NG
LS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, berkenwoudf, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle.
-- - - - --«r A rArATXTXTirTvrvxT rT^XTTTYTTr/^XT
nieuwerkerk, ouderkerk, oudewater, reeuwijk, schoonhoven, stolwijk waddinxveen, zevenhuizen,
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
I
Prof. Goudriaan over de toekomst der N. S.
Busdiensten kunnen nuttig zijn op bepaalde lijnen.
Een nieuwe radiotoespraak van generaal Miaja.
I
RMUNT
MISLUKTE COMMUNISTISCHE STAATSGREEP
TE MADRID.
Nederl. s.s. „Aurora” door
vliegtuigen aangevallen.
Woensdag 8 Maart 193977e Jaargang
UUR IS NIET
jbeteren
kracht, de geur
ik van het edele
uct.
No. 19977
u\
VËilvVjAniUZXV-Air, iJunnuiMVULUE, L>v/17ILvJlUrV V T INDUÖIWVr, VïVUJ LHL1WVI*, linnkJiivuv** X, --
De bezetting van Madrid aanstaande.
'tj lands.
■nen
Ce SNEEK
Rooken en drinken volgens
Dr. Ley onmannelijk.
Overal
g?b:t'1
bitter under‘dat thans veltti op hun 45ste
jaar „op” zyn. De vernieuwing kan echter
slechts van de nieuwe maatschappij komen,
welker leiders definitief van vergiftige ge
notmiddelen afzien.
Daar ons volk sterk moet zijn om al zijn
taken te vervullen, moet het gezond blij
ven. Dat is de beteekenia van oneen strijd
tegen deze genotmiddelen.
RECONSTRUCTIE DER
HONGAARSCHE REGEERING?
Er is sprake van terugkeer van Imrédy.
Nog geen overeenstemming tusschen
Praag en Bratislava.
Te Boedapest is het gerucht in omloop,
dat de regeering wordt gewijzigd. Telek’
zou gisteravond den leden der regeerings-
party in een vergadering, welke beslissend
wordt genoemd voor den binnenlandsch
politieken koers van Hongarije, de kwestie
van vertrouwen stellen.
laatste
verliezen
over .1935, lyoö en I9o’z beliepen resp. 28,
ó9 en 32 mlllioen. Over 1938 zal het ver
lies vermoedelijk ongeveer 22.5 mlllioen
zijn. De oogenschijnlijke verbetering van
het resultaat >s uitsluitend toe te schrij
ven aan de financieele reorganisatie,
welke per 1 Jan. 1938 heeft plaats ge
vonden en aan het wegvallen van enkele
debetposten, die met de reorganisatie
samenhangen, anderzijds moet men Dij
ae beoordeeling van het verliescijfer
over 1938 wel beseffen, dat ook na de
reorganisatie de Nederlandsche Spoor
wegen een hoogst eigenaardige iinan-
cieele structuur behouden. Een gezonde
financiering van een uiterst conjunc
tuurgevoelig bedrijf als dat der spoor
wegen zou uitsluitend met aandeelenka-
pitaai mogen geschieden, aldus spr.’s
meening.
Den indruk, welken de gepubliceerde
verliessaldi op de publieke opinie maken,
acht spr. voor het bedrijf hoogst ongun
stig en bedrijfseconomisch gesproken
hoogst onrechtvaardig. Het spoorwegbe
drijf heeft de laatste tien jaren in een
uiterst ongunstig milieu gewerkt door de
langdurige en ernstige crisis. Met cijfers
over de dalingen van het goederen- en
personenverkeer en over de verplaatsing
van een deel van het passagiersvervoer
naar de bussen, toonde spr. dit aan.
De wilde bussen ter sprake.
Prof. Goudriaan besprak vervolgens de
economische verhouding tusschen trein
en autobus, hiermee rakend het nog
steeds actueele bussenvraagstuk. Volgens
spr. kan een autobus zeer nuttig zijn, en
met name in die plaatsen, die ver van
het station atliggen of te klein zijn om
een station te hebben.
