1
f
p
1
1
tblad
99'1=
l
i
ij'
1
dan 6500 gezinnen in Gouda en Omgeving
meer
KEN
OON.
lanten
J i
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VÖOR GOUDA EN OMSTREKEN
F
Deze Courant komt ini
ekbank
No. IS948
IRA VEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
Gouda
Bahlmann
EERSTE BLAD.
I
E
B7S Jaargang.
Groote Opruiming
Zaterdag 15 December 1828
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE. BOD EG] -
NIEUWERKERK, OUDERKERK, (HJJ)EWATER, REEUWDE, SCHOONHOVEN. STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enx.
wzwakte.
Theorie en Practijk.
i
FEUILLETON.
Langs verborgen wegen
Avonturen van den beroemden Engelschen
detective
HERBERT PORTER.
»- --
Gi
t
HOORWEG-
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Jen Haag.
in
iie naar
aan het
instem-
bij de imanschen goed
lueeöt
jn.
ite.
n men lijdt.
dn
lil
ior
jke
ird.
ver-
cht.
kie-
inkt
ien-
stel-
jr»t-
ider
den.
±550
dddu,
100—
om
hel
dere gevallen,
il.—
lidmaatschap der Tweede Kamer
burgemeesterschap van Zaandam
kunnen vinden, om
het Groninger dialect samen te stellen?
V -J ?d van
>oral niet
die ziel)
f r«nd—rd* opl«q« >800 «x
Bontmantels voor spotprijzen
Indien thans dit terrein van belasting
heffing aan de Gemeenten wordt overge
geven, ontstaat de kans voor nieuwen en
grooten willekeur. Een voorbeeld daarvan
is reeds de zakelyke belasting op de bedre
ven. Vele Gemeenten passen deze niet toe,
ook al wegens de zeer onbillijk werkende
factoren, die er in vervat zyn. Anderen
daartegen halen er uit wat er in zit. Zoo
ontstaat bovendien het nadeel van ongelijk
heid van concurrentie in bedrijven, gelegen
in een zelfde streek, maar in verschillende
Gemeenten.
Bij Tiet Behandelen van dR wetsontwerp
zal door de Middenstanders wel degelijk re
kening moeten worden gehouden met dit
element. Misschien zijn er waarborgen te
scheppen voor een volkomen gelijke toepas
sing en dat in den vorm van een verterings
belasting geen verdere bedrijfsbelasting op
een bepaalde categorie der burgerij zal wor
den gelegd.
van het
ter Laan
bij de beslommeringen, verbonden aan het
en aan het
nog tijd
een woordenboek voor
Wij begrijpen dit eerlijk ge
sociaaldemocraten niet goed en
van een man als de heer Ter Lai
altijd schrap heeft gezet tegen de oorlog;-
uitgaven. Een der grootste hi
welke de verbroedering der voll
wereldvrede op haren weg
toch wel de veelheid der talen,
nationalistisch en chauvinistisch
waar men het ook aantreft, speelt de taal
een groote rol. Dit drijven zou on/
heel wat van zijn invloed op de mi
derpaien,
m en de
ontipoeten, is
Bij alle
drijven,
i geneesmidde-
te vragen aan
in de Medicü-
oote Markt 7,
Nogmaals sterk verlaagde prijzen
Speciale aanbieding Zwarte en
'Marine Mantels en Japonnen. I
partij
en het
Van hun
prachtig middel om de wandelaar de win
kels in te drijven. In liet groote magazijn
van de Bijenkort was het propvol. Een
geweldige concurrent moet dit nieuwe ma
gazijn voor alle winkeliers geworden zijn
Hel publiek koopt er graag en het neeft
er al datgene wat het habben wil. Onbe
grijpelijk lijkt het ons dat men met do
lessen die een diergelijke inrichting geeft,
niiM meer voordeel wordt gedaan, tiet groo
te voordeel dat tevens de groote attractie
is, is dit, dat het publiek zelf kan zoeke:.
en heelennaal niet afnankelijk is van de
Alles wat
en geprijsd
is.
een
van den
door de
Dr
Ik geef toe, dat i» alle
nu komt een punt,
dat nw ik mem. al uw theorieën Ik
geef toe dat ze vemuH’g zijn - omver
werpt Het huls Alexanderstrasse 30 heeft
een portier, die on Iedereen die blnn»i
komt of weggaat, let.
