>75
6
Duitschland maakt zijn eischen bekend.
r
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle,
nieuwerkerk, OUDERKERK, OUDEvVATER, reeuwijk, schoonhoven, stolwijk waddinxveen, zevenhuizen,
enz.
DANZIG THANS DUITSCH GEBIED.
DAGORDER VAN HITLER.
1610.-*
I
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
1
2
Frankrijk en Engeland
komen hun
verplichtingen na.
Duitsche voorstellen door niet verschijnen der Polen
verworpen geacht.
Alle telefoonverbindingen
met Engeland verbroken.
De Poolsche Regeering
herinnert Engeland aan het
gegeven woord.
Sosnkowski Poolsch opper
bevelhebber.
De Duitsche Rfjksdajr bijeen
Vliegverbod bpven Duitsch
gebied.
No. 20107 Vrijdag 1 September 1939 77e Jaargang
4-30~5
le.
Hitler.
EKERING
;sche
hart en twee jaar lang moest hij het bed
r t
Romancers
„Othello”;
De
zyn
ring en Himmler aan Polen heeft hij ver
schelden malen met hen gejaagd. Hij Is
ook de brldgepaUher van Göring tegen
president Mosclckl en Smigly Rydz ge
weest.
op regeeringstqestellen. Bij overtreding I ken op slechts een centimeter van zijn
-hart en twee jaar lang moest hij het bed
houden. Hij is nu echter geheel hersteld.
Sosnkowkski is .verscheiden malen mi
nister van oorlog geweest en is een ver-
documenten. Ribbentrop heeft het Du(t-
sche standpunt zoo grondig tegenover
Henderson uiteengezet, dat een schrifte
lijk antwoord op de mededeelingen van
Londen niet noodig wordt geacht.
1914
Jofdfilm:
ITON MAC. LANE,
KENT en HARRY CARE)
in
PANTSERDE AUTO
sensationeel Avonturen.
Geweldige actie,
tis Fietsenstalling,
rée vanaf 25 cent.
I populaire voorstelling
'oor ieder 25.40 en 60 ct,
>CHTEND«10.30 (3 Sept.) j
■ootste succesfilm met
EDDIE CANTOR
i komt naar Filmitid
ang i ede rem leeftijd,
•ée 25-30 en 40 cent.
\G 2 UUR MATINEE
iederen leeftijd met
.ALI-BABA1*
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31. GOUDA
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef
Interc 2746. Postrekening 48400.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar'de
bezorging per Ipoper geschiedt. Franco per post per kwataal 8.15.
ijndo 10 °/0
3 premiën,
uitbetaald I
In de vergadering van den Franschen mi
nisterraad, welke in het Elysée bijeen is,
hebben minister-president Daladier en de
minister van buitènjandsche zaken, Bonnet,
een uiteenzetting geghjn van den interna
tionalen toestand.
De raad heeft eenstemmig besloten de
'verplichtingen van Frankrijk na te leven.
Daladier voert voortdurend besprekingen
met andere ministers en met militaire auto
riteiten.
De Britsche regeering heeft medegedeeld,
dat wanneer de houding 'van Duitschland
in de Dagorder van Hitler oorlog beteekent,
Groot-Brittannië nog eens met nadruk ter
kennis brengt dat het besluit om Polen hulp
te verleenen, vast staat. Niets kan Frank
rijk en Engeland weerhouden om hieraan
niet onwrikbaar vast te houden.
Thans geen ander middel dan geweld tegenover geweld
J{ykskanselier Adolf Hitler heeft hedenmorgen een dagorder tot de
Duitsche weermacht gericht, waarin de Führer o.m. zegt:
Polen heeft de vreedzame regeling afgewezen en eeh beroep op de
wapenen gedaan.
De Duitschers in Polen worden vervolgd. De Duitsche grenzen zijn
geschonden. My blijft geen ander middel óver dan geweld te stallen tegen
over geweld.
De Duitsche weermacht zal den strjjd met harde vastberadenheid voeren.
