LS.
nu sen
REGENMANTEL
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle,
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
1!
-
POLEN SPIEGELT ZICH AAN PRAAG.
REGEN
Tsjecho-Slowaaksch „precedent” waarschuwend
voorbeeld in tal van opzichtén.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
--c o-
pen tusschen 75 en 115 milioen dollar per 1
stuk zullen kosten. De extratonnage zal
veeleer gebruikt worden voor vergrootlng
van de snelheid dan voor zwaardere bewa
pening. Ook verwacht men, dat het ontwerp
fondsen zal aanvragen, voor het maken van
een begin met den bouw van minstens zes
torpedobootjagers en ongeveer een gelijk
aantal duikbooten.
Britsch kabinet bespreekt overleg met Moskou
en dienstplichtwet.
Arabieren stellen een
regeling voor.
Schiereiland door de zeè
verzwolgen.
No. Dinsdag 2 Mei 1939 78e Jaargang
d?
Tweede Kamer gekant
tegen Dienstplichtwet
waar de
contingent.
3. Ambtenaren In Nederlandschen di-
lands.
aangekomen en zich daar zal vestigen.
B«ch zal op 5 Mei een verklaring
afleggen.
uit de geheel nieuwe collectie
van
Ambassadeur te Moskou zou binnen
kort nieuwe instructies ontvangen
voor slot-onderhandelingen
niet Litwinof.
4. Personen, werkzaam bij of verbon
den aan een Nederlandsch gezantschap
9.
10.
11.
12.
Voorziet U thans van een prima
TWEED
GABARDINE
GUMMI
GEEN ANTWOORD
VAN ROOSEVELT?
Hitler’s rede te Washington overhandigd.
Britsche nota verwacht.
Reuter seint uit Washington dat Huil
heeft medegedeeld, dat het Duitsche mi-
'"onische ziekten.
laam nu bij een
met al zijn af-
h zijn doel niet
!er er resten van
n van litteekens
innen deze tot
i het organisme
len ongewensch-
aken. Pas in dit
van chronische
n bijv, na een
blijvende littee-
tot permanente
e nieren aanlei-
ng in het borst-
stvliesontsteking
eroorzaken. Het
kte sluit dus een
mis in.
m polsslag, de
iet aantal witte
En het is ons
deze algemeene
ïrs dan een stel-
rdachte afweer-
i beteekenen.
kte noemen, de
ïene symptomen,
laatregelen van
oorzaak van de
ieziekten, zooals
is een bepaalde
de ziekte. Daar-
nog een aantal
m,-waarvan wij
treken. Voor den
ktebeeld het af
i het lichaam te
te doen.”
Tegenover de Poolsche vastberadenheid
welke uit woorden als deze spreekt, stelt
de Duitsche pers de opvatting, dat Pelen
er goed aan zal doen de „bescheiden, eer
lijke en edelmoedige” voorstellen van
Duitschland te aanvaarden nu daar nog tijd
voor is. Daarbij zwijgt de Duitsche pers
echter over den aard en de breedte van den
ek-territorialen autoweg door de corridor,
welke door Duitschland wordt geëischt, en
evenmin verdiept de Duitsche pers zich in
de wettigheid van de opzegging van een
verdrag, dat in 1934 door Hitler en Pil-
soedski zonder opzeggings-clausule voor
een periode van tien jaar werd gesloten.
Met dat al moet worden aangenomen, dat
de Duitsch-Poolsche betrekkingen naar al’e
waarschijnlijkheid in den komenden tijd
steeds meer gespannen zullen worden, naar
men hopen mag tot een oplossing voor de
bestaande geschillen wordt bereikt, welke
langs vreedzamen weg belde partijen za,
voldoen.
Mag men de berichten gelooven, dan zou
reeds zeer spoedig, op 5 Mei a.s. ministe’
Bech een verklaring afleggen.
KONING ZOG NAAR
ISTAMBOEL?
Van officieuze zijde meent men te An
kara te weten, dat koning Zog vandaag
met zijn gevolg incognito in Istamboel is
rijk. r
Van alle kanten komt het advies aan de
Britsche regeering los om zich daar maai
niet al te veel van aan.jte trekkei), en alge
meen wordt de verwachting uitgesproken,
dat zij verstandig genoeg zal zijn om de in
voering van den dienstplicht in Ulstei
„voor onhepaalden tijd uit te stellen”.
