i
EN
IS
1211
met bon voorJ
axescmenkek/
Gebr. SPAAS
e’
■EN.
ENDE
I'
ONDER
E HULP
JSS™ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
pjzë Courant komt in velé duizenden gezinnen Gegarandeerde oplage 8500
Wt Lr bakt utt twH L». Wj k^1' Jb het een.^U- L de iud ieRri^T AMR
No. 20048
Zaterdag 3 Juni 1939
ex
De „crisis” van 1857.
'd
Ditbïad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en feestdagen
Bahlmantf
VERKOOP i
I
HET STOfÏENHUIS
>11
78c Jaargang
Brieven uit de Hofstad.
lizen.
haald.
>VEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN,
“Rf STST±X "1 11 japonnen, ho
icomeente-secretarie
Al
Ml
.1
onb^e^HineriJ
JAPONNEN,
trrMTYC’Dirï
tout 24 jaar en C.
HAGENAAR.
men op de hoogte en velen trokken over den
»k-
ng
NIJMEGEN VERWIERF ZICH
EEN KOSTBAAR BEZIT.
Stadspark „De Goffert”, uitgevoerd
in werkverschaffing, een prachitg
recreatie-oord.
Ook in aparte dessins heb
ben wij een ruime keuze
postkantoren.
Administratie
tyer is komen!
al heeft dit w
Stand.
Hulbert, e. vi A.
mper. Gerrit, z.
A. van Dam.
otterspeer, 71 jriar,
volmacht
Uren.
939 is de mogelijk,
nilitairen in werke-
ht wordt gestemd
enteraadsverkiezln-
iren aan te wijzen
secretarie worden
volmacht aan te
n dergelük verzoek
ht zoo spoedig mo-
3 te verschijnen.
SWAGGERS, MANtELS,
IS, COMPLETS,
j jn.i HOEDEN,
I KINDERKLEEDING,
REGENMANTELS, enz.
Zeer lage prijaea.
Ook in den „goeden ouden tijd” werd de wereld geteisterd
door maatschappelijke en economische stormen.
nifetïve
>ïte mpei
l~ nir- -r
tis
ahiW
veeljxe
het Westen; millioenen werden gein- i lijk, na een pauze, van zestien dagen open
den de banken weer, maar de gevolgen wa-
ren niet uitgebleven: 935 faillissementen in
daan in Europa, oorspronkelijk betaald met
1 tAan dnt niot mOPr vnldnAH-
de aanwezig was, met tabak, granen
Orvlr in hpf Onat.Pn 1
jF
Gekleede jen p o r t i Jv
‘rijd en de(langst vfoor Be
et olgjkj'deze heerlükhe|l,
|le en
izc gelukkige oojjfei
g, al ife>h^t danjeri
dqL zomerdag. Wan ril
larimullen we’ rijkerBl
'Iper week 17 cent, overal waar de
tter kwartaal 8.15
Ltons Bureau: MARKT 31, GOUDA.
b
en Redactie Telef I
niet, het was althans niet te vergelijken
met de ware lustoorden welke Nijmegen
reeds bezat. Waarschijnlijk zou men er
te eeniger tijd een bestemming zoor
hebben gevonden, in den vorm van
woon- of industriewijken. Burgemeester
Steinweg achtte het toen echter reeds
noodzakelijk, dat Nijmegen de beschik
king zou krijgen over een groot volks
park, dat zooals hij in zijn uiteenzet
ting betoogde ook voor de verre toe
komst aan de snel groeiende bevolking
der stad, de noodlge sport- en ontspan-
nlngsruimtc zou kunnen waarborgen.
Met den stedebouwkundige, belast met
het ontwerpen van een uitbreidingsplan
voor do gemeente, Ir. Siebers uit Ulven-
hout, besprak de heer Steinweg In 1831
deze plannen en daarbij werd gedacht
aan de Weezenhelde, thans naar de
rallen.
een 6-jarig doch-
van haar flets ge-
■f bewusteloos lig-
aschudding gekre-
len landbouwer P.
jchtertje van denl
den steenen vloqr$
ht gekomen Het
iterpols
iedeelingen by contract tot zeej gereduceerden
jerekend nakr plaatsruimte.
ten door tAsschenkomst van soliede B
agenten^ en’ moeten daags vóór de plaat
van opnatrie verzekerd te zijn.
