/□□rU
ren/
ninii
ie,
Geen besprekingen Halifax-Potemkin.
n
flectrische
lines nu ver-
ranaf f. 6,15
of met draai-
chtwringer
per maand.
aar in alle
as zaken.
V&tstenkt
'Meutfialitat!
scht én wringt.
Steunt
De Goudsche Courant zal
morgen (Hemelvaartsdag)
NIET VERSCHIJNEN.
i
78e Jaargang
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELtE,
jjEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
Moreele herbewapening in de.Vereenigde Staten,
komst een radiorede hield, zeide daarin;
„Alle moeders van de’wereld willen^trede
en om die te krijgen, moeten we vreae in
ons huis, in onze omgeving maken. Alleen
door een terugkeer tot de waarheden, die
wij. aan moeders schoot geleerd hebben,
kunnen wjj eenheid aan Amerika en
normale geestesgesteldheid aan de_wei
terug geven. Zoo is de moreele her oei
ning de prijs voor den vrede.”
Radio legt band tusschen
Londen en New-York.
Volkenbondsdag 1939.
pjo, 20035
D
De.groote volkstelling
waar de
met
Engel-
Engelsch-RussiscL?
i
Madit
I
a
'4
Maiski zal Sovjet-Unie vertjejfen-
woordigen.
Potemkin komt niet.
de vergadering van den volkenbonds
raad TE GENEVE.
een
*.reld
jwape-
‘i werd
lij stu-
claarna
OR
rarandeerd onschadelijk.
ten.
n mededeelingeK by contract tot zeer gereduceerden
len berekend naar plaatsruimte.
Luchtverdediginqsfonds,
Postqiro denHaaq
520OOO van de
Vereenv Nation. Veiligheid
Zij wordt in het geheele rijk gehou
den, uitgezonderd in protectoiaat
Bohemen en Moravië.
Vandaag zal in het gehéele Ryk,
Russische antwoord, dat thans door de En-
gelsche regeering wordt bestudeerd, een
stap in de goede richting is, al lijken de
Russen er nog niet geheel en al van over»
tuigd te zijn, dat de Engelsche voorstellen
voldoende rekening houden met de ver-
eischte wederkeerigheid in de aan te gane
verplichtingen.
Zy blijven bij hun meening, dat Enge
land, Frankijk en Rusland’een verdrag van
wederzydschen* bijstand moeten sluiten, en
dat de garanties aan Polen en Roemenië
uitgestrekt dienen te worden tot de Balti-
sche staten, zoodat Rusland’s heele west
grens gedekt zou zijn door het garantie
systeem.
Zaterdag- a.s. opening
Tentoonstelling te Luik.
De Koninklijke familie zal aan
wezig zijn.
Zaterdag 20 Mei zal een groote dag zijn
voor de bevolking vaji Luik. De feesten
worden ’s ochtends ingezet met het cele-
breeren door mgr. Kerkhofs, blsschop
van Luik, van een Te Deum dat door
prins Karei, broeder van Koning Leopold
en al de civiele en militaire autoriteiten
zal worden bijgewoond.
De Koning, prinses Joséphlne Char
lotte en de prinsjes Boudewljn en Albert,
zullen des middags half drie» aankomen
en In open hofkoetsen, door het een-
frum van de stad, naar de tentoonstel
ling rijden. Eerst omstreeks 6 uur de»
avonds, na het vertrek van de Konink
lijke familie, zal iedereen het tentoon
stellingsterrein mogen betreden.
ten, en niet als een naar het belang
van individueele staten gefatsoeneerd,
voor de behoeften van het oogenblik ge
ïmproviseerd zg. recht, dat in zijn wezen
met een volkenrecht weinig of niets ge
meen heeft, zelfs daarmede eigenlijk tel
kens in botsing moet komen.
De volkengemeenschap einde
lijk is voor ons niet een losse, looze
organisatie, waarbinnen men naar .belle
en allerlei onderling geen verband ver-
toonende geheime combinaties tot stand
kan brengen, combinaties, die elk
oogenblik van vorm en inhoud kunnen
wisselen, die zich aan elke controle en
allen invloed van buitenaf onttrekken
en welker gestalte en strekking voorna
melijk door belangen- en machtsfactoren
worden bepaald. Neen, zij leeft voor ons
-als een hechte band tusschen verschil
lende naties, die over en weer rechtsver-
plichtingen erkennen, die het als grond
regel van fatsoen en recht ook van
volkenrecht beschouwen, dat men de
gesloten verdragen getjouwelijk naleeft
en strikt eerbiedigt, en die de wereld
samen dusdanig willen organiseeren, dat
niet slechts een of meer partij en-staten,
maar alle leden der statengemeenschap
de naleving der aangegane verplichtin
gen mede als hun zaak beschouwen.
