CEN
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
RËEÖAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN. BOSKOOP, GOUDERAK. HAASTRECHT. MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWT JK. SCHOONHOVEN. STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
(pannen
an...
HET MEMELGEBIED WEER DUITSCH.
Litauen verklaart zich tot afstand bereid.
rtrische
in alle
zaken.
„Trouw aan de as
RomeBerlijn^.
s nu ver-
if f. 6,15
iet draai-
vringer
r maand.
boog
n niet
ijd
én wringt.
No. 19989 Woensdag 22 Maart 1939 77e Jaargang
Fraïisch-Engelsche vriendschap.
„Uitnoodigingen tot
zelfmoord”.
----
De diplomatieke actie der mogendheden.
waarop
Na er op te hebben gewezen, dat de
dagorder
in
een
men de
komen -
van de
•sloten,
vertrekt
Rusland
hebben gedaan, deze worden echter
achten kwistig
■sterking? Dal
ratievermogen
„dure” gevol
ge voel en die
iet alleen uitput-
Uw uithoudings-
Uw geheugen.
met Sanatogen
PRIJS.
MARKT 31.
Verklaring van den groo ten
fascistischen raad.
Gisteravond heeft te Rome de graote fas
cistische raad onder voorzitterschap
den Duce de vierde zitting van het
rtaten, een eenheidsfront dat geen vred?
doch oorlog brengt, dat hetgeen
aangezegden strijd begrepen en
men en zal met alle objectiviteit,
met alle zorgvuldigheid de houdihg
zijn buren gadeslaan. Wat thans
belde hertoginnen stapten In het tweede
rijtuig.
Een dichte menigte stond langs den
weg naar Buckingham Palace geschaard,
het ne-
w en res-
Wanneer het de bedoeling der
iuitsche
belangen op het vasteland respectievelijk do
Luc'c,
bU i i
nhovjfl
J. H.
ap horst
5 waard,
■It met da
la, R'dam
wie Sanatogen
Hij kan putten
jgt geen last van
itlust en andere
eester van zich-
J on mevrouw Lebrun zijn buitengewoon
hartelijk door de Londenschc bevolking
van
zeven
tiende jaar der fascistische jaartelling ge-
Toen de rijtuigen den Ingang van
Buckingham Palace binnenreden, riep dc
ontelbare menigte: Wij willen den Ko
nlng zien. Wij willen den president zien.
President en mevrouw Lebrun ver
schenen met den Koning, de Koningin
en de prinsessen Elizabeth en Margeret
Rose op het balcon, waarzij drie en een
halve minuut bleven
Nader meldt men ons nog:
aan zien van de dreigende vorming
„democratisch eenheidsfront,
met het bolsjewisme”, tegen de autoritaire
gevoelens van vriendschap, welke de
beide naties verbinden. Het gejuich der
menigte was zoo overweldigend, dat het
muziekcorps, dat de Marseillaise speelde,
ook om
de uitgenoodigden
bevinden, waarmede Londen of
Pary’s nog eens Benesj zou kunnen spelen.
Duitschland heeft den door Engeland k heden
MHlkSlHE COURANT.
I voorbereidingen getroffen voor hun ver-
j schijning op het balcon van Buckingham
Palace, doch daar de menigte aan een
stuk bleef juichen en zij herhaaldelijjt
om den president en de Koninklijke fa
milie riep, verschenen zij op het balcon.
Zij werden stormachtig toegejuicht.
Een uur na hun aankomst te Londen
hebben de heer en mevrouw Lebrun zich
per auto naar Marlborough House, de
residentie van Koningin Mary, begeven.
Met moeite kon de auto door de druk
te heenkomen. Duizenden juichten den
president toe. Zij riepen: „Leve Frank
rijk”
De president dankte groetend.
