Ing
■EKS
5
5
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREJKEN
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, M^^I^^HT, MOERCAPELLE,
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN,
77e Jaargang
enz.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon-en Feestdagen
TERUG
JAPAN BEREID NIEUWE CENTRALE
REGEERING IN CHINA TE ERKENNEN.
Verklaring van Hiranoema naar aanleiding van den
tweeden verjaardag van het uitbreken van het
incident in China
JDIG...
hoolschorten”
2 VE
vijftig millioen pond meer voor exportcredieten.
Crediet van Londen aan „vredesfront”.
Britsche luchtmacht roept
een aantal reservisten op.
„Duiken van Thetis niet als
riskant beschouwd.”
De Kabinetscrisis.
No. 20077 Vrijdag 7 Juli 1939
IE Gouda
uur
OF
i
A
NALE
OOST-INDIE.
uitgebroken,
een t
taire
vredl
n bü:
t.o. de Turfmarkt.
R
Invoering van wijzigingen in de
Tariefherziening.
Met ingang van 10 Juli-
De regeerlngsdienst meldt:
De veranderingen, welke ortlangs bij
nota van wijziging zijn aangebracht in
het wetsontwerp tot wijziging van de
Tariefwet 1934, zullen ingevolge Kon. be
sluit van 4 Juli jl. voorloopig in werking
worden gesteld met ingang van 10 Juli
aanstaande.
Voor zoover de wijzigingen met betrek
king tot de tariefposten 19 (bladmetaal),
81 (zeemleder), 106 sigarettenhulzen) en
153 (polsterstof) tot verhooging van het
invoerrecht zouden leiden, blijft de toe
passing achterwege.
De minister van financiën heeft krach
tens hetzelfde besluit regelen gegeven
tot geheele of gedeeltelijk teruggaaf, on
der bepaalde voorwaarden, van het ver
schil tusschen het Invoerrecht, op of na
1 Maart 1939 geheven overeenkomstig het
voorloopig in werking gestelde ontwerp
van wet, en het invoerrecht hetwelk ver
schuldigd zou zijn geweest indien de in
de nota van wijziging opgenomen invoer
rechten reeds van 1 Maart jl. af hadden
gegolden
De regeling op de teruggaaf betrek
king hebbende, zal evenals bovenbedoeld
Kon. besluit, worden opgenomen in de
Nederlandsche Staatscourant van 7/8
Juli a.s. Belanghebbenden zullen nadere
inlichtingen hieromtrent kunnen beko
men bij de inspecteurs der invoerrechten
en accijnzen.
Crediet van Londen aan
„vredesfront”.
Voor de financiering der defensie van
Polen, Roemenië, Griekenland
en Turktye,
Volgens de diplomatieke medewerkers
van verscheidene groote Engelsche dagbla
den, heeft het Britsche kabinet besloten
credieten voor herbewapening tot een totaal
bedrag van honderd millioen pond te ver-
leenen aan staten, die zijn aangesloten by
het non-agressiefront. Men verklaart, dat
Polen, Roemenië, Turkye en Griekeland
alle om financieele bijstand hebben ge
vraagd. Hun verzoek zal thans worden in
gewilligd en de Engelsche steun aan deze
landen, die tot nu toe liep over een bedrag
van rond tien millioen pond, zal te dien ein
de vertienvoudigd worden.
De regeering zal onverwijld een wets
ontwerp indienen by het parlement, dat
haar zal machtigen deze credieten te ver-
leenen.
Het besluit hiertoe werd genomen, nadat
het kabinet gisteren in totaal vier en een
half uur had vergaderd, ’s Ochtends bijeen
gekomen om den internationalen toestand
te bespreken, moest het kabinet zijn zitting
na twee en een half uur onderbreken voor
de vergadering van het Lagerhuis, waar
Chamberlain en Butler enkele reeds
vermelde verklaringen over Danzig afleg
den. Nadat de vergadering verdaagd was
kwamen de ministers opnieuw bijeen. Tij
dens hun besprekingen, die twee uur duur
den, werd toen het besluit genomen tot dé
groote financieele steunactie aan Polen,
Roemenië, Turkije en Griekenland.
Het wetsontwerp zal, naar verluidt, zoo
spoedig worden ingediend, dat het, nog
vóór het parlement in de eerste week van
Augustus op reces gaat, kan worden aan
genomen.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA
bü onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren.
Onze bureaux zün dagelüks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef
Interc 3746. Postrekening 48400.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 8.15,
De zelfstandigheid van Nederland.
