felen II NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKK4 land- darkt Zn. laag 4 3 Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen VOOR 25 JAREN JULI—AUGUSTUS 1914. ^afel- t beste). Showrooms traaf 37 Tel. I8BBO CHAMBERLAIN OVER HET BUITENLANDSCH BELEID DER REGEERING. De Kabinetscrisis. De Koningin ontvangt de fractieleiders. No 20080 Dinsdag 1 Augustus 1939 78e Jaargang. S^REkK OTOeSS^ÓUdS^^ WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, .nz. Hoe Nederland zich hield in de eerste dagen van den Wereldoorlog. Indirecte agressie het struikelblok te Moskou, vertrouwen op Polen inzake Danzig, de Britsche politiek in het Verre Oosten. den nd, i loitatie, alles umpties zy’n ieders beurs, stieke Oud- ahilderipgen, succes op de ht zich met bezoek van de Prinses eruggekeerd, ;en der beste emeend onze i 827 625 822 Udy 433 793 1137 1574 1020 1308 :004 1027 1159 1480 >713 .982 >238 >395 >635 >959 1240 1452 1792 1891 1207 '524 '794 1234 1418 1857 1181 1582 1917 1272 1481 1810 075 481 685 903 1246 584 .826 119 427 628 923 372 535 736 939 107 392 690 909 :i4fl 484 689 901 118 461 '692 091 400 769 013 386 604 860 088 229 620 H. M. de Koningin heeft gistermiddag dag 4 uur op den Ruigenhoek ontvangen dr. L. N. Deckers, voorzitter van de r.-k. fractie in de Tweede Kamer. H. M. de Koningin heeft gistermiddag vijf uur op den Ruigenhoek ontvangen Ir. J. W. Albarda, voorzitter van de Slcoaal- Democratische Tweede Kamerfractie. Daarna heeft H. M. te 6 uur ontvangen den voorzitter van de A.R. fractie, den heer J. Schouten. H. M. de Koningin heeft hedenmorgen half elf op den Ruigenhoek in gehoor ontvangen jhr. mr. De Geer, de voorzit ter van de Chr.-Hist. Kamerfractie, en om half twaalf mr. Joekes, de voorzitter van de Vrijz.-Dem. fractie, daarna dr. Bierema, de leider der Liberale fractie. Prinses Armgard op Soestdijk. Gisteravond te 7.30 is Prinses Armgard, de moeder van Prins Berhhard, ten Pa- leize Soestdijk aangekomen voor een ver blijf van eenige weken. Zij werd door Prins Bernhard aan het station Amersfoort verwelkomd. FRANKRIJK EN ITALIë WAREN EENS NAUW VERBONDEN. Herriot gedenkt gevallenen van 1870 en 1914-18. DE PAUS WERKT AAN EEN ENCYCLIEK. Zal vanuit het Vaticaan waarschijnlijk a.s. najaar worden uitgegeven. Het is bekend, dat elke Paus by het be gin van zijn pontificaat, een encycliek richt tot de bisschoppen der wereld, waarin hij zijn geestelijk programma uitstippelt. Ook van Paus Pius XII verwacht men zulk een encycliek, waaraan men, met het oog op den internationalen toestand, een bijzondere beteekenis hecht. Naar verluidt, zou de en>- cycliek op komst zijn en voor 15 Augustus gepubliceerd worden. In kringen van het i voor Frankrijk 10.000 dooden op het slag- veld van Solferion heeft gelaten. Herriot I bracht hulde aan den grooten Itallaai J Garibaldi, die Frankrijk heeft geholpen In den oorlog van 1870, terwijl in 1914 drie I broers van Garibaldi met den afgevaar digde Chlesa kwamen verzoeken dienst te mogen nemen onder de Fransche kleu ren. Tenslotte sprak Herriot over de talrijke Itallaansche soldaten die hun leven He ten in den oorlog van 1914 tot 1918. De gemeenschappelijke weg van de Fran sche en Itallaansche geschiedenis voert langs vele graven. Ds. Paul Schneider. In een concentratiekamp overiedw»? Vla Zurich wordt aan het N.C.P. ge schreven, dat de medestander van ds. Martin Niemöller, ds. Paul Schneider van Dickenschied, in het Rijnland in het concentratiekamp Buchenwald bij Wei mar ten gevolge van een hartverlamming zou gestorven zijn. met er aan te her* -j de Renaissance J een ivlng hebben gegeven, wel- ‘e wolken van de Middel- - [verjaagd. herinnerde hij er aan, dat ‘n voorstander is geweest nauwe samenwerking tusschen en Frankrijk. Ook herinnerde hij geschiedenis van do groeiende en bevrijdlng van Italië, waar- Abonnementen worden dageUjlm aangenomen aan ons Bureau: MARKT 3L GOUDA, bil onna agenten en loopers, den boekhandel en de portkantooren. GOUDA. Onte bureaux i«n dagelijks geopend van 9-6 uur. Administratie en Redactie Td.f foterc 2745. Postrekening 48400. ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 225, per week 17 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 3.16, NOODWEER IN BELGIë. Maandagavond heeft boven België e«n hevig noodweer gewoed, dat enkele dooden heeft geëischt, enorme schade heeft toege- bracht aan den oogst on ettelijke boomen heeft ontworteld. Het noodweer begon omstreeks 7 uur, doch tegen 10 uur bereikte het zy’n hoogtp- punt. De storm bewoog zich van west naar cost. Vlaanderen kreeg den eersten sto t op te vangen. De spoorlyn van Gent naar Ostende werd zoodanig beschadigd, dat fiy niet meer te beryden was. De hevitre slag regens hadden een deel van de baan wegge, spoeld. doch gelukkig werd het voorgeval lene nog tydig genoeg ontdekt om ongeval len te voorkomen. Voornamelijk in de omgeving van Brus. sel hebben wind en regen zeer veel ver- n’eld. Op verschillende plaatsen is de oogst bijna geheel verwoest. Boven de provincie Henegouwen ont lastten zich zware onweders. Er ontstonden tal van branden, vooral in de omgeving van Charleroi. Nabij deze stad waren vele kri- defs ondergeloopen. In de omgeving vua Charleroi is de commandant van de brand weer, die met zijn mannen bezig was met de blussching van een in een boerdery uit gebroken brand, door een vallende draad van het electrische net getroffen en gedood Ook te Brussel werd een man door de elec trische leiding getroffen, met eenzelfde noodlottig gevolg. Het aantal gewonden is zeer groot Nabij Charleroi zijn vier wielrijders door een schutting, die door den hevigen wind op den weg werd geworpen, getroffen. De schade, die het noodweer aan oogst heeft toegebracht, kan, hoewel zij zich teer ernstig laat aanzien, mogelijk toch nog meevallen .aangezjen zij voornamelijk doo- d«’n regen is aangericht. Hagelbuien kwa. men bijna niet voor. De Christenjeugd aan het Heilig Avondmaal. Prins Bernhard onder de aanwezigen. „Wij komen uit aUe deelen der we reld; wij behooren tot vele verschlHende rassen, en volkeren en nu zijn we hier in dit Godshuis bijeengekomen als jonge menschen, die met elkaar aan Jezus Christus onzen Heer gelooven en Hem willen volgen. Wij zijn hier samenge komen om te bidden, om te luisteren naar Gods woord en om onzen Heer Jezus Christus in de viering van het Heilig Avondmaal te ontmoeten Bidden tot Hem, den eenlgen, waarachtlgen God, bidden als gemeenschap van geloo- vigen, dat is iets van het grootste en hellgste, dat wij mogen doen.” Zoo sprak Zondagmorgen in de histori sche Nieuwe Kerk op den Dam, prof. dr. H. Kramer en zijn woorden waren ge- Vaticaan 'echter verklaart men dienaan gaande niets te weten, doch gelooft men, dat dit eerste document van zoo groote be teekenis door Paus Pius XII zal \Vorden uit gegeven vanuit het Vaticaan in het a.s. najaar. Dezelfde kringen herinneren er aan, dat de Paus onlangs in de Sixtynsche Kapel het woord gericht heeft tot de kardinalen en bisschoppen ep ui een redevoering welke per radio werd uitgezonden in groote lijnen zijn programma heeft ontvouwd, dat ge baseerd is op de handhaving van vrede en gerechtigheid. Uiteraard zal de- Paus zich tijdens zy’n verblyf op Castel Gandolfo met de encycliek bezig houden, welke zeer uit voerig belooft te worden. wanneer men suggereert, dat In de for mule (van de overeenkomst te Tokio) dingen moeten worden gelezen, die de regeering reeds heeft tegengesproken, die aanleiding moeten geven tot bezorgd heid en verslagenheid in China en die niet door een onpartijdig onderzoek van de formule worden gerechtvaardigd. De formule is do vaststelling van een feit, zij beteekende geen wijziging in de politiek, noch de toekenning van de rechten van oorlogvoerende aan Japan. Zij is ook geen verraad aan de Britsche belangen in China en bedoelt niet de rechten van derde partijen af te staan. Sinclair heeft gevraagd of de formule beteekent, dat wij Japan zullen helpen te houden wat het heeft en dat wij het niet in den weg zullen staan, indien het meer wil hebben. Wat een uitstekende munitie voor hen, die ons geen goeds toewenschen! Deze gedachten zijn niet alleenbeleedigcnd voor onzen goeden naam, maar zij zouden onzen invloed in de wereld ook kunnen verminderen, in dien