oop
iernij
Het Britsche Koningspaar in Quebec aangekomen.
beschonken chauffeur rijdt met een geleenden auto een
I
LONDEN PUBLICEERT PALESTIN A-WITBOEK,
Palestina over tien jaar een onafhankelijken staat.
kunsten
bouwkunde
^ZUIGERS
tn onderstaande
hierin, o.a.:
vanaf 33.
efoon 2235.
VIER DOODEN BIJ EEN AANRIJDING.
N1E Gouda
.ÊBLOED
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
-1-4
-
20036 --Vrijdag 19 Mei 193978e Jaargang
fewSuSS’ B0DEGRAVEN’ BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
ilEUWEKKEKK, OUDERKERK, OUDE^ATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEÈN, ZEVENHUIZEN, enz.
Ernstige onlusten
in Palestina.
^wielrijder en drie kinderen dood.
I
A
i
waar de
•n
van
betaling- van 50 ct.
t van 2—4 imr.
t.
RIE.
I
v
ELD
zeler verzoek:
slag gedood. Het 15-jarlge
-
n gereduceerde»
ef. 2094
J 22 II.
«>0.—
38.50
derlandsche
thans reeds tot
als het zich e/
geheele wereld.
14 jaar
ILASS
nend.
IMA
i’enhage
35.-—
37.50
..38—
lrtsdag ochtend
10.30
iga in de Orient
dag a.s.
iOL FLYNN in
ndpatrouille
beeltenis.
SprSH
hun level
en wel
39.50
56.50
idere mehken
v eigendom.
I.
«r Ceata-, ActU.
EERSTE-STEEN LEGGING
NIEUWE GEBOUW DER K.L.M.
In de Residentie.
s Uitreiking van plaquettes aan
vHegtuigbesluurders met dertig
Indiëvluchten.
Op het terrein aan den Raamweg in
In dit
Lage Belasting,
lim uitzacht, tuin
per M2, gelegen
Een grootsche ontvangst.
Woensdagmorgen om 9 uur 52^ plaatse-
Ijjke tyd is de „Empress of Australia” met
het Engelsche, koningspaar aan boord in
Quebec, aangekomen.
De kade bood bij stralend zonnig weer
een bont tafreel door de kleurige militaire
uniformen en de rootje tunieken van de be-
loemde bereden pplitie.
’Zoodra het schip van uit'de citadel yan
Quebec was waargenomen, luidden alle
kerkklokken der stad hun welkömstgroet.
Drie Canadeesche vliegbooten kruisten
voortdurend boven de „Empre'ss”, twee Ca
nadeesche torpedojagers voeren ervoor,
I terwyl de begeleidende Britsche Kruisers in
haar kielzog volgden.
Het schip werd door twee gepavoiseerd»
sleepbooten naar de kade gesleept, ondej
het loeien der sirenes van alle schepen op
de rivier.z
De Koning en de Koningin verschenen
om 9 uur 55 op het promenadedek wuif
den naar de menigte aan wal, welke in een
donderend gejuich uitbarstte.
De Koning droeg de admiratlsuniform.
De Koningin was in het grjjs gekleed.
De „Empress” was nauwelijks gemeerd,
of de Canadeesche premierMackenzie
King begaf zi($, vergezeld door verschil
lende hoogwaardigheidsbekleeders, aah>
boord. f
Op/de kade stonden op een-met bloemen
versiekl podium twee kleine tronen voer
dc hoo^e bezoekers.
NadaNde Koning c.* de Koningin dov/
de verschillende autoriteiten aan boord
waren verwelkomd, Agaven zij zich naa.
dit podium, waar de leden van het Cana
deesche kabinet en andere vooraanstaande
Canadeezen met hun echtgenooten aanwe
zig waren.
Toen het koningspaar aan land stapte,
werden de trompétfanfares door het hart*-
tochtelijk gejuich *van ruim 50.000 men-
schen overstemd, terwijl de 21 saluutscho
ten van de citadel him echo vónden in hst
dreunend saluut der escorteerende oorlbgj-
schepen.