Het belangenconflict ontstaat pas wan
neer de bus zich tracht meester te ma-
ken van het verkeer tusschen de spoor
wegstations, en dit gevaar wordt nog
ernstiger wanneer de bus zich om de
bediening der tusschengelegen plaatsen
in het geheel niet bekommert, maar zich
uitsluitend bezig houdt met het vervoer
tusschen twee plaatsen, welke ook recht
streeks door den spoorweg worden be
diend. Dan komt een verspilling van
krachteri, te voorschijn.
Dat de spoorweg deze antl-economl-
sche ontwikkeling niet uit eigen kracht
kan bestrijden, is een gevolg van de zeer
lage tarieven der wilde bussen. Deze
exploiteeren volgens spr. hun bedrijf niet
economischer, doch hun
waarden zijn eenvoudiger. Het gevolg
van één en ander is dan, dat de autobus
gemiddeld per kilometer meer passagiers
vervoert dan de trein, zoodat de twee
concurrenten hun taak verdeeld zien vol
gens de bekende verdeelingsformule,
waarbij de eene partij het vleesch en de
andere de beenen krijgt. Maar de wilde
bussen kunnen alleen maar tot hun hoo-
geren vullingsraad, dus hun lagere tarie
ven komen, zoolang zij zich niet te veel
gaan uitbreiden. Zij moeten de bedie
ning van de belangrijke diensten aan
den spoorweg overlaten. Want op het
oogenblik, dat het spoorwegvervoer zou
worden gestaakt, zouden, zij precies het
zelfde gemiddelde aantal passagiers be
reiken als het spoorwegvervoer, indien
deze het traject alleen bediende.
Met enkele theoretische beschouwin
gen lichtte spr. dit standpunt nader toe,
Wilde busdiensten deden vervoer
per N.S. stijgen’
Toekomst hoopvol bij een
goed beheer.
Op den verjaardag van do Rotterdam-
sene Kamer van Koophandel heeft de
uuecteur der N.V. Nederlandsche Spoor
wegen, prol. dr. Ir. J. Goudriaan na het
noenmaal gesproken over: De toekomst
oer Nederlandsche Spoorwegen.
Spr. begon zijn rede met te constatee-
ren, dat ae bedrijfsresultaten der Neder-
landscne Spoorwegen over de
jaren niet rooskleurig zijn. De
wanneer de Duce op 23 Maart ter gelegen
heid van den 20sten verjaardag van het
ïtaliaansche fascisme, zal spreken. Men is
van meening, dat Mussolini dan geen vol
ledige lyst van Italië’» natuurlijke aspira
ties zal citeeren, maar slechts zal aandui
den, dat Italië zijn eischen aan Frankrijk
medegedeeld heeft.
Dezelfde kringen vermelden nog, dat de
defensieraad van Madrid, die door de „Po-
polo di Roma” als „gematigd zoo niet con-
tra-revolutionnair” wordt bestempeld, wel
eens het voorspel van de overgave van
Madrid kan zijn hetgeen dus Italië’s ver
plichtingen aan Spanje aanmerkelijk zal
verlicht^! en dus Italië meer bewegings
vrijheid voor diens natuurlijke aspiraties
zal toelatén.
In elk geval zijn de Italianen zeer ver
langend naar de climax van het Italiahnsch-
Fransch dispuut, vooral nu de rede van den
Duce, die hij 19 Februari te Turijn zou uit
spreken, tengevolge van den dood van den
paus, achterwege is geblezen.
ia. tullen moeten houden met de op-
'v3an bevolking en leger in da’
'uitlatingen van republikeinsche
legerleiders en van de nieuwe bewindheb
bers te Madrid doen blijken, d|at zij in een
„Spanje voor de Spanjaarden” evenzeer
hun hoogste doel zien als bij de rechtsche
leiders, naar deze zeggen, het geval is.