veei; bereden, zoodat een
>pf unnrnl ’a 7nmpr« nnt-
terikeer bulten het oude
w
eelt weer nu de zomer
deze wegen goed van
s gelegd voor het ge-
«v ..Jjke Luchtvaartmaat
schappij. De stichtingjvdakrvan beteekent al
een groote verkeersvelbetering. Langs het
Kanaal zag men vroe^ér de leelijke garages
voor het militaire geschat, een ontsiering
van de mooie duingroep die daar achter
ligt. Het is alles thans verdwenen, en de
befaamde Raamweg zal nu een behoorlijke
weg worden die eveneens een toegang naar
het strand zal zijn. Het bekende terrein der
schietvereeniging Sint-Hubert is nu ook van
bestemming en aanzien veranderd en her
schapen in een prachtig duinpark. Zoo gaat
het alles geleidelijk vooruit en wint het
VT DE HELE
is alles, wat U
Ie gezinswas te
erk alleen. Eén
Kookmelhode.
tto voor Rinso.
iddelen meer -
lesteed het geld,
liefhebberijen!
?n voorwerpen.
deken bij H. van
veg 4; een kinder-
d bjj C. A. Koops,
en broek bij F. dej
i portem^nnaie met
rg, Trooststeaat b;
j het politiebureau,
ngegeven: een rij..
lur.
t spreekuur te hou-1
)insdag 6 Juni a.s.
'brengt U een
Kleuren-Symphonie
in STOFFEN
en
LAGE PRIJZEN
Aangezien er veel Engelsch kapitaal in
Amerikaansche zaken gestoken was, sloeg
de crisis ook naar Engeland over. Tot het
einde van 1857 werd er 90 millioen pond
sterling verloren, maar de Bank van Enge
land hield Zich kranig. Frankrijk, Neder
land en België bemerkten minder van het
verlies, daarentegen Duitschland des te
meer. De exporteurs in Hamburg hadden
geweldige hoeveelheden grondstoffen voor
radig, en daar de farmers niet afnamen,
bleven zij er mee zitten. Alle getroffen lan
den hadden verscheidene jaren noodig om
deze slag te boven te komen.
Wanneer wij' deze gebeurtenissen beoor-
deelen, mogen wij niet vergeten dat de be
dragen, die ons thans zeer bescheiden voor
komen, in die dagen een veel grootere
waarde vertegenwoordigden. Bankpapier
kende men nagenoeg niet; men betaalde
vrijwel uitsluitend met metaalgeld en met
wissels. Ook het aantal arbeiders, dat m
die dagen werkloos was, was veel kleiner
dan thans. Desondanks was de crisis van
1857 voor de menschen van dien tüd vari
niet minder groote beteekenis dan de crisis
der jongste jaren voor de menschen van
onzen tijd.
Amerika deed de conjunctuur zich gelden;
groote grondspeculaties vonden plaats en
de huurprijzen stegen enorm. Intusschen
begon Europa zich .geleidelijk terug te trek
ken uit de Amerikaansche zaken, vooral
toen de Krimoorlog ten einde was en mén
in Europa zelf in de gelegenheid was geld
te beleggen op winstgevende wijze.
New-York, 641 in Cincinnatti, 537 in Chi-
cago, 280 in Philadelphia en 253 in Boston.
Het totale verlies beliep een bedrag van
300 millioen dollar.
Het was met gerechtvaardigden trots,
dat de burgemeester van Nijmegen, de
heer J. A. H. Steinweg, dezer dagen de
vertegenwoordigers van de pers in het
nieuwe kostbare bezit dat zijn gemeente
zich verworven heeft, het rond 63 hectare
groote Stadspark „De Goffert” rondge
leidde Waarlijk een kostbaar bezit, want
hier is Iets tot stand gekomen, dat een
groote provinciestad als Nijmegen, on
danks haar eerbiedwaardigen leeftijd,
nog vol groeikracht, zich bewust van
haai’ standing en er met jeugdige ener
gie naar strevende een centrum op veler
lei gebied te zijn, juist noodig had.
Hoe het plan ontstond-
Het was In het jaar 1921 dat de ge
meente van het „Protestantsch Kinderen
Weeshuis" een terrein kocht, dat in den
volksmond bekend stond als de „Wee-
Een uitbarsting of liever instorting volg
de in Augustus 1857. Een kleine en onbe
duidende bank, de „Ohio Life Insurance
and Trust Cy.” in Cincinnatti met een ka
pitaal van 2 millioen dollar, sloot de loket
ten. Een tweede bank, die voorschotten op
spoorwegaandeelen had verstrekt, volgde.