Engelsch Koningspaar in h«t Fransch
begroet.
fs’adat de verschillende ter begroeting
aanwezige personen aan net Koningspaar
itsche yt
de Residentie, waar het nieuwe gebouw
van de K.L.M. bezig is te verrijzen, heeft
Zaterdagmorgen op plechtige wijze de
eerste steenlegging voor het nieuwe ge
bouw plaati gehad, in tegenwoordigheid
van een groot aantal leden van heuper-
soheel der K.L.M.
Aan'de Westzijde van het gebouw was^
een marmeren blok opgehangen met he|^
volgende opschrift:
aan Regeerlngt
P.T.T. voor* dj
medewerking. J
zichtbare symbool vonnenr van het Ne-
luchtverkeer, zooals* dat
ot Stan# is gekomen en zoo- 5
zal uitstrekken over de
ld. J x
De* heer V?ln Hoogenhuyze las vervol-
gens de oorkonde voor, welke door den
steen wordt ip^metséld. Deze luidt:
„Heden 17 fyfei 1939, 19 japr na dq ope
ning van den eersten fegelmatigen lucht-,
dienst AmsterdamLonden is van dit
kantoorgebouw de eerste steen gelegd
doör Pla Plesman, geboren 20 Mei 1924.
Deze oorkonde werd ohderteekend door
directeur/Plesman, diens dochter, als
mede door vertegenwoordigers van de bij
den bouw betrokkenen. In den koker,
'waariifQde oorkonde 'werd verpakt, werd
vervolgens een exemplaar van elk der.
gangbare muntsoorten, benevens twee
dienstregelingen'van de K.L.M.gedepo
neerd, én nadat de heer Van Hoogen-
huyze eep. driewbrf hoera op directeur
Plesman had uitgebracht, werd de koker
in de daarvoor bestemde opening' ge-
p’laatst. Mej. Pia' Plesman verrichtte
daarna de. eerste steenlegging, met een.
Zilveren troffèl, waarna zij de volgende
woorden sfecak:
Ik hopp van harte, dat U allen
gebouw gelukkig me£ mijn vader 'zult
samenwerken. Leve de K.L.M.
OND 8.15 en
IELV A ARTSDAG
anaf half vier
EREND PROGRAMMA
1OOFDFILMS 2
•STOLEN
PELSCHAT
RRAAD v. d.
Joodsche immigratie beperkt tot
75.000, verdeeld over vijf jaar.
^OENSDAG heeft de Britsche regeering
door' de publicatie van het Witboek
haar toekomstige politiek ten aanzien van
Palestina uiteengezet. y
De Britsche plannen komen aldus
meldt Reuter in hoofdzaak hierop neer:
Na een tijdsverloop van tien jaren zal een
onafhankelijke Palestijnsche staat worden
geconstitueerd. Het cijfer van de Joodsche
immigratie wordt bemerkt tot 75.000, ver
deeld over een periode van vyf jaren. Na
afloop van deze vyf jaren wordt de Jood-
sche immigratie in Palestina definitief
stopgezet.
De Britsche regeering weigert den eisch
der extremistische Arabieren, Palestina tot
een Arabischen Staat te maken, in te willi
gen, doch verwerpt eveneens den Joodschen
eisch, Palestina tot een Joodschen staat te
verklaren, aangezien de regeering meent
dat dit in stryd zou zyn met de uit het
mandaat voortvloeiende verplichtingen van
Engeland tegenover de Arabieren.
Zy heeft daarom een middenweg geko
zen, die beoogt Palestina te maken tot eea
staat, die noch Joodsch, noch Arabisch
als Palcsty^tsch land, gegrondvest zal
zyn op het samenleven en samenwerken
binnen de landsgrenzen van het Joodsche
en het Arabische element.
De Jfticn zullen na afloop van de in het
plan voorziene periode van tien jaar zich
numeriek verhouden tot de Arabieren in een
verhouding van 1 op 2.