(Wórdt vervolgd)
Bleekzucht
s Maag of
t, zwaarten in
uitslag, roode
n enz. op elke
Rheumatiek,
iver, leverstee-
11e ziekten van
MI MI COURANT.
Waar de munten klinken, zwijgen de
wysgeeren.
gestoorde functiën;
i de kracht.
id; slapeloosheid;
Er is haast geen moeilyker ding, dan in
het leven theorie en praktjjk hand aan hand
te doen gaan en zyne levenshouding in
overeenstemming te doen zijn met de theo-
ne, die men aanhangt. Wij willen, om dit
aan te toonen, stilstaan bij een paar geval
len, die zich in den laatsten tyd hebben
voorgedaan in sociaal-democratische krin
gen, al willen wij daarmede volstrekt niet
zeggen, dat het kwaad, waarop wy wijzen,
zich in andere kringen niet of in mindere
mate voordoet.
Het eerste geval betreft eene bijeenkomst
van werknemers en werkgevers in het kan
toorgebouw van de werkgeversorganisatie
aan de Mauritskade in Den Haag en werd
eenigen tyd geleden medegedeeld door Mr.
Fock, den voorzitter van den Vrijheidsbond.
Tot deze bijeenkomst was ook uitgenoo-
digd de heer Stenhuis. Toen deze binnen
kwam, waren zjjne eerste woorden: Wat i’
het hier een armoedige boel. Bij ons ziet het
er heel wat beter uit.
Deze woorden zyn kenschetsend voor de
levenshouding van meerdere sociaal-demo
cratische voormannen, die zich kenmerkt
door een zin voor luxe, welke met eene
socialistische orde van zaken o.i. moeilijk
vereenigbaar is.
De toestand is o.i. aldus. De totale pro
ductie der menschheid levert tegenwoordig
aan een kleine groep meer dan het noodige,
doch aan de groote massa nauwelijks het
noodige. Wil men den toestand der massa
verbeteren, dan zal men toch nooit kuyien
bereiken, dat deze massa de luxe der meer
bevoorrechte groepen kan deelachtig wor
den, maar zal het levenspeil der laatste
groepen moeten daleii tot een niveau,
slechts weinig hooger dan dat van den ge
middelde arbeider en waarschijnlijk lager
dan dat der best gesitueerde arbeiders.
Wij voor ons hebben niet om deze reilen
bezwaar tegen het socialisme. Integendeel
achten wij het een voordeel. Maar vreemd
doet het aan, dat mannen als de heer
Stenhuis en anderen zich zoo weinig reken
schap geven van de consequentie hunner
leer, dat zy handelen in flagranten stryd
daarmede.
Het tweede geval betreft de dezer dagen
in de Tweede Kamer ter sprake gekomen
leerstoel voor de Friesche taal aan een onzer
universiteiten. Men kan niet ontkennen, dat
het sympathïseeren met het onderwijs in het
Friesch in nauw verband staat met het
in de laatste jaren sterk naar voren komend
streven, om dialecten tot talen te verheffen
en zoodoende het aantal talen in de wereld
te vergrooten. En het merkwaardigste 1»,
dat vooraanstaande sociaal-democraten niet
alleen daaraan mee doen, maar Zetfs de lei
ding hebben. Is niet Mr. Troelstra zijn ge-
heele leven lang een strijder geweest voor
de bevordering van het gebruik
Friesch En heeft niet de heer I
V-*. -1- I---- -1-J
neer bcnuitee heeft dringende redeueij oui
to wenscuen dat dit bezoex niet pHaats
heef’ Méér nog hij ie or erg op gekleid
Hat die oezoeker niet me, Dr. Loebe spreekt
maar m«4 nem zeli, mot ÓohuLze. Vóórts
is het hem beken 1 dat die bezoeker Dr
Loebe nooit va.ii zijn leven gezien heMi.
