ERT
no
•EK'-
a
w
)6E
andel
No. 20029
i
Geen verplichting van Engeland, bijstand te verleenen
aan de Sovjet-Unie.
DE BRITSCHE TEGENVOORSTELLEN
AAN RUSLAND.
3
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
Groot-Scandinavië blijft
neutraal.
Minister Slotemakej^delft het onderspit.
Een vredes-initiatief
van den Paus.
Woensdag 10 Mei 193978e Jaargang
JM»™ Wl RAXT.
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, en«.
Sovjet-aanbod van
defensieven waarborg.
pa-
1. De
ISAM
.EFOON 331».
rale lid, den heer Vos c.s., een uitvoerig
4 GLAS
PEN
C.D.U. en Staatk. Geref.
Bij de behandeling der amcndemen-
Buitenlanders mogen per dag slechts
10 Mark meenemen.
Nieuwe omzendbrief verschenen
inzake het reizigersverkeer met
Duitschland.
De Nederlandsche Kamer van Koop
handel voor Duitschland meldt, dat in
zake het reizigersverkeer met Duitsch
land een nieuwe omzendbrief is ver
schenen.
Nieuw is in dezen omzendbrief, dat
binnen- en buitenlanders zonder ver
gunning slechts tot een bedrag van Rm.
10 aan Duitsche pasmunt per dag uit
het buitenland naar Duitschland mogen
njedenemen, welke som alleen voor rels-
uitgaven. hotel- en verplegingskoste»
mag worden besteed. Onder reiskosten
wordt de aankoop van reisbiljetten voor
Duitsche trajecten verstaan. Ingeval
binnenlanders kunnen bewijzen, dat zij
meer dan Rm. 10 naar het buitenland
hebben mogen medenemen, geldt dit
meerdere ook voor het bedrag, dat zij
ten hoogste naar Duitschland mee terug
mogen nemen.
Nopens het grensverkeer wordt op 1
Juni a.s. een nieuwe regeling van kracht.
De betreffende omzendbrief geeft defi
nities van de begrippen grensgebied,
grensbewoners, grensgangers, grensver
keer en wisselkantoren.
Ten aanzien van bultenlandsche grens-
Komen Serviërs en Kroaten
tot overeenkomst?
Reden tot optimisme na de resolutie
te Zagreb.
Na de resolutie, welke gasteren door de
nationale vertegenwoordiging van Kroaten
te Zagreb is genomen, heerscht een zeker
optimisme. Men verwacht, dat hieruit een
overeenkomst tusschen Serviërs en Kroaten
zal voortvloeien.
De resolutie is reeds te Belgrado bekend,
hoewel de pers nog geen toestemming heefc
gekregen haar te publiceeren. Algemeen is
men van oordeel, dat de deur wyd* open is
gelaten voor onderhandelingen tusschen
2.500.000 voor particulieren
luchtafweer beschikbaar.
RotterdamSche bedrijven nemen
voorzorgsmaatregelen.
In enkele steden van Nederland heeft
men reeds plannen gemaakt of uitge
voerd tot aanschaffing van geschut, dat
tot doel heeft voor de luchtverrtodiging
te dienen, wanneer dit onverhoopt noo-
dig mocht zijn.
Toen dezer dagen, de vertegenwoordi
gers van de groote bedrijven in Rotter
dam bijeen kwamen, heeft men besloten
gezamenlijk afweergeschut aan te koo-
pen. Voor deze particuliere luchtdoel-
artillerle werd voorlooplg ruim twee en
een half mlllloen gulden toegezegd aldus
over de bedrijven verdeeld, dat elk bij-
droeg 2 pct. van het bedrag, waartegen
het verzekerd is.
.zijde zal thans een nauwkeurige studio
worden gemaakt van de door Seeds ge
maakte opmerkingen en binnen enkele da
gen zal een tweede bespreking worden ge
houden.
Maisky, de ambassadeur der Sovjet-Unie,
is door Halifax ontvangen. De diplomatie
ke redacteur van Reuter zegt in officieels
kringen te vernemen, dat de Britsche am
bassadeur te Moskou van Molotof de ver
zekering heeft gekregen, dat het heengaan
van Litwinof geen enkele wijziging in de
buitenlandsche politiek van Rusland betee
kent. In dezelfde kringen verklaart men
dat de besprekingen tusschen den ambassa
deur en Molotof zeer vriendschappelijk ge
weest zyn.