Het publiek kwam daardoor plotseling op
de hoogte van de vele gevallen van corrup
tie in het spoorwegbedrijf, waaraan velen
groote sommen verdienden.
New-York weigerde eensklaps om langer
credieten toe te staan en binnen twee maan
den namen de banken zcaticn millioen dol
lar uit het geldverkeer. De koersen aan de
beurs daalden met vyftig, zestig, zeventig
procent. De gënadeslag werd toegebracht
door de ondergang van een stoomboot op
12 September |857, die 1.6 millioen dollar
goud aan boord had. Er werd meer gespro
ken over het goudverlies dan over de 500
menschen, die bij de ramp om het leven' zenhelde”. Natuurschoon vond men hier
waren gekomen.
Tegen het eipde van October 1857 werd
de toestand zeer bedenkelijk. De farmers
bijvoorbeeld leverden onwillig, omdat zij
wrt..„rrzllfl fa OCPOntpOT-PI'tCl*
wyl de ontslagen arbeiders demonstraties
organiseerden. Opnieuw gingen twee kleine
banken in New-York failliet en terstond
volgde een run op de banken. Achttien ban
ken in Wallstreet moesten hun loketten,
sluiten en het leek of het Amerikaansche
economische leven geheel stilstond. Einde
lijk, na een pauze-van zestien dagen open-
n|evirig$v^
laafcte restje van dbuwenl
ve^aüe^.IjHet vejk&j; vod
oorzaakt. r 11 f
Thans M de groove'lerkl
terdam via feyswijk .naar i
den Hkag v&komejL'gejwoj
veilingen doet men^l^ier|
weg niet te ^ezen,m*"*'
rechts af te slaan nJai
ersweg van KM
net centrum
|den. Naar.iSch^
veilingen doet men ’«teller Jyerstaiviig -deze)
weg niet te Jciezen,1’: maarjjwel bij Ryswyl
i haar Voorburg om
te komen op den breeden’-fen nieuwen
door dp beroemde Laan ■vlirn *Nieuw Oost-
Indië, die in zijn vQortze1$ing een directe
verbinding met het' strand geeft. Reeds
wordt die weg veel) bereden, zoodat oen.
groot ^leel van het yiooral 's zomers ont
zaggelijke drukke v<"‘
centrum omgaat.
Het verkeer herle
nadert en dus komend
pas. De eerste steen 1
bouw van de Koninlq
NNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25,
Lg ^er looper geschiedt. Franco per post H
I '""I
lernenten werden dagelijks aangenomen aafl'
B agenten en loopers, den boekhandel en de1]
[bureaux rjjïï dagelijks gepperid van 9—6 uit
toter<dp45. Postrekening 48400.1 f V
601DOG CIHRAM.
vacantie, zij
brengen ons
jolteid. Imihers
weelde ook
Wij h^bbei
de ontspa^niifg v;
de van 'den zomer bei<
gejahgd, inspannend, afipattend vaak. Wil
len ive het volhouden Jdan moeten we eenk
een tifdlaiig wordenh uitgespannen uit het
1 gareel van onzen d&gelijkschen arbeid en
onze dagelijksche zorgen en pioeilijkheden.
Maar we moeten ook eens een oogenblik
uittikten uit de zorgelijkheid, de gewoon
heid. de banaliteit dn vlakheid van ons
leven in volle, rijke Iweelde, die onze acti
viteit verslapt om ons een oogenblik te
latep gaan en in zalige verrukking te ge
nieten van de heerlijkheid van het leven.