I Later heeft de president van Frankrijk
oen bezoek gebracht aan de nieuwe gQ-
bouwen van het Institut Francais, dat
geopend werd met een toespraak van de
Prificess Royal
een krachtig bewijs levert van de innige
solidariteit der beide Westersche demo
cratieën tegenover de gevaren welke de
beschaving bedreigen”, schrijft de Temps
„Niemand heeft er ooit ernstig aan ge-
- -- pp
theorie van de levensruimte zou zeer
zeker een volkomen toelaatbare toepas
sing kunnen vinden in de gevestigde
handelsbetrekkingen, die misschien bij -
«j zjjn d0Ch in ieder
geval op een normale basis berusten.
Doch roof is geen ruilhandel en heeft
noen oonog orviigv, u»». uetgccii in een-
t raai-Europa is geschied, in de eerste plaats
j-Versail-
jevestigt
1 aan de
'meenten in de
i men bereiken
de Krimpener-
ddinxveen, de
weg xiotu DiKMugucun rouwe gvaviittcuu, iiuuueisuei'ivK.K.uigtni,
waar de stoet tegen halfvler arrlceerde. j wijlen geprivilegieerd
overigens dengene, die er zoogenaamd
voordeel van trok, nimmer een duurzame
welvaart verzekerd. Tegenover de ver
schrikkelijke vooruitzichten, welke oen
oorlog voor de wereld en voor Duitsch
land en Italië in de eerste plaats zou
openen, moet dus gehoopt worden, dat
zij die de meest stoutmoedige plannen
koesteren, zelf zullen nadenken. Wat de
Franschen, die zeer vreedzaam, doch
er door werd overstemd. De hartelijkheid
van deze verwelkoming te Londen heeft
president en mevrouw Lebrun ton zeer
ste getroffen en glimlachend namen zij
de hulde in ontvangst. Er waren geen
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal f 2.25, per week 17 cent, overal ww de
bewrging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 3.15.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 81. GOUDA
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef
ïnterc 2745. Postrekening 48400.
nuuci UlflUü 111CU Uil» XMJg
De president der Fransche republiek Franschen, die zeer
1 vastbesloten ep vastberaden zijn, aangaat
zij moeten hun koelbloedigheid bewaren
en intusschen al hun energie aanwen
den terwijl zij zich vandaag aansluiten,
bij den groet die het hoofd van den
staat uit hun naam brengt aan de groo-,
te bevriende naburige mogendheid.
land te vestigen, maar de overmacht was
te groot. Sinds dezen tijd bestaat bij de
Oekrainers een geheime militaire orga-
nisatle, waarover het grootste stilzwijgen
wordt bewaard. De $ltsj is de strijdfor-
matic van deze Oekrainsche nationalis
tische beweging in de Karpatho-OekraP
ne.
laten strijden, brengt Engeland dé kleine
staten van Europa in een lichtzinnig opge-
roepen gevaarlijken toestand. 1 I
Alle buren van Duitschland kunnen uit
het gevonden evenwicht en de economische
ontwikkelingsmogelijkheden hun geweld’g
voordeel trekken. Voor talloozen onder hen
beteekent daarentegen de opwekking zich
aan te sluiten bij de Engelsche omsinge
lingspolitiek pok economisch eer opwek
king tot zelfmoord.
die met de regeering in nauw contajct staar, i
wel toegegeven, doch dat Hopgarije een ul
timatum gesteld zou hebben, geprotesteerd
heeft of zelfs maar diplomatiek hefeft laten
informeeren naar Roemenië’s troepencon
centratie in Transsylvanië, is dóór
woordvoerder namens de regeering tegen
over United Press officieel ontkend.
Er zyn nog andere geruchten in omloop,
o.a. dat Roemenië een beroep op
zou
ronduit belachelijk genoemd.
In hooge regeeringskringen heeft
overtuiging, dat de crisis haar hoogtepunt
nog niet heeft bereikt, doch dat dej
de dagen wel degelijk een beslissing zullen
brengen.