Vragen van mr. Van Vessem.
Het Eerste Kamerlid de heer Van Ves
sem heeft de volgende vragen gesteld
aan den minister van Buitenlandsche
Zaken:
Is de minister bereid om in aanvulling
op de 3 Juli jl. door den Regeeringspers
dienst gepubliceerde officieele verklaring
naar aanleiding van de berichten, vol
gens welke Nederland zou zijn genoemd
in de onderhandelingen, welke dezer
dagen te Moskou zijn gevoerd tusschen
afgevaardigden der Engelsche en Fran-
sche refceeringen met de regeering der
Sovjet-ynic, mede te deelen:
1. A^n wie en op welke wijze de regee
ring j'het tradittöneele Nederlandsche
standpunt, zich afzijdig te houden van
de tegenstellingen, die op dit oogenblik
in Europa bestaan, opnieuw heeft beves
tigd”?
Voor mobilisatie- en bewegings
oefeningen in samenwerking-
met leger en vloot.
Het ministerie van luchtvaart te Londen
deelt mede, dat voor de komende drie of
vier maanden, bij wijze van oefening voor
een proef-mobilisatie, een aantal reservis
ten der luchtmacht is opgeroepen.
Bepaalde eenheden der luchtmacht zullen
in die periode voorts mobilisatie- en bewe
gingsoefeningen houden, in samenwerking
met leger en vloot; deze oefeningen vallen
gedeeltelijk samen met de legermanoeuvres
in Juli, Augustus en September.
Aan het bericht wordt toegevoegid, dat
de reservisten, die voor deze oefeningen
onder de wapenen moeten komen, volgens
den normalen gang van zaken in j^zen tyd
voor de jaarlyksche herhalingsoefeningen
opgeroepen zouden zün.
Van de bijzondere volmachten by de wet
op de reserve- en hulpstrijdkrachten van
1939 wordt hiervoor geen gebruik gemaakt.
Het ministerie van oorlog deelt verder
mede, dat de Royal Air Force reeds op 7, 9,
13 en 14 Juli oefeningen in groot verband
zal houden in verschillende streken van
Midden- en Zuid-Engeland.
Reuter meldt nader van het ministerie
van luchtvaart te hebben vernomen, dat be
sloten is vijf eskaders militaire vliegtuigen
l^aar Frankrijk te zenden, die op 14 Juli,
den nationalen feestdag van Frankrijk, aan
het défilé der weermacht zullen deelnemen.
Hulde aan Arnold.
In het vervolg van het getugienverhoor
met betrekking tot den ondergang van do
„Thetis" heeft vice-admiraal Tower, direc
teur van de vlootuitrusting, verklaringen
afgelegd. Hij zeide o.m., dat wanneer een
onderzeeër zyn eersten duik maakt, dit
waarschijnlijk de veiligste is, dien hij ooit
maken zal, omdat hy opzettelijk in lang
zaam tempo wordt gienomon. Er is dan
nooit het voornemen om de dingen te over
haasten en om zoo te zeggen is er minstens
een overvloed van talent aan boord om het
zeker te maken, dat alle voorzorgsmaatre
gelen genomen worden. Er is geen sprake
van, dat het duiken van de „Thetis” be
schouwd wordt als riskant of gevaarlijk,
want het geschiedde in Liverpool Baay in
plaats van in Gareloch. Het laatste, wat
men zich moet voorstellen, is dat de proef
tocht avontuurlijk is.
De verklaringen van den vice-admiraal
volgden op die van Frank Shaw, den eeni-
gen burger, die uit de „Thetis” is ontko
men. Shaw sprak de theorie uit, dat de vier
mannen, die verdronken in de ontsnappings-
kamer, toen zij poogden den duikboot te
■verlaten „hun hoofd kwijtraakten” en het
mondstuk van hun Davis-apparaat aftrok
ken. Hij voegde hieraan toe, dat een der
vier mannen, die hy hielp uit de kamer te
trekken, nog leefde «en hem vertelde, dat
hij het luik niet open kon krijgen. Hy dacht
dat dit te wijten was aan het feit, dat zjj
niet wachtten tot de waterdruk binnen de
kamer gelijk was aan die er buiten. Shaw
zeide het onverstandig te vinden vier man
tezamen in de ontsnappingskamer toe te
laten, aangezien er voor vier man met
Davis-toestellen geen ruimte was.
