!MÏ
EGEN
B.O.)
!UG?
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle.
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
hebben
BRITSCH ANTWOORD AAN BERLIJN.
Henderson geruimen tijd bij Hitler.
Goering en von Ribbentr-op beiden bij het
onderhoud aanwezig.
Lichtingen onder de
wapenen geroepen.
Het mobilisatiebesluit.
Geen feestelijkheden op
l Koninginnedag.
Z. K. H. Prins Bernhard.
Mobilisatie in België
uitgebreid.
H.M. KONINGIN WILHELMINA VRAAGT
EENDRACHT EN LIEFDE VAN HAAR VOLK.
Neutraliteitshandhaving eischte dezen ingrijpenden
en uitersten voorzorgsmaatregel.
„landgenooten,
Het Koninklijk bezoek aan
Amsterdam uitgesteld.
Engeland en Frankrijk
zullen België’s
neutraliteit eerbiedigen.
No. 20104
Dinsdag 29 Augustus 1939
78e Jaargang.
aan de
UNT SNEE*
o I
/eet zelf niet,
:nd transpireert,
£)e Britsche ambassadeur in Berlijn, sir Nevile Henderson, is gisteravond
om 20 uur 30 op het vliegveld Tempelhof te Berlijn aangekomen. Hij
begaf zich terstond naar de Britsche ambassade en vervolgens naar de
Rykskanselaiy, waar hij door Hitler werd ontvangen.
Voor dat Hendenson de ambassade verliet ontving hij bezoek van den
Franschen ambassadeur.
Bij het onderhoud in de rijkskanselarij, dat geruimen tijd duurde, waren
minister von Ribbentrop, Goering en de tolk Dr. Schmidt aanwezig.
Verwacht wordt dat het Britsche antwoord aan Hitler eerst in den na
middag bekend gemaakt zal worden, nadat minister-president Chamber-
lain en Lord Halifax in Lager- en Hoogerhuis zullen hebben gesproken.
Het schijnt, dat men te Londen wenscht den Rijkskanselier alle gelegen
heid te geven het Britsche antwoord te bestudeeren, alvorens het zal wor
den gepubliceerd.
De inhoud van de rede van Chamberlain zal afhangen van de reactie
van Hitler op de boodschap die hem door ambassadeur Henderson is over
handigd. Ofschoon de toestand uiterst ernstig is, is de deur niet geheel
gesloten voor de mogelijkheid van een vreedzame regeling.
Te Londen is men van meening dat Hitler nog de keuze heeft.
Het besluit om het Parlement voor heden bijeen te roepen is gevolgd
op stappen van Greenwood bij Chamberlain tijdens het bezoek van Green
wood aan den premier.
Vrijwel onmiddellijk na de opening der zitting zullen Chamberlain in
het Lagerhuis en Halifax in het Hoogerhuis verklaringen afleggen. De
duur der parlementsbijeenkomst zal bepaald worden door den toestand.
Alle noodige politieke maatregelen voor het geval een oorlog op handen
mocht schijnen, zijn gereed en zouden in enkele uren ten uitvoer kunnen
worden gelegd.
Deze maatregele voorzien in de instelling van een oorlogskabipet van
omstreeks zeven leden, met een uitgebreider lichaam, dat het departemen
tale werk zal leiden.
Verwacht wordt dat het Britsche antwoord aan Rijkskanselier Hitlei
door alle partijen in beide huizen eenstemmig zal worden goedgekeurd.
Minister-president bevestigt
Zweden’s neutraliteit.
In Zweden zijn de lichtingen 1937 en 1968
gedeeltelijk onder de wapenen geroepen.
De „Social Demokraten”, het orgiaan der
regeering, meldt, dat belangrijke maatrege
len zijn genomen voor de verdediging van
Zweden’s neutraliteit, zooals bewapening
van het eskader te Gothenburg en verster
king van het fort Elfsborg.
Bepaalde categorieën reservisten, o.a.
van de luchtmacht, worden onder de wape-
nén gehouden.
Men verwacht, dat reservisten van de
marine zullen worden opgeroepen.
Een heden gepubliceerd deereet verbiedt
vanaf heden den in- en uitvoer van zekere
goederen. Eventueel kunnen afwijkingien
worden toegestaan. Het invoerrecht heeft
o.m. betrekking op koffie, cacao en eenige
specerijen. Onder de talrijke goederen,
waarvan de Uitvoer zonder vergunning is
verboden, bevinden zich graan, paarden,
vee, vleesch enz.