Volkenbond en Vrede heeft den vreed-
zamen strijd voor die drie beginselen te
voeren in een bijzonderen vorm, die met
haar karakter verband houdt.
nachten in de boomen door. Op vele plaat
sen ziet men lijken van menschen en dieren.
Het geheele district is zonder voeding, zoa
dat duizen&èn pikols levensmiddelen noodig
zullen zijn. I
tegendeel tot verhoogde activiteit moet
prikkelen.
Steeds weer komt het in de eerste
plaats aan op het aanprijzen en aan-
kweeken bovenal bij het opkomend
geslacht van de drie voorname levens
beginselen voor de statenorganisatie in
de wereld, d.z. de vrede, het recht en de
volfcengemeenschap in hun zuivere, on-
vervalschte gedaante.
Den vrede zien wij voor ons als een
duurzamen, evenwichtigen toestand, die
blijvend rust en bevrediging schenkt, en
niet als een wankel intermezzo vol
spanningen tusschen oorlogen in, dat
men zich ten nutte maakt om verove
ringen (heroveringen) te beramen en op
vergrooting van bezit of macht te zin
nen. Hij vertoont zich aan ons oog niet
als een vrede, dien men alleen daarom
wil bewaren, omdat men er voorshands
het belang van het eigen land het best
mee gediend acht en hem dienstbaar
meent te kunnen makgn aan de vervul
ling van nationale aspiraties, ten koste
desnoods van de rechten van andere
volken, doch integendeel als de ware
vrede op aarde, dien men onophoudelijk
nastreeft omdat men er den natuurlijken
grondslag van het geluk der menschheid
in ziet.
Het recht denken wij ons als een
allengs uitgewerkte en verbeterde, met
eerbiediging van eeuwige rechtsbeginse
len gevormde ordening tusschen de sta-
A k.« W.V K
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA
bjj obw agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren.
Owe bureaux zyn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef
latere 2745. Postrekening 48400.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal
beiorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal f 3.15.
Overstroomingsramp op Timor
eischt vele menschenlevens.
Alle voedingsmiddelen en veel vee
verloren gegaan.
De geredden brachten drie dagen en
nachten in de boomen door.
Aneta seint uit Koepang dat in de afdee-
ling Béloe (Midden-Timor), door de zware
regens een overstroomingsramp veroor-
zaakt is. Vele personen hebben het leven
verloren, terwijl het meeste vee is omgeK-
men. Vele kamponghuizen zyn onder twee
meter zand bedolven. Practise!) alle voe
dingsmiddelen zijn verloren gegaan. De ge
redde inheemschen brachten drie dagen en
>ffie is zeld
en aroma.
verschko-
;n steenen
Zet Uw
ig eens op
ehandelt U
jlantages op
en het
bond tot standhij wekte goede verwach
tingen voor de vestiging van hechte be
trekkingen.
En thans, wederom twintig jaren later,
moet met verdubbeld^ kracht worden
geijverd voor het in practijk brengen
van de groote beginselen, welke zulk een
gemeenschap, zulk een bond moet dra
gen.
Door vele eeuwen heen werden die be
ginselen door de vcrlichtste edele gees
ten gepredikt en door de breede lagen
van de volkeren zelf beleden; op die
wijze schenen zij een diepe en tevens
breede fundeering te hebben verkregen.
Maar deze bleek helaas, als men een
1 stukje internationale rechtsgemeenschap
toor degenen die een door den staat erken- J op haar wilde bouwen, dikwijls nog te
j.i- zwak ?n telkens zaa men weer weezak-
In het laatst van de vorige week maak
ten telegrafische berichten reeds melding
van zwaren regenval en daarmede gepaard
gaande overstroomingen op Timor.Geen
dezer berichten wees echter op een ramp
van een omvang als thans gemeld.