Opnieuw is de onderteekening
handelsovereenkomst met Duitschland uit
gesteld en men acht het niet uit|
dat het uitstel ditmaal voor onb^paalden
lyd is. Het is blijkbaar, dat in regfeerlngs
kringen te Boekarest de overtuiging veld
wint, dat het beter is, eerst af te Wachten,
wat Engeland’s volgende zet is. I e leider
der Duitsche delegatie, Wohltat,
naar Berlijn.
DE SITSJ, OEKRAINSCHE
4 STRIJDFORMATIE.
Nog is het den Hongaren niet gelukt,
dc geheele Kaïpatho-Oekrainc onder
hun macht te brengen. Voor een deel is
dit zeker een gevolg van de vele moei
lijkheden, die een gebergte als de Kar-
pathen aan oprukkende troepen biedt,
maar voor het overige is het, naar men
uit de uit Roèthenië komende berichten
lezen kan, vooral de Sitsj, die den op-
marsch der Hongaarsche troepen belem-
mert en de bezetting van het gebied
minder gemakkelijk maakt, dan men te
i „Boedapest aangenomen had.
De Sitsj is een nationalistische en
seml-militaire organisatie der Oekrain-
De groote fascistische raad verklaart, ten
verbonden
Gailus deelde mede dat de Duitsche Minis
ter van Buitenlandsche Zaken, Von R’b-
bentrop, gisteren tijdens het onderhoud,
dat hij in het Duitsche ministerie van Bui-
tenlandsche Zaken met Urbsys heeft ge-
had, <*en Litauschen minister van Buiten-
landache Zaken feitelijk een ultimatum
heeft gesteld.
Berlijn, aldus Gailus, heeft den onndd-
delijken terugkeer van het Memelgebied
aan Deitschland geëischt.
Aan Litauen was tevens te kennen ge
geven. dat, als zich in den tusschentijd on-
geregeldheden mochten voordoen, de Dplt-
sche troepen het land zouden binnenruk
ken om de orde te herstellen.
Von Ribbentrop had ten slotte voorge
steld het Memelgebied vrijwillig aan
Duitschland af te staan, in ruil daarvoor
zou het Litauen faciliteiten toestaan voor
de haven van Memel.
Nadat de Ministerraad in besloten ver
gadering was bijeen geweest is het besju't
v?n de Regeering bekend gemaakt en heeft
z<j een verklaring gepubliceerd.
In deze verklaring wordt het volgende
gezegd:
De .Minister van Buitenlandsche Zaken,
Urbsys, heeft op 21 Maart te Kowno e»n
conferentie gehad met den Minister van
Buitenlandsche Zaken van Duitschland, von
Ribbentrop, over de kwestie Memel. Het re
sultaat van deze besprekingen is geweest
dat von Ribbentrop namens zijn Regeering
aan Litauen heeft voorgesteld het Memel-
gebied aan Duitschland terug te geven.
Hjj noemde dit de eenige doeltreffende
oplossing welke de vrede ten goede zou
komen en voegde hieraan toe, dat, indien
Litauen vrijwillig dit gebied wil af staan,
Duitschland op groote schaal rekening zal
houden met de economische belangen v’n
Litauen in de haven van Memel.
De Regeering van Litauen is thans be
sloten het Memelgebied af te staan.
i nors in Roethenlë Het aantal leden
wordt op het oogenblik op 15.000 man ge
schat. Slechts een deel daarvan bezit een
uniform. Ook aan de bewapening ont
breekt veel. De Kapatho-Oekraine is nu
eenmaal een tamelijk afgelegen en arm
land, zoodat er geen geld aanwezig was
om rich van modern oorlogsmateriaal te
voorzien. De naam Sitsj stamt van een
gelijknamige burcht, die de Oekrainsche
Kozakken eenige eeuwen geleden met
veel heldenmoed tegen de Russen en
Turken verdedigden.