De minister-president van Zweden, Hans-
Staatsblad no. 186 bevat een Ko
ninklijk Besluit van 28 Augustus,
waarbij uit overweging, dat de ont
wikkeling van den internationaal-po-
litieken toestand de noodzakelijkhein
teweegbrengt, de zee>- en landmacht
op voet van oorlog te brengen, is be
paald, dat met spoed in werkelijken
dienst zullen worden geroepen de
laarvoor in aanmerking komende ge
wone dienstplichtigen van zee- er.
landmacht, het personeel der Konink
lijke marine-reserve, het reserve-pe -
soneel der Koninklijke landmacht, de
niet in werkelijken dienst zijnde vrij
willigers en het voor de gemobiliseer
de strijdmacht bestemde burgerper
soneel.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
heeft in overleg met de Commissarissen der
Koningin in de verschillende provincies, de
burgemeesters verzocht alles in het werk te
stellen dat op 31 Augustus alle feestelijk
heden ter viering v*an den verjaardag van
H. M. de Koningin achterwege blyven.
Duitschland dit byna zeker zal weigeren.
Inplaats daarvan echter zou de Britsche
antwoordnota, zoo wordt aangenomen,*op
directe besprekingen tusschen Berlyn en
Warschau in een kalme atmosfeer aandrin
gen.
Indien deze directe besprekingen met suc
ces bekroond zouden worden, dan, zoo zou
de nota verklaren, zou Engeland bereid zijn
de algemeene problemen, die Hitler naar
voren heeft gebracht, zooals ontwapening,
koloniën, commercieele en financieele paci
ficatie, te onderzoeken. Het feit, dat er ge
wag gemaakt is van het financieele aspect,
doet vermoeden, dat Engeland bereid zou
zijn om Duitschland by te staan by het
overschakelen van zijn economie, die thans
op een oorlogsleest geschoeid is, naar één,
gebaseerd op den vrede als een deel van
Europeesche New Deal, wanneer eenmaal
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31. GOUDA
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoor^».
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef
Interc 3745. Postrekening 48400.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de
bezorging por looper geschiedt. Franco per post per kwataal 3.16.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkringj
1—5 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.56. elke regel meer 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den Drüs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.05, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 hooger,
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureaus en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingex by contract tot zeer gereduceerden
prijs Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
in
politieke kringên te Brussel den indruk, dat
men den toestand weliswaar als ernstig
doch geenszins als hopeloos beschouwt.
Niettemin heeft de regeering het wensche-
lyk geacht eenige nieuwe militaire maat
regelen af te kondigen. Daarmede is de z.g.
fase B in werking getreden, nadat de bij
fase A voorziene maatregelen in den nacht
van Zaterdag op Zondag geheel hun beslag
hadden gekregen. Hierbij zij opgemerkt, dat
de Belgische mobilisatie is ingedeeld in vjjf
fasen. Thans is men aan de tweede fase toe
In de kabinetsraad heeft minister-presi-
dent Pierlot, die, naar men weet, tevens mi
nister van buitenlandsche zaken is, een
overzicht gegeven van de internationale si
tuatie, zooals zij zich op dit oogenblik laat
aanzien. De minister van landsverdediging,
generaal Denis, bracht verslag uit over de
militaire maatregelen, die tot op heden door
het mobiliseeren van een zeker aantal een
heden werden genomen. De ministers van
landbouw, van landsverdedigdng en van eco
nomische zaken werden gemachtigd de noo
dige maatregelen te nemen om het binnen-
halen van den oogst te vergemakkelijken.
Naar wij vernemen zal er te dien einde
toe overgegaan worden, werkloozen uit de
steden naar liet platteland over tc brengen
om de boeren by het oogsten te’ assisteeren,
terwijl men In bepaalde streken des "lands
tevens een beroep zal doen op de hulp van
het leger.
De minister van arbeid stelde den raad
maatregelen voor betreffende afwijkingen
Benoemd tot Adjudant in b. d.
van H M. de Koningin.
Bij Kon. Besluit van heden is Z. K.
H. Prins Bernhard der Nederlanden
benoemd tot adjudant in buitenge
wonen dienst van H. M. de Koningin.
