NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
i
WANS'
mceLA
No. 19982
77e Jaargang
bËrgXmBacht; BÉRKENWOUDE, BODEGRAVEN,
MOORDRECHT,
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK. SCHOONHOVEN. STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN,
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
---
Mgr. Tisso vormt een nieuwe regeering.
Duitsche troepen trekken Slowakije binnen.
Een ambt met veel plichten.
Meer dan dertig dorpen
bezet.
De besprekingen
te Londen.
DE VERKIEZING VAN EEN NIEUWEN
PRESIDENT VAN FRANKRIJK.
PILLEN
SLOWAKIJE TOT ONAFHANKELIJKEN STAAT
GEPROCLAMEERD.
De onafhankelijkheid van
den Slowaakschen staat
uitgeroepen.
Natriumverlichting voor
Rijkswegen.
Dinsdag 14 Maart 1939
RÊRGAMBACHT, BÉRKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP. GOUDERAK, HAASTRECHT. MOORDRECHT^ MO^CAPELLE,
„w-,TTMTrT71T>T7’T7’T>TZ’ AT ïnnnTrTITAVr -rwv - enz.
1 de
1 minister van oorlog, Sirovy en de minister
van staat, Havelka. In feite hangt de ont
wikkeling van den toestand voor een groot
deel af van de gebeurtenissen te Berlyn.
prlja Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
OE&STGEEST
Sirovy uit het kabinet
bezoek
Van de 14 presidenten sedert 1870
werd alleen Grévy in 1885 herkozen.
Minister MacDonald legt nieuw Britsch
plan voor aan Joodsche gedelegeerden.
Arabisch optimisme.
Rijksweg no. 1, Diemen. (Hartsvelder-
brug)Eemnes, lang 26 km.
Rijksweg no. 5, AmsterdamHaarlem,
lang 13 km (thans in proef aanwezig).
Rijkswegen nos. 4 en 8, ’s-Gravenhage
(Fllmstad)Haarlem, lang 38 km.
Rijksweg no. 9, gedeelte Haarlem
Ier 5 ct. Per dooi van
tabletten of cachati
oker van 24 tabletten
Ijgbaar bij Apotheken
vormen. Verwacht wordt dat de Duitsche
-troepen heden Slowakije zullen binnenruk
ken.
Nader wordt gemeld dat Monseigneur
Tisso vanmiddag te 1 uur de onafhankelijk
heid van Slowakije heeft geproclameerd.
BENEDICTUS
oedende aambeien, stel-
uever bestond, zeer ver
r doos van 6 stuks 85 ct.
Benedlctus 1.1.- per pot
„Slowaaksch Legioen” georganiseerd.
Te Bern in bericht ontvangen, dat thans
te Weenen een „Slowaaksch legioen” wordt
georganiseerd onder leiding van den gewe
zen Tsjecho-Slowaakschen minister Dur
cansky. Het betreft 5000 arbeiders, die via
München naar Duitschland werden gezon
den om er werk te zoeken. Zy zijn te Wee
nen aangekomen, waar zij worden georga
niseerd naar het voorbeeld van het Sudeten-
Duitsche legioen, dat Henilein aan den voor
avond der gebeurtenissen in September j.l.
op de been heeft gebracht.
BELGISCH POSTVLIEGTUIG
VERONGELUKT.
Drie leden der bemanning
om het leven gekomen.
Het Belgische vliegtuig, dat den nacht-
postdienst van Londen naar Brussel onder
houdt, is nabij Haeren verongelukt. De drie
leden der bemanning zyn om het leven ge
komen.
Men veronderstelt dat de slechte weers
omstandigheden de oorzaak van dit onge-
>al zyn.