In de Karpatho-Oekraine wonen wei
nig ontwikkelde menschen, hetgeen de
vorming van een officierscorps bemoei
lijkte. Intusschen hebben vele Oekrainers
in het oude Tsjechische leger gediend
en daar de noodige militaire ervaring
opgedaan. En juist deze mehschen heb
ben zich ter beschikking gesteld van de
Oekrainsche nationalistische beweging.
Deze nationalistische beweging is overi
gens heel wat ouder dan de Sitsj, die
eerst sinds kort bestaat Zij houdt vast
aan de tradities van het „Oekrainsche
Legioen", dat in den wereldoorlog aan
de zijde der Centrale Mogendheden
streed. Van dit Oekrainsche Legioen is
ook de kleur der blauwgrijze uniform
overgenomen.
Na den wereldoorlog trachtten de
Oekrainers hun zelfstandigheid in een
twee-fronten-oorlog tegen Polen en Rus-
De plaats en de houding
der kleine staten.
De Duitsche bladen bespreken vandaag
de diplomatieke actie van Engeland om een
Europeesch front tegen Duitschland in het
leven te roepen, waarbij er in het bijzonder
op wordt gewezen, dat Engeland probeert
ook het bolsjewisme ir. dit front op te ne
tnen.
Onder Ht opschrift: „Uitnoodiginsen tot
de diplomatieke mede-
van de Berliner Börsenzeitung
o.m. op: Engeland probeert het
eischt is af te dalen tot een levensgevaar
lijke functie van een combinatie,
zij geenerlei invloed kunnen hebben. Deze
omsingelingspolitiek put zich uit in
gatieve, in de vergeidingsgedachte
sentiment. -r
nieuwe Engelsche politiek is de f
belangen op het vasteland respectieveiya ue
Engelsche en Fransche rijksbelangen nog
eenmaal op leven en dood met elkander te
laten strijden, brengt Engeland dé kleine
Den geheelen dag ziin Joden en Litauen
in paniek gevlucht. Bijna alle Joden waren
togen Dinsdagavond vertrokken. Het spoor
wegstation van Memel was Dinsdagavond
vol vluchtelingen, die trachtten een plaatsje
te vinden in de treinen. Alle beschikbare
auto’s zijn gehuurd door Joden en Litauers,
die weg willen.
Nog andere verlangens?
Volgens kringen te Warschau, zoo seint
Tass, zal Duitschland, wanneer het zich
meester maakt van het Memelgebied,
trachten daarna algeheele controle te vesti.
gen over Litauen zelf, evenals over Letland
en Estland.
Het parlement is te 18 uur in buiteng. -
wone zitting bijeengekomen, zoo wordt uit
Kowno berichtz
*erker
hierover
Psychologische voordeel van het oogenblik
U'1 te bu‘ten en dP begrijpelijk?
W^ding, weike met de bliksemsnelle af-
feting van de Tsjechische kwestie ver-
Was a’a duurzame anti-Duitsche
vast te leggen en
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den- bezorgkring):
1—5 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
1—5 regels 1.55. elke regel meer f 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs- Liefdadigheida-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tuaschenkomst vansoliede Boek
handelaren, Advertentiebureau* en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerde^
piüs Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Neumann heeft tegenover den Reuter-
cortespondent te Memel verklaard, dat hij
verwachtte, dat „Litauen het Memelgeb:'d
in de naaste toekomst aan Duitschland zou
overdragen”. Hij voegde hieraan toe, dat
de band tusschen Litauen en Memel om
economische en cultureele redenen niet kon
bljjven voortbestaan.
Op de besloten vergadering van den
Sejm zal een openbare vergadering vol
gen, waarvan het tijdstip nog niet is vast
gesteld. Daarbij zouden, volgens het D.N.
B., belangrijke besluiten der regeering be
kend gemaakt worden.
Vreugde in het Memelgebied.