Op een congres te Frankfort a. d, Main
gewijd aan volksgezondheid en genotmidde
len die vergif zijn, heeft de beschermheer
van het congres, de ryksorganisatie-leider
dr. Ley, een krachtig pleidooi gehouden
teger rooken en drinken.
H\j bekende (volgens het verslag in den
„Völkischer Beobachter”) dat hij tot vóór
5- jaar als een rechtschapen man had ge
rookt en gedronken. Hij had het niet ge
laten omdat de dokter het hem had verbo
den, maar omdat hij had ingezien dat een
vervaling van een taak daarvan afhangt.
Als euiter de taak er onder lijdt, moeten
de genotmiddelen gebannen worden.
Ik geloof niet, aldus dr. Ley, aan matig
heid, de strijd moet radicaal gevoerd wor
den anders zal hij zijn doel niet bereiken.
Wij zullen de jeugd er niet toe brengen h*t
rooker. en drinken te laten als wjj haar
zeggen dat het vergif is, doch wanneer wij
haar er toe opvoeden dat jij inziet dat het
onmannelijk is zich zoo te gedrhfcen.
Daar wij een volk zyn dat in een nauwe
ruimte samengeperst moet leven en de
strijd tegen het Jodendom nog steeds niet
is uitgestreden, kunnen wij ons niet meer
veroorloven te zeggen dat het de zaak van
den enkeling is of hij rookt of drinkt.
Het komt er niet op aan, zoo vervolgde
dr. Ley, dat het leven van den enkeling
medisch verlengd wordt, maar het is van
belang dat de mensch tot arbeid en prestu
tic geschikt wordt gehouden. De gedachte
aan pensioen en rente moet uit ons volk
verdwijnen. Ook de weerbaarheid lijdt cr
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 3.15.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA.
b(j onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Telef
Interc 2745. Postrekening 48400.
S.O.S.-seinen uitgezonden.
Blijkens een telegram uit Londen vernam
Reuter van de Britsche admiraliteit dat het
Nederlandsche s.s. „Aurora” S.O.S.-seinen
heeft uitgezonden, waarin gemeld werd
dat het schip werd aangevallen. De Brit-
f-che torpedoboot jager „Ivanhoe”, die op
weg was van Palma de Majorca naar G -
braltar, heeft toen opdracht gekregen een
onderzoek in te stellen, doch voof deze bo
dem ter plaatse aankwam bevond hij dat"
de „Jupiter”, een mynleggfer van de vloot
van Franco, de „Aurora” had gepraaid.
Later werd vernomen, dat men het Nt-
derla; dsche schip had toegestaan zijn reis
naar Genua te vervolgen.
Een Havastelegrajjj uit Tanger zegt, dat
de „Aurora” als z|jn positie heeft opgege
ven 37 gr. 6 min. N.B. en 37 gr. W.L., d.i.
ten Westen van Azoren.
De „Aurora” is een schip van 1697 t< r,
dat toebehoort aan de K.N.S.M. De „Auio-
ra” was, op weg naar Genua, eergisteren
Gibraltar gepasseerd. Het zou geen Spaan-
Eche havens aandoen. De opgegeven posi
tiemelding is dus in ieder geval onjuist.
Red.
Ten Westen van de Azoren?
Niemand gewond; het schip zet
reis naar Genua voort.
By de Kon. Nederlandsche Stoomboot
Mij. te Amsterdam is gisteravond om
streeks kwart voor tien, via Scheveningen-
Haven, een telegram van den kapitein van
de „Aurora” ontvangen, waarin deze meldt,
dat zijn schip werd „aangevallen door
vliegtuigen rood”.
De positie, waar deze aanval geschiedde,
k*erd niet genoemd.
Boven- en onderbrug werden door bom-
splinters beschadigd. Niemand werd ge
wond. Het schip zet zijn reis naar Genua
voort.
