i 1 iwielen wagens achines E Elliot Mij. f I Ss HEID r anten NIEUWS. EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN dan 6000 gezinnen in Gouda en Omgeving Deze Courant komt in meer No. 16852 Zaterdag 25 Augustus 1828 in Hnur. Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen sweg 54, 4, EERSTE BLAD. EEUILLETON. Marie Antoinette. BERGAMBACHT, BERKENW0UDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, ST0LWUK, WADDINXVfcjEN, ZEVENHUIZEN, eu. I ^*‘**w^*'**XTA*>**y/*x 9 ULUUUXH1 IT VUlZIij DVL/JAIIVA T JLillj Dl/Ollvvl \J\JJLrJCzIVAl NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUW UK, SCHOONHOVEN, I Bedictie T»l«t. 83. Partrek«dn< 48400. Dit nummer bestaat uit twee bladen. I 2 fl. 21.—. Haag. HAGENAAR. men lijdt. pi 2697 40 Koningin en martelares. id ler 3800.000 f 146.100 de gemeenten 2986.700 MODEPRAATJK. Nieuwe hoedjes voor den Herfst. Herfathoedjes! Het mocht wat! Ze waren er immers al in einde Juni, toen we nog maar nauwelijks den zomer in het hoofd hadden. Ze waren er van vilt, van zacht velours, van geappreteerd castor en ze wa ren er, heelemaal overdekt met veertjes, bloempjes of blaadjes. Ze waren allerchar- rnantst en toch... ze werden nog bijna niet aangekeken, ’k wil zwijgen van „gekocht”. Het was ook nog te vroeg! De wensch om elkaar de loef af te ste ken bij het brengen van nouveauté’s, heeft ditmaal de modistes parten gespeeld. Want de vacantiegangsters voor wie ze toch bedoeld waren zetten wijselijk hun oude viltjes op .zelfs droeg het meerendeel den eeht-zomerschen stroohoed, blijde natuur lijk, dat mode en zomer, hier voor een enkel maal eens niets tegen hadden. Nu geleidelijk de grootstad weer vol loopt, begint de nieuwe herfstcollectie de aandacht te trekken. Ook wordt zjj aange vuld met allerlei nieuwtjes die ons vreemd toeschijnen, nieuwtjes, die ons stellig ver trouwen op het voortduren der korte haar mode ernstig aan het wankelen brengen. Ze I ■■■II kkao (beboerende tot dra bezorgkring) ran buiten Gouda ra dra bezorakring ertratifa ia het Zatortagmunmer M i <te helft van dra prtja egels 2.66, alka regal meer LM. Op iMw lepitaw 67» Jaargang 146.000 14349000 iwzwakte. egel ijk verster- t toegepast bij ters, bjj klier- llle die gevallen en geleidelijk voor alle geval - Het is een opluchting dat deze tol ver dwenen is, vooral voor /de omwonenden die niet van die haan ala wandeling gebhiik kon den maken, of het cffetje moest eerst ge bracht worden. Vooralpvoor de kinderen uit de omtrek was Ihet een kwelling dat zij deze laan niet modhten betreden, en zij hebben dan ook op het moment dat dit plaats had, onder luid gejuich ibezit genomen van het nieuwe vrije terrein: Aan alle zijden van den Haag zijn nog tollen, zelfs op den drukken verkeersweg naar Delft. Alle hoop is er nu qp gevestigd, dat na de verbeteringen die aan die wegen worden aangebracht met het geld der ver keersbelasting, deze sta-in-den-weg’s en rudementen uit de middeleeuwen, zullen verdwijnen. Het meest bekend uit den omtrek is de .tol aan het begin van den Sahevenringsdhe weg geweest, ter hoogte van de plaats, waar nu het Vredespaleis staat. Toen deze weg door Huygens was aangelegd, werd er natuur lijk een Tol ongeplaatst. Heel spoedig werd die echter afgeschaft voor zoover het de Söheveningeache bevol king betrof. De bevolking was te arm om tolgeld te kunnen betalten en zij wandelden dus met de zware manden vol visch liever door de duinen naar dien Haag, dan langs den