bek
PLEIN 1
CHEN ZHORKTElf
Vals
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN,
No. 20131
NIEUW DUITSCH-RUSSISCH VERDRAG.
DE LAATSTE UREN VAN WARSCHAU.
Vrede of totale oorlog
„Tijd voor vrede in het Westen”.
Nieuw aanschijn van het
Europeesche Zuidoosten
Overeenstemming bereikt over grensregeling
en handelsverkeer.
landel
d Gravet
Er zouden ongeveer 16.000 soldaten en 20.000 burgers
gewond zjjn.
Dè herziening van de
Amerikaansche
neutraliteitswet.
Verdrag tusschen USSR
en Estland.
HOE DE DISTRIBUTIE ZAL WERKEN.
Nota aan de beide Kamers der Staten-Generaal over de
genomen en te nemen buitengewone maatregelen
op economisch gebied.
Vrjjdag 29 Septembêr 1939 78e Jaargang
t halen I
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feéstdagen
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de
bexorging per looper geschiedt. Franco per post per kwatdal 8.15.
enz.
wederkeerigen
vrlende mogendheden, erop richten
I rijwielstalling.
te passen aan de nieuwe situatie.
te
ELEFOON 331«-
I.. 22 Jü
lographie voort-
- zoo hebben w|j
US, zoo rijk van
neesterwerk van
lotoff tot een overeenstemming gekomen.
Als resutaat der onderhandellngen zijn
de volgende overeenkomsten ondertee-
kend:
icgccuugcu muilen uatuutu
haar gemeenschappelijke bemoeiingen,
eventueel in, overleg met andere be-
vrlende mogendheden, erop richten om
dit doel zoo spoedig mogelijk te bereiken.
De grenslijn.
De Dultsch—Russische grenslijn begint
aan het zuidelijke punt van Lltauen,
De Duitsche minister van Bultenland-
sche Zaken Is hedenmiddag per extra
vliegtuig naar Berlijn teruggekeerd. a
Te voren had Von Ribbentrop een on
derhoud met den Itallaanschen gezant
te Moskou.
VEN
NOTEN
IANDEN.
derdag
e... menschelyke
zouden zijn uitgevaren i
wendsel, dat zij bultenl
de bijzonder-
van Warschau
uit het verval van den Poolschen staat
voortvloeiende kwesties definitief heb
ben geregeld en daarmee een zeker fun
dament hebben geschapen voor een
duurzamen vrede In Oost-Europa, geven
De Senaatscommissie aanvaardt het
ontwerp met 16 tegen 7 «temmen.
Reuter meldt uit Washington:
De Senaatscommissie voor bultenland-
sche zaken heeft goedkeuring gehecht
aan het nieuwe wetsontwerp betreffende
de neutraliteit, dat opheffing van het
embargo op don uitvoer van** wapens
naar oorlogvoerende landen inhoudt.
De goedkeuring werd aan het ontwerp
gehecht, nadat de commissie gedurende
niet meer dan drie uur bijeen was ge
weest De debatten over het wetsontwerp
in den Senaat zullen Maandag a.s. be-
binnen
Borah heeft medegedeeld, dat do Se
naatscommissie het neutrallteitsontwerp
heeft goedgekeurd me|»16 tegen 7«stem-
men. Senator Barkley heeft verklaard,
dat de commissie accoord is gegaan met
een amendement, waardoor Amerikaan
sche vliegtuigen vergunning krijgen om
te landen en brandstof In te nemen op
hun bases op het Westelijke halfrond,
zelfs wanneer de bases op gebied van een
oorlogvoerend land liggen.
Stalin, Worosjilof, den volkscommissaris
van oorlog, den plaatsvervangenden
commissaris van bultenlandsche zaken,-
Potemkin, den- Russischen ambassadeur
te Berlijn, den handelsvertegenwoordiger
evenzoovele aderlatingen van zijn koop-
Xte
Voedselvoorziening.