Molotof heeft nog vóór hij den Britschen
ambassadeur ontving, den Poolschen am
bassadeur ontvangen. Men meent te weten,
dat dit onderhoud zeer hartelijk was en
een gunstige ontwikkeling van de Poolsch-
Russische betrekkingen in den door Londen
en Parjjs gewenschten zin deed verwach
ten.
Belgrado en Zagreb; de onderbreking van
de besprekingen berustte op een misver
stand en de tegenvoorstellen van den regent
.kwamen geenszins neer op een verwerping
van de Kroatische voorstellej/in het alge
meen. Vermoedelijk zullen de besprekingen
(worden voortgezet na den terugkeer van
den prins-regent uit Italië.
loon van bultGnlandsche grensgangers
voor twee-derde van het nettobedrag in
buitenlandsche valuta tot ten hoogste
Rm. 100 per maand uit te betalen en de
rest in Rijksmarken.
Buitenlandsche grensbewoners, die een
vrij Rijksmarkentegoed bij een credlet-
instituut in het Duitsche grensgebied
bezitten, kunnen zonder vergunning en
zonder dat dit op hun relspas behoeft te
worden ingeschreven tot een bedrag van
Rm. 200 per maand naar het buitenland
overmaken, dan wel In contanten bij de
devlezenbanken of wisselkantoren in de
valuta van hun land omwisselcn en aldus
naar het buitenland brengen, doch zij
mogen dp grond van deze bepaling de
bedragen niet In Rijksmarken over <Je
grens brengen.
cieel communiqué gepubliceerd, waarin o.a.
het volgende werd meegedeeld:
„De ministers van buitenlandsche zaken
der vier noordelijke landen hebben gecon
stateerd, dat de noord-Europeesche landen
onveranderd vasthouden aan de verklaring
van Oslo, volgens welke de noordelijke lan
den zich buiten de machtsgroepeeringen in
Europa wenschen te houden en dat zij in
geval van oorlog alles zullen doen om neu
traal te blijven”.
Tot nu toe is Finland de eenige noorde
lijke staat, welke reeds een non-agressie-
pact met een ander tand (n.l. met Rusland)
gesloten heeft. De andere drie noordelijke
landen echter staan geheel onafhankelijk.
Reeds vóór de conferentie begon, achtte
men het waarschijnlijk, dat deze drie lan
den eenzelfde standpunt zouden kunnen in
nemen als Nederland dat een non-
agressiepact met verwijzing naar zijn onbe-
discussieerbare neutraliteit van de hand
wijst... en blijft afwijzen.
De minister van buitenlandsche zaken
der vier noordelijke landen, Zweden, Fin
land, Denemarken en Noorwegen hebben in
de Zweedsche hoofdstad langdurig met el
kander geconfereerd over het aanbod van
Hitler tot het sluiten van wederkeerige non.
agressie.pacten tusschen Duitschland en
genoemde landen.
Het resultaat van deze besprekingen is
nu dat Hitler’s aanbod van de hand is ge
wezen.
Na afloop van de conferentie, is een offi-
Bij den, aanvang der vergadering werd
o.m. zonder debat en zonder hoofdelijke
stemming aangenomen een twaalftal
naturalisatio-ontwerpen. Onder de te
naturaliseeren personen bevond zich de
heer G. Alexich, de voormalige Oosten
rij ksc^e gezant te Den Haag.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren.
On,e bureaux x|jn dagelijks geopend van 9—uur. Administratie en Redactie Telef
(nterc 2745. Postrekening 48400.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waer de
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 8.15.
«.’DEN.
«rende prijzen
Prins-Regent Paul van Joego-Slavië
te Rome.
Hij zal waarschijnlijk ook bezoek
aan Berlijn brengen.
Prins Paul, de regent van Joego-Slavië
en zijn gemalin, vergezeld van den minis
ter van buitenlandsche taken, Markowitsj,
en den Italiaanschen gezant te Belgrado,
zijn te Rome aangekomen. Zij zijn de gas
ten van Koning Victor Emmanuel.
Prins Paul zal in het Venetiaansche pa
leis een onderhoud hebben met Mussolini.
Zaterdag keeren de Joëgo-Slavische gas
ten naar Belgrado terug, om vervolgens
een bezoek te brengen aan Berlijn.
Naar aanleiding van bovenstaand bericht
meldt de correspondent van de „Times” uit
Belgrado: Het feit, dat dit bezoek nooit
officieel in Joego-Slavië is aangekondigd
en, hoewel het reeds werd vastgesteld tij
dens Ciano’s bezoek in Januari, pas on
langs is bekend geworden, beeft aanleiding
gegeven tot den verkeerden indruk, dat het
een gebaar jegens de spil vormt, verhaast
door de bezetting van Albanië, welke, naar
men algemeen aanneemt, thans wel formeel
door Joego-Slavië zal worden erkend.