Wal zw± hij nu doen
De commissaris keek zijn inspecteur ens
aan en haalde de sclioudors op. Ik be
grijp er geen steek van/
Welnu dan. Mijnheer Schultze zal om ie
beginnen. iets bedenken om Dr. Loebe luit
zijn woning weg fo krijgen. Laten we aan-
I nemen hij zal hem een gefingeerde invi-
Uiekairt zenden.
Gefluüï er. Algemeene verbazing bij
aanwezigen
,,Nu gait de herr Schultze aan h*t w<rk
Bij een liefhebberij-tooneel heeft hij 5'el
eens als kapper gefungeerd hij grime -rt
zich zoo, dat hij oppervlakkig gpz.cn v>el
overeenkomst vertoont met Dr Loebewiais
vollen baard niet zoo heel moeilijk te ini
teeren is. Zoo vermomd heeft hij van d»
tf-legnaaCbeaimbto 's morgens het tele?ra
aernjenomen zoo treedt hij om ongeve >r
half acht, als Dr. Loebe is uitbegaan,
diens woning b’nnen. Om acht uur kont
het bezoek - laten we gerust maar al ze>;-
gier de dame -, die een onderhoud nu t
Dr. Loebe zal hebben, en die nu door mij»-
heer Schultee wordt ontvangen.
Zooals ik zei zij kent Dr Loebe n’e1;
het bedrog gelukt aanvankelijk. Dan rin
kelt onverwacht do telefoonbel. Wat don' t
Vrij naar het Engelsoh door
- J. van der Sluys -
HET GEHEIMZINNIGE TELEFOON
GESPREK.
de
inoiaiölail
meenie.
aam zit zijn
geneigd eens diep in de zaK te tasten.
wordt. Men aan, dunkt me, toen wel vei
lig aannemen dat deze transactie geen an
der doel had, dan ia uiteen zetuo.
Herbert Porter had voorloopig uitgeepro-
sen en begon qp zijn gemak een siga, 31
aun te steken. Een ademlooze spanjO.ng wa*
er onder de aanwezigen. Ze Keken allen
naar hem maar hij rookte met langzame
trekjes en met blijkbaar genot zijn sigaret-
,,{J spreekt begon de commissaris ein
delijk, en aan zijn stem kon men hooren.
dal het betoog van den Engelschen detec
tive hem opgewonden had, ,,u spreekt naar
van een onbekende, die eiken nacht Dr
Loete'a onzichtbare gaat waa. Deze zei do
man heeft naar uw uiteenzetting gis cc-
ochtend eten telegrambesteller op de t-ip
opgewacht, in de gqlaante van Dr. Loebe.
Deze onbekende, die u mijnheer Schultze
noemt, zou verder in de gelegenlied zijn
geweest de woning van den geleerde te
openen en binnen te gaan en nog wekzóó,
dat aan biet slot geenerïei sporen vjp ge
weld zichtbaar zijn. Ja,f nog meer - het
lichte costuum dat in do kleerkast “an Dr.
Loebe hangt, hoort nliet van httn! De in
breker... de moordenaar. heeft het dus
meegebracht om do verdenking op
Loei» te richten
mail mogelijk. Maar
hulp van het winkelpersoneel,
er be koop is, ligt uitges.ald
te veine. Men kan rustig zijn berekeningen
maken, zijn plannen vastetellen en niets
dringt tot haast. In een gewonen wink-1
zit je dadelijk opgoscheept met een win
kel jufrouw die jo van allerlei tracht aan
te praten en die voor een oogenblik heele-
inaa' in je dienst staat. Dat irriteert nu
eenmaal vele menschen.
l\'e zouden nog heel wat voordellen co
aangename zijden van dlit winkelsysteem
kunnen opnoemen maiar ieder kan ze eigen-
Een Middenstaridsbelang.