Aanstonds is aangevangen met inventari
satie van landbouwproducten, veestapel en
veevoeder bij iederen akkerbouwer en vee
teler ten einde zoowel de totale behoefte
aan veevoeder als de oogstvoorraden te lee-
ren kennen, o.a. met het oog op distributie
'•an de beschikbare voorraden. In aanslui
ting hieraan zijn voor een groot aantal pro
ducten, voor de voeding van mensch en dier
van belang, de voorraden bij handel en in
dustrie opg>enomen.
Het was onvermijdelijk gedurende de eer
ste dagen een algeheel verbod van afleve
ring en vervoer van de vopr inventarisatie
aangewezeri producten af te kondigen,
uiteraard met voldoende mogelijkheid tot
verkrijging van dispensatie in noodgeval
len.
Voor zoover niet reeds op grond van ae
landbouw-crisiswet 1933 in- en uitvoer van
voedingsproducten van eenig belang waren
gemonopliseerd, is ztflks gelijktijdig met de
afkondiging der mobilisatie geschied; htei-
door is bereikt dat thans alle in- en uitxoei
on voedingsgebied wordt gecontroleerd door
de verschillende centrale landbouw-crisis-
organen.
Rusland zou militaire bases
op Osel en Dagii krijgen.
Reuter seint'uit Riga dat volgens een
niet-officieel bericht een overeenkomst
voor den |ijd van tien jaar tusschen de
Sovjet-Unie en Estland is tot stand ge
komen. t
Krachtens deze overeenkomst zou- ae
Sovjet-Unie het recht hebben op de Est-
landsche eilanden Osel en Dagö vloot-
en luchtbases te vestigen.
Duikboot jaagt Russisch schip
op de rotsen.
partement van economische zaken te coördi-
neeren werden de leiders van de betrokken
instanties vereenigd in den, in September
1938 opgerichten economischen deiensie-
raad, waarvan de Minister van Economische
Zaken voorzitter is en de secretaris-gjene-
raal het onder-voorzitterschap bekleedt
Het behoeft geen betoog, dat het ambte
lijk apparaat onder grooten druk/ is ge
plaatst. Dientengevolge is in de aldoeina0-
van sommige zaken eenige onvermijdelijke
achterstand ontstaan. Het streven van de.,
minister is er echter op gericht een normaal
functionneeren van den dienst verzekeren.
De minister wenscht in dit verband zijn
voldoening te uiten over het feit, dat dit
maal in tegenstelling tot 1914 verschijnse
len van paniek geheel zijn achterwege ge
bleven en dat het publiek, döor ip het alge
meen ten volle zijn medewerking be verlee-
nen aan de door de regeering uitgevaardig
de maatregelen, de effectiviteit der prijs-
opdryvings- en hamsterverboden verzekerd
heeft.
tein van hpt Sovjet-Russische stoom
schip „Pioncr” op 28 September heeft
geseind, dat hfet schip, toen het tegen
2 uur des middags de haven van Narwa
Lof voor het publiek.
Hotel-, café- en Restaurantbedrijf
zooveel mogelijk igtact.
De Minister van Economische Zaken
heeft aan de beide Kamers der Staten-Ge
neraal een nota doen toekomen betreffende
de tot medio September genompn buiten
gewone maatregelen op economisch gebied.
Wij ontleenen daaraan het vojgende;
Op het tijdstip, dat de internationale ver
houdingen zoo dreigend waren geworden,
dat tot algemeene mobilisatie van ’s lands
weermacht moest worden besloten, waren
door de rogeering reeds op uitgebreide
schaal regelingen voorbereid, die het moge
lijk maakten op korten termijn te komen tot
een. doeltreffende organisatie van de econo
mische verdediging der Nederlandsche
volkshuishouding. Herinner^ zij in dit ver
band aan de wet van 30 September’1938
houdende voorzieningen, ten behoeve van de
voedselvoorziening in tijden van oorlog,
oorlogsgevaar of aridere buitengewone om
standigheden en de voorbereiding daarvan,
alsmede aan de acht noodwetten van 24
Juni 1939.