tolweg. De Hagenaars zullen wel begre pen hebben, dat zij daardoor de visch iets duurder hadden te betalen. Een Sch&vemnger met een mand visch bij zich werd van tokbetaling vrijgesteld1 en zoo heeft men deze bevolking eenigermate wil- len helpen. Latov heeft den Haag dm tol af geschaft Tot voor weina ge jaren heeft het monumen tale hek nog op zijn plaats gestaan. Het stond echter na de verbreeding van den Scheveningschen weg zeer in den weg en het is toen verplaatst naar een deer paden in ormen door D. Fr. HE KRACHTP1L* irbare Bustes. Ook vakken. Bekroont eere-dipioma’s. in toeneming. Gega- oor Artsen aanbe- s dankbetuigingen. stuks f L50. 2M is onder rembours it wissel »tr ?1. Den Wear. ■■■Mill ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.26, per week 17 cent, met Zondagsblad per kwartaal 2J0, per week 22 cent, overal waar de Imorging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal f 8.16, met Zondagsblad 3.80. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan oim Bureau: MARKT 81, GOUDA, bÖ onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren. Onze bureaux zjjn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie Telef. Interc. 82; ?eneesmidde- e vragen aan n de Medicij- ote Markt 7, ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda ra om* 1—6 regels L80, elke regel meer 0.25. 1—6 regel* L55, elke regel meer MO. Ac bjjsiag op den prijs. Liefdadigheids-advertentj INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 de voorpagina 60 booger. Gewone advertentiin en ingezonden mededec prijs. Groote letters en randen worden beren Advertentiin kunnen worden ingezonden do laren, Advertentiebureaux en onze agenten en Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn. leekzucht Maag of zwaarten in itslag, roode enz. op elke Rheumatiek, er, leverstee- j ziekten van vertrouwelijke mededeelingen worden dikwerf gedaan in vertrouwen op de in- descretievan anderen. BRIEVEN UIT DE HOFSTAD. CMXXXIV» Wij mogen niet nalaten dezen brief aan te vangen met een enkel woord ter nage dachtenis van één der giroojte mannen in den Haag die ons deze,r (.lagen ontvallen is. Het is de kunstschilder H. J. Haverman, wiens naam alom bekend is, en wiens werk voor het nageslacht bewaard, zal blijven. Hij was levendig in zijn arbeid, wars van alle9 wat naaj reclame zweemde. A|s portretschilder was hij het best. Zeer vele groote mannen zijn door zijn penseel vereeuwigd en een reeks van de beste portretten danken wy aan hem. dn de kringen der kunstschilders was hij een zeer gezien figuur, die om zijn geestig- lieid bekend was. Zooals hij, zijn er niet vele en een persoonlijkheid vanjbjjzondere betee- kenis is met hem ten grave gedaald. Hoe ouderwetsch het oo|c lijkt, het is helaas zoo dat om den Haag heem nog aller lei tollen bestaan. In dowwop der tijden- ia het al verminderd, maar er zjjn er altijd nog, en we vermelden met vreugde als er weer één is opgeheven. Thans is dït weer geschied. De weg van Den Haag naar Voorburg was altijd een pai tóculóere weg, en gelijk te doen gebrui kelijk was werd deze wel voor het publiek opéngesteld, maar tegen betaling van een klein bedrag voor de onkosten voor het onderhoud. Een voetganger betaalde op de zen weg twee centen. Dit heeft zoo niet min- l der dian tweehonderd en zeepntig jaar ge duurd. Sinds vele jaren heeft den Haag zelf een eigen weg naar Voorburg aangelegd en het overgroots deel van het verkeer ging daarover. Een klein deel