Ik verWacht dat iedere soldaat zijn plicht zal doen voor ons Volk en
ons Rijk.
Myn Führer, seinde hij Hitler, ik heb
juist de grondwet van den staat, 4e hereeni-
ging van Danzig met het Duitsche rijk be-
Donderdagavond zijn alle telefoonver
bindingen van Engeland met liet buiten
land en de schepen ter zee verbroken.
De postmaster-general heeft verder ter
kennis gebracht dat gedurende den hul
digen buitengewonen toestand bij de
verzending van telegrammen aanzien
lijke vertraging kan ontstaan als gevolg
van de groote drukte bij den telegraaf
dienst.
Met ingang van 7 uur Donderdagavond
is censuur ingesteld voor alle uitgaande
mededeelingen uit Engeland.
Het Britsche kabinet is Vrijdagochtend
bijeengekomen oirf den internationalen
toestand te bestudeeren.
Als maatregel van defensie is het in
Engeland verboden iedere buitensporige
hoeveelheid voedsel te koopen. Niemand
mag vo:r meer dan een week voorraad
inslftah. Dit heeft geen betrekking op de
vóórraden van handelaren, welke op ge
wone wijze zijn aangeschaft, doch de
verkooper is wel strafbaar, wanneer hij
redelijkerwijs kon veronderstellen, dat de
kooper een buitensporige hoeveelheid in
sloeg.
De burgerluchtvaart in het geheele
Vereenigd Koninkrijk is drastisch be
perkt, ook de lijnen, welke door het mi
nisterie van luchtvaart waren aange-
kondigd.'
Het bevel, dat beperkingen oplegt aan
de burgerluchtvaart verbiedt o.m. het
vliegen over zekere gebieden, het vliegen
tusschen zonsondergang en zonsopgang,
het maken van luchtfoto’s, terwijl hel
luehtroutes, corridors voorschrijft en
landingsplaatsen aangeeft voor burger-
vliegtuigen, die boven Engeland kom<i
of daar vandaan vertrekken, de hoogte
waarop gevlogen-Jfioet worden, de docu
menten, die de vliegtuigen behalve de
normale bij zich moeten hebben en die
bijzonderheden moeten vermelden over
de bemanning, de passagiers en de mee
gevoerde lading.
Zooals wij gisteren nog in een deel van
onze oplaag konden meldden is de ge
heele Britsche vloot en ook de luchtvloot
thans gemobiliseerd.
De hulp van Frankryk en Engeland
ingeroepen.
De corr. van Reuter verneemt uit Lon
den dat de Poolsche gezant te Londen
heden een- bezoek heeft gebracht aan
Lord Halifax om hem in kennis te stel
len van de Duitsche agressie van heden
morgen. Hij wees op den oorlogstoestand
die thans is ingetreden en riep namens
zijn regeering de hulp van Engeland en
Frankrijk in.
Het oogenblik is aangebroken waarnaar
gij 20 jaren reikhalzend hebt uitgezien. Van
af heden maakt gy weer deel uit van Groot-
Duitschland. Vanmorgen wappert van alle
gebouwen, ook van de voormalige Poolsche
kantoren en huizen, de Duitsche hakenkruis
vlag. Het luiden van de kerkklokken, ook
van de Mariakerk, verkonden het groote
nieuws.
Iedereen dankt in dit uur den Führer, die
dit alles tot stand heeft gebracht. Het
Duitsche Rijk dankt u allen voor uw hulp.
Wij zweren trouw aan onzen Führer. Heil
Goering’s jachtgenoot en
bridgepartner.
Generaal Kasimir Sosnkowski zal-be
last worden met het opperbevel over het
Poolsche leger. Hij is de plaatsvervanger
van maarschalk Smigly Rydz en houdt
zich gaarne op den achtergrond.