Er zullen dus de eerstvolgende vyf jaren
75.000 emigranten worden toegelaten. Dit'
houdt in dat elk jaar een quotum van
10.000 zal ,zyn toegestaan, terwijl als bij
drage tot de regeling van het Joodsche
vluchtelingenvraagstuk een aantal
25.000 vluchtelingen zal wordên toegelaten.
Aan de vestiging van den onafhankelij- r
ken Palestynschen Staat zal een overgangs
periode voorafgaan. Gedurende deze periode
blijft de Britsche^jegeering de verantwoor
delykheid dragen.
Het is de bedoeling, gedurende deze over
gangsperiode, zoodra de vrede in Palestina
herstel is, den Joodschen en Arabischen in
woners van het land een gaandeweg grooter
aandeel in de regeerijig te geven.
Joden en Arabieren zullen dan de leiding
krygen van alle regeeringsdepartemenfen,
waarby zij door Britsche adviseurs, ter
zijde zullen worden gestaan.
De Hooge commissaris behoudt* toezicht
op dezb departementen. Een uitvoerende
raad zal worden ingesteld, die den Hooger.
Commissaris van^bdvies zal dienen. Hierin
hebben de hoofden der departementen zit
ting, terwijl verder Arabische en Joodsrhe
vertegenwoordigers, in een verhouding die
overeenkomt met de sterkte van deze be
volkingsgroepen, er deel van zullen uitma-
k«n.
D,eze uitvoerende raad kan dan lateriwor-
den omgezet in een ministerraad.
Indien de openbare meening daartoe'den
wensch te kennen zou geven, is de Britsch^
regeering bereid die vóórbereidende maat
regelen te treffen welke noodig zijn voor
het in het leven,roepen van een volksver
tegenwoordiging.
Vyf jaar nt het herstel van vrede en orde
jn Palestina, zal worden overgegaan
tot de vorming van een vertegen-1
woordigend lichaam, bestaande pit Ara
bieren, Joden en vertegenwoordigers
van de Britsche regeering, teneinde een
grondwet van het onafhankelijke Palestina
op te stellen. t
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 81, GOUDA
bj| onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren.
Ome bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef
latere 2746. Postrekening 48400.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal f 2.25, per week 17 cent, overal
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 3.15.
In Montreal.
De Koning en de Koningin zijn vroeg in
^en middag te Montreal a^ngekojpen. Vijf
honderd „Zonem van Italië’ met Bergsaglie- 2
re hollen maitheerden *naar het’station om
de aankomst van den koninklijken trein af
te waahten.
den grond, geslingerd, waarbij het 12-
jarlg meisje Smink op slag werd gedood,
terwijl van het andere meisje de belde
beeneh werden verbrijzeld. De kinderwa
gen werd' geheel versplinterd. De baby-
kwam in een langs den weg loopende
sloot terecht. Dóór toegesnelde'vóorbij-
gangere werd het levenloos uit de mod
der gehaald.
De chauffeur raasde door ,en kwam
enkele tientallen meters verder «in bot
sing met den heer M., die tegen een boom
vloog en met verbrijzelden schedel dood
bleef liggen, ’djfijn vrouw, die met een kind
op tfen bagagedrager dicht bij haar man
fietste, werd rakelings door de auto ge
passeerd. Nog reed de chauffeur door,
maar bij het café Nijkamp werd hij dooi
den rijlo^veTdwachtér Smit uit Loimekcr
gesommepd te stoppen, aan welk'bevel
hij' voldwM. Hij werd onmldchftlijk in ar
rest gesteld.
Nadat geneeskundige hulp ^v3s ver
leend, Is ct zwaan gewonde meisje in
zorgwekkenden .tpestand naar het zie
kenhuis Ziekenzorg getransporteerd,
waar het heden is overleden.
Het stoffelijk overschot* van den heer'
M. is overgebracht naar het R.K. zieken
huis te Enschedé, terwijl de lijken yan
de kinderen» naar het ziekenhuis- „.Zie
kenzorg” te Enschedé zijn vervóerjjj. De
verslagenheid in Éonneker is, zooals van
zelf spreekt, zeer groot.