Toen vanmorgen te 8 uur bekend werd
dat Duitschland en Litauen tot overeen
stemming waren gekomen inzake het Me-
i melgebied, dat thans weer Duitsch is ge
worden, ontlokte dit vele uitingen van
vreugde onder de bevolking. De sirenes
van de schepen loeiden en overal werden de
klokken geluid.
In Tilsit, de grensstad van Oost-Pruisen,
vormde zich vanmorgen, een groote stoet
juichende lieden, die over de Memelbrug
het Memelgebied binnentrokken. De Litau-
.“che grens- en douaneposten hebben hun
dienst reeds gestaakt. Ook in Koningsberg
heeft de bevolking uiting aan haar vreugde
gegeven over den terugkeer van het Me
melgebied. Van alle huizen waait de haken-
kruisvlag.
een gevolg is van het verdrag van
les en, vooral 'op dit oogenblik,
hij zijn volledige aanhankelijkheid
politiek van de as Rome—Berlijn.
ROEMENIë VERSNEÜT
MILITAIRE VOORBEREIDING.
Duitsche handelsbesprekirigen
onderbroken.
Dat de militaire toebereidselen van Roe
menië sedert gisteravond laat in I versneld
tempo voortgaan, wordt door de kringen,
ingeno- I
>ch oo I
van
zijn buren gadeslaan. Wat thans door En-
geland en Frankrijk van hen wordt ge-
wnder
spanningen diplomatiek'
p conserveeren.
Intusschen bevindt de meerderheid van
hivv ,,P staten zich in de ge-
I e pos^’e terug te kunnen zien op een
on ..Un* Verlpden van vriendschappelijke,
IroVL m^St pcïlter correcte neutrale b?-
vo 1.n®'Pn het rijk. Daaronder moeten
I Or® Scandinavische landen, Nedei-
n d °n Zwitserland en de meeste Oostz»e-
LEBRUN’S BEZOEK
SAAN LONDEN.
Het perron van Victoriastation was
met roode loopers bedekt en vroolijk met -
vlaggen en bloemen versierd. Een groot
aantal hoogwaardigheidsbcklceders, o.m.
Chamberlain, Halifax, de lord mayor van
Londen, de opperbevelhebber van het
leger, admiraal Backhouse, sir Cyril Ne-
wall, Sir Eric Phipps en Lord Crewe, wa
ren ter beroeting aanwezig.
Toen president Lebrun uit den trein
stapte, begaf Koning George zich naar
voren om hem te begroeten.
President Lebrun maakte een buiging
voor de Koningin en kuste Haar de hand
De Koning begroette vervolgens mevrouw
Lebrun. I
Nadat president en mevrouw Lebrun I
andere leden der Koninklijke familie dc
i hand hadden gedrukt, n.l. den hertog
I en de hertogin van Kent en den hertog
en de hertogin van Gloucester, stelden
de Koning en de Koningin het gezel
schap, dat op het perron stond opge
steld, voor aan de bezoekers.
Minister van buitenlandsche zaken
Bonnet was evenals de president in rok* I reis van Lebrun naar Londen „de wereld
gekleed.
Hierna verlieten de Koning en presi
dent Lebrun het station. Zij stapten in
een gereedstaand rijtuig, gevolgd door
de hertogen van Kent en Gloucester.
Mevrouw Lebrun, de Koningin en de dacht Duitschland te verstikken.
Litauers en Joden vluchten in paniek.
Vreugde in Memel.
JJEDENMORGEN is door de Litau-
sche Regeering bekend gemaakt
dat besloten is het Memelgebied aan
Duitschland af te staan.
Volgens Reuter heeft Gailus de
Lifausche gouverneur van Memel
verklaard, dat Berlijn aan Litauen
feitelpk een ultimatum heeft gesteld,
waarin het afstand van het Memel
gebied aan Duitschland heeft ge-
eischt.
houden.
