i EN IS 1211 met bon voorJ axescmenkek/ Gebr. SPAAS e’ ■EN. ENDE I' ONDER E HULP JSS™ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN pjzë Courant komt in velé duizenden gezinnen Gegarandeerde oplage 8500 Wt Lr bakt utt twH L». Wj k^1' Jb het een.^U- L de iud ieRri^T AMR No. 20048 Zaterdag 3 Juni 1939 ex De „crisis” van 1857. 'd Ditbïad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en feestdagen Bahlmantf VERKOOP i I HET STOfÏENHUIS >11 78c Jaargang Brieven uit de Hofstad. lizen. haald. >VEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, “Rf STST±X "1 11 japonnen, ho icomeente-secretarie Al Ml .1 onb^e^HineriJ JAPONNEN, trrMTYC’Dirï tout 24 jaar en C. HAGENAAR. men op de hoogte en velen trokken over den »k- ng NIJMEGEN VERWIERF ZICH EEN KOSTBAAR BEZIT. Stadspark „De Goffert”, uitgevoerd in werkverschaffing, een prachitg recreatie-oord. Ook in aparte dessins heb ben wij een ruime keuze postkantoren. Administratie tyer is komen! al heeft dit w Stand. Hulbert, e. vi A. mper. Gerrit, z. A. van Dam. otterspeer, 71 jriar, volmacht Uren. 939 is de mogelijk, nilitairen in werke- ht wordt gestemd enteraadsverkiezln- iren aan te wijzen secretarie worden volmacht aan te n dergelük verzoek ht zoo spoedig mo- 3 te verschijnen. SWAGGERS, MANtELS, IS, COMPLETS, j jn.i HOEDEN, I KINDERKLEEDING, REGENMANTELS, enz. Zeer lage prijaea. Ook in den „goeden ouden tijd” werd de wereld geteisterd door maatschappelijke en economische stormen. nifetïve >ïte mpei l~ nir- -r tis ahiW veeljxe het Westen; millioenen werden gein- i lijk, na een pauze, van zestien dagen open den de banken weer, maar de gevolgen wa- ren niet uitgebleven: 935 faillissementen in daan in Europa, oorspronkelijk betaald met 1 tAan dnt niot mOPr vnldnAH- de aanwezig was, met tabak, granen Orvlr in hpf Onat.Pn 1 jF Gekleede jen p o r t i Jv ‘rijd en de(langst vfoor Be et olgjkj'deze heerlükhe|l, |le en izc gelukkige oojjfei g, al ife>h^t danjeri dqL zomerdag. Wan ril larimullen we’ rijkerBl 'Iper week 17 cent, overal waar de tter kwartaal 8.15 Ltons Bureau: MARKT 31, GOUDA. b en Redactie Telef I niet, het was althans niet te vergelijken met de ware lustoorden welke Nijmegen reeds bezat. Waarschijnlijk zou men er te eeniger tijd een bestemming zoor hebben gevonden, in den vorm van woon- of industriewijken. Burgemeester Steinweg achtte het toen echter reeds noodzakelijk, dat Nijmegen de beschik king zou krijgen over een groot volks park, dat zooals hij in zijn uiteenzet ting betoogde ook voor de verre toe komst aan de snel groeiende bevolking der stad, de noodlge sport- en ontspan- nlngsruimtc zou kunnen waarborgen. Met den stedebouwkundige, belast met het ontwerpen van een uitbreidingsplan voor do gemeente, Ir. Siebers uit Ulven- hout, besprak de heer Steinweg In 1831 deze plannen en daarbij werd gedacht aan de Weezenhelde, thans naar de rallen. een 6-jarig doch- van haar flets ge- ■f bewusteloos lig- aschudding gekre- len landbouwer P. jchtertje van denl den steenen vloqr$ ht gekomen Het iterpols iedeelingen by contract tot zeej gereduceerden jerekend nakr plaatsruimte. ten door tAsschenkomst van soliede B agenten^ en’ moeten daags vóór de plaat van opnatrie verzekerd te zijn. veei; bereden, zoodat een >pf unnrnl ’a 7nmpr« nnt- terikeer bulten het oude w eelt weer nu de zomer deze wegen goed van s gelegd voor het ge- «v ..Jjke Luchtvaartmaat schappij. De stichtingjvdakrvan beteekent al een groote verkeersvelbetering. Langs het Kanaal zag men vroe^ér de leelijke