f
II
il
tl
I
II
f ra
Ii
’■tl
'1.
II
36 fib
eeschwaren.
i H
W
of
Gouda tn Omgeving
I
en,
en blaas
«I
Tl
Deze Courant komt in meer
dan 6000 gezinnen in
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
-
No. 18846
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
kbank
EERSTE BLAD.
ichines
53, Gouda
- 1
1
ranaf f 90
O6flT6nd—rde oplage S1BO ex.
67* Jaargang
/leesch a
j
FEUILLETON.
-1-
Marie Antoinette.
I
I
II
Ij
jj
'M
Voor alle tijden.
Zaterdag 18 Augustus 1828
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE. BODEGRAVEN, BOSKQOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
NIEUWERKERK, OUDERKERK,} OUDEWATER, REELWIJK, SCHOONÉOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
K
LN
X)RTEN
Dit nummer bestaat uit twee bladen
HOORWEG
greep in
HAGENAAR.
ewillen
zuchtte hij be
ha air
•t de uit-
del,
aan
naak
zijn'
(Wordt vervolgd)
ver-
restaties
rtoe zijn
jorganen
40
Wees een zegen voor anderen m gij
gevoelt u beweldadigd.
en
t er
vele
de
wat
00—
I 25.-.
P«r Pond
Ö.8ö
U.8ü
h Ü4W)
0.7ü
0.65
0.5(1
0.75
.0.50
0.40
07ü
0.76
per on»
0.35
0.18
0.18
0.12
0.18
0.25
per busje 0.40
1, O. KAARS.
Koningin en martelares.
beneden gehaald, gerepareerd, opnieuw in
de was gezet en wordt een eereplaats in het
salon gegeven. Grootmoeder's sjaal siert nu
de jjiano of den divan en dat niet zelden
te midden van allerlei, dat geconstrueerd
werd uit begeeren om te breken met het
oude en om nieuwe dingen te scheppen.
Maar ook de moderne antiquiteiten worden
aan den man gebracht. Imitatie, zeer zeker,
maar die dan toch het bewijs is, dat aan
het oude velen hun hart hadden verpand.
En waarom ook niet? Ook een vorige ge
neratie had haar goeden smaak, haar zin
voor wat degelijk en nuttig was, vooral haar
voorkeur voor datgene wat blijven kon.
Zoo werden toen de huizen gebouwd, waar
tegen de tijden stormliepen zonder te kun
nen'v sloopen. Zoo werden de zware eiken
houten meubelen vervaardigd, die overgin-
g«i van geslacht op geslacht; de kleederen,
die, aan geen te wisselende' mode onder-
hevig, jaren meegingen. Dit alles is voor
bij. Maar bij zeer velen is toch het heim
wee naar dien tijd gebleven, een heimwee,
dat zich uiten ging in het opnieuw naar
voren brengen van wat uit den tijd scheen.
De oude Romeinen noemden iemand, die
aan het oude hing en het verkoos boven het
nieuwe, een „laudator temporis acti”,
iemand, (lie het verleden prees, daarin lag
dan een zekere minachting. Toch is het ver
keerd om de liefde voor het oude als iets
minderwaardigs te beschouwen, alsof er
geen hoogere lof bestaat dan het meegaan
met zijn tijd. Zeer zeker, iedére tijd heeft
zijn eigenaardigheden, zijn eigen aantrek
kelijkheid, maar ook zijn dingen en toestan
den, welke gelukkig voorbij zijn. Maar ten
slotte heeft toch ook weer iedere tijd iets,
dat speciaal hem eigen is, dat vóór hem
niet was en na hem niet weer komen zal,
althans niet meer in volle kracht zich zal
doen gevoelen. De liefde tot net oude is de
schakel, welke ons dien tijd doet begrijpen
en waardeeren. En daar komt het op aan.
Evenzeer als het verkeerd is om alles wat
de nieuwe tijd ons bracht ten hemel te ver
heffen, even dwaas is het om alles van een
vorige generatie terug te stootcn in den
diepsten afgrond.
