IE I RS iTHODE IDIGEN! n I an- :n, dat mderd NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, No. 20079 Maandag 10 Juli 1939 enz. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon-en Feestdagen DE KABINETSCRISIS. Dr. Colijn niet geslaagd. Voensdag F 31. 1.35 .95 4 Het triptiek van Dirck Barendsz uit het Stedelijk Museum te Gouda. TENTOONSTELLING VAN BIJBELSCHE KUNST IN HET RIJKSMUSEUM TE AMSTERDAM, 77e Jaargang fiOUDStïïE (MRAYL zijn eel tijd aan de was- iundigen in ons grote waarom de was niet »n rui. Iedere vrouw dien haar die geven” zijj Vele Duitschers onder de wapenen geroepen. Kruitfabriek in Spanje in de lucht gevlogen^* Dertig dooden en 200 ernstig gewonden. Op iten eenlge TER voor de 3 JULI 1939 t, moet voor eren. HET BON VOOR ^GESCHENKEN/ Mr. Dr. D. A. P. N. KOOLEN de nieuwe Kabinetsformateur DE HERDERS BIJ DE KRIBBE. van Dirck Barendsz. Ml BON m^ft PASPOORT Deelnemers >eten in het en re van stuk joral onze atmos- t werk van onze schilders van een eeu vormelijkheid te komen en zeer gekuischt maar soms ook zeer scherp een opmer king te plaatsen die „zat”. Mr. dr. Dioiïysius Adrianus Petrus Nor- bertus Kooien werd op 21 Januari 1871 geboren te Rijswijk. Hij bezocht het gym nasium te Utrecht waarna hij aan de universiteit in deze stad in de rechts wetenschappen studeerde. Na zijn pro motie vestigde hij zich als advocaat en procureur te Utrecht. Achtereenvolgens werd hij toen benoemd tot schoolopzie ner in het Arrondissement IJsselstein, voorzatter van don Bond van R.K. Kies- vereenigingen, lid on ondervoorzitter van den Centralen Raad van Beroep. Nadat de heer Kooien in 1926 een zetel in de Tweede Kamer geweigerd had en Zich uit het politieke leven scheen terug te tï-ekken, werd hij in April van dat jaar benoemd tot lid van den Raad van State, waar hij thans voorzitter is van de afd. Economische Zaken en lid van de afdeelingen Binnenlandsche Zaken. Al- gemeene Zaken, Financiën en Geschillen van Bestuur. Bovendien is mr. dr. Kooien voorzitter van, de adviescommissie inzake de Cen trale Vliegveldkwestie en van den Raad voor de Luchtvaart. Mr. dr. Kooien is o.a. commandeur in de orde van den Nederlandschen Leeuw. In de zalen van den rechtervleugel v^n het Ryksmuseuip te Amsterdam heeft Za terdag de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, prof. dr. J. R. Slote- maker de Bruine, de tentoonstelling jan Bijbelsche kunst, welke is ingericht uit bezit dat gevonden is in Nederlandsche mu sea en particuilre verzamelingen, officieel geopend. De tentoonstelling bedoelt een beeld te geven van de wijze, waarop de kunstenaars, voornamelijk in deze gewesten, in de 15e, 16e en 17e eeuw het Bijbelverhaal hebben ervaren en hoe zij het in hun werken heb ben weergegeven. Zooals gezegd heeft men, mede met het oog op den internationalen toestand, de tentoonstelling beperkt tot Ne derlandsche bezit, met uitzondering van een Rembrandt, die welwillend door hettLouvre. te Parijs is afgestaan. Men vindt er voornamelijk schilderijen, maar ook houtsnijwerk, zilversmeed- en drijfwerk, glaswerk en andere vormen van kerkelijke kunst, in totaal ruim 400 stuks, een prachtig uitgebreide collectie dus, en toch overzichtelijk vooral ook door de sa menstelling van den catalogus, waarin de werken voorkomen in de, chronologische volgorde van het Bijbelverhaal van. Oude en Nieuwe Testament, met telkens waar noo- dig een korte samenvatting-van den Bijbel tekst, waarop de geëxposeerde kunstschat ten betrekking hebben. gasverbruik veel minder, die besparing niet veel een belangrijke reden, en een grote 1 EN! oed slijtage betekenen, p en ouderwetse zeep- volgende dag in Rinio. Duitsch vliegtuig te Brussel verongelukt. t Tijdens internationale demonstratie van de militaire luchtmacht. Tijdens een demonstratie te Brussel door een escadrille Duitsche vliegtuigen is het «toestel van kapitein Wille verongelukt by het uitvoeren van een z.g. tonneau, welke manoeuvre bestaat in den langzamen roll, d.w.z. een manoeuvre, waarbij de bestuurder zijn toestel, recht vooruit vliegende, lang zaam om