Hoe diep men in Polen onder den indiuk
is van de huidige ontwikkeling, en hoezeer
men vreest voor en rekent met de
mogelijkheid van een gewapend conflict,
blijkt onder meer uit het opmerkelijk feit
dat een lid der regeering, de Poolsche mi
nister van landbouw, Zondag in een radio
toespraak tot de boerenbevolking heeft vei
klaard: „Alle instrumenten, die in vredes-
tijd dienen voor de bewerking van het land
zullen in oorlogstijd worden omgesmeed tot
instrumenten voor de nationale defensie. In
ten periode, waarin wij den dag en het uur
niet kunnen voorzien, dat wij met de wapt
ren de onschendbaarheid van onze grenzen
en onze rechten moeten verdedigen, zal d»
Poolsche natie en zullen vooral de boeren
er zich op moeten voorbereiden hun plicht
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring):
15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
l5 regels 1.55. elke regel meer f 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
- bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 14 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingek bij contract tot zeer gereduceerden
prijs Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Twee slagschepen voor
Amerika’s vloot.
Samen 90.00 ton of wel 200 mil-
lioen dollar!
Verwacht wordt, dat de volgende weck
bij het Huis van Afgevaardigden een wets
ontwerp ingediend zal worden, waaibij
fondsen worden aangevraagd voor den bouv
van twee slagschepen van 45.000 ton, welke
tot de snelste slagschepen der wereld
Joodsche bevolking van Palestina zou
niet meer dan een vierde mogen
bedragen.
Uit Cairo wordt gemeld:
Het Britsche kabinet heeft heden de vol
gende nauwkeurige voorstellen bestudeerd,
die opgesteld zijn in de slotconferentie te
Cairo der Palestijnsche Arabieren eri ver
tegenwoordigers der Arabische staten, bij
wie zich voor de eerste maal de Indische
Mohammedanen hadden gevoegd.
1. Wanneer de vrede hersteld is, moet
een nationale regeering over Palestina ge
vormd worden met Palestijnsche minister.,
bijgestaan door Britsche adviseurs. De hin
ge posten moeten zoo mogelijk bezet wor
den door bevoegde Palestijnen.
2. Joodsche immigratie moet beperkt
worden tot nog 75.000 met inbegrip van oe
recente illegale immigranten, over een pe
riode van vijf jaar. Uiteindelijk zal de Jood
sche bevolking niet meer dan een derde
deel der bevolking mogen bedragen.
3. Verkoop van land aan Joden moet
onderworpen worden aan voorwaarden, die
goedgekeurd zijn door de nationale regee-
ring en den hoogen commissaris.
4. Een nationale vergadering, welke de
geheele bevolking zal vertegenwoordigen,
moet bijeengeroepen worden na drie jaren
Deze vergadering moet den toestand bestu-
deeren en een grondwet ontwerpen.
Reuter verneemt, dat bovenstaande vO' r-
stellen eenige bevestiging vinden in welin
gelichte kringen te Londen.
Aardschokken teisteren Japansch
district.
Een reeks ernstige aardschokken,
ongeveer even hevig als die van 1923,
heeft de provincie Akita (Japan) ge
teisterd, in het bijzonder de aan deze
provincie gelijknamige stad Akita,
waar onder de bevolking van 60.000
zielen een paniek uitbrak. De her
haalde schokken hebben alle winkel
ruiten vernield en vele muren doen
instorten. Het schijnt, dat in de stad
Foenakosji de grootste vernielingen
zijn aangericht. Er zijn branden uit
gebroken en het is ónmogelijk juiste
inlichtingen over het aantal slacht
offers te krijgen, daar alle verbin
dingen verbroken zijn. Het centrum
van de aardbeving ligt op den zee
bodem nabij het Ojika-schiereiland.
Dit schiereiland is voor een deel on
der de oppervlakte van de zee ver
dwenen.
Volgens een mededeeling van de
politie uit het district zijn 19 perso
nen omgekomen en 28 gewond; 470
huizen zijn ingestort, 536 woningen
beschadigd, spoorlijnen op meer dan
30 plaatsen beschadigd, rails zijn ge
broken en bruggen en tunnels inge
stort.
