moe
t, nee
m Nou
NOURY
URANT
lithand
1
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve1
Britsche en Duitsche handelsbelangen,
Pz. - Gouda.
Slotenfabriek
Ion-en Feestdagen
BEWOGEN GESCHIEDENIS EENER
HANDELSSTAD.
Zal Barcelona evenals Madrid en Valencia op het
laatste oogenblik stand houden
2LD,
'Nobelprijs voor
Chamberlhin
No. 19941 Woensdag 25 Januari 1939 77e Jaargang
de geredden van de
„CAVALIER” TE NEW-YORK
AANGEKOMEN.
V
Die Uw mak
Daarvooi be-
seien in een
krant uil Uw
daarom in
r i
Duitschland gezette Joden zullen kun-
niet onbelangrijken invloed op
te halen. Zij zwllen ook pen zekeren ter
ming van den Dierentuin. Ook bet sêrvi-
goederen zal opeen specialé rekening
31en.
'kreeg
Franco’s troepen staan voor de
buitenwijken.
Bevredigende vorderingen gemaakt
bij de tót dusver gevoerde Britsch-
Duitsche economische bespr ekingen.
een
even-
mtsiag gC-
•t Schacht’s
herstel
j. Zoo-*
ïkkende en versterkende
laam en geest nieuwe
Ondervind den weldadig
oed op Uw zenuwen, die
heerschter maakt. Moe-
iwljnen door Tonicum
ipeltje vóór den maaltijd,
e en drogisten verkrijg-
Jacon. Dubb. flacon f 2.25
i
fANJES
GEN
NISDADELS
N BUK EN GLAS
IRTEN NOTEN
FRUITMANDEN,
p concurreerende P
TELEFOON
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal f 2.25, per week 17 cent, overal waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 3.15.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef
Interc 2745. Postrekening 48400.
tjt beperkt U den heerlijk opwekte
i drt buitengewone middel, tiet «k_
i krocht en weerstandsvermogen, «t
«mown. Gwn kier middel t>m ijrf
ten fit te worden!
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
1—5 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten. Gouda en den bezorgkring:
1—5 regels 1.55. elke regel meer f 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer, 20
bijslag op den prijs. Ldefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.25, elke tegel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 hodger.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van schede Boek
handelaren, Advertentiebureaux
aan het Bureau zijn ingekomen,
prijs Groote letters en randen
worden gestort, die loiter volgens een nog
niet bekende procedure zal worden over
gemaakt.
Men gelooft, dat nog onderhandeld zal
worden over het meer algemeene vraag
stuk der 60.000 Poolsche Joden, die nog
in Duitschland verblijven.
Twaalf leden van den Rijksdag te
Stockholm hebben voorgesteld den
Nobelprijs voor den vrede voor het Jaar
1938 toe te kennen afin Chamberlain.
Zij hebben dit vonrstel ingediend bij
de Nobel-commissie van het Noorsche
parlement, waarbij zij de meening uit
braken, dat Chamberlain ongetwijfeld
in September 1938 Europa Moor een ramp*
heeft behoed”.
BINNENLAND.
Graaf Schwerih von Krosigfc wilde
aftreden.
Hitler weigerde zijnpntsiag g^-
graagd in verban# met Schacht’s
heengaan te aanvaarden.
Reuter meldt uit Berlijn, dat aldaar
bekend is geworden, dat dof Duitsche
rijksminister van financiën graaf ScKwe-
rin von Krosigk, de vorige week zijn, ont-
slag heeft gevraagd, toen dr. Schacht
onitieven werd uit .zijn functie/van
Rijksbankpresident. Hitler weigerde e'fth-
termiet onj^ag te aanvaarden.
Een Djiitsch-Pdolsche regeling inaake
U de verdreven Joden:
Een nieuw onderzoek, °ok van
reeds uitgevoerde bevelen <rap
uitwijzing.
Gisteravond, aldus Reuter, is te Berlijn
een Poolsch—Duitsche regeling ten aan
zien van de 10.000 Poolsche Jodpn, dte
einde October plotseling over de Duit-
sche grens, werden gedreven, geteekend.