De wereldontwikkeling is een geregelde
gang: het één ontstaat uit het andere, rust
daarom op het andere. Niets kan 2 onder
onderling verband begrepen worden. En op
het begrijpen komt het aan. Men kan een
leervak niet kennen door met het laatste
hoofdstuk te beginnen, dat al'een als het
vak te aanvaarden en de overige doelen als
overtollige bijkomstigheden te beschouwen.
Neen, ze hooren bij elkander. Om het. laat
ste hoofdstuk te begrijpen is noodig, dat om kaarten te koopöh dan
elen uit planten
en gij lijdt, man-
m een uitvoerige
p te zenden aar.
Ie medicijnen, bü
AM, Jie U alle
andenng, met de
ten du*
geringste
mhaiing,
ehoorlijk
iock-out.
li
I
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per wenk 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2..'M), per week 22 cent, overal waar de «surging per looper geschiedt.
Franco per poet per kwartaal 3.15, met Zondagsblad I.FO.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bui eau: MARK! 31. GOUDA,
bjj onze agenten en loopers, den boeknandel en de postk «ui oren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur. Aiiminktratae Telef. Interc. 82;
Redactie Telef. 88. Postrekening 48400.
48
,,Bjj u”, heirnani1 hij koartsachtig.
..Want van u alleen hangt dat af; g.j
nio^t het willen. Luister Provence is
slechts één jaatr jonger dan ik en hij
is eerzuchtig. De kroon, dlie mij zoo
önidragelijk zwaar drukt, zou voor hem
geluk Leteekenen. Siom. in mijn denk-
boeddl too en ik leg haar neder. Een
voorwendsel is lietid te viftten- Het
kan gezocht worden in gezondheidsre
denen, die noodaakelijkneid van een
langdurig verblijt in het buitenland
bijvoorbeeld. Wij treden af en -gaan
als eenvoudige burgers reizen, aller
eerst een bezoek brengen aan uw va-
derl^idi. uwe möeidier...
Hij had bijna simeiekend gesproken.
Indien zii had toageWemd zou hij van
denkbaarheid hebben kunnen1 weenen;
raakt toen hij het waagde den blik
(ot zijn jong© gemalin op te slalan, zag
hij onmiddéilijk in, dat hij tevergeefs
gehoopt had- Zij had zich in hare vol
le lengte opgeridht. Haalr gelaat had
öen koude trotsche uitdlrukking
liegen, die bij haar steeds hevige
reddlen.”
Hij wierp haar een blik vol enbe
schrijf©, ijk ine<le4ijde«i toe. Beter dan
iemand anders wist de man, die zich
zoo vaan onder de'lijdenden der ne
derige klassen bewoog, hoe hoog de
zee van haat e.u opstand gerezen was,
d’e weldra heel het land zou ovev-
stroomen, en het was aiandcmlijk.
deze tengere, jonge vrouw te zien,
slechts vervuld van de vurige begeer
te dien springvloed tegen te houden.
„Ik ben bereid te doen wat ik kan
antwoordde hij met wa'rmte, „maar ik
moet Uwe Majesteit vooraf verwitti
gen. dat dit slechts zeer weinig is.
„Neen, neen spirak zij op koorl.4-
achtigen toon, „boor mij slechts
en gij zult zien, dat het veel is. mis
schien alles, wat gij vermoogt.”
Zij begon hem daarop te spreken
Over de merkbare vijandschap van het
volk, hare overtuiging dat het recht
matige grieven kon aanvoeren tegen
vroeger beeftiur, haar vurigen wensch
daarin veranderimg aan te brengen,
hei denkbeeld eindelijk nieuwe staats
lieden aan het bewind te roepen.
„Dit zou e n onmisbare maatregel
zijn”, verklaarde haalr toehoorder, zich
vol bewondering «n met verbazing re
kenschap gevende van de juistheid en
toch Waardigheid barer inzichten; maar
Zijne Majesteit
p.jxi veroorg.