De Minister van Financiën heeft by de
Tweede Kamer een wetsontwerp ingediend,
waarbij een oplossing va» hot vraagstuk
van een betere verhouding tusschen Kyks-
cn Geineente-financién wórdt voorgesteld.
Het ligt niet in onze bedoeling in den
breede op dit onderwerpt zelf hier in te
gaan; maar toch willen *i) op een zaak
wyzen, die er mee samenhangt, en
voor een groote categorie Van Middenstan
ders van beteekenis is, nd. voor hen, die
een winkel-, koffiehuis- of iestaurantbedryf
uitoefenen. De Minister todh wil de Perso-
neele Belasting voor het Ryk afschaffen en
dit belastinggebied aan de'Gemeente over
geven.
Herhaaldelyk is op congressen van den
Middenstand geprotesteerd tegen het heffen
van Personeele Belasting voor de bovenge
noemde bedryfslokaien. Zooals men weet,
wordt geen belasting geheVen van lokalen,
die tot fabriek of werkplaats dienen. Van
winkels en logementen wordt echter naar
een derde van de huurwaarde de Personeele
Belasting gevorderd, terwyl het toppunt
van onbillykheid en onrechtvaardigheid
wordt bereikt ten aanzien vim koffiehuizen
en restaurants door de exploitanten van
zulke lokalen voor de volle huurwaarde in
de Personeele Belasting te treffen en ook
het meubilair in zulke lokalen te belasten
als ware het in gebruik tot gemak en ge
not van den exploitant zelf.
Het zal misschien memgeti lezer bekend
zyn, dat de heer Prof. Treull toen deze Mi
nister van Financiën was ifi het Oorlogs-
ministerie, een wetsontwerp indiende tot
wijziging van de Personeele Belasting,
waarby het karakter van deze belasting als
verteringsbelasting zeer zuiver tot uiting
kwam. In zijn ontwerp werden dan ook alle
vertrekken, die niet tot gemak of genot
van den gebruiker dienden,, van de Perso
neele Belasting vrijgesteld, daarbij inbegre
pen de logementen. In dit stelsel bleven
winkels, café’s en restaurants en ook kan
toorlokalen voor de Personeele Belasting
onbelast. Dit wetsontwerp bleef liggen tot
na het aftreden van het Oorlogsministerie.
Minister de Vries, die in 1918 de portefeuil
le van Financiën kreeg, wijzigde dit ont
werp weer geheel en bracht tal van ele
menten er in, die de Personeele Belasting
voor velen niet alleen tot een verterings
belasting, maar bovendien tot een verkapte
bedrijfsbelasting maken.
By de behandeling van het wetsontwerp
in 1919 werd getracht het stelsel-Treub
weer te bereiken. De toen ingediende amen
dementen konden evenwel geen meerder
heid verwerven. Zoo bestaat thans nog een
toestand, welke aan velen eep groote erger
nis en onbillyken, vaak bovenmatigen druk
geeft
[getwijfeld
nassa ver
liezen, indien in allé landen dezelfde taal
werd gesproken.
Men zit nu echter eenmaal met die
veelheid van talen. Ze kwijt te worien gaai
inoeiljjk en zal in elk geval een langdurig
pioces vereischen. Maar wat zij,
verbroedering der volken streven wel kun
nen doen, is o.i. niet deel te nemen
streven, om het aantal talen nog te 'ergroo-
ten.
Wij hebben daarom met groote
ming het verslag gelezen van hetgeen de
heer Schaper heeft gezegd, om zijne
gemoeten, die voor den leerstoel
Friesch ijverden, het verkeerde
standpunt onder het oog te brengen.
De heer Schaper acht de Friesche
beweging in haar consequenties funest en
belachelijk. Juist de taalquaestie, zegt hy
bewerkt steeds strijd en verdeeldheid. Hy
wijst in dezen op den strijd tusschen Vla
mingen en Walen en zou op nog tal van ge
vallen meer kunnen lijzen. Ligt het nu in
de lyn van de vredesbeweging en dé demo
cratie, vraagt de heer Schaper, om ver
deeldheid op taalgebied aan te wakkeren?
