I
t
4
1
ill
rd.
f
Omgeving
en
Deze Contant komt in meer
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
dan 6000 gezinnen in Gouda
BAHLMANN Co. - Gouda
Zaterdag 13
Der 1928
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
I
EERSTE BLAD.
koophandel
mstreken.”
Regenmantels
- diverse steffen. -
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Mo. 168941:'
;|ri
18.
FEUILLETON;
DE FAMILIE PONTOIS
EEN GEHEIMZINNIGE MISDAAD.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
2008
80
de totale som der uitkomsten van het
d
I
X g x.
I
4*
herken-
n,et
on
(Wordt vervolgd)
f
kend, dat de
Één
Irijf
J. L. van Eyk
Welke beteekenis het ontwerp voor de
gemeente Gouda zal hebben, welke de fi-
nancieele gevolgen hiervan voor Gouda zul
len zijn, daaromtrent heeft de Goudsche
wethouder van Financiën, de heer K. R.
van Staal, gisteren eenige mededeelingen
aan de pers verstrekt, welke elders in dit
blad ztfn opgenomen.
Brevise
De on
been
van
GOUDSCHE GHKVVT.
1
nd,
DONKER.
wilt',
pond!
iedere gemeente
van de volgende
Een belangrijk en ingrijpend
wetsontwerp.
Dezer dagen is bij de Tweede Kamer in
gediend een wetsontwerp inzake wijziging
der financieele verhouding tusschen Rijk en
Gemeenten. Het betreft liter een vraagstuk,
dat reeds jaren lang aan de orde is ge
weest, maar waarvoor men blijkbaar geen
aannemelijke oplossing wist te vinden. Nog
niet lang geleden werd door eene Staats
commissie advies uitgebracht, dat de merk
waardige eigenschap had, het punt, waarom
het in de eerste plaats te doen is, n.I. te
komen tot een billjjker verdeeling van de
aigemeene lasten over de inwoners der ver
schillende gemeenten, vry wel uit het oog
te hebben verloren. Gelukkig heeft de Re-
geering het advie^ der Staatscommissie
dan ook niet gevolgd en heeft zij gemeend
hare voorstellen vooral te doen beheer-
schen door de wenschelijkheid, om te ko
men tot nivelleering van den belastingdruk.
De groote fout,- die het tot dusver be
staande stelsel aankleeft en welke tot steeds
onhoudbaarder toestanden leidde, is reeds
in 1903 zeer juist gekarakteriseerd <j°or
Mr. A. R. Zimmerman in een praeadvies,
uitgebracht voor de Vereeniging voor de
Staathuishoudkunde en de Statistiek. „Het
is geen gezond stelsel” aldus de beer
Zimmerman „hetwelk toelaat, dat men
zijne bijdrage in de aigemeene lasten be
duidend kan doen slinken door van woon
plaats te veranderen en de wijk te nemen
naar een asyl, waar reeds veel vermogende
lieden bijeen zijn.”
Deze Vlucht van draagkrachtige perso
nen naar bepaalde gemeenten had tenge
volge, dat die gemeenten in zeer bevoor
rechte positie kwamen en men er, om zoo
te zeggen, met geld kon gooien en toch de
belastingen laag houden, terwijl daarnaast
het aantal gemeenten voortdurend aan
groeide, waar,niettegenstaande men eiken
cent omkeert, voor hem uit te geven, toch
de gemeentelijke inkomstenbelasting tot
eene schrikbarende hoogte is gestegen.
Om een enkel cijfer te noemen, willen
wij er op wijzen, dat in de gemeente Was
senaar van een zuiver inkomen van 5000
door een gezin met twee kinderen wordt
betaald 47, terwijl er gemeenten zijn,
waar van een dergelijk inkomen 650 wordt
geheven. Het zou te veel ruimte vragen,
om in bijzonderheden na te gaan, door wel-
a c
X X e
b d
Een mensch kan voor wijs doorgaan,
wanneer hij de waarheid zoekt; maar als
hij meent haar gevonden te hebben, is hij
een dwaas.