Aangaande de vredesvooruitzichten meldt
Reuter uit Madrid dat generaal Miaja in
een nieuwe radio-toespraak heeft ver
klaard: „Het motief, dat achter de vormfr g
van den Nationalen Verdedigingsraad zit,
is de wensch geweest om een einde te ma
ken aan den oorlog op een humane en eer
volle wjjze, Wjj willen geen nutteloos bloed
vergieten meer en alles wat ik, die met u
gestreden heb, wensch, is u den vrede te
geven. Wanneer het gezonde verstand toe
ons allen terugkeert, verzeker ik u dat het
alles spoedig ten einde zal zijn.”
Blijkens een bericht uit Burgios slaat
Franco de ontwikkeling van den toestand
te Madrid van uur tot uur gade. Het leger-
commando heeft zijn maatregelen getrof
fen. Er worden uitgebreide troepenbewe
gingen waargenomen. Franco wil, als de
toestand het noodig maakt, plotseling met
z|jn legermacht ingrijpen.
Ofschoon ongetwijfeld een onbloedig-*
bezetting van Madrid verwacht wordt,
neemt Franco geen risico. De rechtschen
concentreeren een groote troepenmacht
langs het vyandelijke front, klaarblijkelijk
in de meening. dat de bedreiging van zulk
ecn overweldigende strijdmacht voldoende
tal zijn om een einde te maken aan de
MUSSOLINI’S AANSPRAKEN
ZULLEN MEEVALLEN.
Volgens sommige bladen, zou Mussolini
niet voornemens zijn, aan Frankrijk terri
toriale eischen te stellen. De 'Romeinsche
correspondent van de „Daily Mail” schrijft,
<iat de Fransche ambassadeur te Rome,
Fran^ois-Poncet, onmiddellyk na de kro
ning van paus Pius XII naar Parijs za’
vertrekken en aan Bonnet een volledig ver
slag zal uitbrengen over de situatie tus
schen Frankrijk en Italië.
Men vermoedt, aldus de correspondent,
dat Italië dan met Frankrijk onderhandelin-
fen zal openen door bemiddeling van zyn
ambassadeur te Parys, Guariglia, die zal
aangeven, welke concessies Italië van
Frankrijk verwacht.
In Parysche diplomatieke kringen ver
wacht men, dat Italië, althans voor het
oogenblik, geen territoriale eischen zal
stellen, doch de onderhandel ingen zal be
perken tot vraagstukken, die betrekking
hebben op den spoorweg DzjiboetiAddis
Abeba, op een vrijhaven te Dzjiboeti, op
een vertegenwoordiging van Italië in de
maatschappij van het Suezkanaal en op de
uitbreiding van de rechten der te Tunis wu -
nende Italianen.
Ook de „Westfölische Landeszeitung"
meent, dat Mussolini’s aanspraken zich tot
bovengenoemde onderwerpen beperken.
Volgens doorgaans goed ingelichte krin
gen zou Italië zijn formeele eischen tegen
het einde van Maart langs diplomatieken
weg aan Frankrijk kenbaar maken. De
Italianen zullen daaromtrent meer hooren
(illlAStlIE (MIRAM.
gisteren hebben de communisten te Madrid
blijkens berichten van Reuter een j*>-
ging ondernomen den zoojuist gevormden
Nationalen Verdedigingsraad omver te
werpen en zich van het bewind meester te
maken. Na korte gevechten werd de poging
de kop ingedrukt.
Kolonel Casado, de minister van lands
verdediging, verklaarde voijr de radio:
„Sedert het aanbreken van den dag trach
ten de communisten in Madrid een wanho
pigen staatsgreep te ondernemen,
elders in het republikeinsche
heorscht rust.”
Casado deed een beroep op de soldaten,
die „bedrogen zijn door de communistische
leiders bij de aansporing weerstand te bie
den aar. den Nationalen Verdedigings-
raad", om zich aan den anderen kant t?
scharen aangezien de Verdedigingsraad de
renige waarborg is tegen een poging tot
vestiging van een terroristische tyrannie.
