60IIÜSCBE miGODK
itcMw
F
Deze Courant komt in meer dan 6500 gezinnen in Gouda en Omgeving
E COOIANÏ
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
bergambacht, berkenwoude. bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle,
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN. STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
NOEN LEZEIS
opmerkzaam dat
publicitei bemiddel
ngeving is den de
EDITIE van de
Planten
Ho. 16942
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
EERSTE BLAD.
ig53, Gouda
Huisvrouw
1RING
i
Zaterdag 8 December 1928
FEUILLETON.
Langs verborgen wegen.
De Volkenbond en de
vrede.
ten men lijdt.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
I
K.
bureau
opnain,
verstrooid
VERKOOP
8 dagen tijds
1000 ex. zijn verkocht.
100 pags. f 0.25.
In eiken boekhandel en bij de
Uitgevers A. BRINKMAN Zn.
Markt 31 verkrijgbaar.
Hebt ge U al voorzien
-r van de
voor het annpn-
nvragen en aan-
d
EIDE 0PU8E
6160 EX.
zoowel in hand- al» in
electrieche machine»
IARKT SI
jn voor ZATER-
1 9 uur.
IULDKN
ff 0.12%, uüU
hliriNH E UllliAM.
tsen van «anvra-
dingen van
ERSONEEL
onze
m beletsel
ten.
lat hij zich niet
«de verdienste-
heer tengevolge
jdreigen uit te
..lend optreden.
oag»fn<l—rda oplag» CBOO
67a Jaargang,
Dudere gevallen,
lekte.
Avonturen van den beroemden Engelschen
detective
HERBERT PORTER.
Vrij naar het Engelech door
J. van der Sluye.
HET GEHEIMZINNIGE
TELEFOONGESPREK.
nomen en de ervaring heeft geleerd dat
zijn inzicht goed was.
Niet alles weten wy van hetgeen zijn aan
deel is geweest in de leiding, die het Kabi-
net-Cort van der Linden gedurende de
crisisjaren 1914 tot 1918 had te geven. Mis
schien is dat aandeel nog veel grooter dan
wy weten, want ieder weet dat het heldere
oordeel van Mr. Treub suggestief werkte
BRIEVEN UIT DE HOFSTAD.
CMXLVIII.
De huldiging van Mr. Treub.
Speculatie in erfpachtgronden.
Zijn groote mannen te eeren is een daad
van grootheid, aldus erkenden oude wys-
geeren reeds. Het is dus een groote daad
geweest van ons land dat het een persoon-
lijkheid als Mr. M. W. F. Treub is, heeft
getoond erkentelijk te zijn voor hetgeen hij
in het belang van ons allen heeft mogen
doen. Want dat hij heel wat heeft gedaan,
waarvoor wy dankbaar moeten zyn, zal wel
niemand ontkennen. In de moeilykste jaren
en in de moeilykste oogenblikken van die
jaren is hij het geweest die gewichtige be
slissingen had te hemen. Hy heeft ze ge-
Ieder jaar opnieuw pleegt bij de behatide-
„ti'z.a hnirnintiiw van hllifomlaMri-
VERHUUR
voor deze soort
en speciaal tarief
d. van 1—8 !•-
in hét leven te roepen. Ieder begrypt, dat
I het onmogelyik is als met één slag de wereld
I om te keeren en zal daarom de waarde van
den Bond niet afmeten aan den voortgang,
die reeds op den weg naar een dergelijke
nieuwe wereldorde gemaakt is. Wanneer
dan ook twijfel aan de waarde van den
Volkenbond wordt uitgesproken, dan is het
niet, omdat de toestand, dien men wenscht
nog niet bereikt is, maar omdat men vreest,
dat hy nooit bereikt zal worden en de Vol
kenbond in plaats van een middel ter be
reiking een beletsel voor die bereiking zal
ftyn.
