iAL
verlenging van eersten oefentijd
TOT HOOGSTENS TWEE JAAR.
i Coops
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
NIEUWERKERK, OUDERKERK. OUDEWATER. REEUWIJK. SCHOONHOVEN. STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
nessen,
verf
GOUDA.
nnen gaan
en.
atspartjj is
enzaal van
fen worden
Aantal reserve-officieren b(j de Zeemacht
wordt belangrijk uitgebreid.
Wetsontwerp tot wijziging van de Dienstplichtwet
bjj de Tweede Kamer ingediend.
Maximum duur herhalingsoefeningen wordt van 40
op 85 dagen gebracht.
afé „Ter Gouw”,
ERSSINGEL 1.
DANSEN
NCTUUR
Wijdstraat 31.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
Chamberlain legt
verklaring af in het
Lagerhuis.
-
Woensdag 19 April 1939 78e Jaargang
(idlMlÊ (1)1114X1.
7 Ü\>17U\J1VX1 X'XX ’/0I1 VZ VXX y 'IV'V. l/l jlvivll, llZjlxlkj X. LVAJ VX X X y 1TX vz xv«*
nieuwerkerk, ouderkerk, oudewater, reeuwijk, schoonhoven, stolwijk waddinxveen, zevenhuizen,
wwr de
TEL. 2813.
d. Glasverz. Mij.
drie flot-
4*
L*
.V
.SPEBGESOEP]
1
1
10
9
74
6
6
44
15 ct. per pak
KUN8TKAIJ
\AKARTIKELEN.
anaf 10 ct. per rol
inderland
krachtei
worden
Duitsch/
2
2
ES voor GOEDE
REPARATIE?
t dan eens bü
MAKERIJ van
d. POOL,
107—109.
van 811 uur
an den heer Van Tjjn.
1 onder leiding van den
W. Gründer.
lOORNS en EELT
t penseel 35 cents
bü
1
7
14
59
71
48
118
die zeer
>oor weinig gèld: 5 cent,
den van s~
fcebeurteniss
Fransch Italiaansch
Britsch/
8
Behoud onafhankelijkheid kleine
landen groot Engelsch belang.
Geen mededeeling inzake Turkije.
Reuter seint uit Londen dat in het La
gerhuis Chamberlain op de vraag, of staf-
besprekingen worden overwogien met de
landen, waarmede militaire verbintenissen
gyn aangegaan, heeft geantwoord, dat „de
Regeering met de betrokken landen elk
i.oodzakelyk contact, zoowel in militair als
in alle andere opzichten, zal onderhouden”.
Mander zeide, het van het grootste be
lang te achten, dat besprekingen zullen
worden gevoerd met Polen, Roemenië en
Griekenland. Chamberlain antwoordde
daarpp; „Mander moet tevreden zyn met
de door mij gegeven verzekering.”
Gevraagd, of hij nieuwe maatregelen kon
mededeelen, waardoor Engeland zich beter
van zijn nieuwe militaire verplichtingen
kon kwyten dan tevoren, antwoordde
Chamberlain dat, behalve een aantal maat
regelen, waarover hij zich niet kon uitlaten,
stappen werden gedaan die beoogden dt
productie te versnellen en te vergrooten
met het doel een hooger oorlogs.potentieel
te kunnen bereiken, met het oog op de toe
nemende eischen, die ten gevolge van de
gebeurtenissen van den laatsten -tijd, aan
de Engelsche hulpbronnen gesteld moesten
worden.
Gevraagd of er eenige Engelsche ver
plichting bestaat om Nederland, Zwitser
land en Denemarken te hulp te komen, in
geval deze landen zouden worden aange
vallen, antwoordde Chamberlain, dat de re
geering geen speciale verplichtingen ten
aanzien van deze landen heeft aangegaan;
hy voegde er echter aan toe: „Ik behoef
niet met nadruk te wijzen op het belang,
dat de Britsche regeering bij het behoud
van hun onafhankelijkheid heeft.”
Sprekende over den internationalen toe
stand zeide Chamberlain, dat de regeering
haar nauw overleg heeft voortgezet met
andere belanghebbende regeeringen, met
inbegrip van de SovjeUUnie.
Chamberlain verklaarde, niet in staat te
zijn iets toe te voegen aan de verklaring,
door hem namens de regeering op 13 April
afgelegd.
Hij stelde er prijs op het Huis deelgenoot
te maken van de groote voldoening, waar
tnede de regeering het jongste initiatief
van Roosevelt had begroet.
