KLOOSTERBALSEM
-s
GESPRONGEN HANDEN
zijn pijnlijk, lastig en leelijk om te zien!
Maar dé&raan sukkelen is nu niet meer noo-
dig Ge behoeft ze niet te krijgen en Ge kunt
•r dadelijk af zijn, mits Ge Uw handen met
den verzachtenden Kloosterbalsem verzorgt.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Deze Courant komt in vele duizenden gezinnen Gegarandeerde oplage 85U0 ex
Zaterdag 11Februari 1939
I
kerk a. d. IJ^
dlls és éagen lang an
‘venhuizen
VOORJAARS
MODELLEN!
Boltlmann
EERSTE BLAD.
Zeer bedenkelijke vaderlandsliefde.
AKKER'S
De trek naar de steden in
verband met de nieuwe
luchtgevaren.
Ho, 19956 Zaterdag II Februari 1939 77e Jaargang
Óitblad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
K.
‘i.
iG AMBACHT.
P. D. MUYLWIJK.
Brieven uit de Hofstad.
onden,achri
wlntervoetc
Jacob, 1-
doen
HAGENAAR.
dr
electrisch bedrijf.
het gemeentelijk elecW
.939 geraamd op 2225,
arbeidsbeurs.
moeten de groene kaan
sbemlddellng weder al;
en. De ingeschrevenen, 1
zijn moeten de kaïn
lun bond en de ongeor?
ten ze tijdens het stem?
idercommissie.
de oudercommlssie van
is in de plaats van, me
:e zich niet meer herk!
evr. Hage gekozen
redikbeurten.
>t voor de Ned. Herv,
gaan cand. Verkaalï
lecte trouwzaal.
■g. Armbestuur Is afged
engst over 1938 van de
staande collectebus.
Pruisen en tot
Gouda. Hy had
soliede Boek-
>r de plaatsing
Ziekteverlof.
rlof van den heer 0®
i de o. 1. school II aaa
met twee maanden»
slechts
Ieder
dat er voor-
p der bevolking.
d Januari is de bevolk
i vermeerderd met 5 nu
w. Er vestigden zich in
Totale vermeerdering <1
r overleden 5 manna
/rouwen vertrokken, toi
dus 23 personen.
ari bestond de bevolk
?n en 1378 vrouwen, tol
Cornelia Vurstlng m
aaike den Outer naarC
el.
COUCA
enhuisverpleging.
van de vereeniglng j
jlng” heeft een bedrag i
acht naar de reserve; 4
S 3182,57.
e® gevolg zjj.
p der bevolking.
Adriana Stuivenburgi
IJssel; Maria Heuvela
d. IJssel; Pieter deft
m; Elisabeth Boon i
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
ming van de burgerbevolking tegen lucht
aanvallen. De dicht ineen gebouwde steden
bieden namelyk buitengewoon geschikte
doelpunten voor bomaanvallen en vormen
een by zonder goed object voor den uit de
lucht aanvallenden vyand. Nu is het na
tuurlijk in onze samenleving niet goed mo
gelyk de groote steden, waar zich het oeco-
nomisch leven in al zijn onderdeelen con
centreert, op te ruimen en de bevolking
weer naar het land te evacueeren. Dit oeco-
nomisch leven eischt groote en talrijke con
centratiepunten. Bovendien zou ook de na
tuurlijke trek naar gezelligheid en naar de
vermaken en genoeglijkheden en naar de
centrale punten van geestelijk leven de
steden ,zoo ze opgeruimd werden, vanzelf
weer doen ontstaan. Daarom zoekt men
naar een andere oplossing en wel naar een
anderen bouw der steden, die zoowel aan
de hygiënische behoeften der bevolking
recht doet wedervaren als de gevaren, aan
den dichten bouw der steden onverbrekelijk
verbonden, grootendeels ter zy'de stelt.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreden (behoorende tot den bezorgkring):
15 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELLNGEN: 1—4 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op
de, voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeg} gereduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnn worden ingezonden door tusschenkomst van
handelaren, Advertentiebureau* en onze agenten en moeten daags vóói
aan het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
van Driet
Drankwet.