De kleine 57-jarige generaal met zijn
kortgeknipt grifs haar is, evenals de
meeste andere Poolsche leiders, in den
oorlog lid van het Poolsche legioen ge
weest. Van zijn jeugd af was hij met
Pilsoedski bevriend. Toen deze groote
Poolsche patriot het verzet tegen Rus
land organiseerde vormde Sosnowski het
bataljon der scherpschutters.
Tezamen met Pilsoedski heeft hij an
derhalf jaar in Maagdenburg gevangen
gezeten. Hij werd evenals Pilsoedski ge
arresteerd, toen de Duitschers van de
poolsche legionnaires, die op het Duitsch
Oostenrij ksche front streden, eischten,
dat zij den eed van trouw aan keizer
Wilhelm en keizer Franz Josef zouden
afleggen.-De Poolsche leiders‘waren van
oordeel, dat, indien zij dat deden, er van
een Poolsche onafhankelijkheid geen
sprake meer zou kunnen zijn.
Na den oorlog was Sosnowski in den
strijd tegen de bolsjewiki chef van den
genefalen staf. Toen Pilsoedski zijn coup
te Warschau ondernam, met steun van
een gedeelte van het leger, wilde Sos
nowski hem helpen, maar zijn officieren
weigerden mede naar Warschau te gaan.
Sosnkowski trachtte toen een einde aan
zijn leven te make^, de kogel bleef ste-
De Mükskanselier heeft hierop telegra-
isch gouwleider Forster zij'n grooten dank
overgebracht en zyn vreugde uitgesproken
over den terugkeer van Danzig naar Groot-
I „11 Ar, „1.1
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tót den bezorgkringj
1—5 regels 1.80, elke regel meer 0.2S. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
L5 regels 1.55. elke regel meer f 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prïïs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 14 regels 2.05, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 hooger
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureau* en oaze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceirden
prijs Groote letters, en randen worden berekend naar plaatsruimte.
STRIJD TOT HET UITERSTE.
HERM. GOERING OPVOLGER
HITLER.
De Duitsche Rijksdag is hedenmorgen
om io uur bijeengekomen om den Führer
gelegenheid te geven zijn houding nader
uiteen te zetten.
in a een inleiding waarin Hitler het ge-
oeuxue van iieuemiiuigen neeit uiteen
gezet, en nij nog eens er op nau gewezen
uaL ruien ae geiegcnneid neeit laten
voorbijgaan om lol oen vieaenevende op-
lusoiiig te komen, zciae ae r uiirei„ik
neb lieden net veiagrijs weer aangetrok
kén en ik zweer uat ik net met zaï uit
trekken alvorens:
i. ae kwestie Danzig is opgelost;
z. tusschen Polen en Duitschland een
vredeiicwmde en goede samenwerking is
tot staira gekomen.
Indicn dit met kan met de regeering
aie tnans aan het bewind is, aan met
een andere regeering aie wel bereia is te
erkennen aat een goede samenwerking
tusschen beiae ianaen noodzakehjk is.”
Hitler deelde ten slotte mede, dat in
dien hem iets mocht overkomen en hij
er met moer zijn zal. veldmaarschalk
Heimann Goring hem zal opvolgen. In-
aien deze onverhoopt ook mocht uitval
len zal nij woraen opgevolga door Dr.
Rudolii Hess. Mocht ook aeze in den
strijd vallen dan zal een commissie uit
den Sen&at den bekwaamsten of wel
dappersten als opvolger kiezen.
treffende, onderteekehd, en daarmede van
kracht verklaard. De wet wordt genoemd:
„grondwet van den staat der vrye stad Dan
zig, de hereenigiiïg met het Duitsche rijk
betreffende, van 1 Sept. 1939.” Tot ophef
fing van den dringenden nood van volk en
staat der vrije stad Danzig vaardig ik de
volgende grondwet voor den staat af:
Art. 1. De grondwet van de vrije stad
Danzig is met directen ingang opgeheven.