„Als gij meent dat keizerin Maria
'ILereaia ons zou on.vangen ant
woordde zij op koelen loon, „dan ver
gist gij u. Zij opent hare deur met
voor deserteurs, en diat zouden wij
wezen. Lo^ewijk, de staat, hel lami,
uw wolk ver Keer en in ge, aar en gij
zoudt wegloopen, en hen overiaten aan.
een negendenjarigen knaap, die ge’-
reed zou zjn het voetspoor van uw
grootvader te drukken Provence is
lichtzinnig, hij hecht zoozeer aan goud'
dat hij aiiieen die stem durfde verhef
fen tegen uwe eerste goede daad en
gij zandt hem de teugels van het be
wind toevertrouwen Dat kan. dat mag
u geen ernst zijn geweest.
„Het valt mij zoo bitte’r miskend te
worden''prevelde de koning veront
schuldigend. ,,Eni dan, Marie Antoi
nette, ik ben zxx> weimg totregeeren
geschikt. Ik was in '>e wieg gelegd
om een groot werktuigkundige te wor
den ik ben overtuigd nat ik nuttige
uitvindingen had kunnen doen
,,Er zijn werktuigkundigen genoeg’
rjep de jonge vrouw driftig. „Gij zljt
Gods gezalfde. Ik ben niet vroom zoo-
als gij, maar toch geloiof ik aian voor-
besichikking God heeft u geroepen tot
den troon uwer vaderen Lodewijk
XVI. Het komt er niet op aan of gij
die opdracht aangenaam vindt of niet,
de taak is u door den Opperhieerscher
bpgeiegd en1 gij hebt haar te volbren
gen en dat uit al uwe macht.
kon^zi} daaromtr\tXeter vertrouwen
dan dat van den monnik, dien
stervende grootvader tot zich geroepen
had, wiens oordeel zelfs hare moeder
had geroemd Maria Theresia han
haar medegedeeld, vroeger, hoe zij
overtuigd was met een mjan' te hebben
gesproken, dje zelf aan het hof van
Frankrijk had geleefd. Hij zou haar
dus kunnen raden in deze groote
duisternis.
„Gun mii eenige dagen", hernam z j
snel. ,.en ik zat u namen noemen.
Uitstel dus. I)e koning zag haar
dankbaar aan. Uitstet, dat was het
eenige wat hij nog verlangde, als zijn
bartewensch dan toch onvervuld olij
ven moest. Hij 'Kgn zich in dien tus-
sehentijd tevred^'stellen den morgen
aan staatszaken te wi’dfen en verder
zou bij vrij zijn zich als een gewoon
burger over te geven aan zijn dier
baar werk.
Van de tegenwoordige ministers be
hoefde hij niet te vreezen, diat z j hem
met arbeid overstelpen, zouden. Zij
voerden d part op zje*lf te Weins'? uit.
Er wachtte Marie Antoinette eene
teleurstelling Het dluurde veertien da
gen voordat zij B roede) r Patri ei us spre
Ven kon H i was wederom! op last
van zijn generaal-overste op reis ge
weest door hetlind.
Toen bij einfelijk tof haar kwam
strekte zij smeekend de handen naar
hem uit met den krüet
„Gij moet mij helpen Frankrijk Ie
Iedere actie wekt reactie. Dit feit staat
ala een paal boven water. Men aiet het
overal. In de physica gaat deze regel op.
In de geschiedenis der mensohheid ziet men
'hem bevestigd. In den onderlmgen omgang
der menschen wordt hij geenszins tegen
gesproken. Iedere tijd kenmerkt zich door
eigenaardige verschijnselen en die verschijn
selen, beschouwd als actie, richten als van
zelf onize aandacht op andere verschijnse
len, welke met de eerste in lijnrechte tegen
spraak zijn en alleen als voortspruitende
uit reactie te verklaren zijn. We doen een
onzen tegenwoordigen tijd om
daaruit te verklaren, hetgeen we hier op
merkten.