bleef echter, omdat de verbinding haar voordeel had', langs den ouden particulieren weg gaan. De weg draagt den naam van I^aan van Nieuw Oost-Ipdië. Over de herkomst van dien naam is veel gestreden. Waarschijnlijk hier Oost-Indië de typische verbastering van oost-einde. Den Haag kent het Koord einde en het Westeinde. Waarschijnlijk heette vroeger de plaats waar deze laan Ligt het oosteinde en is alleen door de ongebrui kelijkheid van dit wóórd) die naam verbas terd tot Oost-Indië. leeds aanstonds verboden, dat iemand bén nen of op het aan te leggen werft, buiten de ordinarus passage op de kanten aan weers zijden zou looper^ of rijden, of planten zou beschadigen, op poene van boete of tucht huisstraf. Het strenge optreden heeft ge maakt, dat het plantsoen langs den weg welig opgroeide en de weg met zijn zes pa den tot een welig priëel uitgroeide. Na bijTra drie eeuwen is deze weg nog groöt en breed genoeg voor het enorme verkeef. Er is een rijweg, een dubbele trambaan, eenruiterpad, een fietspad en er zijn twee voetpaden, wat wilt ge nog meer? Hudgens heeft den weg met groote moeite door het mulile duin aangelegd, maar hjj heeft er dan ook eer van. Zijn beeltenis staat ergens hal verwege den wieg en als er één monument verdiend is, dan is het dit Aan de oud<? Schevendngische weg stuit de Keizerstraat aan, de hoofdweg In Scheve- ningerdorp, natuurlijk een smalle weg die al heel wat moeilijkheden gaf. Voor eenige jarert is een breede zijweg gemaakt, maar men liet mg steeds na de trambaan daar door Iheen ta leggjen. Van het oude Scheveningsche dorp is niet veel meer over, de hofjes en krotten zijn verdwenen en wat er van over is, is ten dbode opgeschreven. Met den Scheveningsdhe weg was de ver binding tusschen den Haag en zee tot stand gebracht ^mi een tol zou hier ai zeer mis plaatst zijp gelijk dit eigenlijk overal het geval is. Totaal 20.462.000 Langs welke wegen komen nti bese ruim 20 millioen gulden aan de werkloozen ten goede? In de eerste plaats moeten in dezen wor den genoemd de subsidiën van Rijk en ge meente aan de verzekeringskassen tegen werkloosheid. Deze verzekeringskassen ga|an uit van de valovereenigingen, die van de leden eene zekere premie heffen. Krach tens het werkloosheidsbesluit 1917 nu kan va^i overheidswege aan deze veezakerings- kiiSsen, i-ndien zjj aan bepaalde eischen vol- doén, een subsidie worden verleend van ten hoogste 1O0 der door de leden gestorte l'iikiragen. Dit subsidie komt voor de helft ten| laste van 'het Rijk en voor de andere helft ten laste der gemeenten, waai' de werk- leozen gevestigd zijn. Als regel kan zoo doende door de werkloozenkasSen geduren de 90 dagen aan de werklooze leden eene uitkeering worden verstrekt, voldoende voor het noodzakelijk levensonderhoud. Bovenvermelde subsidiën nu bedroegen in 1927 3674.000, waarvan dus 1837.000 kwim ten. laste van het Rijk en eenzelfde bedrag ten laste van de gemeenten, gg—i I Da kaatan dar warklaazanzorg. In den nood der werkloozen wordt langs verschillende wegen en door verschillende organen voorzien. Dit maakt het zeer moei lijk, een overzicht te krijlgen van het totale bedrag, dat jaarlijks uit de openbare kassen aan de werkloosenzorg wordt besteed. De in dazen door het Tweede Kamerlid, den heer Knottenbelt, aan den Minister van Binnen- hndsdge Zaken en Landbouw gestelde vraag, was dan ook ongetwijfeld op hare plaats. De Minister heeft naar aanleiding van deze vraag inlichtingen ingewönnen