Deze negen wetten vormen de basis van
de economische verdedigingsmaatregelen,
welke thans zijn en worden getroffen.
Een belangrijk onderdeel van de voorbe
reidende werkzaamheden werd verzorgd
dooi- de afdeeling middenstand, n,.l. de
distributie van levensmiddelen en huishou
delijke artikelen aan den consument. Door
reeds in vredestijd de nood-distributiekaar-
ten en de daarbij behoorende instructies ge
reed te leggen werd de mogelijkheid ge
schapen zoo noodig'op zeer korten termijn
over te g^an tot rantsoeneering van het
verbruik van bepaalde artikelen. Tevens
werd een volledige distributieregeling voor
bereid.
Ten einde .de werkzaamheden aan het de-
ÜUISUIE (MRAYl.
Zomer en Winter Zomertijd
!n België.
Regeering besluit: soldij verhoogd
tot één franc. Leenlng 400 millioen
aan bouwbedrijf.
De kabinetsraad in Brussel heeft be
sloten den zomertijd voorloopig te Hand
haven. De mogelijkheid is zelfs niet uit
gesloten, dat dit Jaar de zomertijd in
het geheel niet zal worden afgeschaft,
doch met het oog op de kolenbesparing
die thans noodzakelijker is dan ooit-, den
geheelen winter geldig zal blijven.
Sedert het begin van de mobilisatie
wordt er in het leger voortdurend door
de soldaten „gekankerd” over het feit,
dat de soldij sedert 1914 nog nimmer is
verhoogd. Ondanks de verschillende de
valuaties. die de Belgische franc in den
loop der jaren heeft ondergaan, en die
kracht zijn geweest, bedraagt de soldij
nog
'cent per dag. De regeering heeft thans
op voorstel van den minister van lands
verdediging besloten van 1 October af de
soldij vast te stellen op fr. 1 per dag
De Kabinetsraad heeft vóórts het be-
De Engelsche pers publiceert, volgens
Havas, onüer sensatloneelc opschriften
het bericht' over een bijeenroeping van
een vredesconferentie door Berlijn en
Moskou, waarvoor een neutrale mogend
heid zal.worden ultgènoodlgd.
Er worden drie voorwaarden gesteld:
Het lot van Polen zal alleen door
Dultschland en Sovjet-Rusland worden
geregeld,
ontwapening van Polen,
vaststelling van nieuwe grerizen.
Indien deze voorwaarden niet mochten
worden Ingewilligd, dan zou het voor
Frankrijk en Engeland een totale oorlog
worden.
geven, ten einde zich de middelen te ver
schaffen om haar bedrijvigheid, ook on
der de huidige voor het bouwbedrijf zoo
benarde omstandigheden te kunnen
voortzetten.
buitengevaar.
l Uit Helsinki meldt de „United Press"
dat In tegenstelling tot de Sovjet-pers
1 en de Russische radio die zeer fel uit
vallen tegen Estland, de Estlandsche
bladen in zeer gematigden vorm schrij-
'er Been extra-riHen
'®*«nschle missch|en
halen I t a een klein,
manier helpt u daad-
n het benzineverbruik
inig zijn met benzine
ig van deéértteordel
;en minder goede op
moet zijn.
'stlng der struiken en
even den tijd heeft
goed te doen reeds nu
21 der bladrandzlekte
estlgcn. Wie het ver-
kweekcrij of in den
;emt, weet dan straks
ft te handelen om dit
ist te voorkomen.
29 Sept. t.m. Dinsdag
overweldigende succes
j, JAMES CAGNEY in;
t smerige gezichten"
ukwekkende film welke
vervaardigd...
filmHet beroemde trio
idtiers van het Westen’
wste komische sensatie
IR EN VLAM
e momenten... een
van actie en humor.
fietsenstalling.
vanaf 25 cent.
•pulaire Voorstelling
15, 40 en 60 cent.
TEND 10.30 (1 Oct.)