Men spreekt over wijzigingen ten aan
zien van de ministers van nijverheid, finan
ciën en landbouw.
De middagbladen maken op in het oog
springende wijze melding van een terugkeer
van Imrédy.
Tenslotte schijnt te zijn besloten, dat
baron Vay, een vriend van Imrédy, die on
derstaatssecretaris is van het kabinet van
den premier, zal aftreden. Ook de functie
van perschef aan het kabinet van den
premier zal over enkele dagen aan een an
deren titularis worden o ver gedragen.
ameling,
Ie series
■a voor-
e letten
it alleen
op het
leR&D-
de fijne
kleuren.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring):
15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring.
15 regels 1.55. elke regel meer 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN1—4 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomat van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zjjn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
"Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerden
prijs Groote letters an randen worden berekend naar plaatsruimte.
srsterkt door de
weldoordachte
waarbij hij tot de volgende felle uitlating
kwam:
„Het spoorwegverkeer heeft er geen
belang bij om vla dochterondernemin
gen het autovervoer van personen ter
hand te nemen indien daar tegenover
slechts de muurvast en duurzame zeker
heid bestond, dat het parasitaire deel
van het busvervoer radicaal werd onder
drukt.
Mocht deze zekerheid niet kunnen wor
den verkregen, dan vrees ik, dat de
Directie der N. S. in een tamelijk snel
tempo voorstellen zal moeten Indienen
tot groote inkrimping van het spoorweg
net. Men mag hei? publiek niet in den
waan laten dat het duurzaam mogelijk
zal zijn, beide middelen van vervoer in
vrije concurrentie naast elkaar op een
zelfde traject op economische wijze te
exploiteeren”.
Prof. Goudriaan toonde vervolgens aan
dat het ingrijpen van den Minister van
Justitie gedurende de periode van 5 tot
14 November 1938 uiterst interessant fei
tenmateriaal gelevérd heeft oyer de der
ving aan inkomsten door de 'spoorwegen
tengevolge van het wilde-bus-verkeer
Op het traject Amsterdam—-Den Haag
bijv, steeg de verkoop van enkele reis
kaarten derde klasse met meer dan 100
pet., het aantal retours met 18 pet., tus
schen Amsterdam en Utrecht stegen de
enkele reizen met ruim 35 pet, retours
met 18 pet. Op grond van deze cijfers
mag men veilig aannemen, dat de spoor-
wegontvangsten op de aangetaste tra
jecten over het geheele land zijn gedaald
met minstens 25 pet., of tusschen de 6
en 10 mlllioen gulden.
Prof Goudriaan besprak het vraagstuk
j van het extra vervoer, dat in aanzien
lijke mate kan bijdragen tot verbetering
I van de resultaten der spoorwegen, indien
bevordering hiervan door hal veering van
den prijs niet zou leiden tot instorting
van het geheele prijsniveau. Een eerste
stap op dezen weg is gezet door iïivoe-
ring der avondretours en goedkoope
kaarten op bepaalde dagen op verschil-
lende trajecten. Toch ligt, naar spr 's ge
voel, in de moderne tarieftechniek van
de electriciteltsbcdrijven met hun vast-
rechttarief, dat in Nederland zulk een
ontzaglijke verbreiding heeft gevonden,
het voorbeeld van de wijze waarop het
spoorwegtarief voor het particuliere per
sonenvervoer moet worden aangevuld.
Ook op ander gebied zijn maatregelen
in voorbereiding, die kunnen worden
samengevat in de formule- grooter snel
heid, grootere frequentie, kleinere een
heden Voor de uitvoering van dit pro
gram zal het noodig zijn te beschikken
over meer afwisselend materieel. Het ligt
bijv. In de bedoeling het electrlsche ma
terieel van de lijn Amsterdam—Dor
drecht zoodanig te verbouwen, dat er
ruimere zitplaatsen komen. Ten aanzien
van de controle wil men gaan in de rich
ting van het Zwitsersche stelsel, om niet
alleen de ingangscontrole maar ook de
ultgangscontrole op de stations geheel
op ie heffen, wat echter slechts bereikt
arbeidsvoor- 'kan worden wanneer alle rijtuigen zijn
voorzien van op elkaar aansluitende
doorgangen.