Hoewel er reden is te gelooven, dat hei
bezoek aan Rome zal worden gevolgd door
een bezoek aan Berlijn, kan op hoogste
gezag worden verklaar^, dat deze bezoe
ken niet meer beteekenen dan de hartelijk
heid, welke er door wordt gedemonstreerd
cn dat Joego-Slavië ook voortaan moet
worden beoordeeld naar de blijvende weige
ring om den Volkenbond te verlaten en zich
bij het anti-komintempact aan te sluiten
en naar de blijvende vastberadenheid, om
een politiek van strikte neutraliteit te voe
ren.
De prins-regen{ zal ongetwijfeld met ge
noegen de kans gebruiken om met den ko
ning over de Albaneesche kwestie te spre
ken.
Ten aanzien van het feit, dat nog steeds
Italiaansche troepen en oorlogsmateriecl
naar Albanië worden gezonden, zouden be
paalde Italiaansche verzekeringen zet*
welkom zijn. De hartelijke betrekkingen,
welke begonnen te ontstaan tusschen Joego-
Slavië en Italië hebben de laatste weken
natuurlijk geleden, te meer daar de ze'r
duidelijke verzekeringen, welke Markowitsj
te Venetië heeft gekregen, volgens sommi
ge kringen te wenschen laten zoolang de
berichten over Italiaansche troepenbewe
gingen in Albanië aanhouden.
Ook de kwestie van de Hongaarsch-
Joego.Slaafsche betrekkingen moet vrijwel
zeker ter sprake komen, en men kan ver
wachten. dat Belgrado het duidelijk zal
maken, dat een non-agressiepact met Hon
garije slechts zou kunnen worden gesloten
onder het beding, dat Joego-Slavië’s ver
plichtingen, eventueel hulp te verleenen
aan Roemenië, er niet door zouden worden
aangetast. Joego-Slavië is vastbesloten
geen wig tusschen zichzelf en Roemenië tf
laten drijven, daar dit de Balkan-Entente
zou verzwakken, die de basis voor zijn neu
traliteitspolitiek vormt. Toen Gafencu de
vorige week te Belgrado was, is het Roe
meensch-Joego-Slaafsche bondgenootschap
nog eens nadrukkelijk bevestigd.
Handelskwesties zullen waarschijnlijk
ook worden besproken, op zijn minst in al-
gemeenen vorm. Er zijn den laatsten tyd
herhaaldelijk voorbeelden geweest van
Duitsch-Italiaansche economische rivaliteit
in Joego-Slavië. Dit is de regeering zeker
welkom, daar zy hoopt zoowel in econom’-
sche als in politieke aangelegenheden onaf
hankelijk te blijven van buitenlandsche druk
door de twee spil mogendheden tegen elkaar
uit te spelen.
„Onaanvaardbaar amendement” dooi
de Kamer met 52 tegen 25 stemmen
aanvaard.
De vergadering geschorst.
Den geheelen middag heeft de Tweede
Kamer zich bezig gehouden met het
wetsontwerp wijziging van de Lager On- 1
derwüswet, het z.g. kweekschoolontwerp.
Nadat eenige van de vijftig amendemen- 1
ten waren overgenomen, ingetrokken, 1
verworpen of aangenomen, kwam een
amendement in behandeling van de hee-
ren Suring en Moller (beiden* R.K.), dat
tot strekking had den onderwijzers en
vakonderwijzers een toelage toe te ken
nen voor de leiding van en het toezicht
op de zich practisch oefenende kweeke-
lingen.
Ook de sociaal-democratische leden de
heeren Thijssen en Van Sleen hadden
een amendement van gelijke strekking
Ingediend, doch later ten gunste van liet
eerstvermelde ingetrokken. De minister
van Onderwijs, Kunsten eil Wetenschap
pen,Slotemaker de Bruine, bestreed het
amendement op grond van de kosten,
die dit met zich zou brengen. Hij be
cijferde de meerdere uitgaven op onge
veer twee en een kwart ton. De minister
verklaarde dan ook, dat he^ amende
ment onaanvaardbaar was en dat hij, bij
aanneming ervan geen prijs stelde op
verdere behandeling van het ontwerp.