zijn lengte-as laat wentelen. Kapitein Wille werd aan het hoofd ge wond, terwijl zijn armen en beenen gebro ken waren. Hij werd naar het militaire hos pitaal te Brussel overgebracht, alwaar hij spoedig overleed. Het ongeluk geschiedde tijdens een inter nationale demonstratie van de militaire luchtmacht, ter gelegenheid van den 2§sten verjaardag van de Belgische luchtvloot. De demonstratie werd bygewoon ddoo koning Leopold en prinses Josephine-Charlotte, als mede -door den Belgischen minister van landsverdediging, generaal Denis, de leden van het diplomatieke corps, generaal Viul- lemain, den commandant van de Fransche luchtmacht, maarschalk Sir Cyrill Nawhall, commandant van de Britsche luchtmachtpn generaal Milch, commandant van de Duit sche luchtmacht. Aan de betoogingen na men Belgische, Fransche, Engelsche, Duit sche en Zwitsersche vliegers deel. Doodstraf tegen Besteiro geëischt. De auditeur-militair te Madrid heeft te gen Julian Besteiro, den oud-voorzitter van den Verdedigingsraad van Madrid, die'zoo als gemeld Zaterdag voor den krijgsraad is verschenen, de doodstraf geëischt. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31. GOUDA, bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren. Onze bureaux zjjn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Telef [nterc 2745. Postrekening 48400. ABONNEMENTSPRIJS: pe- kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de bezorging’’per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 3.15. In de eerste zaal der tentoonstelling vindt men prachtig vroeg vijftiende eeuwsch houtsnijwerk en eenige uit dezelfde periode dateerende schilderijen, waarvan een dat, hoewel in Nederlandsbh bezit, sedert zeer langen tijd niet meer tentoongesteld is, voorstellende het sterfbed van M-aria en be- hoorende aan" het Zeven Keurvorstenhofje te Amsterdam. Op de tentoonstelling vinden wij voorts terug pen aantal der bekendste Bijbelsche voorstellingen van Hieronymus Bosch, o.a. zijn Verloren zoon en de Bruiloft te Ka- naan. We vinden er ook de voorstelling van een onbekenden Noord-Nederlandschen meester van omstreeks 1430, van 18 tafe- reelen uit het leven van Christus, afkom stig uit Roermond. Een der groote verrassingen van deze tentoonstelling is ongetwijfeld het groote middenpaneel van het drieluik uit het ge meentemuseum van Gouda, geschilderd om streeks 1560 door Dirk Barendsz, met vier prachtige voorstellingen uit het leven van Maria, typisch Nederlandsch ondanks de duidelijke Italiaansche invloeden die Ba rendsz tijdens zyh verblijf in Italië zoowel van Michel Angelo als vooral van Tjntoretto heeft ondergaan. Het is een der weinige groote altaarstukken in ons land, die den beeldenstorm hebben doorstaan. Dat dit hoogst belangrijke drieluik ook hier ter stede op hooge waarde wordt ge schat, blijkt wel hieruit dat de heer D. A. I Middenstuk van de vermaarde Triptiek Goedewaagen in de Goudsche Courant van •1 April 1937 daarover een interessante be schouwing heeft gegeven, waaraan wij het volgende ontleenen: Het middenstuk van dit groote trip tiek, dat als een der beroemdste werken van Barendsz wordt beschouwd, geeft het bezoek weer yan de herders aan de kribbe. Op den voorgrond ziet men een groep van Maria en Jozef met het kind Jezus. Behoedzaam treedt een herder na der om neer te knielen, geflankeerd door een anderen in gebukte houding. Tal van figuren omstuwen de hoofdgroep. Het geheël is vol natuurlijke beweging en gespannen, aandacht. De uitdrukking der gezichten en de actie der figuren zyn boeiend. Zijn Mariafiguur is menschelyk en het is juist datgene wat ons in alle deelen van het triptiek zoo aantrekt. Het linker zijluik geeft het sterfbed van Maria weer, en het rechter de Ma- riahemelvaart. Duidelijk is te ?ien, dat de compositie van het linker luik ont leend is aan het sterfbed van Maria door Hugo van der Goes geschilderd in Brug ge. Mogelyk heeft hy op zyn terugreis uit Venetië, via Fontainebleau ook Brug ge aangedaan en zou daar getroffen zyn door dat wondermooie schildery. Barendsz was door zijn voortreffelijke