IZerhoef—Edeling heeft!
estuur een aanvraag W-,
n verlof A ingevolge
r een houten gebouw
betuigingen van> sympathie.
’t is Mr. A. W. Kamp, wien wy hier
even ten tooneele willen voeren. Ge kent
hem allen, hetzij1 van de planken waarop
hy voor u optreedt, hetzij uit den luidspre
ker van uw radio waardoor zyn stem tot
u klonk. Wie hem per radio alleen maar
kent, kent hem maar voor een derde deel;
wie hem van de planken kent voor twee
derde, wie het voorrecht heeft hem persoon
lijk te kennen, weet alleen Kamp voor 100
pet. te waardeeren.
Dit bleek 6ij zeer velen het geval te zyn
want op de geïmproviseerde receptie die de
jarige hield, was het niet alleen benauwend
vol, maar heerschte een stemming als
slechts in een milieu van artisten mogelyk
is. De bloem der diverse kunsten was daar
eenige oogenblikken by een, woordkunste
naars schilders, beeldhouwers, litteratoren
een bonte mengeling, die elkaar even vond
in de algemeene vriendschap voor Kamp.
Men moet eens een dergelyk uurtje hebben
meegemaakt om te begrijpen hoe een re
ceptie óók heel prettig kan zijn, al heeft
dit woord voor velen een klank, die hen
aan een styve vertooning doet denken. Hier
geen opgeprikt feestvarken dat de pronk
staat te midden van vreugdestralende fami
lie De jarige doolde door de kamers en was
voor een niéuw-binnenkomende ternauwer
nood te vinden. Een enkele jurist Kamp
is ook nog advocaat zal zich misschien
i hier als een vreemde eend in deze artis
tieke by't hebben gevoeld, al zal hy vóór
uit geweten hebben wat hem te wachten
stond.
Kamp is vóór alles artist. Zyn verschij
ning doet dit aanstonds zien; hy kon weg-
geloopen zyn uit een klassiek schilderij van
Brueghel of Frans Hals. Maar hy heeft als
artist dit op duizend anderen voor dat hij
een intellectueel grondig onderlegde per
soonlijkheid is. Hij weet verstandelijk te
schiften en te keeren bij hetgeen hy ten
tooneele brengt en daardoor hield hij' zyn
kunst altijd op een hoog peil. Zijn daveren
de humor had altyd een scherp omly'nd ver
standelijke ondergrond; hy was geestig in
een vorm waarin de Hollander maar zel
den geestig is. Voor de woordkunst is hy
altijd een strijder geweest en zyn voorbeeld
zal steeds lichtend zyn.
Men vergeve ons deze ontboezemingen;
zij zyn in ieder geval oprecht gemeend en
zonder eenige overdrijving. Een kunstenaar
als Mr. Kamp is een zelfstandige figuur in
deze benijdenswaardige kunst. Wat hy kon
en presteerde, kwam alleen uit hem zelf
voort; hij behoort tot die zelf-opgemaakte
kunstenaars, die eenling zyn en blijven en
nooit kunnen worden nagemaakt door di
lettanten.
lub Bergambacht.
apswedstrijden der Be#
:lub alhier waren de uit»
rroep 1J. v. Herk—C. P
ïlbag—-G. Graafland 2-
•urgerJ. Speksnijder 1'
holten—B. v. Herk Ml
de Bruyn 20.
1) Municipaliteitsnotulen van 11 Febr.
1795.
2) Municipaliteitsnotulen van 27 en 23
Februari 1795.
3) J. Wagenaar, deel 28.
Wedstrijd in welsprekendheid.