«Het Duitsche Nieuwsbureau meldt dat
bevoegde Duitsche en Poolsche auto
riteiten overeengekomen zijn voorloopig
de van beide 1 kahten bevolen .uitwijzin
gen uit de grenszone, voor zoover die nog
niet ten' uitvoer war$n gelegd, uit te
stellen en geen Eerdere uitwijzingen te.
gelasten.
.Met wederzij dsch goedvinden zullen
zoowel de fiangfende ais ook de reeds ult-
gevoerde ultwir’-1-
pompanys, befaamd Catalaansch leider,
heeft dezer dagen alle bewoners van
Barcelona opgeroepen om tot de uiterste
krachtsinspanning mede te strijden om de
rechtschen tegen te houden. Hij wees er
daarbij op, dat de Catalanen, zoo Franco
wint, hun autonomie zullen verliezen. Daar
mede raakte hy aan een teer punt; wan
neer het ging om de verdediging van hun
onafhankelijkheid, zijn de Catalanen steeds
energieke strijders gebleken. De Catalaan
is er zich bewust van dat Barcelona een
der belangrijkste, zoo niet de belangrijkste
stad van het Iberische schiereiland is, en
dat deze stad met zijn meer dan een mil-
lioen inwoners op handels- en industrieel
gebied de kroon spant. Vol trots noemt hij
Barcelona „de stad der duizend wonderen”
Volgens de overlevering zou de stad om
streeks 300 v. Chr. zijn gesticht door Ha-
milcar, den vader van den befaamden
Carthaagschen veldheer Hannibal. Een an-
x dare sage weet te vertellen, dat de stad
haar ontstaan zou darken aan Heracles,
aan wien ter plaatse in den Romeinschen
tijd een tempel was gewijd. In ieder geval
bestond de stad ten tijd» van keizer Augus
tus als een klein, tnaar belangrijk plaatsje
op een heuvel gelegen, en een middelpunt
'an handel en bedrijf.
Omstreeks het begin van de vijfde'eeuw
werd de stad met het omliggende land door
de Goten veroverd, die er zich vestigden en
er hun bouwwerken oprichtten. Eenige
eeuwen later, in 713 werd de stad, die nu
al grooter en grooter werd, door de Mooren
veroverd, die eenige jaren te voren Spanje
bij Gibraltar bjnnengedrongen Waren. Ook
zij breidden/Barcelona belangrijk uit, en
stichtten talrijke bouwwerken. Karei do
Groote veroverde de stad in 803 na een be
legering van 7 maanden en stelde het ondsr
het bestuur van markiezen of markgraven.
Daarop volgde in 1137 haar vereeniging
met Aragon, terwijl zij onder Ferdinand
en Isabella wederom met Castilië vereenigd
werd. Het spreekt vanzelf, dat de inwoners,
die in die dagen algemeen‘om hun flink
heid en doortastendheid bekend stonden,
herhaalde malen pogingen deden zich te
bevrijden, die evenwel alle mislukten. Geen
wonder, dat de handel van de stad geducht
begon te -kwijnen.
Ook de volgende eeuwen zijn één lange
strijd tegey het oppergezag. Zoo vormde
Barcelona in 1640 het brandpunt van een
opstand tegen Philips TV; van den Spaan-
schen Successie-oorlog maakten- de bewo
ners van Barcelona gebruik, om zich we
derom tegen het reeds lang erkende vor
stenhuis van Spanje te verzetten; dit alles
echter zonder het minste succes.
Vele revoluties volgden nog en vaak was
het eigenlijk moeilijk vast te stellen, of
Catalonië werkelijk onafhankelijk van
Spanje was. Hoe tet ook zij, de Cataloniër
voelde zich onafhankelijk en zoo heeft hif
er eerst niet in slaagden de juiste plek op
k te sporen. De inzittenden van de „Cavalier”
schreeuwden luid om de aandacht te trek
ken, Het gebaas van de storm maakte hun
geluid echter onhoorbaar. Daarop pesloteif
zij gezamenlijk een lied te zingen, hoewel
zy allen verkleumd van k*ou waren, doornat
en uitgeput van angst en hun toestand 4US
inj het geheel biet tbt het aanheffen van
een lied aanleiding gaf. Zij deden dit na
tuurlijk om op d^ze wijze het geluid van
den rtorm te overstemmen. Het moet'een
vreemde gewaarwording voor de mannen
in de reddingboot geweest zijn, toen zy in
het noodweer een gezang hoorden.