In een vergadering van Volkenbondsver-
eenigingen heeft eenigen tijd geleden onze
oud-minister van Justitie, Mr. Schokking, de
vraag gesteM, of de Pan-Europeesche bewe
ging niet in strijd was met het doel der ver-
eenigingen en van den Bond. In deze vraag
spreekt zich indirect ook de twijfel uit, die
zich omtrent de waarde van den Volken
bond in het internationale leven doet gelden.
Want het doel der Pan-Europeesche bewe
ging is de stichting van een Europeeschen
Statenbond op het voorbeeld van de Ver-
eenigde Staten van Noord-Amerika. En deze
stichting zal alleen mogelyk zyn, wanneer
de Europeesche volken volkomen vry zijn
om over hun eigen lot te beschikken, wan
neer met andere woorden het nationale
zelfbeschikkingsrecht tot in zyn uiterste
consequenties geëerbiedigd wordt, omdat
een verbond der naties alleen op de basis
van volkomen vryheid .met uitsluiting dus
van-eiken dwitng. wr vöH^ of een dëëi van
een volk opgelegd, op den duur bestaanbaar
is. Maar het doel van den Volkenbond is
een internationale orde, die niet het natio
nale zelfbeschikkingsrecht tot grondslag
heeft, maar den internationalen toestand,
die uit den vrede van Versailles is voortge
komen, waarby verschillende staten feitelyk
alleen door de miskenning van het zelfbe
schikkingsrecht bestaanbaar zyn. En dit
doel van den Bond stelt hem niet alleen
vyandig tegenover den Pan-Europeesche
beweging, maar maakt hem ook tot een ab
soluut beletsel voor het vestigen van een
toestand van internationale broederschap en
van den blyvenden vrede.
Want het is toch duidelijk, dat de vrede
alleen blyvend verzekerd en de staat van
internationale broederschap eerst mogelyk
kan zyn, wanneer aan de natuurlyke en
meest elementaire rechten van ieder volk
niet langer geweld wordt aangedaan. Geen
overeenkomsten, hoe knap ook in elkaar ge
zet, kunnen den stabielen toestand verzeke
ren, die alleen het recht in staat is te schep-
Vraag geen vruchten van te jongeh
stam; leun niet op buigend riet.
de geneesmidde-
en te vragen aan
OT in de Medicjj.
Groote Markt
Als staatsman, als geleerde, als politicus,
als‘leider is Mr. Treub één der grootste
figuren geweest die ons land heeft gehad
en wij mogen het een voorrecht achten dat
wy die figuur bezaten juist in dien tijd dat
we die hard noodig hadden.
Gelijk elders ook het geval is, zucht ook
de Haagsche gemeenteraad onder de be
handeling der begrooting. Het gaat weer
zeer langzaam, want allee wordt er met de
haren by gesleept. De brandende kwestie in
onze stad is de grondpolitiek. Nergens is
het grondbedrijf zoo groot en breed opge
zet als hier, waar men rekening heeft te
houden met voortdurende snelle uitbreiding
van het bebouwde oppervlak der stad. Het
erf pachtstelsel viert hier hoogtij en men
heeft het hier doorgezet tot in zoodanig
exces dat het op punt staat een kwaad te
worden.
Het grondbedrijf is indertijd opgezet om
de speculaties in bouwgrond tegen te gaan.
De gemeente had de macht in handen en
inderdaad zal niemand ontkennen dat daar
door heel wat prijsopdrijving is tegenge
gaan. Maar de gemeente is tenslotte zelf
min of meer gaan speculeeren door fabel
achtige canons te vragen, waardoor zy de
kosten van de gronden opdreef niet alleen
voor de erfpacht gestichte panden maar
ook voor de andere. Dit laatste woidt
helaas al te dikwijls vergeten. Er is nog
een zeer groot contingent van huizen en
andere gebouwen die op eigendomsgrond
staan. Houdt de gemeente met hoogen
b, Bleekzucht
itis Maag of
ust, zwaarten ia
i (uitslag, roods
ten enz. op elke
Rheumatiek
1 lever, leverstee.
