Vu
z>,
Lijst 8
VLS,
Antl-Revolutionalre Partij
C. J. Hoogendijk
Regenmantels
Deze Courant komt in vele duizenden gezinnen Gegarandeerde oplage 8500
NIEUWS- ,,^’.ADVERTENrlEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
No, 20008
Zaterdag 15 April 1939
78e Jaargang
O
t
ex
Geen reden voor onrust.
enz.
1
I
cftiauwste
tJKoóall»n
ALBANIË EN ITALIË.
Beschouwing van Prof. B. M. Telders over de
gebeurtenissen van 1939 in verband met
die van 1915.
Mr. F. «I. OUD
Bahlmann
enhuizen.
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, RÈEUWIJK, SCHOONHOVEN’, STOLWIJK, WADDINXVi
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
in Garbadin,
M Tweed
In zorgvolle en bewogen tijden is de
een VEILIG ANKER voor ons land. O
STEMT No. 1 van LIJST
Goed beschouwd
Vrijzinnig Nederland!
Stemt Vrijzinnig Democraat)
Vooruit naar betere tijden)
STEMT: No. 1 van
i
STADSNIEUWS.
worden toegepast.
TELEGRAFISCH WEERBERICHT.
Zakenverlof voor militairen kan nog
niet worden verleend.
Aan het Departement van Defensie is
,ver-
Verwachting: Eenige buien, zwaai' be
wolkt, later opklarend, iets kouder dan
gisteren, matige, tijdelijk krachtige, zuid
westelijke tot westelijke wind.
Kluis en C. Pille.
T. v. d. Akerboom, geb.
A. Verbree, 74 jaar
n, 88 Jaar. G. v. Dijk,
GOUDA
beidsbeurs.
der arbeidsbemiddeling
ten als werkloos inge-
jaar op hetzelfde tljd-
,al 56. Dit groote verschil
k te wijten zijn aan den
an den afgeloopen wto-
coude voorjaar.
De heer Roos stelde in zijn rede voor
op, dat men bij de bevordering van het
groote het kleine niet moeten verwaar-
loozen. Dit zeide hij speciaal tot de libe
ralen, die zoo nationaal voelen, dat zij
zelfs een te groote verdraagzaamheid
toonen. Er zullen meer strijdlust en meer
activiteit moeten komen teneinde de
vroegere positie te heroveren, wat de heer
Roos alleszins mogelijk acht, omdat een
groot deel van ons volk veranderingen
in het regeeringspolitiek verlangt en het
zijn juist deze verlangens, die in het libe
rale programma voorkomen.
De groote vraag van het oogenblik is:
hoe handhaven wij onze zelfstandigheid?
Wanneer het geoorloogd is en wordt ge
acht, dat de grootmachten in Europa
alles wat klein is onder de voeten wordt
geloopen, dan weten wij wat ons te
wachten staat. Onze deernis gaat uit
naar de veroverde staten, maar onze
waakzaamheid moet bij ons zelf zijn.
Ons bestaan kan op het spel staan en
voor het behoud van onze onafhanke
lijkheid en onze zelfstandigheid dient
voor alles gemaakt te worden. Dit na
tionale probleem op den voorgrond stel
lend, moet toch worden gesproken over
hetgeen het volksorganisme vraagt.
Naast het probleem van de nationale
GOUDA, 15 April 1939.
/Openbare vergadering van de
Liberale Staatsparty.
De heer C. G. Roos over;
„Op liberaal kompas".
De afdeeling Gouda van de Liberale
Staatspartij heeft Donderdagavond in
„Kunstmin” in verband met de aan
staande Statenverkiezing een openbare
vergadering gehouden, waarin de heer
C. G. Roos, lid van Gedeputeerde Staten
van Zuid-Holland, heeft gesproken over
„Op liberaal kompas”.
De voorzitter van de afdeeling Gouda,
mr. H. P. C. M. de Wltt Wijnen, sprak
een openingswoord, waarin hij zeide in
het algemeen den indruk te hebben, dat
het publiek voor de Statenverkiezing niet
warm loopt en zich zeer kalm en tam
gedraagt. De heer De Wltt Wijnen achtte
deze houding in dezen tijd van spannin
gen monschelijk, doch verkeerd, omdat
de verkiezing van groote beteekenis is
voor de toekomstige regeeringspolitiek.