men er geloof aan hechtte. De premier herhaalde toen zijn reeds eerder gegeven verzekering, dat Engeland zijn politiek in het Verre Oosten niet zal i wijzigen, en ging toen voort: Ongetwijfeld zijn er vele moeilijkheden bij de klesche onderjiandelingen, die worden voortgezet en niet de minste van die moeilijkheden is het aanhouden van de anti-Britsche agitatie In Noord-China, welke geleid wordt door menschen, die door de Japanners beïnvloed, geïnspi reerd en gecontroleerd worden. Ik voel mij verplicht te zeggen, dat de Britsche regeering genoodzaakt zal zijn den toestand zeer ernstig onder oogen te zien, indien deze agitatie, deze aanvallen op Britsche belangen en Britsche rechten ongebreideld voortduren. Dat zou een succesvol einde der onderhandelingen zeer moeilijk maken. Het doel, dat wij ons voor oogen hou den, is een billijke en rechtvaardige re geling van den strijd in China. Ten aanzien van Danzing zeide Cham- berlaln: De bezorgdheid in Europa heeft I op het oogenblik de neiging zich rondom Danzig te concentreeren. Op 10 JuH heb een oprecht verlangen tot een over- ik in het Huis een verklaring over Dan- I zlg afgelegd. Ik besef, dat een toevoe ging aan die verklaring haar geenszins zou versterken en ik wensch niets te doen om haar te verzwakken. De bespreking met Molotow. In het Britsche Lagerhuis heeft gister middag Chamberlain een groote rede ge houden over het bultenlandsche beleid der regeering en met nadruk herhaald, dat Engeland zijn politiek in China- niet zal wijzigen en verder verklaard, dat Molotov heeft voorgesteld de Britsen— Fransch—Russische stafbesprekingen te beginnen nog voor de diplomaten het eens zouden zijn over het te sluiten pact. De Britsche en Fransche militaire ver tegenwoordigers zullen zoo mogelijk nog deze week naar Moskou vertrekken. De Russische Volkscommissaris voor Bultenlandsche Zaken heeft als zijn mee- nlng te kennen gegeven, zoo zei de pre mier, dat, wanneer wij een begin zouden maken mot militaire besprekingen waaraan hij groote waarde hecht de politieke moeilijkheden niet onoverko melijk zouden blijken te zijn. Die uiting heeft bij ons den doorslag gegeven, toen wij tot dit zeer ongewone besluit kwa men. Het is de oprechte l?oop van de Fran sche en van de Britsche regeering, dat de verwachtingen van Molotov bewaar heid zullen worden. Over het voorloopig accoord met Tokio zeide Chamberlain: Laat mij herhalen, dat deze regeering haar politiek in het ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkringj 15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring: 15 regels f 1.55. elke regel meer f 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20 bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prils. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.05, elke regel meer 0.50. Op de voorpagina 50 hooger. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek handelaren. Advertentiebureau* en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn. Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingeA bij contract tot zeer gereduceerden prijs Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. eonoEMm Regeering trad krachtig op. De Belgische vluchtelingen. Niettegenstaande men reeds lang den oor log had zien aankomen, kwam deze toch rog betrekkelijk onverwacht. De oplettende beschouwer werd er niet door verrast, maar de „man in the street” was er in zijn hart van overtuigd, dut alles op den duur wel geregeld zou kunnen worden. De groote meerderheid var. de Nederlandsche bevol king werd dan ook volkomen verrast door de gebeurtenissen in Serajewo en wat daar op \olgde. Maar toch maakte men’zich niet bizonder ongerust, Oost-Europa wos im mers ver weg en er zou heel wat moeten gebeuren wilde de oorlog naar het Westen overslaan. Hoe zeer verrekenden zij zich. Binnen enkele dagen ups Frankrijk ip oor log gewikkeld met Duuschland en rukten de Duitsche troepen België binnen. Dit plaatste ons nu in een moeilijk parket. Ang stige spanning heerschte er over de vraag of de Duitschers om hun opmarsch te be spoedigen, niet een weg zouden nemen door ons Limburg, of, met andere woorden, onze