O»(l«r«n<lw<l«lopl«8« WO
67» Jaargang
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda «n omstrek» (tohoorend. tot dan beaorgkring)
1—5 regels 1J0, elke regel meer f 8.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 145, elke regel meer 6.88. Advertentiën in bet Zaterdagnununer 26 ft
bijslag op den prüs. Liefdadigheids-advertentittn da helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2Ji, elke rogei meer LU. Op
de voorpagina 58 ft booger. j
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusachenkomst van «oliede Boekhande
laren, Advertentiebureau! en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan he*
Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
f
„In deze formule stelt voor (voor wat
betreft de eerste 5 uitkeeringjynren)
a. het gemiddeld belastbaar inkomen per
aangeslagene volgens de kohieren der rijks-
ïnkomstenbelasting voor de binnen het rijk
wonende natuurlijke personen in alle ge
meenten des rijks over het belastingjaar
1927/28;
b. het gemiddeld belastbaar inkomen
per aangeslagene volgens de kohieren der
rijksinkomstenbelasting voor de binnen het
rijk wonende natuurlijke personen dn de be-
ke middelen het wetsontwerp verbetering
in den bestaanden toestand denkt te bren
gen. Ook achten wij ons niet bevoegd, de
verschillende ingrijpende wijzigingen, welke
/worden voorgesteld, op hare practische uit
voerbaarheid te beoordeelen. Ontkend kan
o. i. echter moeilijk worden, dat eene be-
trekkelijk vluchtige kennisneming den in
druk wekt, dat men te doen heeft met een
ernstig pogen, om de grootste fout van de
tegenwoordige regeling, zoo niet geheel te
doen verdwijnen, dan toch tot heel wat
kleiner proporties terug te brengen.
Het ligt intusschen in den aard der zaak,
dat, zal de regeling inderdaad doel treffen,
de tot dusver bevoorrechte gemeenten heel
wat van hare bevoorrechte positie zullen
verliezen. En te ontkennen valt ook niet,
dat, doordien men zich aan den bestaanden
toestand heeft aangepast, dit eigenaardige
moeilijkheden met zich zal brengen.
Blijkens een door Mr. A. C. Joseph Jitta
lid van den Haagschen Raad, tot B. en W.
dier gemeente gedane vraag om inlichtin
gen, welke de financieele gevolgen van dit
ontwerp zouden zijn voor den Haag hebben
B .en W. dier gemeente geantwoord die
thans nog niet te kunnen opgeven.
B. en W. lichten dit antwoord aldus toe:
„Volgens het ingediende wetsontwerp zal
o.a. een gemeentefonds worden ingesteld,
hetwelk zal worden gevoed door een ge
meentefondsbelasting. De gemeenten ont
vangen uit dit fonds over elk jaarlijksch
tijdvak van 1 Mei30 April een bedrag
voor lederen inwoner der gemeente, op 1
Januari aan dit uitkeeringsttfdvak vóoraf-
gaande.
„Het bedrag wordt voor
bepaald door toepassing i
formule:
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, ^waar^de tororging per looper geschiedt.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Buieau: MARKT SI, GOUDA,
hH onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie Telef. Interc. 82;
Redactie Telef. 88. Poatrekening 48400.
38, Gouda ert
d der Kamer
-baar.
phandel luidt
den Secretaris
4 uur candida-
ilaring, onder-
gd zijn deel te
ling geschiedt
den candidaat,
I
dg der Kamer
naam van één
Wij brengen een
SCHITTERENDE COLLECTIE
vooral in het betere genre.
e c
onderdeel der formule X X *e voor
b
alle gemeenten te zamen;
g. de opbrengst van de gemeentefonds
belasting over het eerste jaar van haar wer
king.
,/De onder a, b, d en f bedoelde gegevens
zijn niet bekend. Van die onder a en bij ge
noemd zou wellicht een globale schatting
te maken zijn, doch ten aanzien van de
onder d en f bedoelde is dit ten eenenmale
onmogelijk.
„Reeds om deze reden zijn B. en W. van
den Haag niet in staat de geldelijke ge
volgen te berekenen, welke de verheffing
tot wet van het ontwerp voor die gemeente
zou hebben. En zij voegen daaraan toe:
De .steller van de vraag zaj^Jurt met ons
eens zijn, dat het niet vwp voorzMitfgheid
zou getuigen om door weinig gefundeerde
schattingen indrukken te wekken, welke
later wellicht zouden blijken geheel onjuist
te zijn. -a
„Zij vertrouwen intusschen, van de re-
geering of van de door de Vereeniging van
Nederlandsche gelheenten ingestelde Com
missie uit gemeentelijke kringen, welke het
wetsontwerp zal hebben te onderzoeken,
spoedig de noodige gegevens ter bereke
ning van de financieele gevolgen te mogen
ontvangen.”
1 het er niet beter op. Er is n.I. geen ruim
te voor een (badgelegenheid en bovendien is
,i ■i.ii. i iijiii»..
en beschuldigingen ie overladen, waarbij
mevrouw de Brevise de hare voegde.