Engeland, heeft gedurende het weekeinde
een bespreking gehad met Halifax, minis
ter van buitenlandsche zaken, doch over
dit onderhoud kan geen mededeeling wor
den verwacht. Men erkent, dat er moeilijk
heden zijn. Duitschland heeft verklaard, dat
het het probleem Danzig beschouwt als een
vraagstuk, dat slechts tusschen Duitsch
land en Polen kan worden geregeld en een
dergelijk standpunt neemt Frankrijk ten
ranzien van de Middellandsehe Zee in.
Bovendien zouden in een conferentie vol
gens dit plan twee spilmogendheden met
drie andere staten vereenigd zyn.
Intusschen duurt het polsen in de ver
schillende hoofdsteden voort.
Volgens de „Temps” heeft Orsenigio,
■Nuntius in Duitschland, Vrijdag in zyn
onderhoud met Hitler voorgesteld, dat von
Ribbentrop binnenkort naar Rome zou ko
men om de besprekingen voort te zetten.
Men weet te Berlijn nog niet of deze uit-
noodiging is aangenomen.
In welingelichte Fransche kringen doet
men opmerken, dat de Heilige Stoel zich er
voor het oogenblik mee tevreden stelt het
terrein te verkennen. Het gaat or daarbij
om, de noodige inlichtingen te verzamelen
om te gelegener tijd een werkelijk initiatief
te nemen. De vorm, welke dit initiatief
kunnen nemen, zou dus nog geenszins zijn
vastgesteld en indien het denkbeeld van een
conferentie-van-vjjf al* werd geopperd, kan
het toch worden terzijde gesteld, gewijzigd
of vervangen door een ander naar gelang
van de resultaten *van het voorbereidend
onderzoek, dat het eenig doel schijnt te zijn
van den Heiligen Stoel bij den tegenwoor-
digen stand van zaken.
Toen niettemin het amendement werd
aangenomen met 52 tegen 25 stemmen,
verzocht de minister schorsing van de
behandeling, waartoe de voorzitter over
ging. Voor het amendement hadden ge
stemd de S.D., R.K., behalve de heeren
Loerakker en Van der Weyden, V.D., Lib.,
------ gangers bepaalt de omzendbrief, dat in
het Duitsche grensgebied gelegen bedrij-
ten heeft een amendement van het llbe- i ven vergunningen kunnen krijgen het
1 rale lid, den heer Vos c.s., een uitvoerig -
1 debat tengevolge gehad. Het amendement
beoogde, het onderwijs in de bijbelsche
1 geschiedenis als verplicht leervak voor
iedere kweekschool in het programma
i op te nemen. De voorstellers motiveer
den deze uitbreiding daarmede, dat de
kennis van den Inhoud des bijbels voor
den onderwijzer der jeugd onmisbaar is
en onontbeerlijk voor het begrip van
onze taal,''kunst, geschiedenis en volks-
ziel. Het Christelijk-Historische lid, de
heer De Geer, kon zich met het amende-
ment vereenigen. Hij meende, dat wel
licht eens onderwijs in de bijbelsche ge
schiedenis op de openbare lagere school
mogelijk zal zijn. De heer Moller (r.k.)
daarentegen verklaarde zich tegen het
amendement, daar dit sprak van bijbel
sche geschiedenis, dit vak moet men zien
als onderdeel van het godsdienstonder
richt. Ook de heer Zijlstra (a.r.) verzette
zich tegen het amendement, hoewel hij
de goede bedoeling waardeerde. Hij zeide
o.m., dat de overheid zeker moet zijn,
dat de bijbel door leerkrachten leerlingen
zal worden gezien als het woord van
God. Daar het hier een verplicht leervak
betreft, bestaat deze zekerheid niet.
De minister was van oordeel, dat op
alle rijkskweekscholen het vak bijbelsche
geschiedenis kan worden onderwezen,
krachtens art. 3 van de Lager Onder
wijswet. Het wenschte het onderricht
hierin niet verplicht te stellen. Het
amendement werd tenslotte verworpen
met 59 tegen 18 stemmen. Voor stemden
de V.D., Lib. C.H., C.D.U. en de heeren
I Zandt (St. Geref.), Faber en Brugmans
(belden S.D.). c
Bericht over conferentie in Vaticaan
stad echter gedementeerd.
In welingelichte Vaticaankringen hecht
men, volgens Havas, geen geloof aan de
geruchten uit het buitenland volgens wel
ke de Paus het Initiatief voor een confe
rentie in Vaticaanstad zou hebben geno
men.