Slagschepen
Vestzakslagschepen
Vliegtuigmoederschip
Watervliegtuigmoederschip
Zware kruisers
Lichte kruisers
Torpedojagers
Torpedobooten
Torpedomotorbooten
Onderzeeërs
Opvallend in deze verhouding,
zeker ten gunste is van de Britsch-Fransche
vloten, is het geringe aantal torpedomotor
booten aan deze zijde en ook de respectieve
aaptallen onderzeeërs. Hierbij moet echter
\GGI* Asperge soep,
arakteristieke smaak
ml in deze soep vol
recht en geeft hier-
er cachet.
o-soepeen ware
tablet 8 cent.
voorkeur verdient boven buitengewone op
roeping van dienstplichtigen van oudert
lichtingen, daar zoodanige oproeping veel
dieper in het volksleven ingrijpt.
De tweede volzin van het nieuwe tweede
lid van art. 30 heeft de strekking om het
langere verblijf in werkelijken dienst ook
nog te kunnen toepassen ten aanzien van
dienstplichtigen, die reeds na volbrachte
eerste oefening in het genot van groot ver
lof zijn getreden. De bevoegdheid daarto"
kan noodig zijn, omdat er kort na het ver
trek met groot verlof van een lichtingsge-
deelte omstandigheden kunnen intreden,
welke niet waren voorzien.
Eerste oefening kustwachters.
De taak van de Marine-kustwacht in het
defensiestelsel bestaat in het snel ontdek
ken, het voortgezet waarnemen en het des
kundig beoordeelen van de bewegingen en
andere verrichtingen van schepen, die zich
aan de kust, en vliegtuigen, die zich boven
het zeegebied vertoonen. Omtrent het waar
genomen voorwerp moeten worden vastge
steld: het soort of type van sehip of vlieg
tuig, de vermoedelijke koers en snelheid, de
mogelijke bedoeling van een uitgevoerde
manoeuvre, enz.
Om deze taak naar behooren te kunnen
volbrengen, is eer. langdurige ervaring on
ontbeerlijk.
Om hierin verbetering te brengen, dient
aan de opleiding tot kustwachter, welke tot
dusver nagenoeg geheel theoretisch is, eer
practische leergang te worden gekoppeld
Deze zal dan bestaan uit plaatsing aan j
boord van een varend schip en detacheering
bij een vredesseinpost.
Alles te zamen genomen, zal de eerste-
oefeningstyd van den zee-milicien-kust-
wachter, wil hij voor de taak berekeno
zjjn, belangrijk moeten worden verlengd.
Er is daarom reden den bestaanden toe
stand, volgens welken hij een Veel kor
tere eerste oefening heeft dan de overi
ge dienstplichtigen van de zeemacht,
niet langer te bestendigen. Of. voor de
opleiding de volle 21 maanden hoog
ste duur van de eerste oefening voor de
overige dienstplichtigen der zeemacht
noodig zullen zijn, is een .vraag, die door
de ervaring zal moeten worden beant
woord.
Herhalingsoefeningen.
Nadat de dienstplichtigen de eerste oefe
ning hebben volbracht, volgt er een lange
reeks van jaren, gedurende welke zij be
schikbaar moeten blijven voor opkomst bij
mobilisatie. Al dien tijd moet hun geoefend
heid op peil blijven. Maar dit is niet ge
noeg. Ook moeten zij, wanneer nieuwe wa
penen, verdedigingsmiddelen, enz. zijn in
gevoerd of belangrijke wijzigingen in de
organisatie zijn aangebracht, zoo spoedig
mogelijk daarmee vertrouwd worden ge
maakt.
Hoe langer hoe meer vestigt zich de
overtuiging, dat daartoe meer en voor eer
deel langere herhalingsoefeningen noodig
zyn dan het bestaande maximum van 49
dagen voor de dienstplichtigen, die den
’rang van onderofficier niet bekleeden
toelaat.
Is dit in het algemeen het geval, hoeveel
te meer moet dit dan niet gelden voor de
dienstplichtigen van 1937 en vroegere ja-en,
die een eerste oefening van slechts 5%:
maand of als voorgeoefende van nog
korteren duur hebben doorloopen. Daar de
jongste van deze lichtingen eerst in 1952
naar de aanvullingsreserve overgaat -• bij
welken ovegang de diensttijd nog niet is vol
bracht, doch wel de bestemming voor on-
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 225, per week 17 cent, overal
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 8.15.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef
latere 2746. Postrekening 48400.
tag? WRIGLEY’S P.K.ni
aar of sigaret, verdubbelt
tot.
de adem en houdt de tan
Brk. Kauw de verkwikke
maaltijd, het sterkt Uw
■ordert de spijsvertering.