garages voor het militaire geschat, een ontsiering van de mooie duingroep die daar achter ligt. Het is alles thans verdwenen, en de befaamde Raamweg zal nu een behoorlijke weg worden die eveneens een toegang naar het strand zal zijn. Het bekende terrein der schietvereeniging Sint-Hubert is nu ook van bestemming en aanzien veranderd en her schapen in een prachtig duinpark. Zoo gaat het alles geleidelijk vooruit en wint het VT DE HELE is alles, wat U Ie gezinswas te erk alleen. Eén Kookmelhode. tto voor Rinso. iddelen meer - lesteed het geld, liefhebberijen! ?n voorwerpen. deken bij H. van veg 4; een kinder- d bjj C. A. Koops, en broek bij F. dej i portem^nnaie met rg, Trooststeaat b; j het politiebureau, ngegeven: een rij.. lur. t spreekuur te hou-1 )insdag 6 Juni a.s. 'brengt U een Kleuren-Symphonie in STOFFEN en LAGE PRIJZEN Aangezien er veel Engelsch kapitaal in Amerikaansche zaken gestoken was, sloeg de crisis ook naar Engeland over. Tot het einde van 1857 werd er 90 millioen pond sterling verloren, maar de Bank van Enge land hield Zich kranig. Frankrijk, Neder land en België bemerkten minder van het verlies, daarentegen Duitschland des te meer. De exporteurs in Hamburg hadden geweldige hoeveelheden grondstoffen voor radig, en daar de farmers niet afnamen, bleven zij er mee zitten. Alle getroffen lan den hadden verscheidene jaren noodig om deze slag te boven te komen. Wanneer wij' deze gebeurtenissen beoor- deelen, mogen wij niet vergeten dat de be dragen, die ons thans zeer bescheiden voor komen, in die dagen een veel grootere waarde vertegenwoordigden. Bankpapier kende men nagenoeg niet; men betaalde vrijwel uitsluitend met metaalgeld en met wissels. Ook het aantal arbeiders, dat m die dagen werkloos was, was veel kleiner dan thans. Desondanks was de crisis van 1857 voor de menschen van dien tüd vari niet minder groote beteekenis dan de crisis der jongste jaren voor de menschen van onzen tijd. Amerika deed de conjunctuur zich gelden; groote grondspeculaties vonden plaats en de huurprijzen stegen enorm. Intusschen begon Europa zich .geleidelijk terug te trek ken uit de Amerikaansche zaken, vooral toen de Krimoorlog ten einde was en mén in Europa zelf in de gelegenheid was geld te beleggen op winstgevende wijze. New-York, 641 in Cincinnatti, 537 in Chi- cago, 280 in Philadelphia en 253 in Boston. Het totale verlies beliep een bedrag van 300 millioen dollar. Het was met gerechtvaardigden trots, dat de burgemeester van Nijmegen, de heer J. A. H. Steinweg, dezer dagen de vertegenwoordigers van de pers in het nieuwe kostbare bezit dat zijn gemeente zich verworven heeft, het rond 63 hectare groote Stadspark „De Goffert” rondge leidde Waarlijk een kostbaar bezit, want hier is Iets tot stand gekomen, dat een groote provinciestad als Nijmegen, on danks haar eerbiedwaardigen leeftijd, nog vol groeikracht, zich bewust van haai’ standing en er met jeugdige ener gie naar strevende een centrum op veler lei gebied te zijn, juist noodig had. Hoe het plan ontstond- Het was In het jaar 1921 dat de ge meente van het „Protestantsch Kinderen Weeshuis" een terrein kocht, dat in den volksmond bekend stond als de „Wee- Een uitbarsting of liever instorting volg de in Augustus 1857. Een kleine en onbe duidende bank, de „Ohio Life Insurance and Trust Cy.” in Cincinnatti met een ka pitaal van 2 millioen dollar, sloot de loket ten. Een tweede bank, die voorschotten op spoorwegaandeelen had verstrekt, volgde. Het publiek kwam daardoor plotseling