De woordkunst- Er valt opleving te con-
stateeren voor deze schoone kunst, die in
ons land allerafgrijselijkst wordt verwaar
loosd .En mogenx wij dan weer eens even
de trom roeren voor den jaarlijkschen wed
strijd, den negenden, in welsprekendheid,
die dit jaar in de Paaschvacantie in den
Haag wordt gehouden? De deelnemers mo
gen op 1 Maart van, dit jaar, niet jonger
zijh dan 15 en niet ouder dan 21 jaar. Zij
moeten een korte, door hen zelf vervaar
digde rede uit het hoofd voordragen, daar
na een korte improvisatie van 3 minuten
houden over een onderwerp dat hun wofdt
opgegeven en zij moeten een gedicht uit ’t
hoofd voordragen, een gedicht uit de let
terkunde na 1880.
Het is te hopen dat van alle kanten de
jongelui zich zullen aanmelden. Verleden
jaar was de prijswinnaar een jongen Van
16 jaar, die voor het eerst deelnam. Men
denke dus niet, dat er geen kans is voor
beginners omdat er al andere geroutineer
de zijn.
Er zijn een paar medailles als pry's en
er zyn eervolle vermeldingen te behalèn.
Wie nog meer inlichtingen wil en zich wil
laten inschrijven, richtte zich tot Ir. D. J.
Kruytbosch, Van Alkemadelaan 37, den
Haag. In ieder geval dient dit vóór 1 Maart
te geschieden.
Er valt gelijk wy reeds zeiden, opleving
te constateeren in deze kunst, waaraan
ieder mensch eenigermate vaardigheidttn'öat
bezitten, maar waarin althans in ons land
die vaardigheid by 99 der menschen a’-
les te wenschen overlaat. In den regel is
het spreken erbarmelyk slecht, zelfs *btf
edische dienst.
C. Muller, arts aW/J
r het jaar 1939 aangewi
en van den doodschoot-
onden voorwerp.
s rijwielbelastingmerk.
m gemeente-veldwachter.
De Patriotten van het laatst der 18e eeuw
waren gewoon te roemen op hun vader
landsliefde, maar hunne daden waren met
die roemtaal niet in overeenstemming.
Verre van dien!
De Patriotten die in 1787 naar Frank
rijk gevlucht waren gedroegen zich zelfs
buitengewoon droevig.
Velen hunner stookten de machthebbers
daar op tot het zenden van een leger naar
Holland en vochten mee in het leger van
den vyand, toen deze onze grenzen belaag
de!
Toen de vijand vorderingen maakte en
de toestand hier hachelyk werd, hitsten die
Patriotten door tal van geheime agenten,
en door propaganda-materiaal dat zy over
de grenzen smokkelden, ons volk op tegen
v de wettige regeering.
Zy poogden zelfs het regeer en ónmoge
lijk te maken en een chaos te verwekken
door vele regeeringspersonen tenzij zy
hun ambt zouden neerleggen met den
dood te bedreigen direct na het tot stand
komen van de omwenteling.
Hunne daden waren dus van dien aard
dat er meer landverraad dan vaderlands
liefde uit sprak.
Toen in 1795 de omwenteling gelukt was
werden lieden als de Lange van Wijngaar
den en Huibert Bik by hun terugkomen in
Gouda door de Patriotten zelfs feestelijk
in gehaald.
Bik kwam 14 dagen na de komst der
Franschen weer in de stad, bij' wélke ge
legenheid hy die in 1787 een Oranje
gezinde vermoord had als een held in
dracht van de Municipaliteit door haar se
cretaris Jacob Polyn toegesproken.
Nogmaals twee weken later kwam de
Lange van Wijngaarden terug. Hy was de
aanvoerder geweest van de lieden die Prin
ses Wilhelmina by Goejanverwelle hadden
aangehouden, en had daardoor aanleiding
gegeven tot den inval,^je_r
het ontzettende oproér in
niet alleen Gouda maar het geheele land
in groote ellende gestort. Niettegenstaande
dat of liever: juist daarom werd hy
met eerbewijzen overladen toen hy vanuit
zyn ballingschap Gouda weer binnenkwam.
De krijgsraad en de leden der patriotten
sociëteit brachten hem in triumf naar het
stadhuis, waar hy door de nieuwe overheid
in een raadsvergadering hoogelyk werd
vereerd.