Achteruitgang goederenvervoer
een gevolg van de crisis en con
currentie.
Prof Goudriaan besprak uitvoerig den
achteruitgang van het goederenvervoer,
veroorzaakt door de economische crisis,
het vervoer per vrachtauto door onder
nemingen zelf en het vervoer te water,
dat bevorderd is door de aanleg van ver
schillende kanalen Het spoorwegbedrijf
had deze ontwikkeling voor een groot
deel kunnen voorkomen, indien het
slechts eerder de beschikking had gehad
over de vrijheid in de vrachttarieven,
welke door het oude art. 31 van de Spoor
wegwet zeer aan banden was gelegd.
Spr. lichtte vervolgens toe, dat de toe
komst van de Ned. Spoorwegen geheel
moeten steunen op een gezond bedrijfs
beheer De Spoorwegen zijn daarbij in
gesteld op het massavervoer, omdat zij
zelf een massabedrijf is. Allerlei kleine
verliezen kunnen het bedrijf zeer scha
den. Bovendien wees prof. Goudriaan op
den hlstorlschen groei van het spoor
wegbedrijf, terwijl hij tevens met klem
wees op het groote bedrijfssnelheid.
Naar de meening van prof Goudriaan
moet men uiterste voorzichtig^ zijn met
de zoo tactvol verspreide suggestie alsof
het motorverkeer het verkeer van de
vijandelijkheden met een minimum var.
strtyd.
Generaal Miaja wordt In elk geval een
der weinigen onder de republikeinsche le
gerleiders geacht, die door generaal Franci
wordt gerespecteerd en met wien de recht-
tche generalissimus zou willen onderhande
len. Gezien het feit, dat generaal Miaja
thans de opperste leiding in het republi
keinsche gebied in handen heeft genome''
<n dat Negrin alsmede tal van uiterst-link-
sche leiders en ook een aantal vooraap-
staande Russen! per vliegtuig uit Spanje
de wyk hebben genomen naar Fransch ge
bied, lykt de veronderstelling gewettigd
dat thans in Spanje een basis gevonden zal
kunnen worden, om tot een einde van den
bloedigen oorlog te komen. Aan beide zij
den overheerscht thans de meening dat
verderen strijd slechts noodeloos bloedver
gieten zou beteekenen en daarom méér dan
ooit^een misdaad tegei.over het Spaanse! t
'olk zou zijn. Hetgeen niet verhindert dat,
al ware het alleen reeds uit tactische over
wegingen in verband met komende onder-
handelingen over een overgave, beide par
tijen zich tot den strijd gereed houden, eu
met name uit het rechtsche gebied dage
lijks berichten komen over voorbereidingen
tot een beslissend offensief.
Hetgeen Zondag te Madrid is geschied,
geeft in elk geval aanleiding tot de hoop, d n
het niet meer tot een dergelijjc offensief
zal behoeven te komen. Een overgave van
het huidige republikeinsche gebied, welke
gepaard zou gaan en in feite reeds ge
paard gaat met eliminatie en vlucht van
rp Moskou georiënteerde communistfa.-he
en anarchistische leiders, zou aan een na-
tionaal-Spaansche oplossing van het ramp
zalige conflict, waardoor het Iberische
Schiereiland nu reeds sinds zomer 1986
wordt geteisterd, ten goede komen. Daar
mede zou bovendien het international'1
aspect verbeteren, omdat de leiders van het
rechtsche Spanje, wanneer het thans nog
republikeinsche gebiedsdeel zich overgeeft,
rekeninj
vatting^
gebied.