De grootste schade is aangericht
op het schiereiland Oga, dat bij het
epicentrum van de aardbeving lag.
In den afgeloopen nacht werd de
corridor-gebied vele eeuwen geleden reed?
behoorden tot het Poolsche koninkrijk.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal
bewrgtoï P» looPer K^schiedt. Franco per post per kwataal 3.15.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef
Interc 2745. Postrekening 48400.
Nationale Schuld.
3. het personeel van de administratie
ken miliciens en hun familie schetste.
Onder de huidige omstandigheden
acht men ook voor Nederland de in-
j voering van een algemeenen dienst-
i plicht alleszins gewettigd, waardoor
l bovendien en snellere paraatheid
van het leger wordt gewaarborgd. De
j S.D.A.P.-afgevaardigden s1’
WIL JAPAN THANS EXPANSIE
NAAR HET ZUIDEN?
Naar de Asahi Sjimboen meldt, over
weegt de minister van koloniën, Koiso, de
instelling van een centraal bestuurslichaam
voor de Zuid-Japansche bezittingen (For
mosa, de Spratley-eilanden en de eilander
in de Stille Zuidzee) als voorwaarde voor
een „Japansche expansie naar het Zuiden”.
Men zou dan een gouverneur-generaal voor
het Zuiden willen benoemen. Over de vraag
wie dit ambt zou bekleeden en welke be
voegdheden het lichaam zou hebben, zyn
volgens het blad de meeningen nog ver
deeld.
doom wnr
>erk op het
behangsels
verfraaien
oerd in de
euren, die
een kan
ling der oorlogsschulden te verwachten.
De diplomatieke redacteur van Reuter
zegt, dat de Britsche regeering er zich
voorloopig toe zal beperken kennis te ge
ven van de ontvangst der Duitsche nota,
waarin het vlootverdrag wordt opgez^gd
Het is echter waarschijnlijk, dat weldra
ppp r~*-- -I** oitAnnvnlltnc" r’tn lint TIs-iK
sche standpunt naar Berlijn zal worden ge
zonden.
LIET Britsche kabinet is onder voorzitter
schap van minister-president Chamber
lain in speciale zitting bijeen geweest.
Naar verluidt is beraadslaagd- over de
toekomstige politiek ten aanzien van Pa
lestina en over den tekst van de dienst
plichtwet.
De minister van buitenlandsche zaken,
lord Halifax, heeft voorts verslag uitge
bracht over het onderhoud, dat hij gisteler
met den Russischen ambassadeur te Lon
den, Maiski, heeft gehad.
Naar aanleiding van deze bespreking,
meldt de „Daily Telegraph”, dat sir Wil
liam Seeds, de Britsche ambassadeur te
Moskou, binnen enkele dagen nieuwe, ge
detailleerde instructies zal ontvangen voor
de eind-onderhandelingen met den Russi-
schen volks-commissaris van buitenlajid-
sche zaken, Litwinof.
Deze instructies zullen betrekking hebben
op het standpunt der Britsche regeering
ten aanzien van het Russische voorstel tot
het sluiten van een drievoudig militair
bondgenootschap tusschen Groot-Brittannie,
Frankrijk en Rusland tegen iedere agressie,
zoowel in het Oosten de Baltische landen
inbegrepen als in het Westen met in
begrip van Zwitserland, Nederland,
België en Portugal.
uitslag verdwijnen
j-frisch, gezond en
dzuiverende, huid-
de kracht van Purol.
orging witte Purol.
ihtbaar op de huid,
r gebruik overdag.
Bij Apoth en Drogiifn
Mobilisatie-vrijstellingsbesluit.
Dienstplichtigen, die niet of voor
loopig niet in aanmerking komen.
In. Staatsblad no. 543 van gisteren is
aigekondigd het Koninklijk besluit van
18 April betreffende vrijstelling van wer-
kelijken dienst in geval van oorlog, oor
logsgevaar of andere buitengewone om
standigheden.
Wanneer in geval van oorlog, oorlogs
gevaar of andere buitengewone omstan
digheden buitengewone oproeping van
dienstplichtigen plaats heeft, komen als
dienstplichtigen niet of voorloopig niet
krachtens die oproeping in werkelijken
j dienst personen, vermeld in twee groe-
i pen:
In de eerste groep zijn vermeld:
i 1. Leden van de Algemeene Reken-
i kamer.