„Ga rechtstreeks naar mijnheer Torcy”,
zeidtó zij tol Gagerot, „deel hem in ver
trouwen mede, wat er dozen nacht is voor-
gevallen, dan zult gij wel achter het ge
heim komen. MbaCr Gagerot achtte dezen
stap niet raadzaam. Torcy zou. misschien,
m-de Changiron zeker, boos worden, en
om mevrouwt de C'naugiiron te believen,
walde hij zich niet aan ernstig ongenoegen
met oen Van bellen wagon. Hij wachtte
zich echter wed, dit te bekennen, maar be
hielp ziel» zoo lang met uitvluchten, totdat
Camille 4ich begon te verbeelden, dat hij
meer wist, dan hij wilde zeggen, en geen
berichten wilde inwinnen, om niet verplicht
te zijn om te spraken. Zoodra zij op dit
vierinoeilen kwam, brak zij het gesprek af,
door te zeggen, dat zij wol een middel
wist om, zonder iemands hulp, te venne
men wat zij wilde weten.
„Wat wilt gij dan doem?” vroeg hare
moeder. - Ik zal zelf doen, wat mijn-
l»car niet durft, en Torcy een verklaring
vragen, die ik recht hdb van hem te
cischen.” „Maar too onwellvoegelijk ou
•zulk een stap wezen!'- „Niet zoo on-
wej voegelijk als het gedrag van de Chan
giron.”
om zelf naar mevrouw de Changiron te
gaan, en deze de geheele wafirheid mede
te dreelen want Gagerot zeide nooit iets
anders dan de waarheid. Dit deed hij’ook
nu, en 'het bericht, dat er geen ongeluk
was gebeurd, maar dat de Changiron hem
had ovekgehaalil om ♦hem vooruit te laten
gaan, en zich dharop terstond met den
onbekende had verwijderd, deed de teedere
bezorgdheid van Camille bedaren. Zij hield
zich nu overtuigd, dat die Changiron voor
haar geheimen tod en aarzelde niet, hem,
hoewel hij afwezig was, met verwijtingen
17 -
Van dit oogeinblik maakte Camille ge
bruik om Gagerot te waarschuwen, dat hij
zich niet door haar man moest laten oVer-
halen voor haar het een oi ander te ver
twijgen. Zij beloofde, dat zij al wat hij
haar vertellen zou, geheim zou houden, en
eenige minuten later begaven de Changi
ron en Gagerot zich te zamen op weg naar
do 'brug van Jena.
Terwijl zij onder wegi waren, liep liet
gesprek over het rendez-vous, on de wijze,
waarop men zich daarbij zou gedragen.
„Als hij ziet, dat wij met ons tweeën
zijn”, zei le d*e Changiron, „zal hij ons
nrisfich en niet durven afwachten, en zich
houden alsof hij Hlèfthts een toevallig, voor
bijganger was |Gaat gij vooruit, ik zal u
op eenigen afstand volgen, en zoodra gij
bij hem zijt, toesnellen, zoodat hij ons niet
i®eer kan ontsnappen Dit plan beviel
Gagerot in het geheel niet; maar hij wil
de dit niet te sterk laten blijken, en ant-
^ordtle derhalve: „Goed! Maar vergeet
tóet, dat gij evenveel belang bij de zaak
hebt als ik, en dat, als gij te ver achter-
trokken gemeente over het belastingjaar
1927/28;
c. het totale bedrag der zuiver ten laste
der betrokken gemeente blijvende gewone
uitgaven voor: politie, lager onderwijs, ar
menzorg met inbegrip van voorzieningen
tegen werkloosheid, volgens de gemeente-
rekening 1927, gedeeld door het aantal in
woners op 31 December 1927;
d. het totale bedrag der onder c bedoel
de Rijksinwoners op 31 December 1927;
e. het aantal inwoners der betrokken ge
meente op 31 December 1927;
f.
*01 LW l*U- J TtllTOUrau, vi WCZO 1WB VUU lltMU W1BI 11»
bekende stampte met zijn voet op don grond een kort beraad, uaim Gagerot het besluit,
brommende* „Welk een laffe domkop is 1
die Gagerot toch F - „Hij staat daarginds
en ik kan hem roepen' zeide de Changi
ron. „Daar komt hij al aan’’, zeide Ja
onbekende, nog verder terugwijkende.