De winter is strak en hard. HU toopt 9ns
het leven in zijn naaktheid en met zijn
ftryd en bekommering Hj doet ons zien,
hoe we alleen door inspanning aan dit harde
leven ’n behagelyken |<ant kunnen scheppen
en stelt ons den ejsch van strakke werk
zaamheid. Wanneer daji de lente komt met
haar eerste liefkoozingen van zoelen wind
en geur van jong groen en nieuwe bloesems,
met haar nieuwe kleuren en luwe zonne
warmte, dan is het wel, of de starre strak
heid rondom ons wezen loslaat en overal in
ona nieuwe verwachtingen en nieuwe lusten
opbloeien. Maar met deze verwachtingen
bloeit ook een nieuw streven omhoog; uit
bet lenteverlangen groeien nieuwe droomen
en nieuwe plannen. En het is eerst in den
zomer, wanneer het leven tot zijn volste
pracht is uitgebloeid, wanneer de verwach
tingen vervuld zyn en rondom ons de aarde
staat in haar ryksten tooi, dat in de ver
vulling van het natuurleven ook ons streven
stil wordt en we niet anders willen dan met
volle teugen de weelde indrinken van het
leven, dat ons week maakt en ryp tot ge
nieten. We geven ons over aan de koeste
ring van den warmen wind, die boven onze
hoofden in de toppen der boomen ruischt
of zachtjes murmelt in de golven, die aan-
miachen op het strand. En we willen niet
anders, we verlangen niet meer dan ge
koesterd te worden door zon en wind en
diep de geuren op te snuiven en de heerlijk
heid in te drinken van de wereld om ons.
Ver van huis of dichterbij trachten we ons
leven van allen dag, ons werk, onze zorgen
en moeiten en verdrietelijkheden te vergeten
in een anderen wereld van licht en zon en
miachende boomen of blauwe golven. Eén
‘lag, één week, één maand voelen we ons
rl)k en verzadigd, droomen we een nieuwen,
vagen droom van het leven, zijn we niet
langer de wroeters en werkers en tobber?.,
‘Ie angstvalligen en bezwaarden, maar als
koningen en heerschers, de vryen, vrij van
dan druk en de zware inspanning van het
leven. Dat verfrischt als een koel bad op
beete zomerdagen.
we kunnen ons gerust laten gaan, onze
fantasie vry spel laten en ons in dat‘luch
tige spel vermeien, onS koningen en heer-
khers wanen. Het heft onzen geest, geheel
°ub wezen op uit de gebukte houding, waar
toe het teven de meesten van ons maar al t“
v«el dwingt. En hpt geeft daardoor nieuwe
kracht en nieuwe lenigheid aan de spieren
van onzen geest die kwam dreigen te
groeien en te verslappen of te verstijven.
We kragen iets terug van de frissche lenig
heid van geest van onze jeugd, toen we het
leven nog als een te veroveren koninkrijk
voor ons uitgespreid zagen en nog de stout
ste verwachtingen ons ophieven in een an-
r een uzcoreiaiiigspian oni-
Worperf worden.”JHelaas hebben >wy in die
plaèn^n niet het hoodlige vertrouwen, want
de iervariAg leert datUan die plannen niet
veel terecht komt. Voortdurend wordt er
a^n veranderd1 en he| eindresultaat lijkt
veel meer op Mt1 aanvangsplan. Men
1 met de architecten uiterst voorzichtig
zant hun fantasie’-spéélt hun licht lee-
jparten. Het lijkt óp papier en teeke-
ing’.alles zoo fraai, maar of het altyd prak-
isclf is, valt t^ betwijfelen. Er’is by den
van verschilleiide wijken heusch niet
gelukkig gehahdeldl Men maakt er
veel doolhoven! vanj waarin niemand
den weg weet te vih|den. Met pleintjes eh
bevallig kronk<fende straten maakt men het
alles veel te ingewikkeldbovendien wordt
in den regel te veel I aan het uiterlyk op
geofferd en verryzen er huizen, die alles-
behalven geriefelykh^id aan gemak paren.
Met tal van staaltjes1 zyn deze aap te too-
nen. Ook de bouwers van huizen zyn hui
verig om aan het werk te gaan, aangezien
niets hun garandeert 1 dat niet op het een of
ander oogenblik ingrypende wyniging ge
bracht wordt in het plan, tengevolge waar
van hun „creaties” in aanzien en waarde
kunnen dalen.
Men zy’ derhalve piterst voorzichtig met
dergelyke ideëele pldnnen, die praktisch al
vaak op niets uitliepen. Zelfs Berlage is in
dit opzicht een fiasco geweest en geen klein
tje.
toek&nst. bit; is
de vóflle zqmmrweq
die (Jnblpeientfin d
is o(M de veAulli]
dep droom 'va|n
dat yeseffenj di
ndg genieteni mail
ting, d^n zal| ook dfze zomerweelde Wti
fleur, een «nieuw élan, nieuwe krapW
nieuwe schoonheid £«ven aan ons 'ew-
MCDLXXXl.