Art. 2: Alle bevoegdheden en het uit
voerende bestuur worden uitsluitend uit
geoefend door het staatshoofd. -
Art. 3: De vrye stad Danzig vormt met
directe inwerkingtreding met haar gebied
en haar volk een deel van het Duitsche ryk.
Art. 4: Tot de definitieve bepalingen
.over de invoering van het Duitsche ryks-
recht door den Führer, blijven de gezamen
lijke wettelijke bepalingen uit de grondwet,
zooals zy' op het oogenblik van de uitvaar
diging van deze grondwet van den staat
gelden, van kracht. I
Ik verzoek u, myn Führer,^fn naam van
Danzig en zyn bevolking, aan deze „grond
wet van den staat” uw toestemming te ge
ven en by rykswet de her-inljjving bij het
Duitsche rijk te voltrekken. In toegewijd-
neid betuigt Danzig u, myn Führer, onver
gankelijke dankbaarheid en eeuwige trouw.
Heil u, myn Führer.
De verklaring van Rykskanselier Hitler, dat hij het niet ver
schijnen van een gevolmachtigd vertegenwoordiger van Polen om te Ber
lijn op de basis van de Duitsche eischen te komen onderhandelen, be
schouwt als een verwerping van de Duitsche voorstellen, is gevolgd door
een aansluiting van Danzig bjj het Duitsche Rijk.
Gouwleider Forster heeft te Danzig, nadat de noodige formeele maat-*,
regelen waren getroffen, waarby Danzig by het Duitsche Rijk wordt'
ingelyfd, de volgende proclamatie tot de bevolking gericht:
Proclamatie van Gouwleider Forster.
De Vrije Stad Danzig keert op grond
van haar zuiver Duitsch karakter, alsmede
den eensgezinden”'wil van haar bevolking,
onmiddellyk naar het Duitsche ryk terug-
2e. Het gebied van den z.g. Corridor,
dat van de Oostzee tot aan de lyn Marien
werder Graudenz Kulm Bromberg
met inbegrip van deze steden) en dan on
geveer ten Westen naar Schoenlanke-loopt,
zal zelf beslissen over zijn toebehooren tot
Duitschland of tot Polen.
3e. Te dien einde zal in dit verband een
stemming gehouden worden. Stemgerech
tigd zijn alle Duitschers, die op den Isten
Januari 1918 in dit gebied woonden, of tot
op dezen dag daar werden geboren, en ins
gelijks alle qp dien dag in dit gebied wo
nende of tot op dezen dag daar geboren
Polen, Kasjoeben enz. De uit dit gebied
verdreven Duitschers keeren voor het uit
brengen van hun stem terug.
Ter verezekering van ’een objectieve
stemming, benevens tot waarborging van
de daartoe noodzakelijke, omvangrijke voor
bereidende werkzaamheden, wordt het ge
noemde gebied, evenals dat met het Saar-
gebied het geval was, geplaatst onder een
onmiddellyk te vormen internationale com
missie, die door de vier groote mogend
heden Italië, de Sovjet-Unie, Frankrijk en
Engeland gevormd wordt. Deze commissie
oefent alle souvereine rechten in dit gebied
uit. Te dien einde moet dit gebied binnen
een overeengekomen, zoo kort mogelyken
termijn door de Poolsche militairen, de
Poolsche politie en de Poolsche autoriteiten
ontruimd worden.
4e. Van dit gebied blyft uitgezonderd
de Poolsche haven Gdynia, die principieel
Poolsch souverein gebied vormt voor zoo
ver zij zich territoriaal beperkt tot de
Poolsche nederzetting. De nadere grenzen
van deze Poolsche havenstad zouden tus-
j schen Duitschland en' Polen moeten worden
vastgelegd en zoo noodig door een inter
nationaal scheidsgerecht voorgesteld wor
den.
5e. Om den noodzakelyken tyd voor de
vereischte omvangrijke werkzaamheden ter
uitvoering van een rechtvaardige stemming
1 te garandeeren, zal deze stemming niet
plaats vinden voordat twaalf maanden ver-
lo'open zyh.