K nog enkele pakjes en houdt
paar bjj de hand.
niet uit het oog verloren worden, dat Enge
land zegt zeer effectieve afweermiddelen
tegen het duikbootgevaar te bezitten.
DE REORGANISATIE VAN DEN
ZUID-SLAVISCHEN STAAT.
De onderhandelingen worden op het
eind van de week hervat.
Havas meldt uit Zagreb: e
Nog deze week zuilen de besprekingen
tusschen den Minister-President van Zuid-
Slavië en Matsjek den woordvoerder van de
vereenigde oppositie worden hervat. Deze
voorstellen hebben, voor het oogenbli^, uit
sluitend betrekking op de territoriale kwes
tie, d.w.z. op de afbakening van de streken,
waartoe de aan de Kroaten beloofde auto
nomie zich zal uitstrekken.
Aan beide kanten blijft men zeer karig
met aanduidingen omtrent den inhoud ”an
de ontwerpen. Men meent echter te weten,
dat het door de regeering te Belgrado voor
gelegde ontwerp eenvoudig strekt tot het
afbakenen van het Kroatische gebied door
vereenvoudiging van het Savegebied en liet
kustgebied en door eventueel daaraan toe
te voegen sommige deelen van het Wojwo-
deschap en Bosnië, evenals het gebied van
Dubrovnik. Het Kroatische ontwerp is ge
baseerd op het beginsel der historische
grenzen. Het zou strekken tot een uitge-
breider reorganisatie van den staat, d.w.z.
een herstel van de vijf territoriale eenhe
den, die Zuid-Slavië door een soort federa
tie de facto eind 1918 vormden: 1. Slowenië;
2. Kroatië, Slawonië, Dalmatië; 3. Bosnië
en Herzegowina; 4. het Wojwodeschap;
5. Servië, met Montengro en Zuid-Servië.
De essentieele verschillen der 'beide ont
werpen zouden dus vooral betrekking heb
ben op het Wojwodeschap en op Bosnië,
twee gebieden, waar de Servische en Kroa^
tische elementen naast elkander wonen en
door elkaar heen loopen, zoodat een ethni-
sche grensbepaling noodzakelijkerwijze be
langrijke minderheden aan beide kanten zoti
laten. Daarom zou Zagreb voorstander zijn
van handhaving der eenheid van deze beide
streken in den vorm van eer. autonoom land,
liever dan ze te verdoelen.
Te Zagreb, zoowel als te Belgrado, blijft
men een weloverwogen optimisme gevoelen
en is men zich bewust van de moeilijkheden,
die overwonnen moeten worden en van de
noodzakelijkheid tot een resultaat te komen,
nu de kern der kwestie is aangesneden en
een bijna openbare discussie geopend is over
de hangende problemen.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgfcringj
15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55. elke regel meer f 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Ldefdadigheida-advertentiën de helft van den prils.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureau* en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zjjn.
Gewone advertentiën en ingezonden modedeelingei. bij contract tot zeer gereduceerden
prijs Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
GISTERAVOND is het door ona
reeds aangekondigde wetsontwerp
tot wijziging van de Dienstplichtwet
bij de Tweede Kamer ingediend.
belangrijk uit té breiden. Tot dusver kwam
deze categorie van reserve-officieren uit
sluitend voort uit personen, die zich vrij
willig verbonden bij de Koninklijke Marine
reserve.
Daar het niet zeker is, dat ook het bij
uitbreiding noodig geoordeelde getal reser-
ve-officieren langs dezen weg zal worden
bereikt, li(?t het in het voornemen zoo noo
dig ook dienstplichtigen, die daartoe de ge
schiktheid bezitten, voor opleidng tot re-
serve-officier bij de zeemacht aan te wij
zen, al hebben zij zich daarvoor niet opge
geven.
Het ligt voor de hand, dat op deze dienst
plichtigen na hun opleiding gelijke ver
plichtingen dienen te rusten als op hen, die
voor denzelfden dienst een vrijwillige ver
bintenis hebben aangegaan. Daarom is het
noodig, dat voor deze personen een over
eenkomstige bepaling in het leven wordt ge
roepen als thans in art. 43, derde lid, der
wet voor de officiers-adspiranten van d-
lard macht is neergelegd
Dit derde lid luidt:
„Behoudens de door Ons vast te steller
.uitzonderingen behooren zy, die als dienst
plichtige in opleiding zijn genomen tot offi
cier, met ingang van den dag, volgende op
den laatsten dag der eerste oefening en
voor den ijtd, dien zij als dienstplichtige
nog hebben te dienen, tot het reserve-per-
soneel der landmacht, indien het dienst
ir.lichtigen der landmacht, en tot de Ko
ninklijke Marine-reserve, indien het dienst
plichtigen van de zeemacht betreft.”
