Thee NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN 193 Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen Telefoon 228 34 cent per oiu ’z. - Gouda, lotenfabriek Probeert dan om licht gewicht, de prijs N. 1625.- ng van een nieuwe ste verplichting een Engelsche politie neemt voorzorgsmaatregelen, lersche terroristen zouden een groot „offensief beramen in de nabije toekomst. SPAANSCHE REGEERING VERLAAT CATALONIE. Azana en vele ministers naar Frankrijk uitgeweken. ‘Sir Henry Deterding te St. Moritz overleden. No. 19951 Maandag 6 Februari 1939 77e Jaargang BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVFN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz. reken Telef. 3016 GROOTE FASCISTISCHE RAAD VERGADERT. Italiaansche legionarissen zullen Spanje niet verlaten vóór de volledige overwinning van Franco. I ïi te koop TELEGRAFISCH WEERBERICHT If pond- en ons-paij* )ËI Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie Interc 2745. Postrekening 48400. en Redactie Telef Gedurende het weekend zal de politie controle te Manchester verscherpt worden en zullen gewapende manschappen de kwetsbare punten der stad bewaken. De politie heeft Zaterdag een speciale bewaking ingesteld bij het kasteel te Wind sor, waar de koning, de koningin en de bei de prinsessen het weekend doorbrachten. De toegangen zijn gesloten eb alle chauf feurs, die het park naderen worden onder vraagd. Twee auto’s met politie-agenten zijn vertrokken naar Chequers, waar Chamberlain verblijf houdt. Zaterdagavond is binnen een uur tyds op vier plaatsen een begin van brand ontstaan in verschillende magazijnen te Coventry. De branden wer den veroorzaakt door brandbommen. seind, dat de Spaansche ministers Vala*- Onate en Giner de los Lios eveneens bil Las Illas over de Fransche grens zijn ge komen. «tflTLe Perthus wordt gemeld, dat Zon dagochtend talrijke officieels auto’s zich een weg door de menigte baanden. In deze auto’s was het personeel van het huis van Azana gezeten. Regas, de Spaansche minister van Ar beid zou eveneens Zaterdagnacht de Fran sche grens zyn gepasseerd. Companys, de president der Catalaansche generaliteit, en Aguirre, de president der Baskische regeering, hebben zich naar de prefectuur der Oostelijke Pyreneeën bega ven, waar zij een diplomatiek paspoort voor verblijf in Frankrijk aanvroegpn. Na ontvangst der paspoorten vertrokken do beide Spaansche staatslieden uit Perpignan, ronder dat zij de plaats, waarheen zij gin gen, bekend wilden maken. Tezelfdertijd als Azana is ook Martinez Barrio de grens gepasseerd. Negrin zou Azana tot de grens hebben vergezeld. ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkringj 15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van kuiten Gouda en den bezorgkring: 1—5 regels 1.55. elke regel meer 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20 bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den pry's. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer 0 50. Op de voorpagina 50 hooger. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn. Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerden prijs Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. De politie gelooft belangrijke aanwijzin gen te bezitten en zoekt in de eerste plaats naar twee Ieren ,die de laatste aanslagen te Londen georganiseerd zouden hebben. „Halifax ontvangt een „ultimatum”. In officieele kringen van Whitehall is onthuld, dat Lord Halifax op 13 Januari een mededeeling ontvangen heeft, welke af komstig heette te zijn van/het verboden lersche republikeinsche leger. Deze mede deeling had, den vorm van een ultimatum en eischte de terugtrekking van de in Ier land gelegerde gewapende Britsche macht binnen vier dagen. Vier dagen na den da tum van het ultimatum begonnen de aan slagen op electrische centrales en electri- sche palen in verschillende deelen des lands. Oud-Directeur Generaal van de Koninklijke. Te St. Moritz, zijn geliefde winterver blijf plaats, is Zaterdag Sir Henry Deter ding, oud-directeur-generaal vain de Ko ninklijke