Het vliegtuig is brandend neergestort, de
drie inzittenden werden uit het vliegtuig
geworpen en zijn op eenigen afstand van
het vliegtuig terecht gekomen. De post is
geheel verbrand.
automobielen en zelfs zijn dfficieele reizen
heeft hy zelf te betalen. Zoo kan men zeg
gen, dat het nog geen president gelukt is,
zich tijdens zyn mandaat te verrijken. De
eenige uitzondering vormt Grévy, die be
kend stond als Frankrijk’s grootste vrek. j
De president ontvangt een zeer omvang- 1
rijke correspondentie. In den regel worden
alle brieven beantwoord. Zeer dikwijls wen
den ontevreden Franschen. zich tot
Dertig dorpen bezet.
Te Praag is van welingelichte zijde uit
Bratislawa bericht ontvangen dat Hongaar-
sche troepen meer dan 30 dorpen in de sub-
Karpatische Oekraïne hebben bezet.
Hulp verzocht tegen de Tsjechen.
De corr. van Reuter te Berlyn verneemt
dat de nieuwe regeering van Slowakije een
telegram aan -’Hitler heeft gezonden met
verzoek om huljJ tegen de Tsjechen.
zkken en
Italiaansche Joden aan Fransche
grens.
5000 personen trachten in Frankrijk
door te dringen.
De bladen melden, ’dat 5000 Joden, die
Italië hebben moeten verlaten, tevergeefs
trachten over de Fransche grens te komen.
Slechts een honderdtal is er in geslaagd de
waakzaamheid der Fransche grenswacht te
verschalken en deze menschen hebben ver
lof gekregen in Frankrijk te blijven. De
anderen worden echter niet toegelaten. De
grenswacht is versterkt.
lang 7 km.
no. 35, HengeloEnschedé,
het nieuwe voorstel niet veel afwijkt van
1 1 1 x‘- - lujiwwvg
Velsen, lang 8 km.
Rijkswegen nos. 23 en 25, UtrechtDe
BiltZeist,
Rijksweg
lang 7 km.
Rijksweg
4 km.
Rijkswegen nos. 7 en 63, BredaTil
burg, lang 19 km. Gedeelte Driesprong—
Teteringen, lang 1 km.
Rijkswegen no. 64 en 65, ’s-Hertogen-
boschVught—Tilburg, lang 19 km.
Voorts komen de volgende punten van
het rijkswegenplan in verband met hun
j bij zonderen en voor het verkeer gevacr-
lijken aard voor verlichting in aanmer
king:
Rijksweg no. 29, Brug en Opritten te
Deventer; Rijksweg no. 12, Verkeersplein
op de samenkomst van de wegen 2, 12 en
26 ten Zuidwesten van Utrecht; Rijks
weg no. 4, Brug over de Noordelijke ring
vaart en Viaduct over den Spaarnwou-
derdwarswég in den weg door de Haar
lemmermeer.
Tenslotte zal tevens tot verlichting van
den rijksweg Eemnes—Soest—Amersfoort
worden overgegaan, indien de betrokken
gemeentebesturen genegen zijn de helft
van de exploitatiekosten voor hun reke
ning te nemen.
no. 35, Arnhem—Velp, lang
ADVERTENTIEPRIJS; Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring):
15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55. elke regel nïeer 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bjjslag op den prijs. Liefdadigheids-^dvertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureau* en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zyn.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer gereduceerde^
Jje gebeurtenissen in de Slowaaksche cri- ter van binnenlandsche zaken, Fischer,
sis schynen zich snel in de richting van n'iniata*
een oplossing te bewegen, aldus schryft een
diplomatieke waarnemer. Het bijeenroepen
van het Slowaaksche parlement te Bratis
lawa tegen heden zal, naar waarschijnlijk
lykt, gevolgd worden door de afkondiging
van Slowakye’s onafhankelijkheid van den
Tsjecho-Slowaakschen staat.
Men meent te weten, dat de gebeurtenis
sen in Tsjecho-Slowakye, waar by verschil
lende Duitschers zouden zijn mishandeld,
kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de
m t per ]twataaj 3.15.'
aan ons Bureau: MARKT 31. GOUDA
Hitler ontvangt Tisso en Durcansky.