RY PIEL in:
Dieren Sensatie t
1 boven 14 jaar.
5, 30 en 40 cent.
2 UUR MATINEE
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (beboerende tot den bezorgkringj
1—5 regels 1-80, elke regel meer 0.25. Van buitel# Gouda en den bezorgkring:
1—5 rebels 1.55. elke regel meer 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prils.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.05, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 booger,
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureau* en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerden
prfis Groote letters en randen worden berekend naa/,*f>iaatsruimte.
stuur van de semi-offlcleele Nationale
Mij. voor Goedkoope Woningen, gemach-
Havas meldt, dat de commandant van de
verdediging van Warschau gisterochtend
om acht uur heeft medegedeeld, dat in den
nacht van 26 op 27 September, hevige ge
vechten zijh geleverd op den linkeroever
van de Weichsel. De aanvallen van de Duit-
schers uit het Westen enZuiden werden
teruggeslagen, bij tegenaanvallen werden
krijgsgevangenen gemaakt, vier tanks en
drie stukken geschut werden buit gemaakt.
De stad wordt ononderbroken uit de lucht
gebombardeerd en ligt onder voortdurend
vuur van de zware artillerie. De vijand
hetft brandbommen gébruikt en sedert ver
scheidene dagen woeden branden, vooral in
het centrum der stad. Aangiezien de hydrau
lische installaties vernield zijn, is het met
mogelijk het vuur te blussehen en de bran
den hebben zich tot geheele straten uitge
breid. De bevolking wordt door wagentjes
niet vaten van water voorzien.
Om elf uur vijftig hebben de verdedigers
van Warschau bekend gemaakt, dat het ge
brek aan levensmiddelen zich duchtig doet
voelen, daar de opslagplaatsen door brand
zijn verwoest. Het aantal gewonde soldaten
bedraagt ongeveer 16 duizend, het aantel
gewonde burgers ongeveer twintig duizend.
Het is onmogelijk op het oogenblik de pre-
ciese cijfers van dooden en gewonden vast
te stellen, daar verscheidene ziekenhuizen
zijn gebombardeerd.
Verscheidene malen moest men gewonden
van de eene plaats naar de andere qver-
brengen. De hygiënische toestanden wor
den van dag tot dag slechter en het gevaar
voor epidemieën dreigt. Ondanks dit alles
blijft de stemming onder de bevolking on-
i stelt van onbekende duikbooten, tenden-
tieus en provoceerend. Men vreest in
Finland, dat de Russische vloot gereed
Is voor een actie; verscheidene schepen
onder het voor-
wenasei, aai zij ouueiilandsche onder
zeeërs zouden achtervolgen.
Zonder twijfel wordt Estland thans
door Rusland onderworpen aan sterke
militaire pressie. Men neemt aan, dat
Estland de door Rusland gestelde eischen
zal inwilligen. Als tegenaanbod zou de
Sovjet-Unie zich bereid verklaren den
tegenwoordigen bewindsvorm in Estland
te erkenden. ff
In Finland vraagt men zich met toe
nemende bezorgdheid af, aldus dc cor
respondent van het Zwltscrsche blad, of
Rusland niet voornemens is een protec
toraat over alle Baltische landen in te
Stellen. Dit immers was een van de voor
stellen, die doof 0e Westersche mpgend-
i heden zijn afgewe^n gedurende *de be
sprekingen van delzen zomer te Moskou.
Dultschland, zoo zegt men te Helsinki,
zou zich thans vqrmoedelijk niet kunnen
verzetten tegendeze Sovjet-Russische’
expansleplannen, hoewel het gaat om
gebieden die onder Duitschen invloed
hebben gestaan en hoewel er Duitsche
minderheden gevestigd zijn.
geschokt. De soldaten ƒ.1 ij ven hardnekkig
standhouden en toonen zfch, voor zoover zij
niet voor technische overmacht moeten wij
ken. de meérderen van hun tegenstanders.