Hét onderzoek is in handen van den
commissaris van politie te Enschedé, die
spoedig op de plaats van net ongeluk
aanwezig was. Ook de substltuut-officler
van justitie, nu*, v. d. Hoéven' uit Almelo,
heeft persoonlijk een onderzoek naar het
gebeurde ipgesteld.
Reeds vroeg dronken.
De bestuurder vak.de auto, de 34-jajige
chauffeur C. S., die bij een Enschedesche i
nanua mciui. -
te hebben vernomen, dat de antwoorden
Ziyeden, Noorwegen en Finland op het Dqit-
sche voorstel inzake het sluiten tan een
non-agressiep^uit in denzelfden geest zijn
geredigeerel.
Alle drie landen zouden hebben medege
deeld, dat hun betrekkingen van goede na
buurschap met Duitschland het sluiten van
feen pact, als door Berlyn voorgesteld, over-
Ibodig maken. Zy zouden 'voorts hebben ver-
Iklaard, dat uit onderhandelingen met
fourtschland ovef een non-agressiepact on-
utel-handelingen met andere staten over
soortgelyke verdragei^ zouden kunnen
voortvloeien.
Tenslotte zouden zy uBerlyn hebben doen
weten, dat zy de bijzondere situatie, waar
in Denemarken zich in deze bevindt, volko
men begrypen.
Laatstgenoemd land, aldus het blad,
zich bereid hebben verklaard het dpor
Duitschland voorgestelde niet-aanvalspdet
te aanvaarden, echter er tevens nadrukke
lijk op hebben gewezen, dat het, wat de neu-
traliteits-kwestie betreft, een zelfde stand
punt inneentt als de overige Skaridinavische
landen.
Deze eerste steen is gelegd
17 Mei 1939 door Pla Plesman
geboren 20 Mei 1924. e
f
De eerste die het podium voor den
steen beklom was directeur Plesman, die
de aanwezigen welkom heette, waarbij.
khij zich speciaal richtte tot den heer
‘Paul May, dl er voorts zijn spijt ovpr
uitdrukte, dat generaal Snijders rilet
tegenwoordig kan zijn. Dez^ plechtigheid
aldus spr., wordt gehouden op ebs^voor
de K.L.MAhistoiischcn. (Jatum, immers
is tiet heden 19 jaar geleden, dat de K.L.
M. begonnen is ean het luchtverkeer deel
te nemené
De heer Plesman gaf vervolgens, een
overzicht van hetgeen door de K.L.M. in 1
die periode van 19 jaar is bereikt. De
eerste steenlegging voor dit hoofdgebouw t
is voor de^geheele K.L.M. van^yoote be-
lerdqcht vervolgens diegenen, the
Sl lieten in dienst van de K.L;M
sp^eual den onder-dlrccteur
Gulllonard. Vervolgens bracht hijydank
-;n directeur-generaal der
ondervonden steun en
|t nieuwe’getouw zal het
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkringj
1—5 regels 1.30, elke regel meA 0.25. Van buiten Gouda en den bezor£kring:
1—6 regels 1.55. elke regel meer 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op
d<^. voorpagina 50 hooger.
Adverientiën kunnen worden in«ezonden door tusschen^omst van soU^de Boek
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te züiL\
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingex bij contract tot zeer gereduceerden
prjjs Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
expedltleflrma In dienst is, is reeds vrqeg
in den middag in aangeschoten toestand
in de stad gezien.
In een café maakte hij kennis met een
Ingezetene van Winterswijk. Er werden
verschillende rondjes gegeven, waarna
werd overeengekomen, dat S. de auto
eenigen tijd zou mogen leenen. Hij nam
twee andere personen mee naar Olden-
zaal, waarna hij op den terugweg tegen
zeven uur het dorp Lonneker passeerde.
Getuigen hebben aan de politiever
klaard, dat de auto hen even voor het
-■- -ftien
zegt van 120 km was voorbij gereden.
De wagen slingerde over den weg. In de
bocht bij het dorp Lonheker reed de auto
reeds over het fletspacj) en daarna over
eLen rechts uan dat pad liggend verhard
gedeelte.