De huidige politiek kon de voorzitter niet
onderschrijven, hij acht een nationale
regeering op nationaien grondslag noo-
dig. In het bijzonder laten de protes-
tantsch christelijke groepen het altijd
voorkomen, alsof zij de zuivere nationale
politiek voeren, maar juist in deze krin
gen is de nationale eenheid zoek, getuige
b.v. te Gouda de op versplintering wij
zende aanvrage voor een bijzondere
school in de Gfaaf Floriswijk, waarvan
voorstanders van het bijzonder onder
wijs spr. hebben verzekerd, dat de stich
ting op dit oogenblik niet noodzakelijk
is te achten. Ten slotte bracht de voor
zitter hulde aan den heer Roos, voor het
werk, dat deze als lid van Gedeputeerde
Staten in het bijzonder voor het open
baar onderwijs doet.
Jaire dienst.
il in deze gemeente een
gemaakt met de keu-
m die zich beschikbaar
eld te worden voor gas
je hiervoor in aanmer-
oeten een zeer scherp
.ten. De keuring zal ge-
sn heer 8. Wobbes, die
ius voor gasspecialist te
gevolgd.
zelfstandigheid, dient onmiddellijk de
aandacht te worden geschonken aan den
band tusschen Nederland en mdië. Ook
voor onze koloniën is onafhankelijkheid
elsch. Het Nedcrlandsche volk zal even
zeer alle krachten hebben in te spannen
voor het vrije voortbestaan van Indië,
dat voor onze positie, onze welvaart en
onze Jeugd van groot belang is. Ook het
belang van de inlandsche bevolking
eischt, dat de band tusschen Nederland
en Indië blijft voortbestaan.
Deze twee problemen hebben naai'
liberaal inzicht niets te maken met par-
tijen-tegenstellingen. Het is onbegrijpe
lijk, dat de N.S.B. op deze nationale pun
ten een standpunt inneemt, dat in strijd
is met ons leven en ons bestaan. Dit is
het ernstigste verschijnsel van dezen tijd
en daartegen kan niet genoeg geprotes
teerd en gestreden worden. Indië los van
Nederland, beteekent knechting van In
dië.
Komende tot de aanstaande Staten
verkiezing, wees de heer Roos er op„ dat
deze verkiezing, als zijnde een politieke
verkiezing, vraagstukken van staatsrech-
telljken aard tot inzet heeft, vooral, om
dat de Staten kiescollege zijn voor de
Eerste Kamer. Bovendien wegen de vele
belangen van wegen, veren, toezicht op
gemeentebesturen, waterschappen en
polders, geneeskundige verzorging en
subsldieering van landbouw en andere
practische vraagstukken, die tot de com
petentie van de Staten behooren en alle
zaken zijn, die uit den politieken hoek
worden bekeken.
In dit verband verklaarde de heer Roos
zich voor een groote vrijheid voor het
particulier initiatief en tegen te groote
bemoeiing van de Staten, tegen de uit
gebreide overheidsbemoeiing, die zoo ge
makkelijk bemoeizucht wordt. De pro
vincie moet zorgen, dat diverse belan
gen behartigd worden, maar de uitvoe
ring aan particulieren overlaten. <j
Zijn gehoor bepalende bij de politieke
vraagstukken, die bij deze verkiezing
aan de orde komen, besprak de heer
Roos allereerst het onderwijs. Het onder
wijs is in de laatste jaren een bron van
groote zorg als gevolg van de tot het
uiterste gedreven splitsing en verdeeld
heid De theologische verdeeldheid heeft
gezegevierd boven het nationale een
heidsgevoel, de openbare school is in
menig opzicht achter gekomen bij de
confessioneele school. Voor het streven
naar eenheid en saamhoorlgheld is de
openbare school, die alle deugden aan
kweekt en zich niet bemoeit met kerke
lijke opvattingen, van groote belang. De
openbare school gaat uit van de opvat
ting, dat ons volk niet moet worden ver
deeld in groepen >en ‘groepjes, doch één
dient te zijn en daarom is het bevorde
ren van openbaar onderwijs een voor
naam streven van de liberalen
Op grond van de uitspraak van het
kiezerskorps in 1937 werd een nationale
regeering verwacht, maar er kwam een
partij en-kabinet.