I 2. Hoofden van departementen van
Algemeen Bestuur.
nisterie van buitenlandsche zaken een cop e I
van Hitler’s rede heeft doen toekomen aan plomatieken of consulairen dienst,
de Amerikoansche ambassade te Berlijn en 1
of consulaat of werkzaam bij het secre
tariaat van den Volkenbond.
5. Gemecnte-secretarissen.
6. Wethouders.
7. Directeur van het Kabinet der Ko
ningin.
8. Commissarissen der Koningin.
Leden van Gedeputeerde Staten.
Leden van den Raad van State.
Leden van de rechterlijke macht.
De ambtenaren van het korps be
zoldigde rijksveldwacht.
13. Leden van de Staten-Generaal.
In de tweede groep zijn vermeld:
1. Thesaurier-generaal bij het depar
tement van Financiën.
2. Agent van het ministerie v. Finan-
nota met de uiteenzetting van het Brit-ciën, directeur van de grootboeken der
in een daarop volgend telefoongesprek
heeft verklaard, dat deze copie het ant
woord aan president Roosevelt was. Huil
vueguc hieraan toe, dat de overhandiging
van deze copie echter niet als een antwoord
op de boodschap van Hitler beschouwd zal
worden.
De minister zeide verder binnen enkele
dagen een Roemeensch voorstel tot rege
ling der oorlogsschulden te verwachten. f
POLEN verkeert thans in vele opzichten
In eenzelfde positie als begin vorig jaar
Tsjecho-Slowakije. Er zyn echter eenige
belangrijke verschillen: ten eerste is er het
„waarschuwend voorbeeld” van de liqu’da-
tie van den Tsjecho-Slowaakschen staat,
loodat thans in Berlijn' en Warschau als
ook elders een door dit „precedent” ge
schapen beter begrip van mogelijkheden en
moeilijkheden bestaat dan vorig jaar vooral
te Praag het geval was, ten tweede is er
een groot verschil in de verhoudingen:
Duitschland is niet meer het land van voer
den Oostenrykschen Anschluss, doch een
Groot-Duitsch Rijk geworden, Polen echter
Is een omvangryker, krachtiger en vooral
innerlijk hechter staat dan Tsjecho-Slowa-
kije vóór München.
Wanneer men dus constateert, dat Polei
zich ten opzichte van Duitschland in een
situatie bevindt, welke in vele opzichten
overeenstemt met die van Tsjecho-Slowa
kije een jaar geleden, dient men ook de af
wijkende aspecten niet uit het oog te .’er-
liezen. Tegenover het feit, dat Polen even
als het voormalige Tsjecho-Slowakye mil
joenen zielen tellende minderheden op zijn
gebied heeft wonen, staat dat de Poltr
meer „staatsvolk” zijn dan de Tsjechen, een
rijke historie hebben als zelfstandi
gen staat (ondanks de beruchte „Poolsche
landdagen” en ondanks de deelingen) en
bovenal dat „een gewaarschuwd man voor
twee telt”. Dit geldt zoowel ten opzichte
van Berlijn als van Londen en Parijs.
Wanneer Warschau zich wat concessies
aan Duitschland betreft aan het voorbeeld
van Tsjecho-Slowakye wil spiegelen, en niet
op eenzelfde „hellend vlak” wil geraken als
Praag in den vorigen zomer, het staat óok
sceptischer dan Praag tegenover de waarde
van Britsche en Fransche toezeggingen van
steun. Wanneer dan ook Warschau thans
met Londen garanties heeft „geruild” en
de militaire bondgenootschappelijke ban
den met Parijs nauwer aanhaalt, zal het dit
doen in het besef van de betrekkelykc
waarde van alle beloften van steun. Uit de
Poolsche pers en uit de activiteit der Pool
sche regeering op militair en industrieel
gebied spreekt dit besef ten duidelijkste;
Polen is zich bewust in de eerste plaats te
moeten vertrouwen op eigen kracht. De
Britsche vloot kan in de Oostzee, mocht
het onverhoopt tot een Duitsch-Poolsch
conflict komen, geen steun verleenen; de
Fransche troepen worden aan den Ryn te
gengehouden door de Siegfriedlinie; de
Russische troepen zouden „vrienden” zijn,
diê men in Polen nog erger zou wantrou
wen dan openlijke vijande. Zoo is het bt-
grrijpelyk, dat er ook Warschau veel
&an gelegen is, dat er geen
conflict .komt, maar dat de geschil
punten met Duitschland in der minne
worden geregeld.