Bij het verhoor hedenmorgen verklaar
de de chauffeur dat hij zich van het ge
beurde zoo goed als niets herinnerde.
Hij li^d alles als door een Waas gezien,
hij wist alleen dat hij lenjand had aan
gereden
Gebleken is dat met een snelheid van
90 K.M. is treden.
Aangezien op het veroorzaken van
,dood doodschuld geen voorlooplge hech
tenis staat, zou de man heden Worden
vi;ij gelaten. t
.waren voorg*trteld, bleef dq Koningin op
het podium, terwijl de Koning naar vor<j?
trad om de eerewacht van grenadiers te U -
spécteeren onder de tonen van het volks
lied.
Ongeveer een kwartier na hun landing,
begaven Hunne Majesteiten zich in Ccn
kastanjebruine ^tuto met d^n Koninklijken
standaard voorop, temidden van een uit
bundig juichende menigte, naar de stad, ten Hjlorp Lonneker in razende vaart
einde in het parlementsgebouw de offi- von 190
cieele'welkonfstpleohtfcheid bij te wönen.
De groote laan w^s afgezet doorwCana-
aeesche troepen, bestaande uit miliciens en
cadetten.
Bij hun aankomst aan het paHementdge-
bouw begaven Hunnen Majesteiten zich on
der een goud scharlaken baljiakyn in het
gebouw, teneinde het adres van welkom
van den premier der provincie Quebec, Du
plessis, aan te hooren.
•Duplessis las zijn adres van welkopi in
het Fransch voor, daarmee eei^ treffend
bewijs' gevend van de verknochtheid der
Fransch-Canadeezen aan het Engelsche
Koningshuis,
Drie duizevd schoolkinderen uit
Quebec ongen het Britsche Volks
lied. I
Na een tocht door het centrum der stad
heeft het konmgspaar op de vlakten van
Abfaham de milde in ontvangst genom’en
van SOOOschoolkinderen uit Quebec, die in
het Engelsch en het Fransch het BntöJ...
vdlkslied zongen. Daarnaast waren' nog
minstens 30.000 fnenschen gekomen om het
vorstenpaar toe te juichen.
Later begaven de Koning en de Koningin
zich naar het pdleis van den luitenant-gou-
verneur Paienaude, waar zy de tljee ge
bruikten
De eerste dag van het koninklijk ^bezoek
is besloten met een schitterend banket, door
de regeering op Catheau Frohtnac aange. x
boden. De Koning en de Kon’n3‘n werden
geestdriftig verwelkomd.
Telefoonlijnen doorgesneden,
openbare gebouwen bestormd' en
bomaanslagen.
Terroristep in Jeruzalem hebben de radio-
voorlezing van het Witboek in de drie offi-
cieeie talen verstoord door alle vier de lij
nen tusschen de studio te Jeruzalem en den
zender te 'Ramallah door te snijden.
»Te Tel Aviv hebben 1500 Joodéche bc-
toogers de bureaux van de districts-over-
heid bestormd. Zij verwoestten de inventa
ris fn stichtten brand. Een Joodsche politie
agent is'ernstig gewond, toen uit de me
nigte werd geschoten, nadat de politie een*
charge had gemaakt.
In het centrum van Jeruzalem zyn ver
scheidene bommen ontploft in het immigra-
tledepartement. Ook hie» ontstond bsar.d.
De meerderheid der Joodftche bevolking
verwerpt de gedachte aai) geweld; men
verwacht eerder een lijdelijk verzet, te ver
gelijken met dé actie vhn Gandhi.
Tot middernacht zullen de Joodsche win
kels en openbare gelegenheden gesloten
Jtiin ten’ teeken van protest tegen den in
bond van het Witboek
Gistermiddag trokken vijftienduizend
Joden onder leiding yan opperrabbijn Her
‘Og en andere rabbijnen in een ordelijk*
betooging, door de hoofdstraten van de
Joodsche wijken van Jeruzalem in, den
stoet werden borden met de volgende op
schriften meegedragen: „Wij willen ons
tiiet overgeven aan de politiek van de re
geering” en willen green 'minderheid
’örmen onder Arabische heerschappij”.