De coalitie is, ging de heer Roos ver
der, een groot gevaar voor ons volk ge
bleken, het sectarisme zal steeds grootere
afmetingen aannemen. Men gaat voort
durend verdbr met splitsen op grond
van kerkelijke opvattingen. De liberalen
Ill II ■■UB." I I ,l L'J'Jg. LHl
erlijke Stand.
Vilhelmlna Maria, d. v.
n L. de Vreeze. Adrl-
v. T. v. Helden en. M.
iflllem, z. v. H. Koster en
lanna, d. v. A. Verstoep
- Johannes Dirk, z v. C.
J. Verhoef. Johanna,
is en M Baas.
ND: J. A. Kwaak en E.
C. Oosterom en P. v. d.
HET IN WERKELIJKEN DIENST
HOUDEN VAN DIENST
PLICHTIGEN.
Bij K. B. van 14 April is, op grond van
de overweging, „dat de politieke span
ning tusschen sommige staten in Europa
het noodzakelijk maakt om maatregelen
te treffen ter beveiliging van de lands
grenzen en'om bovendien te beschikken
over een grooter aantal geoefende troe
pen", bepaald, dat de voor eerste oefe
ning in werkelijken dienst zijnde dienst
plichtigen, die na heden in aanmerking
zouden komen voor groot verlof, tot na
der order in werkelijken dienst blijven.
Dit geldt niet voor de groepen, van
dienstplichtigen, ten aanzien waarvan
de Minister van Defensie bepaalt, dat de
genoemde maatregel niet op haar zal
u.nrrlnn Inncrnnaut.
Het VERKIEZINGSBUREAU is op WOENSDAG 19 APRIL a.s
vai> ’s morgens 8 uur tot 's middags 5 uur gevestigd in Gebouw
»J)ANIEL”, Groenendaal, waar alle inlichtingen worden verstrekt
jjntrent het laten af halen van zieke, zwakke of hulpbehoevende
nu opgaven kunnen worden gedaan aan
van den Balkan. En wie is de tegenspeler
in dat spel'? Dat weten we nog niet.
Waarschijnlijk zal Italië zijn nu verwor
ven positie wederom, net als in 1915, aan
den meestbiedende willen verkoopen. En
aan wie Italië zich ook verkoopt, het
heeft voor alle mogelijkheden in Albanië
een kostbaar pand.
Dit ziet men natuurlijk in Londen eh
Parijs ook zéér wel in, en dit is de derde
reden, waarom de mogendheden zich
rustig houden. Want ook zij kunnen too
de winnende partij komen te behooren..
Er was dus geen directe oorlogs
dreiging. Wél is er, zooals dr. to lijn zei
de, een latente oorlogsdreiging, al is
die niet grooter geworden en ook niet
kleiner, dan vroeger. Waarom dan al die
militaire maatregelen in Nederland? Du
zijn niet anders dan een goed maken
van wat in het verleden is gezondigd.
Zóó moet men de regeeringsmaatregelen
zien; het tegengestelde van een reden
tot ongerustheid. Zij zijn veeleer gerust
stellend, zij moeten sterk worden toege
juicht. Alken; deze toestand mag niet
exceptioneel zijn, hij moet b 1 ij v e n d
worden, en dat is de groote moeilijkheid.
Natuurlijk zullen daarvoor offers moe
ten worden gebracht, moreel zoowel als
financieel.