op de hoogte van de vele gevallen van corrup tie in het spoorwegbedrijf, waaraan velen groote sommen verdienden. New-York weigerde eensklaps om langer credieten toe te staan en binnen twee maan den namen de banken zcaticn millioen dol lar uit het geldverkeer. De koersen aan de beurs daalden met vyftig, zestig, zeventig procent. De gënadeslag werd toegebracht door de ondergang van een stoomboot op 12 September |857, die 1.6 millioen dollar goud aan boord had. Er werd meer gespro ken over het goudverlies dan over de 500 menschen, die bij de ramp om het leven' zenhelde”. Natuurschoon vond men hier waren gekomen. Tegen het eipde van October 1857 werd de toestand zeer bedenkelijk. De farmers bijvoorbeeld leverden onwillig, omdat zij wrt..„rrzllfl fa OCPOntpOT-PI'tCl* wyl de ontslagen arbeiders demonstraties organiseerden. Opnieuw gingen twee kleine banken in New-York failliet en terstond volgde een run op de banken. Achttien ban ken in Wallstreet moesten hun loketten, sluiten en het leek of het Amerikaansche economische leven geheel stilstond. Einde lijk, na een pauze-van zestien dagen open- n|evirig$v^ laafcte restje van dbuwenl ve^aüe^.IjHet vejk&j; vod oorzaakt. r 11 f Thans M de groove'lerkl terdam via feyswijk .naar i den Hkag v&komejL'gejwoj veilingen doet men^l^ier| weg niet te ^ezen,m*"*' rechts af te slaan nJai ersweg van KM net centrum |den. Naar.iSch^ veilingen doet men ’«teller Jyerstaiviig -deze) weg niet te Jciezen,1’: maarjjwel bij Ryswyl i haar Voorburg om te komen op den breeden’-fen nieuwen door dp beroemde Laan ■vlirn *Nieuw Oost- Indië, die in zijn vQortze1$ing een directe verbinding met het' strand geeft. Reeds wordt die weg veel) bereden, zoodat oen. groot ^leel van het yiooral 's zomers ont zaggelijke drukke v<"‘ centrum omgaat. Het verkeer herle nadert en dus komend pas. De eerste steen 1 bouw van de Koninlq NNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, Lg ^er looper geschiedt. Franco per post H I '""I lernenten werden dagelijks aangenomen aafl' B agenten en loopers, den boekhandel en de1] [bureaux rjjïï dagelijks gepperid van 9—6 uit toter<dp45. Postrekening 48400.1 f V 601DOG CIHRAM. vacantie, zij brengen ons jolteid. Imihers weelde ook Wij h^bbei de ontspa^niifg v; de van 'den zomer bei< gejahgd, inspannend, afipattend vaak. Wil len ive het volhouden Jdan moeten we eenk een tifdlaiig wordenh uitgespannen uit het 1 gareel van onzen d&gelijkschen arbeid en onze dagelijksche zorgen en pioeilijkheden. Maar we moeten ook eens een oogenblik uittikten uit de zorgelijkheid, de gewoon heid. de banaliteit dn vlakheid van ons leven in volle, rijke Iweelde, die onze acti viteit verslapt om ons een oogenblik te latep gaan en in zalige verrukking te ge nieten van de heerlijkheid van het leven. De winter is strak en hard. HU toopt 9ns het leven in zijn naaktheid en met zijn ftryd en bekommering Hj doet ons zien, hoe we alleen door inspanning aan dit harde leven ’n behagelyken |<ant kunnen scheppen en stelt ons den ejsch van strakke werk zaamheid. Wanneer daji de lente komt met haar eerste liefkoozingen van zoelen wind en geur van jong groen en nieuwe bloesems, met haar nieuwe kleuren en luwe zonne warmte, dan is het wel, of de starre strak heid rondom ons wezen loslaat en overal in ona nieuwe verwachtingen en nieuwe lusten opbloeien. Maar met deze verwachtingen bloeit ook een nieuw streven omhoog; uit bet lenteverlangen groeien nieuwe droomen en nieuwe plannen. En het is eerst in den zomer, wanneer