Algemeen is then van meenïng, dat de
zware sneeuwstorm de odflMb van het on
geluk geweest is. De -dalinS^p hét water
was zoo plotseling, dat niemand er op voor
bereid was. De bodem van het toestel werd
met zooveel kracht operigescheurd, dat het
*water oogenblikkelijk naar binnen drong'.
JMI (Mimi,
BERGAMBACHT, BERKENWOUlffi, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUPÉRAK. HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
NIEUWEI^KERK, OUDERKERK,OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
dan ook een eigen taal, eigen zeden, eigen
gewoonten. Het behoeft niet te verwonde
ren, dat een stad, die zoo’n woelige ge
schiedenis achter den rug heeft en zopveel
verschillende volkeren binnen zyn muren
gehuisvest heeft, uit een' wonderlijk meng
sel van bouwwerken bestaat. In de eerste
plaats vindt men er oude Romeinsche in
vloeden, waarvan echter slechts weinig be->
waard gebleven is in <jen loop der tijden.
Van de Gothische en Moorsche bouwwerken
is veel mee? overgebleven. Eerst in de
19de eeuw is buigen de oude stad een groot
complex van nieuwe straten gebouwd, dat
de stad aan drie zijden omsliïft. Hier vindt
men tal van prachtige en moderne wonin
gen, van waar men een indrukwekkend uit
zicht over een gedeelte van de Middelland-
sche Zee heeft.
Geen havenstad van Europa is dan ook
schooner, meer met bloemen en planten
overladen en door zijn geheele sfeer be-
tooverender dan Barcelona. Het middelpunt
Van de stad wordt gevormd door de breede
Rambla Avenida”, die uitkomt op de
Plaza de la Paz”, waar zich het zestig
meter hooge „Monumento Colon”, het in
drukwekkende gedenkteeken van Columbus
verheft. En aan den voet van het stand
beeld ontwaart men het stadsbeeld, dat een
internationaal karakter draagt.
Zonnig is deze havenstad aan de Middel-
landsche Zee, maar schaduw omfloerst
thans de hoofdstad van Catalonië, waar
zoo’n hevigen strijd wordt gestreden.
Oorzaak daarvan is mede, dat de Cata-
laansche onafhankelijkheidszin aanknoo-
pingspunt werd voor extreem-linksche in
vloeden, die voor een aanzienlijk deel de
interne moeilijkheden der laatste vijf jaar
in Spanje hebben veroorzaakt.
dat dit de voornaamste oorzaak is van
Duitschland’s economische moeilijkheden.
Hudson sprak verder over samenwer
king tiisschen de Britsche en Duitsche
steenkoolindustrie en over de besprekingen,
die kort geleden gevoerd zijn tusschen de
Reichsgruppe der industrie en de Fedeih-
tion of British Industries.. Hü voegde hier
aan toe: „Ik hoop, dat de bevredigende
vorderingen, die tot dusverre bij deze be
sprekingen gemaakt zijn, een goed voor-
teeken'vormen voor de toekomst en dat zij
succes zullen hebben door ons terug te
brengen naar een vriendschappelijke han-
delsconcurrentie onder meer normale sta
biele omstandigheden.
Ik moet hier echter een waarschuwend
woord aan toevoegen. De vooruitgang
van den handel Hangt af van de interna
tionale omstandigheden en in de eeifctc
én belangrijkste plaats van' een h
van het internationale vertroWwap.
lang Europa in een toestand van span
ning ^verkeert, kan niet verwacht wór
den, dat de handel bloeit.