Het verleden heeft schuld t. a. v. de
afbraak van het leger, en de verant
woordelijkheid daarvoor ligt ten deele
bij hen, die daaraan hun medewerking
hebben verleend.
n struiken, bij C. v. Hoi- I
Hendrikstraat 46; m I
ng van electr rljwleiian. I
lotman, Wllhelmlnakade I
nmerbord H.Z. 51498, bij L
agouwerweg 95; een want 1
yart, Jan Dorrekenskade I
bij P. Versloot, Kerkweg I
mute, bij C. de Joode I
Under bretels, bij j. van I
at 61; een boek en een I
t politiebureau.
n donkerbruin lederen I
een grijze kinderporte- I
.dpak met handdoek, een I
gouden armbandje, een I
in étui.
ur burgemeester.
tter hoopt spreekuur te I
sdag 11 uur v.m. in het I
Kiezers (essen), terwijl reeds
onderstaande adressen:
E. A. POLET, Puuun 242, Telef. 3084.
JAC. v. VLIET, Fluiweelensingel 50, Telef, 2186.
ALB. v. WIJK, Burg. Martenssingel 8, Telef. 3317.
J. v. DIE, Krygerlaan 1. Telef. 3702.
A. v. d. BÊRGE, v. Beverninghlaan 32, Telef. 8028.
H. KRUITHOF, Voorwillens 113.
P. MUL, Blauwstraat 11, Telef. 3404.
J. DEN HERTOG, Kurekietstraat 22.
J. STOLWIJK, Turfmarkt 86, Telef. 2077.
had ik beter en billijker VERHUISD kun
nen worden als ik het POLDERVAART
had opgedragen.
zakenverlof e. d. ten behoeve van mili
tairen, die, als gevolg van de onlangs
genomen militaire maatregelen, in wer
kelijken dienst zijn gekomen. Aangezien
de delenslebelangewooralsnog niet toe
laten dergelijk verlof te verlcenen, kan
aan deze verzoeken thans niet worden
voldaan.
Echter ligt het In het voornemen om,
wanneer de thans Ingetreden toestand
eenigszins zal zijn geconsolideerd, in zeer
bijzondere gevallen welke elk op'zich
zelf zullen worden beoordeeld verlof
te verleenen.
Geen nieuwsgierigen bij militaire
werkzaamheden.
Van Regeeringswege wordt ons ver
zocht het publiek er opmerkzaam op te
maken, dat de uitvoering van militaire
verdedigingsmaatregelen In vele gevallen
wordt belemmerd door de aanwezigheid
van nieuwsgierigen, die van te dichtbij
de militaire werkzaamheden willen gade
slaan.
Mitsdien wordt het publiek verzocht
zich van een dergclijke. voor den arbeid
der militairen hinderlijke belangstelling
te onthouden, waardoor het tevens mo-
geijjk wordt te voorkomen, dat onge-
wenschte elementen zich op de hoogte
stellen van onze verdedigingsmaatrege
len.
Mocht het publiek aan bovenstaand
verzoek onverhoopt geen gevolg geven,
dan zal het noodig zijn extra-wachten
en schildwachten uit te doen zetten,
waardoor dus de dienst der troepen aan
merkelijk zal worden verzwaard/
Vertrouwd wordt derhalve, dat ieder
ten deze zijn medewerking zal verleenen.
De bestriding der jeugdwerkloosheid.
Drie voorontwerpen naar den Hoogen
Raad van Arbeid,
De minister van Sociale Zaken heeft bij
den Hoogen Raad van Arbeid ingediend een
drietal voorontwerpen, resp. betrekking heb
bende op den arbeid van 14- en 15-jarige
meisjes, den arbeid van 14-jarige meisjes
en den arbeid van 14-jarige jongens.
Aangezien vooral met betrekking tot de
beide laatstgenoemde voorontwerpen groote
spoed betracht dient te worden, heeft de
voorzitter van den raad een tweetal com
missies benoemd, waarvan de eerste zich
bezig zal houden met de regeling inzake
den arbeid van 14- en 15-jarige meisjes,
welke regeling is gedacht aks een blijvende
wijziging der Arbeidswet, terwijl de beide
andere voorontwerpen, welke een tydelyke
regeling behelzen, aan een kleinere com
missie zullen worden voorgelegd. Het prae-
advies dezer laatste commissie zal, wegens
den vereischten spoed, overeenkomstig art.