Wy aarzelen niet met den heer Schaper
deze vraag ontkennend te beantwoordt
u nu, dat mijniheer Söbu.tzo doen zal P”
„Hij zal aan hJt toestel komen onder
den naam van Dr. Loebe', mompelde de
comttnissaris.
,,Zeir juist Hij zal zeggen u spreekt
met Dr. Lo-ebe Want daar naa&t zit im
mers een. dame, die zich W84j.reclnijn.lijk
niet weiplig verwondierein zou, a.a de ver
meende mijnheer Loebe de telefoon maar
in alle eeuwüigihedi 1 het doorrollen. Een
deji-gielijke handeling van mijnheer Loebe
zou wellicht zelfs haar argwaan opwekaen
en dat is juist wat hij tot eiken prijs ver
mij n wil wantrouwen van zij» bezoek
sters. Dus neemt hij den hoorn op en
spreekt. En nu geschiedt er jets, waardoor
de argwaan van dfe dame toch wordt op
gewekt. Misbdhien valt hij uit zijn rol,
doordat hij het spreken met veranderde stem
niet lang kan volhouden, misschien herin
nert de stem van mijnheer Loebe haar erg
aan die van mijnheer Schultze - dien zij
kent. Zij staat van haar stoel op en kijkt'
den vermeenden Dr. Loebe scherp aan. die
niet veel jntelligentie noodig heeft om te
ontdekken dat hij ontmaskerd te. Met één
slag is alles voor hem verloren. De eerste
gang van de dame zal natuurlijk naar den
echten Dr. Loebe zijn en dan zal het on
heil onverbiddelijk w-rder zijn gang gaan.”
..Wat is het eigenlijk voor een onheil
waarvan u zoo aardig aan het vertellen
bent?” zei de commiseari spottend!
..Luister nog een ©ogenblikje. Ik ga
verier Laten we bijv, eens aannomen dat
Dr Loebe een uitvinding heeft gedaan
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, met Zondagblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per ?OèL,pcr kwartaal 3.15, met Zondagsblad 3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31. GOUDA,
by onze agenten öh loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux xÜn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie Telefl Interc. 82;
Redactie Telef. 8^- Postrekening 48400.
BRIEVEN UIT DE HOFbTAD.
he nebbeu in de reeidontie opgewekt net
ölntorAlaas feest gevierd en we moeten ho
pen uut iedereen, van de koopers lot de
verKOopers tev redien is. Men zegt dab voor
veTKoopera net öinteriKiaaeleeet en
is voor de welvauti van een ge-
Ais het er by de meaiechen goed
ze juist bij deze geiegenueid
daarentegen schraalhans keukenmeester dan
lijdt Uijze dag er nel eerst en bet
onder.
Ondanks de concurrentie van don Kerst
boom houdt de oude eerwaarde bisschep er
flinx zijn reputate bij op. Het feest heelt
voor velen beapringi en het is nu eenmaal
zóó dat het sentimvnteeke Karak'ter dat het
Kerstfeest heel geanaskelij k aanneemt voor
der
SI -
i. Ik khn me heel goed ean inbreker voor
■tellen”, antwoordde Harbert Porter onver
stoorbaar en met een glimlachend gezicht,
terwijl hij zijn handen in zijn broekzakxea
begroef. .die den hoorn van het toc.«tei
en zich aanmildt met den naam vai
den man wiens ongienoode gast hij is
„Hebt u heusch zulke grappenmakers ent
mOet in uw praktijk
Ik d/enk absoluut niet aan een grap,
maar aan oen sitüaltie, die den inibrdker er
tee dwingt aan de telefoon te komen.”
-.Misschien wilt u dan zoo goed zijn”
de commissaris uit de hoogte, „mij
emj situatie te schilderen, waarin dat nco-
mu zijn.’*
..Met het grootste genoegen”, klonk het
vriendelijke antwoord van den kalmen Brit.