Nederlgndsche Petroleum Maat schappij, op 72-jarigen leeftijd plotseling aan hartverlamming overleden. Op 19 Augustus 1866 werd Henrich Wil helm August Deterding te Amsterdam als zoon van een koopvaardij-kapitein van Deensche origine geboren. Na zijn opleiding op de H.B.S. te hebben genoten was hij van 1882 tot 1888 werkzaam bij de Twentsche Bank. Toen de Ned. Han del Mij. in 1888 jongelui opriep ter uit zending naar Indië, was de toen 21-jarige Deterding een der gegadigden van de 20) sollicitanten; hij was bij het verelschte examen nummer één. Zes weken later vertrok hij reeds naar Indië, waar hij eerst aan de Factory te Batavia, later te Medan en op Pinang in de Strait Sett lements werkzaam was. Toen hij agent der N.H.M. op Pinang was, bereikte hem in Mei 1896 telegrafisch het verzoek van den heer Kessler, den directeur der „Ko- nlnklijke” om naar deze maatschappij l over te gaan. De „Koninklijke” was toen niet de maatschappij zooals wij die thans kennen. Opgericht .in 1890,t leidde zij in de eerste jaren een moeilijk bestaan. De resultaten in Indië waren niet geheel naar wensch. Naar bulten, stond men tegenover de machtige Amerikaansche petroleummagnaten, zelfs naar binnen moest men vechten tegen de macht van het buitenlandsch kapitaal. De heer Kessler zocht iemand, die bekwaam was hem t^r zijde te staan. Op 13 Juli 1896 trad Deterding in dienst van de „Koninklijke”. Spoedig had de heer Kessler ervaren, dat de heer Deterding de man was, dien hij zocht om aan de moeilijkheden het -over leed in December 1900, dan wordt De£er- ding tot directeur benoemd; een jaar later wordt hem de opperste leiding als directeur-generaal toevertrouwd. Hij is dan de man, die den strijd aan zal bin den met Rockefeller en andere petro leummagnaten, een strijd waarin de „Koninklijke” de overwinning heeft be haald. Zij is Immers onder Deterding’s leiding van teere plant, aan zijn zorgen toevertrouwd, opgewassen tot een boom, waarvan de vertakkingen bijkans ontel baar zijn, aldus de woorden van mr. A. Capadose bij de viering van het 25-jarig jubileum van den heer Deterding bij de „Koninklijke”. Deterding wist de „Ko ninklijke” op te werken tot de evenknie van de Standard Oil, niet zonder veel strijd. Haar schepen bevaren alle zeeën. Geen gebied, waar men petroleum in den bodem ontdekt heeft of verwacht, of de „Koninklijke exploreert er en weet zich een vooraanstaande plaats te ver werven Over de geheele wereld heeft de „Koninklijke” haar verkooporganisaties. Df. Golijn noemde, eveneens bij ge legenheid van genoemd jubileum, den heer Deterding een economische „em- pire-builder”, die de „Koninklijke” tot een toonbeeld van Nederlandschen onder nemingsgeest in de wereld heeft gemaakt De groei van dé „Koninklijke” blijkt uit de steeds grooter wordende kapltaalsver- hooglngen In 1902 bedroeg he> gewone aandelenkapitaal nog slechts 5 mil- lioen, H millioen preferente aandeelen en ongeveer 3 millioen aan obligaties. In 1902 wordt het gewone kapiWTal ver hoogd tot f 10 millioen. Daarna nemen de kapltaalsuitbreidingen grooter pro porties aan. Het doel van Deterding is: de versnip perde Nederlandsche petroleumbelangen in Ned.-Indlë te vereenigen. Door de ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de beiorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 3.15. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA, bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren.' (lülIffllE UHRAM. Door geheel Engeland zal een onderzoek worden ingesteld naar de aanwezige voor raden ontplofbare stoffen, aangezien men meent, dat een enorme hoeveelheid hiervan nog verborgen wordt gehouden. Het onder zoek zal zich uitstrekken van, kleine fabriek jes tot de inrichtingen van het ministerie van oorlog en van de admiraliteit en tot de perceelen der groote ryksaannemers. De Londsche politie heeft meer dan honf derd adressen bezocht en de detectives heb ben eenige geheim gehouden aanwijzingen gevonden, welke wellicht tot een snelle ont- knooping leiden. remmen.” „De overwinning van Franco kan echter niet als zeker