De leiders van de verdediging, rekening
houdend met het gebrek aan munitie en
van zins het bovenmenschelijke lijden van
de burgerbevolking niet te, vergrooten,
hebben besloten een wapenstilstand van 24
uur te sluiten en 'besprekingen te openen
over de overgave van de stad.
Omtrent de laatste gevechten om War
schau meldt het D.N.B., dat in den nacht
van Woensdag nog op vele plaatsen Duit-
sche artillerie gedwongen was in te grijpen.
De Duitsche soldaten moesten meter na
meter in zware straatgevechten voorwaarts
dringen. Van alle kanten werd op hen ge
vuurd, ook van de daken en uit kelderlui
ken. De infanterie werd zeer gesteund door
de’artillerie en het luchtwapen.
Woensdagmorgen werd den troepen be
kend gemaakt, dat de stedelijke comman
dant de onvoorwaardelyke overgave der
Etad had onderteekend. Terstond werd het
vuren gestaakt. De Polen schoten in de
voorste linies tot den namiddag door.
De „Deutsche Dienst” meldt, dat er twee
dagen voor noodig waren om
heden omtrent de overgave
nist te stellen.
Vandaag zijn de Duitsche troepen de stad
bmnengetrokken. De Poolsche troepen
die Warschau verdedigen, bedroegen nog
120 duizend man. Zij hebben bericht gekre,
gen waar zij de wapens moeten overgeven.
Met Warschau en Modlin zijn thans de
laatste weerstandsplaatsen opgeheven.
omschreven.
Art. 2. Beide partijen erkennen de in
art. i vastgestelde grens van de belan
gen der wederzijdsche rfiken als def Inf
er en zullen iedere inmenging van der-
je njpgendheden in deze regeling van de
hand wijzen.
3' I?1 gebieden ten westen van
ae m art 1 aangegeve» lijn neemt de
wederzijdsche rijksrogeerlng dc vereisch-
staatsregeling op zich, in de
gooiedon ten oosten van deze lijn de
regeering der Sovjet-Unie.
Onze bureaux zjjn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interc 3745. Postrekening 48400.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren.
Doel: vrede in het westen.
Nadat de regteering van het Duitsche
rijk en de regeering der Sovjet-Unie door
het vandaag onderteekende vcü’drag de ting totdat zij de Bug bij Nur raakt, zij
loopt verder langs de Bug tot Krystnopol
i buigt dan naar het westen en loopt noor-
delijk van Rawa Ruska en Lubaczow tot
de San. Van hier volgt zij den loop van
de ri^er San tot aan de bron.
zij overeenstemmend uitdrukking aan de 1
opvatting, dat het in overeenstemming
zou zijn met de werkelijke belangen van
alle volkeren aan den thans tusschen
Dultschland eenerzijds en Engeland en
Frankrijk anderzijds bestahnden oorlogs
toestand een einde te maken.
De beide regeeringen zullen daarom
Mochten evenwel de bemoeiingen der
belde regeeringen zonder resultaat blij -
ven,, dan zou daarmede het feit zijn
vastgesteld, dat Engeland en Frankrijk
verantwoordelijk zijn voor de voortzet
ting van den oorlog, waarbij in geval van
een voortduren van den oorlog de regee
ringen van Dultschland en van de Sovjet
Unie elkander wederzijds over de ver-
eischte maatregelen zullen raadplegen.
Grens- en vriendschapsverdrag.
D$ Duitsche rijksregeering en de re
geering der Sovjet-Unie beschouwen het 1
bestaan ïOn tot nu toe T1‘“ “f11111 ult Moskou, dat de kapl-
oraraan Hebbende Poolschen staat uit- - ---
sluitend als haar taak in deze gebieden I
de orde en rust te herstellen en zden daar
stemmhiP een in overeen' 2 uur des middags de haven van Narwa
vreedzaam ÏLL volksaard ^nd binnenvoer door een onbekend* duik-
dlen einde ziin vei?eke^e,n- boOt werd aangevallen .en werd gedwon-
eens geworden °Ver het volgende gen tegen de rotsen te varen in de buurt
van de Vigrund zandbanken. Er is een
reddlngsexpcdltie uitgezonden naar het
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt:
Het onderhoud van Donderdagmiddag
tusschen Von Ribbentrop met Molotof en
Stalin heeft geduurd van 15 tot 17 uur 30.