Onze eerste minister heeft het uiterste
bewijs gegeven van zyn bereidheid on^
raar een regeling te streven van intema-
tiojiale geschillen door middel van vreed
zame onderhandelingen. Doch ik gelqpf
dat wij in alle vriendschap een wederge,
baar mogen verwachten. Ik geloof, dat zijn
politiek in dit opzic'ht den steun heeft yan
d# overweldigende meerderheid der men
seden, zoowel in Groot-iEfrittannië als in het
'twënfawLjk hoop daarom nog steeds, dat
ondanks allexmoBlijkheden, die ons thfins I
schijben te belagen, wij er in zullen sla
gen epn redelijke en bevredigende regeling
te bereiken van het probleem „Duitsch
land en Groot-Brittannië op de wereld
markten”.
Van semi-officieele Duitsche zijde wordt
gemeld) dat binnenkort de vertegenwoordi
ger van de'Duitsche industrie Hipps zich
naar Londen zal begeven om de economi
sche besprekingen, wplke in Februari ge-
houde-n zullen worden met den „Board of
British Industries” voor te bereiden.
t
Thans staan Franco’s troepen voor de
buitenwijken. Officieel wordt medegedeeld
dat Manresa en Martorell door de troepen
van Franco zyn ingenomen.
Een der beide spoorlynen, welke van
Barcelona naar de Fransche grens loopen,
is hierdoor afgesneden.
De Marokkanen, die langs de kust op
rukken, zifnhet vliegveld van Llobregat
gepasseerd en hebbep een punt bereikt op
anderhalven kilometer afstand van dè bui
tenwijken van Barcelona.
’De rechtsche batterijen vuurden heden
reeds op de havens van Barcelona.
De omsingeling' van de stad wordt snel
voltooid. De legionnairs hebben gemotori-
seerde colonnes uitgezonden, die om het
bergmassief Van Bruchs, langs het zuiden,
heengetrokken zijn.
De laatste weerstandslinie van Barcelo
na, zoo wordt’ dooi^ het rechtsche hoofd
kwartier medegedeeld, is onherstelbaar in
eengestort. Een rechtsche strijdmacht van
100.000 man is over de rivier Llobregat
getrokken, die langs de westelijke'* buiten^
wy'ken van Barcelona stroomt en dgn in
t noordwestelijke richting naar Mhnresa
vloeit r
miliciens, die te Rome zijn geconcentreerd
om deel te nemen aan de jaa^lijksche
schouw ter gelegenheid van den verjaardag
der stichting van de militie op 1 Februari.
Van <£ze concentratie is gebruik gemaakt
om de miliciens een periode te rlaten door
maken van oefeningen met automatische
en andere wapens.
GEEN GROOTE MANOEUVRES
IN DUITSCHI^AND.
Een tegenspraak van geruchten dbor
het Duitsche oppercommando. z
Het groote hoofdkwartier der buitscne
troepen spreekt, volgens Havas uit Berlyn,
de geruchten tegen, welke in het buitenland
hebben geloopen over manoeuvres va» hel
Duitsche leger tegen 15 Februari a.s.
In antwoord op een desbetreffencft^vraag
zoo meldt Havas verklaarde de
woordvoerder'van het groote hoofdkwartier
van het Duitsche .leger, dat de groote ma
noeuvres met deelneming van de eenJ»eden
der legers te land, ter zeev en in de lucht,
eerst in het volgende jaar gehouden zullen
worden.
Wat de manoArvres dér gewone leger-
«orpsen betreft, zoo zeide de woordvoerder
verder, deze zullen, evenals allé jaren in
den herfst gehouden worden.' De zegsman
vtfegde er aan tee, dat» geen mawtpuvres
van, anderen aard op het grogramma staan.
Het oproepen van lichtingen
in Italië.
officieel^ kringen te Rome verklaar
de men niets te weten ^yan een op groote
schaal onder de wapen§n\oepen van reser
visten, waarover in het buitenland een be
richt was gepubliceerd. Indien er reservis
ten onder de wapenen werden geroepen,
kan er sleets sprake zyn van normale op
roepingen w)or herhalingsoefeningen.