Voor hy de getuigenbank verliet, brach*
Shaw nog hulde aan Arnold, met wien hy
uit de „Thetis” ontkwam. „Wanneer hij er
niet geweest was, denk ik niet, dat ik hier
thans verklaringen zou kunnen afleggen”.
gaarne hun aankoopen van Britsche goede
ren vergrooten, doch staan tegenover econo
mische problemen, die op het oogenbLk
hun koopkracht op vrije wisselmarkten
Streng beperken.
Naar verluidt worden thans onderhande
lingen geboerd met een aantal landen.
Voorts verluidt, dat practisch het geheele
bedrag van 60 millioen tan te voren is ge-
earmarked. De onderhandelingen moeten
echter nog voltooid worden.
De transacties volgens deze wet zyn zui
ver van handelfkarakter en dekken geen
leeningen of voorstellen tot leenlngen, wel
ke door de schatkist zullen worden behan
deld. De regeering heeft ingezien, dat aan
gezien de transacties zouden uiteenlaopen
er. sommige zouden loopen over twee ande
re over vier en nog afldere mogelijk over
tien of vyftien jaar, de crediettermynen
veel langer moesten zyn dan eenig indivi-
dueel exporteur bereid zou zjjn aan te bie
den. Het wetsontwerp bepaalt ook, dat, in
geval van uitgifte van promessen door de
betrokken regeeringen, welke, wanneer zij
gegarandeerd worden door het ministerie
■van Handel op de markt verkocht worden,
ijhet ministerie van Handel de bevoegdheid
zal hebben de aldus gewaarborgde papieren
op te koopen en in portefeuille te houden
met door de schatkist voorgeschoten geld
Men is van meening, dat dit een noodza
kelijke bepaling is, omdat de langere cre-
diettermijn het .minder gemakkelyk zou ma
ken dergelijke papieren op de markt te
plaatsen. Het ^ninisterie van Handel zal
derhalve deze promessen opkoopen en ze
weer op de markt brengen, wanneer zich de
gelegenheid voordoet.
Het wetsontwerp op de garanties voor
overzeesche handel, waarvan de tekst spoe
dig wordt gepubliceerd, stelt een verhooging
voor van 10 tot 60 millioen pond sterling,
zonder interest, voor credieten, die kunnen
worden verleend door het ministerie van
Handel in gevallen, waarin dit de overtui
ging heeft dat het in het nationale belang
is, dat dergelijke credieten worden verleend
Men zal zich herinneren, dat, toen het
vorige ontwerp op de exportcredieten werd
ir-gediend? een nieuwe categorie van credie
ten werd ingevoerd, n.l. credieten, waarbij
het een nationaal voordeel was om ze te
verl^enen. Deze credieten stonden geheel
los van de gewone commercieele credieten.
Alle garanties, die onder deze wet ge
geven zullen worden, zullen worden gege
ven op gezag van het ministerie van Han
del. De interest, die niet in de credieten is
opgenomen, zal varieeren volgens het ver
schillende type van de transacties, men
verwacht echter, dat hy in sommige ge
vallen een belangrijk bedrag zal uitmaken*
De waarborgen mogen alleen gegeven
worden aan of ten voordeele van personen,
die hun zaken drijven in het Vereenigd Ko
ninkrijk.
De regeering heeft besloten deze wet
gevende maatregK^ te bepleiten, aangezien
zjj gelooft, dat hij een belangrijk effect zou
hebben in het stimuleeren van den export-
handel, in het bijzonder met landen, die op
het oogenblik belemmerd worden door eco
nomische moeilijkheden, vele landen willen
Hiranoema, dat hem geruchten hadden be-
ir^ikt, dat de gevoelens Van Amerika jegens
Japan verbeterd zijn of dat de houding van
Amerika tegenover Groot-Brittannië oen
wijziging heeft ondergaan, doch daarom
trent is niets uit Amerika vernomen, hoe
wel de premier wel gehoord heeft, dat de
stemming in de Ver. Staten is verbeterd.
Hiranoema voegde hieraan toe, dat de
regeering niet overweegt een goodwill af
gezant naar Amerika te zenden.
Sprekende over 'de afwikkeling van het
incident in China, zeide Hiranoema, dat in
verschillende deelen van China nieuwe re
geeringen zyn ingesteld, welke zoo krach
tig zijn, dat eerlang een nieuwe centrale
tegeering te verwachten is.
rechten in China, doch voor het oogenblik
kan niet definitief worden medegedeeld of
een beroep zal worden gedaan op oorlogs
rechten of niet.