..Stelt u eens het volgende voor: een man,
laten we hem mijnheer Ftehultze noemen,
hoort dat een andere man, laten we zeg-
Dr Loebe, een bezoeker wacht. Den
veien n.et zoo zeer aanlokkelijk
Het aardigst is altijd eens op
a v on Jen vóótr den grooten dag
vijfden Deeejnber een wandeling
siad te ondernemen. Het is maar ééu keer
in hel jiar dat je een dergelijken tocht
kunt ondernemen want allo andere dagen
van het jaar hcerecht er een naargeestig
Het is ‘s avonds wel zoo gezellig
langs do verlichte wunkels te wandelen dan
het schemeruur en Ivet zal psycholo
gisch wel vaststaan dat een goed humnir
rechtstreeks den kooplust en de offervaar
digheid bevordert.
He. was zeer druk in de stad toen wij
or op dien éénen avond rondiooemelden
eens een kijaje fco ikuuciu Just op
eeo olectr.sclio verrexijkerl Hij heelt ie.»e-
ren nacht daaraan gewerkt - oij verlichte
vensters, waai geen jadoufidan voor wa
ren. Ik heb den muur van dit huis eens
goed beiekeni. Het is denkbaar dat iemand
el.en nacat, eventueel met behulp van een
touw, zich op het achterbalkon, waarvan
m)?u in Loebe's werkkamer kian kijken,
heeft laten za.ken en> van deze observatie
post uit, de vorderingen van Loebe'- wer.i
heeft nunnen gadeslaan. Laten we nu u-ïg
verder gaan en aann^nen dat het een
gladde vogel' was, die zich hier de Bele-
genilu-id (geboden zag oi een vermogen ;o
verdienMii. Hij reconstrueert de uitvinding,
want hij heeft wel verstand van etl^ctro-
teehniek Hij verkoopt de uitvinding met
alle rechten aan een dame, dje hij alsr ’k
kent, maar die om goede redenen - van
hem on-ler zijn eigen naam waarschijnlijk
de zaak nret koopen zat. Hij treedt dus
onder den naam van den echten uitvinder
met hnar in correspondentie, stuurt leeke-
ningen en beschrijvingen - want hij heeft
alles gezien, en is goed oip de hoogte. De
list gelukt, de «fame, die rijk en ontwik
keld is en graag kunstenaars en mannen
krnn wetenschap steunt, gaat op de zaak in
De vsfeche Dr. Loebe slaagt daor allerlei
voorwendsels er tn een punsoonlljke ovt-
nnoeting te vermijden en alles schriftMijk
to doen. Hij is. zooals ik al zei. e°n glad
de vogbl. Óp 10 October goeft de koopsters
a.n het patent, laten we zeggen Emma
Hollberg. een cheque af van 75 000 Mark,
it., door een onbekend heer geinoasseerd
duister in de uAn.cellstriiien dank zij de
paedagogische bfmocizucht van de ovarhe d
•lie reeds vroegtijdig de winkels doet slui
ten. Officieel staat dit s.uatingsuur op 9
uur maar aangezien de uren van zes of
zeven tot negen uur zeer slechte uren zijn
voor de winkels, gingen velen er al toe
over om eerder de deur te sluiten. Het
overkomt je dus nooit s avonds door de
oude binnenstad te wandellen dan strikt
noodig is om van de tram naar een the
ater of zoo iets te wandelen. Wij geiooven
dat men veel verstandiger deed de winkel-
één of twee middagen per week te sluiten
en daurnakist óón of twee avonden open te
laten.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda eA dan bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zatjkiagnuinmer 20
bijslag op den prys. Liefdadigheids-advertentiën de helft van dan prys.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: I—4 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 60 hooger.—
Gewone advertentiën en inbonden mededeelingen by contract tot zeer gereduceerden
rys. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Baekhande-
iaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het
Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zyn.
50