Hitler heeft gistermiddag in het bijzijn
van den ryksminister van buitenlandsche
zaken de per extra vliegtuig van Bratis
lawa naar Berlyn gekomen Slowaaksche
minister-president dr. Tisso en den zich in
diens gezelschap bevindenden minister, dr.
Durcansky, in de rykskanselary voor een
bespreking over de hangende kwesties ont
vangen.
Volgens Havas was mgr. Tisso om half
vijf des middags per vliegtuig aangekomen
en had hy zich kort daarop naar de nieuwe
kanselarij begeven, waar hy zich een uur
later nog bevond.
Volgens niet te controleeren aanwijzin
gen, aldus .vervolgt Havas, zou het Rijk in
de nota, welke, naar men verwacht naar
fraag zal worden gezonden, eischen:
L Herstel van het Slowaaksche kabinet
van Tisso in al zijn rechten;
2. Verdwijning der ministers van de
centrale regeering te Praag, die er vaai be
schuldigd worden een actie te hebben ont
ketend tegen de Slowaaksche regeering van
Tisso. j{et betreft met name de Tsjecho-
Slowaaksche ministers van binnenlandsche
landsverdediging.
geen Duitsche nota te Praag
ontvangen.
Volgens berichten uit Praag was gister
middag de regeering in het slot Kolovrat
bijeen, teneinde den toestand te bestudee-
het plan, dat reeds veertien dagen geleden j
werd voorgelegd en wederom neerkomt op
het stichten van een onafhankelijken Pa-
lestynschen staat na een overgangsperiode, I
t - jv:..
I gTEEDS nader komt de groote Fransche
I gebeurtenis: de verkiezing van een
I nieuwen president. Over enkele weken ko
men .Kamer en Senaat te Versailles in
„nationale vergadering” bijeen, om het
nieuwe staatshoofd te kiezen De „presi-
dents-campagne” d.w.z. het onderaardsche
spel dtr intriguei, dat tenslotte tot de op
stelling Ier canoi'lnten, favorieten en out
siders leidt, is begonnen.
Het mandaat van den president is van
zevenjarigen duur. Volgens de grondwet m
de president herkiesbaar. Maar tot .nu toe
gedurende welke zoowel Joden als Arabie
ren zitting zullen hebben in consultative
n executieve raden.
Zooals men weet, heeft het Joodsche
agentschap deze oplossing van de hand ge
wezen. Naar men meent hebben ,de Joden
thans verzocht, dat hun de verzekering zal
worden gegeven, dat in het plan van de
regeering het denkbeeld van een Joodsch
nationaal tehuis gehandhaafd zal worden
Er is geen nieuwe datum voor een bijeen
komst vastgesteld. Men veronderstelt dat
de Joden zullen wachten tot het plan van
de* regeering hen schriftelyk zal worden
voorgelegd. Zij kunnen dan beslissen of het
nut heeft op grond, van dit plan de bespre
kingen voort te zetten.
Een zeker optimisme, dat tot dusverre
afwezig was, kon gisteren in Arabische
kringen ter Palestijnsche conferentie opge
merkt worden. Men verklaart, dat een re
edijk compromis tusschen de starre voor
stellen der Arabieren en de Joden thans
mogelyk is.
Goering keert-terug naar Berlijn.
Stefani meldt uit San Remo dat gister
middag om kwart vóór vier (Italiaansche
tyd) maarschalk Goeripg in gezelschap van
zijn vrouw, per speelden trein vertrokken
is met bestemming Duitschland.
Voor zijn vertrek verklaarde Goering by
het afscheid nemen van de autoriteiten,
dat hy zeer voldaan was over zyh bezoek
aan San Remo en over enkele dagen teiug
hoopte te keeren.