het leven tot zijn volste pracht is uitgebloeid, wanneer de verwach tingen vervuld zyn en rondom ons de aarde staat in haar ryksten tooi, dat in de ver vulling van het natuurleven ook ons streven stil wordt en we niet anders willen dan met volle teugen de weelde indrinken van het leven, dat ons week maakt en ryp tot ge nieten. We geven ons over aan de koeste ring van den warmen wind, die boven onze hoofden in de toppen der boomen ruischt of zachtjes murmelt in de golven, die aan- miachen op het strand. En we willen niet anders, we verlangen niet meer dan ge koesterd te worden door zon en wind en diep de geuren op te snuiven en de heerlijk heid in te drinken van de wereld om ons. Ver van huis of dichterbij trachten we ons leven van allen dag, ons werk, onze zorgen en moeiten en verdrietelijkheden te vergeten in een anderen wereld van licht en zon en miachende boomen of blauwe golven. Eén ‘lag, één week, één maand voelen we ons rl)k en verzadigd, droomen we een nieuwen, vagen droom van het leven, zijn we niet langer de wroeters en werkers en tobber?., ‘Ie angstvalligen en bezwaarden, maar als koningen en heerschers, de vryen, vrij van dan druk en de zware inspanning van het leven. Dat verfrischt als een koel bad op beete zomerdagen. we kunnen ons gerust laten gaan, onze fantasie vry spel laten en ons in dat‘luch tige spel vermeien, onS koningen en heer- khers wanen. Het heft onzen geest, geheel °ub wezen op uit de gebukte houding, waar toe het teven de meesten van ons maar al t“ v«el dwingt. En hpt geeft daardoor nieuwe kracht en nieuwe lenigheid aan de spieren van onzen geest die kwam dreigen te groeien en te verslappen of te verstijven. We kragen iets terug van de frissche lenig heid van geest van onze jeugd, toen we het leven nog als een te veroveren koninkrijk voor ons uitgespreid zagen en nog de stout ste verwachtingen ons ophieven in een an- r een uzcoreiaiiigspian oni- Worperf worden.”JHelaas hebben >wy in die plaèn^n niet het hoodlige vertrouwen, want de iervariAg leert datUan die plannen niet veel terecht komt. Voortdurend wordt er a^n veranderd1 en he| eindresultaat lijkt veel meer op Mt1 aanvangsplan. Men 1 met de architecten uiterst voorzichtig zant hun fantasie’-spéélt hun licht lee- jparten. Het lijkt óp papier en teeke- ing’.alles zoo fraai, maar of het altyd prak- isclf is, valt t^ betwijfelen. Er’is by den van verschilleiide wijken heusch niet gelukkig gehahdeldl Men maakt er veel doolhoven! vanj waarin niemand den weg weet te vih|den. Met pleintjes eh bevallig kronk<fende straten maakt men het alles veel te ingewikkeldbovendien wordt in den regel te veel I aan het uiterlyk op geofferd en verryzen er huizen, die alles- behalven geriefelykh^id aan gemak paren. Met tal van staaltjes1 zyn deze aap te too- nen. Ook de bouwers van huizen zyn hui verig om aan het werk te gaan, aangezien niets hun garandeert 1 dat niet op het een of ander oogenblik ingrypende wyniging ge bracht wordt in het plan, tengevolge waar van hun „creaties” in aanzien en waarde kunnen dalen. Men zy’ derhalve piterst voorzichtig met dergelyke ideëele pldnnen, die praktisch al vaak op niets uitliepen. Zelfs Berlage is in dit opzicht een fiasco geweest en geen klein tje. toek&nst. bit; is de vóflle zqmmrweq die (Jnblpeientfin d is o(M de veAulli] dep droom 'va|n dat yeseffenj di ndg genieteni mail ting, d^n zal| ook dfze zomerweelde Wti fleur, een «nieuw élan, nieuwe krapW nieuwe schoonheid £«ven aan ons 'ew- MCDLXXXl. Het £pui en de