ma
dame Sarah Bernhardt?"... „Ni vue, ni con-
nue!" Maar 'n déjeuner met z'n dertienen,
hij de veertiende. Of hy daarvoor te vinden
isWat drommel, hy zoekt juist naar een
gaarkeukentje, maar z'n portemonnaie staat
in omgekeerde verhouding tot z'n eetlust.
En daar wordt hem gevraagd of hy mee wil
gaan déjeuneeren by „wie zegt U ook
weer?" „Graag, hoor!"
Het soldaatje wordt door $lf gasten met
gejuich, door de gastvrouw met een glim
lach ontvangen. Een stoei staat al voor hem
klaar. Even de voorstelling. „Gaat U daar
maar zitten". Het soldaatje is heelemaal
rtfet onder den indruk van de situatie, lrijkt
de gastvrouw nog eens steelsch met bewon
derend oog aan, vestigt op ieder der aanzit-
tenden even den blik, vry moedig maar bly.
Men tracht hem,volkomen onnoodig, aan
te moedigen. Dat komt me daar uit z'n pro
vinciestadje, maar z'n manieren zyn toch
niet linksch. Hy is er dadel yk heelemaal in
en doet de schotels hem voorgehouden ryke-
lyk, schoon niet overdadig, eer aan. Een
voudig verwonderiyk hoe de nieuwe gast
zich weet aan te passen. Hy is mécanicien
van z'n ambacht. Littéra.ture „Voor geen
duit. Kunstzin? Het blyikt uit niets. Maar
vroolyk, openhartig, niet over-beschaafd,
soms een enkel woord, dat niet op de plan
ken van het „Théatre Francais" wordt ge
duld. Hy spreekt van zyn leven: in de Pro-
I vincie, nu in de kazerne: verhalen van den
„majoor" en den „groot-majoor", van den
„luitnt", van z'n kameraden. Déze 'n vreet
zak, die 'n pierewaaier, de andere 'n luiaard,
een vierde de grappenmaker. De heele ka
zerne begint voor de aanzittenden te leven
in haar strengen dienst en plicht, in haar
straf en belooning, lééft aan dezen middag-
disch van de beroemde en schoone, van de
geestige en beminnelijke vrouw. Van de
twaalf gasten, die er zich toch anders wel
van bewust zyn, dat het hun aan aangename
conversatie niet ontbreekt, lachen allen en
luisteren, luisteren «w lachen naar en om de
vertellingen van dezem jongen soldaat, die
onderwijl eet met gemak en eetlust. De an
deren krygen er eetlust van de weeromstuit
by.
Het oogenblik van de koffie, weldra van
het heengaan. De jonge soldaat heeft zyn
plicht gedaan, kan vertrekken, neemt af
scheid. Maar „Madame Sarah Bernhardt"
belooft hem, voor den komenden Zondag een
paar vrybiljetten voor hem en een kame
raad, geeft hem verlof haar gedurende de
pauze in haar kleedkamer te bezoeken, om
haar te vertellen hoe hy het stuk vindt? Hy
is ervan opgetogen. Zoo iets. dat hy niet
wist dat zóóiets bestond! Dat soldaatje
wordt kortweg tooneeldol. Met een vrijbiljet
slaat hy geen voorstelling over, ziet 'n stuk,
dat hem bevalt, tienmaal, twintig maal, be
gint alles ervan op te merken, kenner te
worden.
„La ddvine" houdt hem met haar vrybil-
jetjes, hy haar met zyn bewondering byhy
laat het niet onder zich soms een opmer
king te uiten van critiek op spel, stuk, ver-
tóoning, mise-en-scène. Altyd blykt z'n ge
zond oordeel, z'n merkwaaidig juisten kyk,
z'n hlik op de behoeften van het tooneel. Zy
is met hein ingenomen en als hy den dienst
verlaat geeft zy hem een plaats in het thea
ter als hulp-machinist
Het blykt, dat die drommelsche jongen
zyn weg gevonden heeft. Binnen een jaar is
hy machinist, straks wordt hy „chef ^'acces
soires", vervangt soms den régisseur, wordt
tweede régisseur. Een plaats wordt hem
aangeboden als régisseur aan een ander
groot theater, en „Madame Sarah Bern
hardt" raadt hem zelfs aan te accepteeren,
ziet hem met spyt gaan.
I Nu staat het „jonge soldaatje" van vele
jaren geleden, die als „veertiende man" mee
moest aanzitten aan het déjeuner van „la
divine" en toen kwam, zag, en overwon, zoo
als wylen de heer Caesar, nu staat hy aan
het hoofd van een groote cinematografische
inrichting te Parijs, en hy is rijk en gezien.
Nu ook is hy „un monsieur décoré", zooals
men er, voor het déjeuner toén, juist geen
wilde hebben om het een elite van geest te
laten blyven. Men sprak er hem by den dood
van „Madame Sarah Bernhardt" over, dat
hy als „monsieur décoré" niet door Jean-
Carrère zou zyn uitgenoodigd: „Que diaible",
antwoordde hy, „je kunt niet altyd ónge-
décoreerd blyven, jong zyn en geestig.
Ouderdom komt met ridderlintjes."