Terecht heeft men opgemerkt, dat aan
onzen tijd iets vandalistisch niet geheel
wree’md is. Veel wat aan onze voorouders
uïerbaar was, hetgeen ze niet zelden met
inspanning van alle krachten en opoffering
van veel geld tot stand hebben gebracht,
heeft voor zeer velen in onzen tjjd weinig
of geen waarde meer en wordt meedoogen-
loos opgeofferd aan wat nu als mooi, goed
of nuttig wordt erkend. Er zijn zelfs ver-
eenigingen opgericht, welke ten doel heb
ben om te redden wat te redden valt. Er
worden in tijdschriften en publieke raad
zalen pleidooien gehouden voor het behoud
van wat als oud en dus naar den eisch
•van den nieuwen tijd als onbruikbaar
terzijde wordt gesteld. Natuurschoon wordt
opgeofferd aan de eischen van het moderne
verkeer. Onze landgoederen vallen onder
de bijtl en worden versnipperd. Typische
stadsdeelen of marquante gebouwen wor
den nog met moeite gered van des sioopers
houweel. Hoe meer dit voortgaat, des te
breeder worden ook de scharen, welke daar
tegen protest aanteekenen. Zij hebben het
oude lief, niet uit een bekrompen conserva
tisme, maar om het eigen schoon, dat dit
oude heeft. Hier heeft de actie de reactie
gewekt. In de architectuur werd gezocht
naar nieuwe bouwstijlen, het oude had af
gedaan. En toch ziet men telkens weer ge
bouwen en huizen verrijzen, waarvan de
bouwtrant duidelijk zijn verwantschap met
den smaak van een vroegere generatie ver
raadt. In ons huisraad is het niet anders.
Meubeltjes en gebruiksvoorwerpen, die er
gens in een verborgen hoek van den zolder
terecht gekomen waren, worden weer naar
misschien eenige grootere belangstel
ling ontstaan. Wie op ne noimefooi
naar Amsteraani' trok in de hoep daar
wel een toegangskaart machtig te wor
den, kwann in den regel onverrichter
zak*1 terug mei. een somber verhaal
over de organisatie vian eten kdarten
verkoop.
We kunnen gerust zeggen dat de
Olympische Spelen langs den Haag
heen zijn gdgaan. Men heeft den Am-
sterdammers de pret gaarne gegund
en stellig heeft het geval daar meer
kana van slagen gehad dan in den
Haag het geval geweest tou zijn. Iede
re staid heeft zoo haar eigenaardighe
den en het lijkt onfe dat dit feest meer
geschikt is voor Amsterdam dan voor
de reaMentie. Rotterdam heed zijn
Nenijtor en Amsterdam zijn Olympiade,
wij in den Haag zijn al tevreden ais
wij .moed weer hebben en eens vol-op
kunnen genieten van den zomer. In
dit opwekt kuonbn wij de laatste we
ken tevreden Z jn want het is naast
dag aan dag goed Scheiveiningen weer
Er wordt dan ook druk öezocht
iedteren miiddialg en avond is net
Vol. Zelfe het vuurwerk is al i
maP^n geslaagd, terwijl er vurig ja
ren herhaaldéJfjk dt schoone vermaak
voor jong en ond moeat worden alge-
last De slechte voorzomer wordt thans
voor ben deel goedgemaakt en dat is
maar heel gelukkig want het zag er
onheilspellend' uit, toen de maan'’
Juni ons dag in dag uit teleurstelde.
Een Hein symptoom van den groei
van den Haag kan men $en in het
verdwijnen van het stoomtrammetje
LöosduinenKijkduin. Het was een
zaj-takje van de algemeen© Westland-
sdie stoomtram. Veel heeft het nooit
opgeleverd en alleen ’s zomers be
duidde, het iets, maar nu den Haag
reeds tot vlak bij Kijkduin is gena
derd en een autobusdienst daarheen
bestaat was het zij-armpje van
stoomtram een dood1 armpje geworden-
Het wordt nu opgeheven, het eerste
begin van de verdwijning dergansche
stoomtram Dat deze d jn langsten lijd
heeft bestaan is w«l zeker. Ongetwij
feld heeft zij het rijke Westland uit
zijn isioieji'eint verlost maar nu zijn er
andcrei verkeersmiddelen gekomen,
die beteir en sneller zijn en meer in
den geest van den tijd.