beschouwd worden, zoolang de roode wapens in Spanje en In de aan- I grenzende gebieden, waar de rooden steeds weer onderdak en ondersteuning vonden, niet volledig geliquideerd zijn. Daarom zul len de Italiaansche legionnairs het Spaan sche gebied niet vBlaten, zoolang het niet geheel en al van de roode benden en van de vernielende invloeden van haar vrienden in de omgeving van Spanje bevrijd is.1” Voor het geheele land: Meest matige Zuidelijke tot Zuidwestelijken wind, licht tot half bewolkt, droog weer, weinig ver andering in temperatuur. Algemeene vooruitzichten: In den toe stand komt weinig verandering. vereeniglng van belangen een hechte combinatie onder leiding van de Ko ninklijke” is de leus. Zoo1 worden overgenomen in den. loop der jaren die bedrijven van Petr. Mij. Hoeara Enim, Moes! Illir, Sumatra Pa- lembang (Sumpal), Dordtsche Petro leum. Verder sloot de „Koninklijke” met vele andere maatschappijen In Indië explol- tatiecontracten. Maar inmiddels heeft de „Koninklijke” haar belangensfeer ook reeds tot buiten Ned.-Indië uitge breid. In 1902 neemt zij deel in de „Asia tic Petroleum Cy. Ltd.”. Deze maatschap pij, in welker kapitaal de „Koninklijke” voor 1/3 deefc nam werd door haar op initiatief van Deterding te zamen met de „Shell Transport Trading Cy.” en de Kaspisch-Zwarte Zee Mij. opgericht ep hierdoor werd de grondslag gelegd voor de later, zoo nauwe samenwerking tus schen 'de groote Nederlandsche en de Engelsche onderneming, welke tot de groote combinatie, de „Koninklijke Shell” leidde. Hierin nam de „Koninklijke” voor 60 pet., de „Shell” voor 40 pet. deel. De „An glo-Saxon” nam het transport, opslag, raffinage en verdere bewerking buiten Indië ter hand. Alles wat op de produc tie betrekking had, incl. de aandeelen in andere produceerende mijen kwam in handen der „Bataafsche”. De „Koninklijke” treedt dus voortaan geheel op als „holding-company” en De-‘ terding houdt de teugels van het geheele concern In handen. Hoe die leiding werk te, zoowel in- als uitwendig, moge uit een klein voorbeeld blijken. In Augustus 1910 ontbrandde een felle concurrentie-strijd tusschen Standard Oil en „Koninklijke’’. Eerstgenoemde trachtte de „Koninklijke” op haar speciale terrein in Indië aan te tasten. Hoewel de prijs van ruwe olie stijgend was, werden door de Standard Oil de prijzen der geraffineerde producten op de verkoopmarkten verlaagd. Het sterkst en het spoedigst trad de prijsver laging in in indië. De bedoeling van de Standard Oil was kennelijk de uitbrei ding van het bedrijf der „Koninklijke” tegen te gaan en verschillende Neder landsche maatschappijen, die in Indië werkten, te nopen het hoofd in de schoot te leggen en zich aan te sluiten bij de groote Amerikaansche groep. Dit was o.a. het geval met de Dordtsche Petroleum Ind. Mij., die het sterkst door dezen prij zenoorlog werd getroffen. Het resultaat was echter, dat de Dordt sche in 1911 met haar geheele bedrijf in de „Koninklijke Shell”-groep trad! Met voldoening constateerde het verslag van de directie, dat alle tot stand gekomen amalgamates en oplossingen van bedrij ven van andere maatschappijen in de „Koninklijke” niet het gevolg waren ge weest van een door de „Koninklijke” tegen andere Ned.-Indische maatschap pijen ^evoerden strijd, doch vrijwillig in het welbegrepen gezamenlijk belang zijn tot stand gekomen. De felle concurrentiestrijd van de Standard Oil heeft ten slotte juist mede gewerkt om de groep van de „Konink lijke" hecht aaneen te smeden. De Senaat der Delftsche Hoogcschool heeft Sir Henry Deterding in 1928 tot eeredoctor in de technische wetenschap pen benoemd; zeldert is deze eere-titel met meer recht verleend. „Tot de eindoverwinning” van Franco. De Groote Fascistische Raad, die Zater dagnacht vergaderde, heeft, naar Stefani meldt, een resolutie aangenomen, waarin de Raad „de wereld mededeelt, dat de fas cistische vrijwilligers den strijd in Spanje niet zullen staken, voordat hij geëindigd is zooals hij eindigen moet: met de overwin ning van Franco”. De zitting van den Raad, aldus Stefani, werd