6e. Ten „einde gedurende deze periode
Duftschland'zjjn verbinding met Oost-Prui-
sen en Polen zijn verbinding met de zee on
beperkt te waarborgen, worden straatwegen
en spoorwegen aangewezen, die eén vrij
transitoverkeer mogelyk maken. Hierbij
zouden slechts die rechten mogen worden
geheven, dift voor de instandhouding der
verkeerswegen en voor het verrichten der
transporten poodzakelyk zyn.
7e. Over de vraag tot welken staat het
gebied zal behooren, beslist de eenvoudige
meerderheid der uitgebrachte stemmen.
Duitschland.
De zestien eischen van Hitler.
Zooals wy hierboven reeds zeiden, heeft
p dow ^et n*et verschijnen van een
!an°i l i gev°lmachtigde die meV Duitsch-
sun moeten onderhandelen, «zyn voorf-
?en aIs verworpen beschouwd.
zestien voorstellen zooals die thans
gepubliceerd, luiden als volgt:
Bij verordening van den Duitschen
rijksmlnister voor de luchtvaart en op
perbevelhebber van het luchtwapen
wordt met Intrekking van alle vroegere
I verordeningen het geheele luchtverkeer
met binnen- en buitenlandsche vliegtul-
gen over Duitsch gebied onmiddellijk
verboden.
j Deze verordening is niet van toepas-
I sing op vliegtuigen, die in dienst van de
I Duitsche weermacht gebruikt worden en
op regeeringstqestellen. Bij overtreding
stelt men zich bloot aan het gevaar van
beschieting.
I Donderdagavond omstreeks halftien
heeft de Britsche ambassadeur een be-
zoek aan de Wllhelmstrasse gebracht woed jager. Tijdens de bezoeken "van Gö-
waar hij door Von Ribbentrop werd ont- ------ -
vangen. Tien minuten later verliet hij
•het ministerie. Men gelooft, dat het zijn
doel was, kennis te nemen van de in
den loop van den avond gepubliceerde
GOlimiE (01 KAM.
8e. Om na de ten uitvoer gelegde stem
ming onverschillig hoe deze moge uit
vallen de veiligheid van het vrye ver
keer van Duitschland met zijn provincie
DanzigOost-Pruisen, en aan Polen zijn
yerainliHng met de zee, te garandeeren, zal,
in g|eva\het aan de stemming onderworpen
gebied aan Polen komt, Duitschland een er-
territoriale verkeerszone, ongeveer in de
richting ',.van BuetowDanzig, resp. Dir-
sohau, gegeven worden voor het aanleggen
van een viersporige spoorlyn.
Deze weg en deze spoorly'n zullen zoo
aangelegd worden, dat de Poolsche verbin
dingswegen daardoor niet worden geraakt,
d.w.z. dat” de Poolsche verkeerswegen of
over de zone heen of daaronder door loo-
pen. De breedte van deze zone wordt vast
gesteld op 1 K.M.; zy vormt Duitsch sou
verein gebied. y
Wanneer de stemming ten gunste van
Duitschland uitvalt, krijgt Polen voor het
vrije en, onbeperkte verkeer Aaar zyn haven
Gdynia dezelfde rechten op e\n gelyke ex-
terrftoirale weg-, resp. spoorwègve
als waarop Duitschland recht zou
9e. In geval de Corridor aan het Duit-
Bche*rijk terugkomt, verklaart dit zich be
reid met Polen een bevolkingisuitwisseling
in zoodanigen omvang uit te voeren, als
waarvoor dé Corridor geschikt is.
10e. De eventueele dpflr Polen gewensih-
te speciale rechten in de haven van Danzif
zouden paritair uitgewisseld worden met
gelijke rechten van Duitschland in de haven
van Gdynia.
lie. Om in dit gebied elk gevoel van
een bedreiging aan beide kanten uit den
weg te ruimen, zouden Danzig en Gdynia
het karakter van zuivere handelssteden
krijgen, d.w.z. zonder militaire Inrichtingen
en m litaire versterkingen.