Het bleef zélfs niet by die twee, meer
dere vijanden van Oranje werden zoo ver
welkomd by hunne terugkomst in de stad,
w.o. Willem van der Wagt en P. Zwanen
burg, die eveneens een minder fraaie rol
gespeeld hadden in 1787.
Ook zij werden in het openbaar gehul
digd, bij welke gelegenheid Jacob Polyn
hen toeriep: „Driewerf geluk! Driewerf
vrede! Driewerf broederlijk welkom! Thans
breekt de schoone dageraad, de rijzende
Vrijheidszon met luister door!”
Na allerlei hatelijkheden over de af ge
treden regeering te hebben geuit, besloot
hij zyn toespraak met: „Lang leve de vrij
heid! Lange leve de Natie!”
De Oranjes, die 'goed en bloed hadden
over gehad voor het vaderland en ons volk
gcimue vcnuwiu uou aio ecu u<»u i
het openbaar werd gehuldigd en in op- I herhaaldellik uit groeten nood gered had-
I den, werden verguisd en hunne gedachtenis
I zelfs uit de schoolboeken verwijderd, ter-
j wyl misdadigers en versjacheraars van het
l vaderland overladen werden met eerbewij-
1 zen.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, overal waar de
urging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal ƒ3.15
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
bureaux zijh dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef.
Jerc. 2745. Postrekening 484ü0-__
rgerlijke Stand.
)irk Hendrik,
i den Dool.
Roest.
JWD; G. A.
20 j.
Antonie van
Slingerland.
Kloosterbalsem Is feen bijzondere balsem
die heerlijk verzacht en die Uw huid
prachtig glad en gaaf maakt, dank zij de
aromatisch^ en huidgenezende bestand-
deelen die Uw huid als 't ware verjongen.
Kloosterbalsem dringt diep in de weef
sels en maakt deze weer gezond en soepel,
▲kker's Kloosterbalsem bijt niet, zooals
andere middelen en is ook niet te ver
gelijken met geparfumeerde crèmes, die
wel aangenaam ruiken, maar niet genezen.
Onovertroffen als huldgenezend middel
bij brandwonden, schaafwonden, schrale
huid, open huid, kloven en wintervoeten.
Deze bouw bestaat reeds in de tuinsteden, i jarige eens in de bloemen en in het zon
die de laatste jaren, vooral op Engelsch netje te zetten en hem te overladen met
voorbeeld ontstaan zyn en die nu in de
omstandigheden, door de militaire lucht
vaart geschapen, nieuwe beteekenia krij
gen. Deze steden zyn gebouwd als parken,
die zich aaneenrijen met een breeden groen
gordel rondom de stad en ruime groen-
strooken door de stad met openbebouwing,
waarbij bedrijven op afzonderlijk industrie
terrein worden geconcentreerd en tevens
beperking van het aantal inwoners. Voor
een dergelyke bebouwing is reeds sinds
lang propaganda gemaakt. Maar het is
zeer waarschynlyk, dat thans de gevaren,
aan gesloten bebouwing verbonden, deze
propaganda buitenmate zullen versterken.
Zoo kan dan het vemietigingsgevaar wel
licht nog meewerken tot het venkrygen van
een betere bewoning van het land en daar
door tot het scheppen van gunstiger voor
waarden voor de lichamelijke en geesteiykq
ontwikkeling van het volk.
M i Inderdaad, bedenkelyke bewijzen van va-
B i derlandsliefde!
postspaarbank.
i maand JanUari is bij
ink ten postkantore
1081.62 en terugbel
EferenvelHng.
