te NIEUWERKERK, ouderkerk, oudewater, reeuwijk, schoonhoven, stolwijk waddinxveen, zevenhuizen, Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen ikoop rqadne) 77e Jaargang NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, M(M)RI)RE('HT, MOERCAPELLE, enz. Gafenco naar Belgrado. MINISTER GOSELING VERDEDIGT BELEID INZAKE OSS. Brigade zou lichtvaardig, onoordeelkundig en ondoordacht te werk zijn gegaan. Bank van Engeland breekt met ouden goudprijs. No. 19948 Donderdag 2 Februari 1939 ROOSEVELT BESCHULDIGD VAN OPHITSING, Scherpe Duitsche reactie op Washington’s „politiek v)in inmenging”. 10 IUjI*'-’11 7 y v« vz V7 _iyXJ1 VZiIAI1Z1M01 IVUvll 1, lTXVz\_/A*A-'XVAJX_?XJL A y ATIvy_L/J[W_>x*.X 12 -oor 1 V" bij onze agenten en loopers, Wo«nu',8 ’FILIALEN EN DEPÓTS MU ins 11067 12670 tolangrtfkste Amerikaansche isolationisten in actie. dt om- Wachtmeester zou vefjaarde feiten zijn gaan onderzoeken, daarbij ris- keerende, dat huwelijksgeluk en gemoedsrust zouden worden verstoord. Gunstig oordeel over burgemeester Ploegmakers en gemeente-politie te Oss. geheimhouding, waarmede bijeenkomst 461 676 936 1209 1483 2764 3010 3413 3807 4025 4360 4592 5003 5603 5727 6102 6551 6923 7217 7457 7780 7983 8182 8315 8579 8870 9228 9703 I 10054 - 10313 10540 10750 11037 11213 11640 12031 12411 12669 12927 13433 13765 87 14046 39 14383 37 14745 >5 15100 H 15413 14 15651 50 16003 53 16469 14 16674 18 17019 15 17232 8 17601 17 17926 2 18174 16 18520 5 18771 6 18990 4 19314 9 19605 9 19965 3 20219 l 20600 5 20883 7840 tooi’ de toepassing van plan 5 der lucht macht 83.700 man noodig zijn. De Kamer heeft het wetsontwerp aange komen. Betreffende den aankoop van honderden Amerikaansche vliegtuigen voor de Fran- sche iuchtmacht, verklaarde de minister van luchtvaart, Guy Lachambre, dat de jongste, vliegtuigaankoopen in Amerika ult- gingen boven het aantal dat de Fransciie industrie kon vervaardigen. De Fransche industrie is de eerste ge weest, welke opdrachten heeft gekregen volgens het in uitvoering zijnde plan. De bestellingen hebben betrekking op de beste Amerikaansche vliegtuigtypen. „Dit resul taat heeft Frankrijk te danken aan presi dent Roosevelt. Deze aankoopen zijn moge lijk. omdat de groote Amerikaansche demo cratie zy’p meest volledige medewerking verleent, omdat zij weet dat zy door Frankryk te dienen den vrede dient”. In het vervolg van zijn verklaring deal de de minister mede, dat de productie van militaire vliegtuigen voor deze maand meer dan negentig toestellen oplevert. W eldra zal men de honderd passeeren. ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de bezorging por looper geschiedt. Franco per post per kwataal 8.15. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA H onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren. Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Telef latere M46. Postrekening 48400. zal zonder territoriale concessies naar alle waarschijnlijkheid slechts een voorloopig karakter kunnen dragen en zou bij elke In grijpende wijziging van de politieke .cm stellatie in Midden-Europa waardeloos dreigen te worden. 362 625 926 1200 1443 1488 1749 1766 2226 2267 2730 2764 2991 3010 3409 3413 3734 3807 3972 4025 1346 4360 1584 - 1938 >531 >710 1085 1507 870 213 454 729 979 178 298 542 322 191 388 )16 590 1 >21 1 -43 198 10 38 19 12031 23 12411 67- 09 31 37 (lüUkMHE aURAXT. ADVERTENTIEPRIJS,: Udt Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring) 15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring: 15 regels 1.55. elke regel meer 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20 bijslag op den pry's. Liefd^digheids-advertentiën de helft van den pry's. INGEZONDEN MEOEDEELINGEN: 1—4 regels 2.26, elke regel meer f 0.50. Op de voorpagina 50 hooger. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn. Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer gereduceerde^ Prijs Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. 