Ongetwijfeld, aldus wordt veklaard,
heeft de Paus meer dan ooit belangstelling
voor de zaak van den vrede, maar1 deze be
langstelling en vooral de richtlijnen voor
de pauselyke vertegenwoordigers in het
buitenland gaan niet buiten het kader van
de normale diplomatieke bedrijvigheid van
het Vaticaan. Uitgaande van dit standpunt
hsbber^deze vertegenwoordigers den regee-
ringen medegedeeld, dat het de wensch var
den Paus is, dat de vraagstukken, welke
Europa verdeelen, met* vreedzame midde
len en in een geest van wederkeerig begrip
worden geregeld.
Ondertusschen bleven de geruchten, da*
de 'Paus het initiatief voor het beleggen
van een conferentie van vijf zou hebben
Renomen ter regeling van de bestaande in
ternationale vraagstukken, alom sterk dc
«ndaeht trekken.
meldt Reuter uit Londen- aldaar ver.
en te hebben, dat de Paus Engeland,
i ra’1*,*Ük, Duitschland, Italië en Pol*n
I T)66 aan^esPoor<l de vraagstukken van
I uan*ig en van de Middellandsehe Zee In
een conferentie te bespreken.
Sr. Godfrey, de pauselijke legaat in
Toenadering van Moskou
tot Warschau.
Naar Reuter uit Boekarest verneemt
biedt de Sovjet-Unie allen staten aan haar
westgrens defensieve garanties aan, gelijk
aan de garanties van Engeland en Frank-
rijk aan Roemenië en Griekenland.
Algemeen is men van meening, dat in
dien deze garanties op een dusdanige wijze
tot stand gebracht zouden kunnen worden,
hierin geen manoeuvre tegen de as-mo-
gendheden wordt gezien en landen als
Turkije, Bulgarije, Roemenië en Finland
gaarne dergeltfke garanties zouden aan
vaarden.
Alvorens uit Boekarest naar Warschau
te vertrekken, verklaarde de vice-volks-
commissaris voor buitenlandsche zaken
Potemkin, datJiU zeer tevreden was over
de gevoerde besprekingen.
Hij bevestigde, dat binnenkort een nieu
we gezant van de Sovjet-Unie te Boekarest
zal worden geaccrediteerd. De vorige ge
zant werd in het begin van het vorige jaar
teruggeroepen, aangezien de Sovjet-Unie
gebelgd was tegen de toenmalige regeering
Goga.
JJET Russische persagentschap Tass meldt
uit Moskou: Het te Londen gepubli
ceerde bericht, volgens 'hetwelk de Britscne
tegenvoorstellen aan Moskou behelzen, dat
Sovjet-Unie elk der aan haar
grenzende staten zou moeten garandeeren
en
2. dat Engeland zich .zou verplichten,
bijstand te verleenen aan de Sovjet-Unie,
too dit land als gevolg van de aangegam
garantieverplichtingen in een oorlog zon
worden gewikkeld,
Is naar Tass op grond van inlichtingen
van gezaghebbende Sovjet-Russische zijde
verklaart, niet geheel in overeenstemming
met de feiten. 4
Op 8 Mei, aldus dit Sovjet-telegraaf-
agentschap, heeft de Sovjetregeering inder
daad van de Britsche regeering „tegenvoor
stellen” ontvangen, waartegen ook de
Fransche regeering geen bezwaar had.
In deze voorstellen werd niet gezegd,
dat de Sovjetregeering elk der aan de Sov
jet-Unie grenzende staten moest garand,
ren, wel werd erin gezegd, dat de Sovjet
regeering onmiddelliik bijstand zou moe
ten verleenen aan Engeland en Frankriik,
als deze landen in militaire operaties moch
ten worden verwikkeld als uitvloeisel van
de verplichtingen, die zij op zich hadden
genomen ten aanzien van Polen en Roe
menië.
In de Britsche tegenvoorstellen werd ech
ter niets gezegd omtrent eventueel© bij
stand, die de Sovjet-Unie op basis van we-
derkeerigheid van Frankrijk en Engeland
zou ontvangen, als de Sovjet-Unie even
eens in militaire operaties zou worden ge
prikkeld bij de nakoming van de verplich-
Itingen, die zy op zich heeft genomen ten
opzichte van enkele andere Oost-Europee
tche staten.
Het volledige verslag van de besprekin
gen, welke de Britsche ambassadeur te
Moskou, Seeds, met den volkscommissaris
van buitenlandsche zaken, Molotof, heeft
gehad, is te Londen ontvangen en wordt,
hier nauwkeurig bestudeerd. Aan Russische
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorging):
1—5 regels 1.80, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
1—5 regels 1.55. elke regel meer f 0.30 Advertentiën in hpt Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van snliede Boek
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zü'n.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingex bjj contract tot zeer gereduceerden
Prijs Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