neutraliteit geschonden zou worden en wy zouden meegesleurd worden in den wereld- brand. Gelukkig werden wy daarvoor ge- paard. Niet in het minst door de i araat- heid van ons leger, dat by Koninklijk Be sluit van 30 Juli 1914 gemobiliseerd was en welks mobilisaüe zeer a lot verloopen was Door de weerkracht van die weeimacht werden wij in die dagen gespaard voor erger. Dit geval wekt in de kringen der Nie- möller-groep beroering, daar ds. Schnei der slechts 42 jaar oud is en zich in een goede gezondheid verheugde. Men ver langt nadere inlichtingen over zijn ver scheiden. Ds. Schneider paste in zijn ge meente indertijd kerkelijke tucht op een Duitsch-Christelijke onderwijzer toe en werd toen uit het Rijnland uitgewezen. Ds. Schneider stond op do lijst van ver volgden, voor wie in de kerken der Nle- möller-groep regelmatig voorbede gedaan werd, no. 1. Niemöller, die no. 2 stond, komt thans op de eerste plaats. Valsche bankbiljetten in een Engelsche gevangenis vervaardigd. Onderhoek had verrassend resultaat. Twee beambten van de gevangenis te Parkhurst (eiland Wight) zijn ontslagen, nadat een onderzoek had aangetoond, dat valsche bankbiljetten, die op het eiland en in het Zuiden van Engeland circuleerden, in de gevangenis werden vervaardigd. De „Daily Mail" meldt hierover o.a.: Tegen een bewaker en enkele gevangenen zal een proces gevoerd worden. Er waren zulke bezwarende bewyzen, dat men het noodig achtte, dat een onderzoek werd in gesteld. Direct werd getelefoneerd naar Londen en een speciaal vliegtuig bracht twee ambtenaren van het departement van binnenlandsche zaken naar Parkhurst, voor het instellen van een onderzoek. Alle bewa kers en gevangenen werden ondervraagd en hun gangen nagegaan. Detectives vonden in de woningen van bewaarders een koperen cliché van een bankbiljet vah 1 pond ster ling, alsmede was-stempels, spec ala inkt soorten en een papiersnyder. In een ccl werden heele stapels gloednieuwe bankbil jetten gevonden. Het complot kwam aan het licht, toen men in de gevangenis aan het zoeken was naar een weggeraakte spe ciale lens, die gebruikt wordt by het foto- grafeeren van pas aangekomen gevange nen. De voorzitter van de Fransche Kaïber en burfeemeester van Lyon, Herriot heeft te Lyon het woord gevoerd tijdens een betooging, welke door de Italianen in Frankrijk was georganiseerd om hem te huldigen. Hij begon met S- 'nneren, dat tijdens de frankrijk en Italië tezamen Europa nieuwe beschav”'- ke de donkej eeuwen hee.lL Vervolger^ <m hij in 1932 van een Italië cr aan de eenheid die zij op dat oogenblik nemen kon. Maar er was één nadeel en dat was, dat de ge- heele handel op die manier stil gelegd werd. Want de sluiting van de beurs duurde veel langer dan men gedacht had. De regeerjng heeft dan ook niet nagela ten in te grijpen door <le beurswet van September 1914, waarby de beurs onder het onmiddellijk toezicht van den minister van Financiën werd gesteld. Toen de beurs op den 9en Februari 1915 heropend werd ble ken de gemoederen voldoende gekalmeerd. I Ook de maatregelen dobr de ministers Treub en Bertling in het begin van den oorlog getroffen om het economische leven te sauveeren dienen hier vermeld te wor den. Met recht mag men de regeering Cort van der Linden een pluim op den hoed ste ken voor haar moedig en krachtig optreden in die benarde dagen. De vluchtelingen. Andere moeilijkheden deden zich in die eerste dagen van Augustus ook voor. Dui zenden vluchtelingen uit België overstroom- den Brabant en Limburg. Zy ontvluchten den oorlog en vonden een liefderijk onde dak bij hun stamgenooten in het Noorden. Maar wat moest men met al die menschen beginnen. Htt bleek ondoenlyk ze by elkaar te laten. Men wist daarom niet beter te doen dan ze over het geheele land te ver spreiden. Van alles werd er voor de Belgen gedaan. Er werden Belgische dorpen ge sticht, er werden comité’s gevormd om hen te helpen, gebouwen voor huisvesting wer den ingericht. Wy herinneren aa i den gre >- ten stroom van.' vluchtelingen, die ook naa> Gouda werd gedirigeerd. Honderden uitg" putte van huis en haard verjaagden kwa- men, velen bepakt en