Ten aanzien van de betrekkingen tus
schen Japan en de Vereenigde Staten zeide
Besprekingen van H. M. de Koningin
ten Paleize Noordeinde.
H. M. de Koningin heeft gister
middag omstreeké half zes den mi
nister van staat, vice-president van
den Raad van State jhr. mr. F. Bec-
laerts van Blokland, en des avonds
omstreeks acht uur den voorzitter
der Tweede Kamer der Staten-Gene-
raal, mr. J. R. H. van Schaik, op den
Ruigenhoek ontvangen.
Het onderhoud met den vice-presi
dent van den Raad van State duurde
bijna anderhalf uur, met Mr. J. R. H.
van Schaik had H. M. de Koningin
eveneens een langdurig onderhoud.
De Regeeringspersdienst meldt ho
denmiddag dat H. M. de Koningin in
verband met de Ministerieele crisis,
ter verstrekking van inlichtingen in
gehoor heeft ontvangen Mr. Dr. L.
N. Deckers.
De Regeeringspersdienst deelt
voorts mede, dat het in het voorne
men van H. M. de Koningin ligt he
denavond in het Paleis in het koord
einde een bespreking te houden met
de voorzitters van de beide Kamers
der Staten-Generaal, den vice-presi
dent van den Raad van State en met
den Minister van Staat Mr. D. Fook.
De chef van' den Staf van het letger
en den chef van de marinestaf zijn
mede uitgenoodigd om de vereischte
inlichtingen te verstrekken.
Longpestexplosie in het
Krawangsche.
Eischte reeds 48 dooden.
Aneta verneemt van ’t hoofd van de pest-
bestryding te Batavia, dat in de dessa. Ma-
jang, aan de Zuidgrens van het regentschap
Krawang, ten Zuiden van de Pamenoekan
en Tjiasemlanden, een longpest-explosie is
uitgebroken*
Ongeveer twee weken geleden is daar,
waarschijnlijk van buiten af, een pest geval
aangebracht. Zooals gewoonlyk heeft de
eerste, niet direct als zoodanig herkende
zieke, direct een aantal familieleden en be
zoekers besmet. De infectie was zoodoende
reeds in de dessa verspreid,, toen door het
dessabestuur alarm werd geslagen.
Op dat moment kon niet meer worden
voorkomen, dat het aantal slachtoffers,
door de reeds tot stand gekomen aanraking
der menschen onderling, belangrijk toenam.
Wel werden onmiddellijk maatregelen ge
troffen om de infectie te localiseeren en uit
breiding der ziekte te voorkomen. Zoo wer
den de zieken door den dienst opgespoord,
de sterfgevallen door doodschouw gecontro
leerd; de contactpersonen werden geïso
leerd, terWyl ook de lyders nog met anti-
pest-serum werden ingespoten.
Het bestuur was aeer diligent, doch haa
met moeilijkheden te kampen, daar de be
volking zeer is geschrokken en zich geheel
afzijdig houdt. De noodige hulpkrachten
voor den aanvoer van bouwmaterialen voor
het opzetten van barakken, voor de begra
fenis der dooden, enz., zyn bezwaarlijk te
vinden. Groote steun werd echter ondervon
den van de ondernemingen.
Hoewel alle maatregelen zyn genomen, is
de toestand als ernstig te beschouwen. Tc
voorzien is, dat het aantal dooden nog aan
merkelijk zal stijgen, omdat ongetwijfeld
^verschillende van de zeer talrijke, thans ge
ïsoleerde, contactpersonen reeds besmet
zijn.
Alle pogingen zijn er op gericht om ver
dere besmetting naar buiten te voorkomen.
Men hoopt dat.de besmetting ni^t buiten
de getroffen dessa is uitgezaaid.
Het aantal dooden bedroeg tot en met
5 Juli reeds 48. Echter waren ér nog 16 zie
ken, die allen zyn geïsoleerd.
Opbouw van een nieuwe orde
in Oost-Azië.
Minister-President Hiranoema heeft naar
aanleiding van den tweeden verjaardag
van het uitbreken van het incident in Chi
na tegenover persvertegenwoordigers ver
klaard, dat Japan onmiddellijk een nieuwe
centrale regeering in China zou erkennen,
zoodra deze zou worden ingesteld en dat
Mandsjoekwo natuurlijk z®u volgen.