Prins Bernhard is werkzaam gesteld
by het alg. hoofdkwartier ter be
schikking van II. M. de Koningin.
'Hedenmorgen om 12 uur heeft de
Pi'ins, vergezeld van Majoor Phaff,
adjudant van H. M. de Konin-
zijn opwachting gemaakt bij den
opperbevelhebber van Leger en Vloot
t Bmtehant-Generaal O. H. Reynders.
Het Britsche antwoord op Hitler’s bood
schap, zou geen enkele hoop op pacificatie
bieden ten koste van Polen, doch wel Hit
ler aanmoedigen, een vriendschappelijke
regeling met Warschau te zoeken en als een
prikkel om den vrede te verzekeren zou het
Britsche antwoord Engeland’s bereidheid
hebben laten doorschemeren om de wijdver- 1
takte algemeene problemen, die Hitler in
zijn boodschap van Vrjjdag aan Londen aan
roerde, te discuteeren. Aldus meldt United
Press uit Londen.
De Britsche nota zou verder de hoop uit
spreken, dat een vreedzame oplossing van
het Duitsch-Poolsche geschil nog mogelyk
is. Opnieuw wordt Engeland’s onwrikbaar I
besluit om zyn verplichtingen tegenover I
Polen loyaal te vervullen, herhaald.
Het idee om een Duitsch-Poolsch bestand
van verscheiden maanden voor te stellen is
blijkbaar opgegeven, omdat het Britsche het Duitsch-Poolsche conflict uitgeschakeld
kabinet tot de conclusie is gekomen, dat zal zijn.
België is op het oogenblik bezig, sedert
eenigen tijd internationaalrechtelijk een
zelfde zelfstandige positie te gaan innemen
als Nederland reeds deed.
Thans in de tweede fase.
Na gehouden kabinetsraad heerschte
H. M. de Koningin heeft Maandagavond de volgende rede tot Haar volk
gehouden
Qp het ernstige uur waarop wy ons verplicht hebben gezien maatregelen
te nemen om land- en zeemacht op voet van oorlog te brengen, is het
niy een behoefte een woord tot U allen te richten.
De toestand is ernstig.
Niet in dien zin, dat alle hoop op een vreedzame oplossing tusschen de
betrokken mogendheden als vervlogen zal moeten worden beschouwd. De
besprekingen zyn nog niet afgebroken, en zoo lang er geen breuk is, is met
gebleken dat de vrede moet wijken voor den oorlog.
Maar wel moet de toestand als ernstig worden beschouwd in dien zin,
dat helaas ernstig rekening moet worden gehouden met de mogelijkheid
dat een conflict zal uitbreken.
Mocht deze afschuwelijke mogelijkheid werkelijkheid worden, niettegen
staande alle pogingen die zijn en worden gedaan om de wereld voor een
ramp zonder wedergade te bewaren, dan zal Nederland in dat conflict naar
alle zijden en met inspanning van alle krachten en middelen waarover ons
land beschikt, een strikte onzijdigheid in acht nemen en handhaven. Ik
bevestig dit in de onderstelling en het vertrouwen, dat geen der strijdende
partijen Nederland in den oorlog zal willen betrekken. Unze zelistandig-
heidspohtiek, bij voortduring en met nauwgezetheid gevolgd, heeft niemand
aanleiding kunnen geven, daartoe over te gaan.
Neutraliteitshandhaving eischt de mogelijkheid, aan den wil tot on
zijdigheid de vereischte krachten te kunnen bij zetten. Ten einde daartoe
tijdig bereid te zijn, heeft de Regeering heden gemeend niet langer te
mogen wachten met het nemen van den uitersten voorzorgsmaatregel. Zy
heeft dien zoo buitengewoon ingrijpenden maatregel zoo lang mogelijk
uitgesteld, doch meent dat nu de tyd gekomen is hem te nemen, ten einde
tydig paraat te zyn. In alle duidelijkheid wensch ik hierbij te doen uit
komen, dat Nederland zich van geen enkele zijde bedreigd behoeft te ge
voelen. Het geldt hier een voorzorgsmaatregel, waarvan de uitzonderlijke
omvang door de nu eenmaal heerschende uitzonderlijke omstandigheden
wordt gewettigd.