geopend met een exposé van Musso lini, die verslag uitbracht over den alge- meenen internationalen toestand. Deze uit eenzetting werd verscheiden malen door applaus onderbroken en de conclusie van den duce werden met geestdriftige toe juichingen aanvaard. Vervolgens nam de minister van Buiten- landsche Zaken, graaf Ciano, het woord ten einde eenige bijzondere aspecten van de Italiaansche buitenlandsche politiek toe te lichten. De voornaamste punten van dez-s toelichting werden vervolgens door den duce van commentaar voorzien. De Groote Raad nam voorts bij acclama tie de volgende twee resolutipa aan: le. „De Groote Fascistische Raad geeft “uiting aan zyn groote voldoening over de rede, die de Führer bij gelegenheid van den zesden verjaardag van het nationaal-socia- listische bewind gehouden heeft en waarin hij de politieke, ideëele en militaire solida riteit bevestigde, die de .fascistische en na- tionaal-socialistische revoluties en de toe komst van beide volken vereen igt.” 2e. „De Groote Fascistische Raad, bjjeen op den dag, waarop door de bezetting van Gerona zoo goed als geheel Catalonië van de barbaarsche bolsjewistische onderdruk king bevrijd is, zendt een geestdriftigen groet aan de heldhaftige Spaansche strij ders en tegionnairs, die eendrachtig de overwinning behaalden.” In het vervolg van deze motie werd, gelijk in den aanhef ge meld, uiting gegeven aan het besluit, dat de Italiaansche vrijwilligers tot aan <|a eindoverwinning in Spanje zullen blijven. Mussolini deed vervolgens mededeeling van de besluiten i.z. den twintigsten ver jaardag van de stichting der fasci. Aan het einde van de zitting nam de Raad, nog de volgende motie aan; „De Groote Fascisti- sche Raad besluit op voorstel van den duce, dat bij gelegenheid van den twintigsten ver jaardag van de stichting der fasci de ge heele sociale wetgeving uitgebreid zal wor den.” De Raadszitting, die door alle leden werd bij gewoond, was eerst om 1.15 uur dos nachts geëindigd. De volgende zitting van der. Raad is bepaald op Vrtfdag a.s. Intu schen zal morgen onder voorzitterschap van den duce de opperste defensiè-commis- sie haar zestiende zitting houden. De da-' turn van deze zitting werd reeds gorulnien tijd geleden vastgesteïd. i I hoofd te bieden. De heer Kessler vres tegen het eengeworden nationale en onafhankelqke Spanje reeds begonnen zijn. Men tracht door diplomatieken druk en in terventie jjen opgang van dit Spanje te i blik in de nabyheid van de grens vertoeven, schijnen deze meening te bevestigen. De verschillende persoonlijkheden schijnen voor alles de beëindiging van den oorlog op hut oog te hebben. De wijze, waarop de ge beurtenissen op elkaar gevolgd zijn, heb ben geleid tot verscherping van de mee- ningsverschillen, die reeds geruimen tijd bestonden tusschen de gematigde leden der regeering en de voorstanders van verzet tot het einde. Voorzoover men kan nagaan, bevinden de laatsten zich vooral onder de legerleiders en de leiders van de arbeiders- organisaties en partijen, die zich onvoor- I waardelijk achter de door Negrin bepleite I politiek van verzet gesteld hebben. I In verband met dit verzet tot het uiter- i ste, dat Negrin voor moet staan, is het vol- I gende Havas-bericht uit Parijs van betee- I kenis. Naar Zondagavond vernomen wordt, heeft de Fransche regeering twee drin gende demarches bij Negrin ondemo- I men, teneinde van hem de verzekering te krijgen, dat het leven der politieke s gevangenen, die zich in handen der re- I geering bevinden, niet in gevaar zal I worden gebracht. I Regeering naar Valencia? f. Reeds eenige malen is het gerucht ver- I spreid, dat de regeering per vliegtuig naar I Valencia zou zijn uitgeweken. Uit de mede- I deelingen hierboven blijkt echter at ver- schillende leiifende figuren in Frankrijk I vertoeven. Behalve de genoemden is ook de minister over de verbindingen Girzer de los Rios in Frankrijk en ook Alvarez del Vayo is gisterochtend de Fransche grens f .gepasseerd. Wel meldt Paris Soir dat hij ‘s teruggekeerd naar Catalonië, maar Havas meldt uit le Perthus