Spuistraat. Wie in den laatsten tyd eens een bezoek heeft gebracht aan de Residentie en by die gelegenheid gelyk te verwachten valt, eens heeft gedwaald door de drukke straten in de iniddenstad, zal gestuit zyn op een groo te versperring op één der drukste punten n.l. daar waar Spui en Spuistraat elkaar ontmoeten achter het aloude Binnenhof. Het lykt wel alsof men daar bezig is de halve stad af te breken. De achterzyde van het gebouw der Tweede Kamer en dat van den Raad van State is plotseling op den voor grond gekomen door afbraak van de oude huizen en het noodgebouw die daar tot voor kort stonden. Jaren geleden is hier de doorbraak al be gonnen; de oude „Hofcingel”, een smal 011- oogeiyk straatje, werd verbreed; de Tweede Kamer had grootsche plannen tot uitbrei ding en alles wat voor deze beide doelein den in den weg stond, viel onder de moker slagen van de sloopers. Er kwam een vry breede weg, er kwam een groot terrein vry voor het beoogde doel. Maar er gebeurde verder niets; het geld voor uitbreiding van het Kamergebouw ontbrak en dus bleven zy daar in de af braak steken. De nieuwe weg bleek niet breed genoeg en de gemeente trachtte een accoord Niet het Ryk te sluiten, waarby" zy alsnog een strook grond erby kreeg. Na eindelooze onderhandelingen gelukte dit en toen begon het proces dat thans in vollen gang is. Een heel typisch oud puntje in onze stad is daardoor geheel’en al verdwe nen. Dit is niet zoo heel erg, want archi tectonisch was het niet veel belangryks, maar het stadsbeeld ondergaat wel een groote wyziging waaraan het geslacht dat het oude heeft gekend, niet spoedig zal kunnen wennen. Er is in den omtrek van het oude Binnenhof in den loop der tyden zooveel gesloopt en verbouwd dat er van het oorspronkelyke niet veel meer dan het Binnenhof zelf over is. Als een monument van eeuwen her biyft dit staan met de Rid derzaal als centraal punt, maar de omge ving is zoo volledig gemoderniseerd, dat geen voorstelling meer gemaakt kan wor den van den ouden toestand. Oorspronkelyk aan alle kanten ingesloten door singels en grachten, grenst het nu alleen nog aan den Hofvyver en voor de rest zyn er wegen Mannenkoor heeft! ügconcours te L|tM prijs behaald iWj'J 1 f opgemaakt. J ten, die üjdeqs dé)' e Rotte stonden’! jemeente- en den 1 aangetroffen die 1 B. en W. warend verantwoordelijk^- es-verbaal opge- -- - -t—----- ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring): 1—5 regels /1.80, elke regel meer /0j25. Van buiten Gouda en den bezorgkring: 1 —5 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiëp in het Zaterdagnummer 20 bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs. INGEZONDEN MEDEDEELINGENi—4 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op de voorpagina 50 %- hooger. Gewone advertentiëri en ingezonden met prijs. Grpdte letters en randen worden l Advertentiëri kunnn worden ingezonc handelaren, Advertentiebureaux en onze aan het {Bureau zyn In gekomen, teneindt Bra.T,CTrnü ni» «n’ Lnt'bloeit de. Arde. Do.bloemeii «euren envan de oude bunMfanu. jaar brqhrf ons wijzigingen en ultyd z(jn L\ CzKj luCl. 1V1 HEERS IE BLADJ de Aooipen lAehen' zilhtjes Men onzi Den Haag was iff oorsprong slechts een 'het verbet(ringeli vah het uiterljjk onzbr, i i I I---1-- hoofden, öoorlde lihte'NadeXllinsteri «P d« W naar het stad, dlAstied, en fraaie bebouwing-hintvnrbC 11 i 11 ,Jr. Alf l’ kasteel Hopselersdyk, hefijbuitenverbiyf der Ware niet, dat de tydsomstandigheden Ir VrKKlM )r l Zoirterweelde 1I£ 2onP®,c .n.iPler lgKenrl|.e mi Hollandsche'graveh. Uit Me „PlaatsM, waar- I tot uiteme zuinigheid dwingen, wy zouden I I III d Et i fit K* j' I <en van d*e hRödykheid ^Is koitiiigdn, wit van <je naam nog ‘voortlesft, is de ganache al veel(verder zyti^ Het asfalteeren der 11 Qe tw is weer vaaT> ‘lat de aarde om ons de ajarde harirl schatting aanbildit Dat is Residentie gegroeid. In» de onmiddelHjke groöte tivtêgen ishelaris stopgezet, gaat al- 'p Gekleede |en ipOl’ z)ej if) liahr yolsten tooi toont en dat ook «»ns bezitJook 'ons recljit. Hat is niet nabyheid Werd ee^-burcht geslicht die Tich tharts Amet veel ifninder snelheid vooruit, modellen in: wjj dal een |la|igetf de ander korter, ons da- “Itoeft da hen^ivHtnis van eën Oker! kan- geleidelyk tot eep Hof heeft ontwikl®ldd doch hier houdt men’niet op met ver- ïgeltjki wprk een tydlang stilleggen, om tpod hef zwoeA van de wefflfflaate, de' Niets is gebleven 'wat het. was en thanij H beteri#en, wjA die onjniddellyk gebodén SWAGGERS, MA^ “van d'Ae heerlijkheid met Volfe teugen en zorgllykheid 1 yalbedonfiite kartiérs, dé <f- ^eer lofP*h™e 'ifi; 1 j COSTUUMS, COMI bj/ueze neeriMK.ne^i, die rijke fantasieën, Het j1 in’ r we 1 .v.iwr^er ^'fdah zal óok dezAsrinie- 'f-B zomerweelde jmuwe j b^hooren by elkaar. Enlzy i de zonï|!(weelde ijl haar ri|ke mtt haar schoonheid -en de mogelijkheid van genietei|i. !i «e zop'floodig in ons teven, de ontsp'w|nibg van dt| éacantie en de wee^- -u-flLj |jOns leven is druk, b .1 \X7.1_ wég jy/jaatschappelyke en politieke crises ken merken den tegenwoordigen en den jongsten tyd, het is echter een dwaling aan te nemen dat de „crisis” een verschynsel alleen van deze tydsperiode zou zyn. Toch hoort men weer veel de meening verkondi gen, dat „die goede ouwe tyd” maar heel wat beter was. Men zoekt houvast in het verleden en... vergeet daarby maar al te vaak, dat ook in vroeger tyden zware stor men te doorworstelen waren. Een terugblik leert ons dat de 19e eeuw nagenoeg om de tien jaar een economische crisis kende; 1815, 1825, 1837, 1847, 1857, 1873, 1882, 1890, 1893 en 1900. In het by- zonder de crisis van 1857 is buitengewoon leerzaam en interessant. Juist in de laatste jaren vond men nieuw materiaal waardoor meer licht werd gebracht in de gebeurtenis sen van dat jaar; gebeurtenissen, die de geheele wereld teisterden. Gelyk de crisis van 1929 begon ook die van 1857 in Amerika. Negen jaar voordien eindigde de oorlog van de Vereenigde Sta ten met Mexico, tengevolge waarvan Ame rika een gebied van 2 millioen vierkante K.M. verwierf, de ryke streken van Califor- nië, Nevada, Utah en Arizona. En in het zelfde, jaar werd in Californië het eerste goud gevonden. Men kent de gevolgen: het gerucht baande zich een weg door de Oos- telyke staten en karavanen goudzoekers trokken er op uit. Ook in Europa kwam men op de hoogte en velen trokken over den oyvooroeeia leveraen onwnug, omuai Atlantdschen Oceaan. Het waren deze emi- i weigerden papiergeld te accepteeren, granten die een der grootste cultureele da den van de nieuwe geschiedenis volbrach ten de cultiveering van het Amerikaan- cche Westen. Dat deze goudzegen een golf van kapi- taalbelegging veroörzaakte ligt voor de hand. Alles verplaatste zich van het Oosten naar - vesteerd in mynen, spoorwegen, huizen en fabrieken. Groote bestellingen werden ge- goud en later, toen dat niet meer voldoen- -1 en spoorwegaandeelen. Ook in het Oosten van bedenkelyk.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1939 | | pagina 1