Ook indien mocht blijken, wat wij allen vurig hopen, dat ons besluit
overbodig zou zijn geworden, dan nog zal een ieder moeten erkennen, dal
Nederland tegenover zichzelf zoowel als naar buiten een plicht heeft ver
vuld waarvan verzuim, gelet op de thans bestaande verhoudingen, nalatig
heid zou zijn geweest.
Ik twijfel niet of gy staat allen om Uwe regeering geschaard, bereid
om haar te schragen, eendrachtig en vastberaden.
Ten volle vertrouw ik dat leger en vloot onder alle omstandigheden hun
plicht zullen doen.
Allen moeten wy nu het hoofd koel houden en zonder ons tev laten ver
ontrusten opgewekt en nauwgezet doen wat onze plicht is. Niet alleen naar
leger en vloot gaan thans myn gedachten uit. Ik denk ook aan die velen
in Ryksdienst die in deze dagen van spanning voor een zware taak worden
gesteld.
In het bijzonder gaan mij ter harte de tallooze gezinnen, die echtgenoot,
vader of zoons moeten afstaan en ik geef my ook rekenschap van de groote
materieele moeilijkheden die dit voor zoo heel velen meebrengt.
Maar evenzeer weet ik, dat de Nederlandsche vrouwen in volle berusting
en Godsvertrouwen bereid zyn de offers die het vaderland van hen vraagt
te brengen.
Allen te zamen moeten wy vooral in een tijd als deze blijk geven door
drongen te zijn van een geest van eendracht en liefde tot den naaste, waar
door alleen het ons mogeljjk zal zyn de lasten die ons worden opgelegd
gezamenlijk en voor elkander te dragen.
Naar wij vernemen zal in verband
met de tijdsomstandigheden het be
zoek van H. M. de Koningin aan de
hoofdstad niet doorgaan.
kabinet tot de conclusie is gekomen, dat
op de wet inzake de betaalde verlofdagen
in speciale gevallen, welke betrekking heb
ben op de landsverdediging en van de ravi-
tailleering van de bevolking. De minister
van openbaar onderwys bracht verslag uit
over de maatregelen, welke getroffen zullen
worden om de kunstschatten van de natio
nale musea te beveiligen.
De minister van Justitie heeft twee
wetsontwerpen aan de goedkeuring van den
raad voorgelegd; in de eerste worden de
rechtbanken gemachtigd termijnen vai
respyt te verleenen tydens de huidige om
standigheden, in het tweede gedurende den
oorlogstijd iedere vervolging in burgerlijke
en handelszaken tegen gemobiliseerde bur
gers te verbieden.
De minister van Volksgezondheid ten
slotte diende twee ontwerpen besluitwetten
in, waarvan de eerste de oprichting regelt
van het Centraal Comité, dat de rol zal heb
ben te vervullen van orgaan voor hulpver
lening aan krijgsgevangenen; de -tweede
besluitwet regelt de oprichting van een In
lichtingsdienst, bepaalt bij art.' 77 van de
intern, overenkomst van Genève van 27 Juli
1929. Vergissen wy ons niet dan heeft dit
artikel betrekking op het identificeeren van
zoekgeraakte soldaten e.d.
Verklaring der ambassadeurs.
Bblga meldt uit Brussel: Koning Leo
pold heeft audiëntie verleend aan den Brit-
schen en aan den Fransche ambassadeur, die
tegenover den koning de houding van En
geland en van Frankryk tegenover België
hebben uiteengezet ingeval een conflict in
Europa niet vermden zou kunnen worden.
De ambassadeurs hebben plechtig ver
klaard, dat indien België in het veronder
stelde geval zyn neutraliteit handhaaft, de
Britsche en de Fransche regeering vastbe
sloten zyn overeenkomstig hun traditioneele
politiek, deze te eerbiedigen.
Deze verklaring veronderstelt, dat de
neutraliteit van België geëerbiedigd zal
worden door alle andere mogendheden.
Frankryk en Engeland zullen natuurlijk
trouw blyven aan de door hen aangegane
garantieverlpichtingen.
Een soortgelijke verklaring van Frank
rijk en Engeland met betrekking tot de Ne
derlandsche neutraliteit is niet noodig, aan-
geizen internationaalrechtelijk de positie
van Nederland geheel anders is dan die van
België. Engeland en Frankrijk hebben nooit
de zelfstandigheid en neutraliteit' van Ne
derland gewaarborgd, gelijk dit wel met
België van den aanvang af het geval is
geweest.