bij de gemeentebesturen. De zoodoende verkre gen gegevens zjjn met die, berustende bij dp Departementen van Arbeid, Handel en Nijverheid en van Binnenlandsche Zaken en Landbouw tot een overzicht bewerkt, dat wij gepubliceerd vinden jn het Juli-nununer van hpt Maandschrift van het Cenrtaal Bureau vbor de Statistiek. Uit deze gegevens blijkt, dat de in 1927 tón behoeve der werkloozen getroffen maat regelen hebben gekost aan: het Rijk 5967.000 de provinciën de gebeenten Totaal 6931.800 Bij deae drie belangrijkste posten komen nog enkele kleinere. Zoo geeft het Rijk, be halve het reeds genoemde subsidie, aan de vereenigingen, waarvan de werkloozenkas Sen! uitgaan, een toelage voor de administra tiekosten, terwijl van Rijkswege mede steun wordt verleend aan Nederlandsche anbei- r ders in België, Duitschland en Frankrijk. Voorts besteden Rijk en gemeenten nog verschillende, zij het niet groote, bedragen ten behoeve van wachtgeldregelingen, van de verplaatsing van arbeiders binnenslands en van de emigratie naar Canada. Zooals uit de bovenvermelde cijfers blijkt, komt van de totale kosten, ten bedrage »an ruim 20 millioen, rufin '14 millioen "df nage-' noeg ten laste der gemeenten en slechts ruim >4 ten laste van het Rijk. Dit is een toestand, dte niet zonder bedenking'te, daar hij veel heeft bijgedragen tot het ontstaan van den financieelen nood van bepaalde ge meenten. Men denke b.v. aan Emmen. Men komt door deze regeling als het ware in een vicieusen cirkel. Wanneer in eene gemeente veel werkloos heid voorkomt, ligt het reeds in oen aard der zaak, dat de daardoor ontstaande ver- niindering van het totale inkomen der in woners de gemeentebelastingen doet stijgen. Deze stijging nu wordt in hooge mate be vorderd door het brengen van de kosten der j werkloozenvoorziening ten laste der ge meente. Het 'gevolg daarvan is, dat de ge goeden de gemeente mijden, waan'oor de belastingen nog meer stijgen en <iat men huiverig is er ondernemingen te vestigen of uit te breiden, terwijl dit laatste toch het voornaamste middel is, om de werkloosheid te verminderen. Wy scharen ons dan ook geheel aan de zijde van den heer Wibaut, die bij de be handeling van de Staatsbegrooting voor 1927 deze aangelegenheid in de Eerste Ka mer ter sprake bracht. Tegenover de mee- de Scheveningsche Éoachjes, tegenover den ingang der algemeene begraafplaats. Wie het tiaar ziet staan, zal er altijd) verbaasd over wezen wat dit vier-zuiilen groote hok hier op ’n verlaten laantye moet uitvoeren. j Men heeft het er maar neergezet om het kwijt te zijn en het toch te bewaren. Toen het nog aan den fogang van de Schevening- sche weg stond is eenóge malen één der pi- j laren omvergereden en daarna heeft men begrepen dat het maar beter was het hek te verplaatsen. Omtrent dezen tol willen wij nog eenige bijzonderheden uit de lüstorie melden. Bij resolutie van de Staten van Holland en West-Frieeland van 16 Juli 1663 werd' den| Haag octrooi verleend voor dezen tol en eerst in 1889 dus 226 jaar later is de tol op geheven. Men erkende in 1663 dat door de- zen nieuwen weg het vermaak en de luister1 van dien Haag niet weinig konden worden vermeerderd. Om te voorkomen, dat t aan- zien van den weg werd, geschaad, werd! voor de nagedachtenis zijner grootva der /eene jaarwedde van honr'ierdvijf- tig duizend franios heeft toegeaegd. En dat terwijl zoovelen zijner brave on derdanen, van deti honger oinkovnen „Zijt gij wel zeker van wat gij zegt, riep