Alle ziekten vao
ling van onze begroolinig van buitenland-
sche zaken de beteekenis en de waarde van
den Volkenbond «besproken te worden. En
het is dan niet alleen de communistische af
gevaardigde De Visser, die die beteekenis
tot nul tracht te reduceeren. Aan verschil
lende kanten spreekt zich de twijfel uit, die
anderen, en ook onze minister tracht weg te
nemen door op de verdiensten te wyzen, die
de Bond in het internationale leven reeds be
wezen heeft. Dit bewyst, dat men zich om
trent de beteekenis van den Volkenbond niet
zoo heel zeker voelt. En het is duidelijk, dat
de gevoerde verdediging dezen twijfel niet
kan wegnemen. Want het gaat niet om de
vraag, of de Bond zich in het internationale
leven bij de oplossing van conflicten en het
sluiten van internationale overeenkomsten
niet min of meer verdienstelijk heeft ge
maakt. Aan deze verdienstelijkheid twijfelt
alleen wie als de heer De Visser van een
opvatting uitgaat, die alles wait niet onmid-
dellyk aan den bestaande maatschappijvorm
een einde maakt, voor waardeloos verklaart,
of wie alleen het volmaakte als waardevol
wil aanvaarden. En daarom gaat de verde
diging, die ook by de laatste behandeling
vim onze bogrooting van buitenlandsche za
ken weer door den minister en o,a. den heer
Vliegen gevoerd is, feitelyk langs de door
den twijfel opgeworpen vraag heen.
De Volkenbond heeft reeds herhaalde! ijk
goede diensten bewezen, die het uitbreken
van gewelddadige conflicten wisten te voor
komen. Maar wie aan de waarde van den
Volkenbond twijfelt, vraagt van dien Bond
meer, ziet dien Bond als wat hoogers dan
een soort bemiddelingsbureau, denkt aan de
geestdrift, die na het eindigen van den oor
log aan de oprichting van den Volkenbond
voorafging en aan de bedoelingen, die pre
sident Wilson, de vader van den Bond, met
dezen Bond had en twijfelt daarom, of de
tegenwoordige Volkenbond, niet het uitbre
ken van een gewelddadig conflict hier of
(laar kan verhinderen, maar of hij in staat I.’,
den grondslag te leggen voor een blijvende
veilige samenleving der volken, voor een
staat van internationale broederschap, die
allen oorlog vanzelf uitsluit. En die tiwyfel
grondt zich niet op de onmacht van den
Bond om nu reeds een dergelyken toestand
voegde eröij of ik het niet awaJiijk wilde
nemen. En het kwajn uit de brief wai
op 12 October gedateerd, dat ie du» dc
gewone termijn van aohi dagen. Ik ga!
den knecht een fooi en hield de invitatie
kaart besluiteloos in de hand De uPnoo-
liigmg kwam mij tamelijk ongelegen, ik
zit druk in het werk en bovendien ben Jk
geen liefhebber van dergdlijke festijnen. Ik
lw>n nu eenmaal een eenigazins in mij zelf
gekeepte natuuronderzoeker en voel mij bij
vreemden niet zoo thuis. Bovendien ben ik
ïitet wat men noemtl een ,nHin vUn ’e we-
relti”. Maar aan den anderen kant Dr
Van Bodenvlortt i» iemand uit de alCeriea-
ste kringen hij geweldig rijk en staai
bekend als iemand die een «royale hand
heeft en gaarne wetenschappelijk wer.c
steunt. Ik wist niet goed wat ik behoorde
to doen het eind van mijn overpeinzingen
was dat ik besloot do uitnoodigang aan te
nem»n - ook omdat afzeggen op den laal-
sten dag mij onbeleefd) toeleek Zoo stuur
de ik vanavond! een jongen, met mijn visi
tekaartje dat ik de uitnood’ging in vrien-
flHijken dank aannam enz Precies om acht
uur was ik in de villi rw den bankier.