Voor het begin werden de gevallen ka
meraden herdacht, en zij, die var het be
gin af c'te! hebben uitgemaakt van de be
weging, begroet op de groote bijeenkomst
te Rome, waar zij door hun tegenwoordig
heid aan de geheel? wereld beyvijzen, dit
de leuze van het fascisme thans nog, even
als toen, was en zal blijven „gelooven, ge
hoorzamen, strijden”.
De groote raad juichte deze
van den Duce toe.
Mussolini besprak vervolgens de jongste ontvangen, die uiting gaf aan de innige
gebeurtenissen en gaf een uitvoerige uit- trovnoionc von wionzionkon n,oivn do
eer.zetting van den internationalen toe
stand. Na de besprekingen nam de groote
fascistische raad de volgende dagorder aan:
FRANSCH AFGEZANT
NAAR ROME?
Laval als onderhandelaar genoemd.
Naar te Pary’s verluidt wordt in invloed,
rijke kringen in Frankrijk een beweging op
touw gezet om een niet-officieelen afge
zant met een speciale missie naar Italië t?
zenden.
De namen van de oud-premier Laval die
destyds met Mussolini over het verdrag In
zake Noord-Afrika onderhandelde, 'en van
den oud-ambassadeur graaf De Chambrun
worden genoemd, ofschoon Laval ontkent
dat hij is aangezocht.
Men is er zich van bewust dat als er
een desbetreffend besluit wordt genomen,
men het snel moet doen, daar wordt ver
wacht dat Mussolini Zondag a.s. een rede»
zal houden.
Wapenleveranties Skoda aan China
geannuleerd.
Japansche ambassadeur te Berlijn
zou dit verzocht hebben.
De Japansche ambassadeur te Berljjn,
generaal Osjima, die aanwezig was bij
ontvangst van Hitler Zondag j.l. heeft
gisteren te Berlijn een langdurig onderhoud
gehad met von Ribbentrop.
Bevoegde Duitsche kringen weigeren
zich uit te spreken over de geruchten, dies
de ronde hebben gedaan betreffende eet
wijziging van het Anti-Kominternpact ir.
een militair bondgenootschap.
Japansche kringen te Berlijn hebben met
voldoening de inlijving van de Tsjechische
provincies bij Duitschland begroet. Zij ho
pen vooral, dat Duitschland, nu het de con.^
trole heeft over de wapenfabrieken van
1
landen worden gerekend. Onder de andere
bevinden zich eenige die langen tyd ge
dwongen waren zich ter beschikking te
stellen van de vroeger door Frankrijk ge
voerde omsingelingspolitiek. Zij hebben
zich intusschen, eerst België en Zuid-Sla-
vië, onlangs ook Roemenië van deze eea-
zjjdige verplichting ontdaan. Zij hebben
daarom evenmin als Hongarije, eenige
rede hun houding tegenover het rijk te
veranderen.
Behalve Tsjecho-Slowakye is er in
fc-.te geen andere kleine staat in Euro
pa geweest, welke zich in den 4ienst
van een ander tot zelfmoord heeft ge
ëxponeerd tegen de meest primitie/e
viligheidsbelangien van het ryk. Er is
ook geen klein volk, dat zoo eigenaardig
als het Tsjechische in het lichaam van
het Duitsche volk is opgenomen. Voor
Tsjechië was er slechts een natuurlijke
politiek; een zoo intiem mogelyke ver
standhouding met het ryk. Benesj he°ft
or.noodig juist het tegendeel van deze
'loiitiek gevoerd.
Tsjechië, aldus merkt de correspondent
verder op, was dus een geval sui generis.
Doch ook om andere redenen zal zich
onder de uitgenoodigden wel moeilijk
iemand
De smalle strook land langs de rivier do
Memel en het Koersche Haf, die na den
i grooten oorlog bij Litauen werd gevoegd,
t is thans dus weer aan Duitschland terug
gegeven. De bevolking is overwegend
Duitsch. De stad Memel, in het Litausch
Klaipeda, heet thans weer op zyn Duitsch:
j Memel.