Tsjechen in Amerika orguniseeren
zich.
Drie groepen Tsjechen en Slowaken, ver
blijvende in de Vereenigde Staten, in totaal
anderhalf millioen- zielen, zullen vandaag,
volgens een Havas-bericht uit Chicago, af
gevaardigden benoemen, die een Tsjecho-
Slowaakschen nationalen raad zullen vor
men, welke zal werken aan het herstel van
de onafhankelijkheid van Tsjecho-Slowakye
Oud-president Benesj heeft president
Roosevelt een telegram gezonden, waarin
hij zegt: „ik dank u voor uw boodschap aan
de leiders der regeeringen van Italië cn
Duitschland. Sprekende uit naam van alle
Tsjechen en Slowaken, die vrjj zijn geble
ven en als oud-president van de republiek,
verzeker ik u, dat het vrije Tsjecho-Slowa
kije met groote voldoening uw oproep zal
volgen en met alle kracht zal streven naar
den vrede, welke het doel van uw bood
schap is.
Von Papen naar Turkije.
Hij kent het land goed.
Op voorstel van den Duitschen minis
ter van bultenlandsche zaken, Von Rib
bentrop, heeft Hitler thans Von Papen,
den oud-vice-premier en oud-ambassa-
deur te Weenen, tot ambassadeur tc An
kara benoemd.
Von Papen heeft een afscheidsbezoek
aan Hitler gebracht, die de beste wen-
schen voor zijn toekomstige werkzaam*
heden in Turkije uitsprak.
Ten aanzien van de benoeming van
Von Papen, tot Duitsch ambassadeur te
Ankara, schrijft de „Völkischer Béobach-
ter”, dat thans een man naar Turkije
gaat, die het land zeer goed kent. ln° 1917
was de toenmalige majoor Von Papen
chef van den generalen staf van het
vierde Turksche leger onder Liman von
Sanders.
VLOOTVERHOUDINGEN IN DE
MIDDELLANDSCHE ZEE.
Duitsche schepen onderweg naar de
Spaansche wateren, Fransche een
heden tc Gibraltar, Engelsche vloot
bü Malta.
Havas meldt, dat het Duitsche eskader
dat naar reeds eerder aangekondigd
een oefentocht van een maand in de Spaan
sche wateren gaat maken, vandaag Kiel e-t
Willemshaven heeft verlaten. Het omvat
twee vestzakslagschepen, twee kruisers,
twee divisies torpedobooten en
tilles onderzeeërs.
Waarschynlyk in verband met dezen
tocht, hebben de Fransche marine-autori-
I teiten het noodig geacht niet minder dan
I zestien oorlogsschepen naar Gibraltar te
I zenden, waar thans slechts enkele Engel-
i tche schepen aanwezig zyn, daar vrijwel de
heele Engelsche Middellandsche Zeevloot in
of bij Malta ligt.
De Fransche schepen in Gibraltar zijn:
twee slagschepen van de Atlantische vloot
de „Bretagne” en de „Lorraine”, drie kru
isers van de Middellandsche Zeevloot de
[„Marseillaise”, de .Jean de Vienne” en „La
Galissonièrs”, en verder elf torpedojagers
I De beide slagschepen dateeren van de
Jaren 1915 en 1916, maar zijn geheel gere
construeerd. De drie kruisers zijn nieuwe
schepen, terwijl bij de torpedojagers vijf
groote hypermoderne en zeer snelle bodems
zijn, die feitelyk als kleine kruisers wor
den beschouwd.
I De Daily Telegraph geeft een staatje, dat
wij hieronder overnemen van de maritieme
krachtsverhoudingen in de Middellandsche
Zee tusschen de gecombineerde vloten van
Engeland en Frankrijk eenerzüds en van de
asmogend-heden anderzijds. Het heden ver
trokken Duitsche eskader is daarbij reeds
meegerekend als in de Middellandsche Zee
aanwezig.
middellijke opkomst bij mobilisatie eindigt
zou het bij handhaven van den bestaah-
<tcn toestand nog jaren kunnen duren, d|it
de weermacht groote scharen van dienst-
plichtigei telt., wier geschiktheid voor d'4
oorlogstaak niet staat op de hoogte, welke
tegenwoordig noodig geacht moet worden.
In verlenging van den duur der herha
lingsoefeningen zal het middel gevonden
moeten worden, om hieraan zooveel moge
lijk,tegemoet te komen.