Te Rome is men volgens Reuter van mee-
ning, dat de onverwachte terugkeer van
Goering naar Duitschland kan worden toe;
geschreven aan de gebeurtenissen in Tsje-
cho-SIowakije en de hernieuwde spanning
tusschen Berlijn en Praag.
m oud ijzer”..,
ige menschèn en au ze
m, koopen ze een wille,
lend middel.
ian degenen, die Witte
kénnen, of ze ooit Iets
hun pijn nemen. Al
t cadeau, dan deden ze
Witte Kruis poeders,
:achets stellen gezonde
in de plaats van pijn
heeft slechts Grévy in 1885 van deze .mo
gelijkheid gebruik gemaakt. In Mei van dit
jaar zal de „nationale vergadering” den
15den president der Fransche republiek
kiezen. Sinds 4 September 1870, den ge
boortedagi van de Derde Republiek, had
Frankrijk 14 presidenten. Twee van hen,
Sadi Carnot en Paul Doumer, werden tij
dens hun mandaat vermoord. Vier anderen,’
Thiert. Mac Mahon, Périer en Millerand
moesten wegens meeningsverschillen met
het parlement aftreden. Deschanel moest
om gezondheidsredenen tusschentijds aftre
den. Grévy moest in het tweede jaar van
zyn tweede mandaat wegens zyn verwikke
ling in een onaangename affaire heengaan.
Faure stierf als president. Slechts Loubet,
I'allières, Poincaré, Doumergue en naar
te verwachten valt ook de tegenwoordige
president Lebrun dienden hun mandaats-
tijd uit.
Buiten en ook wel in Frankrijk heeft
zich in den loop der jaren de overtuiging
ingeburgerd, dat het staatshoofd slechts
een „onderteekeningsmachine”, „een zui
ver decoratieve persoonlijkheid” zou zyn.
De grondwet geeft hem theoretisch meer
rechten, dan aan de meest© monarchen en
presidenten van andere staten ter beschik-
DE KONINGIN WOENSDAG
IN NEDERLAND TERUG.
Naar wij vernemen zal H. M. de Ko-s
ningin hedenavond uit Spiesz naar Ne-'
derland vertrekken.
H. M. zal Woensdagochten te 's-Gra-
venhage aankomen.
Uit Hondrich wordt omtrent het ver
trek van H. M. de Koningin geseind, dat
H. M. vanmiddag per auto met haar ge
volg van Hondrich naar Spiez is geredeij.
waar zij in den trein is gestapt. De Zwit-
sersche Spoorwegen hebben voor H. M.
een restauratie-, een bagage- en een
slaaprijtuig ter beschikking gesteld.
f
Minister Steenberghe over zijn reis.
„Misverstanden zijn weggenomen.”
Teruggekeerd te 's-Gravenhage van
zijn bezoek aan Leipzig en Berlijn heeft
de Minister van Economische Zaken, mr
M P. L. Steenberghe, eenige medodee-
lingen over zijn reis gedaan
Zijn doel was in de eerste plaats een
te brengen aan de Lelpziger
Messe en in het bijzonder aan de Neder -
landsche Inzending van deze beurs. Hij
is zeer onder den indruk gekomen van
hetgeen op de Lelpziger Messe wordt ge
toond.
Het bezoek aan Berlijn besprekende,
zeide minister Steenberghe, dat de Duit
sche ministers Von Ribbentrop en Funk
hem buitengewoon vriendelijk hebben
ontvangen. Met beide heeren heeft de
heer Steenberghe de financieele en eco-
kingi staan. Volgens de grondwet beschikt
de Fransche president over de gewapende
macht van het land. Hij is theoretisch de
chef van alle ambtenaren en alle soldaten.
Hy onderhandelt en ratificeert verdragen,
d.w.z. hy is de hoogste chef der diplomaten
en alle buitenlandsche diplomaten zijn by
hem geaccrediteerd. Hij kan op elk ge-
wenscht oogenblik Kamer en Senaat in bui
tengewone zittingen bijeen roepen. Afge
zien van het geval van hoogverraad is hy
aan niemand verantwoording verschuldigd.