De zoo zwaar getroffen afdeeling Béloe t
bestaat voor een deel uit heuvelland, voor
een ander deel uit laagvlakten, door een
kustgebergte van de zee gescheiden. In het
Zuidelijk deel ligt een groote laagvlakte
langs dé Noil Benain, welke uit twee lange
bron-rivieren ontstaat, de Noil Moetien en
de Mota Bain, welke beide lengte-xlalen
dodrstroomen. De Noil Benain is de mach
tigste rivier van Nederlandsch Timor. Deze
vlakte is bekend om haar vruchtbaarheid
en voor een groot dpel met kokospalmen be
groeid. Uiteraard heeft de bevolking zich
voornamalijk in deze vlakte, de vajlei
jan Atapoepoe gevestigd, zoodat men
moet aannemen, dat in dit gedeelte van de
afdeeling de ramp heeft plaats gehad.
De onderafdeeling Béloe van de afdeeling
Timor en Eilanden wordt bestuurd dóór een
controleur of gezaghebber of door een offi
cier der landmacht jnet een controleur ter
beschikking. Volgens den Indischen Regee-
ringsalmanak van dit jaar is als controleur
van Béloe de controleur L. J. Oerlem^ns t-'
Atamboea gevestigd.
t misschien opgeven. Hun waarde is ech-
- ter zóó groot, dat van versagen geen
hooge boeten en gevangenis, verplicht 1 sprake kan zijn en elke terugslag in-
De Finsche gezant A. L. Aström
overleden.
Gisteren is plotseling te Brussel over
leden de bij Hare Majesteit de Koningin
geaccrediteerde buitengewoon gezanten
gevolmachtigd minister der republiek
Finland, Z.Exc. A. L. Aström.
De’neer Aksel Leonard Aström
geboren te Oulo op 7 Maart 188jfei
deerde te Helsingfors en zett^'d;
zijn studies voort in Engeland» en in
Duitschland. In Finland teruggëkomen,
werd hij leeraar voor handelseconomle
te Katka, daarna directeur van de Ka
mer van Koophandel te Tammerfors en
vervolgens hoofdinspecteur van het han
delsonderwijs in Firüand
In 1919 werd hij benoemd tot chef van
de afdeeling handelspolitiek aan het mi
nisterie van ^jjitenlandsche Zaken te
Helsingfors en in die kwaliteit nam hij
deel aan onder handelingen vbor sluiting
van handelstractaten met andere lan
den (o.a. in 1920 met Polen en Letland
en in 1921 met Frankrijk).
In 1921' werd hij benoemd tot gezant
van Finland in Washington, alwaar hij
i bleef tot 19S4. Daarna trok hij zich eenfc-
j ge jaren uit Jiet diplor^atleke leu<m terug
tot hij in 1938 boaoemd werd tot^ezant
van Finland in Nederland en België.
de r-
en
Meen.
d^,0U^J?ellr verklaarde: „In
t ^den 01064 ons volk de toe'
Hgj -egenioet zien met een vaderlands-
dervAr *?16 u^8’aat boven partijbelang. Een
bedo .p,'0?ramma verdient de volste
y van aJle ware /Amerikanen”,
James Roosevelt, die éóór de bijeen-
ADVERTENTIEPRIJS: Uft Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring):
1—5 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
1—5 regels 1.55. elke regel meer f 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnupimer 20 A
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soUede Boek
handelaren, Advertentiebureau* en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde'van opname verzekerd te zyn.
Gewone advertentiën en ingezonden
prijs Groote letters en randen worde
J|OLOTOF, de president van den Russi-
schen Raad van volkscomfriissariscen,
heeft Maiski, den ambassadeur te Londen,
benoemd tot vertegenwoordiger der Sovjet
Unie ter zitting den Volkenbondsraad,
die Maandag a.s. wordt geopend.
Tegelijkertijd heeft de Russische ambas
sade te bonden meegedeeld, dat Potemkin,
de vice-volkscommissaris voor buitenland -
sche zaken, niet naar Genève zal komen.
L Zoodat van de verwachte besprekingen
gr tusschen Halifax en Potemkin niets zal
komeh.
I Inmiddels wordt de nota van de Sovjet
B Unie, welke gisteren te Londen is ontvar -
gen, naar de diplomatieke correspondent
B van Reuter verneemt, nog steeds bestu-
k deerd. Gisteravond kwam de commissie
voor buitenlondsche zaken uit het kabinet
I daartoe in het Lagerhuis bijeen. Vandaag
zou een bijeenkomst in *pl»no van het kabi -
net gehouden worden.
F Men’ verwacht dan ook, dit de onderhan-
I delingen met Rusland binpen zeer korten
t tijd zullen worden voortnezet.