501 833 1049 1139 1715 1755 1927 1928 2860 3107 3544 3578 3913 4186 4983 5032 5460 5611 6402 6527 7887 7986 8861 8877 9597 9836 10291 10443 11316 11445 12401 12424 13074 13176 13817 13841 14621 14801 15673 15770 16219 16306 17480 17525 L7930 17933 18548 18560 19171 19232 19651 19609 Verschenen is thans de nota van den mi nister van Justitie aan de Tweede Kamer betreffende de feiten en omstandigheden, op grond waarvan op 1 April 1938 aan de brigade der Koninklijke Marechaussee te Oss is gelast zich tijdelijk van opsporings diensten te onthouden, en betreffende eeni- ge daarmede samenhangende aangelegen heden. Het stuk bevat met inbegrip van de bij voegsels 93 folio-bladzydon druks. De constructie der nota sluit aan bij de drie punten welke in de motie Albarda-Oud van 22 Juni 1938 waren opgenomen: I. De feiten en de omstandigheden, op grond waarvan de minister van Justitie op 1 April 1938 aan de brigade der Konink-. lijke marechaussee te Oss de uitoefening van de opsporingsbevoegdheid tijdelijk heeft doen ontnemen. II. Het oordeel der Regeering over hei beleid van de gemeentelijke politie te Oss. III. Al datgene, wat de minister van Justitie verder in verband met een en an der van belang acht. Ontneming opsporingsbevoegdheid. De beschouwingen over het eerste punt van de motie beslaan 45 bladzijden en zijn onderverdeeld in paragrafen. De eeröte pa ragraaf herinnert aan de behandeling vin de interpellatie Drop in de Tweede Kamer op 7 April 1938, De minister citeert uit voerig de „Handelingen” der Kamer ten einde zijn op dien datum af gelegde verkla ringen met den verderen inhoud der nota te vergelijken. In deze paragraaf geeft hij ook den tekst van het door hem op 1 April 1938 aan den procureur-generaal te ’suHer- togenbosch verzonden telegram, waarbij hij gelast heeft, dat de Ossche brigade zien behoudens uitdrukkelyken last van den P. G. van ieder opsporingsonderzoek moest onthouden en binnenkomende aan giften moest doorgeven aan de gemeente politie. De minister teekent hierby aan, dat bedoeld bevel door hem als hoogsten justitieelen chef aan opsporingsambte naren aangaande de uitoefening van hun taak gegeven aan de leden der bri gade niet de qualiteit van opsporings ambtenaar ontnam. Zij zouden op last van den P. G. opspo ringsonderzoek kunnen instellen en aangif ten in ontvangst kunnen nemen. Hun pro cessenverbaal, eventueel in overtreding van het bevel opgemaakt, zouden wettelijke be wijskracht hebben bezeten. Legersterkte in Frankrijk wordt opgevoerd. De vliegtuig-aankoopen in Amerika. In zijn rapport inzake het wetsontwerp op de nieuwe contingenten welk rapport gistermiddag in de Kamer is ingediena, wyst des Isnards op de noodzaak tegemoet te komen aan het ernstige gevaar, dat de intensieve bewapening van Duitschland voor Frankrijk vormt. Het Duitsche leger heeft 900.000 man en 41 divisies, terwijl het Fransche leger slechts 450.000 man en 28 divisies telt. Bo vendien moet rekening worden gehouden met het Italiaansche leger, dat ongeveer 38 divisies telt. Om aan dezen toestand het hoofd te bieden moet, volgens den rappor teur, het Fransche leger met 100.000 man worden vergroot. Hy wijst er voorts op. dat de luchtdoelartillerie en het luchtleger eveneens versterkt moeten worden en dat posten van onze eigen nationale defensie te versterken. Het is een ongelooflyKe mevaller voor ons, dat wij zoo’n zaak kunnen afsluiten. In bewoordingen der na tionale defensie zou één vliegtuig, dat aan Engeland en Frankrijk geleverd wordt, tien maal zoo veel toestellen, geleverd aan ae Amerikaansche luchtmacht over zes maan den, waard zyn. Het dient toch voor de hand te liggen, dat het uiterste bolwerk van de Ameri kaansche vredesveiligheid niet de Atlanti sche Oceaan is, maar Groot-Brittannië en Frankrijk”. Vrij algemeen wordt heden voorspeld, dat de opmerkingen van Roosevelt van gisteren een opgeven voorspellen van de gedwongen embargo’s op verschepingen van wapens, munitie en vliegtuigen naar oorlogvoerenden, wanneer de neutraliteits- wet in Mei a.s. in herziening komt. Hoover waarschuwt. Oud-president Hoover heeft te Chicago heden het woord gevoerd voor den „Conceii of Foreign Relations”. Hy liet, naar Reuter meldt, een waar schuwend geluid hooren, dat de nieuwe buitenlandsche politiek, waaraan de Ver- eenigde Staten