Het scheen mij toe dat de huisknecht die
mijn overjas en hoed aannam, mij een bee
tje verwonderd aanzag maar zooals ik
zei. ik ben nu eenmaal een beetje onhan
dig in irezelschflp en ik kon het mij ook
verbeeld hebben. In de deur naar dc
salon sdonden de gaMheer en de gastvrouw
die de honneurs waarnamen
Wordt vervolgd.
Dit practische jaarboek is
voor ieder inwoner van
heel veel nut, feitelijk
heeft ieder het noodig.
Het sprekendst bewijs is
dat in
man is, heeft uw lakschoenen volkomen
doorweokt en u zoudt zeker)) een paar drbge
schoenen zijn gaan aantrekken als u niet
een ernstige reden had om) voorloop!g niet,
in uw woning terug te keeren.
De bezoeker keek een poosje del detec
tive zwijgend aan en. kfliute daarop.
,,l held gellji.c. Ik zal probeeren u zoo
kort inogelijk deze ongelooflijke geschiede
nis te veirrellen. Ik weet voorloopig nog
hiet wat er achter steekt. Maar veel goeds
waiansebijnlij k niet. Mijn naam is Loeoe,
Dr. Cari Loebc. Ik houd mij Iwzig met
nlaituurkun ligv stïidieön en woon sedert een
ha” jaar hier in Berlijn in «een stille
straat, om ongestoord een uitvinding waar
aan ik werk, te kunnen voltooien. Ik ken
hier zoo goed als niemand en ga ook zoo
goed als noo-’t uit. Ik was dan ook bui
tengewoon verbaasd, toen ik vanochtend
een uitnoodiging voor een avondpartij
kreeg en nog wel van- iemand di» ik ab
soluut niet ken de be' end o bank lirecteur
Dr. Von Boden lorff Inviteer la mij om in
zijn villa in Grümwnld zijn gwt te willen
zijn voor h»t avondmaal. Nog meer ver-
bofifid was ik. toen ik zig dat de uitnoodi-
Mner al voor vanavond wai».*’
..Dat iw in elk geval geen gpwoonte”,
viel de defective den spreker in Ie rel a
.Neen. Maar dit madiwl word direct oo-
zo’ost. De hui«kn.ochf die don brie! bracht
verontschi.lU'yi'e zich dbor te zeggen dat
h’f de onvelopoé in zBn zak had gehouden
en. pas vanochtend had toniggevonilen. Toen
was hij hef direct gaan bezorgen en hij
„Ik. heb inuueiG gezegil dat ik dtoor nie
mand gestoord wenschlo te worden, d!e
geen spJciwal afgeloekeud bew ijsje van
mij heeft”, zei Herbert Porter op niet on
a riemjdelijkeni toon. „Waarom kom je nu
toch een gewonen Ijezoeker aandienen
,1 Ikj heb allo mogolijke moeite gedaan
om ham wjeg te krijgen zei het meisje,
..iiiw hij wil niet weggaan vóór hij u
gespri>\ter( heeft en hij zegt als u ook maar
een greintje menschelijk gevoeJ baz’.t, u
liem een oogenblikje moet te woord staan.”
De deur van de kamer, die half-geophr.d
gebleven was, ging eensklaps weer gen ‘el
open en de bezoeker trad binnen; „Neemt
u my niet kwalyk, Mr. Porter”, zei hy
zenuwaöhtig, „dat ik u zoo kom overval
'en, maar ik moet u spreken U kunt er
zéker van zijn dat ik niet zoo zou heb
ben afangelrongen on zelfs onaangediend bij
u zou zijn binnengekpmen, als het niet
om het eigenaardigste en angstigste voor
val’ wiss), dat ik ooit heb beleefd.
De man zag er zoj ontdaan' uit, dat de
detective het nliet van zich kon vork rij gen
hom zoo maar weer heen te laten gaan
bovend en men kon immers nooit weten op
welke geheimzinnige wijze hoi^eeti dien
Imn, overtomen was in. verband stond met
de zoo samengestelde zaak die hem naar
Berlijn had gevoerd). En was dat niet zoo,
de keten van, zijn gedachten was nu toch
renlerbroken dus kon hij zijn bezoeker
licht even aanhooren.