Daarbij rijst de vraag, *in hoeverre de
oolsche regeering, en met name Beek, zijn
W en volk zouden kunnen bewegen over
gaan tot concessies, welke op grond van
p voeren onderhandelingen met Duitsch-
and voor beide regeeringen aan
vaardbaar zouden lyken als basis voor eer
nieuwe vriendschapsperiode. Over het al-
|emeen toont de Poolsche pers begrip voor
eze Moeilijkheden van diplomatieken en
’neer algemeen-politieken aard, in tegen-
Alling tot détail-kwestiés als de preclese I
fegeling der Poolsche en Duitsche belan-
?en ’n Ranzig en de preciese breedte van
eventueelen autoweg door de corridcfr.
00 herinnert de conservatieve „Czas” er
•an, dat het Polen geWeest is, dat de laat-
jaren de vorming van een ideologisch
-Duitsch blok heeft tegengewerkt en
,6r mderd. Voorts leggen de Poolsche bla-
en er unaniem den nadruk op, dat Berly’n
uc vergist, wanneer het meent Polen op
r?eLW.e w'i2e te hunnen „liquideeren” als
ye pjecho-Slowakije is geschied. Daar-
°°r Is te minder reden, aldus de Poolsche
a en> omdat- Pommeren en het huidige
spraken
zich daarentegen wegens den ernst
der internationale spanningen uit
voor een verlenging van den oefen-
t(jd endus tegen verhooging van het
zul- j
len behooren, benevens voor den aankoop
van omstreeks 250 nieuwe marinevliegtui-
gen.
Men verwacht, dat de nieuwe slagsche-
Algemeene dienstplicht
bepleit.
Naar uit parlementairen kring
verluidt, is by de behandeling var
I het ontwerp tot wijziging der dienst
plichtwet en verlenging der eerste
oefening van 5l/i maand tot 2 jaar
in de afdeelingen der Tweede Kamer.
dit wetsontwerp zeer, ongunstig ont
vangen. Uit schier alle fracties, be-
halve die der S.D.A.P., werd stelling
genomen tégen dit regeeringsvoor-
bevolking wederom opgeschrikt door stel, dat men uit een sociaal oogpunt
een dertigtal aardschokken. Naar als een te groot offer voor de betrok
verluidt is het dorp Aikwawa, een
plaats van 70 huizen in het district
Akita, door de zee verzwolgen.
De dienstplicht.
Wat de bespreking in den ministerraad
van den tekst van het wetsontwerp inzake
den dienstplicht betreft, meldt de Londen-
sche corr. van het Hbld., dat de oppositie
tegen de conscriptie van den kant der so
cialisten reeds nauwelijks meer merkbaar
is.
Daarentegen is krachtig verzet gerezen
in Eire, waarvan de minister-president, De
Valera, er zelfs zyn reis naar de Vereenig-
de Staten voor heeft uitgesteld.
Het vraagstuk is tweeledig. Noord-Ier-
land vormt in militairen zin een integraal
deel van het Vereenigd Koninkrijk. Er ib
geen reden voor, waarom de dienstplicht
wel zou worden ingevoerd in Wales en
Schotland, en niet in Ulster. Toch gaan
reeds in ettelijke dagbladen waarschuwin
gen op om de vrijwel mislukte pogingen ir.
1918 gedaan om dienstplicht in Ierland in
te voeren, niet te herhalen.
In Ulster vallen naar schatting 8000 jon-
.gelieden onder de conscriptie-wet, en onge
veer 2000 daarvan zullen nationalistische
Ieren zyn, die hetzij zich actief zullen ver
zetten, hetzy onwillig zullen zijn en sabo
tage bedrijven.
Aan den anderen kant heeft de premier
van Ulster, burggraaf Cragiaivon, ver
klaard, dat Ulster het een schande zou vin
den als de dienstplicht er niet werd inge-
voerd op precies dezelfde wyze als in alle
andere deelen van het Vereenigd Konink-