De autobussen deden de tram de
das om
Eerst is het de fliet> geweest die een
leelijke condurrent voor de tram werd
Nergens vond1 de fiets zoon dankbaar
a'zetgebied als hier. Toen zijn
vrachtauto’s en de motorfietsen ge-o-
men en eindelijk de fordijes en
autobussen. ledier van deze nam
men zelfs het eerste hoofdstuk ker.t. Om
zich een oordeel over den eigen tjjd'te vor
men, dat!’ ten naastebjj juist i«, is noodig,
dat men ook de‘voorbijgegane tjjden kent.
Dit wordt te weinig begrepen. Vandaar
vaa^ een toejuichen zonder degeijjken grond
van alles wat nieuw is. Hoe oppervlakkiger
een mensch is, des te meer zal hy iedere
verandering, welke een nieuwe tjjd brengt,
toe juichen.
Gansch anders de mensch,,die liefde voor
het oude heeft. Hy veroordeelt niet voet
stoots, hy aanvaardt evenmin aldus wat een
andere tijd brengt. Hij weet te waardeeren.
Hy weet het oude te waardeeren in zyn
beteekenis, hy weet het lief te hebben om
het eigen karakter, het eigen schoon, de
eigen bruikbaarheid. Maar ook het nieuwe
weet hy te waardeeren. Hij aanvaardt het’,
omdat hy het beter oordeelt, maar daarom
verwarpt hy het oude niet en evenmin werpt
hy het weg. Zoo bewaart de mensch, die
het oude liefheeft, de jüiste harmonie. Hij
■ziet de wereld aan en hjj, weet den weg,
dien de menschiheid op de wereld gegaan is
in die eeuwen. Maar daarom ook is het alles
voor hem een harmonisch geheel. Hy waar
deert, omdat hy begrijpt en hij begrypt op
dat hy waardeeren kan. Beter dus dan de-
geen, die reeds het nieuwe toe juichen zelfs
nog vóór het er is, is die mensch, die het
oude liefheeft en uit kracht -lezer liefde het
nieuwe onderzoekt en wat er goed in is ook
gaarne en dankbaar aanvaardt.
BRIEVEN urr HOFSTAD.
cmXaaIiI.
Wij h©buen n.er in uein. Haag a‘leen
het siotje van ue uetawedstrijdien der
^'lympiscut- apeien i© aaiteenouwen ge
aiegen, n.et veel zaa*s uue. i.at is ai
wat wij van dit grooisciie Amsterdam
sen© ttb.ijn heiou-en bespeurd, nu, dat
luid men «ok kunnen fnouueif want dat
is nu v^ei de miserabeiste sport aie
;i.«en kan bedenken. 4i©t soort publiek
uat daarvoor belangstelling neen, :s
zoLef nier de elite. Hier in den Haag
stellig met. trouwens het lij.it ons zoo
dat men in het algemeen zich nie.
heel cl. heeft gemaakt over ae Olym-
sche Spelen.. De kranten hebben zich
heel erg uitgesioold1 maar het publiek,
behalve dan de groepjes enthousias
ten voor den door hem geliefden lak
van de sport, bleef er vrij koel onder.
Nergens hoonde je er over praten en
uit nie.s is eenige belangstelling ge
bleken.
Miceite om die I lagenaiars er w*at voor
op te wekken heeft men niet gedaan.
Ware hier een gelegenheid geweest
1 was er
„Dus weigert gij?
droefd.
„Zoo gij heengaat, weiger ik u te
volgen slon.K het trotsch. „Het zou
vluchtten zión -nog voor aen aan vang
van d°n strijd, i >at doet ze^fs die lai-
hartigste niet.
„Maar wat... wat moet ik dan doen?
r ep hij geheel verslagen uit.
„Allereerst uitkijken naar mannen.
Uwe ministers zijn liijden zondier ge
weien, zonder werklust, zonder talen
ten. Het volk verafschuwt ze. Roep
lieden aan liet bestuur, die het ver
trouwen der natie bezitten, die van
den aanvang af de hand aan den ploeg
zullen slaan om -de misbruiken uit te
roeien, de armoede der schatkist le
gen te gaan. Dat zal een groote schre
de tot de overwinning wezen.