Heeds vroeg in ^en ochtend hadden zich
Woepen Joden verzameld, die het Britsche
Ara^he uitjouwden. Op het
Joodsch cdllegp was de Zionistis<*he vla^
aifstok geheafhen. De menijrte zong het
Hatikwah-gezang en deelen van de. 137ste
Psalm.
Er wordt geen melding gemaakt van
verdeye ongeregeldheden met de politie, de-
Joodsche leiders hebben de menigte aange-
®P°ord de orde tè handhaven. Herzog heeft
een toespraak gehouden, waarin hy zeide,
Vreeselyk ongeluk te Lonneker.
Gisteravond bmstr^ks half zeven is
op den Rijksweg Oldenz aal—Enschede a
1 lp het dorp Lonneker een vreeselijk on-
uit Kopenhagen dat de geiijk gebeuld. Een personenauto, waar-
Deensche regeering ^et Duitsche voörstel van bestuurder ondei/^invloed van
inzake een Duitsch-Deensch niet-aanfpls- s^rken drank verkeerde, te Uan ?Ien weg
iet .heeft aanvaard en zich bereid heeft j afgeweken en ingereden op een wielrijder
■rklaard over de naderbij zonderheden te en twefe wandelende meisjes,' terwijl ook
.^.handelen. n een kinderwagen; waarin zich een baby
Het Zweedsche blad „Nya Dagligt Alle- bevprid', werd getroffen. De wielrijder, de
handa” meldt uit Stockholm uit goede bron ongeveer 35-jarige heer Moddejonge, het
jen vernomen, dat de antwoorden van 12-jarige meisje, Smink en de zuigeling
^..-jenvemo nijjt werdeh op slag gedood. Het 15-Jarlgc
mfeisje Smit werd zeei; ernstig gewond.
De bestuurder van de auto, een zekere
S. uit Enschedé chauffeur Van beroep,
werd door de politie gearresteerd. Alle
slachtoffers zijn afkomstig ,ult Lonneker,
De aanrijding is geschied met een auto'
uit .Gelderland, die door S. te Enschedé
was geleend van iemand, die hij daar ïn
een café had ontmoet. Vergezeld van
twee personpn, een man en een vrouw,'
heeft iftj zich met den wagen naar 01-
dentfaal begeven, waar het drietal zidh
pan drank te bulten Is gegaan,' Daarna
wer,a de terugreis naar Enschedé aan
vaard, waarbij met zeer groote snelheid
gereden werd.' In het dorp Lonneker
raakte, de bestuurder in een bocht van
den weg bij cle bakkerij jvan Baveld de,
macht over het.stuur kwijt. Het §cheqlde
een haar of de auto reed tegen een boom,
boom.
De bestuurder wist dit nog te voorko
men,' doch de auto schoot met onver
minderd^ vaart door, het rijwlelpafl op,
rpchts» waarvan dc belde1 meisjes liepen
met den kinderwagen, waarin zich het
6 maanden oude broertje van het meisje
Smit bevond; De meisjes, werden tegen
dat Engeland ontryuw is geworden aan de
I goddelijke opdracht Israël te verlossen.
I De Joodsche soldaten, die in het Britsche
leger in den grooten oorlog fcfcbben gestnk
den, hebben eveneen^ bétoogd. Ook in dc
Joodsche wyk*te Haifa zyn massa-betoo-
gingen gehouden, het verkeer is geheel stil
gelegd. Van politie merkt mpn weiyig, doch
wel heeft zy uitgebreide maatregelen ge
nomen teneinde de -be^ipgers binnen de
Joodsche wijk te houden.
DENEMARKEN BEREID OVER
NON-AGRESSIEEACT TE
ONDERHANDELEN.
Zweden, Noorwegen en Finland zouden
Hitler’s aanbod hebben afgewezen.
Reuter meldt uit Kopenhagen dat de
IBvv>L.b ;xt Duitsche voörstel
Duitsch-Deensch niet-aan^pls-
'i pact .heeft aanvaard
I vei’-l—“J
onderhandelen,