12e.:’ Het schiereiland Hela, dat, overeen-
komstipi de stemming, ofwel aan Polen of
wel aan Duitschland zou komen, zou in elk
geval eveneens gedemilitariseerd moeten
worden.
13e. Aangezien de Duitsche Rijksregee-
ring de scherpste grieven heeft tegen de
Poolsche behandeling der minderheden en
de poolsche regeering harerzijds meent ook
grieven tegen Duitschland te moeten oppe
ren, verklaren beide partyen zich er mee
accoord, dat deze grieven worden voorge
legd aan een internationaal samengestelde
commissie van onderzoek, welke tot taak
Weft alle grieven over economische en pliy-
sicke benadeelingen/ benevens over andere
terroristische handelingen te onderzoeken.
Duitschland en Polen verplichten zich
alle sedert 1918 eventueel vóórgekomen
economische en andere benadeelingen der
vederzijdsche minderheden te herstellen,
respectievelijk alle onfeigeningen ongedaan
te maken, of voor deze en andere ingrepen
ir het economische leven de betrokkenen
volkomen schadeloos te stellen.
14e. Om den in Polen‘verblijf houdenden
Duitschers evenals den in Duitschland ver
blijf houdenden Polen het gevoel van inter
nationale rechteloosheid te ontnemen en
hun vooral de zekerheid te waarborgen, dat
zU niet kunnen worden opgeroepen vooi
handelingen, résp. voor diensten, die on.
vereenigbaar zijn met hun nationale gevoel,
komen Duitschland en Polen overeen de
rechten der wederzijdschö minderheden
doof de meest omvattende en bindende over
eenkomsten te waarborgen, ten einde dezen
minderheden het behoud, de vrije ontwikke
ling en de actieve uiting van haar volks
aard te waarborgen, en haar te dien einde
met name de door haar nootzakelijk geach
te organisatie toe te staan. Beide partijen
verplichten zich de leden den minderheid
niet voor den militairen dienst op te roepen
15e. In geval van een overeenkomst op
den grondslag van deze voorstellen verkla
ren zich Duitschland en Polen bereid de on-
middelïyke demobilisatie van hun strijd
krachten te bevelen en ten uitvoer te leg
gen.
16e. De ter bespoediging va« de boven-
stoande overeenkomsten vereischte ventere
maatregelen worden tusschen Dnitschlann
er. Polen gemeenschappelijk overeengeko.
men.
en IB
nt MO Orgt,lape| ^;e
Berichten; 6.30 m’™
kunsten; 6.60 Gr,J?
ender; 7.05 Caused, 5
kNP; 7.W Bericht.,, 4'
Causer,e „De
8— Pianovoonlraeht.
teestelyk leven in
on solist; 9.30 Radios
est! 10.30 Berichte, AS’
H- GrmS
k (gr.); 11.55-12 en,,
301.5 M. Algenttn
gd door den KRO:
ofoon, (om 8.15 BoUta.
1; 11.30 Bjjbel,ch, cauW|:
12.15 Gramofoon- 19m
Six (12.50—1 en 1.20-1,30
50 Gramofoon; 2— rj]q
Gramofoon); 3.45
KRO-Melodisten en solist
en tuinbouw-causerfe, u
7Berichten; 7.15 Cau-
aart in Indië”; 7.35 Giw
:hten ANP; 8.15 KRO-or.’
KRO-Melodisten en solist-
i; 9.30 Declamatie; 9,51)
’oordracht; '10.30 Berfchta
.ajos Veres en zyn orkeü
on.
•E GOUDÏ
ilZOEN 1939-1940
|dag 1 t.m. Dinsdag 5 Sept.
5 Dagen
MONE SIMON en
MES STEWART in
✓ENDE HEMEL
eldberoemde en machtige
filmwerk
MONTMARTRE
zyn have
rertli.Tr/,
jrbinding
lebben.