Hiranoema sprak vrij openlijk over de
kwesties van de afwikkeling van het inci
dent in China, de versterking van het anti-
kominternpact, de Britsch-Japansche be
trekkingen, in het bijzonder de besprekin
gen te Tokio inzake Tientsin, de Ameri-
kaansch-Japansche betrekkingen en het in
cident van Nomonhan.
Hiranoema zeide, dat er geen wijziging
Is in de vastgestelde politiek der regeering
met betrekking tot een versteviging van
net anti-Komintem verdrag, welke in de
toekomst zal worden voortgezet op eenzelf
de wijze als in het verleden.
Het gerucht was in omloop, zoo zei de
premier zyn rede voortzettend, dat een
commercieele of handelsovereenkomst zou
zün gesloten tusschen Duitschland en de
Sovjet-Unie. De premier achtte het even
wel onbegrjjpelyk, dat een overeenkomst of
afspraak van politieken aard tusschen
Duitschland en de Sovjet-Unie zou zyn be
reikt.
Japan is van zins bijdragen tot den we
reldvrede te leveren.
Hiranoema is van meening, dat alle in
ternationale overeenkomsten gebaseerd die
nen te zyn op vreedzame gedachten, ge
grond op moraliteit. Hij gaf te kennen, dat
Japan mogelyk vertegenwoordigers zal
lenden naar het a.s. congres der nationaal-
aocialistische party in Duitschland.
De besprekingen te Tokio.
Sprekende over de besprekingen te Tokio
zeide Hiranoema, dat deze in hoofdzaak be
doeld zijn om de plaatselijke geschillen te
Tientsin op te lossen. Het Britsche senti
ment zal bewijzen een belangrijke factor te
zijn bij een vriendschappelijke regeling der
geschillen.
De premier verklaarde, dat het voor
Japan onmogelyk is samen te werken
met eenig land, dat bezwaar maakt te
gen den opbouw van een nieuwe orde in
Oost Azië en probeert deze te obstruee-
ren. De a.s. besprekingen hebben geen
enkele beteekenis, tenzij Groot-Brittan-
nië dat punt goed begrijpt.
Daarom is een onmisbare voorwaarde een
werkelijk begrip van de positie van Japan
in het Verre Oosten. Dat is een zeer belang
rijk punt. Japan gaat met vastberadenheid
toort. Alle inmenging of obstructie moeten
met alle middelen van de hand worden ge
wezen.
Indien Groot-Brittannië mocht weige
ren op het voornaamste punt de opvat
ting van Japan te erkennen, en daar
mede de eischen van Japan te aanvaar
den, zal er voor Japan niets anders
overblijven dan de besprekingen af te
breken.
Japan eerbiedigt de rechten en belan
gen van derde mogendheden in de bui
tenlandsche concessie, doch Japan zal
het onmogelyk achten samen te werken
met derde mogendheden, die de positie
van Japan en zijn wettige oogmerken
weigeren te erkennen.
Mocht een derde mogendheid den op
bouw van de nieuwe orde in Oost-lAzië door
Japan tegengaan, dan zal Japan een derge-
Wke poging vastberaden bestrijden. Japan
heeft geen bezwaar tegen een strikte neu
traliteit van buitenlandsche concessies, doch
tegenwerking van de Japansche mili-
re operaties en van de pogingen den
de en orde te handhaven, is onverzoan-
lijk met een strikte neutraliteit van de bui
tenlandsche concessies.
Een gedeelte van de openbare meening
In Japan bepleit een beroep op oorlogs-
(lOUISLllE(OLRAXT.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkringj:
1—6 regels 1.80, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgknng:
l—regels 1.56. elke regel meer f 0.80 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prüs. Liefdadigheids-ad/ertentiën de helft van den prils.
INGEZONDEN MEBEDEELINGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 60 hooger.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureaüx en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zün.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeetingea bij contract tot zeer gereduceerden
prijs Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
7 tot en met
sdag H Juli
A RD, BETTE DAVIS
E HAVILLAND in
'EN VERLIEFD ZIJN
dfilm:
tige sensatie met
en MAC CLARKE hr
M DER WOESTIJN
In werk, doch in (]P
e der woestijn, wist hij
n en mitrailleurs klein 1
krijgen...
boven 14 jaar.
vanaf 25 cent.
Fietsenstalling.
nilaire voorstelling
van 25, 40, üq cent>
TEND 9 Juli 10.30
zame filmwerk
gesloten Deuren
2 uur MATINEE
«deren leeftijd.
w
3P