Het £pui en de Spuistraat.
Wie in den laatsten tyd eens een bezoek
heeft gebracht aan de Residentie en by die
gelegenheid gelyk te verwachten valt, eens
heeft gedwaald door de drukke straten in
de iniddenstad, zal gestuit zyn op een groo
te versperring op één der drukste punten
n.l. daar waar Spui en Spuistraat elkaar
ontmoeten achter het aloude Binnenhof. Het
lykt wel alsof men daar bezig is de halve
stad af te breken. De achterzyde van het
gebouw der Tweede Kamer en dat van den
Raad van State is plotseling op den voor
grond gekomen door afbraak van de oude
huizen en het noodgebouw die daar tot voor
kort stonden.
Jaren geleden is hier de doorbraak al be
gonnen; de oude „Hofcingel”, een smal 011-
oogeiyk straatje, werd verbreed; de Tweede
Kamer had grootsche plannen tot uitbrei
ding en alles wat voor deze beide doelein
den in den weg stond, viel onder de moker
slagen van de sloopers. Er kwam een vry
breede weg, er kwam een groot terrein vry
voor het beoogde doel.
Maar er gebeurde verder niets; het geld
voor uitbreiding van het Kamergebouw
ontbrak en dus bleven zy daar in de af
braak steken. De nieuwe weg bleek niet
breed genoeg en de gemeente trachtte een
accoord Niet het Ryk te sluiten, waarby" zy
alsnog een strook grond erby kreeg. Na
eindelooze onderhandelingen gelukte dit en
toen begon het proces dat thans in vollen
gang is. Een heel typisch oud puntje in
onze stad is daardoor geheel’en al verdwe
nen. Dit is niet zoo heel erg, want archi
tectonisch was het niet veel belangryks,
maar het stadsbeeld ondergaat wel een
groote wyziging waaraan het geslacht dat
het oude heeft gekend, niet spoedig zal
kunnen wennen. Er is in den omtrek van
het oude Binnenhof in den loop der tyden
zooveel gesloopt en verbouwd dat er van
het oorspronkelyke niet veel meer dan het
Binnenhof zelf over is. Als een monument
van eeuwen her biyft dit staan met de Rid
derzaal als centraal punt, maar de omge
ving is zoo volledig gemoderniseerd, dat
geen voorstelling meer gemaakt kan wor
den van den ouden toestand. Oorspronkelyk
aan alle kanten ingesloten door singels en
grachten, grenst het nu alleen nog aan den
Hofvyver en voor de rest zyn er wegen
Mannenkoor heeft!
ügconcours te L|tM
prijs behaald iWj'J 1 f
opgemaakt. J
ten, die üjdeqs dé)'
e Rotte stonden’!
jemeente- en den
1 aangetroffen die
1 B. en W. warend
verantwoordelijk^-
es-verbaal opge-
-- - -t—-----
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring):
1—5 regels /1.80, elke regel meer /0j25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
1 —5 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiëp in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGENi—4 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 %- hooger.