L Naar ‘Reuter verneemt zou hét Engel-
f sche antwoord zelfs nog vóór de a.s. zitting
van den Volkenbondsraad naar Moskou
worden gezonden.
I Volgens dfWhans bestaande plannen zal
Halifax per vliegtuig naar Parijs gaan en f
I Zaterdagavond een onderhoud hebben met
Daladier en Bonnet.
Voordien zullen ie Engelsch-Russische
I besprekingen het onc^rwerui zjjn van ver-
khillende vragen in heMtagerhuis gedu
rende het defeat over de buitenlandsche po
litiek op Vrijdag a.s.
De diplomatieke re^pfeur van Press
Association” schrtfft, dat de Engelsche re
dering zich beijvert de Engelsch-Rüssi^che
onderhandelingen te bespoedigen.
Men gelooft, zoo verklaart hij, dat het
Cordell Hull, de Amerikaansche mi
nister van buitenlandsche zaken, zond
het volgende telegram: „In de periode
van na den oorlog zijn de normen rp
moreel, politiek, sociaal en economisch
gebied algemeen achteruit gegaan. De
internationale moraal heeft zelden op
een lager peil gestaan. De tijd is rijp en
de nood dringt om te komen tot een
vernieuwing en herstel van de hoog
staande normen van^eertijÉs, voor het
gedrag van enkeling ten refeering beide.”
Burgemeester La Guardia’s booschat-
luidde: „In het Teven van deze stad is een
nieuwe vastberadenheid gekomen ten ge
volge van het verlangen naar moreele her
bewapening, naar eerlyker én onzelfzuchti
ger verhoudingen, naar grooter bereidheid
om samen te werken voor het algemeen
welzyn, zonder party-voordeelen
\aste geloof in ons aller God.”
Een telegram van den Lord Mayor van
Londen, Frank W. Bowater, luidde: „B.es4c
wenschen voor bijeenkomst van Amerikaan
sche staatsburgers Madison Square Garden.
Mogen de grootste steden der wereld voor
gaan In mpreele herbewapening om de nieu
we wereld An morgen te grondvesten.”
De laatste spreker was dr. Frank Buch-
man, die zeide: „Moreele herbewapening it,
de opdracht aan een volk, tot een nieuwe
instelling te kermen. Zy is hèt nieuwe den
ken, de nieuwe vaderlandsliefde en het nieu
we leiderschap, waar iedereen naar ver
langt.”
Het Biïtsch.Turksche accoord.
Het Britsch-Turksche pact blijft nog
steeds vermeldenswaardige reacties opleve
ren.
De Turksche pers toont zich, naar Havas
meldt, nog altijd zeer geprikkeld door de
dreigende atikelen, die in de Duitsche bie
den verschenen zyn. De bladen protesteeren
ook tegen de zeer vijandige houding van
Italië, en in het byzonder tegen de uitzen
dingen van het radiostation Bari, dat be
weerd heeft, dat het Britsch-Turksche ac
coord tegen Italië gericht was.
Tegenover de houding van den Italiaan-
schen zender stellen de bladen de voort
durende correctheid" van Radio.Ankara.
Ook Griekenland houdt zich nog bezig
met het Britsch-Turksche accoord. Vandaa
•geven, aldus Reuter, alle Grieksche bladen
uitdrukking aan hun voldoening over de
Engelsch-Turksche overeenkomst. Zy worlt
met gevoelens van opluchting enl vreugde
door alle volken der wereld, dia/pogingen
aanwenden, tot consolideering ufln den vre
de, begroet^oo is het hoofdnwtief der com
mentaren^
Er is eèn algemeene wen/ch naar vrede.
De Engelsch-Turksche overeenkomst is de
eenige waarborg vooi/een terugkeer tot
normale toestanden, föe overeenkomst is
een groote bijdrage t/t den vrede en gaat
boven leden? andere dergelyke actie.
Friuid met
«wpiciën van
•k moeder van x
van New-York, La GuaMia”do
«wvemeur van de staat New-York, Lek-
«n de bekende tegen-candidaat van
JMsident Wevelt, Al Smith.
bijzonder feit was, dat een aant.vl
«Iraaara aieh niet in Amerika bevond
aai" vanuit Europa de enorme menigte in
won Square Garden het gewone
*reel van de groote bolcsmatches hee^f
gesproken. Onder de speeches uit Lon
die door het verschil van den Engel-
den Oost-Amerikaanschen tijd,
Zondagavond U Mei is te NeW-York
olgemeene moreele henbewapenings.