zich overgeven, onvermij delijk tot een oorlog zou kunnen leiden. Deze nieuwe politiek noemde hij de be langrijkste verandering sedert den wereld oorlog, waaraan hy toevoegde, dat d-‘ Europeesche democratieën haar als zooda nig hadden aanvaard. In zijn verdere betoog sprak Hoover als volgt: „Een penetratie door middel van ideolo gieën vormt een binnenlandsche kwestie voor elk land dat van zulk een penetratie te lijden heeft. Men kan zich hiervan niet verlossen met slagschepen en vliegtuigen.” Hoover zeide evenwel te vertrouwen, dat, indien „de lamp der vrijheid zou blijven □randen, deze ideologieën aan hun eigen onjuistheid zouden sterven, daar zy niet zijn voortgekomen uit zedelyke of geeste lijke inspiraties, doch uit ’s menschen heb zucht.” „Laat ons inzien”, zoo besloot de oud- president, „dat een oorlog, welke moet die nen m de vrijheid te redden, waarschijn lijk de vryheid zou vernietigen en over de geheele wereld dictators zou doen op staan." De grenzen van Amerika. Democratie in praciljK. De Amerikaansche bchtenci oiaden mel den, dat president Roosevcid in een con- lerenue met de senaatscommissie voor legeraangeiegenheden verklaard zou heo- ben, dat „in geval van oorlog de grenzen der Vereemgde Staten in Frankrijk zou den zijn”. Vooraanstaande personen uit dc krin gen. van wetenschap en maatschappelijk leven hebben een petitie gezonden aan president Reeseveld, waarin zij de directe ophelilng vragen van het embargo op voor Spanje bestemde wapenen, „daar dit een pracüsche uitdrukking zou zijn van onzen trouw aan de democratie”. Besprekingen van groet belang voor de Roemeensche betrekkingen tot Bulgarije en Hongarije. Bij de besprekingen, welke de Roemeen sche minister van buitenlandsche zaken, Gafenco, met den Zuid-Slavischen minister president Stoyadinowitsj te Belgrado zal houden, zal volgens welingelichte Roe meensche kringen het Hongaarsche vraag stuk het voornaamste onderwerp vormen. Naar vernomen wordt zijn voorbereidin gen getroffen voor onderhandelingen tus- schen Boekarest en Boedapest, die tot een gelijksoortige overeenkomst zouden vormen als die, welke onder bemiddeling van Italië practisch reeds tusschen Zuid-Slavië en Hongarije tot stand is gekomen. Beide overeenkomsten, zoo verwacht men te Boe karest, zouden tegen het einde van Fe bruari kunnen worden onderteekend. Voorts zou het Bulgaarsche vraagstuk een der hoofdpunten vormen van de be sprekingen tusschen den Roemeenschen minister en den. Zuid-Slavischen premier. Het blad van Gafenso, de Timpul, wydde dezer dagen een beschouwing aan de op 16 Februari te Boekarest bijeenkomende con ferentie der Balkan-Entente. Het blad sprak in dit verband de hoop uit dat Bul garije zich by de Balkan-Entente zou aan sluiten. Wanneer men afgaat op de jongste parlementsdebatten te Sofia, zyn dc perspectieven daarvoor weinig gunstig, tenzy binnenkort aan Bulgarije territoriale concessies zouden worden gedaan. Het ziet er echter niet naar uit dat Roemenië daar toe op het oogenblik bereid zou zyn. Vooraanstaande kringen te Boekarest welke in nauw contact staan met de re geering geven te kennen dat Roemenië nimmer vrijwillig een duim-breed grond aan Bulgarije of Hongarije zal afstaan. Daartegenover houdt men in diplomatieke kringen bepaalde grenswijzigingen niet voor geheel uitgesloten. Vast staat, dat een duurzame overeenkomst en blijvende paci ficatie tusschen Roemenië* en zijn beide buren Bulgarije en Hongarije vrijwel uitge sloten is, tenzy .aan de eischen dezer twee laatste landen op territoriaal gebied wordt tegemoet gekomen. Een overeenkomst thans tusschen Boekarest en Boedapest door bemiddeling van Zuid-Slavië en in de tweede plaats van Italië wordt voorbereid. Daarna geeft de minister een overzicht van de feiten, die aan zijn beslissing van 1 April vooraf zijn gegaan. Optreden tegenover gemeente Oss. De tweede paragraaf van het -eerste hoofdstuk, waar bedoeld, overzicht begint, behandelt het optreden der brigade in za ken betreffende de gemeente Oss uit het jaar 1937. In eenige kleine zaken hadden de leden der brigade onderzoeken tegen ge- meente-organen ingesteld, welke niet