21 van het reglement van den Hoogen Raad
van Arbeid als advies aan den Raad worden
uitgebracht. Ten aanzien van het eerstge
noemde voorontwerp zal daarentegen de
normale werkwijze van den Raad worden
gevolgd.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreaen (behooronde tot den bezorgkring);
15 regels ƒ1.30, elke regel meer 0^5. üin buiten Gouda en den bezorgkring.
1—5 regels 1.55, elke regel meer 0.30» Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEEUNGEN: 1—4 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zee> gereduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnn worden ingezonden door tusschenkonurt van «oliede Boek
handelaren, Advertentiebureaux en oiïze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zjjn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, overal waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal ƒ8.15
Abonnementen werden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
hö onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux ztih dagelijks geopend van 9—6 uur Administratie en Redactie Telef
Interc. 2745. Postrekening 48400.
TURFMARKT 1 - Telef. 2534 - GOUDA.
Brandvrije Bergplaatsen. Volle garantie.
itgkent, dan
maken! Reeds
mende ultwer-
lorenU voelt
toeken kom<*u
b in dit boek
rles 47, 48 of
‘Ung. Xie nu
fUkD-beh»ng’
.n!
GOH DSLHE COURANT.
N oen dezer dagen te Utrecht door
1 Prol Dr B. M. Telders, hoógleeraar
in het Volkenrecht aan de Rijks Univer-
sltelt te Lelden, gehouden rede in een
bijeenkomst van de Liberale Staatspartij,
waarvan Prof. Telders voorzitter is, heeft
deze hoogleeraar uiteengezet dat de be
zetting van Albanië door Italië geen aan
leiding tot een Europeesch conflict be
hoeft te zijn, daar in den wereldoorlog
de aan de zijde van de Entente staande
groote mogendheden in 1915 hebben goed
gevonden aan Italië het protectoraat
over Albanië toe te kennen als prijs voor
Itallë’s medewerking in den strijd.
Prof. Telders betoogde, dat alle gedach
ten in de eerste plaats uitgaan naar Al
banië, en naar datgene wat met dat land
is geschied. Vooral dat laatste bracht ook
in. opa land eenige ongerustheid ten
aanzien van de gevolgen der Itallaan-
sche expeditie voor Europa en voor Ne
derland Voor die ongerustheid die in
middels al weer wat zal zijn afgenomen,
na de rede van dr. Colijn, was geen reden
aanwezig. Er zjjn drie redenen, waarom
men voor die gevolgen niet beducht be
hoefde te zijn, en zich niet behoefde op
te winden, zelfs niet in Engeland en
Frankrijk. Want als men zich goed her
innert, heeft de deelneming van Italië
aan den wereldoorlog voor dat land op
geleverd de haven van Valona en het
protectoraat over Albanië. Dat Italië dit
indertijd vroeg is direct goedgevonden
zoowel door Engeland, en Frankrijk, als
door Wilson namens Amerika. Het is ech
ter niet tot zulk een protectoraat geko
men, eigenlijk zuiver door een bijkom
stig toeval. Zoo werd Albanië zelfstandig,
zelfs lid van den Volkenbond, doch Italië
behield er speciale rechten met goedvin
den van de mogendheden.
Gezien in het licht van deze geschie
denis, is de huidige bezetting van Alba
nië voor Insiders geen verrassing, want
deze bezetting hebben de mogendheden
in 1915 al goed gevonden.
Punt twee is de vraag, of het Engelsch
Italiaansche accoord inzeke den status
quo In de Mlddellandsche Zee Is geschon
den door Italië Ook dit Is n 1 e t het ge
val, want Albanië ligt aan de Adrlati-
«ne Zee en niet aan de Mlddellandsche
Zee. En de Adrlatlsche Zee heeft als zee
weg niet veel belang voor Engeland.
Punt drie wordt gevormd door de poli
tieke oogmerken van Italië op den Bal
kan»
strategische positie van Albanië
ugt niet meer zooals vroeger, aan de zee, J.«.« -r--
maar op het vasteland Albanië is het een groot aantal, deels telegrafische,
Italiaansche kasteel op het schaakbord zoeken ontvangen tot het bekomen van