Slechts ©en kleine clausule in de grondwet
zou af geschaft behoeven te worden, om van
het Fransche staatshoofd een waren dic
tator te maken. Deze clausule bepaalt, dat
alle wetten en verordeningen niet slechts
door den president, maar ook door een mi-
nister onderteekend moeten zijn.
Het is waar, in de practyk is er van al
deze bevoegdheden betrekkelijk weinig
overgebleven. Op het oogenblik, beschikt
de Fransche president in feite nog slechts
overgebleven. Op het oogenblik beschikt
\an gratie. Tijdens een regeeringscrisis zal
de president in den regel den partijleider,
wiens Kamergroep tot den val van de vo-
rige regeering aanleiding heeft gegeven,
met de regeeringszaken belasten. Deze
regel wórdt intusschen dikwijls door han
dige manoeuvres omzeild. De presid°nt
leidt tenslotte de zittingen van den minis
terraad en zonder zijn handteekening is
geen wet of verordening geldig. De grond
wet schenkt den president bovendien nog
en algemeen vetorecht, waarvan echter
sinds 1875 geen gebruik meer gemaakt is.
De inkomsten van den president, die vóór
den Wereldoorlog 1,2 millioen frs. per jaar
bedroegen, beloopen thans in totaal 3,6
millioen frs. Van (dit bedrag moeten echter
alle representatieve onkosten betaald wor
den. Hij heeft jaarlijks ongeveer 960.000
frs. aan belastingen te voldoen. De loonen
van zijn personeel, het onderhoud van drie
trekking tot de positie’ met het oog op de »P1°’SW want
Britsche en Fr^sche waarborgen voor de aen lstBr bnrlckt meld.t <U>l.de regeenng te
Tajecho-Slowaaksehe grenzen, voortvloeien- ““‘‘.’S T’TT
de uit het accoord van München. Voorzoover
kan worden vastgesteld, schijnt de toestand
aldus te zy”n, dat, zelfs als de waarborgen
geacht worden inderdaad van kracht te zijn,
Het A.N.P. seint dat volgens medêdeelin-
jgen uit Bratislava de Slowaaksche landdag
hedenochtend in geheime zitting is byeen-
gekomen, waarin de onafhankelijkheid van
den Slowaakschen staat is uitgeroepen.
Minister Tisso zal een nieuwe regeering
ABONNEMENTSPRIJS: per 1 2.2.
bezorging per looper geschiedt. Franco per post
Abonnementen worden dagelijks aangenomen
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Telef
latere z745. Postrekening 48400.
Doordat er geen scheiding tusschem
op- en afgaand verkeer op dezen weg is,
en daar ook kruisend verkeer tusschen
i beide parallelwegen geschiedt, werden
telkens gevaarlijke verkeerstoestanden
geschapen, welke vooral bij duisternis
J dikwijls tot ongevallen aanleiding gaven,
i De vooroemde besturen verzochten den
minister een spoedige, moderne verlich-
ting van dit voor het verkeer in ons land
zoo uiterst belangrijke traject te willen
bevorderen.
Thans is van den Minister antwoord
ontvangen, dat door en op kosten van
het Rijk tot het aanbrengen van een
natriumverlichting op genoemden weg
1 zal worden overgegaan, voor zoover al-
- thans met de leveranciers van den elec-
trischen stroom en de beheerders van
eventueel ebestaande gemeentelijke ver
lichtingen, overeenstemming kan worden
i verkregen. Onder dezelfde voorwaarden
zullen bovendien van oen natriumver-
1 lichting worden voorzien:
I
Minister MacDonald heeft het plan van I
de regeering aan de Joodsche afgevaardig-
oen uiteengezet. Het schijnt evenwel dat
Waar zij eerlang zal worden
aangebracht.
Destijds hebben de besturen van A.N.
W.B, K.N.A.C., K.N.M.V en B.B.N. de
aandacht van den Minister van Water
staat gevestigd op de gevaarlijke situatie,
---- --- henL 1 welke na het vallen van de duisternis*
Miskende uitvinders vooral schrijven den op den Rijksweg ’s-GravenhageRotter-
president over hun zorgen en behoeften. dam ontstaat.