Ongetwijfeld zyn er, volgens Havas^ ook
te Rome Argelyke geruchten in ontloop
geweest. M^fc^prak met name van lichting
1901, dat zyn de mannen, die in l^Ül zyn
geboren. Men noemt dat echter tamely k on
waarschijnlijk, daar deze mannen thank 37
jaar én ouder zijn.
Voorts wordt melding gem&akt van jon
gelieden die een individueele oproepings-
kaart hebben ontvangen. Dit zijn radiotele-
grafisten, het personeel van gevechtswa
gens enz.
*pe drukte, welke in de kazernes t$ Rome
heerscht, komt althans ten deele voort uit
de aanwezigheid van $0.000 fascistische
Tjjdens het jaarlyksche diner, dat aan
geboden wordt door de Duitsche Kamer
van Koophandel voor het Vereenigd Ko
ninkrijk, heeft de minister voor den 0ver-
zeegfthen handel, Hudson, een rede uitge
sproken in antwoord op een toast op
„GrootjBrittannië en Duitschland op de
wereldmarkten”, die voorgesteld werd door
ministerialdirektor Wfehl.
In zyn rede keerde Wiehl zich blijkens
het verslag van het Duitsche Nieuws-Bu-
real tegen het veelvuldig geuite verwijt,
dat Duitschland zich op het gebied vairden
buitenlandschen handel van unfaire metho-
dejy bediende. Het stelsel van'de deviezen
controle, aldus Wiehl, het stelsel van de
bilaterale clearing en van de betalingsoverc
eenkomsten, is Duitschland door de credi-
teur^taten opgedwongen. De methoden tot#
bevordering van>den export*kwamen voort
uit het feit, dat Duitschland slechts door
export de noodige deviezen vdor zijn on-
misbaren levensmiddelen- en grondstoffen-
invoer kan verkrijgen.
De Duitsche ambassadeur von Dirksen
uitte zich optimistisch over de vooruitzich
ten voor de Britsch-Duitsche handelsbe-
trekkingen. Het in Juli van het vorig jaar
te Londen gesloten handelsaccoord zou een
zeer hechte basis-kunnen blijken, waarop
verdere mogelijkheden zouden Iqunnen wor
den ontwikkeld.
- Hudson zeide ite.m.; „Duitschland’s
economische moeilijkheden komen mij
voor als in hoofdzaak veroorzaakt door
de intense ontwikkeling van de binnen-
landsche markt onder den druk van de
bewapeningseischen A'an het Vierjaren
plan. -WTehl heeft gezegd, dat de devie-
zencohtrole, de clearing en de beta-
lingsovereenkomsten Duitschland opge-
drofigen zijn door de crediteurlanden.
Ik ontken niet, dat schuldeischers g(iar-
r^e innen wat zij kunnen van hun vorde
ringen, maar ik hen het er niet mee eens.
DE„,MARNIX” IN ZWAAR
WEER.
Het voorschip was van de brug af
niet meer te onderscheiden doorrde
óverkomende zpeën.
Het motorschip „Mamix van St. Aide-
gonde” van de Stoomvaart Mij „Ned«g-
land” is gisteren op haar thuisreis 24
uur. over tijd te Southampton aangeko-
men met tweehonderd passagiers aan
boord. De vertraging was een gevolg van
het zware weer in het Kabaal Een pas- *7
sagiere had door brekend glas een diepe
wonde in het been opg&loopen en: ver
scheidene leden van de bemanning had-
*den,-minder ernstige kwetsuren opgeloo-
pen.
Zondagnacht beliep de storm het schip
nabij Ouessant. Gezagvoerder Mörzer
Bruyns verklaarde bij aankomst te Sout-
hampton.'dat de'óverkomende zeeën zoo
geweldig waren, dat hij van de brug het
voorschip niet meer kan onderscheiden.