veiling van de
D. alhier, werd voor
ed van 33.40 en
j, 2.60-2-90 de 1W»F|
’Onlangs las ik een krantenbericht over
den loop der bevolking, den aard dier be
volking en haar verspreiding. Daarin trof
wel allereerst de geweldige toename der
bevolking in de laatste eeuw. In ons land
steeg sinds 1829, dus in ruim een eeuw de
bevolking van 2.600.000 tot 8.6 millioen. In
den laatsten tyd gaat die toename heel wat
minder snel en er zyn zelfs landen, waar
het bevolkingsaantal daalt. In de meeste
landen en ook in ons land is er echter nog
altyd een beiangryk bevolkingsoverschot,
dat echter voor een deel ontstaat door de
verlaging van het sterftecijfer, dus door
een langer leven der menschen. Die bevol
kingstoename heeft de dichtheid der bevol
king in hooge mate doen toenemen, zoozeer
jelfs, dat, terwijl in 1829, bij een regelma
tige verspreiding van de bevolking, de on-
derlinge afstand tusschen twee leden van
de Nederlandsche bevolking nog -bedroeg
120 meter, men in 1937 nog maar 66 meter
zou behoeven te loopen om zyn naasten
medebewoner tegen te komen. Aan die re
gelmatige verspreiding der bevolking, die
hier is aangenomen, ontbreekt echter nogal
wat. En dit is het tweede féit, dat in het
bedoelde bericht trof. De bevolking hoop.,
zich, en dat zeker niet alleen in ons land,
zeer sterk dn de steden op. En uit het be
doelde bericht blykt nu, dat ook de neiging
daartoe de. laatste eeuw op, we mogen wel
zeggen, bedenkelyke wyze is toegenomen
en de trek naar de groote steden nog be
langrijk is versterkt. Woonden toch in 1829
van de 2,600.000 inwoners 800.000 in ste
den van meer dan 20.000 zielen, dus een
derde der bevolking nauwelijks, in 1937
woonde bijna de helft der bevolking van
ons land, dat wil zeggep 4.2 millioen van
de 8.6 millioen in steden van meer dan
20,000 inwoners. En het is deze trek naar
de steden en vooral naar de groote steden,
die de snelle bevolkingstoename een ver
ontrustend karakter geeft.
Dit verschynsel, de buitengewone trek
naar de steden, treedt in ieder land op en
heeft in sommige landen, als Frankryk,
»eds tot een noodlottige ontvolking van
het platteland geleid, zoodat uitgestrekt
heden land, zeer goed voor bebouwing ge-
8Chikt, er braak liggen. De leuze „terug
naar het land” wordt dan ook in de meeste
landen mede door de regeeringen overge
nomen, die de beteekenis en de noodlottige
gevolgen van deze trek naar de steden be-
seffen en de belangen van haar land er
vwk reeds door bedreigd zien. In de tota- J
yWr®1. landen, waar de regeeringen vol- I
ledige zeggingschap over de burgers heb- I L
n en door de vrijheid van. beweging, die
individu in andere landen geniet, niet I
gehinderd worden, zyn reeds maatregelen
genomen om een deel der stadsbevolking
wwr naar het land terug te brengen. On-
If&riifeld spelen daarby in deze landen
itieke en militaire overwegingen een be-
wende rol. Het streven naar autarkie
t vooral tot oorzaak den wensch om in
ll van oorlog niet voor levensmiddelen en
badstoffen afhankelyk te zyn van aan-
^r,Uit.het buitenland. En daarom moet
de eigen bodem zoo intensief mogelyk
Kexploiteerd worden en dus een sterke
“^bevolking gekweekt worden. Maar
aarnaast doen zich ook daar de overwegin-
in andere landen voorna-
het vraagstuk beheerschen, althans
^■aagstuk voor kort beheerscht hebben
zonJh van de zorg voor den «e-
^"^dstoestand en de lichamelijke oyt-
Wkelmg van het volk. Den laatsten tjjd
n zich daarnaast nog andere fatcor^n
lands die 'verband houden met de
verdediging en vooral m«t de ibescher- w f>er pot van 25 Gram f 0.6»pot van WQHïa f 1.04
Mr. Kama jurist-artist, 60 jaar.
MCDLXV.
Geen kroniekschrijver is altyd zoo objec
tief dat hy nooit eens zyn persoonlijke
voorliefde even den vry’en teugel laat. By
de beschrijving van de gebeurtenissen in de
vorstelijke residentie overkomt ons dit na
tuurlijk ook menigmaal. En juist in een
dergelyk geval komt de waardeering dik
wijls het best tot uiting.