Poincaré beweerde eens, dat hij aan den
inhoud der aan hem gerichte corresponden
tie de politieke temperatuur van het Fran
sche volk kon af meten. Een kapitein, twee
onder-officieren en 10 secretarissen staan
den president ter beantwoording van deze
correspondentie ter beschikking.
Tenslotte mag een belangrijke eigen-
GÜIUSLHE (»IRA\T.
Men achtte waarschijnlijk, dat de Slo-
I waaksche crisis als gevolg een reconstruc-
tie van het kabinet zal hebben, waarby drie
ministers zouden vertrekken, n.l. de minis-
Men. beweerde, dat een Duitsche nota
zou worden overhandigd aan Praag en
spreekt ook over een ultimatum. Tot dus-
verre echter d.w.z. Maandagavond 10 uur,
middeleuropeesche tijd, is in officieele krin
gen nog niets ontvangen. De ministerieele
besprekingen, die slechts 1 uur onderbroken
ic.iue x/UIvaui.ciB 4UUUC11 Sl)** 1I11SIUULUC1U,
geleid hebben tot eenige discussie met be- w ur^n °°8^n 1 voor
w de „ositie met het oog op de. wel sne gekomen,
iche waarborgen voor de ,c.en later '"T regeer,ng
om een onafhankelijk Slowakije te stich
ten, aanvaard. Mogelyk zal ook de Kar-
patho-Ooekraïne onafhankelijk worden ge-
van de Duitsche
i eischen zal in den Slowaakschen Landdag
bekend worden gemaakt. De Tsjechische
regeering heeft ook het ontslag aan de ge
neraals Elias en
goedgevonden.
schap van den president niet vprgeten
worden: Hij is Frankrijk’s aauzienlijkste
peetoom. Elke familie met 8 levende kinde-
ren kan voor het 9de kind het peetoom- j
schap van den president verzoeken. Presi- i
dent Lebrun pleegt in dergelijke gevallen
1000 frs. aan zyn peetkind te schenken.
thans met de leveranciers van den elec-
j triwhon strnnm en beheerders van
i maakt. De aanneming
zjj opgesteld zouden zyn als waarborgen
tegen agressie en niet in werking zouden
treden in geval Slowakije tot afscheiding
zou besluiten. Men acht het thans duidelijk
dat Duitschland een groote, zoo al niet
overwegende, rol heeft gespeeld bij het tot
stand brengen van deze ontknooping.
Naar men weet zyn Bohemen plus Mo-
ravië, Slowakije en de Karpathische I
Oekraïne sinds eenige maanden drie auto-
nome staten, die in hooger verband één zijn
in de persoon vap president Hacha te Praag.
Op de Karpathische Oekraïne met het
hoofdstadje Ghust bouwt zoowel de Pool-
sche als de Hongaarsche pers menig toe
komstplan; Slowakije herbergt een groote
Duitsche minderheid en twee Slowaaksche
groepen (één die tevreden is met den be-
staanden toestand, en één die onafhanke
lijkheid wil liefst onder protectoraat van
Berlyn); en Tsjechië tracht zich te her
stellen van de ontzaglijke Sudetiaansche-
aderlating na München, welke in veel ge
vallen neerkwam op een leegbloeden.
Verleden week voorkwam Praag een Slo
waakschen staatsgreep door er zelf een uit
te voeren; afgezet werden mgr. Tisso en
met dezen Durcansky en andere Slowaak
sche machthebbers; zy werden vervangen
door Sidor en door anderen, die met Praag
als federatie-centrum genoegen namen. Dit
nu is aanleiding geworden tot groote bewe
gingen, zoowel in het Tsjecha-Slowaaksche
binnenland als in het buitenland eromheen
®n door een bezoek van Mgr. Tisso aan
Berlijn.