tot het constateeren van een stafbaar feit leid de, behalve in één geval, waarin het straf baar feit reeds vast stond, voordat de ma rechaussee zich er mee bemoeide. In deze periode speelde zich de taak der z.g.n. Jeugdwerkloozenfraude af. Na uitvoerige aanhaling der betreffende proctssen-verbaal en na productie van een recapitulatielyst van de hoeveelheden groenten en aardapeplen, welke naar de beide verdachten (opzichters by de jeugd- ewerkverschaffing) -zouden zyn vervoerd, zegt de minTsterieele nota, dat de betrokken opsporingsambtenaren reeds in het aan vangsstadium van hun onderzoek tot het inzicht hadden moeten komen, dat er zeker geen sprake kon zijn van ernstige fraudes, die zoo ingrijpende maatregelen vereisch- ten ,en dat, zelfs al zouden er kleine on regelmatigheden zijn gepleegd, de kans om daarvan het bewys te leveren zoo gering was, dat groote voorzichtigheid en terug houdendheid geboden was. Het administratieve onderzoek door B. en W. ingesteJd, aldus de nota verder, ver dient bijzondere belangstelling, omdat het de gelegenheid biedt de verklaringen van de getuigen, die zoowel door dit college als door de marechaussee zyn gehoord, met el kander te vergelijken. Zaak van den „bankier”. In de derde paragraaf van het eerste hoofdstuk gaat de minister over tot de be handeling van de zaak van den piakelaar- bankier en assurantie-bezorger. Na uitvoe rige vermelding der overigens reeds be kende feiten zegt de minister over deze I zaak o.m. dat hij by het vestigen van zyn oordeel op 1 April de beschikking had over een desbetreffend schrijven van den procu reur-generaal, ernstige critiek op het op treden der brigade bevattende, over de af wijzende beschikking van de Bossche recht bank op de vordering tot gevangenhouding en het verzoek om verlof tot huiszoeking, welke een duidelijk desaveu van het poli tieonderzoek inhield en daarnaast over het volledige dossier van de strafvervolging contra den bankier. De minister heeft dit dossier toen be studeerd en daarbij bevonden, dat de. door den procureur-generaal geoefende critiek volkomen gegrond was. Het beleid van de marechaussee in zake den bankier is beoordeeld naar haar werk, zooals dit uit het dossier sprak. Daarna gaat de nota de velschillende processen-verbaal na, welke in de zaak te- Sneeuwstormen in Amerika. AI 32 dooden. In de oostelyke staten van Amerika zijn thans reeds 29 personen om het leven ge komen ten gevolge van de hevige koude. Alleen te Chicago reeds bedraagt het aan tal slachtoffers 11. Het verkeer is in vele steden door de sneeuw ontwricht. Een sneeuwstorm, welke een snelheid heeft van 100 K.M. per uur, woedt boven Boston. De Indiana is als gevolg van de aanhou dende regens gewassen. Nader wordt gemeld: De sneeuwstormen in het oosten der Verl eenigde Staten hebben minstens 32 dooden geëischt. De Andania van de Cunard- White-Star-lijn, die met 50. passagiers van Liverpool was gekomen, moest voor de ha ven van Boston het anker hyschen, doordat er een geweldige storm woedde. Na 24 uur gewacht te hebben, zette het schip recht streeks koers naar New-York zonder Boston te hebben aangedaan. jQe Duitsche pers keert zich op heftigon toon tegen Roosevelt’s verklaringen in de legercommissi© van den Senaat. De Völkischer Beobachter noemt de levering van Amerikaansche vliegtuigen aan Frank rijk een schandaal. De Nachtausgabe heeft een kop „De Amerikaansche grens ligt aan den Ryn” en schrijft; „Na de vredesredc van den Führer een ongelooflijke ophitsing- campagne van ■Roosevelt.’’ Uit New-York meldt het blad: „Het op treden van Roosevelt kent sedert den we reldoorlog zyn weerga niet. Het staat thans vast, dat Roosevelt een tweede Wil son is, die de voetsporen van zijn voorgan ger nauwgezet volgt. Het resultaat der be sprekingen toont duidelijk aan, dat dc Vereenigde Staten definitief met hun neu traliteitspolitiek hebben gebroken. Was hington’s politiek van inmenging in de Europeesche aangelegenheden is werkelijk heid geworden. Daarom is de bijeenkomst van de legercommissie voor Duitschland en de bevriende totalitaire staten van princi pieel beteekenis”. De redevoering van Chamberlain n» tot nu toe in Duitschland nog slechts weinig gecommentarieerd. Wat de reactie van het buitenland op de rede voering van Hitler aangaat, betoont men hier een zekere voldoening. Men merkt ten aanzien van de koloniale kwestie echter een fundamenteel ver schil van opvatting op tusschen Enge land en Duitschland» Van Duitsche zyde is men van meening, dat een herstel van het onrecht, waaronder het Ryk zou hebben geleden, geen enke. gemarchandeer inhoudt, terwijl men aan Engelsche zyde de koloniale kwestie zou willen opnemen in een algemeene regeling van andere Europeesche vraagstukken, zoo als de beperking der bewapening. Wel ingelichte Duitsche kringen betoogen, dar deze these ontoelaatbaar is. Wat betreft de passage inzake de Duitsch-Italiaansche solidariteit, is men 'an meening, dat daar Hitler verklaard heeft te gelooven aan een langduriger vrede, het mogelijk is de hangende vraag stukken langs vreedzamen weg op te los- pen. Italië en Duitschland hebben nimmer een preventieve oorlog voor oogen gehad en Mussolini heeft nooit verklaard, dat hy oorlog zou maken. Indien dus een oorlog zou uitbreken, zou Duitschland aan de zyde van Italië staan. De isolationistische groep in het Con- *res zoo meldt Reuter uit Washington heeft protesten uitgesproken tegen de w, Roosevelt de gisteren gehouden bijeenkomst van Senaatscommissie voor militaire zaken nngd heeft. Uit andere kringen echter ko men gunstiger reacties. „De democratieën vergunning te weigeren om haar zelfverde- iging voor te «bereiden, zou beteekenen ^u’p v,er’eenen aan dreigendemogend heden”, aldus Pittman, voorzitter van dt Senaatscommissie voor buitenlandsche za ken. Een uitlating, die typeerend is voor het isolationistische standpunt, is afkom stig van senator Hiram Johnson, diezeide, dat het Amerikaansche volk recht heeft te weten, of de verkoop van vliegtuigen aan Frankrijk en Groot-Brittannië beteekende, dat de Vereenigde Staten „op weg zyn naar oorlog”. De Senaatscommissie in het geheim te vertellen, wat niet alleen den Senaat, maar °ns geheele volk aangaat, zoo voegde «‘ram Johnson hieraan toe, ia een uitnoo- 'Iring tot verdraaiing en verkeerd begnr der feiten. „Een ongelooflijke meevaller”. In een hoofdartikel schrijft, naar Reuter u‘t Washington meldt, de New World Te. legram o.m.: «Wat thans gebeurt, komt hierop neer, dat Frankrijk en Groot-Brittannië on8 in Koud betalen voor het voorrecht om een der v—en meest bedreigde buiten- Marktwaarde voortaan basis voor de waardeering/Besluit Vooral van psy chologische beteekenis. De Britsche-regeering heeft by het La gerhuis een wetsontwerp ingediend, waarby het goud in het issuë departement van'de Bank of England wordt geboekt volgens <zyn huidige marktwaarde. Op het oogen blik wordt het goud in het issue departe ment gewaardeerd op den ouden pry's van 85 shillings per ounce. Daar het goud in het issue departement zal blijven, zal het mogelyk zyn de fiduciaire circulatie vast te stellen op 300 mill, tegen op het oogenblik 400 mill. Tot zoover de officieele aankondiging. De bedoeling zal waarschijnlijk voorna melijk van psychologischen aard zyn, n.i. om de door de jongste goudoverdracht per saldo met 200 mill, verhoogde fiducial re circulatie te verminderen. Merkwaardig is evenwel dat Engeland, dat zich steeds ge kenmerkt heeft door een buitengewoon streng conservatisme, vooral op het gebied van bet geldwezen en zelfs in den oorlogs tijd in 1914 niet wettelyk van den ouden muntprys is afgeweken en ook na 1931 nog steeds daaraan heeft vastgehouden, thans met deze traditie van de bankwet van 1844, de bekende Peel Act, breekt. Tevens kan men hierin een aanwijzing zien, dat dien ouden muntprys voor goed vaarwel is gezegd; ook dit is op zichzelf niets bijzonders, want die oude prijs van 85 shilling was toch niets meer dan een atavisme met slechts historische beteekenis. Van alle landen die den gouden standaard hebben prijsgegeven, houden thans alleen nog maar het Nederlandsche circulatie, bankwezen en de Scandinavische landen aan den vroegeren muntprys vast. oor 20

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1939 | | pagina 1