Het zy ons daarom eens vergund een en
kel woord te wy'den aan een figuur, <ie wy
niet alleen hoogelyk waardeeren, maar
naar wie onze persoonlijke sympathie uit
gaat. De aanleiding daartoe is geen andere
dan dat deze figuur zijn zestigsten ver
jaardag heeft gevierd, een gelegenheid di»
door talloos velen werd aangegrepen om de
(il)UMIIE COURANT.
Schrgven van Sijbrand Boltelaar
aan zjjne (joudsche Medeburgers
Gouda, 10 Februari 1939.
Waarde vrienden,
Gij weet, dat ik in hart en nieren
Gouwenaar ben! De zaak, die ik
thans nog drijf, werd gesticht door
wijlen mijn betovergrootvader, en la
ter door diens mannelijke nakome
lingen in rechte lijn voortgezet. Ik
ben de laatste telg uit dit aloud ge
slacht der Bottelaars. Na mijn heen-
.gaan zal het bedrijf, dat mij dierbaar
is, in vreemde handen overgaan, geen
weduwe zal blijven koekbakken.
Mijn hart heb ik verpand aan mijne
vaderstad. De dagboekbladen, waar
in ik mij in vroeger jaren tot Ulieden
richtte, gaven daarvan telkenmale
het overtuigend bewijs! Het ging mij
daarbij evenwel als een vader met
vele kinderen: hij had hen lief, maar
spaarde de roede niet. Op nadrukke
lijke wijze heb ik vaak stelling geno
men in den politieken tweekamp,
soms nam ik persoonlijk het initia
tief tot een kloek en stoutmoedig op
treden, als politieke gelukzoekers
mijn oud Ter gouw belaagden. In
mijne verhei)enste oogenblikken vlei
ik mij somwijlen met de zoete ge
dachte, dat de mijmeringen door mij
in stille uren aan de blanke bladen
van mijn dagboek toevertrouwd velen
hebben geschraagd in den strijd, die
zij in dien tijd met zooveel mannen
moed hebben gestreden.
Ik heb mijn vaderstad lief, al doet
mij het harte wee, als ik moet aan
schouwen hoe haar uiterlijk dagelijks
vervalt, hoe zij versjofeit en ver
slonst. Het gaat haar als een dier
stille armen, die wel een bede om hulp
tot mij richten: Zij herinnert zich
haar oude glorie, haar deftig keurs,
haar voornaam statiegewaad, terwijl
zij zich nu moet tevreden stellen met
een confectie jurk je van slechte snit,
hen die daartoe vaak gedwongen zyn. De
radio heeft dit euvel erger dan ooit doen
kennen. Waarnemingen op dit punt gedaan
leeren dat er zelfs van z.g. sprekers niet
een kleine fractie maar in staat is zich
behoorlijk te uiten. Omdat men aan dit abo
minabele gestumper gewend is, hoort men
het niet meer en juist daardoor wordt da
toestand zoo bar slecht. En met betrekkelyk
weinig moeite is er al veel te verbeteren,
vooral voor de jongelui indien er
een beetje leiding wordt gegeven,
japr toont de wedstrijd aan, dat er voor
uitgang is, maar het aantal jongelui dat
er zich op toelegt, is nog altyd veel te klein.
Zoo lang het goede spreken niet een ver
plicht vak wordt op alle scholen^ zal daarin
niet veel verandering komen. Naar de in
voering van zoo’n vak wordt krachtig ge
streefd, maar men stuit daarby op krach-
tigen tegenstand, omdat de leeraren en on
derwijzers zelf allesbehalve vaardig zijn in
het spreken.
Het is de groote verdienste van een man
als Mr. Kamp dat hy ook heeft laten zien
wat er met de Nederlandsche taal valt te
bereiken.
Mocht dit voorbeeld navolging vinden, al
wordt er dan op de honderdduizend niet
i één zooals-hij is.