„Neemt u Üan maar een oogtehlikie
plaats”, zei de detective en terwijl hij een
46 -
Ovar heel hst gelaat met den krachtigen
iiionj.1 en de sterke, bijna vierkante kin on
liet hoogo intelligente voorhoof!, lag een
uftlrukking van onvrgie en sterke wils
kracht Het was hem aan te zien dat hij
eriist'g n«hebt en in zijn blik verried
iets dat dit nadenken niet zonder resu'*aat
«vas dót de gevreesde en scherpzinnige
Engplscho 'speurder een uitgangspunt had
gevonien, vanwaar hij zijn ondleiraoek wel
licht tot een goed resultaat zou kunnen
brengen.
De stilte ih het nietige studeervertrek
werd onderbroken door een bescheiden tik
ken op de deur De tcekkvn van den. de
tective ontspanden z'dh en met een uit
drukking van misnoegen, die echter snel
Weer werd beheerscht, riep hij: „Binnen.”
Oo denr werd geopend en een vriénde
lijk kajnerme’sje kwam binnen dht hdn be-
taftl meedeelde dat er een heer was die
hem dringend spreken moest.
pen. Zoodra ieder volk, iedkre nationaliteit
volkomen vry is, en zyn natuurlyke levens-
eischen bevredigd voelt, kunnen de volken
zich in een internationalen jband van broe-
derschap onderling vereemgen en kan ae
vrede voor goed verzekerd ayn. Tegen het
toestaan nu van dit recht ^erzet zich de
Volkenbond krachtens zyn oorsprong en
doel. Hij is bestemd om den status quo te
handhaven. Maar ook Mr. pchokking heeft
er in de Tweede Kamer nóg eens de aan
dacht op gevestigd, dat di$ status quo de
handhaving eischt van regelingen, die met
het natuurlijk leven der volkjen in stryd zyn
en dus den vrede in den weg staan. Het vei-
drag van Versailles heeft eén kunstmatigen
toestand geschapen, met hei doel de macht
van sommige volken, door den oorlog ver
overd, te bestendigen. Staten als Tsjeeho-
Siowakye, Polen, Roemenië^hebben een be
volking, die voor een zeer ^root deel, som-s
voor ongeveer de helft zich slechts onwil
lig schikt in het staatsverband en óf een
zelfstandig nationaal besfean ófvereen i-
ging met de stamgenooten van over de grens
wenscht. Dit maakt niet slechts een blijven
de vrede onmogelyk, maar schept een toe
stand van voortdurende onnist. En de Vol
kenbond, die tot taak heef'dezen toestand
te handhaven, is daardoor epn beletsel voor
een blyvenden vrede gewoljien. Maar dit
wil natuurlijk niet zeggen,
voor het behoud van den a
lijk kan maken. Telkens wa
van den toestand conflictedd|
breken, kan hy vrëdêstrentf
Maar de oorzaak dier conflicten moet hy
blyven handhaven. En hiermee is zyn waar
de voor het behoud van den vrede, maar
tevens zijn belemmering voor het scheppen
van een toestand van blyvenden vrede ver
klaard.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoÓrende tot den bezorgkring)
15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
byslag op den pry’s. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeel ingen by contract tot zeer gereduceérden
prjjs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soiiede Boekhande
laren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het
Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zyn.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, met Zondagblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal 3.15, met Zondagsblad 3.80.
Abonnementen worden dagelyks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelyks geopend van 96 uur. Administratie Telef. Interc. 82;
Redactie Telef. 83. Postrekening 48400.
en wie zal ons zeggen hoe vaak het zyn
oordeel is geweest dat leidde tot de beslis
singe dat het zyn oordeel is geweest dat
afhield van een verkeerde beslissing. Men
heeft daaromtrent in deze dagen dikwijls
toespelingen gemaakt zonder precies feiten
aan te wyzen. Het is een communis-oponio
dat Treub’s oordeel heel dikwijls den door
slag heeft gegeven in benarde oogenblikken
voor ons land.