leerschool en haar omgeving, geheel door de laat-renaissance van Italië door drongen. Hy zag, niettegenstaande de humanistische begrippen/ toch kans te midden van alle geestelijke woelingen en hartstochten der kerkhervorming, dit geestelyk onderwerp gevoelig weer te geven. Ook ziet men duidelijk den invjoed van een Titia^u in dit werk. Wat vooral treft, is de warme glans die over het geheele triptiek ligt, die gloed die juis| de werken van Titiaan zoo kenmerken. U moet zélf eens naar het museum gaan en u eens rustig voor dit schilflery" plaatsen. Gaat u nu enkel en "Heen veor dit triptiek, en u zult getroffen w door een by'na volkomen we< kleur, licht en schaduw. K ,rt heeft een verrassende atm hierin voelt men den v orl« oer Hollandsche schilderschool. Die feer en het licht dat grootste schilders van een eeu.. later zoo aantrekkelijk zou maken, treft mi i hier al aan. Dit altaarstuk* is een belangrijk stu. werk geweest, en één der vele belang rijke opdrachten die in Gouda werden gegeven gedurende de tweede helft der 16eeeuw. Wie Barendsz opdracht heeft gegeven weten wij niet, maar zeker is het, dat dit triptiek de aandacht zal hebben ge had van* onze glasschilders, interessant zou het zijn, eens na te gaan, in hoe verre dit schildery nog invloed heeft ge- Staatsraad mr. dr. D. A. P. N. Kooien heeft thans voor de tweede maal Van H. M. de Koningin de opdracht tot het vormen van een Kabinet ontvangen. De eerste maal In 1923, toen het ministerie Ruys de Beerenbrouck, ha de verwerping van de Vlootwet, ontslag vroeg, slaagde hij daarin evenmin als eenige anderen en tenslotte heeft Hare Majesteit toen het verzoek om ontslag niet ingewilligd. Het ministerie Ruys is daarna tot 1925 aangeblcven. in Augustus van dat jaar werd het opgevolgd door het eerste Kabi- net-Colijn, waarin de heer Kooien als minister van Arbeid, Handel en Nijver heid zitting had In Maart d.a.v. trad deze regeerlng af, tengevolge van het aannemen'van het amendement-Kessten betreffende opheffing van het gezant schap bij het Vatlcaan. Hoewel zijn opvolger in de Tweede Ka mer, de heer Kampschöer, zijn plaats weer ter beschikking stelde, nam de heer Kooien dit aanbod niet aan. Hij keerde niet terug op het Binnenhof, waar hij gedurende vijl-en-twintig jaar een plaats gehad had: eerst twintig jaar als Ka merlid, daarna als voorzitter van de De nieuw aangezochte kabinetsforma teur, Staatsraad mr. D. A P. N. Kooien, heeft terstond een aanvang gemaakt met zijn eerste oriénteerende besprekin gen, noodig om zich een oordeel te vor men of zijn pogingen eenige kans van slagen zullen hebben. Hiertoe heeft hij Zondagmiddag een bespreking gehad te zijnen huize met den r.-k. Tweede Ka merfractieleider, mr. dr. L. N. Deckers. Hedenmorgen te half twaalf heeft mr. D. A. N. P. Kooien wederom bezoek ont vangen van mr. or. L. N. Deckers. Aanmelding vóór 9 September. Ongeveer 400.000 manschappen, die nog niet gediend hebben moeten opkomen Zaterdag zijn aanplakbiljetten ver schenen, waarin een groot aantal man schappen onder de wapenen wordt ge roepen. Zij, die hiervoor in aanmerking komen, zijn mannen, die tot dusverre geen dienst verricht hebben en geboren zijn in de jaren 1906, 1907,. 1910 en alle jaren van 1913 tot 1920. Zij moeten zich voor keuring melden tusschen 7 Juli en 9 September. Naar schatting betreft deze oproeping ongeveer 400.000 man. Deze aanplakbiljetten vermelden slechts, dat de mannen worden opgeroepen voor den arbeidsdienst of voor den actieven legerdienst. Oificieele kringen geven te ke*nnen dat deze maatregel volkomen normaal is en in het geheel geen sen satie beteekent. Evenwel heeft de spoed, waarmede de mannen worden opgeroe pen en het feit, dat zoovelcn tezelfder tijd moeten opkomen, de aandacht ge trokken van het publiek, dat voor de aanplakbiljetten staat en den maatregel bespreekt. De negende Sopember, welke de laatste dag is, waarop de mannen zich kunnen melden, wordt een mogelijk bcteekenisvollen datum geacht, welke tevens aan het einde valt van het partij congres te Neurenberg. De Duitsche minister van