„Wij® ze me aan, Toinon, di© man
nen. Ik ken ze niet", klonk het moe
deloos.
„En hoe wit gij dat ik...?” begon1
de jonge Vorstin maar op eens brak
zij hare woorden af.
Zij was op een gelukkig denkbeeld
gekomen. Ja, h^t was waar, aj kende
alleen de lichtzinnige lieden, die zich
aan het hof verdrongen hadden; maar
rij maakten de ziél van Frankrijk niet
uit. De mannen van ernst en weten
schap hadden zich afgezonderd van
d’en losbaniigen kring. Indien Lode
wijk ze al niet bntmioet had. zij leef
den voort en ouderen dan hij zouden
ze aan kunnen wijzen. Wiene oordeel
passagiers en wat goederenvervoer
van ue tram weg en langzamerhand
werd haar hesman hachelijk, uaiar
Komt natuuriijfK nog bij UM de Haag-
sebe tram op ue xoer ligt olm naar ih-
teicommyuiaie lijnen het Westlaiv
D Hfengevi maar uit niet kun begin
nen zoo lang de stoomtram er
Mén benoeft geen lantastisch proleet
te zijn om te vóórspellen dat de stoom-
tram1. hee|it afgedaan en de amputatie
van net dood zij-armipje naar Kljuduin
is een eeft|te imaar oi*idelijk verschijn
sel.
Wanneer straws de bportlaan die
langs het 11 out rust- sport terrein ligt nog
een kliein eindje is djoorgetrokken Komt
die uit op den weg naar Kijkduin en
dan zal een korte snelle verbinding
van dit opkounende badplaatsje met
den Haag tot stand rijn gebracht. De
tram, die daar ligt zaï dan weer dbor-
getrokken w.orden. Zoo nadert den
Haag al weet de volgende gemeente,
Monster, die op den duur een deel van
haar terrein wel zal moeten afstaan
aan de vraatzucht van de groote stad.
De groote verkeersweg den Haag—
Hoek van Holland is zeer smal en on-
voldoende omdat die z ch door ver-
schdllende dorpen slingert. Het is wei
een aardig tochtje om dien weg eens
te rijden maar voor een ©enigszins
belangrijk verkeek- en zeker voor het
moderne snelverkeer is die weg veel
te smal en te bochtig Buiten de kom
men der dorpen om zal een andere
weg mjoeten komen en aan den gelei
delijken aanleg daarvan werkt den
Haag. Daartoor zal het nu opgeheven
trambaantje all weer dienst kunnen
doen.
Trouwens het stuik den HaagLoos-
duinen dat vroeger over de enkel©
meters breeden weg ging is al ,aai>-
zienlijk verbeterd en door verbreeding
van den ouden' weg en door verlen
ging van de Laan van Meerdervoort
die met enkele rijwegen verbinding
geeft met dén ouden Loosdutoschen
weg.
Men zie' hier hoe dringend noodig
het is geweest dat een dorpje als
Ixxjsduinen Hrd4g werd geannexeerd,
want als dat niet het geval wfis ge
weest zou het waarsctiijnlijy zelf zijn
gaan pru'sen aan zijn wegjén en was
«r wellicht veel verknoelid dat IMer
niet dan met veel kos enl ware goe^
te maken.
Rijswijk, Voorburg en IWassenaar
pikken h-et zoo in dat zlji aansluiten
tti.i de Haagsche wegen. Zij hopen
daarmede hun zelfstandig bestaan no"
te rekken, hetgeen hun tot heden is
gelukt.
GOtllSeilE COURANT.
ADVlOiTENrLEFlUJS: Uit Gouda en ornsCroken (behoorende tot den bexorfkring)
1—5 regels f 1.80, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring
1—5 regels 1.55, elke regel meer 0.80. Adrartentiën in het Zaterdagnummer 20
bjja.ag op den prijs. Liefdadigheida-adrerteotièn de helft van den pry*.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regel» 2.05, elke regel meer f.M. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeeiingen bjj contract tot zeer gereduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusachenkomst van «oliede Boekhand»
“aren, Advertentie bureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan be'
Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
na