®®^k in het kort reeds gemeld, in
een groote vergadering onder
mevrouw James Roosevelt,
president Roosevelt, de bur
Veertig jaren geleden werd de eerste
Vredesconferentie te 's-Gra-venhage ge
houden; zij scheen een tijdperk van een
nauwere, op wederzijdsch begrijpen ge-
I gronde ware gemeenschap tusschen de
oe1U„V volken in te lulden.
uitzondering van het protectoraat Bohemen j Twintig Jaren daarna kwam, aan het
en Moravië, een begin worden gemaakt met -'«OldS van den wereldoorlog, de Volken
de groote „telling van de bevolking, de bo-
roepen en de bedrijven”, welke oorspronke- i
lijk in Mei van het vorige jaar zou worden
gehouden, doch ten gevolge van den „An
schluss” twee keer werd uitgesteld.
Duizenden jonge mannen en vrouwen in
het geheele ryk zullen de telling, volgens
voor Duitschland geheel nieuwe méthoden,
verrichten.
Iedere inwoner van het Groot-Duitsche
Rijk zal een aantal vragen moeten beant
woorden, betrekking hebbende op gods
dienst, ras en ethische afkomst.
Wat de godsdienst betreft, zijn de tel-
lingslysten in drie rubrieken ingedeeld, n.l.
1 stukje internationale rechtsgemeenschap
1 nn haar hnnwRn. rlikwiils nna
den godsdienst belijden, zooals katholieken
en protestanten, bij een kerkgenootschap
aangeslotenen en ten slotte degenen, die
geen enkelen godsdienst belijden.
Ten aanzien van het ras worden een aai
zwak ?n telkens zag men weer wegzak
ken wat men stevig en tegen ondermij
nende invloeden bestand had gewaand.
i Warem de beginselen niet zoo kostelijk
jAn zegenrijk, velen zouden den moed
tal vragen gesteld, die iedereen, op straffe
van hnnfro hnpf-pn pn o-pvanvenis. vemlicht
is naar waarheid te beantwoorden. De be-
langrykste vraag is die, of de ouders en
grootouders Joden of half-Joden zijn cf
waren. De bedoeling is na te gaan, in hoe-
^rrede Duitsche bevolking „zuiver-Arisch”
is.
De vragen inzake de ethische afkomst
ztfn eveneens in drie rubrieken ingedeeld,
n.i. welke de moedertaal is, welke nationa
liteit men heeft en tot welke volksgroep
men behoort. Deze wyze van indeeling, als
mede den aard van de inlichtingen, welke
degenen, die de tellingswerkz&amheden
errichten, daarby aan de bevolking moeten
geven, laten, aldus Havas, geen enkelen
twy'fel omtrent de bedoeling van de auto
riteiten en de politiek, welke de Duitsche
regeering in de toekomst waarschijnlijk
tegenover de minderheden in het Groot-
Duitsche Ryk zal voeren.
Wat b.v. de „moedertaal” betreft, wordt
officieel medegedeeld, dat het Masurische
dialect (Oost-Pruisen) niet Pooisch .ge
noemd mag worden. Uit tal van vragen
blykt duidelyk, dat men degenen, die geen
Duitsch als moedertaal hebben, er toe wil
Wengen op te geven, dat zij tot de Duit
sche volksgemeenschap behooren.
De Poolsche minderheid in Duitschland
heeft reeds tegen de vragenlysten gepro
testeerd. Zy is van meening, dat de regeo
ring op d^ze wyze wil trachten het juiste
aantal minderheden in Duitschland te ver
doezelei^y
schen en ,„C1 v u
om half twee des nachts door kwamen,
de bekende staatsman en oud-minis
L de markies van Salisbury, en een oud-
r van de arbeiderspartij en vroegere
uit Oost-Londen, Tod Sloan,
Van Hardie, de eerste sodalis-
afgevaardigde in het Britsche parle-
inffeleid door een
•kn w meJ de v,a^n vao dte vijftig lan-
aar 064 streven voor moreele herbe-
heeft in*ang gevonden, vooraf-
3ehotiu»li °tF de muz'ek een regiment
aan 0 "°°8^anders uit Canada. Ónder
PnM W.eZ,gPn bev°nden zich ook Henry
zijn echtge’noote en» mevrouw
Dou vernet