De tijd is nog niet gekomen, dat alles
zóó gezegd kan worden als het geweest Is,
maar als eenmaal de notulen van de Kabi
netsvergaderingen in die jaren „historie”
zyn geworden, en de objectieve geschied
schrijver er zyn stof uit zal putten, zal
waarschijnlijk de beteekenis van Mr. Treub
n^g aanzienlyk stijgen. Het is een teeke-
nend feit bij deze huldiging geweest dat
jhr. Loudon uit Parijs overkwam om er aan
deel te nemen en dat Mr. Treub onomwon
den verklaarde dat aan dien oud-minister
Nederland wel het meeste heeft te danken,
We weten het wel dat Treub en Loudon,
Loudon en Treub het tweemanschap is ge
weest dat de politiek van het Kabinet in
die jaren heeft beheerscht en dat zij vaak
tegenover de anderen hun wil hebben door
gezet.
Meer zullen wy er op dit moment niet
van zeggen, maar het zy voldoende voor
hen die zich de benauwde dagen herinneren
die ons land tot vlak bij de deelneming aan
den oorlog' zagen gebracht.
Voor velen is de levensgang van Mr.
Treub zonderling. Wij begrypen dat. Hy
was de geleerde die verder vooruitzag dan
menig ander en hy beheerschte de vraag
stukken van politiek en staatswetenschap
pen meer dan iemand anders. Te zelfstan
dig was hy dan dat hy in een gareel van
een politieke party kon wandelen. Hy was
de geboren leider naar wien men had te
luisteren en dien men had te volgen. Maar
hij was in een party die wel eens is ge
noemd de party der generaals zonder leger.
Van die generaals zyn reeds vele ter ziele,
Drucker, Bos, Van Deventer, Van Kaalte en
nog anderen.
Het is een grootsche huldiging geweest
waaraan Mr. Treub ten prooi was en wel
zeer ver uiteenloopend waren de deelnemers
er aan. Geen van hen kan de gelijke van
Treub worden geacht en er zullen er wel
geweest zyn die graag een glimpje van den
glans wilden opvangen die van de figuur
van den jubilaris afstraalde.
siguivUiendboa vam zij a
vroeg lüj „Rookt u
De be«zoeker zette zich langKaan» in de
hem gooien fauteuil en zei
„Dam u, ik za' nu lipver niet rooken.
Na zelf een sigaret te hebben opgestokeu
zette Herbert Porter de doos weer op het
hureiu en wendde zich tot zijn bezoeker
„Zopals ik zie komt u vian een avond
partij Dnar is iets voorgevallen dat i.
hMeioaal van «treek li«eft gebracht on
daarom hebt u uw gezei'schap tiem minuten
later weer verHtah Wiat u gemerkt he)t,
is zoo onrustbarend, diab u niet kon be
sluiten om naar uw woning terug te kee-
ren, ik mag wel zeggen d>at u zich in
uw huis niet vefflig zou voelen.”
De bezoeker zag den spreker ïnet wija
ope> qogon aan, zonder iets te antwoor
den Na een lange pauze begon hij einde
lijk aarzelend Ieder wooiflt wat u zegt
is juist... maar zegt u me in. godsnaam
Mr Porter
„....Hoe ik ^at allemaall weet vol
tooide do ander den zin Ik denk dat dat
gemakkelijk genoeg is. 1’- bent ik rok
Bus wasi u bij een avondpartij uitgenoo-
d’gl. SqhouwburgbTzoek is uitgwlotei
wan1 in den schouwburg pleegt men geen
tekmolières aan te doen Hei is nu kwart
voor negenen vóór acht uur zal de partij
Wel niet hestonnen zi’jn. Het pension waar
ik woon, ligt tetWriUk ver vani (te buurten
w'aar.men a/vondpurt'ien geeft, ik kan ge
rust zeggen een half uur. Do vreese’ijke
Tegen, dia vdor een goed half uur begon
ia
tel
de
net
ah