Inderdaad kwam Gagerot, die, toed hij
in de verte zag, dat de Changiron met den
onbekende stond te spreken, begreep dat
er geen gevaar was, nu aan, om zijn deel
van het geheim te krijgen. Hij kwam ech
ter te laait, want de onbekende zeide tot
de Changiron „Nu hij niet heeft durven
fcbmen, zal Wj niets hooren. Ik zal u alles
scheen, dat hij Gagerot kende, en nu een
ander in de plaats van dezen kwam, zou
hij zich waarschijnlijk niet laten dwingen
oiu te anIwoordiJii. ,,Hei is zondening
zeide de onbekende, zonder zich te ve’-
wijderen. „Maar ik had dit wel kunnen
voorzien Mijnheer Gagerot is de man niet,
om alleen op zulk een rendez-vous 'te ko
men.” „Gij zijt dian de man, dien ik
zoek!” riep <le Changjjwn uit.
De onbekende^ trad achteruit en legde
zijn pistool „Pas op’ zei hij. Ik
ken u niet, en al waart gij ee* aganT van
pdiitie, ik heb het recht om u neer te
schieten want gij hebt geen oalerschei-
dingsteeken.„Ik ben de Changiron,
en gij begrijpt wel, dat ik nieuwsgierig
ben om den naam te weten, dien gij be
loofd hebt aan mijnheer Gagerot te zullen
mededoelen.” - „Zoo! zijt gij mijnhaerde
Changiron, die met juffrouw de
getrouwd is?1’ - „Diezelfde!” -
blij 11, wij gevaar loopeii, dat die man de
vlucht üiaamt, waaneer hiij ziet, dat wij
toch met ons tweeën zijn.”
,,Gij hebt gelijk’1, zeide llij, ,,on daar ik
eigenlijk het meeste belang bij de ontdek
king heb, zal ik vooruitgaan, indien. gij
mij uw plaats wilt afstaan en dan moe
giij niet komen, voordat ik u roep.’’
De nieuwsgieajighedd en de bloohartiglieiil
van Gagerot streden om den. voorrang
maar eindelijk behield de laatste de over
hand, en keurde hij de schikking goed,
die door de Changiron werd vooirgesteld.
Toen zij bij de brug van Jena waren. oe-
koinen, liet hij de Changiron alleen verder
gaan. Deze zag, in het donker, iemand
langzaam voontwandjelen niet twijfelende,
of het was die man dien hij zocht, ver
snelde hij zijn, schreden, en fluisterde, to^n.
hij op een geringan afstand gekomen waa
„lik ben Gagerot!” De onbekende keerde
widh om en bleef' staan. „Hebt gij mij ge
schreven?” hervatte de Changiron.
„Wie zijt gij?” vroeg de| man. „Wat
gij van mij? Pas op ik ben gewa-
I”
De i Qhangiron zag, dat de onbekende in
derdaad een
„Neesn mij niet kwalijk, mijnfheer!” zei
de hij. „Ik heb mij vergist. Men heeft
en ’aar
j,’ niet
slechte den eersten den besten
BRIEVEN UIT BE HOFSTAD.
CMXL.
Men mag na» den Haag zeggen wat men
wil, wij zeiggen in ieder geval een zinde
lijke stad, in tot Gedenkboek dat de Ne-
dcrlainlsiclie Vereeniging voor volks- en
school badten ter gelegenheid van haar zil
veren jubileum uitgaf, blijkt dat zeer dui
delijk. De Hagenaar’ wascht zich veCi en
graag.
En dat 'hebben wij zoo al vele jaren ge
toond. Reels in 1859 bestond hier ter stede
een openbare bad-inrlchting en sedert 1889
is men druk in de weer geweest om het
aantal van deze instellingen uit te breiden
Er zijn nu negen van dergelijke openbare
bad-inriohtingen. Daarnaast bestaat nog een
drietal particuliere, voorts het groote open
zuiderbad en dan hebben wij de zee. Jaar
lijks wascht heel den Haag zich ettelijke
ïnalea in de zea; het aantal baden dat
daarin genomim wordt zal wel niet ver van.
het millioen af zijn.
In de negen tolinstellingcn die door de
Vdreenlgtng voor vöTks- en echbolbaden
namens de gemeente worden geëxploiteerd
zij n in Jw2 niet minder dan 540 duizend
baden gebruikt Vijf ou twintig jaaf gele
den was dat cijfer maar 15 duiz’ond. En
nog altijd gaat het aantal vooruit De ge
meente iheeft allerlei plannen om in de
nieuwe wijken weer btyihulzen op tg rich
ten die aan deze vereeniging ter exploita
tie worden o verged ragen. Het systeem der
veroeniging-iexploita io voldoet hlier goed.