arbeid Seldte, die te Stockholm is aangsfcomen om deel te nemen ^an het internatio'nale stedenbouwkundig congres, heeft in een interview verklaard, dat het onder de wapenen roepen van verscheidene lich tingen, dat Zaterdag In Dultschland Is geschied, niets bijzonders beteekent. Dc meeste der opgeroepen mannen zullen gebruikt worden om te helpen bij het binnenhalen van den,; oogst. Tweede Kamer en tenslotte maanden als minister. Toen In 1905 het kiesdistrict Grpve den heer Kooien naar de Kamer afvaardigde, was hij de opvolger van den heer De Vries, die In zijn parlementaire periode slechts éénmaal enkele woorden gespro- I ken had. De toen 34-Jarige heer Kooien bleek aldra van ander hout gesneden. Hij verwierf zich de reputatie van een man met kennis van sociaal-economische problemen en met een helder financieel inzicht. Tot financieele problemen heeft de heer Kooien zich reeds als Utrechtsch student aangetrokken gevoeld en de dis sertatie, waarop hij in 1894 tot doctor in de rechtswetenschappen promoveerde, was gewijd aan het onderwerp: „De ka pitaalrente”, Bij de kabinetsformatie in 1918, advi seerde dr. Nolens dan ook den heer Koo ien aan te zoeken voor de portefeuille van financiën, maar ten gevolge van be zwaren tegen het sociaal program der nieuwe regeerlng, trok deze zich terug, waarop mr. S. de Vries benoemd werd. Toen in 1920 mr. Fock tot gouverneur- generaal van Ned.Indië benoemd werd, koos de Kamer in diens plaats mr. dr. Kooien tot voorzitter. Het bleek e^nAgoe- de keuze. Wel was zijn manier van sideeren een geheel andere dan men zijn voorganger gewend was, maai- dc orde in de Kamervergaderingen werd op gelijke wijze gehandhaafd. Onverstoor baar, beleefd en hoffelijk leidde hij de zittingen, maai' hij zag er nooit tegen op tv.* ,«u uu. ur. u m. uecKcrs. “j om van Wd tot even uit zijn strenge Hedenmiddag zal mr. Kooien dc zit ting prcsidecren van den Raad van de Luchtvaart waarin behandeld zal wor den de ramp van de „Ijsvogel" die nabij Schiphol verongelukte en waarbij de piloot Duimelaar het leven verlodr. Negentig menschen worden vermist. Gistermiddag is in het dorp Penazanda, nabij Salamana een kruitmagazijn in de lucht gevlogen. Dertig menschen werden gedood en 200 ernstig gewond. Negentig mensqhen worden vermist. Een goederentrein die zich in het station bevond, wend totaal vernield. Tengevolge van watergebrek door de groote warmte der laatste dagen had het blusschingswerk met groote moeilijkheden te kampen. Generaal Franco heeft terstond van zijn medeleven doen blyken door het beschik baar stellen van een bedrag van 200.000 Pesetas voor de getroffen bevolking. Staatsraad mr. dr. D. A. P. N. Kooien heeft opdracht gekregen tot vorming van een Kabinet. De Regeeringspersdienst meldt Dr. H. Colijn hééft aan H.^M. de Koningin verzocht van de opdracht tot vorming van een Kabinet te mo gen worden ontheven, daar zijn pogin gen tot samenstelling daarvan in de richting, welke hij zich had gedacht, niet waren geslaagd. Zaterdagnamiddag heeft Hare Ma- jesteit nu-, dr. D. A. P. N. Kooien om- vangen en hem opdracht gegeven tot vorming van een Kabinet. De heer Kooien heeft verzocht deze opdracht in beraad te mogen houden. ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring) 15 regels 1-30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bv "kring: l5 regels 1.55. elke regel meer 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnu: - .0 bijslag op don pry's. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prils. INGEZONDEN MELEDEELINGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer de voorpagina 50 hooger. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van snliede Boek handelaren. Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags óór de pliatsing aan het Éureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zjta. Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingex by contract tot zeer gereduceerd^ prijs Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. O’”

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1939 | | pagina 1