de markiezin ontsteld uit. ,.Ik wilde dlat ik nog kon bwijfelert aan de waarheid daarvan klonk het smartelijk1, „maar dan zou ik er a zeer zeker met over hebben gespro ken. O. tante, bij oogenblikken moet ik letterlijk worstelen om de wanhoop te bedwingen, die in mij opkomt. Mijn overste ziet evenals ik het gevaar in, dat dreigender en dreigender kamt op steken. en schenkt mij menige gele genheid' den tijdgeest te bestrijden maar wat yeroiag men tegenover Jer- ge’ijk) Aaiden, u, voor de geduldigsten zelfs, voor de voeten geworpen? De koning wordt door zijn onverschoon bare zwakheid zijn ergste vijand. Ik zou soms over hem kunnen weenen.’ „Het is ontzettend. En die Norbert maakt daar zeer zeker gebruik van.’’ ,NorBert en de anderen want hij staat niet alleen. Van alle zijden ko mem mannen aanzetten, die hetzelfde willen als hij orrivenwerping van de koningsmacht, ondergang van den adel en ook wifj waleden daardoor bedreigd want zij ondervinfien het dagelijks, dal de geestelijken, die trouw aan hunne geloften blijven, en hun invlóef1 op de' geioovigen uitoefenen, om hen tot onderwerping en gelatenheid aan 54 Weet gij ook, tante, of zij ooit dien -K Sylvian Norbert heeft wedergezien Hij ook beweegt zich veel onder de armen." .Ik kan u verzekeren dat dit niet gesdhieddte’ sprak de markiezin be slist. ..Yvonne zegt mij alles zij zou mU Zulk eene gebeurteïtis niet ver. H)" *ie*>*)en' g’ j hem dia» ont- Nog niet. Parijs is groot en er zijn zoovele armen. Wat al levensraadse len fcijn er toch", ging hij peinzend voort. ..Eenmialafl zijn die beidé wezens f>én geweest in streven en denken, ep thans slaan zijn lijnrecht tegenover elkaflr zij tracht niet anders dan op te bdniwen hïj voert een arbeid der verwoesting nit.” ,.l)en een of anderen dag zal God' hel-ii machteloos maken tot het stich ten van meerdeir kwaad", zeide de ^e vrouw, op een toon vol «vertui ging ^Maar reed» zal het onkruid, door gezaaid, vruchten hebben gedra- Er was eene sterke partij, die Jeanne Vaubemier naar de Bastille wilde Kenden. De koningin verzette zich daar itegen uil al hare macht- Zij ook wilde 'ballingschap voor die vrouw, haar voortaan onschadelijk maken; maar haar lot moest draótelijk zijn en zij bewerkte, dat zij botrekkelijke vrij heid genoot. He* 'booster heeft uitgê- strekte gronden, waarop zij zachi aar willekeur bewegen mocht, en haar werden een reeks van kamers toege wezen. ..Waarom spreekt gij, alsof dit alles lot het verleden behoorde? vroeg de markiezin verontrust. ,,Dd koning heeft toch niet.... Neen, dat is niet moge lijk." Zijne Majesteit heeft toegegevon a<in Dubairryi's smeekbrieven waarin zij den koning van zijn grootvader sprak, hiem verw.-et tegen den wil van den doode te handelen en zoo al meer. Kortom, die vrouw heeft de hrijheid terug ontvangen, op geen an-» dere voorwaarde dan deze dat zij zich niet meer aan het hof vertoonen zou, alsof dfe aanblik van haar rijk dom het volk niet opnieuw buiten zichzelf zal brengen. ..Welk eene zwakheid”, mompelde d< eude vrouw op een toon vol droef heid. ..Helaas, ja", ging haar npef voort. En alsotf dat nog niet voldoende ware is het algemeen bekend geworden, '♦at koning Lodewijk haalr .,uit eerbied ire gevallen. GOIDSCHE COURANT. te sparen. Wij zullen den Godge- zalfdei vcrdeHiigen en zullen dat tot het laatst doen, al moeten wij het met ons leven betalen. Die mannen weten dat «n hebban ons daarom een onverzoen- li jl e» haat gezworen. Indien