Gewone advertentiëri en ingezonden met
prijs. Grpdte letters en randen worden l
Advertentiëri kunnn worden ingezonc
handelaren, Advertentiebureaux en onze
aan het {Bureau zyn In gekomen, teneindt
Bra.T,CTrnü ni» «n’ Lnt'bloeit de. Arde. Do.bloemeii «euren envan de oude bunMfanu. jaar brqhrf ons wijzigingen en ultyd z(jn L\ CzKj luCl. 1V1
HEERS IE BLADJ de Aooipen lAehen' zilhtjes Men onzi Den Haag was iff oorsprong slechts een 'het verbet(ringeli vah het uiterljjk onzbr, i i
I I---1-- hoofden, öoorlde lihte'NadeXllinsteri «P d« W naar het stad, dlAstied, en fraaie bebouwing-hintvnrbC
11 i 11 ,Jr. Alf l’ kasteel Hopselersdyk, hefijbuitenverbiyf der Ware niet, dat de tydsomstandigheden Ir VrKKlM )r
l Zoirterweelde 1I£ 2onP®,c .n.iPler lgKenrl|.e mi Hollandsche'graveh. Uit Me „PlaatsM, waar- I tot uiteme zuinigheid dwingen, wy zouden I I III
d Et i fit K* j' I <en van d*e hRödykheid ^Is koitiiigdn, wit van <je naam nog ‘voortlesft, is de ganache al veel(verder zyti^ Het asfalteeren der 11
Qe tw is weer vaaT> ‘lat de aarde om ons de ajarde harirl schatting aanbildit Dat is Residentie gegroeid. In» de onmiddelHjke groöte tivtêgen ishelaris stopgezet, gaat al- 'p Gekleede |en ipOl’
z)ej if) liahr yolsten tooi toont en dat ook «»ns bezitJook 'ons recljit. Hat is niet nabyheid Werd ee^-burcht geslicht die Tich tharts Amet veel ifninder snelheid vooruit, modellen in:
wjj dal een |la|igetf de ander korter, ons da- “Itoeft da hen^ivHtnis van eën Oker! kan- geleidelyk tot eep Hof heeft ontwikl®ldd doch hier houdt men’niet op met ver-
ïgeltjki wprk een tydlang stilleggen, om tpod hef zwoeA van de wefflfflaate, de' Niets is gebleven 'wat het. was en thanij H beteri#en, wjA die onjniddellyk gebodén SWAGGERS, MA^
“van d'Ae heerlijkheid met Volfe teugen en zorgllykheid 1 yalbedonfiite kartiérs, dé <f- ^eer lofP*h™e 'ifi; 1 j COSTUUMS, COMI
bj/ueze neeriMK.ne^i,
die rijke fantasieën,
Het
j1 in’
r we 1
.v.iwr^er
^'fdah zal óok dezAsrinie-
'f-B zomerweelde jmuwe
j b^hooren by elkaar. Enlzy
i de zonï|!(weelde ijl haar ri|ke
mtt haar schoonheid -en
de mogelijkheid van genietei|i.
!i «e zop'floodig in ons teven,
de ontsp'w|nibg van dt| éacantie en de wee^-
-u-flLj |jOns leven is druk,
b .1 \X7.1_
wég
jy/jaatschappelyke en politieke crises ken
merken den tegenwoordigen en den
jongsten tyd, het is echter een dwaling aan
te nemen dat de „crisis” een verschynsel
alleen van deze tydsperiode zou zyn. Toch
hoort men weer veel de meening verkondi
gen, dat „die goede ouwe tyd” maar heel
wat beter was. Men zoekt houvast in het
verleden en... vergeet daarby maar al te
vaak, dat ook in vroeger tyden zware stor
men te doorworstelen waren.
Een terugblik leert ons dat de 19e eeuw
nagenoeg om de tien jaar een economische
crisis kende; 1815, 1825, 1837, 1847, 1857,
1873, 1882, 1890, 1893 en 1900. In het by-
zonder de crisis van 1857 is buitengewoon
leerzaam en interessant. Juist in de laatste
jaren vond men nieuw materiaal waardoor
meer licht werd gebracht in de gebeurtenis
sen van dat jaar; gebeurtenissen, die de
geheele wereld teisterden.
Gelyk de crisis van 1929 begon ook die
van 1857 in Amerika. Negen jaar voordien
eindigde de oorlog van de Vereenigde Sta
ten met Mexico, tengevolge waarvan Ame
rika een gebied van 2 millioen vierkante
K.M. verwierf, de ryke streken van Califor-
nië, Nevada, Utah en Arizona. En in het
zelfde, jaar werd in Californië het eerste
goud gevonden. Men kent de gevolgen: het
gerucht baande zich een weg door de Oos-
telyke staten en karavanen goudzoekers
trokken er op uit. Ook in Europa kwam
men op de hoogte en velen trokken over den oyvooroeeia leveraen onwnug, omuai
Atlantdschen Oceaan. Het waren deze emi- i weigerden papiergeld te accepteeren,
granten die een der grootste cultureele da
den van de nieuwe geschiedenis volbrach
ten de cultiveering van het Amerikaan-
cche Westen.
Dat deze goudzegen een golf van kapi-
taalbelegging veroörzaakte ligt voor de
hand. Alles verplaatste zich van het Oosten
naar -
vesteerd in mynen, spoorwegen, huizen en
fabrieken. Groote bestellingen werden ge-
goud en later, toen dat niet meer voldoen-
-1 en
spoorwegaandeelen. Ook in het Oosten van
bedenkelyk.