dat dit in het I begin van gisteravond nog niet het geval was. I He echtgenoote van generaal de Cisne- yes, je bevelhebber der regeeringsmacht, heeft op vragen van een vertegenwoordiger v«n Havas verklaard, dat haar echtgenoot Z1ch in Spanje bevindt, n het hoofd van de republikeinsche luchtstrijdkrachten. Zij bevestigde, dat de regeering besloten heeft ach naar Valencia te begeven. He echtgenoote van kol. Cordon, den chef den generalen staf van, het leger in de Latalaansche zóne, heeft verklaard, dat de i olonel zich ook op Spaansch gebied* be- Vln<“ en daar de operaties leidt. Spaansche ministerie van buiten- 1 ^dsche zaken heeft zyn bureaux te Per- P*gnan gevestigd. Zijn voornaamste taak ‘-a bestaan uit het aanleggeiMftn dossiers, waarin de Spanjaarden, die iflL Frankrijk zyn gevlucht, -worden ingeseh^kn, Staf van de vloot van mLnkrijk. Havas meldt verder uit PorWendres: Zondagmorgen zyn in 2 schepen uit Las Rosas een dertigtal officieren en ondersecretarissen, die tesamen den ge neralen staf van de Spaansche vloei vormden, aangekomen. De hechte as. Het officieuze „Giomale d’Italia”, aldus het D.N.B., voorziet dit communiqué van de raadszitting van het volgende com mentaar: „Het exposé van Mussolini heeft een volkomen duidelijk beeld gegeven van de onrustige periode, welke Europa en de wereld op het oogenblik medewaken. Het schijnt, dat de vredespolitiek van de ver antwoordelijke staatslieden, gezien de ma noeuvres van de oorlogsophitser» aan deze en gene zyde van den Oceaan, in steeds sterkere mate bedreigd wordt. Gezien de dagelijks toenemende geneigdheid om aai te vallen, die de oorlogspartyen aan den dag leggen, moesten de autoritaire mo gendheden door vereeniging van al haar krachten de voorwaarde voor een doeltref fende verdediging scheppen. De ook uit de rede van den Führer blijkende solidariteit van de beide naties, die elkander aan den Brenner raken, bedreigt niemand. Zy strekt veeleer tot de verdediging van de levensbe langen van beide volken en de Europee- sche cultuur, doch geeft tevens blijk van den onverzetteljjken wil, zich tegen elk complot of tegen elke poging tot omsinge ling te verzetten. Wat den Spaanschen burgeroorlog be treft, schrijft het blad, dat nieuwe manoeu- 1, GOUDA, Telef. 26ü incl. garage. - per maand. Zy verklaarden, dat de regeering Figueras heeft moeten ontruimen. De beide oorlogsschepen, snelvarende vaartuigen^ elk voorzien van twee torpedo- lanceerbuizen, maar zonder brandstoffen, kregen verlof om 48 uur in Port Vendres te blijven in afwachting van instructies der admiraliteit te Toulouse. Voorts zyn twe*' kleine scheepjes met zestien regeerings- officieren door de douane in beslag geno men. Een zeer belangrijke hoeveelheid wa pens van Duitsche herkomst werd aan wal gebracht. Ten slotte wachten in den Col des Abeilles op het gebied van Banyuls aan zee 4000 soldaten op machtiging om Fransch gebied te betreden; er zyn schik kingengetroffen om hen naar een concen tratiekamp in Argeles aan zee te vervoe ren. Uit le Pêrthus wordt hedenochtend ge Ook Companys in Frankrijk. Azana te Parjjs. JJavas meldt uit Perpignan dat Azana Zondagochtend in gezelschap van Gir il minister zonder portefeuille in de huidige regeering-Negrin, te Parijs is aangekomen. Companys heeft ergens in de buurt van Perpignan zyn intrek genomen. In welingelichte kringen denkt men, dat de reis van den president van Spanje be- I teekent, dat Azana, en in het algemeen alle I naar Frankrijk uitgeweken links-Spaansche I figuren, niet geneigd zyn, de door Negrin voorgestane wy’ze van verzet te steunen. I Voorts verneemt Havas uit Perpignan: I Martinez Barrio heeft Azana niet naar I Parijs vergezeld. Hy vertoeft op het oogen- I blik te Amelie-les-Bains. Vele waarnemers zyn geneigd, de reis van Azana, Companys en Aquirre naar Parijs te beschouwen als een teeken van I -ernstige meeningsverschillen tusschen I hen en Negrin. De verklaringen, afgelegd door talryke I republikeinsche figuren, die op het oogpn

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1939 | | pagina 1