De torenhooge watermassa’s benamen
i elk uitzicht. Tijdens dén storm ving de
„Marnix” noodseinen van vijf schepen
op, jnaar de'toestand van het Neder-
landsche mailschip* was op dat oogen-
1 blik van dien aard, 'dat de gezagvoerder
niets anders durfde te doen, dasAzlch
¥iet zijn eigen zware taak te bonroei
De bakboordzijde van den bai ’>kr
door de bekkende zeeën een deuk van
-tien voet hoog en dertig voet. lang. De
kapiteinshutten, welke zestig voet boven r
de waterlijn liggen, en de salons werdep
oversj-rofc^pd en in de“ verblijven, voor de
'bemanning'was het ru>g erger. De eenifee
kans om groöter gevaar te vermijden
was koers veranderen en op zee te stu
ren, zeide kapitein Mörzer Bruyns. Wij
zijn toen vijftig mijl uit de kust gevaren.
De Haagsche Dierentuin verkocht?
Amste'rdamsche combinatie zou er
negen tob voor over hebben.
Onlangs ^werd1 gemeld dat er nieuwe
ond^handelingen waren geopend over
verkoop van den Dierentuin. De presl-
dent^commissaris van het K.Z.B.G., no
taris Zondag, kon dit bericht bevestigen.
Thans vernemen wij, dat de bespre
kingen Jót resultaat hebben gehad1, dat
een voorloopig koopcontract is gesloten
t door een Amsterdamsché combinatie,
welke voor een bedrag, van 900.000
eigenaresse zou wórden van den tuin,
uitgezonderd hef hoofdgebouw, waarop
een servituut.rus£. 1
Reeds zou', zoo vernaAien wij verder,
Qen bedrag van 250.000 zijn gestort als
garantie voor het nakien, van.de con
tractvoorwaarden. 1
Met zekerheid mag worden aangeno*
mdh, dat het de bedoeling der koopers
zalzijn het Dierentuln-complex tot
bouwgrond te bestemmen. .Van wolkan
aard de bébotiwinAeal zijn, of er kan-
toórgebouwen dalf^wel flats komen, Jk
nog. niet bekend, maar' hoe zij ook-zql
zijn, in elk geval zal het stratenplan, In-
dejtljd voor het terfbln van den tuin en
zijn naaste omgeving ontworpen, een wij
ziging moeten ondergaan. ->
Voor deze wijziging is da medewer
king van den Gemeenteraad noodlg.
1 Verscheidene jaren geleden heeft de
I gemeente, rekening houdende met de
,1 noodzakelijkheid, tot vorbreëdlng van de
gevoerde uitwijzingsgevaJlen opnieuw Koningskade en den Benoordenhoutsche
aan een onderzoek onderworpen worden. wegi bedongen tot onteigening
Havas meldt uit Berlijn, dat de gister- van str00ken v^n den tuin, langs deze
avond geteekende DuitschPoolsche re- straten.
gelingr bepaalt, dat de ipi October uit Aldus verzekerde zijzich tevens
Duitschland gezette Joden zullen kun- nlet onbelangrijken Invloed op even
nen teïugkeeren om hun roerende, have, tueele plannen tot wijziging der bestpm-
te halen Zij zwllen ook pen zekeren ter- mlng van den Dierentuin. Ook bet sérvi-
mijn krijgen voor de regeling hunner op het hoofdgebouw is een belem-
zaken. De waarde hunner onroerende merendefactor in een mogelijk bebou-
goederen zal op .een specialé rekening wingsplan.
ingezonden door tusschenkomst van soïiede Boek
en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
teneinde van opname verzekerd te zyn.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bttyGontract tot zeer gereduceerden
•lis Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Met g«,ang trokken nj de aandacht
de redde*.
Me het tankschip „Esso Baytown” z(jn
LZ Tnde? van de ramp van de"
her te New-York aangekomen vijf
en De slachtoffers
ten een volkomen uitgeputten indruk.,
e medici, die hen onderzocht hebben, zyn
de meesten volkomen ge-
n zyn, doch dat allen volstrekte rust
m°eten hebben.
Zy’ déden aan de hen opwachtende ver-
8 aggevers een verhaal van de bange uren,
welke zy doorgemaakt hadden.
Zingende schipbreukelingen.
1 °en de „Esso Baytown” in de nabyheid
van het wrak kwam en een reddingboot
111 zette, heerschte er een diepe duisternis,'
«Mat de opvarenden van de reddingboot