gezakt mot datgene dat zy in de haast hadden kunnen ineene- men, hier aan. Zy werden allereerst onder gebracht in de groote gebouwen van de huidige N.V. Kaasbandel-Maatschappy Gouda en de Sorietoit „Ons Genoegen’’ waar in alleryl slaapgelegenheden werden ingericht, waar zy lust konden vinden en gevoed konden worden. Later W3rdon zij in een vluchtelimfeni amp samengebracht, waarvoor de groote kweekkassen van de aan den Graaf 1 risweg gelegen Snygroen- kweekery van dc N.V. Steensma werden in gericht. In die dagen werd ook hier voor de Belgische vluchtelingen alles gedaan om hen de ellende van den oorlog te doen vergeten. Ook particulieren ontfermden zich over hen en vele Belgen vaneen een gezelli f tehuis by Goudsche famiLes. Ons volk verrichtte in die dagen een aaad van mensehhevend- heid, die het des te meer siert, daar ook voor hen de moeilykheden niet gering wa ren. Zoo verstreken de eerste dagen van den wereldoorlog, een tyd, die niemand die hem r.-.eegemaakt heeft, zal willen terugwen- echen, een tyd ook, waarby ons volk tooi de de moed en kracht te bezitten om aan groot* mceiiykheden het hoofd te bieden, een tyd waarin groote mannen ons volk bestierden onder de leiding van Koningin Wilhilmina. Toen toonde ons volk, dat het nog de kracht van de oude Geuzen bezat en wist het na een korten tyd van spanning alle moeilyk heden te overwinnen. Verre Oosten niet wijzigen zal op aan drang van een andere mogendheid en dat Japan ook niet van ons verlangd heeft, dat wij dat zouden doen. Het is natuurlijk geen geheim, dat de Russische regeering en de samenwerken de FrapschBritsche regecrlngen er tot dusverre niet in geslaagd zijn tot een voor alle partijen bevredigende definitie van den term „Indirecte agressie” te ko men, ofschoon alle drie regeeringen be seffen, dat een indirecte agressie even gevaarlijk als een directe kan zijn en alle drie regeeringen verlangen een be- bevredigende methode te vinden, om tegen die agressie op te treden. Wij moe ten er ons echter wel zeer voor hoeden ook maar den schijn op ons te laden, dat wij inbreuk wiUen maken op de on afhankelijkheid van andere staten en I indien Engeland en Frankrijk het niet met de Sovjet-regeerlng eens zijn’over de definitie van de „indirecte hgressie” j is dat Juist, omdat de formule der Rus- sen, naar onze meenlng, dien schijn wekt. Wij toonen zeker een groot vertrouwen en eenkomst. Sprekende over het Verre Oosten zeide de minister-president: „Ook hier'wil ik zeggen, dat het onze taak niet bevordert, I Run op de banken. Maar ^uist toen men dacht, dat alles goed zou gaan, brak de paniek los. Er ontstond pen geweldige „run" op de banken. Duizen den en nog eens duizenden verdrongen zich voor de loketten van de Nederlandsche Bank teneinde hun papiergeld in te wisselen voor zilver, met het gevolg, dat er een tekort aan .dat metaal ontstond. Ook had de paniek tengevolge, dat men bevreesd begon te worden voor gebrek aan levenmiddelen, zoo- dat overgegaan werd tot hamsteren met alle schadelijke gevolgen van dien. Gelukkig hield de regeering in die moei lijke dagen in begin Augustus, het hoofd koel. De Nederlandsche Bank kon voldoen aan alle aanvragen om papiergeld in te wisselen. Dit bracht al gauw de gemoede ren weer eenigszins tot rust. Ter vervan ging van het schaarsch geworden zilvergeld ging zij over tot uitgifte van zilverbons, die de ryksdaalders en de guldens moesten vervangen en dat ook werkelyk heel effec tief deden. De regeering trof nog een an dere zeer doeltreffende maatregel. By de wet van 3 Augustus 1914 werden de burge meesters gemachtigd, de prijzen van den kleinhandel vast te stellen, met het resul taat dat dit een buitengewoon goeden in vloed cp de verhitte gemoederen had. In die Jagen deed zich iets voor, wat zelden of nooit vertoond is. De vereeniging voor den effectenhandel te Amstedam be sloot de beurs te sluiten. Dit was het ge volg van de panie^, die op de beurs ont staan was. De effecten daalden zienderoogen en de maatregel, die de vereeniging voor den effectenhandel trof, was stellig de beste,

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1939 | | pagina 1