Het ligt voor de hand, dat de verdeclinfe
van den totalen duur der herhalingsoefenin
gen over de onderscheidene dienstjaren
zeer verschillend zal kunnen en moeten
zijn, ook wat betreft den aard der oefenin
gen.
In verband met een en ander kan
slechts een zeer globaal overzicht wor.
den gegeven van de regeling, welke dtf
Minister van Defensie zich na bestudee
ring van de daaromtrent ontvangen ad
viezen heeft gedacht ten aanzien van de
verdeeling van den voorgestelden duuil
van ten hoogste 85 dagen.
Deze duur zou in het algemeen ver
deeld behooren te worden over verschil
lende perioden van 17 tot 20 dagen.
Voor degenen, die bestemd zijn om reeds
bij de eerste der buitengewone oproepingen
op te komen, welke bestemming samen
hangt met hun taak bü den grens- en kust-
dienst, zouden de laatste twee perioden ver
vangen moeten worden door vier perioden
va: een korteren duur.
Officiersopleiding zeemacht.
De behoefte is aan den dag getreden om
het getal reserve-officieren bij de Zeemacht
Blijkens de Memorie van Toelichting
is het doel van het wetsvoorstel
1. Voorzieningen te treffen omtrent
de sterkte van in werkelijken
dienst zijnde dienstplichtigen;
2. Den duur der eerste oefening van
de dienstplichtigen, bestemd voor
den dienst bü de marine-kust
wacht, te verlengen
3. Den duur der herhalingoefenin-
gen te verlengen
4. Een aanvullende bepaling vast te
stellen met betrekking tot dienst
plichtigen, die in opleiding zijn
genomen tot reserve-off icier bij
de zeemacht.
Ofschoon de verhooging van de lichtinas
sterkte en de verlenging van den duur der
eerste oefening een niet onbelangrijke ver-
grooting hebben gebracht van de geregeld
aanwezige sterkte, is d6 Regeering tot de
overtuiging gekomen dat de maatregelen,
welke onder bepaalde omstandigheden voor
een doeltreffende grens, en kustbeveiligmg
noodig zyn, een hoogere vredessterkte kun
nen vereischen dan thans mogelük is. Een
wettelyke bepaling, als in het voorgestelde
tweede lid van art. 30 der Dienstplichtwet
is belichaamd, zal de gelegenheid openen
om de daarvoor noodige voorzieningen tc
treffen.
Dit tweede lid luidt:
Voor elk der in het eerste lid bedoel
de groepen van dienstplichtigen kan da
duur der eerste oefening tot ten hoogste
twee jaar worden verlengd. De dienst
plichtigen, voor wie de duur der eerste
oefening niet is verlengd, kunnen onver
minderd de uit andere bepalingen voort
vloeiende verplichtingen, worden ver
plicht alsnog werkelyken dienst te ver
vullen uiterlük tot het tydstip, tot het
welk de eerste oefening had kunnen
worden verlengd.
Mogelijkheid datverlenging
achterwege blüft.
Wordt de bevoegdheid geschapen om de
eerste oefening tot twee jaar te verlengen
dan zal dit niet steeds tot het volle maxi
mum behoeven te geschieden en zal het ook
°t bepaalde onderdeelen der weermacht be
perkt kunnen worden. De mogelykheid zal
re fs bestaan om naar gelang van omstan
gheden de verlenging geheel achterweg*
te laten.
De voorgestelde maatregel zal het móge-
ljk maken de vredessterkte zoodanig op te
^eren, dat met grootere gerustheid in tü-
spanning <ie ontwikkeling van de
- -...asen kan worden afgewacht, zon-
fler telkens voor de vraag te staan, of tot
6 T^tengewone oproeping van‘niet in
wer elyken dienst zijnde dienstplichtigen
rechtens art. 32 der Dienstplichtwet moet
gorden overgegaan. (Hierop doelde minis-
,er °^n reeds in zy'n op 11 dezer gehou- i
«n radiorede. Red.).
verhouding van het voorgeste^dc
lid van art. 30 tot art. 32 zien de Mi-
ners van Defensie en van Binnenland-
8C e Zaken aldus, dat art. 32 wordt toegf1-
Pas als buitengewone omstandigheden zy'n
n?etreden en dat eerstbedoelde bepalihg
Ia dienen om voortdurend op het plotse-
n8 en onverwacht intreden van dergelykfl
rnnstandigheden voorbereid te zyn.
et verdient de aandacht, dat verlenging
de eerste oefening in het algemeen de