alles voortgaat zooals nu, zullen wij spoe dig in Frankrijk ni^t veilig meer zijn. Up zidhzel’ is dat nietswij zijn be- re.d te sterven maar het valt bitter te zien, dat ons offer nutteloos ?al worden gemaakt, door de schuld van den koning zelf." Er heerschte een tijdlang stilzwij gen in het vertrek. Beiden waren in smartelijk gepeins verzonken. Eindie- lijk hief de markiezin bet hoofd op en zeide, met eene sdioone ultdru" king van vastberadenheid Niet de geestelijken alleen zullen weten te sterven vóór h»n plicht Wij ook zijn daartoe bereid, mijne vele vrienden en ik. Wij hdb|ben ons nader aangesloten, in defce tPoelHele tijden, en ik kan u verzekerendat er tal vart mannen en vrouwen zijn, die geen greater doel meer nastreevenj dan den strodm tégen te houden, die ons land tracht te verzwelgen. Gi) zult nuj antwoorden, dat het een ongelijke kamp is. dat die menschelijke dijk ie zwaP zal blijken, om niet t« worden meegesleurd maar het zij zoo. Wij zullen ons niet beklagen over het erg ste lot, indien wij slechts tot het laat ste tóe stand hielden.” (Wordt vervolgd^ Behalve dit subsidie werd een zeer be langrijk bedrag, n.1. 9568.000 besteed voor ondtersteuning van werkloözen, dfte niet voor uitkeering uiit de kassen in aanmerking kwamen. Van dit aanzienlijke bedrag kwam verre weg het grootste deel, n.1. 9476.000 voor rekening der gemeenten. Een derde (belangrijke post vormen de kosten der (werkverschaffing, waarvoor werd uitgegeven door: het Rjjk de provinciën SESSSÜ gen’', hernam de monnik hoofdschuü ttend „de taak van dein opruier is, helaas, zoo gemakkedijk. Er zijn met alleen ongelukkige®! in land maar duizemdten afgunstige®! «n even Zoovele eerzuchtigen, dlie slechts op et or.- vrewerpen e>ener regeering azen, om zefli fot de hoogste posten te klimmen. Norbent zal maar al te veel discipelen hebben gevonden. En d? rtegenover staat de oiw^-klaarbare zwakheid van een orst, die dé goedheid zelve is 1 en toch door zijne houding zelf zijne vijalHem tegen zich wapent. ..Heeft die koj^ng opnieuw een tou’. begaan vroeg de markiezin ver schrikt. ..Een schieir onvergeefelijke fout, tante gaf haar bezoeker op gedruk- ten toon ten antwoord. „Ik zou er u niet over spreken, indien de zaak niet 'op a|Iler lippen was. Het doet mij goed mijn hart eens. bij u uit te kunnen stortenwant, waarlijk, ofschoon al les in Gods handen is, ik, weet niet meer waar wij heengaan. Het is u bekend, dlat die koningin, na dfen dtxxi van Lodewijk XV, verkreeg dat me vrouw Dubarqy zich voortaan in een klooster zou moeten terugtrekken?’’ ..Ja, en ik heb Marie Antoinette om die wijze daad bewonderd. The vrouw ib'ccht niet meer onder de oogen van het Fransche volk verschijnen.” „Hare Majesteit verdient dubbel ge prezen te warden, omdat zij toch barmhartig bleef in dien inlaat regel. I nmg van den Minister van Binnenlandsche Zaken en Landbouw, die betoogde, dat de zong voor de werkloozen uiteraard bij de ge meenten behoorde, plaatste de heer Wibaut de zyne, dat het opdragen Van de zorg voor de werkloozen een der ooiwaken ia van het onrustbarend toenemen van het aantal nood- i lijdënde gemeenten en dat idèArom de kosten der werkloozenvoorsienin^ in de eerste plaats behooren te komen ten laste van het Ryk. iingra tyj contract tot «eer gereduceardra nd naar plaateruimte. >r tuMchenkomst van «oliede Boakhand*- moetra daags vóór d« plaataing aan b«4

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1928 | | pagina 1