Des avonds heeft Molotof ter eere vanJ gewisseld,
den Duitschen minister van buitenland-
sche zaken, Von Ribbentrop, op het
Kremlin, een maaltijd aangeboden, ywaar I
aan onder meer werd deelgenomen door 1
voor eqn economisch program op grond
waarvan de Sovjet-Unie Dultschland
grondstoffen zal leveren, welke Duitsch-
land zijnerzijds door industrieele over
langen tijd loopende leveranties zal
der SoVjet-Unie te Berlijn, den Duit- compenseeren. Daarbij zullen belde par-
schen ambassadeur tc Moskou, den tijen dit economische program zoodanig
gouwleider van Danzig, Forster en de opzetten, dat het Dultsch—Sovjet-Rus-
heeren van het gezelschap van Von Rib- j, sische goederenvervoer voor wat zijn
bentrop. In een’ reeks toespraken gaf volumen aangaat het In het verleden be-
men uiting aan den wederkeerigen reikte maximum weer zal bereiken. Bei-
wcnsch tot verdere uitbreiding der po- de regeeringen zullen voor de tenuitvoer-
--- legging van vorenstaande maatregelen
onverwijld de vereischte Instructies geven
en ervoor zorgen, dat ondertiandellngen
zoo snel mogelijk zullen worden gevoerd
en teneinde gebracht.
eens geworden:
Art. 1. De tegeering van het Duit-
r!Jen de regeering der Sovjet- wrak. De bemanning van de „Pioner” is
unie stellen als grens van de belangen
der wederzijdsche rijken in het gebied
van den tot nu bestaan hebbenden Pool
schen staat de linie vast, welke in een
Kaart is aangegeven en welke in een
n^nu!!f.n_d protoco1 nader zal worden
ven over de situatie. De bladen doen uit-
1 komen dat na het verdwijnen van Polen
van de kaart van Europa, de eenige mo-
gendheden, die haai- invloed in Noord-
1 Oost Europa onverminderd hebben ge
handhaafd Rusland en Dultschland zijn.
I De omstandigheden zijn zeer sterk ver-
anderd en^het is noodzakelijk zich aan
te passen aan de nieuwe situatie.
In Finland ziet men volgens een cor- 1
respondent van de „Neue Ztificher Zei-
tung” den toestand ernstig in voor Est-
1 land. Te Helsinki acht men de bewering,
dat Estland vlootbases ter beschikking
litieke en economische betrekkingen.
Na den maaltijd bracht Von Ribben
trop een bezoek aan de balletvoorstelling
in de opera. Na middernacht werden de
besprekingen op het Kremlin voortgezet,
en zijn de Duitsche en Russische ver-
tegenwoordigers. Von Ribbentrop en Mo-
loopt van daar over het algemeen in
westelijke richting ten noorden van
i Augustowo tot aan de grens van net
I Duitsche rijk en volgt deze grens tot de
rivier Pisia. Vandaar volgt zij den loop
I van de rivier Pisia tot Ostrolenka. Ver
volgens loopt zij in zuidoostelijke rich
Art. 4. De regeering van het Duitsche
rijk en de regeering der Sovjet-Unie be
schouwen vorenstaande regeling als een
zeker fundament voor een voortgaande
i ontwikkeling der vriendschapelijke be-
1 trekkingen tusschen haar volken.
Art. 5. Dit verdrag wordt geratificeerd
en de ratlficatie-oorkonden zullen zoo
spoedig mogelijk te Berlijn worden ult-
Het verdrag treedt met de onderteeke-
ning in werking.
Economische plannen.
Tenslotte is nog een regeling getroffen