De gemeente hec't veel minder soesa er
mede, het aantal personen in gemeente
dienst krijgt er een vermeerdering door
en het voordeel dat particuliere exploitatie
altijd heeft ondervindt het gemeentebestuur
in niet gering1 mate
Uiteraard zijn deze instellingen het meest
in trek gedurende de wintermaanden hoe
wel ook zomers altijd de loop er
goed blijft. Men moet de toteeRenis
dezo instellingen niet gering schatten', do
meeste woningen zijn te klein om een
eigen badkamer te bezitten en het was-
seton wonlt daardoor wel eens al te pr!-
mitief. Mot den niieiuvcrwetschen. touw wordt
voor velen ecu goede installatie te kost
baar De gemeente heeft door ecu oflgeluk-
Kig wateriteidingtarief opk janen lang het
aaiwchaffen van een badkamer teg- ge-
werxt. Dat ia nu wel anders maar zoo
iets blijft zich wreken. De openbare gela
genheden vooralen in een groote behoefte
Het is wel opullead dat nergwns zoo veel
gezwommen en gebaad wordt ate in den
Haag en dat nergens het cijfer voor ge
zondheid i^oo gunstig is als hier. Wij dur
ven wel een oninidldeilijk verband tusschen
die twee verschijnselen te,/leggen en de
stolling te verkondigen dat in Itet water
de geeondllietidi ligt.
'Water hebben wlj/fn den Haag in over
vloed en dus kan' ook de gezondheid over
vloedig zijn.
Een paar jubilea dienen even vermeld.
Die Electrisolie Centrale sloot toar too-
derdduizendsten klant aan. Jammer alleen
juist op den dag dat hei bedrijf twee uur
lang stillag en het verkeek per tram lee-
V'jk in de war liep. Maar het cijfer is toch
b^fangflj’k. Er zullen «oo o/iigoveer 120
duizend woningen in den Haag zijn en
wo weten dus dut het o vergroot e deel daar
van in het bezit is vtan elektrisch licht
Setiert db oorlogsjaren is dit enorm vooruit
gegaan en heeft tot gas als verlichting af
gedaan
In nieuwe toiden wordt zelfs niet meer
toegestaan om het gas voor verlichting ie
gebruiken en daardoor heeft de electriciteit
diaar Voonuiltgling gemaakt. DW bedrijf®'
maakt imokmo winsten en men denkt er
niet over het tarief eens te verlagen.
Da tweede jubilaris is onze vriendin, de
Kamer van Koophandel die al vijf en ze
ventig jaar oud is. We hebben al meerma
len dit instituut besproken en gewezen op
de weinige beteekenis die het heeft. Het
is met de vier'.ng van dit jubilé niet ge
lukt ons te doen zien weflke groote belan-
g® gediend worden die zonder deze Ka
mer, die jaarlijks oen honderdduizend gul
den uit de zakken der neringdoenden als
verplichte bijdrage klopt, niet behoorlijk
tot hun recht zouden komen. Haar taak is
voor een goed deed adviseerend en juist dit
doel zou zonder eenig bezwaar door ta’
van andere vetrmiigingien kunnen, worden
zoggen, mtor hij moet _mij
nen. Volgi mij!”»-
Terstond daarop verwijderde hij zich m?t
snelle schreden, en de Changiron, die nem
niet uit het gezicht wilde verliezen, volgde
hem. Gagerot zag hen na en was weldra
alleen op de Brug.van Jena, wa.irop hij
nog wel een uur lang Weef staun, met de
hand aam zijn pistool, wachtende op de
terugkomst van de Changiron. Maar deze
kwam niet terug.
Het was omtrent drie uur in derymorgen
toen Gagerot- thuis kwam, woelend op de
Changiron, die hem, naak hij dacht, een
streek had gespeeld. Hjj nam het vaste be
sluit om zich te wreken, en weldra kreeg
hij daartoe gelegenheid. Vroeg in den mor
gen kwam een bediende van de Changiron,
met een boodsetop van zijn meesteres
Haar man was nog niet ieroggekomen, «n
in hare ongerustheid liet zij bij Gagerot
vernemen, of dteze iets van hem wist Na
APARTE DAMES- EN KINDER- iim
KLEEDING, BONTMANTELS.
ivii it—
pistool in d» hand, had.
1111,1 Illtn KWU1IJK, Ill IJ
Ik heb mij vergist.
onij hier een rendez-vous gegeven, &u
ik hem, dien mij het gegeven heeft,
ken, heb ik
aiangesp roken.'
De Changiron twijfelde wel niet, of dez^
man was degene dien hij zocht, maar het
